ISI TRANSFERİ-1 DÖNEM SONU ÖRNEK SORU ÇÖZÜMÜ Hazırlayan: Volkan ASLAN Yozgat 2017 Sınır Şartları 1- ISI TAŞINIMLI SINIR ŞARTI: h0 , T dT ( r0 ) k h0 T ( r0 ) T (Taşınım Sınır Şartı) dr 2- IŞINIMLI SINIR ŞARTI: , Tçevre dT ( r0 ) 4 ( Işınım Sınır Şartı) k T ( r0 )4 Tçevre dr 3- TANIMLI SICAKLIK SINIR ŞARTI Örneğin r=r0’daki sıcaklık 150 ͦ C verilirse T ( r0 ) 150 0C olur. (Tanımlı Sıcaklık Sınır Şartı) 4- TANIMLI ISI AKISI SINIR ŞARTI: Örneğin; 2 kW’lık ısıtıcı direnç teli ortam ısıtılmasında kullanılmaktadır. q0 k Q0 Eüretim 106157W / m 2 A0 2 r0 L dT ( r0 ) q0 106157W / m2 (Tanımlı Isı Akısı Sınır Şartı) dr 5- MERKEZDE TERMAL SİMETRİ Örneğin, havada asılı bir kürenin merkezden yukarıya doğru sıcaklık dağılımı , merkezden aşağıya doğru sıcaklık dağılımı ile aynıdır . dT (0) 0( MerkezdeTermal Simetri ) dr 6- YALITIM SINIR ŞARTI: k dT ( r0 ) 0(Yalıtım Sınır Şartı) dr SORU 1: 2-129 CEVAP 1: Verilenler: ktel: 18 W/mºC , kplastik: 1.8 W/mºC h : 14 W/m2ºC , r1: 0.3 cm r2-r1: 0.4 cm , T∞ = 25 ºC ėür: 1.5 W/cm3 = 1.5 x 10 -6 W/m3 Kabuller: 1- Zamanla değişim yok, kararlı hal. 2- Merkez hattının simetri olması ve eksenel yönde bir değişiklik olmadığından tek yönlüdür. T=T(r) 3- k= sbt ve ısı üretimi telde üniform. Silindirik Koordinatlar Genel Isı İletim Denklemi 1 T kr r r r Tel 1 T T T k k 2 r z z T . eüretim c t 1 T 1 T T T . T kr k k e c üretim 2 r r r r z z t 1 d dT r r dr dr . eür 0 Matematiksel Formülasyon k *Sınır Şartları (Tel İçin)* S .Ş .1 T ( r1 ) T1 (Tanımlı Sıcaklık Sınır Şartı), S .Ş .2 dT ( r0 0) 0 ( Isıl Simetri Sınır Şartı) dr (1) denklemini düzenlersek , . d dT eür x r İntegre edilirse, r dr dr k . dT eür x r 2 r C1 dr 2k (2) (1) *S.Ş.2 r=0’da* . dT (0) eür x 02 0x C1 C1 0 dr 2k . dT eür x r İntegre edilirse, dr 2k . eür x r 2 T (r ) C2 4k (3) *S.Ş.1 r=r ’de* 1 (3) denkleminde yerine koyarsak, . . eür x r12 eür x r12 T (r1 ) C2 C2 T1 4k 4k . Ttel (r ) 2 . 2 1 . eür x r eür x r eür 2 2 T1 T1 (r1 r ) 4k 4k 4k Plastik Koruyucu 1 T 1 T T T . T kr k k e c üretim 2 r r r r z z t d dT r 0 Matematiksel Formülasyon dr dr (4) *Sınır Şartları (Plastik Koruyucu İçin)* S .Ş .1 T ( r1 ) T1 (Tanımlı Sıcaklık Sınır Şartı), S .Ş .2 k dT ( r2 ) h T ( r2 ) T (Taşınım Sınır Şartı) dr (4) denklemini düzenlersek, r dT dT C1 C1 İntegre edilirse, dr dr r T (r ) C1 ln r C2 (5) *S.Ş.1 r=r ’de* 1 (5) denkleminde yerine koyarsak, T1 C1 ln r1 C2 C2 T1 C1 ln r1 *S.Ş.2 r=r ’de* 2 k C1 h C1 ln r2 C2 r2 T C1 T T1 r2 k ln r1 hr2 C2 Tplastik (r ) C1 ln r T1 C1 ln r1 T1 T T1 r ln r2 k plastik r1 ln r1 hr2 r=r1’de tel ve plastik koruyucunun birleşme noktasıdır ve burada her iki taraf için ısı iletim denklemi eşitlenir. dTplastik (r1 ) dTtel (r1 ) ktel k plastik dr dr . eür x r1 T T1 1 k plastik r2 k plastik r1 2 ln r1 hr2 . eür x r12 r2 k plastik T1 x ln 2k plastik r1 hr2 T 1.5 x 106 x 0.0032 0.007 1.8 T1 x ln 25 2 x1.8 0.003 14 x0.007 . Ttel ( r 0) . eür e ür T1 (r12 r 2 ) T1 r12 4 ktel 4ktel 1.5 x 106 x 0.0032 97.1 4 x18 SORU 2: 3-51 CEVAP 2: Verilenler: t12: 0.01 m (Alçıtaşı), t23: 0.08 m, t34: 0.1 m (Tuğla) k12 : 0.5 W/mºC , k23a : 0.035 W/mºC (yalıtım), k23b : 50 W/mºC (çelik), k34 : 1 W/mºC LA :0.6 m, LB :0.005 m , Kabuller: 1- Sürekli çalışma koşulları vardır. 2- Bu yöntemin kullanımı Q ısı transfer hızı sabit olan, yani sürekli ısı transferi içeren ve ısı üretimi olmayan (dirençle ısıtma veya kimyasal reaksiyonlar gibi) sistemlerle sınırlıdır. t12 0.01 m 20 R12 0.02 m C /W 0 k12 0.5W / m C R23a LA 0.6 m t23 0.08m k23a ( LA LB ) 0.03W / m 0C 0.6m 0.005m 2.645 m 2 oC / W R23b LB 0.005 m t23 0.08m k23b ( LA LB ) 50W / m0C 0.6m 0.005m 1.32 x105 m2 oC / W t34 0.1 m 2o R34 0.1 m C /W 0 k34 1W / m C Rtoplam R23a R23b R12 R34 R23a R23b Rtoplam 2.645 x 1.32 x105 20 0.02 0.1 0.120 m C /W 5 2.645 1.32 x10 T4 T1 (35 20) 0C 2 q 125 W / m Rtop 0.120 m2 0C / W SORU 3: 4-54 CEVAP 3: Verilenler: Ti: 25 ºC, T0: 6 ºC, T∞: 2 ºC k: 0.5 W/mºC , α: 0.13 x 10-6 m2/s, Patates küre biçiminde alınır. D= 6 cm hr0 19 x 0.03 Bi 1.14 k 0.5 *Bi ≤ 0.1 olduğunda yığık sistem uygulanabilir. 1- Tek Terim Yaklaşımı: *Tablo 4-2’de küre için Biot sayısına göre iterasyon yapılarak ; 1 1.635 ve A1 1.302 olarak bulunur. *Merkez sıcaklığa göre Denklem 4-28’i yazarsak; 62 T0 T (1.635)2 12 1.302e 0 A1e 25 2 Ti T *Her iki tarafın ln değerini alırsak; 0.753 olarak bulunur. *Zaman değerini (Merkez sıcaklığın 6 ºC düşeceği zaman) bulmak için Fourier denklemi kullanılır. t r02 2 t r0 0.753x 0.032 5213 s 1.45 h 0.13x106 *Donma tehlikesini geçirip geçirmeyeceğini bulmak için ise Denklem 4.25’i kullanılır. r r0 küre T (r) T 12 Sin 1r / r0 A1e Ti T 1r / r0 T0 T Ti T T ( r0 ) 2 6 2 sin(1.635 rad ) 0 T ( r ) 4.44 C 0 25 2 1.635 25 2 2- Heisler Grafik Yöntemi: *Bu yöntemde küre için Şekil 4-17 kullanılır. Zaman değerini bulmak için 4-17(a), patateslerin donma tehlikesi için ise 4-17 (b) kullanılır. Merkez sıcaklığın 6 ºC düşeceği zaman için; 1 k 0.877 Bi hr0 T0 T 0.174 Ti T 0.174 0.75 t r02 5192 s 1.44 h 0.75 2 t r0 * Patateslerin donma tehlikesi için ise 4-17 (b); r 1 r0 0.877 1 k 0.877 Bi hr0 T ( r ) T 0.6 Ti T T ( r ) Tyüzey T 0.6 T0 T 2 0.6 6 2 4.4 0C !!!Analitik çözüm ile grafik çözüm arasındaki fark grafik okuma hatasındandır!!! SORU 4: 5-55 CEVAP 4: Verilenler: k : 1.4 W/mºC Tgök: 250K ε : 0.9 Δx = Δy =10 cm Ti: 280ºC T0: 15ºC hi : 75 W/m2ºC h0 : 18 W/m2ºC Kabuller: 1- Baca yüksekliği enine kesite oranla büyük olduğu için eksenel yönde ısı iletimi ihmal edilir. İki boyutlu ve sürekli olarak incelenir. 2- Isı üretimi yoktur. 3- k=sbt 4- A=1 m 1. NOKTA y T2 T1 x T5 T1 x .1 h0 .1 T0 T1 k k .1 2 x 2 2 y x 4 4 Tgök T1 273 2 0 Δx = Δy olduğundan Δx = Δy =l diyebiliriz l T5 T1 l T2 T1 l k .1 k .1 h0 .1T0 T1 2 l 2 l 2 l 4 4 Tgök T1 273 2 0 2. NOKTA h0l T0 T2 k l T6 T2 l l T1 T2 l T3 T2 k k 2 l 2 l 4 4 l Tgök T2 273 0 3. NOKTA T7 T3 l T 4 T 273 4 l T2 T3 l T4 T3 0 k k l h0l T0 T3 k gök 3 2 l l 2 l 4. NOKTA T T l T8 T4 h0l T0 T4 k l 3 4 k 2 l 2 l 4 4 l Tgök T4 273 5. NOKTA 0 (1.Noktanın benzeri) l T1 T5 0 l T6 T5 l k hi Ti T5 k 2 l 2 l 2 Not: İç kısım olduğundan ışınım yok!!! 6. NOKTA (2.Noktanın benzeri) T2 T6 0 l T5 T6 l T7 T6 k k l hi l Ti T6 k 2 l l 2 l Not: İç kısım olduğundan ışınım yok!!! 7. NOKTA hi l Ti T7 k l l T9 T7 l T6 T7 k k 2 l 2 l T3 T7 l k l T8 T7 l 0 Not: İç kısım olduğundan ışınım yok!!! 8. NOKTA T7 T8 l T 4 T 273 4 l T4 T8 l T10 T8 0 k k l h0l T0 T8 k gök 8 2 l l 2 l 9. NOKTA l T10 T9 0 l T7 T9 l k hi Ti T9 k 2 l 2 l 2 Not: İç kısım olduğundan ışınım yok!!! 10. NOKTA l T8 T10 l T9 T10 l T 4 T 2734 0 l k 10 h0 T0 T10 k gök 2 l 2 l 2 *c-şıkkı için; Q 4 Qbacanın 1/4 ' ü 4 Qiç yüzey 4 hi A Ti Tm 4 hi l / 2 Ti T5 hi l Ti T6 hil Ti T7 hi l / 2 Ti T9 3153W SINAVLARINIZDA BAŞARILAR, ALLAH YARDIMCINIZ OLSUN SENEYE BU DERSTE GÖRÜŞMEMEK DİLEĞİYLE…