Doç. Dr. Emel Yılmaz Enf Hast ve Kl Mikrobiol AD İzolasyon Enfekte ve kolonize hastalardan diğer hastalara hastane ziyaretçilerine sağlık personeline mikroorganizmaların bulaşının engellenmesidir İzolasyon Önlemleri Bulaşıcı ve epidemiyolojik olarak önemli patojenlerden kuşkulanılıyorsa ya da saptanmışsa; Standart önlemlere ek olarak Bulaş yoluna uygun önlemler almak İzolasyon Gereken Hastaların Hepsinde Uyulması Gereken Kurallar Mutlaka ayrı odaya yerleştirilmeli Aynı mikroorganizma ile enfekte hastalar aynı odaya yerleştirilebilir Odaya girişler tedavi ve bakımından sorumlu kişiler dışında kısıtlanmalı Hastanın atıkları ve çamaşırları kırmızı tıbbi atık torbalarında taşınmalı Bulaş yoluna yönelik önlemler Temas önlemleri Damlacık önlemleri Solunum yolu önlemleri Temas İzolasyonu İnfluenza enfeksiyonu Cilt difterisi Herpes simplex Herpes zoster İmpetigo, Pediculozis (bit), Scabies (uyuz), Haşlanmış deri sendromu Bebek ve gençlerde akut solunum yolu enfeksiyonu RSV Adenovirus Coronavirus Viral/hemorajik enfeksiyonlar viral/hemorajik Lassa konjonktivit, kuduz, Ebola Kırım-Kongo Clostridium difficile diyaresi Rotavirus Hepatit A Kolera Tifo Amipli dizanteri Basilli dizanteri Enterovirüs gastroenteritleri Pseudomonas aeruginosa, ESBL (+) E coli, Klebsiella spp, Acinetobacter spp MRSA (metisilin dirençli S aureus), VISA (vankomisin duyarlılığı azalmış S aureus), VRSA (vankomisin dirençli S aureus), VRE (vankomisin dirençli enterokoklar), Temas Önlemleri Mikroorganizmaların enfekte ya da kolonize hastalardan ; direkt temas (eller) ya da indirekt temasla (steteskop, tansiyon aleti vs) bulaşmasını engellemek için kullanılır Enfeksiyon Kontolü Hasta ile veya çevresindeki cansız yüzeylerle temas ederken steril olmayan temiz eldiven giyilmesi Eldiven çıkarıldıktan sonra el hijyeni Hasta odasına girerken önlük giyilmesi Önlüğün hasta odasını terk etmeden önce veya hasta başından ayrılırken çıkarılması Odalar veya hastalar arasında eşya ve tıbbi malzeme transferinin önlenmesi En fazla temas Edilen yüzeyler Temizlik sonrası floresan görüntüleme ile kontrol 4 1 7 5 3 8 6 2 Damlacık İzolasyonu İnvazif Haemophilus influenzae tip b enfeksiyonları Mycoplasma pneumonia Meningokok enfeksiyonu Çoklu dirençli pnömokok enfeksiyonları Farenks difterisi Boğmaca Akciğer vebası Yeni doğan A grubu streptokok enfeksiyonları Kızıl Adenovirus*, İnfluenza*, Kabakulak, Kızamıkçık Parvovirus B19 * temas izolasyonu da uygulanmalıdır Damlacık Önlemleri Büyük partiküllü (> 5µm) damlacıklarla bulaşır Partiküller büyük olduğu için yere çöker Bulaşmanın olması için kaynak ve duyarlı kişi arasında yakın mesafe (yaklaşık 1 m) gereklidir Duyarlı kişiye burun-ağız-konjonktiva yoluyla bulaşır Enfekte hastaların Konuşması Öksürmesi Burun silmesi Aspirasyon Entubasyon Bronkoskopi gibi işlemler sırasında bulaşır Ayrı odaya alınamıyorsa yataklar arası mesafe en az 1 metre olmalı Hasta odasına girerken ve hastaya 1 metreden fazla yaklaşırken mutlaka CERRAHİ MASKE kullanılmalı Mümkünse bağışık kişiler hasta bakımında yer almalı Standart önlem gereken durumlar hariç Önlük ve eldiven giymeye gerek yoktur Özel havalandırma gerekmez Oda kapısı açık olabilir Hasta çok gerekmedikçe oda dışına çıkmamalıdır Oda dışına çıkacaksa cerrahi maske ile çıkarılmalıdır Solunum Yolu Önlemleri Küçük partiküllerin (<5µm) geçişinin önlenmesi amaçlanır Partiküller küçük olduğu için havada asılı kalır Bu asılı partiküller hava akımıyla çok uzak mesafelere kadar gidebilirler Solunum Yolu Önlemleri Özel havalandırma ya da ventilasyon sistemi gereklidir Hava akımı koridordan odaya olmalı (negatif basınç) Saatte 6-12 kez hava değişimi sağlanmalı Odadan dışarı hava çıkıyorsa filtre edilmeli Oda kapısı kapalı tutulmalıdır Çok geçerli nedenler olmadıkça hasta oda dışına çıkarılmaz Çıkması gerekiyorsa cerrahi maske takılır Solunum Yolu Önlemleri Pulmoner tüberküloz/larenks tüberkülozu tanısı veya şüphesinde Odasına girerken N95 solunum maskesi takılmalıdır Kızamık, suçiçeği tanısı olan hasta Odasına duyarlı kişiler girmemelidir Mutlaka girmesi gerekiyorsa N95 solunum maskesi ile girmelidirler Bağışık iseler maske takmalarına gerek yoktur Temas izolasyonu da gerekir SORUNLAR İzolasyon süresi ?? Maliyet İş yükünün artması Personel eğitimi ve eğitimin sürekliliği sağlanmalı Mesai dışında çalışan arkadaşlara bilgi aktarımı Yeni gelen personele bilgi aktarımı Hastanın ve yakınlarının eğitimi İşin ciddiyeti anlatılmalı Hastanın anlayacağı dilde açıklama yapılmalı Düşme riski Dekübit ülseri Memnuniyetsizlik Tıbbi hata FAZLA İzolasyon Süresi ? Suçiçeği ; lezyonlar kurutlanıncaya kadar Kızamık; döküntü başlangıcından 4 gün sonrasına kadar TBC; uygun tedaviden 2 hafta sonrasına kadar Cl difficile; diyare düzeldikten 7-10 gün sonrasına kadar Acinetobacter spp; 8-42 ay sonrasına kadar VRE; 1 hafta ara ile 3 kez dışkıda negatiflik MRSA; kolonizasyon aylar, yıllar sürer ESBL; en az 1 yıl sonrasına kadar Hastaların Nakli Bulaş ihtimali olan hastalar mümkünse odadan dışarı çıkarılmamalı Çıkarılması zorunlu ise bulaş yoluna göre maske takmalı, önlük giymeli Gideceği yer uyarılmalı İŞ YÜKÜ Önemsememek! Maliyet x1 VRE x2 x4 VRE x6 xn VRE VRE VRE VRE VRE Maliyet ve iş yükü VRE VRE Kasım-Aralık 2009 ve Ocak-Nisan 2010 UÜ-SK’da izolasyon gözlemi 281 izolasyon gerektiren hasta gözlendi YB Klinik Temas Temas+damlacık Solunum izolasyonu Damlacık 57 hasta 224 hasta 183 89 8 1 (% 65) (% 31,7) (%2.8) (% 0,5) İzolasyon Talimatı ‘’ izolasyon şüphesi olan hastalar HEK’e bildirilir’’ (Örn: TBC, suçiçeği, kızamık vs) Solunum izolasyonu 8 hastanın 2’si bildirilmiş İzolasyon Talimatı ‘’ Odaya giriş çıkışlarda sorumlu hemşireye danışılır’’ Odaya giren 52 kişinin 21’i (%40,3) uyarıldı 31’i (%59,7) uyarılmadı (odaya rahat girildi) Uyaran kliniklerin 8’i çocuk kliniği (8/9) ‘’ Odaya giriş çıkış kısıtlı olmalı’’ Vizit: gözlemlerin 24’ünde toplu vizit vardı Refakatçi: 30 gözlem yapıldı 22’si (%73,3) içerde ve dışarda önlük giymedi 8’i önlüklerini çıkararak dışarı çıktı İzolasyon Talimatı ‘’ İzole edilen hastalar daha sonraki yatışlarında da sonuç çıkıncaya kadar izole edilsinler diye hasta dosyasına izlem çizelgesi konulmalı’’ 281 izole edilen hastanın 55’inde izolasyon çizelgesi var 226’sında (% 80,4 ) yok Akreditasyon denetiminde HEK kaydı ile hasta dosyasındaki tutarlılığa bakıldı !!! El yıkama İzole edilen hastanın odasına girerken, çıkarken el yıkama 47 gözlem yapıldı Girmeden önce % 4,1 (2/47) Çıktıktan sonra % 29,8 (14/47) Girmeden önce ve çıktıktan sonra % 4,1 (2/47) Eller yıkanmadı % 62 (29/47) En büyük sorun malzeme yok!! Yapılan 63 gözlemde ise %85, 7 (54/ 63)’sinde malzeme var kullanılmıyor İzole edilen hastaları bilmiyoruz! n/toplam doktor hemşire personel Hastanın izole edilmesi gerektiğini bilmiyor 2/61 9/83 1/47 Önemsememe 24/61 22/83 10/47 Tam olarak her şeyi yerine getiren 0 0 3/47 Laboratuardan sonuç gelinceye kadar ne olacak? El yıkama Standart önlemler (Her hastaya uygulanması gereken) sorunu çözer Standart Önlemler Yatak çarşafları Çevreyi kontamine etmeden uygun şekilde çamaşırhaneye gönderilmelidir Doğrudan ağızdan ağıza resüsitasyon yaptırılmamalıdır Önce Korun Ve Koru! Enfeksiyon Hastalıkları ile Savaşta Yeniliyor muyuz? Enfeksiyon Kontrolü ≈Takım İşi