PARDUS TEKNOLOJİLERİ ÇOMAR Yapılandırma Yöneticisi ÇOMAR, programlar, donanım ve işletim sistemi arasında çalışarak gerekli ayarları yapar. Bir görevin yerine getirilmesi için kullanıcının değil, bilgisayarın iş yapmasını sağlamak üzere tasarlanmıştır. Normal şartlar altında böyle bir aracın varlığı dahi fark edilmez. 1 PARDUS TEKNOLOJİLERİ 2 PARDUS TEKNOLOJİLERİ PİSİ Pardus kendine özgü bir paket program sistemiyle çalışır. Bu sistemle hazırlanan uygulamalar sisteme tam anlamıyla entegre olabildiği için her zaman verimli, yüksek performanslı ve güvenli hizmet sunarlar. 3 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Pardus’un resmi paket depolarında binlerce uygulama ve kitaplık yer alır. Bilimsel uygulamalardan fotoğraf düzenleme araçlarına, 3B modelleme yazılımlarından programlama dillerine her alanda ihtiyaç duyulan çözümler özgür yazılımlar arasından seçilerek, gerekli olduğunda Tübitak tarafından geliştirilerek hazırlanır. 4 PARDUS TEKNOLOJİLERİ PAKET YÖNETİCİSİ PiSi’nin kullanıcılar tarafından grafik arabirim üzerinden kullanılması için geliştirilmiş olan Paket Yöneticisi, benzer uygulamalara göre performans ve işlevsellik bakımından oldukça zengindir. Son dönemde, özellikle akıllı cep telefonlarıyla birlikte uygulama dükkanları daha çok kullanıcının hayatında yer alıyor. Pardus’un Paket Yöneticisi 2005 yılından beri bu kolaylığı, en hızlı ve kolay kullanılır arayüzlerle kullanıcılarına sunuyor. 5 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Paket Yöneticisi’ni kullanarak yeni uygulamaları grafik arabirim üzerinden sisteminize kurabilir, güncelleyebilir ya da kaldırabilirsiniz. Paket Yöneticisi yeni güncellemeler olduğundan sizi uyaracak ve sisteminiz güvenli bir şekilde çalışmasını sağlayacaktır. 6 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Paket Yöneticisi’ne ulaşmak için KDE Menüsü > Uygulamalar > Sistem > Yazılım Ekle veya Kaldır yolunu kullanabilirsiniz. 7 PARDUS TEKNOLOJİLERİ YALI Pardus’un bilgisayara kurulmasını sağlayan, bunu yaparken var olan diğer işletim sistemlerinin yanında diskleri yapılandırarak birden çok işletim sistemi kullanmaya olanak tanıyan özgün çözümünün ismi YALI’dır. 8 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Yalı, sistemi kullanması düşünülen kullanıcı hesaplarının açılması, sistem tarih/saati, hangi dilde kurulum yapılacağı gibi temel tercihleri belirlemeye ve kurulumun gerçekleşmesine yardımcı olur. Kullanımı son derece kolaydır, tüm işlemleri yapması da önerilen sistemlerde yarım saatten biraz fazla süre alır. 9 PARDUS TEKNOLOJİLERİ AÇILIŞ YÖNETİCİSİ Pardus, diğer işletim sistemleriyle aynı bilgisayarda çalışabilir. Böyle durumlarda hangi sistemin kullanılacağını seçmek, tek başına çalıştığında da tercih edilen ayarlarla açılmasını sağlamak için bilgisayar açıldığında önyükleyici isimli bir yazılım devreye girer. 10 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Açılış Yöneticisi, basit bir arayüzle, önyükleyicinin hangi işletim sistemlerini sunacağını ve bunları hangi öntanımlı ayarlarla yükleyeceğini ayarlamayı sağlar. Açılış Yöneticisi’ni kullanarak sisteminizde bulunan diğer işletim sistemlerinin ve Pardus’un açılış ile ilgili ayarlarını gerçekleştirebilirsiniz. 11 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Pardus 2011 üzerinde Açılış Yöneticisi’ne ulaşmak için KDE Menüsü > Bilgisayar > Sistem Ayarları > Donanım yolunu izleyebilirsiniz. 12 PARDUS TEKNOLOJİLERİ DİSK YÖNETİCİSİ Pardus, çalıştığı bilgisayardaki diskleri ve disk bölümlerini kullanırken hiyerarşik sistem içinde birer adres olarak eşler. Sistemin kurulu olduğu disk bölümü bölme işaretiyle ( / ), diğerleri de kullanıcı tarafından belirlenen adresler altında, örneğin resim dosyalarıyla dolu bir disk bölümü /home/pardus/resimler adresinde çalışabilir. 13 PARDUS TEKNOLOJİLERİ İnternet sayfalarının adreslerinden tanıdık gelebilecek bu işleyiş için kurulum sırasında temel adresler belirlenir. Günlük kullanımda bu konuda değişiklik yapmak, yeni diskleri ya da oluşturulan disk bölümlerini sisteme tanıtmak ve adres vermek Pardus’ta Disk Yöneticisi tarafından gerçekleştirilir. 14 PARDUS TEKNOLOJİLERİ EKRAN YÖNETİCİSİ Özgür yazılımların dünyasında ekran kartları için sürücü ailesi bulunur. Popüler tüm ekran kartları için, camia tarafından geliştirilen, açık kaynak kodlu ve özgür sürücüleri ve kart üretici firmanın sunduğu, genellikle daha fazla özellik içeren kapalı kaynak kodlu ve mülkiyeti üreticisine ait sahipli sürücüler. 15 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Kendilerine özgü avantajları nedeniyle ayrı ayrı zamanlarda bu sürücüler arasında geçiş yapma ihtiyacı ortaya çıkabilir. Ancak böylesi işlemler sistem genelinde köklü değişikliklerle mümkün olabiliyor. 16 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Pardus, ekran yöneticisi sayesinde bunu kolaylaştıran bir çözüm sunar. Ekran yöneticisinden hangi sürücüyü kullanmak istediğinizi seçip kaydet düğmesine basmak yeterli olur. Akıllı ekran yöneticisi, gerisini sizin için halleder. Eğer kullanmak istediğiniz sürücü kurulu değil ama İnternet bağlantısı varsa, sürücü otomatikman indirilip kurulur. 17 PARDUS TEKNOLOJİLERİ GÜNCELLEME YÖNETİCİSİ Pardus’un bireysel kullanımına yönelik ürünleri belirli aralıklarla altyapılarında büyük değişikliklerle gelir. Bu durumda sadece güncelleme yapmak yeterli olmayabilir. 18 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Özellikle ana sürüm değişikliklerinde, örneğin Pardus 2009 kullanırken Pardus 2011 kullanmaya başlanacağı zaman tek başına güncelleme yapmak yeterli olmaz. Bu durumda Güncelleme Yöneticisi aracı devreye girer ve sistemi, o anki tercihler ve ayarlarla Pardus 2011′e taşır. 19 PARDUS TEKNOLOJİLERİ GÜVENLİK DUVARI YÖNETİCİSİ Ağ bağlantılarında güvenlik için kapıları (port) açıp kapamak ya da ağ paylaşımı yapmak genellikle deneyimli ve bilgili kullanıcıların yapabildiği karmaşık işlemler olarak bilinir. Pardus’ta ise bu konularda aldığınız kararı sisteme yansıtmak iki tık kadar kolay olur. 20 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Güvenlik Yöneticisiyle yapılabilen işlemler: Güvenlik Duvarını (Firewall) çalıştır Güvenlik Duvarını devre dışı bırak Dışardan bilgisayara gelen ağ bağlantılarını düzenleme Yeni bağlantı kuralı ekleme Bağlantı kurallarını silebilme 21 PARDUS TEKNOLOJİLERİ KAPTAN Pardus ilk çalıştırıldığında Kaptan kullanıcıyı karşılayarak masaüstü ortamını kişiselleştirmek için seçenekler sunan bir sihirbazdır. Kaptan’la sistemin ne sıklıkta güncelleneceği, masaüstü düzeni, simge setleri ya da arka plan resmi ayarlanabilir. Hatta Kaptan, takılı video/web kameranızı tanır ve sohbet/sosyal medyada kullanmak üzere şık bir fotoğraf çekmek için yönlendirir. 22 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Tüm bu kolaylıkların yanında, donanımla ilgili bilgileri toplayarak, izin veren kullanıcıların bilgilerini Tübitak’la paylaşır. Böylece sonraki Pardus’lar çok daha iyi donanım desteği sahiphale gelebilir. 23 PARDUS TEKNOLOJİLERİ KULLANICI YÖNETİCİSİ Pardus çok kullanıcılı mimariye sahip bir işletim sistemidir. Kullanıcıların birbirlerinin dosyalarına, bilgilerine erişmesine izin verilmeyen mimari, aynı zamanda çok ayrıntılı politikalar belirlenmesine olanak tanır. 24 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Kullanıcı Yöneticisi aracı, sisteme giriş yapabilecek kullanıcıların eklenip çıkarılması, yetki seviyeleri gibi konulardaki düzenlemeleri kolaylaştırmak için tasarlanmış, basit arayüzlerle geniş bir işlev aralığı sunan bir araçtır. 25 PARDUS TEKNOLOJİLERİ SERVİS YÖNETİCİSİ Pardus, kullanıcıların işlemlerini yapmalarına olanak tanıyan birçok altyapıyı her zaman çalışan birer servis olarak çalıştırır. Böylece hem aynı bilgisayarda hem de ağ üzerinden farklı bilgisayarlardan bu servis alınarak yararlanmak mümkün olur. 26 PARDUS TEKNOLOJİLERİ Bu yapı, yerel ağ üzerinden gelişmiş paylaşım olanaklarının yanı sıra, web geliştiricileri için kurulu gelen web/e-posta sunucuları gibi avantajlar içerir. Tüm bu servisler, Servis Yöneticisi adlı bir araç sayesinde kolayca çalıştırılıp, durdurulabilir, bilgisayarın her açılışında çalışmak üzere programlanabilir. 27 PARDUS 2011 SİSTEM GEREKSİNİMLERİ 28 SİSTEM GEREKSİNİMLERİ İşlemci (CPU): Eğer sisteminiz aşağıda listelenen işlemcilerden birine sahipse, Pardus 2011 64-bit sürümünü kurmak isteyebilirsiniz. Pentium 4, Celeron D, Xeon ve Pentium Dual-Core işlemcilerinin yeni sürümleri Atom D5xx, N4xx ve N5xx Pentium D, Pentium Extreme Edition, Core 2, Core i7, Core i5 ve Core i3 ailelerinin hepsi. 29 SİSTEM GEREKSİNİMLERİ 64-bit mimarisini destekleyen AMD işlemciler: AMD Athlon 64, 64 X2, 64 FX AMD Athlon II AMD Opteron AMD Turion 64 AMD Turion 64 X2 AMD Sempron AMD Phenom AMD Phenom II 30 SİSTEM GEREKSİNİMLERİ Sistem Belleği(RAM): Pardus 2011 sistem belleği (RAM) gereksinimi günlük kullanıma bağlı olarak değişebileceği için asgari ya da yeterli miktarı belirlemek zor. Yine de rahat bir masaüstü deneyimi için 1GB değerinin altına inilmemesini öneriyoruz. 31 SİSTEM GEREKSİNİMLERİ Sabit Disk: Minimum gereksinimler:Pardus, 2011 kurulmak için en az 4GB boş disk alanına ihtiyaç duyar. Kurulum sırasında paket seçimi sunulmadığı için bu değer her kurulum için aynıdır. Önerilen gereksinimler:Pardus 2011 sürümünde günlük kullanım ihtiyaçlarının rahatça karşılanması için en az 10GB boş disk alanı bulunmasını öneririz. 32 SİSTEM GEREKSİNİMLERİ Takas Alanı hakkında:Takas alanı, fiziksel belleğin yetersiz kaldığı durumlarda kullanılır. Eğer fiziksel belleğinizin gündelik kullanımınız için yeterli olduğundan eminseniz kurulum sırasında takas alanı oluşturmamayı tercih edebilirsiniz. Lütfen Pardus'un kış uykusuna (disk kullanarak askıya alma) yatmasını istiyorsanız takas alanı kullanmanız gerektiğini unutmayın.Takas alanı olmadığında bu özellik devre dışı kalacaktır. 33 KAYNAKÇA www.pardus.org.tr