sez*n sönmez g050601045 fbö 4 * 2.ö*ret*m

KONU : ERİME,DONMA – BUHARLAŞMA,YOĞUNLAŞMA
232114 Ebru Civan
232105 Emine Kılıç
254917 Sevda Çakmak
Fen Bilgisi Öğretmenliği(Gece)
Kışın yollara tuz atılması
Yolların buz tutmasını
Nasıl geciktiriyor olabilir?
Buzdolabı içindeki
Yiyecekleri
Nasıl
Soğutur?
Toprak testinin yapısındaki
gözenekler
Testinin içindeki suyun soğuk
Kalmasını nasıl
Sağlar?
Ly
Karpuzu kesip güneş
Alan bir yere
Koyduğumuzda
Neden soğuyor
Olabilir ?
HAL DEĞIŞIMI IÇIN NE GEREKLIDIR ???
Maddenin hal değiştirmesi için ısı
verilmesi yada maddenin ısı alması
gerekir.
Peki maddenin hal değiştirmesi
esnasında sıcaklığında herhangi
bir değişiklik olur mu?
BUZUN ERİMESİNİ
VE
SICAKLIK DEĞİŞİMİNİ
GÖZLEMLEYELİM…
GÖZLEMLERİMİZ SONUCUNDA;



Buz erirken ortamdan ısı aldı.
Erime esnasında sıcaklığı yükselmedi.
Çünkü; buzun aldığı ısı molekülleri arasındaki
bağların kopması için harcandı.
Buzun erime noktası 0°C ‘dir.
sonuçlarına vardık…
ERİME/DONMA




Katı maddeler erirken çevresinden ısı alırlar.
Alınan ısı, maddenin erime sıcaklığına gelmesi ve
tamamen erimesi için kullanılır.
Alınan ısı, maddeler arasındaki moleküler arası
bağların kopmasına neden olur.
Erime Isısı : Erime sıcaklığındaki 1 gram saf katı
maddeyi sıvı hale geçiren ısıdır. Le ile gösterilir.
ERİME İLE İLGİLİ
G VİDEO İZLEYELİM G
Katı bir madde erirken ne kadar ısı alırsa aynı
ısıyı katı hale geçerken de verir.Bu sebeple
maddelerin donma ve erime ısıları eşittir.
Donma ısısı: 1 g saf bir sıvı maddenin katı hale
geçmesi için çevreye verdiği ısı miktarıdır.Ld
şeklinde gösterilir.
SIZCE HER MADDENIN ERIME ISISI
AYNI MIDIR?
HER MADDENIN ERIME ISISI
FARKLIDIR.
MADDE
BUZ
Erime Isısı
J/g
334,40
DEMİR
117,04
BAKIR
175,56
KURŞUN
22,57
Q= M X LE
Erime için gereken
enerji
Kütle
Erime ısısı
Örneğin; erime sıcaklığındaki 25 g buzun tamamen erimesi için
gereken enerji miktarını;
Le buz = 334J/g m= 25 g ise;
Q=25 g X 334 J/g =8350 J ‘dür.
ETKİNLİK
AŞAĞIDA SICAKLIĞI VE MIKTARI VERILEN AYNI
TÜR SIVILARDAN HANGISI DAHA FAZLA BUZU
ERITIR? NEDEN?
250mL
100°C
A
10L
25 °C
B
5L
35 °C
C
B SEÇENEĞINDEKI SIVI DAHA FAZLA
MIKTARDA ISI AKTARIR. ÇÜNKÜ SICAKLIĞI A
VE C DEN DAHA DÜŞÜK OLMASINA RAĞMEN
MADDE MIKTARI ÇOK FAZLA OLDUĞU IÇIN
TOPLAM HAREKET ENERJISI DAHA FAZLADIR.
BU SEBEPLE ÇEVRESINE DAHA FAZLA ISI
AKTARIR.
SUYUN DONMASIYLA ILGILI VIDEO IZLEYELIM !!!
ISI MİKTARININ BAĞLI
OLDUĞU FAKTÖRLER
Aşağıdakilerden hangisinin ısısı daha fazladır ?
Neden?
II
I
10 0C’de
5 gram
demir
II
10 0C’de
20 gram
demir
I
Çünkü, madde miktarı
II’nin daha fazladır.
ISI MİKTARININ BAĞLI
OLDUĞU FAKTÖRLER
Aşağıda verilen maddelerin ısıları aynı mıdır?
I
20 0C’de
10 gram
demir
II
20 0C’de
10 gram
bakır
Değildir. Çünkü bakır ve demirin
öz ısıları farklıdır.
ISI MİKTARININ BAĞLI
OLDUĞU FAKTÖRLER
Aşağıda verilen maddelerin hangisinin ısısı daha
fazladır?
I
II
70 0C’de
10 gram
demir
I
II
30 0C’de
10 gram
demir
Çünkü I’in sıcaklığı
daha fazladır.
DENEY:
ISI HAREKETLERİNİN
GÖZLENMESİ
AMAÇ: Sıcaklıkları farklı maddelerin bir araya geldiklerinde
aralarında ısı alış verişinin olacağını gözlemlemek.
KULLANILAN ARAÇ GEREÇLER VE
DENEY DÜZENEĞİ





beher
geniş beher
sıcak su
buz parçaları
termometre -2
adet
DENEY SONUNDA NELER
GÖRDÜK???





Sıcaklıkları farklı iki madde bir araya geldiğinde
aralarında ısı alışverişi olur.
Sıcaklığı fazla olan madde ısı verir, sıcaklığı az olan
ise ısı alır.
Yani sıcaklığı fazla olan maddeden sıcaklığı az olan
maddeye doğru ısı akışı olur.
Maddeler arasındaki ısı alışverişi her iki maddenin
sıcaklığı eşit oluncaya kadar devam eder.
Maddeler arasındaki ısı alışverişi durduğunda her
iki maddenin sıcaklığı da eşit olur.

Isı enerjisi, sıcaklıkları
farklı maddeler
arasında akar. Bu
enerji akışı sıcak olan
maddeden soğuk olan
maddeye doğrudur.
Örneğin: sıcak bir
ütüyü soğuk
kıyafetimize temas
ettirdiğimizde kıyafetin
ısındığını görürüz.

Maddelerin sıcaklıkları eşit olursa ısı akışı olmaz.
YUKARIDAKİ KAPLARDA AYNI SICAKLIKLARDA SU
BULUNMAKTADIR
BİZ BU KAPLARDAKİ SULARI ÖZDEŞ ISITICILARLA
ISITTIKTAN SONRA BU MADDELERİN SON SICAKLIKLARI
HAKKINDA NE SÖYLEYEBİLİRİZ?
BU KAPLARDAKI SULARIN
SICAKLIKLARINI EŞIT HALE
GETIRMEK IÇIN NELER
YAPABILIRIZ???
Bu farklı kütlelerdeki maddeleri aynı
sıcaklığa getirmek için, kütlesi büyük
olanın daha uzun süre ısıtılması veya
daha çok ısı yayan ısı kaynağının
kullanılması gerekir.
BUNLARI HİÇ DÜŞÜNDÜNÜZ MÜ ?
o
o
o
o
Ateşli bir hastanın vücuduna neden ıslak bez
koyularak ateşi düşürülmeye çalışılır?
Sıcak bir günde denizden çıktığımızda üşürüz
.Neden ?
Rüzgarlı havalarda çamaşır neden çabuk kurur ?
Kolonya neden insanları serinletir?
BUHARLAŞMA / YOĞUNLAŞMA



Buharlaşma olayının gerçekleşmesi için ısıya
ihtiyaç vardır.
Sıvı buharlaşırken çevresinden ısı alır ve
çevresini soğutur.
Sıvılar buharlaşırken aldıkları ısı sıvının buhar
haline geçmesi için harcanır.
Buharlaşma Isısı:
Kaynama sıcaklığındaki 1 gram saf sıvıyı aynı
sıcaklıktaki 1 gram buhar haline getirmek için
gerekli ısıdır. Lb ile gösterilir.
Q = m x Lb


Sıvılar buharlaşırken aldıkları ısıyı
yoğunlaşırken geri verirler.Kaynama
sıcaklığındaki buhar yoğunlaşma ısısı
kadar ısı kaybettiğinde sıvı haline
geçer.
Bu yüzden buharlaşma ısısı yoğunlaşma
ısısına eşittir.
LB = LY
Q = M X LY
Hesaplayalım…
Banyo yaptığımızda havadaki su buharının 8
gramının aynada yoğuşurken verdiği ısıyı
hesaplayalım.
(suyun buharlaşma ısısı = 2257J/g)
ÇÖZÜM :
Q = m X Ly ‘ den
Q= 8 g X 2257 J/g
Q= 18056 J

Kışın, kar yağarken havanın
ılık olduğunu ancak kar
erirken havanın soğuduğunu
hissederiz. Kar oluşurken
yoğunlaşma olayı
gerçekleştiği için çevreye ısı
verilir bu da havayı ısıtır.
Ancak kar erirken
çevresinden ısı alır ve havayı
soğutur.
Kışın,
çamaşırları evimizin içinde
kuruturuz. Çamaşırdaki su tanecikleri
buharlaşmak için odadan ısı alırlar.
Odamız, ısıyı kaybettiği için soğur.

Elimize kolonya
döktüğümüzde, elimizin
bir süre sonra
serinlediğini hissederiz.
Bunun nedeni kolonyanın
buharlaşmak için elimizin
ısısını almasıdır. Elimiz
ısı kaybettiği için
serinlerken, kolonya ısı
kazandığı için
buharlaşabilir.
Yazın
havuzdan yada denizden
çıktığımızda
üşüdüğümüzü hissederiz.
Bunun nedeni üzerimizdeki su
taneciklerinin buharlaşmak için
vücudumuzun ısısını almasıdır. Vücudumuz
ısı kaybettiği için
üşür, su tanecikleri ısı kazandığı için
buharlaşır
BUHARLAŞMA ILE KAYNAMA ARASINDAKI
FARKLAR NELERDIR ???
YAĞIŞLAR VE OLUŞUMU
S
 SORU
YAĞMURU
Katı bir
maddenin
erimesi için ne
gereklidir?

Her
maddenin
erime ısısı
aynı
mıdır?Neden?
Sıvı bir maddeyi
buharlaştırmak
için ne yaparız ?
Buharlaşma
ısısı
yoğunlaşma
ısısına eşit
midir ?
TEKRAR YAPMAYI UNUTMAYALIM!!! 
KAZANIMLAR
Isının, sıcaklığı yüksek olan maddeden sıcaklığı düşük olan maddeye
aktarılan enerji olduğunu kavrar.
 Aynı maddenin kütlesi büyük bir örneğini belirli bir sıcaklığa kadar
ısıtmak için kütlesi daha küçük olana göre daha çok ısı gerektiğini
keşfeder.
 Tek tek moleküllerin hareket enerjilerinin farklı olabileceğini ve
çarpışmalarla değişeceğini fark eder.
