İŞLETME FİNANSI VE FİNANSAL YÖNETİM Prof. Dr. Öcal USTA Slayt 0 İŞLETME Toplumdaki bireylerin ihtiyaçlarını karşılamak ve kar elde etmek amacı ile kurulmuş, üretim faktörlerini kullanarak mal ve hizmet üreten ekonominin en küçük birimleridir. Slayt 1 İşletmenin Fonksiyonları ÜRETİM FİNANS PAZARLAMA YÖNETİM Slayt 2 PLANLAMA MUHASEBE AR - GE İNSAN KAYNAKLARI TEDARİK RİSK YÖNETİMİ Slayt 3 FİNANS? FİNANSMAN? FİNANS YÖNETİMİ? Uygun koşullarda ve miktarda TEDARİK KARAR FON Doğru ve İsabetli Etkin KULLANIM Slayt 4 Finans Fonksiyonu ■ İşletmelerin yatırım ve faaliyet dönemlerinde gerekli olan kısa, orta ve uzun süreli fonları en uygun koşullarda ve miktarda tedarik etmeleri; ■ bu fonları işletmenin varlığını sürekli kılmada etkin olarak kullanmaları, ■ amaçlarına yönelik kararlarıdır. Slayt 5 BİLANÇO AKTİF (VARLIKLAR) LİKİDİTE I. Dönen Varlıklar CARİ AKTİF (İşletme Sermayesi) Ekonomik Yapı 31/12/…. PASİF (KAYNAKLAR) I. Kısa Süreli Yabancı Kaynaklar G.Ö.S. CARİ PASİF Hazır Değerler Alacaklar II. Uzun Süreli Stoklar Yabancı Kaynaklar II. Duran Varlıklar Finansal Yapı Devamlı Sermaye III. Özkaynaklar AKTİF TOPLAMI PASİF TOPLAMI Slayt 6 Finans Fonksiyonunun Amaçları Uygun finansal yapıyı oluşturmak, ■ Özsermayenin güvenliğini korumak, ■ Yeterli bir kar ve karlılık sağlamak, ■ İşletmenin likiditesini korumak. ■ Slayt 7 Finans Fonksiyonunun İlkeleri ■ Geçici (kısa vadeli) fon ihtiyacı, kısa vadeli borçları artırmakla karşılanmalıdır. ■ Dönemsel (orta vadeli) fon ihtiyacı orta vadeli borçları artırmakla karşılanmalıdır. ■ Duran varlıkların finansmanı, işletmenin emrine uzun süre için ayrılmış olan devamlı sermaye ile yapılmalıdır. Minimum Finansal Denge Kuralı Slayt 8 ■ Stokların karşılık olabilmesi için, likidite derecelerinin yüksek yani hemen paraya çevrilebilir unsurlardan oluşmasına dikkat edilmelidir. ■ İşletme sermayesi (dönen aktif), kısa vadeli borçlardan (dönen pasiflerden) fazla olmalı ve böylece bir “güvenlik marjı” (net dönen aktif) oluşturulmalıdır. (NİS) ■ Minimum net dönen aktif miktarı, ihtiyaçlara uygun olarak saptanmalı ve duran varlık niteliğinde düşünülerek, süreklilik gösteren uzun vadeli kaynaklarla finanse edilmelidir. ■ Özkaynakların, işletmenin bağımsızlığını güvence altında tutmak için uzun ve orta vadeli borçları karşılayabilecek düzeyde olmasına özen gösterilmelidir. Slayt 9 FİNANS YÖNETİCİSİ Bir işletmenin fon ihtiyacını planlayan, gereken fonu uygun koşullarda sağlayan ve etkin kullanım kararı veren kişidir. Slayt 10 Finans Yöneticisinin Görevleri Finansal analiz ve kontrol, ■ Finansal planlama, ■ Aktif yönetimi, ■ ■ ■ Dönen varlıkların yönetimi, Duran varlıkların yönetimi, Fon tedariki, ■ Fon kullanımı. ■ Slayt 11 Finans yöneticisinin stratejik önemi İşletmelerin büyümesi, ■ Ürün ve pazarların gelişmesi, ■ Fon ihtiyacının artması, ■ Ekonominin büyümesi, ■ Ticari ilişkilerin küreselleşmesi, ■ İşletme sermayesi ihtiyacının artması, ■ Fonların optimum kullanılması zorunluluğu, gibi nedenlerle artmıştır. ■ Slayt 12 Finans Yönetiminde Kar İle İlgili Kriterler İşletmeler kar hedefine bağlı olarak kurulurlar. ■ Karın maksimizasyonu ■ Karlılığın maksimizasyonu ■ İşletmenin cari piyasa değerinin maksimizasyonu Slayt 13 Karın Maksimizasyonu ■ Riski çok olan yatırımların karının çok, riski az olan yatırımların karının az olacağı kabul edilir. Slayt 14 Karlılığın Maksimizasyonu ■ Burada kar kavramının yanında, kar rakamı elde edilmesi sırasında kullanılan kaynaklarda dikkate alınmalıdır. ■ Karlılık karar aracı olarak pek iyi bir ölçüt değildir; ■ ■ Abartılmış bilanço değerleri, Çeşitli projeleri arasında seçimin zorluluğu. Slayt 15 İşletmenin cari piyasa değerinin maksimizasyonu ■ İşletmelerin cari piyasa değerini maksimuma çıkartmak, işletmenin pay senetlerinin piyasa değerini maksimize etmek aynı kavramlardır. ■ Finansal yönetim için nihai temel hedeftir. Slayt 16 FİNANSAL KARARLAR ■ Finans yöneticisi vereceği kararlarda birçok değişkeni hesaba katmak, bu değişkenlerin finansal kararlar üzerine yansıyacak etkilerini ölçmek zorundadır. ■ Sınırsız sayıdaki işletme içi ve işletme dışı faktörlerden bir kısmı kontrol edilebilirken, bir kısmı da kontrol dışında kalmaktadır. Slayt 17 Finans Fonksiyonunu Etkileyen Faktörler ■ İşletme İçi Faktörler (kontrol edilebilir faktörler) ■ ■ ■ ■ ■ ■ İşletmenin niteliği (sermaye ihtiyaç miktarı) İşletmenin büyüklüğü (fon maliyeti ve finansal denetim) İşletmenin hukuki yapısı (kamu-özel şirket) Kar dağıtım politikası (otofinansman) Sermaye maliyeti İşletme Dışı Faktörler (makro ekonomik değişkenler) Slayt 18 FİNANSAL KARAR TÜRLERİ ■ Yatırım kararları, ■ Finansman kararları, ■ Kar dağıtımı kararları. PİYASA DEĞERİNİN MAKSİMİZASYONU Slayt 19