Ölçme ve değerlendirme sürecinde ölçme ve değerlendirmenin amacına uygun olarak öğretmenlerin öğrenci öğrenmesi ile ilgili veri elde edebilmelerini sağlayan başka yollar da bulunmaktadır. Bu yollardan biri de öğrencilerin bir ders veya konu sonunda çalıştıkları öğrenme hedefleri ile ilgili kendi öğrenmelerini değerlendirmek için gerçekleştirdikleri öz değerlendirme uygulamalarıdır. Bu kapsamda öğrencilerin öğrenme hedeflerine göre kendi öğrenmelerini değerlendirmeleri o öğrenme hedefi ile ilgili hangi noktalarda desteğe ihtiyaç duydukları veya hangi noktalarda daha fazla açıklamaya ihtiyaç duydukları ile ilgili bilgi sağlayabilir. Öğretmen bu süreçte elde ettiği bu bilgilere bakarak aşağıda yer alan sorulara yanıt verebilir. • Öğrenciler ilgili öğrenme hedefi ile ilgili hangi seviyede bilgi ve beceriye sahiplerdir? • Öğrencilerin bir sonraki ders veya konuya geçmek için bilgi ve yetkinlik sağlamaları gereken becerileri ne durumdadır? • Öğrencilerin gerekli seviyeye gelebilmesi için yapılabilecek öğretimin özellikleri neler olabilir? Bu soruların yanıtlarına göre öğretmenler yeni bir öğrenme hedefine geçmeden önce öğrencilerinin öğrenmelerini desteklemek için son bir geri bildirimde bulunma kararı alabilir veya elde edilen bu fırsat doğrultusunda öğretim planlarında düzenlemeler yaparak öğrencilerin ihtiyaç duyduğu noktalarda farklı öğretim teknik ve yöntemlerinden faydalanmayı düşünebilirler. Öğrencilerin yaptığı öz değerlendirme uygulamaları öğretmenlere sağladığı yararı yanında kendileri için de çeşitli yararlar sağlamaktadır. Öz değerlendirme öğrencinin kendi öğrenme sorumluluğunu almasına izin vererek, öğrencinin süreç boyunca aktif katılımında bulunmasını sağlar. Tekniğin amacı Yararı Uygulanması Uyarılar Bu teknik sayesinde öğretmen, öğrencilerinin öğrenme hedefi ile ilgili hangi noktalarda desteğe ihtiyaç duyduklarını görebilir ve elde ettiği bu bilgiye göre öğrencilerine geri bildirimde bulunabilir veya öğretim planında düzenlemelere gidebilir. Bir konu üzerinde çalışırken veya konu bittiğinde öğrencilerden öğrenme hedefi ile ilgili üzerinde çalışılan konunun kendilerine göre en karmaşık olan kısmı veya kendilerini en çok kaygılandıran kısmını düşünerek bir kağıda not almaları veya sözlü bir şekilde sınıf içerisinde paylaşmaları istenebilir. Bu teknik uygulanırken öğrencilere özellikle öğrenme hedefleri ile ilgili kendilerini kaygılandıran noktaların üzerinde durmaları hatırlatılabilir. Ayrıca bu teknikte öğrencilerin yansıtmalarını kağıt üzerine yapıp isimsiz bir şekilde öğretmenleri ile paylaşmaları tekniğin verimliliğini artırabilir. En Bulanık Nokta Tekniği Bu teknik, sınıftaki öğrencilerin öğrenme hedefi ile ilgili olarak zihinlerinde en çok karışıklık yaşadıkları alanları ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Tekniğin amacı Yararı Uygulanması Uyarılar Bu teknik sayesinde öğretmen üzerinde çalıştıkları konu ile ilgili olarak öğrencilerin en çok hangi noktaya önem verdiğini görerek bu noktanın dersin öğrenme hedefleri ile uyum gösterip göstermediği hakkında bilgi sahibi olabilir. Eğer öğrencilerin farklı bir noktaya odaklandıklarını tespit ederse, bunun gerekçesini ortaya çıkararak öğretim planında düzenlemelere gidebilir. Konunun belli bir anında veya sonunda öğretmen öğrencilerden birlikte üzerinde çalıştıkları konu ile ilgili kendilerine göre en çok hangi noktanın önemli olduğuna karar vermeleri istenebilir. Öğrenciler bu konudaki düşünceleri sınıfta sözlü bir şekilde ifade edebilirler veya yazılı bir şekilde teslim edebilirler. Bir önceki teknikte olduğu gibi öğretmenini öğrencilerden bu uygulamaya anonim bir şekilde katılmalarını istemeleri uygulamanın verimliliğini artırabilir. En Önemli Nokta Tekniği Bu teknik, öğrencilerin sınıfta üzerinde çalıştıkları konu ile ilgili en önemli olarak gördükleri noktayı ortaya çıkarmayı amaçlar. Tekniğin amacı Yararı Uygulanması İlk olarak bu teknik sayesinde öğretmenler bir öğrenme hedefi üzerinde öğrencilerle birlikte çalışmaya başlamadan önce öğrencilerin bu hedefler ile ilgili ne tür bilgilere sahip olduklarını görme şansını yakalar. İkinci olarak bu teknik sayesinde öğretmenler aynı uygulamayı öğrenciler ile hedefler üzerinde çalıştıktan sonra bir daha gerçekleştireceği için öğrencilerin ilk baştaki öğrenmeleri, mevcut durumdaki öğrenmeleri ve öğrenme hedeflerinin hepsini birbirleri ile karşılaştırabilir. Öğrencilere öğrenme hedefinden ve başarı kriterlerinden bahsettikten sonra iki sütundan oluşan bir tablo verilir ve öğrencilerden ilk sütuna hedefler ve başarı kriterleri ile ilgili bildiklerini veya aklına gelenleri yazması istenir. Sonrasında bu kağıtlar belirli öğrenme hedefleri ve başarı kriterleri ile ilgili çalışmalar tamamlandıktan sonra geri öğrencilere verilmek üzere toplanır. Son aşamada ise öğrencilerden aynı uygulamayı ikinci sütun için yapmaları istenir. Uyarılar Eskiden – Şimdi Tekniği Bu teknik, öğrencilerin belirli bir öğretim sürecinden geçmeden önceki ve sonraki bir konu veya öğrenme hedefi ile ilgili düşüncelerini ortaya çıkarıp karşılaştırmayı amaçlar. Bu tekniği uygularken öğrencilerin anonim olmalarını sağlamak öğrencilerin düşüncelerini daha doğru şekilde ifade etmelerini sağlayabilir. Ayrıca bu tür uygulamaların not verme amaçlı yapılmadığının da öğrencilere bildirilmesi yine verimliliği artıran bir diğer etmen olabilir.
