Hz. Ömer

Dört Halife Devri
(632-661)
1.
2.
3.
4.
Hz. Ebubekir
Hz. Ömer
Hz. Osman
Hz. Ali
*Hz. Muhammed’en sonra
yerine geçenlere halife denir.
Hz. Ebubekir Dönemi
Hz. Muhammed’in
vefatıyla Arap
Yarımadası’nda ortaya
çıkan yalancı
peygamberler ortadan
kaldırılmıştır.
Bizanslılarla Ecnadin
Savaşı yapılmıştır.
Kur’an-ı Kerim’i ezbere
bilenlerin şehit düşmesi
üzerine, Kur’an ayetleri
toplanarak kitap haline
getirilmiştir.
Hz. Ömer
Sınırların genişlemesiyle
birlikte ülke, yönetim
birimlerine ayrılarak vali
atamaları gerçekleştirilmiştir.
İslam Devleti’nde ilk düzenli
ordu ve askeri amaçlı ordugah
şehirleri ile askeri amaçlı
Divan-ı Cund kurulmuştur.
İlk kez adli örgüt kurulmuş ve
illere adalet işleri için Kadılar
tayin edilmiştir.
Beytü’l Mal (bütçe )
oluşturulup, düzenli vergi
sistemi kurulmuştur.
İlk kez günlük yaşamı
kolaylaştırıp, ticareti
geliştirmek için Hicri Takvim
uygulamaya konulmuştur
Hz. Ali Dönemi
Hz. Osman’ın katillerinin
yakalanmasında yavaş
davrandığı gerekçesiyle Hz.
Ayşe ve Hz. Ali arasında
Cemel Savaşı
gerçekleşmiştir.
Hz. Ali ve Muaviye arasında
Sıffin Savaşı gerçekleşmiş,
sonunda halifenin kim
olacağını belirlemek için
Hakem Olayı yaşanmıştır.
Hakem Olayı’nın ardından
Müslümanlar; Şii,
Emevi,Harici olmak üzere üç
gruba ayrılmıştır.
Hz. Osman Dönemi
Muaviye’nin girişimleriyle ilk
donanma oluşturulmuş ve
Bizans yenilgiye uğratılmıştır.
İran’daki fetihler
sürdürülmüş, Horasan
alınmış ve böylece Türklerle
komşu olunmuştur.
İslamiyet’in geniş alanlara
yayılması, Kur’an-ı Kerim’in
çoğaltılması gereğini ortaya
çıkarmış ve Kur’an el yazması
olarak çoğaltılıp illere
gönderilmiştir.
EMEVİLER DÖNEMİ
(661-750)
Hz. Ali’den sonra yerine geçen oğlu Hz. Hasan
halife oldu. Ancak çok kan dökülmesinden
endişelenen Hz. Hasan, bazı şartlarla halifeliği
Emevi ailesinden Muaviye’ye bıraktı. Böylece İslam
Devleti’nde Emeviler Dönemi başladı.
Emeviler döneminde halifelik saltanata
dönüşmüştür. Yani hükümdarlık babadan oğla
geçmeye başlamıştır.
Emeviler zamanında Müslüman Araplar, Suriye
ve İran’ı hakimiyetleri altına alarak Maveraünnehir
bölgesine ulaşmışlardır. Seyhun ve Ceyhun
ırmakları arasındaki bu bölgede Türkler
bulunmaktaydı. Böylece Araplar ile Türkler ilk defa
temasa geçmişlerdir. Emeviler bölgede İslamiyet’i
yaymaktan çok, yeni zaferler peşinde koşmuşlar;
Müslüman olmalarına rağmen yerli hakla ağır
vergiler yüklemişleridir. Bu nedenle ilk karşılaşma
pek dostça olmamıştır.
Emeviler, Arap olmayan Müslümanlara ikinci sınıf
vatandaş muamelesi yapmışlar, onlara devlet
yönetimi ve orduda önemli görevler vermemişlerdir.
Emeviler Döneminde;
Batıda Kuzey Afrika’nın fethi tamamlanmış
Cebelitarık Boğazı’ndan Avrupa’ya geçen İslam
orduları İspanya’yı fethetmiş
Doğuda Horasan ve Maveraünnehir bölgesi ile
Türkistan ve Pakistan ele geçirilmiştir.
Emeviler Arap milliyetçiliği yapmışlar, Arapçayı
resmi dil ilan etmişlerdir.
750 yılında Emevi yönetimi sona ermiş, Hz.
Muhammed’in amcası Abbas’ın soyundan gelenler
iş başına geçmişlerdir.
ABBASİLER DÖNEMİ
(750-1258)
Abbasiler halkın da desteğini alarak bir
ayaklanma sonucunda Emevilerin yerine
geçmişleridir. Devlet Ebu’l Abbas tarafından
kurulmuştur.
Türklerin İslamiyet ile ilk tanışmaları Emeviler
döneminde başlamış ancak Emevilerin
tutumundan dolayı Türk toplulukları arasında
İslamiyet fazla yayılmamıştır.
751 Talas Savaşı’nda Türklerden yardım
alarak Çinlileri yenmişlerdir. Bu savaştan sonra
Türkler ile Abbasiler arasındaki ilişkiler gelişmiş
ve Türkler Müslüman olmaya başlamışlardır.
Abbasiler en parlak dönemini Harun Reşit
zamanında yaşamıştır. Harun Reşit Binbir Gece
Masallarına konu olan bir saltanat sürmüştür.
Memun zamanında bilim ve felsefeye önem
verilmiştir. Bu dönemde;
Harezmi, Cebir alanında eser yazmış
Bağdat’ta gökcisimlerini incelemek için
gözlemevi kurulmuş
Bir derecelik meridyen yayının uzunluğu
hesaplanmış
Dünya’nın yuvarlak olduğu kanıtlanıp, hacmi
ölçülmüştür.
Mutasım zamanında, Türklerin savaşçı
özelliklerini kaybetmemeleri için Türklerden
özel bir ordu kurulmuş ve bu ordu için Samerra
adlı ordugah şehirleri kurulmuştur. Ayrıca
Avasım adı verilen uç şehirlerinde de Türkler
görev almış, böylece Anadolu’ya yapılan
fetihlerde Türkler de görev almıştır.
KARAHANLILAR (8401212)
Karluk, Yağma, Çiğil boyları tarafından kurulmuş
olan ilk Türk-İslam Devletidir.
Bilge Kül Kadir Han tarafından Batı
Türkistan’da kurulmuştur.
Başlangıçta Türk devlet özelliği gösteren
Karahanlılar, Satuk Buğra Han zamanında
İslamiyet’i kabul etmiştir. Satuk Buğra Han
Abdülkerim adını almıştır.
Karahanlılar Devleti’nin en parlak dönemi
Yusuf Kadir Han zamanıdır. Ölümünden sonra
oğulları arasında çıkan taht kavgaları sonucu
devlet doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır.
NOT: İslamiyet’i kabul etmelerine rağmen
Türklük özelliklerine ve geleneklerine
bağlılıklarını kaybetmemişlerdir.
Türkçeyi resmi dil kabul edip,
gelişmesini sağlamışlardır.
Karahanlılar bir ilki gerçekleştirerek İpek Yolu
üzerinde, tüccarların konaklaması için
kervansaraylar yapmışlardır.
Pek çok kültürel eser de bu dönemde
yazılmıştır.
Divan-ı Lügat-it Türk, Kaşgarlı Mahmut: İlk
Türkçe sözlük ve dil bilgisi kitabıdır.
Kutatgu Bilig, Yusuf Has Hacip: Mutlu olma
bilgisi anlamına gelir. İnsana her iki dünyada da
mutlu olmak için gereken yolu göstermek
amacıyla yazılmıştır.
Divan-ı Hikmet, Ahmet Yesevi: Dervişlik
hakkında övgülerden, peygamberin hayatından
ve mucizelerinden bahsedilir. Dini ve ahlaki
öğütler veren şiirlere de yer vermiştir.
SILAYTIMI İZLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞŞEKKÜRLER