Kanser Kayıtçılığı

Kanser
Kayıtçılığı
0
Kanser Kayıtçılığı..
• Sağlıkta birçok alanda veri toplanmasına
“bildirim sistemi”, oysa kanser verileri
toplanmasına “kanser kayıtçılığı”
denmektedir.
1
Kanser Kayıtçılığı
• Toplumda kanser olgularına ilişkin bilgi
toplamak amacıyla yürütülen çabaların
tümüdür..("cancer registration")
• Belirli bir nüfusta ortaya çıkan tüm kanser
vakalarıyla ilgili bilgileri toplamak ve bu
bilgileri kanserin klinik ve patolojik
göstergeleri ile birlikte tam olarak
belgelemek işlemlerinin tümüdür.
2
Kanser Kayıtçılığı
• Kanser kayıtçılığı, kanser ile mücadelenin
başlangıç noktasıdır.
• Kanser kontrolü faaliyetlerini
planlayabilmek ve etkin biçimde
sürdürebilmek için doğru hedefler koymak
ve etkin araçlar seçmek gerekir.
3
Tarihçe
1905: KANSER
prevelansı – Hollanda,
Danimarka vb
1926: Hamburg
KANSER KAYIT
MERKEZİ
1942: National
Denmark
1900
1950
1935:
Connecticut
1900: KANSER
Prevalansı - Almanya
1728: KANSER
ölümleri - Londra
Pop.
survey
Hospital-based
2013: SİZ
BAŞLIYORSUNUZ!!
1965:IARC
1966:IACR 2000
1950:Kansere Karşı
1989:Avrupa kanser
Uluslararası Birlik
kayıtçıları ağı
1946:DSÖ Geçici Komisyonunda (Kopenhag)
kanser kayıt merkezlerinin dünya genelinde
yaygınlaştırılması
Population-based
Türkiye’de kanser kayıtçılığı..
• 1982 yılında kanser ihbarı zorunlu hastalık olmuştur. (Sadece bir
genel yazı ile!!)
• 1983 yılında KANSERLE SAVAŞ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
kurulmuştur.
• 1992 yılında İzmir ve Diyarbakır illerinde aktif kanser kayıt merkezi
kurulmuştur.
• 1994 yılında aktif kanser kayıt merkezi il sayısı arttırılmıştır (Antalya,
Samsun, Trabzon, Eskişehir,Adana……
• 2001 yılında 14 ilde aktif kanser kayıtçılık çalışması başlatılmıştır.
• 2008 yılında Kocaeli
• 2010 yılında Gaziantep ve Malatya eklenmiştir.
5
Türkiye’de kanser kayıtçılığı..
%27
6
Türkiye’de kanser kayıtçılığı..
%50
7
Türkiye’de kanser kayıtçılığı..
2 merkez IARC tarafından akredite,
2 merkez daha eklendi..
İzmir ve Antalya-“5 Kıtada Kanser volüm 9” kitabı
İzmir, Antalya,Trabzon ve Edirne- “5 Kıtada Kanser volüm
10” kitabı
%50
8
Kanser Kayıt Merkezi Tipleri
• Hastane tabanlı
• Nüfus(toplum) tabanlı
• Özel kayıt merkezleri
9
Kayıt merkezlerinin farkları…
AMAÇ
NÜFUS TABANLI
HASTANE TABANLI
İyi tanımlanmış bir nüfusta
(genellikle bir coğrafi alanda)
kanser görülüşü ile ilgili bilgilere
ulaşmak (topografiye, yaş
gruplarına, cinsiyete göre insidans
hızları, histolojik tiplere dağılım,
vb.), trendleri izlemek
(epidemiyoloji ve halk sağlığı
bakış açısıyla)
Hastane yönetiminin, hastane
kanser programının ve
bireysel olarak hastanın
gereksinimlerine hizmet
etmektir.
10
Kayıt merkezlerinin farkları…
NÜFUS TABANLI
HASTANE TABANLI
İyi tanımlanmış bir
HANGİ
nüfusta yeni tanı alan
OLGULAR bütün kanser olguları
Bir hastaneye herhangi
bir nedenle başvuran
bütün kanser olguları
HANGİ
Belirlenmiş standart
BAŞLIKLAR başlıklar
Toplumsal önlemlerin
YARARI?? etkinliğini
değerlendirir
Her türlü başlık
eklenebilmektedir.
Hastane hizmetlerini
değerlendirir
11
Diğer Katogoriler Neler??
Kapsayıcılık
Veri girişi
Toplum tabanlı
Elle (Manuel)
Hastane tabanlı
Elektronik
KANSER
KAYIT
Toplumsal Kapsam
Veri toplama
Kentsel
Aktif
Kırsal
Pasif
Neyi bilmemiz gerekir??
• Kanser Tanımı
• Olgu Tanımı:
– Histolojiye dayanarak bir kişide bir yerleşim
yerinde bir tümör
• İkamet Tanımı
• Tanı Tarihi Tanımı
13
Neyi bilmemiz gerekir??
• Kanser Tanımı
• Olgu Tanımı
• İkamet Tanımı:
– Nüfus sayımı tanımlarını tıbbi kayıtlarla
çaprazlayabilir miyiz?
• Tanı Tarihi Tanımı
14
Neyi bilmemiz gerekir??
• Kanser Tanımı
• Olgu Tanımı
• İkamet Tanımı
• Tanı Tarihi Tanımı:
– Saat işlemeye ne zaman başlıyor ?
– İnsidans yılını, sağkalım süresini belirlemek için
kullanılır.
– Doktorun, hastanın kanser olduğunu açıkladığı tarihtir.
15
16
TEŞEKKÜRLER….
17