Kentsel ve Endüstriyel Atıksu Yönetimi

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ATIKSU YÖNETİMİ
Ece SARAOĞLU
Çevre ve Şehircilik Uzmanı
4. Türk-Alman Su İşbirliği Günleri
24.09.2014
Sunum İçeriği
 Atıksu Politikamız
 Atıksu Mevzuatı
 Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
 Kentsel Atıksu Kirliliği
 Atıksu
Yaklaşımlar
Yönetiminde
 Sonuç ve Değerlendirme
Yenilikçi
Atıksu Politikamız
Deşarj
Yeniden Kullanım
Arıtma
Minimizasyon
Önleme
Üretici sorumluluğu
Atıksu:
Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar
sonucunda kirlenmiş sular
Deşarj:
Arıtılmış olsun olmasın, atıksuların doğrudan
veya dolaylı olarak alıcı ortama veya sistemli bir şekilde
yeraltına boşaltılması
Atıksu Toplama ve Uzaklaştırma
Atık Su Toplama
Alanı
Kanalizasyon Sistemi
Kentsel Atıksu
Arıtma Tesisi
Deşarj Noktası / Alıcı Ortam
Atıksu Mevzuatı
Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği
(2004)
Tebliğler ve Genelgeler
Numune Alma ve
Analiz Metotları
Atıksu Arıtma Tesisleri
Teknik Usuller Tebliği
İdari Usuller Tebliği
İş Termin Planı Genelgesi
Proje Onay Genelgesi
Tekstil Sektöründe Entegre
Kirlilik Önleme ve Kontrol Tebliği
Ergene Havzasındaki KOİ Deşarjı
Standartlarının Kısıtlanması Genelgesi
ÇEVRE KANUNU
(2872-1983)
(5491-2006)
Kentsel Atıksu Arıtımı
Yönetmeliği
(2006)
Tebliğ
Hassas ve Az Hassas Su
Alanları Tebliği



Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden
Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (2005)
Atıksu Tarifelerinin Belirlenmesi
Yönetmeliği(2010)
Teşvik Yönetmeliği (2010)
ÇEVRE KANUNU
2872 Sayılı Çevre Kanunu’nun 11.Maddesi;
Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri sonucunda oluşan
atıklarını alıcı ortamlara doğrudan veya dolaylı vermeleri
uygun görülmeyen tesis ve işletmeler ile yerleşim birimleri
atıklarını
yönetmeliklerde
belirlenen
standart
ve
yöntemlere uygun olarak arıtmak ve bertaraf etmekle veya
ettirmekle ve öngörülen izinleri almakla yükümlüdürler.
2872 sayılı Çevre Kanunu’nda atıksu arıtma tesisini kurmamış
belediyelere bu tesislerini kurmaları ve işletmeye almaları
için süreler verilmiştir.
Nüfusu 100.000’in üzerinde olan belediyeler
Mayıs 2010,
Nüfusu 50.000-100.000 arasında olan belediyeler
Mayıs 2012,
Nüfusu 10.000-50.000 arasında olan belediyeler
Mayıs 2014
Nüfusu 2.000-10.000 arasında olan belediyeler
Mayıs 2017’dir.
700
636
600
536
500
442 438
400
300
238 248
200
100
0
71
75
82
97 115
278
319
362
600
534
500
460
400
326
300
200
100
41
46
55
68
80
184
156 172
145
126
236
0
Faaliyetteki atıksu arıtma tesislerinin sayısı 2014 yılının ilk yarısında
551’e ulaşmıştır.
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
İlk yayımı 1988
Son hali 31.12.2004
tarih ve 25687 sayılı R.G.
Endüstriyel Atıksu Deşarj Standartları
Endüstriler üretim tiplerine göre
gruplandırılmış ve on altı tane
sektör oluşturulmuştur.
 Gıda sanayi
 İçki sanayi
 Maden sanayi
 Cam sanayi
 Kömür hazırlama işleme ve
enerji üretimi
 Tekstil sanayi
 Petrol sanayi
…….
Endüstriyel Atıksu Deşarj Standartları
Endüstriyel atıksu kaynakları için
belirlenen atıksu deşarj standartları
Tablo 5’ten Tablo 20’ye kadar
Tablosu bulunmayan sektörler için;
İşletmenin proses türü
Kullanılan hammaddeler
Kimyasallar ve benzeri hususlar
Benzer sektörler
Tablo 19
esas alınarak
deşarj standartları
ilgili idarece belirlendikten sonra
Bakanlığın uygun görüşü alınarak
uygulanır.
Evsel Nitelikli Atıksular İçin Deşarj Standartları
 Evsel nitelikli atıksu deşarj
standartları
Tablo
21’de
verilmiştir.
 Nüfusu 84 kişinin altında olan
atık suları fosseptikte toplanır ve
vidanjör vasıtası ile AAT’ye
verilir.
Atık sularını vidanjör vasıtası
ile taşıyan atıksu kaynakları,
aldıkları belgeleri beş yıl süreyle
saklamak zorundadırlar.
Atıksu Altyapı Tesislerindeki Uygulamalar
 Atıksu
altyapı
yönetimleri,
sorumluluk
bölgelerinde
oluşan
atıksuların toplanması, iletilmesi ve
bertaraf edilmesi işlemlerini yerine
getirirler.
 Atıksu altyapı yönetimleri, atıksu
arıtma tesislerini Çevre Kanununda
öngörülen
sürelerde,
kurmak
zorundadırlar.
Nüfusu 50.000 ve üstü
Nüfusu 50.000-10.000
Nüfusu 10.000-2000
2012 yılı
2014 yılı
2017 yılı
Atıksu Altyapı Tesislerindeki Uygulamalar
İşletmelerin atıksularını atıksu
altyapı
tesislerine
bağlayabilmeleri, atıksu altyapı
yönetiminin iznine tabidir.
 Kanalizasyonun
ayrık
sistemde olması halinde, yağmur
suları ve kirli olmayan diğer
drenaj suları, kanalizasyona
bağlanamaz.
 Kesikli
çalışan
işletmeler,
kanalizasyon sistemine bağlantı
yapmadan önce dengeleme
havuzu
inşa
etmek
mecburiyetindedirler.
Atıksu Altyapı Tesislerindeki Uygulamalar
Atık su debisi;
-500
m3/gün
üzerinde
olan
işletmelerin numune alma bacası,
otomatik numune alma ve debi
ölçme cihazı bulundurması
-200-500 m3/gün arasında olan
işletmelerin numune alma bacası ve
otomatik numune alma cihazı
bulundurması zorunludur.
Atıksu debisi veya kirlenme yükü,
o kanalizasyon sisteminin taşıdığı
toplam debi ve kirletici yükünün
%10’undan fazla olan endüstriyel
atıksu kaynakları özel arıtma
tesisini kurmak ve işletmekle
yükümlü tutulurlar.
Atıksu Altyapı Tesislerindeki Uygulamalar
 Tehlikeli madde içermeyen,
ancak
kanalizasyon
sisteminin taşıdığı toplam
debi ve kirletici yükünün
%1’inden
fazla
olan
endüstriyel
atıksu
kaynaklarının, sonu arıtma
tesisi
ile
sonuçlanmayan
kanalizasyon sistemine Tablo
25’te
verilen
standart
değerleri
veya
kısıtlama
yaparak alıcı ortam deşarj
standartlarını
sağlayarak
bağlanıp bağlanamayacağına
Mahalli
Çevre
Kurulu
tarafından karar verilir.
Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği
HASSAS SU
ALANI
ÖTROFİK
ÖTROFİK
OLABİLECEK
Hassas su alanlarında ileri arıtma,
Normal alanlarda ise ikincil arıtma yönteminin
kullanılması esastır.
Atıksu Yönetiminde Yenilikçi Yaklaşımlar
Tekstil Sektöründe Entegre Kirlilik Önleme ve
Kontrol Tebliği
Tekstil sektörünün faaliyetlerinin;
 Çevreye olabilecek olumsuz etkilerini azaltmak,
Üretim sırasında havaya, suya, toprağa verilecek her türlü
emisyon, deşarj ve atıkların kontrolü
Hammadde ve enerjinin etkin kullanımı
Temiz üretim teknolojilerinin yaygınlaşmasını sağlayabilmek
Çevre Kanunu’nun 29. Maddesi Uyarınca
01.10.2010 tarih ve 27716
yayımlanarak yürürlüğe giren
Atıksu
Arıtma
Faydalanmasında
Yönetmelik
sayılı
Resmi
Tesislerinin
Teşvik
Uyulacak Usul ve
Gazete’de
Tedbirlerinden
Esaslara Dair
Atıksu arıtma tesislerinde kullanılan elektrik enerjisinin
vergiler ve kesintiler hariç tüketim bedeli üzerinden
%50’sine kadar Bakanlığımızca geri ödenebilmektedir.
2015 yılında yapılacak geri ödeme başvurularında sorun yaşanmaması
amacıyla 2014 yılı içerisinde söz konusu yönetmelikte istenilen
evraklarda İl Müdürlüğümüz aracılığıyla Bakanlığımıza gönderilmesi
gerekmektedir.
Atıksu arıtma tesisi enerji teşvikinden faydalanamayan tesisler için ise
söz konusu yönetmelikte istenilen şartların sağlanarak Atıksu Arıtma
Tesisi Geri Ödeme Belgesi alınması ve enerji teşvikinden
faydalanılması önem arz etmektedir.
25
HEDEF
2017 yılı
Atıksu Arıtma Hizmeti Veren Belediye Nüfus Oranı (%)
85
Enerji Teşvikinden Yararlanan Tesis Sayısı
500
Yılsonu İtibarıyla Onaylanan Toplam AAT Projesi Sayısı
2350
26
Gri Su Arıtımı ve Yaygınlaştırılması
“Türkiye Kıyılarında Yüzme Suyu Profillerinin Belirlenmesi Projesi”
2. bileşen olarak
Atıksuların geri kazanımı ve yeniden kullanımı uygulamalarının
kullanılarak turizm potansiyelinin artırılması, ekonomiye katkı
hedeflenmektedir.
Proje Kapsamı: Seçilen bir turizm tesisinden oluşan atıksuyun (gri,
kahverengi ve sarı su) ve yağmursuyunun geri kazanılması ve yeniden
kullanılmasına yönelik araştırma yapılması ve atıksuyun kaynağında
giderilmesi ile ilgili en iyi yönetim modelinin ve uygulama projesinin
hazırlanmasını kapsamaktadır.
Su tüketiminin
azaltılması,
• Arıtma tesislerinin ve
septik tankların yükünün
azaltılması,
• Enerji ve kimyasal
kullanımının azaltılması,
• Sulama yapıldığında
nütrientlerin tekrar
kullanımı ve bitki
gelişiminin
Sonuç ve Değerlendirme
 Ülkemizin su kaynakları yaygın kanaatin aksine bol
değildir. Gelecekte suyun miktarı kadar kalitesi de
önemli olacaktır. Bu sebeple;
 Su kalitesi yönetiminde planlama yapılması,
 Kirliliğin kaynağında azaltılması,
 Altyapı yatırımlarının en kısa sürede tamamlanması,
 Ekonomik kaynakların doğru yönetilmesi önem arz
etmektedir.
 Atıksuların geri kazanılması ve tekrar kullanımı
potansiyeli giderek artmaktadır. Atıksu planlaması
yapılırken geri kazanım öncelikli olarak ele alınmalıdır.
TEŞEKKÜRLER
ece.saraoglu@csb.gov.tr
0312 586 32 07