tüzel kişilerde kişilik hakkı ve korunması

Dr. Doruk GÖNEN
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Medeni Hukuk Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi
TÜZEL KİŞİLERDE
KİŞİLİK HAKKI
VE KORUNMASI
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ......................................................................................................................ix
ÖNSÖZ.....................................................................................................................xi
İÇİNDEKİLER.................................................................................................... xiii
KISALTMALAR................................................................................................ xvii
GİRİŞ..........................................................................................................................1
I. Tüzel Kişilerde Kişilik Hakkı Sahipliğinin Genel Esasları.....................5
A. Tüzel Kişi ve Kişilik Hakkı Kavramları...............................................5
1. Tüzel Kişi Kavramı.............................................................................5
a. Genel Olarak..................................................................................5
b. Tüzel Kişi Kavramının Tarihi Gelişimi..................................8
c. Tüzel Kişiliğin Niteliğini Açıklayan Başlıca Teoriler.......13
(1) Genel Olarak.........................................................................13
(2)Hukukumuzda Durum......................................................18
2. Kişilik Hakkı Kavramı.....................................................................19
a. Genel Olarak................................................................................19
b. Kişilik Hakkının Korunmasına İlişkin
Düzenlemeler............................................................................. 22
c. Kişilik Hakkının Özellikleri................................................... 25
B. Tüzel Kişilerde Kişilik Hakkı Sahipliğinin Hukuki
Dayanağı.....................................................................................................27
C. Tüzel Kişilerin Kişilik Hakkını Kazanma ve Kaybetme Anı........35
xiv
D. Kişilik Hakkı Tanınacak Tüzel Kişilerin Kapsamı..........................47
II. Tüzel Kişilerde Kişilik Hakkının İçeriğini Oluşturabilecek
Başlıca Değerler...............................................................................................55
A. Genel Olarak..............................................................................................55
B. Tüzel Kişilerin Adı...................................................................................61
1. Genel Olarak.......................................................................................61
2. Tüzel Kişiler Özelinde Durum......................................................65
a. Medeni Hukuk Tüzel Kişileri................................................. 68
b. Ticaret Hukuku Tüzel Kişileri................................................70
(1) Ticaret Unvanı.....................................................................70
(2)İşletme Adı........................................................................... 77
(3)Görüşümüz...........................................................................78
3. Tüzel Kişileri Ayırt Edici Diğer Unsurlar....................................81
C. Tüzel Kişilerin Gizli ve Özel Hayat Alanı......................................... 82
1. Genel Olarak...................................................................................... 82
2. Tüzel Kişiler Özelinde Durum..................................................... 87
3. Özel Olarak Kişisel Verilerin Korunması....................................93
D. Tüzel Kişilerin Ekonomik Kişiliği.....................................................101
1. Genel Olarak.....................................................................................101
2. Tüzel Kişiler Özelinde Durum................................................... 102
3. Haksız Rekabete İlişkin Düzenlemelerle Bağlantı................. 105
4. Özel Olarak Ekonomik Boykot................................................... 115
E. Tüzel Kişilerin Onur ve Saygınlığı.................................................... 123
1. Genel Olarak.................................................................................... 123
2. Tüzel Kişiler Özelinde Durum................................................... 127
a. Tüzel Kişilerin Sosyal Onur ve Saygınlığı......................... 129
b. Tüzel Kişilerin Ticari Onur ve Saygınlığı......................... 132
F. Diğer Kişisel Değerler.......................................................................... 133
III.Tüzel Kişilerde Kişilik Hakkının Korunması....................................... 137
A. Genel Olarak Kişilik Hakkının Korunması Kavramı.................. 137
B. Kişinin Rızasıyla Gerçekleşen İhlallerde Koruma........................ 137
xv
1. Genel Olarak.................................................................................... 137
2. Korumanın Tüzel Kişiler Özelinde Uygulanması..................141
3. Kişilik Hakkı İhlalinin Hukuki İşleme Etkisi......................... 145
C. Kişinin Rızası Dışında Gerçekleşen İhlallerde Koruma.............. 148
1. Kişilik Hakkına Yönelik Saldırı Kavramı................................. 150
a. Kişilik Hakkının Mevcudiyeti............................................. 150
b. Kişilik Hakkının Saldırıya Uğraması................................. 151
c. Kişilik Hakkına Yönelik Saldırının Hukuka Aykırı
Olması........................................................................................ 151
(1) İlke: Hukuka Aykırı Saldırı............................................ 151
(2)Hukuka Uygunluk Sebepleri......................................... 152
2. Kişilik Hakkına Saldırı Halinde İleri Sürülebilecek
Talepler............................................................................................. 159
a. Genel Olarak............................................................................. 159
b. Koruyucu Davalar................................................................... 160
(1) Genel Olarak...................................................................... 160
(2)Önleme Davası...................................................................161
(3)Durdurma Davası............................................................. 163
(4)Hukuka Aykırılığın Tespiti Davası............................... 166
(5)Kararın Yayınlanması veya Üçüncü Kişilere
Bildirilmesi Talebi............................................................ 168
c. Tazminat Davaları....................................................................171
(1) Genel Olarak.......................................................................171
(2)Maddi Tazminat Davası.................................................. 173
(3)Manevi Tazminat Davası.................................................176
(a) Genel Olarak................................................................176
(b)Tüzel Kişiler Özelinde Durum.............................. 182
(c) Görüşümüz................................................................. 189
(4)Saldırı Dolayısıyla Elde Edilen Kazancın Talebi....... 203
d. Düzeltme ve Cevap Hakkı.....................................................208
xvi
3. Tüzel Kişilerde Kişilik Hakkının Korunması ve Usul
Hukuku..............................................................................................214
a. Davacı Sıfatı...............................................................................214
b. Davalı Sıfatı............................................................................... 218
c. Yetkili Mahkeme..................................................................... 220
d. Davaya İlişkin Süre................................................................. 223
e. Dava Harç ve Masraflarından Sorumluluk....................... 225
SONUÇ................................................................................................................. 227
KAYNAKÇA....................................................................................................... 229
EK I......................................................................................................................... 263