XV. Ulusal Kimya Kongresi, İstanbul, 2001 FK-S3 ANTİTÜMÖR FENİLKİNOLİN-8-KARJBOKSAMİD MOLEKÜLÜNÜN MOLEKÜLER MEKANİK İNCELENMESİ Rıza Abbasoğlu1,2, Sevil Savaşkan Yılmaz1 1Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü 61080 Trabzon 2Azerbaycan Teknoloji Üniversitesi, Gence-Azerbaycan Giriş Antitümör fenilkinolin~8 -karboksamidin(FKK) izomerleri DNA molekülüyle interkolasyon mekanizması ile moleküler-steking kompleks oluştururlar ve antitümör özelliği gösterirler(l). Bu komplekslerin kararlılığını ve molekülün DNA’e bağlanma sabitini (logK) etkileyen faktörlerin başında FKK molekülünün geometrik özellikleri gelir. Yöntem Bu çalışmada n-fenilkinolin-8 -karboksamidlerin (n= 2, 3, 4, 5, ve 6 ) konformasyon analizi OLPS moleküler mekanik yöntemiyle yapıldı ve geometrik özellikleri incelendi. Her bir molekülün kararlı konformasyonu belirlendi, gerilim enerjisi (E), fenil halkasının kinolin düzlemi ile oluşturduğu dehedral açı(<p) ve fenil grubunun iç dönme engel eneıjisi (AE) hesaplandı. Bütün hesaplamalar HYPERCHBM 6.0 programı ile yapıldı. Sonuçlar Tablo 1 de yeralmaktadır. loe K (l) Molekül 2 3 4 5 6 E(kcal/mol) 8.65 10.93 14.97 15.23 11.14 (p(derece) 18.04 25.82 46.36 48.80 2 0 .0 1 AE(kcal/mol) 0.35 1.34 8 .0 2 7.99 0.31 AT GC 5.97 5,68 4.73 4.74 5.92 5.70 4.77 4.79 ■ 5.96 6 .1 2 Sonuçlar 1. Molekülde fenil grubunun iç dönme engel eneıjisi ile molekülün DNA’ e bağlanma sabiti arasında bir korelasyon söz konusudur. 2. 2-, 3-, 6 - fenil izomerlerinde fenil grubunun iç dönme engel eneıjisi düşüktür. Bu izomerlerde fenil ve kinolin halkalarının koplanar konumda yer almalan eneıji bakımından uygundur. Dolayısı ile bu moleküllerin kromofor kısmının, fenil-kinolin gruplaşmasının, DNA molekülünün iç boşluğunun simetri düzlemlerine (azot bazlarının düzlemlerine) koplanar yönelmesi ve molekülün DNA ile kuvvetli bağlanması mümkündür. 3. 4- ve 5- fenil izomerlerinde, fenil grubunun iç dönme engel eneıjisi fazladır ve bu esasen, fenil grubunun orto ve kinoîinin peri hidrojenlerinin etkileşmesinden kaynaklanır. Bundan dolayı molekülün kromoforunun fenil kısmı DNA’ in iç boşluğuna yerleşmez ve molekül DNA ile zayıf bağlanır, hemen hemen antitümör özellik.göstermez. Kaynaklar (1) Atwell G.JJBos C.D., Baguley B.C., Denny W. A., J.Med. Chem., 1988, 31,1048.