Dersi Görüntüle - Crystal Hotels Academy

Düşünmeyi Öğrenme
Düşünmek denilen hakiki çalışmadan kaçmak için insanoğlunun bulamayacağı hiçbir
bahane yoktur. Edison
Düşünmek zorunluluğu çoğu insan için bir cezadır. Fora
Bir fikri, uzun süre bulmadan ararsanız, bir gün muhakkak aramadan bulursunuz.
Newton büyük buluşlarını nasıl yaptığını soranlara şu cevabı vermişti: Daima onları
düşünerek!”
Newton
Yalanlamak ve reddetmek için okuma; inanmak ve her şeyi kabullenmek için okuma;
konuşmak ve nutuk çekmek için de okuma; tartmak kıyaslamak ve düşünmek için oku.
Francis BACON
o Bugünkü dünyamızın temel özelliği, değişim hızının giderek artmasıdır. Buna paralel
olarak bilgi de çok hızlı çoğalmakta, her şey çok hızlı şekilde zaman aşımına
uğramaktadır. Böyle dinamik akışkan, tahmin edilemez, karmaşık olayların çoğaldığı
günümüzde bilgiye ulaşma ve bilgiyi kullanma da akılcı düşünme ve yaratıcı (creative)
düşünmeyi bilmek zorunlu hale gelmiştir.
o Aklın sınırlarını genişletmek ve bir problem için yaratıcı çözüm geliştirmek için nasıl
düşünüleceğini kısacası düşünmeyi bilmek gerekir. Düşünme becerimiz, yeni bilgiyi ne
kadar iyi alabilmemiz ve işleyebilmemiz üzerinde etkilidir.
o Bu becerinin geliştirilebilmesi için kullanılan zamanın bir bölümü bireylere bir konuyu
sadece hatırlamaları için değil, bunun nedenini sorgulamaları ve düşünmelerini sağlamak
için kullanılmalıdır. Özellikle zor öğrenen bireylerin bu zamana daha fazla ihtiyacı vardır.
• Bir konuyu öğrenmek, o konuyla ilgili belli kavramları ve terminolojiyi kullanmayı
bilmek gerekir. Belirli bir konuyu tanımlayan ve yapılandıran kavramları öğrenmeksizin o
konuyu öğrenmek imkansızdır. Bir kavramı da öğrenmek, ilgili konuda düşünürken o
kavramın nasıl kullanıldığını öğrenmekle mümkün olur. Sonuç olarak belli bir konuyu
öğrenmek için o konuyu tanımlayan ve yapılandıran kavramlar ışığında doğru şekilde
düşünmeyi öğrenmek gereklidir.
• Bir konuyu öğrenmek için o konunun kısımları arasındaki bağlantıları ve ilişkileri ortaya
çıkarmak, yani akıl yürütmek veya düşünmek gerekmektedir. Dolayısıyla düşünme işlemi
olmaksızın herhangi bir konuyu öğrenmek imkansızdır.
o Bu yaklaşım ışığında yaptığımız şeylerin veya davranışlarımızın kalitesi, düşünce
biçimimizin kalitesiyle belirlenir. Toplumumuzda geçmişte ve halen öğrenim
kurumlarımız, ders konularına bir düşünce sistemi olarak yaklaşmamakta, ders konularını
ancak ezberlenerek öğrenilebileceği yaklaşımını benimsemektedirler.
o Derslere bu şekilde yüzeysel yaklaşım sonuçta entelektüel gelişme ve büyümeyi
sağlamamakta ve oluşan bilgi yüzeysel kalmakta ve uzun süreli kavrama mümkün
olmayıp, öğrenilen şeyler suyun buharlaşması gibi buharlaşmakta ve insanın yaşamında
kök salmamaktadır.
o Böyle bir eğitimle yetişmiş bireylerin eğer kendini geliştirmezse, bilgiyi kullanma
şeklinin ve çalışma hayatının nasıl sonuçlar vereceğini düşünürsünüz?
• Düşünmeyi Öğrenebilmenin İki Ön şartı
• Birincisi, düşünme işleminin elementleri ve işleyiş mekanizmasının olduğuna
inanmaktır. Düşünmeyi sağlayan elementlerin ve mekanizmanın belli ölçüde kavranılabilir
ve kontrol edilebilir olduğunun farkında olmak.
• İkincisi, düşünmeyi oluşturan parçaların ve mekanizmanın işleyişini sistematik bir
tarzda denetleyebilme becerisi kazanmaktır.
• Her akıl yürütme veya düşünme biçiminin bir amacı vardır.
• Her akıl yürütme veya düşünme, bir şeyi tanımlamak, açıklamak veya problem çözmek
için yapılır.
• Ele alınan sorunun gerçekten açık ve net şekilde tanımlanıp tanımlanmadığını kontrol
etmek için kendimize zaman ayrılması gerekmektedir.
• Sorunun anlamını ve kapsamını daha iyi ortaya koyabilmek için soru değişik şekillerde
tanımlanarak daha açık ve net hale getirilmelidir.
• Sorunun anlamını ve kapsamını daha iyi ortaya koyabilmek için soru alt sorulara
bölünmelidir.
• Sorunun tek bir cevabı olup olmadığını, bir fikir ve kanaat belirtmek sorusu mu yoksa
bir bakış açısından daha çok değişik perspektiflerden akıl yürütmeyi gerekli kılan bir soru
olup olmadığı açığa kavuşturulmalıdır.
• Her bir akıl yürütme veya düşünme, belli kabullenmelere ve varsayımlara dayalı olarak
yapılır.
o Kabullenmelerinizi açıkça tanımlayınız ve onların makul olup olmadığını ve kullanılmaya
değer olup olmadığını tartınız.
o Kabullenmelerinizin sizin bakış açınızı veya görüş noktanızı nasıl şekillendirdiği
konusunda düşününüz.
• Her bir akıl yürütme ve düşünme, ancak belli bir perspektiften veya bakış açısından
yapılabilir.
• Bakış açınızı veya perspektifinizi önce belirleyiniz. Farkında olmadan belirlemiş veya
seçmişseniz bunu farkediniz. Sorunla ilgili başka bakış açılarının olup olmadığını
araştırınız. Varsa bunların herbirinin kuvvetli ve zayıf yönlerini araştırınız.
• Sağduyunuzun ve vicdanınızın sesine kulak vererek bütün görüş açılarından gelen bilgi
ve yaklaşımları kabul edilebilir ölçüler içinde değerlendiriniz.
• Her bir akıl yürütme ve düşünme, verilere, malumata ve delile dayanır.
o İddialarınızı veya hipotezlerinizi sahip olduğunuz verilerle desteklenecek şekilde
sınırlayınız.
o İddialarınızı veya hipotezlerinizi destekleyen veya onu yanlış çıkaran verileri ve bilgileri
araştırıp toplayınız.
o Topladığınız bilgilerin, delillerin, açık ve net, doğru, ve konuyla doğrudan ilişkili
olduğundan emin olmak için gözden geçiriniz.
o Gerekli ve yeterli miktarda bilgi ve delil topladığınızdan emin olunuz.
• Her bir akıl yürütme veya düşünmenin sonuçları, kavramlarla veya fikirlerle ifade edilip,
şekillendirilir.
o Sorunla ilgili anahtar kavramlarınızı belirleyiniz.
o Her bir kavramı ne anlamda kullandığınızı açıklayınız.
o Alternatif anahtar kelimeleri veya kavramların içeriğine alternatif olabilecek tanımların
neler olabileceğini düşününüz.
o Kavramları ihtimamla ve kesinlik içerisinde kullandığınızdan emin olunuz.
• Her bir akıl yürütme veya düşünme, sonuçların çıkarıldığı ve verilerin anlamlandırıldığı
çıkarımlara sahiptir.
o Sadece sahip olduğunuz delilin ortaya çıkardığı sonuçları alınız. (Dayanağınızın
sonuçlarınızı alınız.)
o Delil ve bilgilerden çıkardığınız sonuçların ve yargıların birbiriyle ve delille tutarlılığını
kontrol ediniz.
o Sizi bu sonuçlara, yargılara veya karara götüren kabullenmelerin ve varsayımların neler
olduğunu belirleyiniz
• Her bir akıl yürütme, insanı bir yere götürdüğünden belirli sonuçları ve yan etkileri
beraberinde getirir.
o Akıl yürütmenizden ortaya çıkan sonuçları ve etkileri zaman içinde izleyiniz.
o Bu sonuç ve kararın veya çözümün ortaya çıkardığı olumlu ve olumsuz etkileri
araştırınız.
o Bütün olası sonuçlar hakkında düşününüz, gerekirse beyin fırtınası oturumları yapınız.