Beslenme ve haleti ruhiye Aşırı şişmanlık psikolojiyi de bozuyor ABD’de yapılan bir araştırmada, fiziksel sağlık sorunlarına etkisi bilinen obozite (aşırı şişmanlık) ile psikiyatrik rahatsızlıklar arasında da bağlantı kuruldu. Beslenme şeklimiz davranışlarımızı etkiliyor C vitamini yetersizliği; yorgunluk ve içe kapanıklığa, B grubu vitaminlerinin eksik alımı ise duyarlılık, uykusuzluk, unutkanlık ve depresyona yol açıyor… Beslenme ve davranışlar arasında, “direkt bir ilişki” bulunduğu ortaya çıktı. Mümkün olduğu kadar çeşitli besin tüketilmesi gerektiğini belirten uzmanlar vitamin ve mineral yetersizliğinin, vücut dengesini bozduğunu söylüyor… Stresin önüne geçmek için yanlış alışkanlıkların değiştirilmesi gerektiği belirtilerek, çikolata yerine meyve tüketilmesi önerildi. Besleyici madde eksikliğinin ve çok miktarda kafeinle şekerin sinirleri iyice bozduğu ifade edilerek, bunun da vücudun savunma sistemini ve direncini zayıflattığı kaydedildi. Uzmanlar “Doğru beslenme, stresli zamanların üstesinden gelmenin en güzel yoludur” diyerek şu açıklamada bulunuyor: “Bunun için yanlış alışkanlıklardan vazgeçilmesi gerekmektedir. Sabahları vücudun enerji deposu yoktur. insanlar yataktan kalkınca biraz hassas, alıngan, sinirli ve dikkatsiz olurlar. Bu yüzden sabahları çok iyi kahvaltı yapılmalıdır.” Strese karşı çikolata yerine meyve Stresten korunmak için… Stresten korunmak için anti-stres maddeler olan kalsiyumun yanı sıra kepek, çavdar, baklagiller ve ayçiçeği gibi magnezyum içeren yiyeceklere ağırlık verilmesi gerektiği vurgulanarak “Beynin kapasitesi için bol meyve ve sebze yenilmeli. Düzenli meyve ve sebze tüketimi, beyin kapasitesinin azalmasını önlemektedir” denildi. Kahvaltı ve su stresi önlüyor Uzmanlar, stresten uzak durmak isteyen öğrencilerin kahvaltılarını ihmal etmemeleri gerektiğini söyledi. Bol su tüketin ! uzmanlar, su tüketiminin stres kontrolünde en etkili yöntemlerden olduğunu ifade ederek, “Her öğrenci çalışma masasında en az 1,5 litrelik pet şişede sürekli su bulundurmalıdır. Az su alınması öğrencileri tembel, bezgin ve uyuşuk yapar. Havuç, beyin metabolizmasını canlandırır. Seratonin maddesi içeren lahana, kırmızı çiğ biber, muz ve çilek, stresin kontrol altına alınmasında etkilidir” dedi. Gürültü stresi iştah artırıyor ! Birisi kilosundan yakınırken “Ses duysam yarıyor” derse şaşırmayın. Çünkü gürültü kilo yapıyor! İnsanı strese sokup, fazla fazla yemek yedirtiyor!. Nihayet çocuklarınız ya da komşularınızdan müziğin sesini kısmalarını istediğinizde, verebileceğiniz iyi bir cevabınız oldu. Yüksek ve beklenmedik ses patlamaları sizi öylesine strese sokabiliyor ki; kalbiniz hızlanıyor ve iştahınız artıyor. Gıdalar ve Beyin Beynimiz, kalbimiz ve midemiz gibi bir organımızdır, oksijen ve gıdalarla beslenir. Beyni hastalık öncesi korumak koruyucu tıp açısından çok değerlidir. Beynimiz ağırlık olarak vücudun %2 si olduğu halde vücuda gelen oksijenin % 20'sini şekerin büyük bölümünü tükettiği bu gün bilinmektedir.Oksijen oranı şehir atmosferinde %1819' a düşmektedir. Doğal ortamda % 20-21'dir. O halde beynin birinci koruması bol oksijenli doğal yaşama önem vermektir. Çevre kirliliği hafıza zayıflamasının ilk sorumlularındandır. Temiz hava beyin sağlığı için ilk şarttır. Beyin sağlığı… İkinci şart spor ve yürüyüştür.Sporun özellikle hafta bir yapılan terletecek sporun beyinde morfin benzeri maddeler salgılayarak anti stres etkisi yaptığı artık bilimsel olarak gösterilmiştir. Üçüncü şart beyinde mutluluk hormonu salgılatan pozitif yaşam felsefesinin yaşam tarzı olarak seçilmesidir.Sevgi duygusunun güçlendiği dolayısıyla korkunun azaldığı,güven duygusunun geliştiği pozitif yaşam felsefesini öğrenmek ve uygulamak hiç zor değildir. Prof.dr. Nevzat Tarhan hocanın tavsiyesi… Dördüncü şart doğru beslenmedir.Beyin kan şekerini doğrudan kullanır.Kan şekerimizi düşürmememiz gerekir.Bunun için serbest radikal giderici antioksidan,hücre yeniliyici özellikteki taze sebze ve meyve favori gıdamız olmalıdır.E ve C vitamininde zengin gıdalar beyin hücre yıpranmasını önler.Çayın özellikle yeşil çayın tüketilmesi beyin sağlığı için yararlıdır. Beyin için gerekli vitamin,mineral, oligoelementleri çokça sağlayan bal, ceviz, fındık, çörekotu,badem karışımını her sabah bir çorba kaşığı alırsanız güne daha sağlıklı başlamış olursunuz. / ŞİŞMAN PSİKOLOJİSİ – SEVDİKLERİMİZİ ÖLDÜRMEYELİM Şişmanlar… Bizler, en yakın çevrelerindekiler, onlara; yaşamlarında destek olabilecek ve sonuç alacağımız neler yapabiliyoruz? Ya hiçbir şey yapmıyor, ya da; az ye, dikkat et kendine, patlayacaksın.. ben senin yaşındayken… gırtlağını tutsan zayıflarsın, gibi pek çok aşağılayıcı, onur kırıcı ve alay edilen kavramlar… vs vs vs Orthoreksia , anoreksia nervosa’ya ( kişinin kendine göre aşırı kilolu olduğu düşüncesiyle, bazen çok zayıf olmasına rağmen yemek yemeyi kesmesi durumudur) besinlerin kısıtlanması yönünden benzemektedir. Ancak anoreksiada alınan besin miktarı ve tipi kısıtlanırken, ortorekside besinin kalitesi üzerine odaklanılmaktadır. Ayrıca alınan besinlerden en iyi şekilde yararlanmak için uzun süre,aşırı bir şekilde ağız içinde çiğneme gibi davranışlar gözlenmektedir. Katkı maddeli gıdalardan , şeker ve tuzdan kaçınılır, sadece çiğ sebze ve meyve ya da sadece pişirilmiş gıdaların tüketimine yönelinmektedir. Bunun sonucunda kişinin alması gereken protein,vitamin, mineral ve yağlar alınamadığından kişide kansızlık, kemik erimesi, hatta ileri durumlarda ölümlerle karşılaşılabilmektedir. Orthoreksia , anoreksia nervosa Ruh sağlığı ile beslenme ilişkili Folik asit yetersizliğinde unutkanlık, yorgunluk, stres artması, uykusuzluk, anksiyete görülebiliyor. B12 vitamini yetersizliğinde ise hafıza kaybı, halüsinasyonlar ve depresyon oluşabiliyor. “ DEPRESYONA NEDEN OLABİLİR” Beslenmede bir gıdanın bile eksik alınmasının depresyona kadar varan sonuçlar doğuracağını belirten uzmanlar, B1 vitamininin yetersiz alınması durumunda zihinde bulanıklık, olaylar arasında koordinasyon kurmada güçlük, huzursuzluk, uyku bozukluğu, yorgunluk ve ileri durumlarda depresyon görülebileceğini söyledi. “Yediklerimizle ruh sağlığımız ve davranışlarımız “Yediklerimizle ruh sağlığımız ve davranışlarımız arasında direkt bir ilişki var” diyen Elmacıoğlu, bunun için günlük beslenmede besin çeşitliliğine son derece önem verilmesi gerektiğini açıkladı. Uzun aralıklarla tek yönlü beslenmeden mutlaka kaçınılması gerektiğini ifade eden Elmacıoğlu, bunun için sık sık ve öğün atlamadan çeşitli besinler alınmasını önerdi. Elmacıoğlu, uzun aralıklarla beslenmede en çok kan şekerinin etkileneceğini belirterek, “Kan şekeri düşer; bu da sinirlilik hali, zihin bulanıklığı, baş ağrısı olarak kendisini gösterir” diye konuştu. Ruh sağlığını korumak için bol B vitamini almanız gerekiyor.. TÜM B grubu vitaminlerinin yetmezliğinde başta zihinsel yorgunluk, duyarlılık ve yanında, gastrointestinal midebağırsak sistemde bozukluklar ve tedavi edilmediğinde depresyona kadar giden durumlar ortaya çıkıyor. B grubu vitaminlerinden thiamin yetmezliğinde kişilik bozukluklarına kadar varan davranış sorunları, niasin yetmezliğinde hafıza problemleri görülüyor. Fiziksel ve ruhsal sağlık birbirine bağlı. Birindeki aksaklık diğerini de etkilediğinden ruh sağlığının korunması vücudun düzgün işleyişiyle mümkün. Tüm vitamin ve mineraller vücut için gerekli ancak ruhsal dengenin korunmasında B grubu vitaminleri daha fazla önem taşıyor. Sağlık bir bütündür… Sağlığımızın fizik ve ruh sağlığının bir bütünü olduğunu vurgulayan uzmanlar, “Fiziksel sağlığımız ruh sağlığımızı, ruh sağlığımız da fiziksel sağlığımızı etkiler. Sağlığımızı etkileyen faktörleri birbirinden bağımsız değerlendirmek mümkün değildir” diyor. Fiziksel ve ruhsal yönden sağlıklı bireylerde sosyal yönden sağlıklı oluyorlar… Sağlıklı ve mutlu günler dilerim M.Meram BAĞ Veteriner Hekim