duyu organları 1 • • • • • • • • • • • • • • • • • GÖZ Orbita (göz çukuru) Bulbus oculi (göz) Tunica fibrosa bulbi Cornea Sclera Tunica vasculosa bulbi Choroidea Corpus ciliare Iris (gökkuşağı) Tunica interna bulbi (retina; ağ) Nervus opticus (görme siniri) Discus nervi optici (optik disk, kör nokta) Macula lutea (sarı renkli alan) Camera anterior bulbi oculi Camera posterior bulbi oculi Camera vitrae bulbi Lens 2 • • • • • • • KULAK Auris (kulak) Auris externa (dış kulak) Auricula (kulak kepçesi) Auris media (orta kulak) Membrana tympanica (kulak zarı) Malleus, incus, stapes (kulak kemikçikleri) Auris interna (iç kulak) 3 KOKU DUYUSU • Nasus (burun) • Nervus olfactorius (koku siniri) 4 TAT DUYUSU • Lingua (dil) 2 Orbita (göz çukuru) 3 Göz (bulbus oculi) Görme organı olan göz, orbital yağ dokusuna gömülü olarak orbita içinde bulunur. Tunica fibrosa bulbi, tunica vasculosa bulbi ve tunica interna bulbi olmak üzere üç tabakadan oluşur. 4 Tunica fibrosa bulbi Saydam olan ön bölümüne cornea, arkada kalan daha büyük bölümüne sclera denir. 5 Cornea Cornea; göze gelen ışınların en fazla kırılmaya uğradığı yerdir. 6 Sclera Göze şeklini veren fibröz bir yapıdır. 7 Tunica vasculosa bulbi Damardan, sinirden ve pigmentten zengin olan bu tabaka arkadan-öne doğru; choroidea, corpus ciliare ve iris olarak üç bölümdür. 8 Choroidea Sclera ile retina arasındadır. Göze gelen şiddetli ışığı emerek yansımasını önler. 9 Corpus ciliare Choroidea’nın öne doğru kalınlaşmış devamıdır. Önde iris’le devam eder. 10 Iris (gökkuşağı) Cornea ile lens arasındadır. Iris’in ortasındaki deliğe pupilla denir. Çapı, gelen ışığın yoğunluğuna göre değişir. Iris, yapısında bulunan iki kas ile pupilla’nın çapını ayarlar ve göze gelen ışığın miktarını düzenler. 11 Tunica interna bulbi (retina; ağ) Bulbus oculi’nin sensorik tabakasıdır. Koni ve basil (çubuk) denilen fotoreseptör hücreleri içerir. Retina’da bulunan ganglion hücrelerinin uzantıları nervus opticus’u (görme siniri) oluşturur. Uzantıların bir araya geldiği yere discus nervi optici (optik disk) denir ve burası optik sinirin başlangıcıdır. Optik disk görmediğinden kör nokta olarak bilinir. 12 Nervus opticus (görme siniri) 13 Discus nervi optici (optik disk, kör nokta) Optik diskin çevresi kabarık, ortası çukur olduğundan meme ucuna benzer bir görünüme sahiptir. Bu nedenle optik diske, papilla da denir. Kafa içi basınç artışlarında (KİBAS), optik diskte ödem olur ve bu durum papilödem olarak adlandırılır. Optik diskin lateralinde, macula lutea denilen sarı renkli bir alan vardır. Ortası hafif çukurdur ve fovea centralis denir. Fovea centralis’te çok sayıda koni hücresi bulunur. Bu nedenle retina’nın en keskin gören yeridir. 14 Macula lutea (sarı renkli alan) 15 Fovea centralis 16 Camera anterior bulbi oculi Camera anterior bulbi oculi; cornea ile iris ve lens arasında bulunan boşluktur. 17 Camera posterior bulbi oculi Camera posterior bulbi oculi; iris, lens ve corpus ciliare arasında bulunan boşluktur. Ön ve arka kamarayı birbirinden iris ayırır. 18 Camera vitrae bulbi Camera vitrae bulbi; lens’in arkasındaki büyük boşluktur. 19 Lens Lens; damarsız (avasküler), bikonveks şekilli ve kapsüllü bir yapıdır. Iris ile corpus vitreum arasındadır. Corpus ciliare’den kapsülüne uzanan iplikçiklerle (fibrae zonulares) yerinde tutulur.