İslam Tarihi

İSLAM TARİHİ
Hz.Muhammet Dönemi (610-632)
Dört Halife Devri (Cumhuriyet Devri)
(632-661)
Emeviler (661-750)
Abbasiler (750-1258)
Endülüs Emevileri (756-1031)
Beni Ahmer (1031-1469)
ÖZGÜ® GÜVE®CİN
TA®İH NOTLA®I
ARABİSTAN’IN DURUMU
** Küçük devletler ve kabileler
vardır. (Siyasi birlik yoktur)
** Çok tanrılı inanç (PUT),
Hıristiyanlık ve Musevilik vardır.
(İnanç birliği yoktur)
Mekke’nin önemli bir
merkez olmasında;
* Ticaret yolları üzerinde
olması.
* Kabe’nin Mekke’de
bulunması etkili olmuştur.
Haram Aylar (Savaş olmaz)
* Kabe çevresinde kurulan
panayırlar, hem Mekke’nin
zenginleşmesini, hem de siyasal
açıdan parçalanmış olan Arap
toplumunun kültürel bağlarının
güçlenmesini sağlamıştır.
SOSYAL HAYAT
GÖÇEBE
(BEDEVİ)
ŞEHİRLİ
(MEDENİ)
BEDEVİ
İSLAMİYET ÖNCESİ ARAPLAR
1. Göçebelik yaygındır (Bedevi).
Kabileler halinde yaşam vardır.
2. Siyasi birlik yoktur.
3. Kabileler arası savaş ve kan davaları var.
4. Putperesttirler.
5. Mekke kutsaldır. (Kabe)
6. Ticaret temel geçim kaynağıdır.
7. Erkek egemendir (Ataerkil).
8. Cahiliye devri denir.
9. Edebiyat ve şiir gelişmiştir.
İSLAMİYET SONRASI
ARAPLAR
1. Siyasi birlik sağlandı.
2. Yerleşik yaşam yaygınlaştı.
3. Ticaret ve Mekke yine önemlidir.
4. Erkek egemen.
5. Resim ve heykelcilik yasaklanmıştır.
6. Mimari gelişmiştir. (Emeviler)
Hz.Muhammed Dönemi
I.AKABE BİATI (621)
12 Medineli, müslüman oldu.
II.AKABE BİATI (622)
75 Medineli, müslüman oldu.
* Hz.Muhammet ve diğer
Müslümanlar Medine’ye davet
edildi.
KAVRAMLAR:
BİAT: Bir kimsenin hakimiyetini
tanıma, itaat etme.
CAHİLİYE: Arapların İslamiyet’ten
önceki dönemi.
CİHAT: Din uğruna yapılan her türlü
çalışma, savaş.
EMİR: Vali, komutan, yönetici, bey
anlamına gelir.
KAVRAMLAR:
FİDYE: Kurtulma bedeli. Suç
karşılığı verilen para yada mal.
GANİMET: Savaşta düşmandan ele
geçirilen mal, para veya esir.
GAZİ: İslamiyet’te, din, vatan gibi
değerler uğruna savaşan.
GAZVE: Hz.Muhammet’in bizzat
katıldığı savaşlar.
medine
mekke









Hicret (622)
SONUÇLARI:
Müslümanlar Mekkelilerin baskı ve şiddetinden
kurtuldu.
İslamiyet yayılma alanı buldu.
Hicri takvimin başlangıcı kabul edilecektir.
Göç eden Müslümanlara “ Muhacir” Medineli
Müslümanlara ise “Ensar” (yardımcı)
denilmiştir.
Medine sözleşmesi (Anayasası)
Müslümanlar ile Yahudiler ve Putperestleri içine
alıyor.
NOT: Bu belge İslam devletinin Medine’de bir
şehir devleti olarak kurulduğunu kanıtlar.
Hz.Muhammed Dönemi (610–632)
Bedir Savaşı (624)
Uhud Savaşı (625)
Hendek Savaşı (627)
Hudeybiye Antlaşması (628)
Hayber’in Fethi (629)
Mu’te Seferi (629)
Mekke’nin Fethi (630)
Huneyn Savaşı ve Taif Seferi (630)
Tebük Seferi (631)
Hz.Muhammet,
Mekkelilerle Hudeybiye Barış
Antlaşması’nı imzaladı.
Bu durum:
Mekkeliler, Hz.Muhammet’in gücünü ve
varlığını resmen tanımıştır.
..::KURAL::..
Antlaşma imzalamak daima resmen
tanınma ve karşı tarafın gücünü kabul
etme anlamına gelir.
Hz.Muhammet,
Arabistan’ın din ve ticaret merkezi
olan Mekke’yi fethetmiştir.
Bu durum:
İslamiyet’in tanınması ve
yayılmasına sebep olmuştur.
.:ÇÜNKÜ:.
Ticaret için gelenler
İslamiyet’ten etkilenmiştir.
ortadoğu
DÖRT HALİFE DEVRİ
(CUMHURİYET DEVRİ)
Hz.Ebubekir Dönemi:
* Yalancı Peygamberler, dinden dönenler, zekat
vermek istemeyenler ile mücadele edildi.
* İç karışıklıklar sona erdi, merkezi ve siyasi
otorite sağlandı.
* Savaşlarda hafızların şehit düşmesi
üzerine Kur’an kitap haline getirildi.
* İlk kez halifeye, komutanlara, önemli
devlet memurlarına maaş bağlandı.
(teşkilatlanma)
KAVRAMLAR:
HAFIZ: Kur’an’ı ezbere bilen kişi.
HALEF: Birinin yerine geçen kişi.
MEZHEP: Aynı inancı ve görüşü
benimseyenlerin takip ettikleri yol.
MUHASARA: Kuşatma.
MÜŞRİK: Allah’a ortak koşan.
Mekkeliler.
Hz.Ömer Dönemi:
* Divan, İkta sistemi, Büyük iller
oluşturuldu,
* Valilerin yanına kadılar atandı (Yargıda
bağımsızlık sağlandı)
* Düzenli ordu oluşturuldu, ordugah
şehirleri kuruldu,
* Beyt-ül Mal (Devlet hazinesi) kurulmuştur,
* Hicri takvim kullanılmaya başlandı,
* İslam devletinin teşkilatlanma çalışmaları
tam devlet aşamasına geçildiğini gösterir.
Hz.ÖMER Döneminde;
• Eyalet valileri, Halife unvan ve alametlerini
kullanamaz.
• Halifenin tayin ettiği kişileri görevden
alamazdı.
BU DURUM:
Merkezi otoritenin güçlü olmasına neden
olmuştur.
ÇÜNKÜ:
Halife, siyasal gücü tamamen kendi elinde
tutmaktaydı.
Hz.Osman Dönemi:
* İlk İslam Donanması oluşturuldu
(Denizlerde etkinlik ve güç arttı)
* Kur’an çoğaltılarak önemli merkezlere
gönderildi (yorum farkını önlemek, dinde
birliği sağlamak için)
* Hz.Osman devlet kademelerine
akrabalarını getirmiştir (Emevi-Ümeyye).
(Bu durum tepkilere ve iç karışıklıklara
sebep olacaktır)
* Hz.Osman şehit edilecektir.
Hz.Osman
Kendi soyundan olanları himaye
etmiştir.
Bu durum:
İç karışıklıklara yol açmıştır.
..::KURAL::..
Rüşvet ve adam kayırma
(iltimas-torpil) daima iç
huzursuzluklara yol açar.
Hz.Ali Dönemi:
* Cemel Vakası (Deve olayı) (656):
- Merkez Kufe’ye taşındı.
- Müslümanlar arasında ilk mücadeledir
(Savaştır).
* Sıffin Savaşı (657):
Ali ile Muaviye arasında oldu.
Hakem olayı:
1. Ali taraftarları - (Şii)
2. Muaviye taraftarı - (Emevi)
3. Hariciler
NOT: Müslümanlar arasında ilk ayrılıklar ortaya çıktı.
Hz.ALİ DÖNEMİNDE;
Sıffin Savaşı ve Hakem Olayı’ndan
sonra, Hz.Ali ve Muaviye ayrı ayrı
halifeliklerini ilan etmişlerdir.
VURGU:
“Ayrı ayrı halife olmak”
BU DURUM:
• İki ayrı siyasi gücün (halifelik) ortaya
çıkması anlamına gelir.
•
Yani İslam dünyası siyasi olarak bölünmüştür.
Hz.Ali döneminde;
-
Cemel olayı
Sıffin Savaşı ve Hakem Olayı yaşanmıştır.
Bu olayların ortak sonucu
aşağıdakilerden hangisidir?
A. Türklerin İslamiyet’i benimsemesi
B. İslam fetihlerinin artması
C. İslam dünyasında mezhep ayrılıklarının
yaşanması
D. İslamiyet’in geniş alanlara yayılması
E. Halifeliğin saltanata dönüşmesi
Hz.Ali döneminde;
-
Cemel olayı
Sıffin Savaşı ve Hakem Olayı yaşanmıştır.
Bu olayların ortak sonucu
aşağıdakilerden hangisidir?
A. Türklerin İslamiyet’i benimsemesi
B. İslam fetihlerinin artması
C. İslam dünyasında mezhep ayrılıklarının
yaşanması
D. İslamiyet’in geniş alanlara yayılması
E. Halifeliğin saltanata dönüşmesi
Dört Halife Döneminde,
I. Sınırlar genişledi ve yeni ihtiyaçlar ortaya
çıktı.
II. İslam orduları çok sayıda farklı milletle
tanışmıştı.
Bu öncüllerin ortak sonucu;
• Yeni bir devlet düzenine geçilmiş ve yeni
kurumlar meydana getirilmiştir.
• İslamiyet Arap olmayan kavimler arasında
da yayılmaya başlamıştır.
• İslam kültür ve uygarlığı gelişmiştir.
Dört Halife Döneminde,
Ülkeyi dini ve siyasi devlet
başkanı olarak yöneten halifeler
seçimle işbaşına getirilmiştir.
Buna göre;
• Yönetim şekli Cumhuriyete
benzer,
• Saltanata yer verilmemiştir.
EMEVİLER DÖNEMİNDE
*
İstanbul iki kez kuşatıldı.( 669-674)
 * Fetihlere ağırlık verildi.
 * İslam devleti imparatorluk oldu.

* Devlete Arap devleti özelliği kazandırıldı.
-
Arap milliyetçiliği yapıldı. Bu durum
diğer milletlerin İslamiyet’e ve
Emeviler’e sıcak bakmasını engelledi.
Halifelik saltanat haline geldi. Yani
babadan oğla geçti. (Muaviye – Yezid)
 Akdeniz de İslam egemenliği
sağlandı.
 Muaviye döneminde Posta teşkilatı ve
Muhafız birliği
kuruldu(Merkeziyetçilik).

Abdülmelik döneminde ilk İslam parası
bastırıldı. (Ekonomik bağımsızlık)
 İlk kez Arapça resmi dil oldu (Milliyetçilik).

Tarık Bin Ziyad İspanya’yı
Fethetmiştir
İSPANYA
Cebel-i tarık
EMEVİLER:
Fethettikleri ülkelere Arap dili ve
kültürünü kabul ettirmiştir.
BU DURUM:
Ulusalcı (milliyetçi) bir politika
izlediklerinin bir kanıtıdır.
AYRICA:
Hoşgörülü olmayan bu politika,
İslamiyet’in yayılmasını engellemiştir.
Emevilerin Yıkılış Nedenleri
 Arapların kendi aralarındaki
mücadeleleri.
 Arap olmayanlara değer
verilmemesi ve onlara köle
(Mevali) gibi davranılması
(Arap milliyetçiliği)
 Fetih hareketlerinin durması.
 Emevi
ailesi (ümeyye oğulları)
arasında geçimsizlik başlaması.
 Emevi maliyesinin bozulması.
 Arap olmayan Müslümanlardan
haraç ve cizye alınmaya devam
edilmesi.
 Şii, harici ve Abbasi oğullarının
yıkıcı çalışmaları.
EMEVİLER DÖNEMİNDE;
Halifelik Muaviye’den oğlu
Yezit’e geçmiştir.
BU DURUM:
• Halifeliğin Saltanat ve
Monarşiye dönüştüğü,
• Cumhuriyet ve demokrasiye
son verildiği.
ABBASİLER
Bağdat merkez.
 Bağdat’ta rasathane kuruldu.
 Türklere önem verildi. Devlet
memurluklarına ve ordu komutanı
görevlerine getirildiler.
 Irkçı politika izlemediler.
 İlim ve kültüre önem verdiler.
 Ümmetçidirler (Yani Arap milliyetçiliği
yapmayıp, İslamiyet’i yaymak için çaba
sarf ettiler).
Emir-ül Ümera: Abbasilerden
başlayıp İslam devletlerinde
görülecek olan bir unvandır.
Yararlılık gösteren komutanlara bu
unvan verilmiştir. Güçlenen bu
komutanlar kendi adlarına para
bastırıp, hutbe okutmaya
başlayınca MERKEZİ OTORİTEYE
zarar vermişler ve devletin
YIKILMASINA sebep olmuşlardır.
ABBASİLER’de
Emir-ül Ümera ve diğer bazı
valilerin bağımsızlığını
kazanması ile TAVAİF-İ
MÜLÜK adı verilen
devletçikler kurulmuştur.
Abbasi halifesi Memun döneminde;
- Yunan eserleri Arapça’ya çevrilmiş,
- Dar’ül Hikme (Bilgi evi) oluşturulmuş,
- İlk rasathane kurulmuştur.
Buradan;
Abbasilerin, BİLİMSEL ve KÜLTÜREL
çalışmalara önem verdiklerini
anlayabiliriz.
Abbasilerin son dönemlerinde bazı uzak
eyaletler Tavaif-i Mülük adıyla, yarı
bağımsız devletler haline gelmiştir.
Buna göre Abbasiler için;
I. Merkezi otorite zayıflamıştır.
II. Halifelerin dinsel yetkileri azalmıştır.
III. Komşu devletlerle sınır sorunları başlamıştır.
yargılarından hangilerine varılabilir?
A. I, II ve III
B. Yalnız I
C. Yalnız II
D. Yalnız III
E. II ve III
Abbasilerin son dönemlerinde bazı uzak
eyaletler Tavaif-i Mülük adıyla, yarı
bağımsız devletler haline gelmiştir.
Buna göre Abbasiler için;
I. Merkezi otorite zayıflamıştır.
II. Halifelerin dinsel yetkileri azalmıştır.
III. Komşu devletlerle sınır sorunları başlamıştır.
yargılarından hangilerine varılabilir?
A. I, II ve III
B. Yalnız I
C. Yalnız II
D. Yalnız III
E. II ve III
ENDÜLÜS EMEVİLERİ
Kültür ve medeniyet alanında çok
gelişmiştir.
 Avrupa’da kurulmuş ilk İslam devletidir.
 Avrupa’da Rönesans hareketlerine etki ve
katkı yapmışlardır.




Kütüphane, Medrese ve mimarisi ile
meşhurdur.
El Hamra sarayını yaptılar.
Medreselerine gelen Avrupalı öğrenciler
aracılığı ile İslam kültürü Avrupa’da yayıldı.
NOT: Endülüs Emevi
Devleti’nin başkenti
Kurtuba, Ben-i Ahmer
Devleti’nin başkenti ise
Gırnata’dır.
ENDÜLÜS EMEVİ DEVLETİ
ARAP-İSLAM KÜLTÜRÜ
KUR’AN-I KERİM
İRAN ve BİZANS
HİNT ve HELLEN (LATİN)
TÜRK KÜLTÜRÜ’NDEN oluşur.
EKONOMİ ve VERGİLER
A.Müslümanlardan alınan vergiler:
ZEKAT : Malının 1/40’ı kadar verilirdi.
AŞAR
: Tarım ürününün 1/10’u.
B.Zımnilerden (Müslüman Olamayanlardan):
CİZYE : Kafa yada kelle vergisi.
HARAÇ : Tarım ürününün 1/5’i.
C.Savaş Ganimetleri: 1/5’i.
D.Bağlı devlet ve beyliklerden alınan
vergiler.
HALİFELERİN KILIÇLARI
TOPKAPI SARAYI
Abbasiler döneminde valilerden çoğu
atandıkları vilayete gitmemiş, yerine
bir vekil yollamıştır.
Bu durumun aşağıdakilerin hangisine
ortam hazırladığı savunulabilir?
A. Halifeliğin saltanata dönüşmesine
B. Merkezi otoritenin zayıflamasına
C. Orduda Türklere görev verilmesine
D. Sınırların hızla genişlemesine
E. Önemli görevlere İranlıların getirilmesine
Abbasiler döneminde valilerden çoğu
atandıkları vilayete gitmemiş, yerine
bir vekil yollamıştır.
Bu durumun aşağıdakilerin hangisine
ortam hazırladığı savunulabilir?
A. Halifeliğin saltanata dönüşmesine
B. Merkezi otoritenin zayıflamasına
C. Orduda Türklere görev verilmesine
D. Sınırların hızla genişlemesine
E. Önemli görevlere İranlıların getirilmesine