t : 35 25-7-1931 C : 1

t : 35
25-7-1931
C : 1
çektir. Halbuki îzmirde, îstanbulda çıkarılan bir yük mülkiye memuruna gazete veya mecmuaları­
çok gazeteler başka yerlerde ayni isimle çıkarıla­ nın ikişer nüshasının verilmesi gazete veya mec­
bilir.
muada çıkan yazı ve resimlerdeki telif hakkının
Meselâ Ankarada bir Hakimiyeti Milliye gaze­ kayit ve tescili hükmündedir.
tesi vardır. Bugünkü mevzuata nazaran îstanbulda
Reis — Maddeyi kabul edenler . . . Etmiyen­
ayni isimle bir gazete neşretmeme mani yoktur. ler . . . Kabul edilmiştir.
Onun için buraya bir kayit konulursa gazetecilerin
Yedinci fasıl
bu yolda çektikleri müşkülât bertaraf olur. Tür­
kiye dahilinde bir yerde neşre başlanmış bir ga­
Matbuat suçlarının mesulleri
zete veya mecmuanın adile başka yerde verilen
YlRMl YEDİNCİ MADDE — Her gazete veya
beyanname, keyfiyet anlaşıldığı dakikada hüküm­
den düşmelidir. Ankarada bir Hakimiyeti Milliye mecmuanın neşriyatından doğan mesuliyet umumî
çıkıyor, Sıvasta bu yolda bir beyanname verilse neşriyatı filen idare eden zat ile bu gazete veya
buradaki Hakimiyeti Milliye gazetesinin Hükü­ mecmua sahibine aittir. Muharrirler kendi imza­
mete vesikalı ihbarı üzerine bu beyannamenin larını taşıyan yazılardan ve ressamlar yine imhükmü kendiliğinden kalkmalıdır. Mahkemeye kit- zalarile çıkan resimlerden dolayı hem fiil olarak
memelidir. Bunun için bu yolda bir teklif arzettim, gazete sahibi ve umumî neşriyatı idare eden zat ile
birlikte mesul olurlar.
kabulünü rica ediyorum.
Müstear nam ile veya imzasız ve resimli imza
Reis — Encümenin mütaleası var mıdır?
Muhtelit Encümen Mazbata Muharriri Vasfi ile intişar eden yazılar memleketin dahilî ve haricî
Raşit B. ( Şebinkarahisar ) — Bu ciheti hakkı emniyetine ve esrarı askeriyeye ait ise muharrir­
telif kanunu tayin edeceğinden encümen bu tek­ lerinin hüviyetlerini Cühmuriyet müddei umumi­
si her istediği zaman gazete veya mecmua sahip­
lifi kabul etmiyor.
Hakkı T a n k B. ( Giresun ) — Efendim, hakkı lerinden ve umumî neşriyatı idare edenlerden so­
telif kanununun bu işi temin edeceğine hiç şüphe rabilir.
Talep olunan bu malûmatı vermezler veya yan­
yoktur. Yalnız hakkı telif kanununun ahkâmına
göre bu işin halli için behemehal mahkemeye git­ lış olarak verirler ise gazete veya mecmua inti­
mek lâzımdır. Mazbata muharriri Bey, gazetelerin şar etmekte olduğu halde mahkemeden alınacak
bu kadar açık ve sarih olan haklarını bu kadar ku­ karar üzerine kapatılır ve neşriyatın mahiyetine
yuda tabi tutmaktan kurtarmak için bir fıkra göre yapılacak kanunî takibat hariç olarak bun­
ilâvesine niçin muvafakat etmiyor; anlıyamadım? dan dolayı üç aydan eksik olmamak üzere hapsoMuhtelit Encümen Mazbata Muharriri Vasfi lunur.
Şu kadar ki takibat yapılmadan evvel istenilen
Raşit B. ( Şebinkarahisar ) — Efendim; encümen
kabul etmiyor. Zaten bir mahalde bulunan bir şir­ malûmat bildirilecek olursa terettüp edecek ceza­
ket unvanını, diğer mahalde bulunan bir şirket te nın dörtte üçü ve takibat esnasında bildirilirse ya­
kullanabilir, Meselâ: îstanbulda çıkan Vakit gaze­ rısı indirilir.
Muhbir ve muharrirler ve yazı işleri müdürü
tesini Erzurumda da bir başkası çıkarabilir. Anka­
rada çıkan Hakimiyeti Milliye gazetesini Sıvasta tasni ettikleri veya asılsız olduğunu bildikleri
bir zat çıkarır. Onun için bu işi hakkı telif kanunu­ haberlerin neşrinden mütevellit suçlardan mesul
olup gazete veya mecmuanın sahibi ile umumî neş­
na birakmağı encümen daha makul görüyor.
Hakkı Tarık B. ( Giresun ) — O halde ben riyatını idare eden kimse de bunlarla hem fiil sayı­
teklifimi geri alıyorum. Burada müzakereye im­ lırlar.
kân yoktur. Demek ki Türkiyede çıkan her hangi
Hakkı Tank B. (Giresun) — Efendim; kabul
bir gazete veya mecmua, başka bir yerde ayni edilen maddelere göre, gazetenin muayyen evsaf­
isimle ve her hangi bir suretle çıkabilecektir ve ta bir sahibi olacaktır. Bir de ayni evsafta veya
demek ki, o kadar zahmet çekerek aldığım imti­ daha yüksek evsafta neşriyat müdürü, yahut umu­
yazın kıymeti yoktur.
mî neşriyatı idare eden bir zat olacaktır. Bunlar
Reis — Tarık Beyefendinin teklifi; mahkeme­ bu madde mucibince mesul olacaklardır.
Böyle bir matbuada imzalı bir yazi çıkarsa, o
ye müracaat etmeksizin işin temini şeklindedir.
Encümen de, hakkı telif kanunu mucibince mahke­ yazıdan dolayı dava açmak istiyen kimse yalnız
meye müracaatla işin hal ve temin edilmesi fikrin­ imza sahibi aleyhinde müracaatta bulunabilecek
dedir. Bunun için T a n k Beyin tekilifini reyinize mi, bulunamıyacak mı? bunu anlamak istiyorum.
ikincisi, müstear isimlerden bahsediliyor. Ba­
arzedeceğim.
Hakkı Tank B. ( Giresun ) — Teklifimi geri zı yazılarda kullanılan müstear isimlerin ait olduk­
ları şahıslar, ayni muharririn hemen diğer taraf­
alıyorum.
Reis — O halde mesele yoktur, encümenin tek­ ta yazdığı makalelerle, yazılarla tamamile tayin
lifi veçhile maddeyi olduğu gibi reyinize arzediyo- olunur. O kadar ki sahibi malûm bir imza halin­
•rum. Kabul edenler .... Etmiyenler .... Kabul edil­ dedir. Bunlar hakkmda encümenin mütaleası ne­
dir?
miştir.
Bundan evvelki matbuat kanununun on birinci
YİRMİ ALTINCI MADDE — Mahallin en bu-1
-366-