7.SINIF FEN ve TEKNOLOJİ Işıkta ana renkler: Kırmızı, yeşil, mavi IŞKTA ARA RENKLER SARI : Kırmızı + Yeşil MAGENTA : Kırmızı + Mavi CYAN :Mavi + Yeşil IŞIĞIN KIRILMASI: KUTUSU YAMALIMI (Bu Kelimenin Sessiz Harfleri) 1 IŞIK 7.SINIF FEN ve TEKNOLOJİ IŞIK 1- Göze gelen renk ne ise Cisimler o renkte görülür. Örnek: Göze kırmızı ışık gelirse cisim kırmızı renkte mavi gelirse mavi renkte görülür. 2- Beyaz zemin bütün ışıkları yansıtır.(yedi rengin birleşimi beyaz renktir.) 3- kırmızı cisim üzerine beyaz ışık gönderilirse kırmızıyı yansıtır diğerlerini yutar cisim kırmızı renkte görülür(kırmızı ana renktir) 4- Kırmızı cisim üzerine sarı(ara renk) ışık gönderilirse; sarı ışık, kırmızı ve yeşil ışığın birleşmesinden oluştuğuna göre cisim kırmızıyı yansıtır yeşili soğurur. Cisim kırmızı renkte görülür. 5-Mavi zemin üzerine sarı ışık gönderilirse (sarı=kırmızı+yeşil) yansıyan olmadığından dolayı cisim siyah görülür. IŞIK FİLTRELERİ CİSİMLER KENDİ RENGİNİ GÜÇLÜ KOMŞU RENKLERİNİ ZAYIF YANSITIR. Zayıf ışık göze uyaramadığından dolayı etki etmeyeceği için cisim güçlü ışık ne ise o renkte görülür. 2 7.SINIF FEN ve TEKNOLOJİ IŞIK Örnek-1: Kırmızı filtre üzerine beyaz ışık gönderilirse kırmızıyı güçlü turuncuyu zayıf yansıtır. Örnek-2: Sarı filtre üzerine beyaz ışık gönderilirse kırmızıyı, yeşil ve sarı ışığı güçlü mavi(komşu renk) zayıf yansıtır. Göze kırmızı, yeşil, sarı ışık geldiği için cisim sarı renkte görülür. Uzun oklar yansımanın güçlü olduğunu kısa okların yansımanın zayıf olduğunu gösterir. Göze kırmızı sarı yeşil ışık geleceği için cisim sarı renkte görülür. Kırmızı, Turuncu, Sarı, Yeşil, Mavi, Lacivert, Mor 3 7.SINIF FEN ve TEKNOLOJİ ÖRNEK: Beyaz Zemin Üzerine kırmızı kalem ile “ÇÖZÜM DERSHANESİ” yazalım. Üzerine kırmızı ışık tutalım. Yazı okunur mu? Cevap: Beyaz zemin kırmızıyı yansıtır. Kırmızı yazı kırmızıyı yansıtır o halde kırmızı boya içindeki kırmızı kalem ile yazılan yazı okunmaz. Göze kırmızı ışık gelir. Soru: Yeşil renkli cisim sarı ışık altında hangi renkte ve mavi cisim yeşil ışık altında hangi renkte görünür? Cevap: Yeşil, mavi cismin yeşil ışık altında yeşil komşusu olduğu için çok az yeşil yansıyacağı ve zayıf ışığın algılanmayacağı için cisim siyah görülür. Kırmızı, Turuncu, Sarı, Yeşil, Mavi, Lacivert, Mor 4 IŞIK 7.SINIF FEN ve TEKNOLOJİ IŞIK Bukalemun Çeşitli renklerde filtreler kullanarak renkli ışık demetleri elde edelim. Çeşitli renklerdeki cisimlerin renkli ışıklar altında nasıl göründüklerini gözlemleyelim ve gözlemlerimizi aşağıdaki çizelgeye kaydedelim. Kullanılan Işığın Rengi Aydınlatılan Cismin Rengi Beyaz Kırmızı Sarı Yeşil Mavi Beyaz Beyaz Kırmızı Sarı Yeşil Mavi Kırmızı Kırmızı Kırmızı Kırmızı Siyah Siyah Sarı Sarı Kırmızı Sarı Yeşil Siyah Yeşil Yeşil Siyah Yeşil Yeşil Siyah Mavi Mavi Siyah Siyah Siyah Mavi SERAP OLAYI Serap olayı dediğimiz şey ışığın farklı sıcaklıktaki hava katmanlarından tam yansıma yapması sonucu meydana gelen göz yanılmasından başka bir şey değildir. Güneş ışınlarının bir kısmı yeryüzü tarafından soğurulduğundan yere yakın yerlerde hava sıcaklığı daha fazladır. Soğuk hava sıcak havadan daha yoğundur. Soğuk hava katmanındaki bir cisimden gelen ışınların sıcak hava katmanında tam yansımaya uğraması sonucunda göze ulaşan ışınlar sanki yerden geliyormuş gibi zannedilir. Mesela sıcak bir çölde ağacın suda görüntüsü oluştuğu zannedilir. Deniz yüzeyindeki havanın sıcaklığı biraz yüksekteki havadan çok düşük olduğunda, soğuk hava içindeki gemiden yansıyan ışınlar sıcak havaya geldiğinde tam yansımaya uğradığından göze gelen ışınların doğrultusunda görünen geminin ters ve yüksekte olduğu sanılır. Tam yansıma olayından teknolojide de yararlanılmaktadır. İletişim ve tıp alanında kullanılan fiber optik kablolarda ışığın ilerlemesi tam yansıma ile sağlanmaktadır. 5