Bölüm 1 Mühendislik Ekonomisi Kararları • Rasyonel karar verme süreci • Ekonomik kararlar • Geleceği öngörme • Mühendislerin iş hayatındaki rolleri • Büyük ölçekli mühendislik projeleri • Stratejik mühendislik ekonomisi karar türleri MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 1 Rasyonel Karar Verme Süreci 1. Karar problemini kabul etme 2. Hedefleri veya amaçları tanımlama 3. Gerekli verileri toplama 4. Olurlu karar alternatiflerini belirleme 5. Karar kriterlerini seçme 6. En iyi alternatifi seçme MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 2 Hangi aracı kiralayalım? 1. Karar problemini kabul etme 2. Hedef veya amaçları tanımlama 3. Gerekli verileri toplama 4. Olurlu karar alternatiflerini belirleme 5. Karar kriterlerini tanımla Araç ihtiyacı Araç güvenli olmalı Teknik ve finansman verilerini topla Saturn ve Honda seçenekleri Minimum toplam nakit çıkışı Honda’yı seç 6. En iyi alternatifi seçme MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 3 Araç Kiralama - Veriler MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 4 Mühendislik Ekonomisi Kararları İmalat Planlama Kar Yatırım Pazarlama MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 5 Geleceği Öngörme • Gelecek yatırımlar • Talebin tahmini • Satış fiyatlatlarının tahmini • Üretim maliyetlerinin tahmini • Ürün ömür süresinin tahmini MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 6 Mühendislerin İş Hayatındaki Rolleri • Üretimden, pazarlamaya ve finansa kadar değişik alanlarda karar verme sürecine katılma • Yeni donanım ve ekipmanların satın alınması • Tasarım fikrinden teslimata kadar ürün tasarımı ve planlaması MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 7 Büyük Ölçekli Mühendislik Projeleri • Büyük yatırım maliyetleri gerektirir. • Finansal sonuçlarını görmek uzun zaman alır. • Gelir ve gider akışlarının öngörmek zordur. MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 8 Stratejik Mühendislik Ekonomisi Karar Türleri • • • • • • • Donanım ve proses seçimi Donanım yenileme Yeni ürün geliştirme Maliyet düşürme Servis iyileştirme Kamu hizmetleri Yatırım etkinliği MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 9 Hangi Malzeme Seçilmeli? MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 10 Donanım Yenileme • Makinayı şimdi değiştirmek doğru karar mı? • Değilse, yenileme için doğru zaman nedir? MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 11 PCB transformerların yenilenmesi MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 12 Yeni Ürün ve Ürün Geliştirme • Artan talebi karşılamak için yeni bir tesis mi inşa edelim yoksa satın mı alalım? • Yeni ürünü piyasa sunmak için para harcamaya değer mi? MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları Gillette MACH3 Projesi 13 Hızlı Prototip Sistemi MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 14 Maliyet Düşürme • El ile yapılan bir işlemin otomasyonu için yeni bir makine almak gerekli mi? • İleride kazançlı çıkmak için şimdi yatırım yapmak mantıklı mı? MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 15 Hizmet İyileştirme • Ek “robot terzi” lerin maliyetini karşılamak için ek satılması gereken jeans miktarı nedir? MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 16 Özet • Mühendislik ekonomisi kararı mühendislik projeleri ile ilgili tüm yatırım kararlarını kapsar. • Beş temel mühendislik ekonomisi karar alanları: (1) donanım ve proses seçme, (2) donanım yenileme, (3) ürün geliştirme, (4) maliyet düşürme ve (5) servis iyileştirme. • Zaman ve belirsizlik faktörleri yatırım projelerini ortak tanımlayıcı karakteristiğidir. MTY 500 – Maliyet Analizi ve Mühendislik Ekonomisi- Bolum1: Mühendislik Ekonomisi Kararları 17