GÜNE* S*STEM* VE ÖTES*
advertisement
Merve BAĞCI Fen bilgisi Öğretmenliği 20120905073 1 İÇİNDEKİLER EVREN NEDİR? EVREN NASIL OLUŞTU ? EVRENİN BELİRLİ BİR HACMİ VARMI? GÖK ADALAR YILDIZLAR GÜNEŞ SİSTEMİ GÜNEŞ GEZEGENLER AY METEORLAR UZAY TEKNOLOJİSİ KAYNAKÇA 2 EVREN NEDİR? Dünyanın da içinde bulunduğu bildiğimiz ve bilmediğimiz bütün yapıların içinde yer aldığı boşluğa denir. 3 EVREN NASIL OLUŞTU ? En iyi kuram büyük patlama kuramıdır. Bu kurama göre her şey yaklaşık 14 milyar yıl önce çok yoğun ve sıcak bir noktada meydana gelen patlama sonucu ortaya çıkan çok sıcak bir gazla doldu ve sürekli olarak büyüdü. 4 Yaklaşık olarak bir milyon yıl sonra bu gaz büyük oranda yoğunlaşarak gökadalar , nebulalar, yıldızlar meydana geldi. İlk patlamadan bu yana evrenda daha birçok patlama meynada gelmektedir. 5 EVRENİN BELİRLİ BİR HACMİ VARMI? Samanyolu gök adasında bulunan Güneş ve gezegenler arasındaki yer çekimi etkisinden dolayı birbirlerinden uzaklaşmamalarına rağmen arasındaki uzaklık sürekli artar. Evrenin ne kadar hızlı genişlediği konusunda herhangi bir sınır yoktur. 6 GÖK ADALAR Samanyolu o kadar büyüktür ki bir ucundan diğer ucuna ışık hızı ile yolculuk yapılırsa yüz bin yıl sürer. Evreni Oluşturan Gök Adalar Şekillerine Göre İsim Alırlar. 7 SARMAL GÖK ADALAR: *Büyük miktarda gaz ve toz içerir. ELİPTİK GÖK ADALAR: *Yuvarlak ya da oval biçimlidir. *Çok az miktarda soğumuş gaz ve toz içerir.Genç ve yaşlı yıldızlar bulundurur. DÜZENSİZ GÖK ADALAR: *Belirli bir hacmi yoktur. *Yapısında gaz ve toz çoktur. 8 Düzensiz Gök Ada Eliptik Gök Ada Sarmal Gök Ada 9 YILDIZLAR Işık saçan dev gaz küreleridir. Evrendeki hidrojen yığınlarının bir araya gelip sıkışmasıyla meydana gelirler. 10 Güneş orta büyüklükte bir yıldızdır. *Yıldızların parlaklıkları da değişiklik gösterir . *Yıldızlar canlı değildir ama tıpkı canlılar gibi doğar, yaşlanır ve ölürler. 11 GÜNEŞ SİSTEMİ Güneşi ve güneşin çekim alanındaki gök cisimlerini kapsayan sistemdir. Gezegenler, asteroitler, kuyruklu yıldızlar, gök taşları ve doğal uydular bulunmaktadır. 12 GÜNEŞ • Güneş parlaklık ve büyüklük bakımından cüce yıldızlar grubuna girer. • Çapı yaklaşık olarak 1.5 milyon kilometredir. • Kendi etrafında saatte 7000 kilometre hızla döner. 13 • Yüzey sıcaklığı yaklaşık 5500 c0 dir. • Gök cisimleri ve gezegenler güneş etrafında eliptik bir yörüngeyle dolanır. 14 GEZEGENLER Gezegenler güneş etrafında dolanan gök cisimleridir. İlk dört gezegen iç, son dört gezegen ise dış gezegen olarak adlandırılır. iç gezegenler karasal yapıda, dış gezegenler birer dev gaz küreleridir. 15 Gezegenlerin güneşe yakınlıklarına göre sıralaması: Merkür-Venüs-Dünya-Mars-JüpiterSatürn-Uranüs-Neptün 16 MERKÜR • Gezegenler içindeki en küçük, güneşe yakınlık bakımından en yakın gezegendir. • Güneş etrafında çok hızlı dolanır. • Güneş etrafında dolanımını 88 günde tamamlar. 17 VENÜS • Kayalık bir gezegen olup, güneşe yakınlık bakımından ikinci sırada yer alır. • Kendi etrafındaki dönüş yaklaşık olarak 230 günde tamamlar. • Güneş sistemindeki en sıcak gezegendir. 18 VENÜS • Diğer gezegenlerin tersine, saat yönünde yapar. Bu yüzden Venüs te güneş batıdan doğarken, doğudan batar. • Doğal uydusu yoktur. 19 DÜNYA • İnsanoğlunun yaşamını sürdürdüğü ve yaşamın olduğu tek gezegendir. • Güneşe yakınlık bakımından üçüncü sırada yer alır. • Güneş etrafında tam bir dolanımını 365 gün 6 saatte tamamlar. 20 • Uzaydan bakıldığında masmavi görünür bunun nedeni de üzerinde nehirlerin, göllerin, denizlerin ve akarsuların bulunmasından kaynaklanıyor. • Dünyanın tek uydusu AY’dır. 21 MARS • Güneşe yakınlık bakımından dördüncü sırada yer alır. • Dünyanın yarısı büyüklüğünde olan, soğuk bir gezegendir. • Yüzeyinde bol miktarda demir bulunduğu için kırmızı renkte görünür. 22 • Çevresini saran ve karbondioksitten oluşmuş atmosferi vardır. • İki doğal uydusu vardır. Bunlar phobos ve deimos tur. • Güneş etrafındaki dolanımını 687 günde tamamlar. 23 JÜPİTER • Güneşe yakınlık bakımından beşinci sırada yer alan Jüpiter ile gaz devi kürelere geçiş yapıyoruz. • Güneş sisteminin en büyük kütleli gezegenidir. • Jüpiter’in bilinen 63 tane uydusu bulunur 24 SATÜRN • Güneşe yakınlık bakımından altıncı sırada yer alır. • İnce ve geniş halka sistemine sahiptir. • Buz ve kayalardan oluşmuş halkanın kalınlığı 1 kilometreden azdır. • Tümüyle gazdan oluşmuştur. • Halkalı tek gezegen Satürn ‘dür. 25 JÜPİTER SATÜRN 26 URANÜS • Büyüklük bakımından üçüncü olan Uranüs, güneşe yakınlıkta yedinci sıradadır. • Atmosferinde metan bulunduğu için mavi-yeşil renkte görünür. • Güneş etrafındaki yörüngesinde yuvarlanıyormuş gibi görünür. Bu dolanımını 84 yılda tamamlar. 27 • Toz şeritleriyle kaya parçalarından oluşan 11 halkası vardır. • Bilinen 27 tane uydusu bulunur. Bunlardan bazıları Miranda, Titania, Ariel, Umriel ve Oberon ‘dur 28 NEPTÜN • Güneşe yakınlık bakımından sekizinci sırada yer alır. • Güneşe çok uzak olduğu için Neptün ‘deki öğle vakti dünyadaki akşamüst gibidir. • Diğer gaz devlerinde olduğu gibi Neptün ‘de de şiddetli rüzgarlar ve fırtınalar vardır. 29 • Atmosferinde belirgin birkaç bulut görünür. Bunların en büyükleri çapı dünya kadar büyük olan Kara Leke ‘dir. • Büyük ve küçük kara lekeler saatte 2000 km ye ulaşan fırtınalardır. 30 K,L,M gezegenleri hangileri gibi olmaz? ______K L M A) Jüpiter Dünya Merkür B) Neptün Satürn Jüpiter C) Satürn Merkür Dünya D) Uranüs Mars Venüs 31 CÜCE GEZEGEN PLÜTON 24 ağustos 2006 tarihinde yapılan yenı tanımlamada Plüton cüce gezegen olarak tanımlanmıştır. Alınan karara göre cüce gezegen ; • Güneş çevresindeki yörüngede dolanır. • Yörüngesinin civarı temizlenmemiş olmalıdır. • Bir gezegenin uydusu olmamalıdır. 32 AY • Latince adı LUNA olan ay dünyanın tek uydusudur. • Dünya etrafındaki dolanımını 27.5 günde tamamlar. • Güneşten aldığı ışığı dünyamıza yansıtır. • Atmosferi ve suyu yoktur bu nedenle kuru ve çoraktır. 33 Ayın dört tane evresi bulunur bunlar sırasıyla: YENİAY, İLK DÖRDÜN, DOLUNAY ve SONDÖRDÜN olarak isimlendirilir. 34 35 KUYRUKLU YILDIZLAR Güneş sisteminin en istikrarsız üyeleridir. Güneş etrafında basık, eliptik yörüngelerde dönerler. Örneğin; HALLEY kuyruklu yıldızı 76 yıllık yörünge dönemine sahiptir. Kuyruklu yıldızlar “kirli kartopları “ olarak adlandırılırlar. Çekirdeği kaya ve toz ve buzlardan oluşur. 36 ASTEROİT KUŞAĞI Güneş sistemi Mars’ tan sonra gelen asteroit kuşağıyla ikiye ayrılmış gibidir. Asteroit kuşağında; küçük gezegenler, gezegenimsiler ve asteroitler olarak bilinen on binlerce cüce dünyalar bulunmaktadır. 37 38 METEORİTLER METEORİT: Yeryüzüne düşen gök taşları METEOROİD: Uzaydaki küçük gök taşları METEOR: Bir meteoroid atmosfere girdiğinde gözlenen parlak ışımadır. Güneş çevresinde çeşitli yörüngelerde dolanan boyutlara 10 km-1 mm arasında değişebilen kuyruklu yıldız veya astroitlerin kalıntılarıdır. 39 UZAY TEKNOLOJİSİ 17. yüzyılda teleskobun icadından sonra uzaya olan ilgi daha da artmıştır. 1971 yılında Mars’ a Mars 3 adında, gezegenin fotoğraflarını çekecek sonda gönderilmiştir. Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün’ inceleyen Voyoger 2 sondası güneş sistemini incelemeye devam etmektedir. 40 12 Nisan 1961’ de YURİ GAGARİN isimli kozmonot ilk defa uzaya çıkan insan olmuştur ve uzay aracıyla Dünya’nın çevresinde bir kez dönmüştür. Ülkemizde TÜBİTAK, ODTÜ, EGE, ERCİYES, İSTANBUL, BOĞAZİÇİ VE ÇANAKKALE 18 MART üniversitelerinin gözlemevleri bulunmaktadır. 41 KAYNAKÇA http://www.fenokulu.net/portal/Sayfa.php?Git= KonuKategorileri&Sayfa=KonuDigerListesi&basli kid=49&DigID=510 http://www.karmabilgi.net/gunes-sistemi-veotesi-sorulari/ http://testcoz.dersizlesene.com/Ilkogretim/7Sinif/Fen-Bilgisi-Testleri/Gunes-Sistemi-VeOtesi-Uzay-Bilmecesi-4-1175.html 42
