madden*n de****m* maddenn ısı etks* *le de****m

MADDENİN DEĞİŞİMİ
MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ
Maddenin Değişimi
Nesnelerin yapımında ve malzeme olarak
kullanılan maddeleri doğal, işlenmiş ve yapay
maddeler olarak sınıflandırırız.
Doğal Maddeler: Ağaç, taş, demir, altın, sebze,
meyve, pamuk gibi doğada kendiliğinden
bulunan maddelere doğal maddeler denir.
Doğal maddeler, çeşitli ürünleri elde
etmek için ham madde olarak kullanılır.
 Doğal maddelerin işlenmesi ile elde edilen
madde yine doğaldır.
 Pamuk ipliğinin ürünü, olan kumaş son
üründür.
Doğal madde
İşlenmiş madde
Yapay Maddeler
 Doğal maddelerin yerine kullanılmak üzere
çeşitli yollarla yapılan maddelere yapay
madde denir.
 Ağaçtan elde edilen doğal tahta yerine
kullanılan sunta yapay maddedir.
 Sunta, odun talaşının yapıştırılıp
sıkıştırılmasıyla elde edilir.
Hal Değişimi
 Maddeler ısı etkisi ile hal değiştirebilirler.
 Su yeterince soğuduğunda donar, buz halini
alır. Buz suyun katı halidir.
 Çeşmeden akan su, dereler, göller ve
denizler suyun sıvı haline örnektir.
 Kaynamakta olan çaydanlıktan çıkan su
buhar ise suyun gaz halidir.
Suyun hal değiştirmesine örnek;
Erime ve Donma
Katı bir maddenin ısı alarak sıvı hale
gelmesine erime denir.
Sıvı bir maddenin ısı kaybederek katı hale
gelmesine donma denir.
Erime ve donma birbirinin tersidir. Katı
haldeki çikolatayı ısı etkisi ile eritip kalıplara
döktüğümüzde çikolata ısı kaybeder. Donar
ve tekrar katı hale gelir.
Buharlaşma ve Yoğunlaşma
Sıvı bir maddenin ısı etkisiyle gaz haline
gelmesine buharlaşma denir.
Çaydanlıkta kaynayan sudan çıkan buhar
suyun gaz haline iyi bir örnektir
buharlaşma
Gaz halindeki bir maddenin ısı kaybederek
tekrar sıvı hale gelmesine ise yoğunlaşma
denir.
Çaydanlıktan çıkan su buharına soğuk
tencere kapağını tuttuğumuzda su buharı
tencere buharında ısı kaybeder ve su
damlacıkları oluşur.
Bozunma(Bozulma)
 Örneğin şeker, tuz, un gibi maddeler
ısıtıldığında farklı bir maddeye dönüşür. Bu
olaya bozunma denir.
 Doğada bazı katı maddeler ısı etkisiyle sıvı
hale geçebilirken, bazı maddeler
geçemezler.
 Bir tüp içine koyduğumuz şeker ispirto
ocağında ısıttığımızda bozulma olayını
gözlemleyebiliriz.