Bir geli*imsel dönem olarak gençlik I (fiziksel büyüme

GELİŞİM KURAMLARI ÇİZELGESİ
kısaca
Dönem
kuramı
Yaş
kurAMI
Psikoseksü
el gelişim
Freud
Psikososyal gelişim
Erikson
Zihinsel Gelişim
Piage
Ahlaki GELİŞİM
Kohlberg
Bebeklik
0-18.
aylar
Oral dönem
Temel Güven
Güvensizlik
Duyu/Hareket
Ahlak öncesi dönem
İlk
Çocukluk
18. ay
ile 6. yaş
Anal 1,5-3
Fallik 4-6
Özerklik Şüphe,
Girişkenlik şüphe
suçluluk
İşlem Öncesi
Dönem
1. Evre Ceza ve İtaat
Orta
Çocukluk
6-12 yaş
Örtülü (Gizil)
Dönem
Çalışanlığa karşı
aşağılık
Somut İşlem
Dönemi
2. Evre Çıkar/Menfaat
Erinlik
Ergenlik
12-21
yaş
Genital
Dönem
Kimlik Kazanma, Rol
Karmaşıklığı
Soyut İşlem Dönemi
3. Evre (Kişilere Uyum)
4. Evre Kanun
Genç
Yetişkinlik
21-45
yaş
Yakınlağa karşı
Dostluğa karşı
yalnızlık
5. Evre: Sosyal Nizam
Dönemi
Orta Yaş
45-60
yaş
Üretkenlik Durgunluk
6. Evre Çok Nadir evrensel
Ahlak İlkeleri
Yaşlılık
60 ve
üstü
Benlik Bütünlüğü
umutsuzluk
GELİŞİM DÖNEMLERİ

KAVRAMLAR
GELİŞİM: Var oluş başlangıcından itibaren meydana gelen düzenli değişikliktir. Büyüme, Olgunlaşma ve Hazırbulunuşluk
kavramını içerir.
BÜYÜME: Boy ve ağırlık artıştır.
OLGUNLAŞMA: Yeterlilik düzeyine ulaşma, Biyolojik değişmelerle alakalı bir kavramdır. Dış çevrenin etkisi olmayıp
tamamen kendince gelişme vardır.
HAZIRBULUNUŞLUK: Hem olgunlaşma için, hem de bir işi yapabilmek için gerekli ön yeterliliklerin var olması demektir.
Olgunlaşma, yetenek, öğrenme, ilgiler, güdülenme, tutum, yargılar bu duruma etki eder.

KRİTİK DÖNEM: 0-5 yaş arası: Hızlı gelişimin olduğu, büyüme ve gelişme açısından diğer bireylere göre arada ciddi
farkların olduğu dönemdir.

Gelişim Görevleri: Belli bir dönemde beklenen davranışların yerine getirilmesi, rollerin yerine getirilmesidir.

ÖĞRENME: ÇEVREYLE ETKİLEŞİM SONUCUNDA KİŞİDE MEYDANA GELEN KALICI DAVRANIŞ
ŞEKİLLENMELERİDİR.

GELİŞME: YENİDEN TANIMLARSAK: OLGUNLAŞMA VE ÖĞRENMENİN ETKİLEŞİMİYLE SÜREKLİ DEĞİŞMEYE
DENİR.

ÇEVRE: BÜTÜN DIŞ UYARICILARA ÇEVRE DENİR, AİLE, BÖCEKLER, HAVA, RÜZGAR, COĞRAFYA VS…

DİL GELİŞİMİ: GELİŞİMİ ETKİLEYEN İÇ ETKEN OLUP, KİŞİNİN GENLER YOLUYLA KENDİSİYL E BÜTÜNLEŞEN
ÖZELLİKLERİ: KALITIMI 23’ER YANİ 46 KROMOZOM VE BUNLARI OLUŞTURAN GENLER BELİRLER
GELİŞİM ÖZELLİKLERİ VE GELİŞİM
DÖNEMLERİ
BEBEKLİK 0-3
İLK ÇOCUKLUK 3-7
İKİNCİ ÇOCUKLUK 7-12
ERGENLİK 12-18
ÖĞRENCİDE
GELİŞİM
DÖNEMLERİ
GENÇLİK 18-30
YETİŞKİNLİK 30-60
YAŞLILIK 60---İLK ÇOCUKLUK
İKİNCİ
(ORTA)
ÇOCUKLUK
3-7 YAŞ
ERGENLİK
12-18 YAŞ
7-12
GELİŞİM ÖZELLİKLERİ VE GELİŞİM
DÖNEMLERİ
FİZİKSEL GELİŞİM
CİNSEL GELİŞİM
SOSYAL GELİŞİM
ZİHİNSEL GELİŞİM
BİLİŞSEL GELİŞİM
ZEKA GELİŞİMİ
AHLAK GELİŞİMİ
DİL GELİŞİMİ
DÖNEM
TESPİT
YÖNTEMLERİ
BETİMSEL
GÖZLEM
VAKA İNCELEME
TEST YAPMA
KORELASYONEL
İKİ DEĞİŞKEN
ARASINDAKİ
İLİŞKİ
Tembellik-Çalışkanlık
DENEYSEL YÖNTEM
Pavlos, değişkenler vs.
GELİŞİMSEL
YÖNTEM
Her yaş grubu
aynı zamanda
Bir birey belli
yaş aralığında
Gelişimin Özellikleri
 GELİŞİM BELLİ BİR SIRA İZLER VE SÜREKLİ OLUP İLERİYEDİR
 HER DÖNEMDE GELİŞİM HIZI FARKLIDIR
 BÜYÜME BAŞTAN AYAĞA VE İÇTEN DIŞA DOĞRUDUR
 GELİŞİMİ İÇ VE DIŞ FAKTÖRLER ETKİLER: KALITIM VE ÇEVRE
 GELİŞİMDE BİREYSEL FARKLILIKLAR VARDIR
 DEĞİŞİM, GELİŞİM ALANLARI BİRBİRİYLE İLİŞKİLİDİR VE BİRBİRİNİ
ETKİLER
 GELİŞİM BİR BÜTÜNDÜR. HER DÖNEMDE GELİŞİME FIRSAT
VEREN SOSYAL PROBLEMLER VARDIR
 GELİŞİM GENELDEN ÖZELE, BASİTTEN KARMAŞIĞA DOĞRUDUR.
 Gençlik, insan yaşamının çocukluk ve yetişkinlik
arasında kalan kısmıdır. Bu dönem, öteden beri
insan yaşamının en ilgi çekici dönemi olmuştur.
Başlangıcı ve bitişi her bireye göre değişen bu
dönemde önemli fiziksel, ruhsal ve toplumsal
değişiklikler gerçekleşir. Bu dönemin kendine özgü
önemli kimi özelliklerini ele almamız gençliğin
gösterdiği kimi ortak tepkileri ve tutumları
anlamamız için gereklidir.
ERGENLİK-ERİNLİK 12-18 YAŞ
 FARKLI CİNSLER FARKLI GELİŞİM
ÖZELLİKLERİ SERGİLER
 KIZLAR ERKEKLERDEN ÖNCE
ERGENLİĞE GİRERLER
FİZİKSEL VE MOTOR
GELİŞİM
 VÜCUTTA HIZLI DEĞİŞİMLER
MEYDANA GELİR VE BU KENDİNİ
BEĞENMEME, RAHATSIZLIK
HİSSLERİNE NEDEN OLABİLİR
 HAREKETLERİ VE SPORTİF
FAALİYETLER KONUSUNDA
GELİŞİM HIZLI YAŞANABİLİR
 KIZLAR MAKSİMUM BOYA
ULAŞIRKEN ERKEKERDE UZAMA
SÜRER
ERGENLİK 12-18 YAŞ
SOSYAL GELİŞİM

ARKADAŞ ÇEVRESİ GELİŞİM İÇİN OLDUKÇA
ÖNEMLİDİR

KURALLAR ONA GÖRE İNSANLARCA
KONULMUŞTUR, OYLEYSE İNSANLARCA DA
DEĞİŞTİRİLEBİLİR

SOSYAL ÇEVREYE BAĞLIMLI OLMAYI
SEVMEZLER

BİR OTORİTEDEN BAĞIMSIZ DAVRANIŞ
GELİŞTİREBİLİRLER

BAZI ALIŞKANLIKLAR BU DÖNEMDE
KAZANILIR VE KALICI OLURLAR

CİNSİYET ROLLERİ PAYLAŞILABİLR, ANA VE
BABADAN BAĞIMSIZLIK KAZANMA
DUYGULARI OLUŞUR.

İŞ VE MESLEĞE HAZIRLANMAYA YÖNELİK
KAYGILAR BAŞLAR

SOSYAL SORUMLULUK ALMAK İSTERLER.

DAVRANIŞ YÖNLENDİRİCİ DEĞER SİSTEMİ
GELİŞİRİR. GRUP LİDERLİĞİ AĞIR BASAR
ERGENLİK 12-18 YAŞ
PSİKOLOJİK GELİŞİM

YETİŞKİNLİĞE GEÇİŞ SIKINTILARI BAŞLAR

YENİ ARAYIŞLAR İÇERİSİNDE OLMA
EĞİLİMLERİ VARDIR

ROL KARMAŞASI YAŞAR

İLGİ ARTIK MESLEK SEÇİMİNE VE KARŞI
CİNSE YÖNELİKTİR

BAŞARILI OLMA İHTİYACI EN ÜST NOKTAYA
ÇIKMIŞTIR.

KENDİNİ İYİCE TANIMAK İSTER

BAĞIMSIZLIK DUYGUSU GELİŞTİRME

ARKADAŞLARIYLA UYUM İÇİNDE OLMAYI
YÜREKTEN İSTER.

BEN KİMİM VE NEYİM SORULARI SORULUR

DUYGULAR ÖNEMLİ BİR YER TUTAR,
DUYGULARDA DENGESİZLİK VARDIR

ÇABUK ÖFKELENME BAŞGÖSTERİR,

AİLEDEN BAĞIMSIZLAŞMAYA YAVAŞ YAVAŞ
EĞİLİM BAŞLAR.
ERGENLİK 12-18 YAŞ
 ÜSTÜN ORANDA ZİHİNSEL
FAALİYET YAPILIR.
ZİHİNSEL VE BİLİŞSEL
GELİŞİM
DİL GELİŞİMİ -1
 HİPOTEZ, ANALİZ VE SENTEZ
GELİŞMİŞTİR
 GENELLEMELERE ARTIK
ULAŞABİLİR
 BEN EKSENLİK DÜŞÜNCE YOĞUN
OLARAK GELİŞMİŞTİR.
 SİSTEMATİK DÜŞÜNCE ÜRÜNLERİ
ORTAYA KOYAR
 NEDEN VE NİÇİNLER OLDUKÇA
YOĞUN SORULUR
 DÜŞÜNCELERİ DENER
 KRİTİKLER YAPAR
ERGENLİK 12-18 YAŞ Sosyal anlaşma düzeyidir
AHLAKİ GELİŞİM
Doğru ve yanlışın değişmeyeceğine,
ancak toplumun bunları çok da dikkate
almadığını gözler ve ara sıra ahlaki
ilkelerden taviz verme yolunu seçebilir.

 Mevcut kanunlar insanların
yararına olmalıdır. Her şey sosyal
sitem içindir
 İnsanların yararına olan kanunlar
geçerlidir. Yasaların amacı topluma
hizmet olmalıdır. Yasalar
istenildiğinde değiştirilebilir.
 Anlaşmalar bağlayıcıdır. Toplumca
kabul görülen davranışlara
uyulmalıdır.
 Toplumsal sözleşme dönemindedir
artık.
ERGENLİK 12-18 YAŞ
ÖZETLE
 Kazınılması gereken kişisel güçler kazanılmıştır
 Kimlik bulmaya çalışma, önceki durumunu gözden geçirir
 Çalışkanlık duygusu: Okul döneminde başarılı olamadıysa ömür boyu aşağılık
kompleksi yaşayabilir
 Kendine güven ve ruhsal bağımsızlık kazanmaları gerekmekdedir.
 Anne babalara düşen bu dönemde eskiden kendi yapamadıklarını çocuklarına
yaptırmaya çalışmak yerine onun ilgi ve yeteneklerine yönelik baskıyı
bırakmalarıdır.
 Kimlik bunalımını nedeniyle ara sıra çabuk öfkelenme, yersiz tepkiler ortaya
koyabilirler
 Farklı düşünceler ve yaşama soyut bir anlam verme peşindedir.
 İyi bir öğrenme gerçekleştirebiliyorsa beyninde bir meslek oluşmuştur ve artık
kendi kişiliğini mesleğine göreö ayarlamaya başlar.
 Değişimden yanadırve yaşam felsefesi ayarlama peşindedir.
 Ergenlik dönemini iyi geçiremeyen kişiler sık sık depresyona girebilirler.
 Kısa süreli fantastik hayaller kurabilir.
 Başarılı olma ihtiyacı en üst düz eydedir.
GENÇLİK 18-25
ÖZETLE
 Dostluklar iyi niyetli yaklaşımlar ağırlık kazanır
 Arkadaşlık kuramayanlar yalnızlık hisseder
 Kimlik bunalımını olumlu atlatamayanlar
sorumluluktan uzaklaşır.
 Arkadaşlık, sevgi ve cinsiyet ilişkileri önem taşır.
 Evlenme iş hayatı, başarısızlıklar, yalnızlık duygusu
geliştirmeye neden olur.
MASLAW’A GÖRE GELİŞİM İÇİN





ÖZETLE
FİZYOLOJİK İHTİYAÇLAR: Açlık, susuzluk vs. karşılanmalı
Güvenlik: Korunma, güvenli olma ihtiyacı
Sevgi ve Aidiyet Aile Arkadaş ihtiyacı karşılanmalı
Saygı ihtiycı ( Karşılıklı değer verme ihtiyacı karşılanmalı
Kendini gerçekleştirme: Yenetekleri son noktaya kadar
kullanma ihtiyacı gerçekleştirilmeli
 Merak giderme Bilme ve Anlama ihtiyacı giderilmeli
 (Kendini geliştiren insan, kolay uyum, derin kişiler arası
ilişkiler, başkalarını kolay kabul, yaşamdan doum sağlama,
yaratıcılık yeteneğine sahip olma, amaç ve araç arasındaki
uygun ayrım, yalnız kalabilme gücü, barebarlikten
hoşlanma, düşmanca olmayan eleştiri getirir. E zaten
eğitimin amacı da budur.
Gençlik döneminin başlıca
özellikleri
 1) Fiziksel büyüme: Gençlik dönemi fiziksel
gelişmenin ve değişmenin dorukta olduğu bir
dönemdir. Fiziksel büyümeye ilaveten ikincil cinsel
karakterlerin kazanılması da bu dönemde olur.
 2) Cinsel olgunlaşma ve ikincil cinsel özelliklerin
kazanılması: Hormonal değişiklikler her iki cinsde
farklı kas ve iskelet gelişimine, yağ dokusu dağılımına
ve ikincil cinsel değişikliklere yol açar. Bu dönemde
cinsel olgunlaşmaya bağlı olarak gerçekleşen fiziksel
değişikliklere gencin uyum yapabilmesi gerekir. Hem
erkekler hem de kızlar için cinsel ilgiyi kişiliğin diğer
yönleriyle bütünleştirmek halledilmesi gereken önemli
bir meseledir. Kültürel özellikler, cinselliğin ifade tarzı
üzerinde son derece etkilidir.
 3) Dürtülerde Artış: Gençlik döneminin başlamasıyla
birlikte cinsel ve saldırgan dürtülerde ani bir artış olur.
Gençlik döneminde cinsel ilgi, erkeklerde daha fazla
olmak üzere artar. Ancak kızlar ve erkekler arasındaki
bu farklılık, Batılı ülkelerde yapılan araştırmaların
bulgularına göre günümüzde giderek azalmaktadır.
 Genç insanda arttığı gözlenen bir diğer önemli dürtü
saldırganlıktır. Gencin bu artan saldırganlık itkilerini
kabul etmesi ve bunlarla başa çıkabilmesi gereklidir.
Gençlik döneminin en önemli konularından birisi, bu
artan saldırganlık enerjisinin verimli ve yapıcı alanlara
aktarılabilmesidir. Eğer bu gerçekleştirilebilirse
saldırganlık enerjisi, atılganlık, sebat, isteklilik ve
sağlıklı rekabetçilik şeklinde dönüşüme uğrayabilir.
 4) Eyleme Dönüklük: Gençlik döneminde artan
saldırganlık ve cinsellik dürtülerinin olası bir kötü
sonucu, bu dürtülerin yarattığı gerilimin davranışlareylemler yoluyla giderilmesidir. Bu ise ancak geçici bir
rahatlama sağlar. Çatışmaların ve sıkıntının sözel yolla
değil davranışlarla ifadesi, gençlik döneminde görülen
impulsif-denetimsiz, dürtüsel davranışların nedenidir.
Örneğin ayrılmayla ilgili sıkıntılar ve çatışmalar kaçma
davranışıyla, cinsel konulardaki kaygılar uygunsuz ve
aşırı cinsel uğraşıyla, saldırganlıkla ilgili dürtüler
davranış bozuklukları ve antisosyal davranışlarla
kendilerini gösterirler.
 5) Gelişimsel Görevler: Ana babadan ayrılmak; otonom,
bağımsız ve ayrı bir kimlik edinmek; diğer insanlarla olgun
ve yakın ilişkiler kurabilmek bu dönemde
gerçekleştirilmesi gereken durumlardır. İlişkilerin odağı,
gençlik döneminde aileden ve ana babadan arkadaş ve
akran gruplarına doğru kayar. Yardımlaşmaya dayanan,
karşılıklı ve destekleyici akran ilişkileri kurulur. Akran ve
arkadaş grubunun değerleri ve kuralları, öncelik kazanır ve
onlardan gelen baskılar ve yönlendirmeler öne geçer.
Arkadaş grubundan gelen yönlendirmeler, olumlu ve
toplumsallaşmayı arttırıcı yönde olabileceği gibi olumsuz
ve anti sosyal davranışları arttırma yönünde de olabilirler.
 6) Bilişsel Gelişim: Gençlik dönemde somut işlemsel
düşünmeden soyut işlemsel düşünme dönemine
geçilir. Ancak bu geçişi gençlerin tamamı yapamaz ve
bir kısmı somut işlemsel dönemde kalabilir. Genç
insan, soyut çıkarsamalar yapabilme yeteneğini
kazanmakla birlikte sadece gözlemlediği olayların
sınırlılığından kurtulur, varsayımsal durumları da
hesaba katmaya başlar. Yaratıcılık artar, din, ahlaki ve
felsefi konular üzerine düşünceler geliştirilir. Bu
dönemin kişisel gelişim açısından en önemli yanı
kimliğin kazanılmasıdır.
Gençlikte Kimlik Gelişimi
 Gençlik döneminin en önemli psikososyal yanı,
kimliğin kazanılmasıdır. Gencin bu dönemde sağlam
bir kimlik duygusu geliştirebilmesi gerekir. Kimliğin en
kısa tanımı "kişinin kim olduğunun ve nereye
gittiğinin farkında olması"dır. Yani genç insanın "ben
kimim?" sorusuna verebilecek cevabı bulunmasıdır.
Kimlik, özdeşimlerin bittiği yerde başlar. Çocuk,
ruhsal gelişimi sırasında çeşitli özdeşimler kurar. Yani
çevresindeki yetişkin insanları, dar anlamıyla da anababayı model alır, onların davranışlarını taklit eder
içine sindirerek kendi özellikleri haline getirir.
 kimlik, çocuklukta çevredeki kişilerden kazanılan
özelliklerin bütünleşerek benliğe yerleşmesiyle oluşur.
Kimlik duygusu ise bu bütünleşmenin yaşanması ve
buna bağlı güven duygusudur. Kimlik duygusu sağlam
bir bireyin "ben neyim?", "kimim?" soruları karşısında
duraksamadan vereceği cevapları vardır. Bunun
rahatlıkla yapılabilmesi için kişinin kendi bireysel
benliğine yerleşmiş olan süreklilik ve aynılık
duygusuna gereksinim duyulur. Kimlik duygusu güçlü
olan bireyler, kendilerini diğer insanlardan ayrı bir
kimse olarak ayırabilirler. Zaman içinde kendileri ile
ilgili devamlılık, tamlık ve bütünlük hissine sahip
olurlar.
 Kimliğin gelişimi için toplumsal ortam, çevre önem
taşır; yani kişinin kendisini nasıl gördüğü diğer
insanların onu nasıl gördüğü ile bağlantılıdır. Gençlik
döneminde kişi, yaşamının önceki dönemlerinde
yaptığı özdeşimleri birleştirerek tek ve bir kimliğe
dönüştürebilmelidir. Bu da gençlik döneminde
ulaşılan bilişsel kapasiteyle başarılabilecek bir
durumdur.
 Kimlik oluşumunda aile ile olan ilişkiler de büyük
önem taşır. Kimliği ile ilgili tam bir netliğe ulaşamamış
kimlik araştırması içinde olan gençler, aileye daha
bağımlı olan, bağımsızlığın ve atılganlığın hoş
görülmediği ailelerden çıkan gençlerdir. Kimlik
gelişimi, çeşitli biçimlerde yolla duraklar veya
bozulabilir. Kimlik duygusu oluşmamış kimselerin
yaşamla ilgili seçimleri amaçları sağlıksız seyredecek;
sonuçta ortaya çıkan durum ise kimlik karmaşası
olacaktır.
 Kimlik krizi ise, kişisel aynılık ve tarihsel süreklilik
duygusunun yitimi, toplum tarafından kişiden
beklenilen rolü kabullenememe veya yerine
getirememe durumudur. Bunun sonucunda toplumsal
yalıtılma ve geriye çekilme, aşırılıklar, isyankarlık veya
her şeyi reddetme gibi tutumlar ortaya çıkarlar.
 Güçlü bir kimlik duygusuna sahip olan insanlar, daha
otonom, yaratıcı, çevrenin uyum için yapacağı
baskılara direnebilen, yakınlık kurabilme kapasitesine
sahip kimselerdir.
 Kimliğin önemli bir bileşeni de cinsel kimliktir. Cinsel
kimlik, bedensel biyolojik cinsel yapısının farkında
olmak ve buna göre kendisini kadın veya erkek kabul
etmekle kazanılır. Gençlik döneminde toplum, genç
insandan açık bir şekilde tanımlanmış bir cinsel kimlik
kazanmasını bekler ve ona bunun için bir imkan
sunar.
 Sağlıklı bir şekilde cinsel kimliğin kazanılması halinde
genç insan, erkek veya kadın olmak durumuyla ilgili
kendisini rahat hissetmelidir. Ancak özellikle bu
dönemde gençlerde beden imgesi ile cinsel kimliğin
uyumu konusunda -örneğin yeterince erkek
görünümlü veya yeterince kadın görünümlü olunup
olunmadığıyla ilgili- kaygı çıkabilir.
Ahlaki Gelişim
 İnsan yaşamının hiçbir döneminde ahlaki değerler,
gençlik döneminde olduğu kadar önem taşımazlar.
Birçok insan için sınırları belirlenmiş net bir ahlak
duygusunun gelişimi gençlik döneminde tamamlanır.
Ahlakı "içinde bulunulan çevre ve toplum tarafından
paylaşılan kurallar, haklar ve görevler manzumesi"
olarak tanımlayabiliriz. Ancak bazen kabul edilen
kuralların birbiriyle çeliştiği olabilir, bu durumda birey
kendi bilinçli seçimiyle ahlaki bir tercih yapmayı
öğrenmek durumundadır.
 Gencin bilişsel açıdan olgunlaşması, toplumsal
beklentiler ve talepler, ahlaki gelişimi hızlandırır. Genç
insan, kendisine sunulan çok çeşitli değerlerden
kimilerini alır ve benimserken kimilerini reddeder. Her
gencin yaşamına kılavuzluk eden şöyle ya da böyle bir
değerler sistemi vardır. Güçlü bir kimlik duygusu ile
değerlere sahip olma arasında sıkı bir bağlantı
bulunmaktadır.
 Genç için ahlak ve değerler alanının önem taşıdığını
hemen herkes kabul etmesine karşın ahlaki değerlerin
gelişimiyle ilgili tam bir fikir birliği yoktur. Ahlaki
gelişimi anlayabilmek için değişik teoriler ortaya
atılmıştır. Bunlardan bilişsel yaklaşımı savunanlar,
ahlaki değerlerin ahlaki bir duruma uygun şekilde
düşünebilme yeteneği ile gerçekleşebileceğini öne
sürerler. Bazılarına göre ise ahlak, insanların ne
düşündükleri ile değil ne yaptıkları ile ilgilidir.
 Jean Piaget'nin zihinsel gelişimle ilgili çalışmaları, bu
konuda önem taşırlar. Piaget, ahlakın bilişsel gelişime
paralel olarak kademeli biçimde geliştiğini belirmiştir.
Buna bağlı olarak küçük çocuğun sahip olduğu ahlaki
değerlerle gencin sahip olduğu ahlaki değerlerin,
bilişsel kapasitelerinin farklı olması nedeniyle
birbirinden farklı olduğunu öne sürmüştür.
 Lawrence Kohlberg, Piaget'nin kavramlaştırmasını
genişleterek ahlaki gelişmenin üç temel devreden
oluştuğunu belirlemiştir: Gelenek-öncesi, geleneksel ve
gelenek-sonrası. Her dönem de kendi içinde iki alt-gruba
ayrılmaktadır. İlk düzey olan gelenek-öncesi ahlak
döneminde ceza ve anababaya uyma temel belirleyici
etkendir; ikinci düzey olan geleneksel rol uyumunda ise
çocuk, onaylanmak, takdir edilmek için diğer insanlarla iyi
ilişkiler sürdürmeye çalışır. Ahlaki gelişimin son aşaması
olan gelenek-sonrası dönemde ahlaki ilkelere gönüllü
olarak uyulur ve gerektiğinde belli durumlarda bu
kuralların istisnası olabileceği bilinir.
 Gençlik döneminde önce geleneksel ahlaki düşünce
baskındır: Buna göre doğru davranış, kişinin yapması
gereken şeyleri yapması, otoriteye saygı göstermesi, ve
varolan sosyal düzeni sürdürmesidir. Önceden
savunulanın aksine son araştırmalar, birçok gencin bu
aşamadan öteye geçmediğini ve burada kaldığını
ortaya koymuştur. Bazı gençler ise gelenek-sonrası
döneme geçerler. Bu dönemde herhangi bir toplumsal
gruba ait olmayan, evrensel olarak kabul edilebilir,
soyut ahlaki ilkeler kazanılır.
 Bilişsel olarak ahlaki ilkelerin kazanılması, onlara
uyulacağı anlamına gelmez. İnsanların doğru bildikleri
şeyi yapmaları, ahlakın kendi kişiliklerinde ve
kimliklerinde tuttuğu yerin önemine bağlıdır. Ahlaki
değerlerin genç tarafında içselleştirilmesinin güce ve
disipline ya da sevgiden yoksun bırakmaya dayanan bir
eğitimle değil; ilgi ve sıcaklığın eşlik ettiği açıklama ve
anlatmaya dayanan bir eğitimle sağlanabileceği çeşitli
çalışmalarla gösterilmiştir.
 Gençliğin değer sistemi ile ilgili olarak Batı'da yapılan
araştırmalarda günümüze doğru yaklaştıkça giderek
daha fazla sayıda gencin kendi finansal ve genel
iyiliğini toplumunkinden daha önemli gördüğü
izlenmektedir. Yine 1970'li yıllarda yapılan
araştırmalarda iyi eğitim daha ön plandayken, 80'li
yıllarda daha fazla para kazanmak öne geçmiştir.
Yeterince sistemli bir şekilde yapılmasalar da son
yıllarda ülkemizde yapılan daha ziyade popüler
nitelikli çalışmaların sonuçları da bu doğrultudadır.