2. Beslenme

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
Dünya üzerinde yaşayan canlılar, bitkiler ve hayvanlar olmak
üzere iki kısımda incelenebilir. Bu canlı organizmaların temel
bir takım ortak özellikleri bulunmaktadır.
1. Hücre yapısı: Bütün canlılar hücre ya da hücrelerden
oluşmuştur. Hücre organizmanın temel birimidir. Hücrede
geçen bir takım olaylar canlılığın devamına izin verir.
2. Beslenme: Canlılar yaşam faaliyetlerini
gerçekleştirebilmeleri için dış ortamdan besin olmak
zorundadırlar. Hayvansal organizmalar besinlerini dış ortam
hazır olarak alırken, bitkiler kendi besinlerini kendileri
sentezler.
3. Hareket: Canlılar dış ortamdan gelen uyaranlara karşı tepki
gösterirler. Dış ortamdan gelen uyartılar ışık, ısı v.s olabilir.
4. Büyüme: Canlılarda hücre bölünmesi ile hücre sayısı artar.
Buna bağlı olarak organizma büyüme eğilimine girer.
Organizmaya alınan besinlerin büyük bir kısmı bu amaç için
kullanılır.
5. Üreme: Canlılar kendi nesillerini devam ettirebilmek için
ürerler. Eşeysiz ve eşeyli üreme olmak üzere iki tip üreme
canlılarda görülür.
6. Solunum: Canlıların yapılarına almış oldukları besinleri
hücre organellerinde oksijenli ya da oksijensiz bir şekilde
yakarak enerji üretmeleri olayıdır. Oksijenli solunum olayı
özetlenecek olursa;
Enzim
Besin+Oksijen ———>Su+Karbondioksit+ Enerji
şeklinde gerçekleşmektedir.
Tabiatta birtakım canlılar (Bira mayası) enerji üretmek maksadı
ile oksijensiz solunum olayını gerçekleştirir.
Enzim Besin ———>Etilalkol+Karbondioksit+Enerji
Oksijenli solunum olayı özetlenecek olursa;
Enzim
Besin+Oksijen ———>Su+Karbondioksit+ Enerji
şeklinde gerçekleşmektedir.
Tabiatta birtakım canlılar (Bira mayası) enerji üretmek
maksadı ile oksijensiz solunum olayını gerçekleştirir.
Enzim+ Besin ———>Etilalkol+Karbondioksit+Enerji
7. Boşaltım: Canlılar, çeşitli faaliyetler sonucu
organizmalarında oluşan artık maddeleri, kararlı bir iç ortam
oluşturmak için atarlar. Canlılar bu olayı gerçekleştirebilmek
için çeşitli organ sistemleri oluşturmuşlardır.
8. Sindirim: Canlılar, yapılarına almış oldukları büyük
molekülleri küçük moleküllere çevirirler.
9. Sentez: Canlılar, yapılarına almış oldukları küçük
molekülleri organizmalarına uygun büyük moleküllere
dönüştürürler. Örneğin; protein sentezi
CANLILAR ARASINDAKİ YAŞAMA VE BESLENME ŞEKİLLERİ
OTOTROF CANLILAR
Kendi besinlerini kendileri sentezlerler.
Fotoototrof :Işık enerjisini kullanarak besin sentezlerler.
1.Yeşil bitkiler
2.Mor bakteriler(Fotosentetik bakteriler)
Kemoototrof: Kimyasal maddelerle besin sentezlerler.
Nitrat, nitrit, demir, kükürt bakterileri.
HETERETROF CANLILAR
Hazır beslenen canlılardır.
1.Holozoik Beslenme: Besinlerin katı parçalar halinde alınmasıdır.
a-Herbivor(otçul)
b-Karnivor(etçil)
c-Omnivor(hen etçil hem otçul)
2.Birlikte Yaşam (Simbiyoz)
A)Yaralı birlikler
a-Kommensalizm: Birlikte yaşayan iki canlıdan biri yarar sağlar,
diğeri ise ne yarar ne zarar görür.
Örn:İnsan kalınbağırsağında yaşayan E.coli bakterileri
b-Mutualizm: İki türün karşılıklı yarar gördüğü birlikteliklerdir.
Örn:Alg+Mantar=Liken
2.Birlikte Yaşam (Simbiyoz)
A)Yaralı birlikler
a-Kommensalizm: Birlikte yaşayan iki canlıdan biri
yarar sağlar, diğeri ise ne yarar ne zarar görür.
Örn:İnsan kalınbağırsağında yaşayan E.coli
bakterileri
b-Mutualizm: İki türün karşılıklı yarar gördüğü
birlikteliklerdir.
Örn:Alg+Mantar=Liken
B)Zararlı birlikler
a-Parazitlik: Bir arada bulunan iki canlıdan birinin
diğerine zarar vermesidir
3-Saprofitlik (Çürükçül Yaşam):
Saprofit canlılar organik molekülleri
inorganik moleküllere çevirirler, enzim
sistemleri iyi gelişmiştir.
HEM OTOTROF HEM HETERETROF CANLILAR
1.Böcekçil Bitkiler:Azot bakımından heteretrof, karbon
bakımından ototrof canlılardır.
Örn:Dionea(sinek kapan), Nephentes(ibrik otu)
Ekosistem Elemanları
1.Üreticiler(Yeşil bitkiler)
2.Tüketiciler(İnsanlar, hayvanlar, mantarlar)
3.Ayrıştırıcılar(Mayalar, küfler)
4.İklim, sıcaklık gibi fiziksel faktörler
5.H2O, CO2, Ca, N, P tuzları
Besin Zinciri:Fotosentezle oluşturulan besinlerdeki
enerjinin, bitkilerden başlayarak, yemek ve yenilmek
suretiyle zincirleme olarak aktarılmasıdır.
Basamaklar yükseldikçe canlının vücut büyüklüğü artar.
Canlı sayısı, biokütle ve enerji azalır.