FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ ( II. ÖĞRETİM ) ÖZGÜR GRUP KONU: KALDIRMA KUVVETİ 232043 MERVE HATİPOĞLU 232077 ŞÜLE AKAR 232057 MERVE KAN 232086 AYMİLA AKDAŞ KAZANIMLAR : Cismin havadaki ve sıvı içindeki ağırlıklarını karşılaştır. Cismin sıvı içindeki ağırlığının daha az göründüğü sonucunu çıkarır. Sıvı içindeki cisme sıvı tarafından yukarı yönde bir kuvvet uygulandığını fark eder ve kuvveti kaldırma kuvveti olarak tanımlar. Kaldırma kuvvetinin, cisme aşağı yönde etki eden kuvvetin etkisini azalttığı sonucuna varır. Bunların hepsi neden farklı konumlarda??? Karada kaldırmakta zorlandığımız cisimleri sıvıda neden daha kolay kaldırabiliriz ? Sizce şirinlerinde dev gemiler gibi sıvı yüzeyinde kalmasını sağlayan nedir? Gemileri yüzdüren, sıvı içinde cisimleri hafifleten kuvvete ne denir ? Cismin sıvı içinde hafiflediğini anlamak için bir etkinlik yapalım… Animasyona gitmek için resme tıklayınız N E Ö Ğ R E N D İ K Dinamometrenin suyun içinde ölçtüğü değer, havadakine göre daha azdır.Bunun sebebi, suyun cisme yukarı yönlü, ağırlığı hafifletici bir kuvvet uygulamasıdır. Serbest bırakılan cisim yerçekimi etkisiyle aşağıya doğru hareket eder. Sıvı içerisinde cisimlere , yerçekimine karşı bir kuvvet uygulanır. Bu kuvvete kaldırma kuvveti denir. CİSİM sıvı kaldırma kuvveti Kaldırma kuvveti cismin ağırlığına zıt yöndedir. Fk sembolü ile ifade edilir. Vektörel bir büyüklüktür. Sıvı içerisindeki cisme her noktasından kaldırma kuvveti uygulanır. ağırlık Şimdi bir etkinlikle cismin sıvıdaki ağırlığını ve havadaki ağırlığını karşılaştıralım. Animasyona gitmek için resme tıklayınız Peki kaldırma kuvveti nelere bağlıdır ? Cismin sıvıya batan kısmının hacmine Sıvının yoğunluğuna Yerçekimine bağlıdır. Bir cismin sıvı içerisinde batan kısmının hacmi ne kadar büyükse o kadar kaldırma kuvveti uygulanır. Peki cisimler sıvı içerisinde kaç konumda bulunur? Yüzen cisimler Askıda kalan cisimler Batan cisimler Olmak üzere 3 şekilde bulunabilirler. YÜZEN CİSİMLER Bir kısmı sıvının içinde, bir kısmı sıvının dışında kalacak şekilde dengede duran cisimlere yüzen cisimler denir. Yüzme şartları: Dc < Ds ve Dc:cismin yoğunluğu Ds:sıvının yoğunluğu Fk=G ASKIDA KALAN CİSİMLER Tamamı sıvı içinde kalacak şekilde dengelenen cisimlere askıda kalan cisimler denir. Cisim nerede bırakılırsa orada dengede kalır. Askkıda kalma şartı: Dc=Ds ve Fk=G BATAN CİSİMLER Tamamen sıvının içine batmış cisimlere batan cisimler denir. Batma şartı: Dc>Ds ve Fk<G Her cisim veya sıvı farklı yoğunluklarda olabilir. Kaldırma kuvveti ile yoğunluk ilişkisini anlayabilmek için etkinlik yapalım Hadi hep beraber portakal etkinliği yapalım. Şimdi de yumurtadan çıkacak sürpriz etkinliğe bakalım Neler öğrendik ? Kaldırma kuvvetini tanımladık. Nelere bağlı olduğunu açıkladık. Yoğunluk hacim ilişkisiyle kaldırma kuvveti bilgimizi geliştirdik. Şimdi bir etkinlikle tüm öğrendiklerimizi gözlemleyelim… Etkinlikte istediğimiz sıvıyı seçme imkanıyla cisimlerin sıvı içerisindeki konumlarını, ağırlıklarını ve cisme etki eden kaldırma kuvvetiyle yerçekiminin yönünü gözlemleyebiliriz. Animasyona gitmek için resme tıklayınız KENDİMİZİ DEĞERLENDİRELİM. . . Bir oyun oynayarak cisimlerin yoğunluğunu , sıvı içinde ne kadar hacim kapladıklarını bulalım… Oyuna gitmek için resme tıklayınız Soru 1 : Kaldırma kuvveti yüzen bir cismin ………… kalan kısmın hacmi ile doğru orantılıdır. A) Sıvı içinde B) Sıvı dışında Soru 2 : Sıvı yoğunluğu arttığında sıvının cisme etki eden kaldırma kuvveti ………. . A) Azalır B) Artar Soru 3 : Cismin yoğunluğu < Sıvı yoğunluğu ise cisim ………. . A) Batar B) Yüzer Soru 4 : Boşlukta serbest bırakılan cisimler ………… etkisi ile aşağı doğru hareket eder. A) Yerçekimi B) Kaldırma kuvveti Soru sayfasına dönmek için tıklayınız Soru sayfasına dönmek için tıklayınız