farenjit-tonsillit-mersin-lilly-2003

advertisement
FARiNKS-LARİNKS
AKUT ENFEKSİYONLARI
Dr. Yavuz Selim Pata
Tonsillofarenjit
• Boğaz ağrısı gerek başka semptomlarla,
gerekse tek başına hem erişkinlerde hem
de çocuklarda çok sık rastlanılan bir
semptomdur.
• Etyoloji sıklıkla viral
Özellikle erişkinlerde viral enfeksiyonlar daha sık
• A grubu streptokoklar ise en sık sebep olan
bakterilerdir
WALDEYER HALKASI
• Tonsillae linguales, Tonsilla palatinae,
Tonsillae tubaris, Tonsilla pharyngis
• Sekretuar IgA
• Puberteye kadar aktif, sonra azalır.
ANJİN
• Waldeyer halkası lenfoepitelyal
dokularının akut enfeksiyonudur.
ADENOTONSİLLİTLER
SINIFLAMA
•
•
•
•
Akut,  3 hafta
Subakut, 3 hafta- 3 ay arası
Kronik, 3 ayı geçen
Sık tekrarlayan
AKUT TONSİLLİT
• Kataral dönem; yaygın hiperemi, hipertrofi.
• Foliküler dönem; sarı-gri membranlar.
• Kriptik tonsillit; yaygın enflamasyon.
Mikrobiyoloji
• % 70 viral , % 30 bakteriyel
• En sık rastlanılan bakteriler:
A grubu hemolitik streptokok
C ve G grubu hemolitik streptokoklar
Anaeroblar
Chlamydia
Mycoplasma
Neisseria gonorrhea
C.diphteria
• Bir organizmanın hastanın orofarenksinde
bulunması onun her zaman patojenik olduğu
anlamında değildir. (Haemophilus, virüsler)
• Yapılan bazı çalışmalarda sağlıklı çocuklar
ile akut tonsillitli çocukların boğaz
kültürlerinde saptanan mikroorganizmalar
arasında fark bulunmamıştır.
• Ayrıca sağlıklı çocukların boğaz
kültürlerinde yüksek oranda patojen
bakteriler saptanmıştır.
TONSİLLİT-ADENOİDİT-FARENJİT
ETKENLER
• Virüsler
• A Grubu beta hemolitik streptokoklar
% 25 – 30 undan sorumlu
• Haemophilus Influenza
• Moraxella Catarrallis
• Streptococcus Pnömonia
• Stafilococcus Aureus
Akut Farenjitli 150 ÇOCUK
M.pneumoniae, C.pneumoniae ve S.pyogenes
Sıklığı
25
M.pneumoniae
C.pneumonia
S.pyogenes
Hasta sayısı
20
15
10
Etken
5
% 45 Atipik
Patojenler
0
<2 yaş
2-4 yaş
5-14 yaş
Solunum Yolu Enfeksiyonlarının Tedavisi ve Önlenmesi Sempozyumu-Paris
Prof. Dr. Nicolo Principin’in Deep Red isimli çalışması
Grup A Streptokoksik
Tonsillofarenjiti
• Hastaların % 50’si 5-10 yaş arasında
• En sık 4-7 yaş arasında görülür. Ancak hayat
boyu tekrarlayan ataklar görülebilir.
• 3 yaş altında Grup A strep. farenjit çok nadir
• Hastalık sonbahar ve kış aylarında daha sık
A. Tonsillofarenjit
• Boğaz ağrısı
• Yüksek ateş
• Boğazda yanma hissi
• Üşüme
• Odinofaji / Disfaji
• Titreme
• OF mukozada hiperemi;
• Kırgınlık
vezikül, ülser, peteşi
• Membranöz eksuda
birikimi
• Servikal LAP
• İştahsızlık
• Yaygın kas ağrıları
• Lökositoz
Semptomlar
•
•
•
•
•
•
•
•
Yüksek ateş
Boğaz ağrısı
Disfaji - Odinofaji
Kulağa vuran ağrı
Jugulodigastrik LAP
Ağız kokusu
Bulantı-kusma
Trismus
Tonsillofarenjitis
• 3 Yaşın 
• Sonbahar, kış
• Viral enfeksiyon bulguları yok
Rinit ve bronşit olmaması
• Yüksek ateş
• Servikal Lenfadenopati +
• Tonsil ve farinkste eksüdasyon, eritem ve
ödem
% 60 Bakteriyel
A. Tonsillofarenjit
Semptom / Bulgu
VİRAL BAKTERİYEL
Boğaz ağrısı
+
++
Odinofaji / Disfaji
+
++
Vezikül, Ülserasyon, Peteşi
±
-
OF mukozada hiperemi
+
++
Kolay ayrılabilen membran
+
-
Zor ayrılabilen membran
-
+
Ağrılı LAP
+
++
Yaygın LAP
++
+
Rinit, konjunktivit, laringotrakeit
±
-
Ateş
++
+
Streptokokal Tonsillofarenjiti
Düşündüren Bulgular
Ateş
Skarlatiniform döküntü
Boğaz ağrısı
Şiş, kırmızı, ödemli tonsiller
Yutma güçlüğü
Karın ağrısı
Uvulanın şiş ve kızarık olması
Burun deliklerinde soyulma
Yumuşak damakta peteşi
Ön servikal lenf nodlarında büyüme ve hassasiyet
Ancak sayılan bu bulguların hiçbiri GAS için spesifik
olmayıp aynı bulguların viral enfeksiyonlar sırasında da
görülebileceği unutulmamalıdır.
Tanıda Yardımcı Klinik Bulgular
Ateşin olmamasının yanısıra, hastada
konjunktivit, öksürük, ses kısıklığı, koriza,
anterior
stomatit,
ağız
mukozasında
ülseratif lezyonlar, viral ekzantem ve
diarenin görülmesi hastalığın streptokoksik
olmasından çok viral orijinli olduğunu
düşündürür
•
•
•
•
•
KRONİK TONSİLLİT
Devamlı boğaz ağrısı, ağız kokusu
Akut enfeksiyona eğilim
Tonsilla kriptalarında kirli sarı magma
Sürekli servikal lenfadenopatiler
Gelişim geriliği
Olgu – 1 (Ali)
15 Nisan 2003
1.5 yaşında erkek çocuk, Ali
2 günlük öykü
Ateş, burun akıntısı, öksürük, gözlerde
kızarıklık, ishal
Kriptik tonsillit, ağız mukozasında ülseratif
lezyonlar, anterior stomatit
Akut Tonsillofarenjit - Klinik
Semptom ve bulgular neden olan etkenlere
göre farklılıklar gösterebileceği gibi, birçok
viral ve GAS orijinli tonsillofarenjitte hemen
hemen
aynıdır ve bu nedenle viral ve
bakteriyel akut farenjitleri birbirinden klinik
olarak ayırt etmek imkansızdır
Viral Tonsillofarenjit - Klinik
Başlangıç nispeten daha sessizdir
Ateş, halsizlik, iştahsızlık ve boğaz ağrısı
Ses kısıklığı ve rinit sıktır
Hastalık 24 saatten kısa seyirli olabileceği
gibi beş gün kadar uzun olabilir
Viral Tonsillofarenjiti Düşündüren Bulgular
Ateş olmaması
Koriza
Konjunktivit
Anterior stomatit,
Öksürük
Ağız mukozasında ülseratif lezyonlar
Ses kısıklığı
Viral ekzantem
İshal
Olgu – 2 (Ayşe)
7 Mart 2003
4 yaşından kız çocuk, Ayşe
2 günlük öykü
Ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, karın ağrısı
Fizik muayenede kriptik
servikal lenfadenopati
tonsillit,
ön
Streptokokal Tonsillofarenjit
2 yaşından büyük bir çocukta sıklıkla ateş,
baş ağrısı, boğaz ağrısı, karın ağrısı ve
kusma ile birlikte başlar
Ateş 1-4 gün devam eder ve ağır
vakalarda hastalık 1-2 hafta kadar uzun
sürebilir
Streptokokal Tonsillofarenjit
1/3
vakada
tonsiller
büyümüştür
eksüdasyon ve faringeal eritem görülür
ve
Hastaların 2/3’ünde ise hafif bir eritem
dışında tonsillerde büyüme ve eksüdasyon
görülmez
Ön servikal lenfadenopati
Streptokokal Tonsillofarenjit
Farenjiti olan çocukların % 15’inde, eksüdasyonu
olan çocukların ise % 25’inin boğaz kültüründe
GAS ürer
Kültürle GAS tonsillofarenjiti olduğu ispatlanmış
çocukların ise % 50’sinde eksüdasyon yoktur
Tanz RR, Schulman St. in: Long SS, et al (eds),
Pediatric Infectious Diseases, 1997
Olgu – 1 (Ali)
(1.5 yaşında, aylardan Nisan, kliniği
daha çok viral enfeksiyonu andırıyordu)
Boğaz Kültürü alalım mı?
GAS Testleri için Endikasyonlar - Yaş
Üç yaşın altındaki GAS tonsillofarenjiti ve
romatizmal ateş nadir görüldüğünden, bu
yaş grubunda tonsillofarenjiti olan
çocuklara GAS testlerinin rutin olarak
yapılması önerilmez
Red Book 2000. American Academy of
Pediatrics
Kültür +
Patojen? Taşıyıcı?
• Özellikle rinore, ses kısıklığı, öksürük,
konjunktivit gibi viral farenjit
bulgularıyla gelen bir hastada boğaz
kültüründe A grubu streptokok
saptansa bile, bu hastanın kronik
taşıyıcı olma olasılığı daha fazladır.
• AGBHS Taşıyıcı oranı % 15-20
Olgu – 2 (Ayşe)
(4 yaşında, aylardan Şubat, kliniği
daha çok GAS enfeksiyonunu
andırıyordu)
Boğaz Kültürü alalım mı?
GAS Testleri için Endikasyonlar
Hastanın yaşı
Klinik bulguları ve semptomları
Mevsim
GAS enfeksiyonu ile temas öyküsü
Ailede ve toplumda epidemiyoloji
Ailede AER veya APSGN’li bir kişi
bulunması
GAS testlerinin yapılıp yapılmaması kararının
alınmasında etkili olan faktörlerdir
Red Book 2000. American Academy of Pediatrics
Olgu - 3
6 yaşında erkek çocuk
Şikayeti yok
Okulda tarama yapılıyor
Boğaz kültüründe GAS ürüyor
NE YAPALIM?
GAS Testleri için Endikasyonlar
- Tarama
Okullarda, çocuk bakımevlerinde, çok sayıda insanın
yakın temas içinde bulunduğu yerlerde, sağlıklı
çocuklarda GAS taşıyıcılığının prevalansı %20’lere
çıkabilir
Bu nedenle sınıflarda ya da daha yaygın bir şekilde
kültür yapılması, ancak çok sayıda romatizmal ateş,
glomerülonefrit veya ağır invazif GAS hastalığı vakası
bulunduğunda düşünülmelidir
Red Book 2000. American Academy of Pediatrics
GAS Taşıyıcısı
Sağlıklı çocuklarda GAS kolonizasyonu % 520 arasındadır
GAS taşıyıcısında romatizmal ateş riski
yoktur
Enfeksiyonu bir başkasına bulaştırmazlar
Hastada ve ailesinde AER olmadıkça
TEDAVİ GEREKMEZ
Taşıyıcıların tedavisini
gerektiren koşullar
•
•
•
•
Ailesel romatizmal ateş hikayesi
Romatizmal ateş salgını
Farenjit salgını
Aile içinde tekrarlayan bulaşma
GAS Taşıyıcılığında Tedavi Rejimleri
Oral Klindamisin,
20 mg/kg/gün (maksimum 1.2 g) 3-4 dozda, 10 gün
Oral Penisilin V
<27 kg : 125 mg/her doz; 3-4 doz, 10 gün
>27 kg : 250-500 mg/her doz; 3-4 doz, 10 gün
veya
<27 kg : 600.000 U (tek doz, İM)
>27 kg : 1.200.000 U (tek doz, İM)
Benzatin Penisilin G
ve
Oral Rifampisin
Oral Amoksisilin-klavulunat
20 mg/kg/gün (maksimum 1.2 g) 1-2 dozda, 4 gün
40-45 mg amoksilin/kg/gün (maks. 1.5 g) 2-3 dozda,
10 gün
• Semptomatik olmayan AGBHS
taşıyıcılarının hastalığı yaymadığı ve
enfeksiyon ortaya çıktığında bu vakalarda
daha ciddi komplikasyonlar gelişmediği
gösterilmiştir, bu nedenle muayene
bulguları olmayan taşıyıcıları tedavi etmek
şart değildir.
Palumbo FM: Pediatric considerations of infections and inflammation of
Waldeyer’s ring. Otolaryngol Clin North Am 20: 311, 1987.
Olgu – 1 (Ali)
Boğaz Kültüründe GAS üredi
ANTİBİYOGRAM?
TEDAVİ VERELİM Mİ?
Boğaz Kültürü-Değerlendirme
Faringeal enfeksiyonu olan bir çocukta
GAS izole edilmesi, enfeksiyon nedeninin
bu mikroorganizma olduğunun kesin delili
değildir (TAŞIYICI ?)
Boğaz Kültürü-Değerlendirme
Taşıyıcı olup olmadığı bilinmeyen bir
çocukta semptomları varsa ve boğaz
kültüründe
GAS
ürerse
TEDAVİ
EDİLMELİDİR
Olgu – 2 (Ayşe)
Boğaz Kültüründe GAS üredi
TEDAVİ VERELİM Mİ?
ANTİBİYOGRAM?
Tedavide Gecikmeye Neden Olur muyum?
(AER, APSGN)
DİRENÇ ?
GAS’a karşı Penisilin direnci
literatürde bildirilmemiştir
Tedavide Gecikmeye Neden Olur muyum?
Semptomlar başladıktan sonraki
dokuz güne kadar başlanan GAS
nedenli
akut
tonsillofarenjit
tedavisinin AER gelişmesini % 100
önlediği gösterilmiştir
TONSİLLOFARENJİTLER
AYIRICI TANI
İNFEKSİYOZ MONONÜKLEOZ
• Epstein Barr virüsü
• Çocuk ve genç
populasyonda sık
• Lenfositoz
• Atipik lenfositler
• Paul Bunnell test
• Mono- spot test
• Farengotonsillit.
• Servikal
lenfadenopati.
• Hepatosplenomegali
TONSİLLOFARENJİTLER
AYIRICI TANI
VİNCENT ANJİNİ
• Fusiform basil, spiroket ve anaeroblar
• Nekrotizan bir enfeksiyon.
• Tonsil üzerinde ülserasyonlar.
TONSİLLOFARENJİTLERDE
AYIRICI TANI
• AGRANÜLOSİTİK ANJİN
İlaca veya başka sebeplere sekonder
gelişen agranulositozlarda (Metamizol).
Kirli gri membranöz anjin.
• DİFTERİ
Altına yapışık kirli gri membran (Pseudo)
Kültür.
• LUDWİG ANJİNİ
Ağız tabanı absesi
Boyuna yayılan sert şişlik ve hiperemi.
TONSİLLEKTOMİ SONRASI
ERKEN DÖNEM
Akut Tonsillit
• En önemli neden grup A Streptokoklar*.
*:Bisno AL: Acute pharyngitis: etiology and diagnosis, Pediatrics 97: 949, 1996.
Streptokokal Tonsillofarenjit - Tanı
Boğaz Kültürü
Streptokokal Antijen Testi
Fischer PM. Culture. Am Fam Physican 1992
GAS Tonsillofarenjiti -Tanı
Hızlı testler
– Duyarlığı düşük (%80)
– Özgüllüğü yüksek (%97-100)
Boğaz kültürü
– %10 yalancı negatif
– GAS izolasyonu  GAS farenjiti
– Koloni sayısı taşıyıcılığı infeksiyondan herzaman
ayırmaz
Boğaz Kültürü
Akut streptokokal tonsillofarenjit tanısında
kültür “altın standart”tır
Kanlı agardan ziyade selektif media
kullanıldığında tanı şansı daha fazladır
Sürüntü örneği tonsiller ve posterior
farinksten iyice bastırılarak alınmalıdır
Boğaz kültürü uygun şekilde alınır ve
çalışılırsa güvenilirliği %95’lerin üzerindedir
“Cost-effektif”dir
Streptokokal Antijen Testi
Streptokokal ekstrasellüler antijenlerin gösterilmesinde
kullanılan 2 dk’da sonuç alınabilen hızlı bir testtir
Mikroorganizmadan A grubu karbonhidrat antijenlerinin
nitröz asit yardımıyla saptanmasına dayanır
Kültür pozitif olguların %10-15’inde test negatif sonuç
verir ve bu nedenle boğaz sürüntüsü antijen negatif
olan olgularda kültür yine de alınmalıdır
GAS Testleri için Endikasyonlar
– Klinik Bulgular
Nezle, konjonktivit, ses kısıklığı, öksürük, stomatit,
belirgin ülseratif lezyonlar ya da ishal gibi viral bir
enfeksiyonu kuvvetle muhtemel gösterecek bulguların
varlığında GAS olma olasılığı çok düşük olduğundan bu
bulguları olan çocuklara kültür yaptırılması önerilmez
Akut başlayan boğaz ağrısı, ateş, başağrısı, yutma
ile ağrı, karın ağrısı, bulantı, kusma ve anterior
servikal lenf düğümlerinde büyüme ve ağrı bulunan
çocuklarda farenjitin nedeninin GAS olma ihtimali
yüksek olduğundan kültürle doğrulanmalıdır
Red Book 2000. American Academy of Pediatrics
GAS Testleri için Endikasyonlar
-Temas - Ailede AER Öyküsü
Salgın durumu dışında, GAS tonsilliti olan
hasta ile aynı evde yaşayan asemptomatik
kişilere boğaz kültürü yapılması gerekmez
Ancak, GAS tonsilliti olan hasta ile aynı evde
yaşayan geçirilmiş romatizmal ateş öyküsü
olan birey varsa GAS enfeksiyonunun,
komplikasyon gelişme riski yüksek olması
nedeniyle tüm aile fertlerinde tarama ve
gerekirse tedavi yapılmalıdır
Red Book 2000. American Academy of Pediatrics
GAS Testleri için Endikasyonlar
- Ailede AER veya APSGN’li kişi
bulunması
AER veya APSGN geçiren çocukların kardeşleri
ve temasta bulunduğu diğer çocuklara boğaz
kültürü yapılmalı ve sonuç pozitif çıkarsa, o
sırada ya da daha önce semptomlarının olup
olmadığına bakılmaksızın tedavi edilmelidirler
Red Book 2000. American Academy of Pediatrics
GAS Testleri için Endikasyonlar
-Tedavi Sonrası
Tedaviden sonra boğaz kültürünün tekrarlanması,
sadece romatizmal ateş açısından risk altında olan
kişilere veya asemptomatik taşıyıcıların belirlenmesi
dışında gerekmez
Uygun bir antibiyotik tedavisinden sonra hala kültür
pozitif
olan
asemptomatik
kişilere
evlerinde
romatizmal ateş veya romatizmal kalp hastalığı
vakası olmadıkça ilaç tedavisi tekrarlanmamalıdır
Red Book 2000. American Academy of
Pediatrics
Kültür Yapma İmkanım Yok
Kültür yapma imkanının kısıtlı olduğu genel
tababet uygulamalarında hekimlerin çoğu,
hastalığın şiddetine ve ailenin sosyal
şartlarına göre etyoloji hakkında fikir
yürüterek tedavi verip vermemeye karar
vermek zorunda kalır
Streptokokal Tonsillofarenjit - Tanı
Tanıda en önemli amaç tedavi gerektirmeyen
viral tonsillofarenjit olgularını, GAS’a bağlı
akut
tonsillofarenjit
olgularından
ayırt
etmektir
Periferik kan beyaz küre sayımı, eritrosit
sedimantasyon hızı ve CRP gibi akut faz
reaktanlarının tanı ve ayırıcı tanıda değeri
yoktur
Tedavi
Viral tonsillofarenjitlerde tedavi
semptomatikdir ve antibiyotik tedavisi
gereksizdir
Tedavi edilmese bile akut GAS
tonsillofarenjiti olgularının çoğu kendi
kendine düzelir
Streptokokal Tonsillofarenjit
Tedavi
AMAÇ
• Semptomları hafifletmek / gidermek
• Komplikasyonları önlemek
(süpüratif ve non-süpüratif)
• Bulaşmayı önlemek
GAS Tonsillofarenjitinin Tedavisinde Amaç
Tedavide esas amaç; çocukları ciddi nonpürülan komplikasyonlardan (%2-5) korumak
olduğu kadar, hastalığın yayılımını önlemek ve
süresini kısaltmaktır
Tedavi ile peritonsiller abse, servikal adenit
gibi süpüratif komplikasyonlar da önlenecektir
AKUT ADENOTONSİLLİT
TEDAVİ
• KOMPLİKASYON YOKSA MEDİKAL
• YATAK İSTİRAHATİ, SIVI ALIMI
• ANALJEZİK, ANTİPİRETİK, GARGARA
• BAKTERİ ŞÜPHESİ ANTİBİYOTİK
ADENOTONSİLLİTLER
TEDAVİ
•
•
•
•
•
Semptomatik Tedavi
Antibiyoterapi
Kemoprofilaksi ?
Bakteri aşıları
Cerrahi
Kimleri Tedavi Edelim ?
Streptokokal enfeksiyon bulguları ve boğaz
kültürü GAS için pozitif olan çocuklar tedavi
edilmelidir
Ailede romatizmal ateş öyküsü bulunmadıkça,
boğaz kültürü pozitif olan sağlıklı
asemptomatik bir kişiye tedavi verilmemelidir
Hasta mı Yoksa Taşıyıcı mı?
Farenjiti olan bir çocukta kültür veya
streptokok antijen testi pozitif bulunduysa,
bu çocukların bir kısmının taşıyıcı olma
ihtimali olsa dahi bunların hepsi tedavi
edilmelidir
ANTİBİYOTİK
TEDAVİSİ
•
•
•
•
•
•
•
Endikasyon var mı?
Örnek alındı mı?
Hangi mikroorganizma etken olabilir?
Hangi antibiyotik en iyi seçenek?
Kombinasyon antibiyotik tedavisi gerekli mi?
Seçilen antibiyotiğin farmakolojik özellikleri?
Konakçı faktörleri var mı?
Streptokokal Tonsillofarenjit
Tedavi
ANTİBİYOTİK SEÇİMİ
• Allerji varlığı
• Tedavi süresi
• Bakteriyel ve
• Potansiyel yan etkiler
klinik etkinlik
• Uygulama sıklığı
• Hasta uyumu
• Maliyet
Hayes CS. Am Fam Physician
2001;63:1557-64.
Antibiotik
Kullanım Kuralları
• Geniş spektrum ?
• Minimal yan etki
• Hasta uyumu
3 x 1, 2 x 1, 1 x 1 oral veya parenteral
5 gün, 10 gün
• Fiyat
• Tad
• Direnç sorunları
ANTİBİYOTİK SEÇİMİ
• En etkili
• En az yan etkili
• En ekonomik tedavi seçilmeli
“tedavi etkinliğinden kesinlikle
ödün verilmemelidir”
Tedavi
GAS farenjiti tedavisinde ilk seçenek penisilin
olmalıdır
Penisilin, 10 gün süreyle oral yolla veya uygun
hastalarda tek doz benzatin penisilin (veya 10 gün
prokain penisilin) şeklinde intramuskuler yolla
verilebilir
Penisiline allerjisi olan hastalarda eritromisin oral
yolla 10 gün süreyle verilir
Bu olgularda alternatif olarak azitromisin 5 gün
veya klaritromisin 10 gün süreyle oral yoldan
verilebilir
Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği,
Mart 2002
Tedavi
GAS tonsillofarenjitinde PENİSİLİN ilk
seçilecek ilaçtır
GAS’ların penisiline karşı MIC değerleri son
70-80 senedir bir değişikliğe uğramamıştır
Bakteriyal eradikasyon için Penisilin tedavisi
en az 10 gün olmalıdır (3 veya 4 dozda 50100.000 Ü/kg)
Tek doz Benzathine Penisilinin İM enjeksiyonu
da bakteriyel eradikasyonda etkili
Red Book 2000. American Academy of Pediatrics
bulunmuştur
Tedavi
Penisilin
İM Benzatin Penisilin G (tek doz)
Çocuklar (< 27 kg)
: 600.000 Ü
Daha büyük çocuklar ve erişkinler : 1.200.000 Ü
veya
Oral Penisilin V (3-4 doz, 10 gün)
Çocuklar (< 27 kg)
: 125 mg/her doz
Daha büyük çocuklar ve erişkinler : 250-500 mg/her doz
Eritromisin: β-laktamlara karşı allerjisi olanlar için
Büyük çocuklar ve erişkinler
Çocuklar
: 1 g/gün; 3-4 dozda, 10 gün
: 40-50 mg/kg/g 3-4 dozda, 10
gün
Tedavide Önerilen
Antibiyotikler
• Penisilin V
• Beta laktam Antibiyotikler
Güçlendirilmiş Penisillinler
2. Kuşak Sefalosporinler
cefaclor MR, cefuroxime, loracarbef vs.
• Makrolidler
Eritromisin
Klaritromisin
Azitromisin
• Klindamisin
• Tedavi süresi 5-10 gün ???
Streptokokal Tonsillofarenjit
Tedavi
TEDAVİ SÜRESİ 10 GÜNDÜR
• Geç dönem komplikasyonları önlemek
• Relapsları önlemek
– Tedavi 3. gün kesilirse
% 50
– Tedavi 7. gün kesilirse
% 34
Peter G. Clinic Infectious Disease 1992;14: 219-223 Yamauchi T.
International Pediatrics 1996;11:1-11. Bisno AL. Clinical Infectious
Diseases 1997; 25:574-83.
Akut Tonsillit
• Tedaviye 10 gün devam edilen
çocuklarda; 7 gün devam edilen
çocuklarla karşılaştırıldığında gerek
klinik ve gerekse bakteriyolojik
rekürrens oranı daha düşük
bulunmuştur*.
* Schwartz RH, Weintzen RW, Pedreira F: Penicillin V therapy for group A
streptococcal pharyngitis JAMA 246:1790, 1981.
Tonsillofarenjit Tedavisi
• 5000 hasta
Penisilin V 10 gün veya
2. Kuşak sefalosporin, makrolid veya
amoxicillin clavunat 5 gün
• 1 romatizmal ateş ve 3 glomerülonefrit
• Her 2 grupta klinik başarı % 90 
Alman Pediatrik Enfeksiyon Bilim Derneği Çalışması
Uzun Süreli Tedavi?
“En dar spektrumlu”
“ En kısa sürede”
kullanılan antibiyotikler
enfeksiyon hastalıklarının
modern tedavisinde tercih nedenidir.
Tedavi
On günden daha kısa süreli penisilin rejimi,
10 günlük penisilin tedavisi rejimine göre
daha etkisizdir.
Klinik yanıt alınsa bile tedavinin 10 günden
önce kesilmesi eradikasyon olasılığını azaltır,
rekürrens
riskini
ve
“non-süpüratif
komplikasyon” oranını artırır.
Red Book 2000. American Academy of Pediatrics
Tedavide Önerilmeyen
Antibiyotikler
• TMP/SMX
• Kinolonlar
• Ceftriakson
Streptokokal Tonsillofarenjit
Tedavi
-
İKİNCİ SEÇENEK ANTİBİYOTİKLER
• Penisilin alerjisi
• Parenteral penisilin uygulanmasının zor olduğu
durumlar
Bisno AL. Clinical Infectious Diseases 1997; 25:574-83.
Tedavi
PENİSİLİN FOBİSİ
Doktor bey hatta mısın?
Acı var mı, acı?
Reha Muhtar - Ateş Hattı
DİRENÇ
Bazı değişik ülkelerden GAS’a karşı değişik
oranlarda eritromisin (% 24.7) ve makrolid
direnci bildirilmesine (% 24.7) rağmen bu
oranın ABD gibi bazı gelişmiş ülkelerde %2.6
gibi önemsenmeyecek düzeylerde olduğu
rapor edilmiştir
Scaglione F, et al. Drugs 1997
Kaplan EL. PID J 1999
Penisilin İle Tedavi
Başarısızlığı
1970’li yıllardan beri bazı ülkelerde bazı
tonsillofarenjitli hasta popülasyonlarında
penisiline karşı %25’lere kadar varan
tedavi başarısızlığı rapor edilmiştir
Tedavi Başarısızlığında Suçlanan
Faktörler
Tedavi uyumsuzluğu
Beta-laktamaz patojenlerle koenfeksiyon
Makrolid direnci
Penisilin toleransı
Tekrarlayan bulaşmalar
Boğazdaki mikrobiyal ekolojinin bozulması
Önceki GAS enfeksiyonunda erken
antibiyotik tedavilerine bağlı olarak
antikor cevabının yeterli oluşmaması
Tedaviye cevap vermeyenler
• Akut streptokoksik tonsillofarenjit
komplikasyonu (peritonsiller abse...)
• Viral enfeksiyon
• Yanlış antibiyotik seçimi
• Yetersiz doz, hasta uyumsuzluğu
Relapslara yaklaşım
• Tedaviden 2-7 gün sonra akut semptomlar
• Beta-laktamaz üreten oral anaeroblar
Kronik/rekürren Tonsillit/adenoidit
Prevotella
Pophyromonas spp.
Anaerob
Bacteroides fragilis
Fusobacterium spp.
Hemophilus influenzae
Staphylococcus aureus
B. Catarrhalis
S.pneumonia
Alfa-hemolitik streptokoklar
Beta-laktamaz
üretirler
ANTİBİYOTİK
SEÇENEKLERİ
OTİTİS MEDİA-SİNÜZİT EKLENİRSE
AMOKSİSİLİN ± KLAVULANAT,
AMPİSİLİN ± SULBAKTAM, SEFAKLOR
LORACARBEF, SEFUROKSİM AKSETİL,,
MAKROLİDLER
ADENOTONSİLLİT
ANTİBİYOTİK TEDAVİ
SÜRESİ
• ORTALAMA
5-10 GÜN
• OTİTİS MEDİA- SİNÜZİT
EKLENİRSE
2-6 HAFTA
Kısa Süreli Tedavi?
Çalışma yeri, Yıl
Kısa süreli Tedavi
İlaç, Süre (gün)
Uzun süreli Tedavi
İlaç, Süre (gün)
ABD, 1966
Fransa, 1996
Fransa, 1990
Almanya, 1991
Fransa, 1994
ABD, 1994
84 (amoxicillin klavulonat, 6 g)
92 (amoxicillin klavulonat, 6 g)
80 (cefuroxime, 5 g)
84 (cefadroxil, 5 g)
96 (cefpodoxime, 5 g)
90 (cefpodoxime, 5 g)
85 (penisilin, 10 g)
93 (penisilin, 10 g)
94 (penisilin, 10 g)
88 (penisilin, 10 g)
94 (penisilin, 10 g)
78 (penisilin, 10 g)
Kısa Süreli Tedavi?
Çalışma yeri, Yıl
Kısa süreli Tedavi
İlaç, Süre (gün)
Uzun süreli Tedavi
İlaç, Süre (gün)
Fransa, 1995
Almanya, 1995
Fransa, 1995
ABD, 1991
İngiltere, 1993
İtalya, 1996**
İsviçre, 1996**
88 (cefuroxime, 4 g)
83 (cefotiam, 5 g)
84 (cefixime, 5 g)
92 (azitromisin, 5 g)
95 (azitromisin, 3 g)
70 (azitromisin, 3 g)
65 (azitromisin, 3 g)
87 (penisilin, 10 g)
88 (penisilin, 10 g)
84 (penisilin, 10 g)
96 (penisilin, 10 g)
95 (penisilin, 10 g)
88 (penisilin, 10 g)
80 (penisilin, 10 g)
** Kısa süreli penisilin tedavisine göre daha etkisiz (p<0.005)
Oral Tedavi Alternatifleri
(penisilin dışı)
Şifa / Eradikasyon
%95
Diyare İnsidansı
%10,00
%90
%8,00
%85
%6,00
%80
%4,00
%75
%2,00
%70
%0,00
%65
Sefaklor
Ko-amoksiklav
Eritromisin
Sefaklor
Esposito S. Clin Ther 1998;20:72-9.
Ko-amoksiklav
Eritromisin
Oral Tedavi Alternatifleri
(penisilin dışı)
Tedavi sonrası vizit
(14-18 gün sonra)
Yanıt /Yan
etki
Tatmin edici
yanıt
Sefaklor
(n=95)
Ko-amoksiklav
(n=97)
Sefaklor
(n=91)
Ko-amoksiklav
(n=96)
94 (% 99)
96 (%99)
88 (% 97)
88 (% 92)
3 (% 3)
8 (% 8)
Nüks
Diyare
Kontrol
(38-45 gün sonra)
% 8,3
% 41,8
Haczynski J. Med Sci Monit 2001;7:1016-22.
Kısa Süreli Tedavi ?
Kısa süreli non-penisilin tedavi rejimlerinin
tavsiye edilebilmesi için daha geniş ve
kapsamlı çalışmalara gereksinim vardır
Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği,
ÜSYE Çalışma Grubu Toplantısı,
20-22 Mart 2002, İstanbul
ÇEHAD
Boğaz Ağrısı
Klinik
Laboratuar
• Kızıl
• Aile içinde GAS
enfeksiyonu ile temas
veya yeni geçirilmiş
AER öyküsü
• Geçirilmiş AER öyküsü
• AER veya PSGN salgını
olan bölgede yaşamak
Hızlı tanı testi
Pozitif
ABx ve
Semptomatik Rx
Negatif
Semptomatik Rx*
Boğaz kültürü al
+
ABx ve
Semptomatik Rx
Abx Başla
ÜSYE Çalışma Grubu, Mart 2002
Semptomatik Rx
devam
SORUNLAR
•
•
•
•
Over-diagnosis ve over-treatment kavramları
Viral olasılığı için 48 saat beklemeli mi?
Taşıyıcı sorunu?
Beta laktamaz üreten bakteriler (H . influenza, S.
aureus, M. catarrhalis ve bazı anaeroblar) ile GABHS
ko-kolonizasyonu
• Penisilinlerin doğal antibiyotik görevi yapan alfa
hemolitik streptokokları eradike ederek daha
patojen bakterilerin üremesine yol açması
Komplikasyonlar
I) Viral Tonsillofarenjit
AOM
II) Streptokokal Tonsillofarenjit
a) Süpüratif Komplikasyonlar
Peritonsiller abse
Retrofaringeal abse
Sinüzit
Otitis media
Mastoidit
Pnömoni
Servikal LAM
Bakteriyemi
Sepsis
Osteomiyelit
Beyin apsesi
Menenjit
Septik artrit
Endokardit
b) Non-süpüratif Komplikasyonlar
AER
APSGN
PERİTONSİLLER ABSE
(QUİNSY)
Tek taraflı
Trismus
Drenaj
Ponksiyon
Quinsy Tonsillektomi
TONSİLLEKTOMİ
ELEKTİF ENDİKASYONLAR
• SIK TEKRARLAYAN TONSİLLİT
Son 3 yılda yıl başına 3 atak
Son 2 yılda yıl başına 5 atak
Son 1 yılda 7 atak
• KRONİK TONSİLLİTİS
• PERİTONSİLLER ABSE
TONSİLLEKTOMİ
KESİN ENDİKASYONLAR
• TONSİLLER HİPERTROFİ
SOLUNUM BOZUKLUĞU
OSAS VEYA COR PULMONALE
YUTMA PROBLEMİ, ZAYIFLAMA
• TONSİLDE MALİGNİTE ŞÜPHESİ
• HEMORAJİK TONSİLLİT
ATAKLARI
Sonuç
Sonuç olarak, GAS tonsillofarenjiti düşünülen
hastalardan boğaz kültürü alınmalı veya hızlı
streptokok hızlı antijen testi yapılmalıdır
Semptomlar başladıktan sonraki dokuz güne
kadar başlanan GAS’a bağlı akut
tonsillofarenjit tedavisinin akut romatizmal
ateş gelişmesini % 100 önlediği gösterilmiştir
Antijen test sonuçları hemen, kültür sonuçları
ise 24 saat içinde alınmaktadır
Boğaz kültürü için, ayrıca birlikte
antibiyogram istenmemelidir
Sonuç
GAS
için
testleri
pozitif
olan
tonsillofarenjitli
hastaya
10
günlük
Penisilin reçetesi yazılmalı veya tek doz
Benzatin penisilin intramusküler olarak
yapılmalıdır ????
Yeterli süre antibiyotik tedavi alan
hastalarda,
tedavi
sonrasında
rutin
antibiyogram yaptırılmamalı, ayrıca GAS
farenjiti olan hastaların asemptomatik aile
bireylerine rutin boğaz kültürü yapmaktan
kaçınılmalıdır
Adenoid
• Adenoidler fonksiyonu
antikor üretimi olan lenfoid dokulardır.
• Çocukta 6. aydan sonra belirgin hale gelirler.
Maksimum boyutuna 3-7 yaş arası ulaşırlar.
• Önemli olan adenoid dokusunun büyüklüğünün
nazofarenkse oranıdır.
Adenoidit
• Ayrıca nazofarenkste lokal enfeksiyon
odağı olabilirler.
• Otitis media, sinüzit, uyku apnesi gibi
hastalıklara da yol açabilirler.
• Tedavi akut enfeksiyonlarda medikal,
rekürren olgularda cerrahidir.
ADENOİDİT
•
•
•
•
•
•
•
Genellikle tonsillite eşlik eder.
Burun tıkanıklığı (horlama, ağız solunumu)
Pürülan veya mükopürülan burun akıntısı.
Uykuda solunum güçlüğü, apne.
Rekürren akut ataklarla hipertrofi artar
Rekürren sinüzit ve otitis media atakları.
Adenoid yüzü.
ADENOİDEKTOMİ
ENDİKASYONLARI
• HİPERTROFİ-UYKU APNESİ
• SERÖZ OTİTİS MEDİA- RAOM
• REKÜRREN SİNÜZİT
• ‘ADENOİD YÜZÜ’ GELİŞİMİ
Akut larenjit
• Sıklıkla viral, sekonder bakteriyel
• Genellikle burun-boğaz enfeksiyonu ile
birlikte ya da sekonder olarak gelişir.
• Etken:
Adenovirüs ve influenza virüsü
Str. pneumonia
H. Influenza
Hemolitik streptokoklar
Semptom ve Bulgular
•
•
•
•
Ses kısıklığı
Larenks bölgesinde ağrı
Öksürük
Muayenede larenks hiperemik, kord
vokaller beyaz rengini kaybetmiş,
hiperemik ve ödemlidir
Tedavi
• Analjezik
• Buhar inhalasyonu
• Antibiyotik ?
Akut epiglottit
•
•
•
•
Çocuklarda daha sık
Etken H. Influenza
Genel durum kötü
Tedavi hastanede
yapılmalı
Semptom ve Bulgular
•
•
•
•
•
Yutmada şiddetli ağrı
İnspiratuar stridor
Kalın ses
Yüksek ateş
Oturur vaziyet
• Muayenede kalın, şiş ve kırmızı epiglot
Tedavi
• Intravenöz steroid ?
• Parenteral geniş spektrumlu
antibiyotik
• Buhar inhalasyonu
• Hospitalizasyon
• Entübasyon, trakeostomi
Subglottik larenjit
(pseudokrup)
•
•
•
•
•
Sıklıkla 1-4 yaş arasında görülür
Influenza virüsü
Kuru öksürük
Gece gelişen stridor
Genellikle ateş yoktur
Tedavi
• Destekleyici tedavi
• Nemli ortam
• Buhar inhalasyonu
• Kortikosteroid
TONSİLLOFARENJİTLERDE
AYIRICI TANI
• HERPES (TİP 1)
• PEMFİGUS (OTOİMMUN)
Bül ve veziküller, epitelyal erozyonu.
Skleroderma, cilt ve birçok organda
progresiv fibrosis ve damar anomalileri.
• STEVENS JOHNSON HASTALIĞI
Ağız, göz, cilt ve genital sistemi tutan
eritema multiform, veziküllerle seyreder.
ADENOTONSİLLİTLERDE
AYIRICI TANI
• LİKEN PLANUS
Bazal hücre tabakası destrüksiyonu.
• REKÜRREN AFTÖZ STOMATİT
Viral ve bakteriyel
Beslenme bozukluğu
Hormonal
Stress
Travma
Besin allerjisi
İmmunolojik bozukluklar
Streptokokkal Farenjitte Klaritromisin
ve Azitromisinin Karşılaştırılması
• Amaç: Çocuklarda streptokokkal farenjit
tedavisinde Azitromisin ve Klaritromisinin
etkinlik ve güvenilirliğinin karşılaştırılması
• Çalışma Planı: Prospektif randomize,
longtidunal
• Tedavi kolları:
-10 gün boyunca günde 2 kez 7.5mg/kg Klar.
-3gün boyunca günde 1 kez 10mg/kg Azitr.
Streptokokkal Farenjitte Klaritromisin
ve Azitromisinin Karşılaştırılması
• 1-17 yaş arası
• Farenjit ve/veya tonsillitin klinik tanısı
• Grup A beta-hemolitik streptokoklar için
pozitif boğaz kültürü
• Önceki 15 gün boyunca antibiyotik
kullanılmamış olması
• Klaritromisin ve Azitromisine aşırı
duyarlılık olması
• Şiddetli renal ya da hepatik bozukluk yok
Streptokokal Tonsillofarenjit
-
Tedavi
• Nazofarenkste H. influenzae prevalansı
sağlıklı erişkinlerde % 2.7 iken, akut
tonsillofarenjitli erişkinlerde % 27.5’ tir.
Gunnarsson RK. Fam Pract 2001;18:266-71.
BULGU
Yaş < 11
Ekim – Aralık
Süre < 3 gün
Şiddetli boğaz ağrısı
Odinofaji
Halitosis
Kulak ağrısı
Öksürük
Ateş
Kas ağrısı
Yüzde kızarma
Servikal LAP
Tonsiller eksuda
Ağız mukozasında hiperemi / ülser
VAR
+2
+1
+1
+1
+1
+2
-3
-5
+1
+1
+1
+1
+1
+1
YOK
-1
-1
-2
-2
-3
-1
0
+1
-2
-1
-1
-2
-1
-1
A. Tonsillofarenjit
• In most of Europe there is tacit agreement that
all cases of pharyngitis and tonsillitis should be
treated with antibiotics without identification of
the causal agent despite the fact that only about
20% of the cases are caused by group A betahaemolytic streptococci, and could lead to
Olivierfever.
C. J Antimicrob Chemother 2000;45:13-21.
rheumatic
Streptokokal
Tonsillofarenjit
• Scoring System of Dobbs for Predicting Group A
Streptococcal Throat Infection
• Sore Throat Score of McIsaac et al
• Algorithm of Hoffmann for Use of Throat Swabs
in Patients with Acute Pharyngo-Tonsillitis
• Nine-Factor Streptococcal Pharyngitis Scorecard
of Breese
Streptokokal
Tonsillofarenjit
• 2 – 50 yaş dışında çok nadir, 5 – 15 yaş arası
en yüksektir.
• Bulaşıcıdır (doğal kaynak insan)
• Kolonizasyon için ana merkez:
– Nazofarenks
– Orofarenks
GAS Taşıyıcılığında Tedavi Rejimleri
Oral Klindamisin,
20 mg/kg/gün (maksimum 1.2 g) 3-4 dozda, 10 gün
Oral Penisilin V
<27 kg : 125 mg/her doz; 3-4 doz, 10 gün
>27 kg : 250-500 mg/her doz; 3-4 doz, 10 gün
veya
<27 kg : 600.000 U (tek doz, İM)
>27 kg : 1.200.000 U (tek doz, İM)
Benzatin Penisilin G
ve
Oral Rifampisin
Oral Amoksisilin-klavulunat
20 mg/kg/gün (maksimum 1.2 g) 1-2 dozda, 4 gün
40-45 mg amoksilin/kg/gün (maks. 1.5 g) 2-3 dozda,
10 gün
Grup A streptokoksik farenjit
sekelleri
• Süpüratif
peritonsiller abse
retrofarengeal abse
sinüzit, mastoidit, otitis media
• Toxine bağlı
kızıl
toksik şok benzeri sendrom
• Non-süpüratif
Akut Romatizmal ateş
Akut Glomerulonefrit
FARENJİT
• Farenksin
enflamasyonu
• Viral
Bakteriyel
İrritatif, nörojenik
•
•
•
•
•
•
Ağrı
Hiperemi
Disfaji
Odinofaji
Otalji
Servikal
lenfadenopatiler
A. Tonsillofarenjit
( A. Faringotonsillit)
• Adenovirus
• Rhinovirus
• Parainfluenza
• Influenza
• Coronavirus
• Herpes simplex
• Ebstein Barr
• S. pyogenes
(A grubu ß-hemolitik strep.)
• H. influenzae
• S. pneumoniae
• S. aureus
• Neisseria gonorrhoeae
• Echovirus
• Corynebacterium diphteriae
• RSV
• B. fragilis
Streptokokal
Tonsillofarenjit
• Boğaz ağrısı
• Odinofaji / Disfaji
• OF mukozada eksuda
• OF mukozada hiperemi
• Ağrılı servikal LAP
• Ateş
Ebell MH. JAMA 2000;284:2912-8.
Streptokokal
Tonsillofarenjit
• Çocuklarda
% 60 – 70
• Erişkinde
% 20 - 30
Streptokokal
Tonsillofarenjit
• Akut romatizmal ateş
• Akut glomerülonefrit
Streptokokal
Tonsillofarenjit
 “Rheumatic fever is a multisystem
inflammatory disease that occurs as a
delayed sequel to group A streptococcal
pharyngitis. It is less common than it was 50
years ago but is still a major cause of heart
disease in developing areas of the world.”
Rullan E. Curr Rheumatol Rep 2001;3:445-52.
Tedavi
Penisilin
İM Benzatin Penisilin G (tek doz)
Çocuklar (< 27 kg)
: 600.000 Ü
Daha büyük çocuklar ve erişkinler : 1.200.000 Ü
veya
Oral Penisilin V (3-4 doz, 10 gün)
Çocuklar (< 27 kg)
: 125 mg/her doz
Daha büyük çocuklar ve erişkinler : 250-500 mg/her doz
Eritromisin: β-laktamlara karşı allerjisi olanlar için
Büyük çocuklar ve erişkinler
Çocuklar
: 1 g/gün; 3-4 dozda, 10 gün
: 40-50 mg/kg/g 3-4 dozda, 10
gün
Uzun Süreli Tedavi?
“En dar spektrumlu”
“ En kısa sürede”
kullanılan antibiyotikler
enfeksiyon hastalıklarının
modern tedavisinde tercih nedenidir.
Rekürren GAS Tonsilliti - Tedavi
Diğer
seçenekler
arasında
makrolidler,
klindamisin, rifampin (2. bir ajana kombine
edilerek) ve oral sefalosoporinler vardır
Bir hastada antibiyotik tedavisine rağmen son
bir yılda 7 veya daha fazla, peşpeşe iki yıl
içinde yılda 5’den fazla veya son üç senedir
senede 3 rekürrens (kültür ile kanıtlanmış akut
GAS
farenjiti)
görülüyorsa
tonsillektomi
düşünülmelidir
Pichiero ME, Postgrad Med 1997
Akut Tonsillit
• Hastada düşkünlük, boğaz ağrısı ve
ateş mevcuttur.
• Penisiline cevap alınamıyorsa (eşlik
eden patojenlere bağlı) sulbaktam
veya klavulanik asitle güçlendirilmiş
penisilin türevleri veya alternatif
olarak klindamisin kullanılabilir*.
*Wiatrak BJ,Wooley Al: Pharyngitis and adenotonsillar disease in Cummings CW (Ed)
Otolaryngology head and neck surgery. Mosby Year Book Inc., Missouri, USA pp.
188- 215), 1998
SORUNLAR
• BETA-LAKTAMAZ POZİTİFLİĞİ
H. İnfluenza da % 40-50
Anaeroblarda % 10-18
• S. PNEUMONİAE DA PENİSİLİNE
DİRENÇDE ARTIŞ.
• AGBHS DE PENİSİLİNE DİRENÇDE
ARTIŞ.
• Solunum Yolu Enfeksiyonlarının Tedavisi ve
Önlenmesi Sempozyumu-Paris
Prof. Dr. Nicolo Principin’in Deep Red isimli
çalışması
• Akut farenjitli 150 çocuk (0-14 yaş)
• Etken; % 45 Atipik Patojenler
( M. Pneumoniae, C. Pneumoniae)
• McIsaac’a göre streptokokkal farenjit
tonsillerde ödem veya eksuda
servikal lenf nodu hipertrofisi
38 derece üzerinde ateş
öksürük olmaması
• % 44 Grup A strep. olmama olasılığı!
Tonsillektomi Endikasyonları
Kesin
• Obstrüktif tonsil hiperplazisi
apne veya büyüme-gelişme geriliği ile birlikte
• Rekürren kanama
rekürren tonsillit veya hiperplaziye bağlı
• Malignite şüphesi
Brodsky L. Pediatr Clin North Am 36:1551-1569,
1989
Pizzuto MP et al. Pediatr Clin North Am 45:973-
Relatif
Tonsillektomi
Endikasyonları
• Rekürren tonsillit
– Yılda  3 epizot X 3 yıl veya
– Tek yılda 5 epizot
• Kronik tonsillit
–  3-6 ay ABX Rx rağmen persistan semptomlar
• Rekürren peritonsiller abse ( 2 epizot)
• Kronik tonsillite bağlı persistan servikal lenfadenit
• Obstrüktif tonsiller
– Disfaji, horlama, zorunlu ağız solunumu, ses
bozukluğu
Brodsky L. Pediatr Clin North Am 36:1551-1569, 1989
Pizzuto MP et al. Pediatr Clin North Am 45:973-81, 1998
Tonsillektomi Endikasyonları
Kesin
• Obstrüktif tonsil hiperplazisi
apne veya büyüme-gelişme geriliği ile birlikte
• Rekürren kanama
rekürren tonsillit veya hiperplaziye bağlı
• Malignite şüphesi
tek taraflı hipertrofi
Brodsky L. Pediatr Clin North Am 36:1551-1569, 1989
Pizzuto MP et al. Pediatr Clin North Am 45:973-81, 1998
Relatif
Tonsillektomi Endikasyonları
• Rekürren tonsillit
– Yılda  3 atak (3 yıl) veya
– Yılda 5 atak (2 yıl) veya
– Son yılda 7 atak
• Kronik tonsillit
–  3-6 ay ABX Rx rağmen persistan semptomlar
• Rekürren peritonsiller abse ( 2 atak)
• Kronik tonsillite bağlı persistan servikal lenfadenit
• Obstrüktif tonsiller
– Disfaji, horlama, zorunlu ağız solunumu, ses bozukluğu
Brodsky L. Pediatr Clin North Am 36:1551-1569, 1989
Pizzuto MP et al. Pediatr Clin North Am 45:973-81, 1998
Tanı testleri
• Rapid antijen testi
Sensitivite düşük, spesifite yüksek
2-3 dk. da sonuç
• Boğaz kültürü + Antibiyogram*
*tonsil ve peritonsillar plikalar, tükrük
ya da buccal mukoza değil!
Tanıda Yardımcı Klinik Bulgular
Yaş (5-15 yaş)
Mevsimsel özellik (kış, ilkbahar)
Boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ateş
Baş ağrısı, kusma, bulantı ve çocuklarda karın
ağrısı
Eksüdasyon
Servikal lenfadenopati
Uvula’nın şiş ve kızarık olması,
Yumuşak damakta peteşi
Burun deliklerinde soyulma
Scarlatinoform rash
GAS Taşıyıcılarında Tedavi Endikasyonları
Akut romatizmal ateş veya poststreptokokal
glomerülonefrit salgınlarında
GAS farenjiti salgınlarının görüldüğü kişilerle yakın
teması olan iç içe yaşayan kapalı toplumlarda
Romatizmal ateş için aile hikayesi pozitif olanlar
Uygun antibiyotik tedavisine rağmen aile içinde
gösterilen çok sayıda GAS farenjiti
GAS enfeksiyonunun aile içinde anksiyete yaratması
GAS taşıyıcılığı nedeni ile tonsillektomi
düşünüldüğünde
Ev içi temasla GAS’a bağlı toksik şok sendromu veya
nekrotizan fasiit olduğunda.
Red Book 2000. American Academy of Pediatrics
Rekürren Tonsillofarenjit
Atakları Geçiren GAS Taşıyıcıları
Sık sık viral enfeksiyon geçiren uzun süreli GAS
taşıyıcıları özel bir durum yansıtırlar ki bu
hastalarda GAS tanı testleri her zaman müspet
bulunarak hekimi yanılgıya düşürebilir
Bu tür hastalarda oral tedaviye uyumun
yetersiz olduğu da göz önünde bulundurulmalıdır
Red Book 2000. American Academy of Pediatrics
Olgu - 4
2 günlük ateş öyküsü ve tonsillofarenjiti var
ASO ister misiniz?
Anti Streptolysin O (ASO)
Streptokokal antijenlere konağın verdiği cevap ASO
ölçülmesi ile yapılır
Tedavi edilmemiş GAS farenjiti olan çocukların
ASO titrasyonu 166 Todd ünitesinden daha
yüksektir
Ancak bu cevap erken ve etkili tedavi ile azalabilir
veya hiç olmayabilir
ASO titrasyonu Akut Romatizmal Ateşte yüksek
olabilirken, tersine Streptokokal Piyodemisi
olanlarda hiç oluşmaz ya da zayıfça pozitiftir
Boğaz Kültürü-Değerlendirme
Faringeal enfeksiyonu olan bir çocukta GAS
izole edilmesi, enfeksiyon nedeninin bu
mikroorganizma olduğunun kesin delili değildir
Hafif ve ağır eksüdatif farenjiti olan,
özellikle
damakta
peteşi
ve
servikal
lenfadenopatisi olan bir çocukta GAS izole
edilmesi halinde tanı daha kuvvetli ihtimaldir
Rekürren GAS Tonsilliti Nedenleri
Tedavi uyumsuzluğu
Bakteriyel direnç
Tekrarlayan bulaşma
Boğazdaki mikrobiyal ekolojinin
bozulması
Önceki antibiyotik tedavilerine bağlı
olarak antikor cevabının supresyonu
Pichiero ME, Postgrad Med 1997
Download