ETKİLİ İLETİŞİM TEKNİKLERİ İletişim nedir? Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması, bildirişim, haberleşme, komünikasyon İletişim, kelimeler, ses tonu ve beden dilinden oluşan bir bütündür. Kelimeler “ne” söylediğimizle; ses tonu ve beden dili “nasıl” söylediğimizle ilgilidir. Doğru Anlama Beden Dili Algı Dinlemek Empati Beden Dili Ses tonu ve konuşmanın akıcılığı mesajın iletimindeki etkinlik açısından önemlidir. Üzerinde ölü toprağı varmış gibi konuşan birinin yahut sözcükleri ağzında yuvarlayan birinin söyledikleri ne kadar etkili olabilir! Beden duruşu (yüz yüze iletişim). Mimikler beden dilinin en önemli bileşenleridir. Duygu ve düşüncelerin ifadesi sözden ziyade mimiklerden okunur. Algı Algıyı belirleyen ya da etkileyen en önemli süreçlerden biri dikkattir. Algı toplumdan topluma, kişiden kişiye ve aynı kişide zaman içinde değişim sergileyebilir. İnsanların kültürel değerleri, fizyolojik özellikleri, kişisel deneyimleri ve çevresel faktörler algının farklılaşmasının nedenleridir Dinlemek Dinlemek sadece duymak demek değildir. Dinlemek önem vermektir. Dinleme bilişsel bir süreçtir. Etkin dinlemenin göstergelerinden biri geri bildirimdir. Anlatıcıya yöneltilen sorular dinleme ediminin verimini gösterir. Empati Empati üç aşamadan oluşur: Olayları karşımızdaki gibi algılamaya çalışmak Karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamak Kendisini anladığımızı karşımızdakine sözlerimizle, ses tonumuzla ve beden dilimizle ifade etmek. Doğru Anlatma Kızgınlık Olumlu İlgi Kızgınlık Kızgınlık kavramı da diğer büyün duygular gibi iletişim açısından olumsuz bir etki yaratır. Burada önemli olan duygu kontrolünü doğru bir şekilde sağlamak ve kızgınlığın bir iletişim engeli olmasının önüne geçmektir. Etkili bir iletişimi sağlayabilmenin en önemli yolu da duygu kontrolüdür. “ BEN” MESAJI, “SEN” MESAJI İletişimde kızgınlığı bastırmak hiç doğru bir şey değildir. Kızgınlığımızı dışa vurmamız ama bunu da sağlıklı bir biçimde dışa vurmamız gerekmektedir. Bunun yolu da “Ben Dili”ni kullanarak iletişim kurmaktan geçer. Karşımızdaki kişilerle sorun yaşadığımızda, dikkati karşımızdakinin yanlış olan davranışlarına çekmekle sorunu çözemeyiz. Bu durum, kişilerin savunmaya geçmesine neden olur. Bu noktada ben dili yerine sen dili kullanılmalıdır. Olumlu İlgi İletişimde başarılı olmak için ben dili ile konuşmak yeterli değildir, olumlu ilgi de gereklidir. Olumlu ilgi, karşı tarafa değer verildiğini gösterir. Konuşma ve Dinleme Konuşma; Konuşma, bir düşünce alışverişi, yaşantılarımızı başkalarıyla paylaşma işidir. Kişiliğimizi de, düşünsel gelişimimizi de belirleyen ana ölçüt konuşmamızdaki yetkinliğimizdir. Konuşmada Dikkat Edilecek Noktalar Düşüncelerimi açık ve etkili bir biçimde belirtebiliyor muyum? Sözcükleri söylerken söyleyiş ve dil yanlışları yapıyor muyum? Sesimi duygu ve düşüncelerimi besleyecek, zenginleştirecek bir yönde kullanabiliyor muyum? Tekdüze mi, yoksa canlı ve hareketli bir biçimde mi konuşuyorum? Beden dilim söylediklerimle uyumlu mu? Söylediklerimi karşımdakiler kolayca anlayabiliyor mu? KONUŞMANIN ÖĞELERİ Konuşmanın ögeleri dinleyici, ortam, konu ve konuşmacı Dinleyici Dinleyiciler kimdir, neye karşı ilgi duyarlar, yaşları, eğitim ve zekâ düzeyleri nedir gibi soruların cevapları bilinmezse konuşmaya bir yön vermek ya da istenilen amaca ulaşmak çok zor olacaktır. Ortam Ortam konusu ele alınırken şu noktalara dikkat etmek gerekmektedir: Toplantının Niteliği Toplantının Programı Toplantının Süresi Konu ve Konuşmacı İyi bir konuşma sağlam bilgilere dayanır. İyi bir konuşma yıkıcı değil yapıcıdır, iyi bir konuşma, dinleyicilerin ilgi ve dikkatini toplar. İyi bir konuşma, etkili ses tonu, el yüz hareketleriyle geliştirilir. İyi bir konuşma, konuşmacının kişiliği ile bütünleşir. İyi bir konuşma, belli bir amaca yöneliktir. Dinlemeye Engel Olan Unsurlar Fiziksel engel ve rahatsızlıklar Düşünce hızı Önyargılar Bölünmeler Konuşanı suçlamaya yönelme davranışı İYİ BİR DİNLEYİCİ OLMAK İÇİN NE YAPALIM? Kaynağın neyi aktarmak istediğine odaklanmak gerekir. Göz temasına dikkat etmeli. Söz veya mimiklerle dinlediğimizi kaynağa belli etmeli. Kaynak kişi aktarım yaparken sözünü kesmemeli. Kaynak cevap beklediği anda iletişime katılmak gerekir. Söylenenlerin anlamına ilişkin olarak dinleyicide kuşku ve duraksama olmamalıdır. Anahtarlık, kalem sallamak, kâğıtları karıştırmak gibi dikkat dağıtıcı davranışlardan kaçının. İkna Edici Konuşma Girişleri Dikkati Toplama Sesin Tonunu Ayarlama İyi niyet Yaratma İçeriğe Yöneltme İKNAYA DİRENME Başarılı bir ikna sürecinin, sonucunda hedefte belirli bir davranış değişikliği yaratabilen ikna çabası olduğunu öne süren davranış değişimi kuramı, ikna sürecinin beş karakteristik özelliğe bağlı ilerlediğini varsayar: 1- Dikkat: Kitlenin/hedefin dikkati çekilmezse ikna gerçekleşmez. 2-İdrak 3- Kabul 4- Alıkoyma 5- Davranış İkna Edici Konuşma Sonuçları Konuşmanın sonuç bölümünün iki temel amacı olmalıdır: Konuşmayı izleyicilerin konuşmanın bütününde ne söylendiğini hatırlaması için toparlamak. İzleyicilerin ne söylendiğini unutmaması için vurgulamak Etkin iletişim kurabilmek için, hem konuşmacıya hem de dinleyiciye bazı görevler düşer. Konuşmacı Ne demek istiyorsa onu söylemeli ve karışık mesajlar vermemelidir. Açık ve net bir dil kullanmalı, sade ve dosdoğru konuşmak en iyisidir. Konuşmayı teşvik edici bir ortamı (havayı) oluşturmalıdır. İletilen mesajın ulaştığından emin olmalıdır. Dinleyici Soru sormalıdır. Açıklama istemelidir. Tahmin yürütmemeli, mesajı almalıdır. Etkin dinlemelidir. Sunum Sunum birden fazla kanalın kullanıldığı bir iletişim şeklidir. Sunum Kaygısını Anlama ve Denetleme Heyecanın olmaması gerektiğine inanılması. Sunum kaygısının çok az bir bölümünü dinleyiciler fark eder. Sunum üç aşamadan oluşur Herkesin dikkatini çeken bir ‘giriş’ Sunmak istediğiniz bilgiyi net ve basit bir şekilde ifade eden ‘ gelişme ‘ Sunumunuzu özetleyen bir ‘ sonuç ‘ bölümünden oluşmalıdır. Sunuma Hazırlık Sunumun amacını belirleyin Sunumun planlamasını yapın Kullanılacak teknik donanımı belirleyin Dinleyiciler hakkında bilgi sahibi olun Hazırlık yapılması gereken konular Mesajın açık, net ve tutarlı olması. Zamanı iyi ayarlama Aktif katılımcı Sunucunun kendini hazırlaması prova yapmayı ihmal etmeyin Görünüş be giyinişe özen gösterme Sunum Anı Göz teması Ses tonunuz, jest ve mimikler Beden Dili Samimi ve doğal olunuz. kısa cümleler kullanınız. Sunum Sonrası Konunuzun önemli yerlerini kısa bir özet yaparak sunumu sonlandırabilirsiniz. Mutlaka soru –cevap bölümüne yer ayırınız. Sunumunuzu teşekkür ederek bitiriniz. TEŞEKKÜRLER… GAMZE PİRENDE İKBAL KARACA TUBA ERBAŞ