son vahiy kuran ve temel özellikleri

VAHİY SÜRECİ ve KURAN
VAHİY KAVRAMI
Vahiy. Sözlükte işaret etmek, ilham etmek,
fısıldamak, emretmek gibi anlamlara gelir.
Terim olarak ise Allah(cc)’ın emirlerini,
yasaklarını ve öğütlerini değişik yollarla
peygamberlerine bildirmesidir.
K.Kerim’de; “Allah bir insanla ancak vahiy
yoluyla veya perde arkasından konuşur yahut bir
elçi gönderip izniyle ona dilediğini vahyeder.O
yücedir,hakimdir.”(Şûrâ Suresi 51 buyurulmaktadır
Vahiy dünya hayatında insanlara rehberlik eder.
VAHİY SÜRECİ
KURAN ÖNCESİ VAHİY METİNLERİ:
SAHİFELER VE KİTAPLAR
 Allah(cc), ilk insan ilk peygamber Hz. Adem’den




itibaren bütün peygamberlere vahiy göndermiştir.
Allah insanların nasıl ibadet edeceklerini öğretmek
için rehberlik yapacak peygamberler göndermiştir.
Allah(cc) emir ve yasaklarını bildirmek için
müjdeleyici ve uyarıcı peygamberlerle birlikte ilahi
kitaplar da göndermiştir.
Allah(cc)’ın peygamberlerine vahyettiği sözlerin yazıya
geçirilmiş şekline İlahi/Semavi kitap denir.
İlahi/Semavi kitaplar ,suhuf(sahifeler) ve Kitaplar
olmak üzere ikiye ayrılır.
KURAN ÖNCESİ VAHİY METİNLERİ
 SAHİFELER
 1. Hz. Adem (as)’a
 2. Hz. İdris (as)’a
 3. Hz. Şit (as)’a





10 sahife
30 sahife
50 sahife
4. Hz. İbrahim (as)’a 10 sahife verilmiştir.
KİTAPLAR
1. Hz. Davut (as)’a Zebur
2. Hz. Musa (as)’a Tevrat
3. Hz. İsa (as)’a İncil kitapları verilmiştir.
SON VAHİY KURAN VE TEMEL ÖZELLİKLERİ
 Kuran Arapça bir kitaptır.
 İlahi kitapların sonuncusudur.
 Vahiy yoluyla Hz. Muhammed(sav)’e indirilmiştir.
 Kuran evrensel bir kitap olup kıyamete kadar bakidir.
 Kuran önceki kitapların tümünün mesajlarını içerir.
 Kuranın çağrısı tüm insanlığadır.
 Kuran insanlara yol göstermek ve aydınlatmak için
indirilmiştir.
 Kuran indiği günden bu güne kadar hiçbir değişikliğe
uğramadan gelmiştir.
 Kuran Hz. Muhammed(sav)’e verilmiş bir mucizedir.
KURAN’IN İNDİRİLİŞ SÜRECİ
 Kuran ilk olarak 610 yılı Ramazan ayının Pazartesi
gecesi Hira Mağarası’nda indirilmeye başlandı.
 Hz. Muhammed (sav) tanımadığı varlık Cebrail (as)
karşısında ürperti ve endişe içerisinde iki kez “Ben
okuma bilmem!” dedikten sonra “Ne okuyayım” diye
sordu.
 O zaman Cebrail (as) O’na Alak Suresinin ilk beş
ayetini okudu.
 “Yaratan Rabb’inin adıyla Oku! O, insanı
aşılanmış bir yumurtadan yarattı.Oku, Rabb’in
sonsuz kerem sahibidir.Kalemle yazmayı öğreten
O’dur.İnsan bilmediğini belleten O’dur.”(Alak: 1-5)
 Kur’an-ı Kerim 610 yılının Ramazan ayında Kadir Gecesi’nde





indirilmeye başlanmış ve indiriliş süreci yaklaşık 23 yıl
sürmüştür.
8 Haziran 632 yılında Peygamberimizin vefatından önce
Kur’an-ı Kerim ‘in indirilişi tamamlanmış ve Kur’an yazıya
geçirilmiştir.
Kur’an toptan değil ayet ayet, sure sure indirilmiştir.Böylece
Kuran daha iyi anlaşılmış ve daha kolay öğrenilmiştir.
Kur’an’ın parça parça indirilmesi onun yazılmasını ve
ezberlenmesini kolaylaştırmıştır.
Peygamberimiz(sav) gelen ayetleri hemen ezberlemiş ve
vahiy katiplerine yazdırmıştır.
Vahiy katipleri gelen ayetleri kağıt,ceylan derisi,ince taşlar,
papirüs,kemikler gibi o günün yazı malzemelerinin üzerine
yazmışlar ve özenle korumuşlardır.
KUR’AN’IN GÜNÜMÜZE ULAŞANA DEK GEÇİRDİĞİ
SÜREÇ
 ALLAH(CC)
 Cebrail (Vahiy Meleği)
 Hz. Muhammed(sav)Bu dönemde Kuran yazıldı ve
sahabelerce ezberlendi.
 Hz. Rebubekir : Bu dönem de Zeyd b.Sabit başkanlığında bir
heyet tarafından yazılı malzemeler toplanarak bir kitap
(mushaf)haline getirildi.
 Hz. Osman :Bu dönemde yeni bir komisyon toplanarak asıl
nüshadan yedi adet çoğaltılarak değişik İslam merkezlerine
gönderilmiştir.
KUR’ANLA İLGİLİ KAVRAMLAR
 Ayet; sözlükte alamet, işaret ve delil demektir.
 Terim olarak , Kur’an-ı Kerim’in surelerini oluşturan




kısa veya uzun vahiy ifadelerinin her birine “ayet”
denir.
Kur’an’da 6000 den fazla ayet vardır.En uzun ayet
Bakara Suresinin 282. ayeti olup bir sayfadan ibarettir.
Yasin gibi bir kelimeden oluşan kısa ayetler de vardır.
Ayetler “durak” adı verilen ve üzerinde ayet numarası
yazan işaretlerle birbirlerinden ayrılır.
Surelerin içerisinde ayetlerin sıralamasını
Cebrail(as)Peygamberimiz(sav)’e bildirmiştir.
 Kur’an’ın ayetlerden oluşan her bölümüne “Sure”
denir. Kuran’da 114 sure vardır. Tevbe Suresi hariç
bütün sureler “besmele” ile başlar. En uzun sure 286
ayetten oluşan Bakara Suresi, en kısa sure 3 ayetten
oluşan Kevser Suresi’dir.
 Kuran’daki dizilişine göre ilk sure Fatiha , Son sure ise
Nas Suresidir.
 Surelerin Mekke döneminde indirilenlerine Mekki,
Medine döneminde indirilenlerine de Medeni adı
verilir.
 Mekki surelerde genelde inanç ve ahlak konuları
Medeni surelerde ise ağırlıklı olarak ibadet ve sosyal
ilişkiler içeren muamelat konuları yer alır.
 Surelerin her birinin kendine özgü isimleri vardır.Sureler




isimlerini içinde geçen bir kelime veya isimden almıştır.
Birden fazla ismi olan sureler de vardır.
Kuran’ın her 20 sayfasına bir cüz denir. Kuran’da toplam
30 cüz vardır.
Kuran’da her beş sayfada bir “hizip” denilen işretler
vardır.
Kur’an’ın bazı surelerinde “secde ayetleri” vardır.
Bunların okunması ve dinlenmesi halinde “Tilavet
secde” si yapılmalıdır. Bunları belirtmek için de
yanlarda işaretler konulmuştur.
Kur’an’ın sonunda Kur’an metni olmayan “hatim duası”,
sure isimleri ve konu endeksi de bulunur.
KUR’AN’IN OKUNMASI(KIRAATİ) İLE İLGİLİ
KAVRAMLAR
 Allah Kur’an’ı okumamızı emretmiştir.Dolayısıyla Kur’an





okumak ibadettir.
Kur’an okurken uyulması gereken bazı kurallar vardır.
Allah Kur’an-ı Kerim’i tecvit kurallarına, usul ve adabına
uygun okumamızı öğütlemiştir.
Tecvit; sözlükte bir şeyi süslemek, güzel yapmak
demektir.Kavram olarak,Kur’an-ı Kerimi güzel bir şekilde
okumak için uyulması gereken kurallardır.
Tertil,Kur’an’ı açık açık, tane tane, harfleri ve kelimeleri
birbirinden ayıracak tarzda düşünerek, anlayarak
okumaktır.
Tecvit daha çok düzgün ve güzel okumak, tertil ise
anlayarak okumak olarak da ifade edilebilir.
 Aşir,Kur’an-ı Kerim’den güzel,makamlı(ahenkli) ve
yüksek sesle okunan beş on ayetlik bölüme denir.
 Mukabele,sözlükte karşılıklı okumak anlamına
gelir.Mukabele,Vahiy gelmeye devam ederken Hz.
Muhammed(sav) ve Cebrail’in her yılın ramazan
ayında o güne kadar gelen Kur’an ayetlerini karşılıklı
okumalarına denir.
 Müslümanlar özellikle ramazan aylarında bir araya
gelerek mukabele geleneğini devam ettirmektedirler.
 Hatim, sözlükte sona erdirmek,sonlandırmak, ve
bitirmek demektir.Terim olarak Kur’an-ı Kerim’i
ezbere ya da yüzünden, baştan sona kadar okumak
veya dinlemektir.Yapılan hatimler Kur’an’ın düzgün ve
hatasız okunabilmesine katkı sağlar.
 Hafızlık, Kur’an-ı Kerim’i bütünüyle ezberlemeye
hafızlık denir.Kur’an’ı baştan sona ezberleyen kişiye de
hafız denir.
 Namaz gibi bazı ibadetleri yapabilmek için Kur’an’dan
yeterli miktarda ezbere bilmek gerekir.
 Kur’an’ın dili arapçadır.Bundan dolayı dünyadaki
müslüman topluluklar onu anlamak için kendi
dillerine çevirme ihtiyacı hissetmişlerdir. Sonuçta
Kur’an’ın değişik dillerde yüzlerce meali yapılmıştır.
 Meal, ayetlerin daha geniş, kapsamlı ve anlaşılır şekilde
başka bir dile aktarılmasıdır.
.
 Tefsir, sözlükte açıklamak ve yorumlamak gibi
anlamlara gelir. Tefsir Kur’an ayetlerini indikleri
zamanı, mekanı ve ayetin indiriliş sebebi göz önünde
bulundurarak açıklamak ve yorumlamaktır.
 Müfessir, Kur’an-ı Kerim’i açıklayan ve yorumlayan
kişiye “müfessir” denir.
 Her geçen gün insanların zihnini meşgul eden yeni
problemler ortaya çıkmaktadır.Tefsirin amaçlarından
biri de ayetlerden evrensel ilkeler çıkararak yaşanan
çağa ışık tutacak yeni bakış açıları geliştirmektir.
Çünkü Kur’an evrenseldir.Bu nedenle her çağ ve
zamanda yeni tefsirlere ihtiyaç vardır.
KUR’AN’IN ANA KONULARI
Kur’an’ın başlıca konuları
1. İman (inanç esasları)
2. İbadet(salih amel)
3. Ahlak(güzel davranış)
4. Muamelat (sosyal ilişkiler)
KUR’AN’IN EĞİTİCİ ÖZELLİKLERİ
 Kur’an iyiye yönlendirir ve kötülükten
sakındırır.
“Şüphesiz bu Kur’an en doğru yola
iletir; iyi davranışlarda bulunan
mü’minlere, kendileri için büyük bir
mükaafat olduğunu müjdeler.Ahirete
inanmayanlara gelince onlar için de acı
verici bir azap hazırlamışızdır”
(İsra:9-10)
 Kur’an kamil insan modeli sunar.
“Doğrusu, biz insanı en güzel bir
biçimde yarattık.”(Tin: 4)
“Ant olsun ki Allah’ın Resulünde sizin
için güzel bir örnek vardır.” (Ahzap.21)
 Kur’an aklı kullanmayı ve öğrenmeyi öğütler.
“Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur
mu?Doğrusu ancak akıl sahipleri öğüt
alırlar”(Zümer:9)
“Şüphesiz Allah katında canlıların en
kötüsü,düşünmeyen sağırlar ve
dilsizlerdir.”(Enfal:22)
KUR’AN’IN KÜLTÜRÜMÜZDEKİ YERİ
 Kültür,bireylerin tarih boyunca ortaya koydukları




maddi ve manevi değerlerin bütününe denir.Bilgi,
inanç,dil, tarih,sanat eserleri,örf ve adetler ile
alışkanlıklar kültürü oluşturan önemli değerlerdendir.
Türklerin müslüman olmasıyla birlikte Kur’an’ı Kerim
kültürümüzün en önemli kaynağı olmuştur.
Kur’an hayatımızın her alanına etki etmiş farklı
adetlerimizin oluşmasına katkıda bulunmuştur.
Ramazanda yapılan yardım ve kurulan iftar sofraları
Camilere asılan mahyalar(ışıklı ayet ve hadis metinleri)




Yardımlaşma, zekat ve sadaka verme davranışları
Yardımlaşma kurumları ve vakıfların oluşması
Herkese samimi ve hoşgörülü davranma
Yapılan camiler, mescitler, saraylar, kervansaraylar,
hanlar, hamamlar vb yapılarda Kur’an ayetlerinden
oluşan güzel yazı örneklerinin (hat yazısı) yazılması
 Kur’an’ın etkili olduğu hat, tezhip, ebru gibi el
sanatları kültürümüzün en başarılı eserlerini
oluşturmuştur.
 Düğünlerde, nişanlarda, sünnet merasimlerinde, asker
uğurlamalarda, mezar ziyaretlerinde, cenaze
törenlerinde Kur’an okunur.Yeni doğan bebeklerin
kulağına ezan okunması vb. adetler İslam’dan
kaynaklanan davranışlardır.