Anormal Smear Yönetimi Prof. Dr. M. Anıl Onan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı 1924 1943 1975 HARALD zur HAUSEN ***FDA Duyurusu-24.04.2014 • Primer servikal kanser taramasında ‘ HPV DNA Test’ onaylandı. • 14 yüksek riskli tip(16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68) • Tip 16, 18 (+) Kolposkopi • Diğer 12 tip (bir yada birkaçı(+)) Pap smear (+) Tarama • 30-64 yaş arası • Ko-test (Sitoloji + HPV DNA) • 5 yılda bir • Tarama öyküsü normal olanlarda CIN III+ riski 8/10000 Saslow D, CA Cancer J Clin 2012; 62: 147-72 Moyer VA, Ann Intern Med 2012;156:880-91 Katki HA, J Lower Genit Tract Dis 2013; 17:S28-35 Genç Hasta • 21- 24 yaş arasında • A.B.D.’de yıllık serviks kanseri insidansı 1.4 / 100 000 • 1 kanseri yakalamak için 55 000 smear Benard VB, Obstet Gynecol 2012;120:1117–23. Kullanılan testler • Ko-test • Refleks test 1.4 milyon kadın- Kaiser Permanente Northern California Medical Care Plan • • • • HPV (-) olsa bile yetersiz smear TEKRAR ET Sitoloji(-) TZ (-) erken smear tekrarı YOK HPV tip 16, 18(+), sitoloji(-) erken kolposkopi ASC-US hemen kolposkopi, 12. ayda sitoloji (-) 3 yılda bir sitoloji • Genotipe bakmaksızın HPV(+) ASC-US kolposkopi • HPV(-) ASC-US 3.yılda ko-test • HPV(-) ASC-US 65 yaşında taramadan çıkarma Yetersiz Smear • Sıklığı < % 1 • Yetersiz sayıda skuamoz hücre • Ko-testte HPV (-) olsa bile • Güvenilir değil Sıvı bazlı yöntem Atrofi ve inflamasyonu tedavi et Sito(-), EC/TZ yok veya yetersiz • • • • • SK bileşkenin örneklenme yetersizliği Sıklığı % 10-20 Yaşlı populasyonda daha yüksek Yaşlı populasyonda CIN 3+ lezyon riski düşük CIN 2+ tedavisi sonrası, EC/TZ(-) olsa bile risk artışı YOK Zhao C, Gynecol Oncol 2007;107:231–5. Huang A, Aust NZ J Obstet Gynaecol 2009;49:426–8. 16, 18 (-) 16, 18 (+) kolposkopi Negatif Sitoloji ve HPV(+) • • • • • 30-64 yaş arası ko-test HPV (+) olanlarda CIN 3+ risk yüksek Persistan HPV (+)liğinde risk artışı var Tip 16(+) liği CIN 3+ ile ilişkili Tip 18 ise adenokarsinom ile (sitoloji ile yakalanması daha zor) ASC-US • • • • • • • • • Vakaların 1/3 – 2/3’ü HPV ile ilişkisiz 5 yıllık CIN 3+ riski % 3 Sito veya ko-test ile > 65 yaş HPV(-) ASC-US riskli, taramaya devam ASC-US ve HPV 16,18(+) CIN 3+ riski 2 kat artar Refleks test tercih edilir. HPV(-) ASC-US 3 yıl sonra ko-test HPV(+) ASC-US kolposkopi LEEP = over-treatment Gebelerde pp 6.haftada kolposkopi, ECC X İnvaziv girişimden SAKIN!!! LSIL • • • • • • HPV (+)liği % 77 Ko-test yapılmışsa(> 30 y) HPV(-) LSIL, CIN 3+ riski 21-24 yaş LSIL CIN3+ riski 25-29 yaş LSIL’a HPV testi yok olarak yaklaşılır(kolpos.) Gebelerde hemen yada pp 6.haftada kolposkopi Postmenapoz LSIL HPV testi yok; 6. ve 12. aylarda kotest ve kolposkopi İnvaziv girişimden SAKIN!!! ASC-H • • • • • CIN 3+ riski > ASC-US,LSIL, < HSIL 21-24 yaş CIN 3+ riski < 25-29 yaş Refleks test X HPV(-) ASC-H; 5 yıllık kanser riski % 2 21-24 yaş kolposkopi, hemen LEEP X ECC(-) HSIL • Kolposkopide % 60 oranında CIN 2+ % 2 oranında servikal kanser • Hemen LEEP – ‘gör ve tedavi et’ uygun bir seçenek • Refleks test X • Kolposkopi yetersiz ise tanısal eksizyon • 21-24 yaş kanser riski düşük, LEEP X • > 30 yaş 5 yıllık kanser riski % 8 • HPV(-) HSIL 5 yıllık CIN 3+ riski % 29, kanser riski % 7 • HPV(+) HSIL 5 yıllık CIN 3+ riski % 50, kanser riski % 7 AGC • • • • • • • Polip, metaplazi ve adenokanserlerle ilişkili AGC-favor neoplazi, AIS; neoplazi riski yüksek < 35 yaş AGC, CIN 2+ riski yüksek, kanser riski > 30 yaş AGC, CIN 3+ riski % 9, kanser riski % 3 AIS vakalarının % 50’sinde beraberinde CIN mevcut Refleks test HPV(-) ise endometrium kanseri riski Postmenapozda benign endometrial hücre, stromal hücre veya histiosit % 5 oranında endometrium Ca riski + ECC Sınırlar değerlendirilebilir olmalı Eve Götürülecek Mesajlar • • • • • • HPV(-) olsa bile yetersiz smear tekrar edilmeli Sito(-) TZ(-) ise hemen smear tekrarı gerekli değil 30 yaş üstü Sito(-) HPV(+); 1 yıl sonra ko-test ASC-US HPV(+) ise kolposkopi ASC-US HPV (-) 3 yıl sonra ko-test ASC-US HPV(-) olsa bile 65 yaşından sonra da taramaya devam etmeli • 21-24 yaş genç kadınlarda daha konservatif yaklaşılır • Gebelerde invaziv girişimlerden sakınılır. Eve götürülecek mesajlar • Hasta anksietesi azaltılmalı • Hekim hastanın; anormal smear = kanser algısını kırmalı • İyi bir danışmanlık hizmeti verilmeli • Anormal smear histerektomi endikasyonu olmamalı • Kolposkopik inceleme ihtiyacı varsa deneyimli merkezlere refere edilmeli 19 MAYIS’DA ATATÜRK’ü ANARKEN… SOMA ŞEHİTLERİMİZE ALLAHTAN RAHMET DİLİYORUZ “ Maden işleri yeni bir açılma devresindedir. Maden mühendislerimizi ihtiyaca yeter sayı ve değerde yetiştirmeyi önemsemek gerektir. Kömür havzasının rasyonel işlemesi için tedbirler aramak lazımdır ” Anormal sitoloji sonrası CIN I • ASC-US, LSIL sonrası CIN I, 5 yıllık CIN 3+ riski % 3.8 • HSIL sonrası CIN I’de; 5 yıllık CIN3 + riski % 15 • ECC’de CIN I(+) ise; CIN 2+ riski düşük, 1 yıl sonra ECC • Önceki sitoloji ne olursa olsun 21-24 yaş grubunda CIN I için tedavi önerilmez.