VERİ SAKLAMA BİRİMLERİ 17.04.2005 1. 2. 3. 4. 5. 6. Sabit Disk CD-ROM Disket Sürücü Zip Driver Flash Diskler Teyp yedekleme cihazları 1. Sabit Disk Tüm programlarınız ve verileriniz burada saklanır. Bilgisayarınızın "veri merkezi“ dir. Veri saklama aygıtı olarak kullanılan en hızlı birimdir. Bilgisayar içinde sabit bulunmaktadır. Bilgisayar kasası içine monte edilmektedir. Ayrıca USB portundan bağlanan mobil disklerde bulunmakta. Genelde kişisel bilgisayarlarda 1 tane, sunucu bilgisayarlarda birkaç tane, süper bilgisayarlar ve ana bilgisayarlar da ise birkaç yüz tane birden bulunabilir. Diğer saklama birimlerine göre verileri daha kalıcı depolar. Sığası (kapasitesi) : sabit diskin saklayabileceği byte sayısını ifade eder. Kişisel bilgisayarlarda 80GB ile 250GB arasında sabit disk bulunmaktadır. Sabit diskler veriyi nasıl saklar? Veriyi kalıcı olarak saklarlar. Elektrik kesilse bile içindeki veri kaybolmaz. Veriler dosya formatında sabit diske kaydedilir. Dosya byte ların bir araya gelmesiyle oluşur. Byte lar; dosyayı meydana getiren karakterlerin ASCII kodları, bilgisayarın çalıştıracağı yazılımın kodları, bir veri tabanındaki bilgiler, yada bir resimdeki pixel bilgileri olabilir. Bir yazılım çalışırken gerekli olan dosya sabit diskten bulunur ve ilgili bytelar işlemciye gönderilir. Sabit disk 2 parçadan meydana gelir. 1. Elektronik kısım : Devre elemanları ve çipler den meydana gelir ve sabit diski kontrol eder. Okuma yazma işlemi bu kısım tarafından kontrol edilir. 2. Mekanik kısım : Bir motor, okuma yazma kafası ve silindirden oluşur. Motor, silindirleri döndürür. Bu plakalar bir motora bağlıdır ve sürekli dönerler. İçindeki silindirler dakikada 3.600-10.000 arasında döner. RPM (Repeat Per Minutes) (Dakikada Dönme Sayısı). Örneğin günümüzde daha çok 5400 RPM ve 7200 RPM, 10.000RPM sabit diskler satılmaktadır. Bu dönüş esnasında okuma yazma kafası bu plakalar üzerine veri yazar ya da okur. Okuma yazma işlemi için kullanılan kafa ileri geri hareket kabiliyetine sahiptir. Sabit diskin dönüş hızı ne kadar fazla ise okuma yazma hızı da o kadar fazla olur ve bilgisayarın hızını çok fazla etkiler. Sabit diskin kapasitesini artırmak için birden fazla silindir kullanılır. Bir silindirde 2 tane okuma yazma kafası bulunur. Sabit diskte verilerin kaydedildiği manyetik kayıt meteriyalı, aliminyum veya camdan yapılır. Sabit disk hızını ölçmede 2 unsur önemlidir. 1. Veri Hızı (Data Rate) : Sabit diskin bir saniyede işlemciye gönderebildiği byte sayısıdır. Bu hız saniyede 5 ile 40 MB arasında değişmektedir. 2. Erişim Zamanı (Seek Time) : İşlemcinin, bir dosya istediğinde sabit disk üzerinde bulunması ve dosyaya ait ilk byte bilgisinin işlemciye gönderilmesi ile geçen zamandır. Bu zaman genellikle 10 ile 20 milisaniye arasında değişir. VERİ KAYDETME Veriler sabit disk plakaları üzerindeki; sektör (sector) ve izlere (track) kaydedilir. İzler birbirini kesmeyen eş merkezli dairelerden meydana gelir. Sektörler bu daireleri pasta dilimini gibi bölen kısımlardan meydana gelir. Sektörler verileri byte olarak sabit uzunlukta saklarlar. (256 veya 512 byte gibi). Sonra işletim sistemi bu sektörleri veri kümeleri (cluster) halinde guruplar. Veri kümeleri : bir diskte okuma yazma için kullanılan en küçük alanlar dır. Sektörler ve kümeler bir diskin formatlanması sonucu işletim sistemi tarafından oluşturulur. İzler (track) sarı ile gösterilen bölgeler, Sektörler (sector) ise maviyle gösterilen bölgelerdir. Veriler sabit diske nasıl yazılır? Silindir üstündeki okuma yazma kafası magnetiktir. Sabit diskin elektronik kısmı tarafından küçük bir elektrik akımı okuma-yazma kafasını tetikler. Akımın yönü ve okuma-yazma kafası ile silindirler arasındaki magnetik alanın yönü; veri bitinin 0 yada 1 olmasını belirler. Bu magnetik alan : silindir üzerindeki küçük mıknatısın yönünü değiştirir. Bu mıknatısın yönü uzun süre korunur. Bu koruma üzerine bir veri yazılana kadar devam eder. Bundan dolayı sabit diskler elektrik kesilse bile içerisindeki veriyi koruya bilirler. Bir diskin hızını neler belirler? 1. 2. 3. 4. 5. Dönüş hızı (devir/sn) İz başına sektör sayısı Veri Hızı (Data Rate) Erişim Zamanı (Seek Time) Kullanılan Arabirim (ör : İDE) Bir diskin kapasitesini (sığa) hesaplama Her bir sektördeki Byte sayısı :512 S : Her bir izdeki sektör sayısı H : Head C : Her bir diskteki silindir sayısı KAPASİTE (sığa) : C * H * S * 512 (byte) Sabit diskler nasıl zarar görür? Okuma yazma kafasının silindirlere çarpması sonucunda hem kafa hem de silindir zarar göre bilir. Kafa Çarpması(head crash) arızası. Bilgisayar çalışırken kasanın sarsılması. Güç düğmesi kapatılıp hemen tekrar açılırsa. Bilgisayar kasasının yere düşmesi durumunda. Direk hard diskin düşürülmesi durumunda. Bir disk formatlanırsa neler olur? Tüm veriler silinir. Disk yüzeyi fiziksel ve manyetik hatalara karşı kontrol edilir. Dosyalar için temel teşkil edecek kök dizin oluşturulur. FORMAT NEDİR ? Belirtilen disk ya da disketi DOS işletim sisteminin kullanımına hazır hale getirir. Yani disk yada disketi biçimlendirir (formatlar.). Formatlanan disk yada disket üzerindeki tüm bilgiler silinir. Format <Sürücü İsmi:> /V /F /S /U /Q /V: Formatlanan birime etiket (isim) vermek için kullanılır. /F: Disket formatlarken formatlanan disketin kapasitesini belirtmek için kullanılır. 1,44 yada 720 olarak belirlenebilir. Ancak 1,44 MB’lık disket formatlanırken belirtilmese de olur. /S: Disketi önce formatlar sonra sistem (başlangıç) dosyalarını diskete kopayalayarak disketi açılış (başlangıç-sistem) disketi yapar. /U: Disk yada disket koşulsuz olarak yeni baştan biçimlendirilir. Yani sektörler ve izler(Tarck) yeniden oluşturulur. Bu şekilde formatlanan disk yada disket içindeki bilgiler kurtarılamaz. /Q(Quick): Hızlı formatlamadır. Sektör ve izleri yeniden oluşturmaz. Sadece disk yada disket üzerindeki bilgileri siler. Format C: (Sabit diski formatlar). Format A: (Disketi biçimlendirir ve başlangıç disketi yapar). Format A: /F:720 (720 KB’lık disketi biçimlendirir) Format C: /U /V:ANADOLU (Sabit diski koşulsuz olarak yeniden formatlar ve Etiketini (ismini) ANADOLU yapar. Format A: (Disketi hızlı biçimlendirir. Yani sadece içindeki bilgileri siler).