02.06.2011 KARIġIMLAR TUĞÇE YAPICI BAYBURT ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLGĠSĠ ÖĞRETMENLĠĞĠ(Ġ.Ö) KARIġIMLAR 1-KARIġIM NEDĠR? 2-KARIġIMLARIN ÖZELLĠKLERĠ NELERDĠR? 3-HETEROJEN VE HOMOJEN KARIġIMLARI AÇIKLAYINIZ… 4-HOMOJEN KARIġIMI TANIMLAYIP ÖRNEKLER VERĠNĠZ. 5-HOMOJEN KARIġIMIN ÖZELLĠKLERĠ NELERDĠR? 6-HETEROJEN KARIġIMIN ÖZELLĠKLERĠ NELERDĠR? 7-MOLEKÜLLÜ ÇÖZELTĠ NEDĠR? 8-ĠYONLU ÇÖZELTĠ NEDĠR? 9-ELEKTROLĠT OLMAYAN ÇÖZELTĠ NEDĠR? 10-ELEKTROLĠT ÇÖZELTĠ NEDĠR? KarıĢım: Birden çok element veya bileĢiğin kimyasal özelliklerini kaybetmeden bir araya getirilmesiyle oluĢan madde topluluğuna KARIġIM denir. Solduğumuz hava; içtiğimiz gazoz, süt, çorba, Ģerbet, karıĢık meyve suları, çay; yeraltındaki petrol; deniz suyu; kireçli su, zeytinyağlı su, böcek ilaçları, deodorant, lehim, sel suyu, kolonya, çelik… günlük hayatta karĢılaĢtığımız birkaç karıĢımdır. KARIġIMLARIN ÖZELLĠKLERĠ KarıĢımlarda birden çok element olabilir örneğin; hava(oksijen, karbondioksit, azot… gazları) KarıĢımlarda birden çok bileĢik bulunabilir örneğin; Deniz suyu(su ve tuz) KarıĢımlarda birden çok element ve bileĢik olabilir örneğin;sel(su ve toprak) 1) KarıĢımı oluĢturan maddeler kendi özelliklerini kaybetmezler. Tuzlu suda su ve tuz tadı algılanır 2) KarıĢımı oluĢturan maddelerin miktarları arasında belirli bir oran yoktur. Ġstenildiği oranda karıĢtırılabilirler. Az Ģekerli veya çok Ģekerli çay olur 1 02.06.2011 Heterojen KarıĢımlar 3)KarıĢımların erime ve kaynama noktaları sabit değildir. 4) KarıĢımların belirli bir kimyasal formülleri yoktur 5)KarıĢımlar fiziksel yollarla oluĢur ve bileĢenlerine fiziksel yollarla ayrılırlar KarıĢımı oluĢturan maddeler karıĢımın her yerine eĢit olarak dağılmadıysa Heterojen (Adi) karıĢım denir . Homojen karıĢımlar Her tarafında aynı özelliği gösteren,tek bir madde gibi olan karıĢımlara denir. HOMOJEN KARIġIMLAR • Homojen karıĢımlara genel olarak çözeltiler de denir. • Tuzlu su,hava,kolonya,24 ayar altın örnektir.Metallerin eritilip karıĢtırılmasıyla oluĢan homojen karıĢımlara ise alaĢım denir. Pirinç, lehim, tunç, bilezik, çelik Çözeltiler(homojen karıĢım) Tek madde gibi görülür karıĢan maddeleri dıĢarıdan fark edemeyiz. Bekletilse dahi çökelti oluĢmaz, Süzgeç kağıdından geçerler, Genellikle saydam ve akıĢkan olur, Çözeltiler katı,sıvı ve gaz halde olabilir Heterojen karıĢımda KarıĢan maddeler gözle görülür ve kolayca ayırt edilebilir, KarıĢımın üst tarafı ile alt tarafı arasında yoğunluk farkı görülür.Örneğin ayranını dibi daha yoğun olur, Sel suyunun dibi daha çamurludur. Su+Ġçecek tozu=meyve suyu Su+etil alkol= kolonya Su+asetik asit = sirke Su+karbondioksit gazı = Gazozlu içecek Su+oksijen = Deniz suyu Su+gaz =bulut 2 02.06.2011 Moleküllü çözeltiler Alkol ve Ģeker gibi maddeler suda çözündüklerinde tamamen parçalanma gerçekleĢmez, iyonize olmazlar. Alkollü su ve Ģekerli su çözeltileri moleküler çözünme yapar. Ġyot alkolde çözünür, çözünen madde moleküllerine ayrılır Elektrolit Olmayan Çözeltiler Moleküllü çözeltilerde iyon yoktur dolayısıyla elektriği taĢıyan iyonlar bulunmaz taĢınamayan elektrik lamba devresinde ıĢık vermez. Örneğin; ġekerli su çözeltisi ve alkollü su çözeltisi elektrolit olmayan çözeltidir. Saf su, iyon içermediği için elektrolit olmayan sıvıdır. Ġyonlu Çözeltiler Asit,baz ve tuzlar suda çözündüklerinde (+) ve ( – ) iyonlarına yani katyon ve anyonlarına ayrılarak suyun her tarafına eĢit dağılırlar. Örneğin yemek tuzu su içine dökülürse tuzu oluĢturan sodyum(Na) ve klor(Cl) iyonlaĢır.Na+ ve Cl– halini alarak su içinde homojen dağılırlar. Tuzlusu, asitli su ve bazlı su iyonlu çözeltilerdir Elektrolit çözeltiler Ġyonlu çözeltiler elektrik devresine seri bağlandığında, çözünmüĢ iyonlar elektrik akımını ilettiklerinden lambanın ıĢık verdiği görülür. Örneğin; Tuzlusu, asitli su(limonlusu, hidroklorik asit çözeltisi),bazlı su(sabunlu su) elektrolit çözeltilere örnektir. 3