DENETİM

DENETİM
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İÇ DENETİM VE İÇ KONTROL
SİSTEMİ
© www.niyazikurnaz.net
İÇ DENETİM
İç denetim bir organizasyonun faaliyetlerine
değer katmak ve geliştirmek için tasarlanmış
bağımsız ve tarafsız bir güven ve danışma
eylemidir. İç denetim, bir organizasyonun risk
yönetimi, kontrol ve kurumsallıkla ilgili
süreçlerinin
etkinliğini
değerlendirmek
ve
geliştirmek için sistematik ve disipline edilmiş bir
yaklaşım getirerek organizasyonun amaçlarına
ulaşmasına yardım eder.
© www.niyazikurnaz.net
İç Denetimin Uygulanma Nedenleri
 Sorumluluk ve Hesap Verebilme
 Vekalet teorisi
 Yönetime Danışmanlık ve Yardım
 Tasarruf İhtiyacı
 Hileli İşlemlere Karşı Korunma İhtiyacı
© www.niyazikurnaz.net
İç Denetimin Unsurları
a- Sistematik ve nesnel onay
b- Tüm işlemler
c- Doğru ve güvenilir bilgi
d- Risklerin tanımlanması ve en aza indirilmesi
e- Hukuka ve işletme içi kural ve usullere uygunluk
f- Kaynakların etkin ve verimli olarak kullanılması
g- İşletmenin amaçlarına etkin bir şekilde ulaşması
© www.niyazikurnaz.net
İç Denetimin İşlevleri
a) Mali denetim: Aktiflerin varlığını saptamak, yapılan hileli işlemleri
önlemek ve açığa çıkarmak, iç kontrol sistemlerinin incelenmesini de
kapsayan muhasebe ve rapor verme sistemlerinin güvenilirliğini
kontrol etme işlevidir.
b) İşletme ve yönetsel denetim: Klasik anlamdaki denetimin mali
ve muhasebe alanlarına yönelik olmasına karşın, modern iç denetim
anlayışı işletmenin tüm faaliyetlerinin ve işlemlerinin denetlenmesini
öngörmektedir. Muhasebe denetiminde temel alınacak kıstaslar genel
kabul görmüş muhasebe ilkeleri, ulusal ve uluslararası muhasebe
standartlarıyken, yönetsel denetimde esas alınacak kıstaslar
işletmenin esas sözleşmesi, yönetim ve işletme politikaları ve özellikle
işletmenin faaliyet alanını ve üretim, satış, pazarlama vb. faaliyet
süreçlerini ayrıntılı olarak tanımlayan, karar alma aşamalarında yetkili
ve sorumlu kişileri belirleyen yazılı usulleridir.
© www.niyazikurnaz.net
İÇ KONTROL SİSTEMİ
İç denetim, işletmenin kendi iç kontrollerinin tatmin
edici düzeyde işlediğini teyit etmek amacıyla kendi
yararına sürdürdüğü bir denetimdir.
İç kontrol ise işletme varlıklarını korumak ve her
türlü kayıpları önlemek, muhasebe verilerinin
doğruluğunu ve güvenirliğini sağlamak, işletme
faaliyetlerinin etkinliğini geliştirmek ve yönetim
politikalarına
bağlılığı
özendirmek
amaçlarını
gerçekleştirmek için bir işletmedeki örgüt yapısı,
uygulanan yöntemler ve ölçülerin tamamıdır
© www.niyazikurnaz.net
İÇ KONTROL SİSTEMİ
a- Mali kontroller: Bir işletmenin varlıklarının korunması ve
finansal kayıtların güvenilirliği ile ilgili tüm yöntem ve yordamları
kapsar. Genel olarak harcama yetkisi verme ve onay sistemleri, kayıt
ve raporlama sistemleri, varlıkların korunması, işletme içi denetim ve
vergi denetimi gibi kontroller bu gruba girer. Genellikle iç kontrol
denildiğinde muhasebe kontrolleri anlaşılır. Bağımsız denetim
çalışmalarında muhasebe kontrollerine daha fazla önem verilir.
b-Yönetsel
kontroller:
İşletme
faaliyetlerinin
etkinliğini,
faaliyetlerin verimliliğini ve yönetim politikalarına bağlılığını artırma
amaçları ile sıkı ilişkisi olan fakat finansal kayıtlar ile dolaylı ilgisi
bulunan tüm yöntem ve prosedürler ile organizasyon planını kapsar
.İstatistiki analizler, hareket ve zaman etütleri, personel eğitim
programları ile kalite kontrolü gibi kontroller bu gruba girer.
© www.niyazikurnaz.net
Etkin Bir İç Kontrol Sisteminin
Unsurları
1- İyi bir örgüt yapısı
2- Etkin bir muhasebe sistemi
3- Yeterli nitelik ve sayıda personel
bulunması
© www.niyazikurnaz.net
İç Kontrol Sisteminin
Değerlendirilmesi
İç kontrol sistemini başlıca şu iki amaca
ulaşmak için inceler ve değerlendirir;
- Denetim çalışmalarını planlamak,
- Yönetime
İç kontrol sistemi hakkında
geliştirici nitelikte önerilerde bulunmak.
© www.niyazikurnaz.net
İç Kontrol Sisteminin
Değerlendirilmesinde Uygulanan
Yaklaşımlar
i.Fonksiyonlara Göre Bölümlendirme;
ii.Departmanlara Göre Bölümlendirme;
iii.Mali Tablolara Göre Bölümlendirme;
iv.Dönemlere Göre Bölümlendirme;
© www.niyazikurnaz.net
İç Kontrol Sistemini Tanıma
Yöntemleri
i. Not Alma Yöntemi;
ii. Anket Yöntemi;
iii. Akış (Soru Formu) Şemaları;
© www.niyazikurnaz.net
İç Kontrol Sisteminin Test
Edilmesi Ve Değerlendirilmesi
Dış denetçi iç kontrol sistemini tanıdıktan sonra,
kurulmuş sistemin gerçekten işleyip, işlemediğini
ve ne ölçüde çalıştığını saptamalıdır. Kurulmuş
sistemler ve yapılması gerekli kontroller işletme
personeli tarafından uygulamaya konulmayabilir.
Bu nedenle, dış denetçi iç kontrol sisteminin
işleyip, işlemediğini saptamak için uygunluk
testleri yapar.
© www.niyazikurnaz.net