Orta kulak iltihabı (Akut otitis media)

ÇOCUK KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI
Prof. Dr. Đrfan YORULMAZ
Güniz sok., No:14/3, Kavaklıdere, Ankara
Tel: (312) 428 51 12
ORTA KULAK ĐLTĐHABI (AKUT OTĐTĐS MEDĐA)
Orta kulak neresidir ?
Kulak üç bölümden oluşur: 1) dıs kulak, 2) orta
kulak, 3) iç kulak. Dış kulağı kulak kepçesi ve
kulak kanalı oluşturur. Kulak kanalının derininde
dış kulak ile orta kulağı ayıran kulak zarı bulunur.
Kulak zarı, üzerine ses dalgaları
geldiğinde
titreşen ince bir yapıdır. Orta kulak, kulak zarının
arkasında bulunan ve hava içeren bir boşluktur.
Hava, burunun gerisindeki geniz bölgesinden
östaki tüpü adı küçük bir kanal ile orta kulağa
taşınır. Östaki tüpünün görevi, orta kulak
boşluğundaki havanın basıncını dış ortamdaki
atmosfer basıncı ile eşitlemektir. Ses dalgalarının kulak zarında oluşturduğu titreşimler orta
kulak boşluğundaki küçük kemikçiklerden (örs, üzengi, çekiç) iç kulağa iletilir ve sesi
beyine ileten sinirler uyarılır.
Orta kulak iltihabı (akut otitis media) nedir ?
Otitis media, kulak zarı arkasındaki orta kulak boşluğunun iltihabıdır. Đltihaplanmaya neden
olan mikroplar orta kulağa östaki tüpü ile genizden ulaşır. Çocuklarda östaki tüpü
erişkinlerde olduğundan daha kısadır ve mikropların genizden orta kulağa ulaşması da
daha kolaydır. Bu nedenle çocuklarda orta kulak iltihabı, erişkinlerden daha sık görülür.
Orta kulakta biriken iltihap sıvısı ağrıya ve kulak zarının titreşememesine bağlı olarak bir
miktar işitme kaybına neden olur. Uygun ilaç tedavisi ile orta kulak iltihabına neden olan
bakteri cinsi mikroplar öldürüldüğünde orta kulaktaki iltihap sıvısı da ortadan kalkar ve
işitme düzelir. Orta kulak iltihabının tedavisi antibiyotiklerle ve östaki tüpünün çalışmasını
kolaylaştırıcı yardımcı ilaçlarla yapılır.
Orta kulak iltihabı çocukluk çağının sık görülen hastalıklarından birisidir. Đstatistikler üç
yaşına kadar olan çocukların üçte ikisinin en az bir kere orta kulak iltihabı geçirdiğini
göstermektedir. Sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda orta kulak iltihabı da
daha sık görülür. Çocukların ev ortamından çıkıp toplum hayatına atılmasını takip eden ilk
iki yıl içinde üst solunum yolu enfeksiyonlarına ve kulak problemlerine daha sık rastlanır.
Orta kulak iltihabının belirtileri nelerdir ?:
Büyük çocuklar kulak ağrısı, ateş, işitme kaybı şikayetlerini ifade edebilirler. Bebeklerde ise
huzursuzluk, uyku düzensizliği veya iştahsızlık orta kulak iltihabının belirtisi olabilir. Bu
belirtiler, bir hafta öncesinden başlayabilen, burun akıntısı ve öksürük gibi orta kulak
iltihabına eşlik eden üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileriyle birlikte bulunabilir.
Şiddetli orta kulak iltihaplarında kulak zarı delinebilir ve kulak akıntısı görülebilir. Kulak
akıntısı ile iltihabın boşalması sonucunda genellikle kulak ağrısı azalır ve ateş düşer. Kulak
zarındaki delik de çoğunlukla kendiliğinden kapanır.
ÇOCUK KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI
Prof. Dr. Đrfan YORULMAZ
Güniz sok., No:14/3, Kavaklıdere, Ankara
Tel: (312) 428 51 12
Orta kulak iltihabı önlenebilir mi ?
Yenidoğan bebeklerde yatırılarak ve biberonla emzirmenin orta kulak iltihapları artırdığı
bilinmektedir. Anne sütü ile ve yarı oturur pozisyonda emzirme bebeklerde orta kulak
iltihabını önleyen bir faktördür. Daha büyük çocuklarda, üst solunum yolu enfeksiyonlarının
zamanında tedavisi orta kulak iltihaplarınının sıklığını azaltabilir, ancak bütün orta kulak
iltihaplanmaları önlenemez.
Orta kulak iltihabı bulaşıcı mıdır ?
Orta kulak iltihabı bulaşıcı değildir, ancak orta kulak iltihabına yol açan üst solunum yolu
enfeksiyonu bulaşıcı olabilir.
Orta kulak iltihabı nasıl tedavi edilir ?
Orta kulak iltihabı, 10-14 gün süreyle kullanılan antibiyotiklerle ve östaki tüpünün
fonksiyonunu düzeltecek ilaçlarla tedavi edilir. Bazen çocuğun kulak zarı iltihap nedeniyle
çok şişer, şiddetli ağrıya neden olur ve kulak zarında delinme riski saptanırsa kulak zarında
küçük bir kesi yapılarak iltihabın boşaltılması gerekebilir. Küçük çocuklarda bu işlem
ameliyathanede ve genel anestezi ile yapılır.
Evde alınması gereken önlemler ve uygulanabilecek tedavi var mı ?
Orta kulak iltihabı belirtileri olduğunda, evde herhagi bir tedavi uygulamadan önce,
çocuğunuzun mutlaka doktoru tarafından değerlendirilmesi gerekir. Evde uygulanabilecek
yöntemler, çocuğun rahatlatılmasına yöneliktir. Ağrı kesici ve ateş düşürücüler ile çocuğun
rahat uyku uyuması sağlanabilir. Kulak akıntısı olan çocuklar yüzmemeli, banyoda ise kulak
kanalına su teması tıkaçlarla önlenmelidir. Doktorunuz kulak tıkacını nasıl hazırlayacağınızı
veya ne tür bir tıkaç temin etmeniz gerektiğini size açıklayacaktır.
Orta kulak iltihabı kaç günde düzelir ?
Orta kulak iltihabının düzelme süresi değişken olabilir. Hiç tedavi edilmediğinde bile 48 saat
içinde kendiliğinden düzeldiği olmaktadır. Bazen de, antibiyotiklerle tedavi edilmesine
rağmen 2 hafta ile 2 ay arasında orta kulakta bir sıvı kalmaya devam eder. Bu sıvı
genellikle zaman içinde kendiliğinden kaybolur, ancak bu süre içinde çok hafif bir işitme
kaybı olur.
Orta kulak iltihabı sırasında görülen işitme kaybı kalıcı olabilir mi ?
Eğer uygun tedavi edilir ve ilaçlar önerildiği doz ve sürede kullanılırsa akut orta kulak
iltihaplanmalarında kalıcı işitme kaybı olasılığı çok düşüktür.
Doktora ne zaman başvurmak gerekir ?
Orta kulak iltihabı, tedavi edilmediğinde ciddi ve kalıcı sorunlara neden olabilir. Orta kulak
iltihabı belirtileri bulunan çocuklar bir hekim tarafından değerlendirilmelidir. Kulak ağrısı,
yeni bir dişin çıkması, yabancı bir cismin kulak yoluna kaçması, pamuklu çubuklarla temizlik
sırasında kulak yolunun tahriş edilmiş olması, sertleşmiş kulak kiri tıkaçları nedeniyle de
meydana gelebilir. Kulak yolunu ve kulak zarını ancak doktorunuz değerlendirebileceği için,
şikayetlerin gerçek nedeninin bulunması ve tedavinin doğru olarak planlanması için hekim
muayenesi şarttır.