7. sınıf 4.ünite karışımlar

İÇİNDEKİLER:
-KARIŞIM NEDİR?
-KARIŞIMLARIN ÖZELLİKLERİ
-HOMOJEN KARIŞIMLAR (ÇÖZELTİLER)
-İYONİK ÇÖZELTİ
-MOLEKÜLER ÇÖZELTİ
-ÇÖZELTİLERİN ÖZELLİKLERİ
-ÇÖZÜNME
-HETEROJEN KARIŞIMLAR
KARIŞIM NEDİR?
Çeşitli element ya da bileşiklerin aralarında
kimyasal bağ kurmadan bir araya gelerek
oluşturdukları maddeye karışım denir.
Birçok karışımın hangi maddelerden meydana
geldiğini bile bilmeyiz. Bu nedenle karışımların belli
bir kimyasal formülü yoktur.
Karışımı oluşturan maddeler arasında belli bir
oran bulunmaz ve bu maddeler kimliklerini
korur.Yani karışımlar kendisini oluşturan
maddelerin özelliklerini gösteren ancak saf
olmayan maddelerdir.
KARIŞIMLARIN ÖZELLİKLERİ
Saf değildirler.
Homojen ve ya heterojen olabilirler.
Belirli bir erime ve kaynama noktaları yoktur.
Fiziksel yollarla bileşenlerine ayrıştırılabilirler.
Karışımı oluşturan maddeler istenilen
miktarlarda karıştırılabilirler.
- Karışımı oluşturan maddeler kendi özelliklerini
kaybetmeden bir arada bulunur.
-
HOMOJEN KARIŞIMLAR (ÇÖZELTİLER)
Karışımı oluşturan maddeler karışımın her
tarafına eşit olarak dağılmışsa bu tür karışımlara
homojen karışım denir.
Şekerli su, tuzlu su, hava, denizler, göller,
gazozlar, maden suları, madeni paralar, kolonya
ve çelik çözeltilere örnek olarak verilebilir.
Homojen karışımlar çözelti olarak adlandırılır.
Çözeltiler çözücü ve çözünen maddelerden
oluşur. Genellikle çözeltide miktarca fazla bulunan
bileşene çözücü, miktarca az olan bileşene ise
çözünen denir. Soluduğumuz hava, canlıların
yaşadığı denizler ve göller, içtiğimiz meşrubatlar,
diş dolgumuzda kullanılan amalgamlar,
kullandığımız metal paralar hepsi birer çözeltidir.
Bir sıvı-gaz ya da sıvı-katı çözeltisinde sıvı,
genellikle çözücü maddedir. Gaz ya da katı
madde ise çözünendir. Katı-katı, sıvı-sıvı, gazgaz çözeltilerde ise genellikle miktarı fazla olan
çözücü, az olan çözünendir. Çoğunlukla iki ya da
daha fazla metalin oluşturduğu homojen
karışımlar da çözeltidir. Bu çözeltilere alaşım adı
verilir. Örneğin; krom, karbon, demir ve nikelin
sıvılaştırılıp karıştırılmasıyla oluşan çelik bir
alaşımdır. Benzer şekilde bakır ile çinkonun
karışımından oluşan pirinç, kurşun ile kalayın
karışımından oluşan lehim, bakır ile kalayın
karışımından oluşan bronz (tunç) da bir
alaşımdır.
Karışan maddelerin
Karışım
fiziksel hali
Katı-katı
Çelik, bronz, pirinç,
lehim
Katı-sıvı
Gaz-sıvı
Tuzlu su, şekerli su
Kolonya, alkollü su,
sirke
Maden suyu, gazoz
Gaz-gaz
Hava
Sıvı-sıvı
İYONİK ÇÖZELTİ
Çözünen madde çözücü içerisinde iyonlarına
ayrışıyorsa bu tür çözeltilere iyonik çözelti denir.
Çözünen maddenin iyonları çözücü molekülleri
tarafından sarılır.
Örneğin tuzlu çözeltisinde tuz su içerisinde iyonlarına
kadar ayrışır.Oluşan sodyum ve klor iyonları su
molekülleri tarafından sarılır.
İyonik çözeltiler yüklü tanecikler (iyonlar) içerdiğinden
elektrik akımı iletir. Bu nedenle iyonik çözeltilere elektrolit
çözeltiler de denir.
Moleküler çözeltilerin ise iyon içermezler. Bu nedenle
de moleküler çözeltiler elektrik akımını iletmez ve
elektrolit olmayan çözeltiler olarak adlandırılır.
MOLEKÜLER ÇÖZELTİ
Çözünen madde çözücü içerisinde
moleküllerine ayrışıyorsa bu tür çözeltilere
moleküler çözelti denir.
Çözünen maddenin molekülleri çözücü
molekülleri tarafından sarılır.
Alkol, karbondioksit ve şekerin suda
çözünmesiyle elde edilen çözeltiler
moleküler çözeltilerdir.
ÇÖZELTİLERİN ÖZELLİKLERİ
-
Homojendirler
Saf değildirler
Yapılarında birden fazla madde bulunur
Belirli bir erime ve kaynama sıcaklıkları
yoktur
- Çözeltinin kütlesi, bileşenlerinin kütlelerinin
toplamına eşittir
ÇÖZÜNME
Çözücü ve çözünen maddelerin birbiri içinde
iyonlarına ve ya moleküllerine ayrılmasına
çözünme denir.
Şekerli su çözeltisi oluşurken şeker molekülleri
su molekülleri ile etkileşerek birbirinden ayrılır.
Ve suyun her tarafına dağılır. Bu dağılma
sırasında su molekülleri şeker moleküllerinin
etrafını sarar. Böylece sıkı halde dizilmiş halde
duran şeker molekülleri birbirinden ayrılır.
Şekerin tamamı çözününce, su da şeker de
moleküllerine kadar ayrılmış olur.
HETEROJEN KARIŞIMLAR
Karışımı oluşturan maddeler karışımın her
tarafına eşit miktarlarda dağılmıyorsa bu tür
karışımlara heterojen karışım denir.
Yediğimiz yemeklerin hemen hepsi, içtiğimiz
ayran, zeytinyağlı su, tebeşir tozlu su, bulutlu
hava bu karışımlara örnek olarak verilebilir.Adi
karışımlar bir tür heterojen karışımdır.
1) AŞAĞIDAKİLERDEN
HANGİSİ DOĞRUDUR?
A) KARIŞIMLARIN KİMYASAL FORMÜLÜ VARDIR
B) SAF MADDELERDİR
C) İÇİNDE BULUNAN MADDELER KENDİ
ÖZELİKLERİNİ KAYBEDER
D) FİZİKSEL YOLLARLA BİLEŞENLERİNE
ATRIŞTIRILABİLİRLER
MADDE SAF OLMA
X
Y
Z
+
-
HOMOJEN
OLMA
+
+
-
2) AŞAĞIDAKİLERDEN HANGİSİ
SÖYLENEMEZ?
A) X, KARIŞIMDIR
B) Y, TUZLU SU ÇÖZELTİSİDİR
C) X, AYNI CİNS ATOMLARDAN OLUŞMUŞTUR
D) Z, FARKLI CİNS ATOMLARDAN OLUŞMUŞTUR
3) AŞAĞIDAKİLERDEN HANGİSİ
HOMOJEN KARIŞIMLARA ÖRNEK
VERİLEMEZ?
A) SÜTLAÇ
B) HAVA
C) GAZOZ
D) KOLONYA
4) AŞAĞIDAKİLERDEN HANGİSİ
HETEROJEN KARIŞIMDIR?
A) KOLONYA
C) ZEYTİNYAĞLI SU
B) MADEN SUYU
D) GAZOZ
5) FEN VE TEKNOLOJİ DERSİNDE ÖĞRETMEN,
ÖĞRENCİLERİNE ‘’ÇÖZELTİLERİN
ÖZELLİKLERİ NELERDİR?’’ DİYE SORUYOR.
ÖĞRENCİLERİNDEN;
SELİM: Saf değildirler.
ÖZLEM: Homojendirler.
CUMALİ: Yapılarında birden fazla madde bulunur.
YAVUZ: Fiziksel yöntemlerle ayrıştırılamazlar.
HANGİ ÖĞRENCİNİN CEVABI YANLIŞTIR?
A) SELİM’İN
C) CUMALİ’NİN
B) YAVUZ’UN
D) ÖZLEM’İN
6) HOMOJEN KARIŞIMLAR
ÇÖZELTİDİR.
DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
7) HETEROJEN KARIŞIMLAR ÇÖZÜCÜ
VE ÇÖZÜNEN MADDELERDEN
OLUŞUR.
DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
8) KARIŞIMLARIN BELİRLİ BİR ERİME
VE KAYNAMA NOKTALARI VARDIR.
DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
9) ŞEKERLİ SU SIVI-SIVI KARIŞIMLARA
ÖRNEK VERİLEBİLİR.
DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
10) Çeşitli element ya da bileşiklerin
aralarında kimyasal bağ kurarak bir
araya gelerek oluşturdukları maddeye
karışım denir.
DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
1) D
2) A
3) A
4) C
5) B
6) D
7) Y
8) Y
9) Y
10) Y
İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER.