BESİN ZİNCİRİ CANLILAR ÜRETİCİLER TÜKETİCİLER AYRIŞTIRICILAR BİRİNCİL TÜKETİCİLER (OTÇULLAR) İKİNCİL TÜKETİCİLER (ETÇİLLER) ÜÇÜNCÜL TÜKETİCİLER (HEPÇİLLER) ÜRETİCİLER • Ekosistemdeki bütün canlılar için besin kaynağıdırlar. • Fotosentez yoluyla inorganik maddeleri organik maddelere dönüştürürler. • Örn; Bitkiler… FOTOSENTEZ OLAYI Karbondioksit + Su Besin + Oksijen TÜKETİCİLER • Bitkisel ve hayvansal maddelerle beslenerek yaşamlarını sürdüren canlılardır. • Beslenme biçimlerine göre; otçullaretçiller- hem otçul hem etçiller (hepçiller) olmak üzere 3 gruba ayrılırlar. 1-Birincil Tüketiciler (Otçullar) • Yalnızca bitkiler ile beslenirler. Enerji kaynağı olarak bitkilerin yapısında biriken organik maddeleri kullanırlar. • Örn; tavşan-geyik-kuzu-at…vb 2-İkincil Tüketiciler (Etçiller) • Yaşamlarını ot yiyen hayvanları yiyerek sürdüren canlılardır. • Örn;Aslan-yılan-yırtıcı kuşlar…vb 3-Üçüncül Tüketiciler (Hepçiller) • Hem bitkisel hem de hayvansal besin maddelerini yiyerek yaşamlarını sürdüren canlılardır. • Örn; İnsan-domuz-ayı…vb AYRIŞTIRICILAR (Çürükçüler) • Bitki ve hayvan kalıntılarını parçalayarak, hem kendi besinlerini sağlarlar hem de çeşitli kimyasal maddeleri ayrıştırarak yeniden canlılar tarafından kullanılabilir hale getirirler. • Örn; Bakteriler, mantarlar…vb BESİN ZİNCİRİ Otçullar Etçiller Üreticiler Ayrıştırıcılar Hepçiller ENERJİ AKIŞI • Canlılar tüm yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. • Ekosistemde güneşten gelerek üreticiler, otçul tüketiciler, etçil tüketiciler ve ayrıştırmacılara doğru giden, her canlıda değişime uğrayan ve tek yönlü olan bir enerji akışı mevcuttur. • Canlılar tarafından kullanılan enerjinin bir kısmı çevreye ısı olarak verilir. Enerji Akışı Enerji Kaybı Güneşten gelen enerji % 10 %100 % 90 İkincil Tüketici Birincil Tüketici Üreticiler %1 %9 % 0,1 % 0,9 • Güneş’ten alınan enerjinin yaklaşık %10’u bitkilerin dokularında depolanır. • Eğer bir hayvan bitkiyi yerse elde ettiği enerjinin sadece %10’luk kısmını yeni dokuların yapımında, hayatsal faaliyetlerin devamında, vücut ısısının korunmasında ve hareket için kullanılır. • Bir kısmı da dışkı ve üre atımı olarak kaybedilir. Ekosistemdeki bütün canlılar için besin kaynağıdırlar. İnorganik maddeleri organik maddeye dönüştürürler. Beslenme ilişkileri göz önüne alındığında yukarıdaki canlı türü hangisidir? A)Otçullar B)Etçiller C)Ayrıştırıcılar D)Hem etçil hem otçullar E)Üreticiler I. Bitki ve hayvan kalıntılarını parçalayarak, kendi besinlerini sağlarlar II. Çeşitli kimyasal maddeleri ayrıştırarak yeniden canlılar tarafından kullanılabilir hale getirirler III.Besin zincirinin ilk basamağını oluştururlar. IV.İkincil tüketiciler grubuna girerler. Yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya daha hangileri ayrıştırıcılar (çürükçüler) ile ilgili doğru bir bilgidir? A)Yalnız I B)I ve II D)III ve IV C)II ve III E)I ve IV Yukarıdaki şekilde enerji akışı gösterilmiştir. Şekilde aşağıdan yukarıya doğru gidildikçe her kattaki değişimle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A)Tür sayısı azalır B)Canlı sayısı azalır C)Toplam enerji miktarı artar D)Toplam besin miktarı azalır E) Vücutta biriken artık oranı artar I II III IV V Bir ekosistemde yer alan canlıları beslenme ilişkileri göz önüne alındığında yukarıdaki sıralamada verilen numaralarda sırasıyla hangi canlılar yer almalıdır? I A) B) C) D) E) II Çayır Tavşan Tavşan Yılan Çayır Mantar İnsan Tavşan Mantar Çayır III Yılan Mantar Tavşan Çayır Tavşan IV İnsan İnsan Yılan Mantar Yılan V Mantar Çayır İnsan Yılan İnsan Aşağıdaki canlılardan hangisi güneşten gelen enerjiyi doğrudan kullanır? A)Bitkiler B)Otçullar C)Etçiller D)Ayrıştırıcılar E)Otçul-etçiller