VİTAMİNLER Vitaminler • • • • • Anlamı yaşamsal aminler demektir. Organik yapılı maddelerdir. Polimer yapısı göstermezler. Kimyasal sindirime uğramazlar. Canlıda düzenleyici ve direnç arttırıcı olarak kullanılırlar. Vitaminler • • Vitaminler, canlı için YAŞAMSAL ÖNEME sahiptir. Diğer organik maddelerde olduğu gibi çok fazla miktarda alınmasına gerek yoktur. VİTAMİNLER • • VİTAMİNLER, CANLI YAPISINDA ÜRETİLEMEZLER, MUTLAKA DIŞARIDAN ALINMALARI GEREKİR. BİTKİLER İÇİN VİTAMİN KAVRAMI YOKTUR ÇÜNKÜ ONLAR HER ORGANİK MADDEYİ ÜRETEBİLİRLER. VİTAMİN • • Vitamin kavramı her canlı için farklıdır. Bir canlı için vitamin olan madde diğer canlı için vitamin sayılmayabilir. Askorbik Asit Kolesterol Vitamin Çeşitleri • Vitaminler iki ana grupta incelenir. YAĞDA ÇÖZÜNEN VİTAMİNLER SUDA ÇÖZÜNEN VİTAMİNLER YAĞDA ÇÖZÜNEN VİTAMİNLER YAĞDA ÇÖZÜNEN VİTAMİNLER • • Yağda çözünürler, suda çözünmezler. Karaciğerde depolanabilirler.Bu yüzden eksikliklerine kolay kolay rastlanmaz. Neden vitaminler tok karnına alınmalıdır ? • Yağda çözünen vitaminler ancak yağ ile birlikte bağırsakta EMİLİME uğrayabilirler. • YAĞDA ÇÖZÜNEN VİTAMİNLER VİTAMİN A (RETİNOL) • VİTAMİN D ( KALSİFEROL) • VİTAMİN E ( TOKOFEROL) • VİTAMİN K (MENODİN) • VİTAMİN A (RETİNOL) VİTAMİN A(RETİNOL) • A vitamini birçok yiyecekte özellikle ; KARACİĞER SÜT TEREYAĞI VE HAVUÇTA BOL BULUNUR. KAROTEN ► Havuçta karoten adlı madde bol bulunur. ► Bu madde karaciğerde A vitaminine dönüşebilir. ► Karoten Vitamin A (karaciğerde) ► Vitamin’e dönüştürülebilen öncül maddelere PROVİTAMİN denir. ► Karoten bir provitamin’dir. VİTAMİN A(RETİNOL) ►GÖREVLERİ; GÖRMEDE ETKİLİDİR. VİTAMİN A(RETİNOL) BÜYÜME VE GELİŞME İÇİN GEREKLİDİR. VİTAMİN A(RETİNOL) BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRİR. DOĞAL BİR ANTİOKSİDAN’DIR. A vitamini Eksikliği • Eksikliğinde ; Gece körlüğü hastalığı ortaya çıkar. Çocuklarda büyüme ve gelişme sorunları ortaya çıkar. A vitamini eksikliğinde bağışıklık sistemi çok zayıflar ve bu yüzden hastalıklara karşı direncimiz çok düşük olur. Vitamin D (KALSİFEROL) Vitamin D(KALSİFEROL) • D vitamini deride güneş ışığı yardımıyla üretilebilen bir maddedir. • Provitamin D Vitamin D (deride) VİTAMİN D(KALSİFEROL) • • Kalsiferol Balık ve karaciğerde bol bulunur. Eksikliğine çok nadir rastlanır,çünkü ; Hem deride üretilebilir. Hem de karaciğer de depolanır. Vitamin D( Kalsiferol) • • • • D vitamini Fosfor ve kalsiyum’un bağırsaklardan emilimi için gereklidir. Eksikliğinde; çocuklarda raşitizm; Yetişkinlerde ise Osteomalazi hastalığı oluşur. raşitizm osteomalazi Vitamin E(tokoferol) Vitamin E(tokoferol) • Balık,domates,yeşil sebzeler ve bitkisel yağlarda bol bulunur. Vitamin E(tokoferol) • E vitaminin bedendeki görevleri şunlardır ; Eşey organlarının gelişimini sağlar. Kalp ve damar sağlığı için gereklidir. Çok güçlü bir antioksidandır. A vitamininin oksidasyonunu engeller. Vitamin E(Tokoferol) • Tokoferol eksikliğinde; KISIRLIK KALP VE DAMAR HASTALIKLARI VE KANSER RİSKİ ARTAR. Yetersiz tokoferol alındığı zaman yaşlanma süreci hızlanır. Vitamin K(Menodin) • • • • Yeşil sebzelerde bol bulunur. Eksikliğine hemen hemen hiç rastlanmaz. K vitamini bağırsakta bulunan faydalı Bakteriler tarafından üretilir. Vitamin K(Menodin) vitamini kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinlerin yapımında kullanılır. ► K vitamini eksikliğinde hemofili hastalığı görülür. ►K K vitamini eksikliğinde burun kanamaları artar.