gruplar arası davranışlar

GRUPLAR ARASI
DAVRANIŞLAR
Araş. Gör. Büşra Alparslan
Gruplar Arası Davranış Nedir?

İki ya da daha fazla grubun, bir ya da birden fazla temsilcisi
arasında

Örneğin: Uluslar arası ilişkiler, devrimler, sendikalarla yönetimler
arasındaki görüşmeler vb.
Sosyal grup üyelikleri  Algı/Biliş/Davranış = Gruplar
Arası
Davranış
Sosyal Grup

Bir sosyal grup varsa
İç grup (ingroup) ve dış grup (outgroup) da
vardır.

Kadın-Erkek

Öğrenci-Öğretmen

Solcu-Sağcı

Türkler-Azınlıklar

1. sınıflar- 2. sınıflar

Sosyal bilimciler-Doğa bilimciler

Beşiktaşlılar-Diğer takımlılar
Gruplar Arası İlişkilerde Çatışma Ve
Uyum

Engellenme-Saldırganlık Hipotezi - Frustration Aggression
Hypothesis (Dollard ve ark, 1939 daha sonra Berkowitz,
1962)
Göreceli yoksunluk
Engellenme
+ Nahoş olaylar ve/veya saldırgan uyaranların varlığı
Önce bireysel sonra kolektif saldırganlık
Göreceli Yoksunluk
Göreceli Yoksunluk
J-Eğrisi, Davies, 1969
Göreceli Yoksunluk
 Gruplar
arası saldırganlık için
önkoşul sayılabilir
 Olanla-olması
gereken arasındaki
algılanan ayrılık
 Verilen
 Sansür
hakkın geri alınması
Göreceli Yoksunluk
1.
Benmerkezci göreceli yoksunluk
 Benzer
 İç
kişiler
gruptaki diğer insanlar
 Bireysel
2.
stres belirtileri
Algısal göreceli yoksunluk
 Benzer
 Dış
olmayan insanlar
grup
 Sosyal
huzursuzluk ve kolektif protestolar
 Örneğin,
gettolar, kentsel dönüşüm
Göreceli Yoksunluk Ne Zaman Sosyal
Protestoya Dönüşür?

1- Kendi grubuyla özdeşim oranı

2-Kolektif eylemin toplumsal değişimi yaratmanın yolu olarak
görülmesi

3-Adaletsizlik algısı

 Bölüşümle
ilgili adaletsizlik
 Yöntemsel
adaletsizlik
4-Kıyas nesnesi
 İç
grup-dış grup karşılaştırması
 Yapılan
 Bkz.
kıyas kiminle
Sosyal karşılaştırma kuramı, Festinger, 1964
Sosyal Protesto Nasıl Kolektif Eyleme Dönüşür?
Sempatizan vs Aktivist: 4 aşaması vardır
1-
Grup olarak göreceli yoksunluk
durumu yaşamak
Biz
ve onlar
2-Bilgilendirilme
Sosyal
medya, lobi faaliyetleri,
eylemlere tanıklık etme
Sosyal Protesto Nasıl Kolektif
Eyleme Dönüşür?
 3-Motivasyon
düzeyi

Kolektif güdü: Kolektif fayda

Normatif güdü: Diğer kişilerin sizden beklentisi

Ödül güdüsü: Kişisel kazanım

Bkz. Beklenti-değer kuramı - Expectancy value theory (Fishbein &
Ajzen, 1980)

Bkz. Mantıksal eylem kuramı – Theory of reasoned action (Fishbein &
Ajzen, 1977)
 4-Katılımın
kalkması
önündeki engellerin

Fiziksel ya da mekânsal

Tutuklanma, şiddet korkusu
Etnik Merkezcilik
 Gruplar
 Kendi
arası davranışın anahtar özelliği
grubunu yüceltme (Sumner, 1906)
 Bireysel
özellikler değil gruplar arası ilişkiler (Sherif,
1962)
 Grup
kimlikleri temelinde başka grup üyeleriyle
kurulan etkileşim
 Kıt
kaynaklar için rekabet
 Çatışma
 Etnik
 Yaz
doğar
merkezcilik yükselir
Kampı Deneyleri, 1949, 1953, 1954
Yaz Kampı Deneyleri
 1.
evre: Tanışma
 2.evre:
Grup oluşumu
 Farklı
barakalar, farklı etkinlikler
 Minimum
 3.evre:
Yarışma-rekabet
 Yarışlar
 İç
iletişim
dışında da rekabet görülür
grup dayanışması
 Etnik
 4.evre:
merkezci tutum
Yüksek hedefler
 Deneylerin
 Halat
sadece bir tanesinde
çekme yarışı ve bataktaki kamyonu
çekme
Deneye dair önemli notlar

Rekabet olmadığı durumlarda bile etnik merkezcilik vardı.

Önyargı, ayrımcılık ve etnik merkezcilik gerçek bir çatışmanın
sonucu olarak ortaya çıkmıştı.

Çocuklar otoriter ya da dogmatik kişiliklere sahip değillerdi.

Daha az engellenmiş grup genelde daha saldırgandı.

Arkadaş olanlar dış grup olsa bile iç gruplar oluşturdu.

Basit temaslar aradaki çatışmayı daha iyi hale getirmedi.
Gerçek Çatışma Kuramı
(Sherif, 1966)
 Hedefe
yönelik ilişkiler bireyler ve gruplar
arasındaki ilişkinin doğasını belirler
 Bireysel
düzeyde:
 Ortak
hedef = işbirliği, grup oluşturma
 Bireysel
 Grup
hedef = rekabet
düzeyinde:
 Çatışan
hedefler = gerçek bir çatışma
ve etnik merkeziyetçilik
 Ortak
hedefler = işbirliği, uyum
Son olarak…
 İç
grup ve dış grubun önemi
 Bkz.
Zimbardo’nun hapishane deneyi
 Bkz.
Tyerman ve Spencer’ın izci kampı
deneyi
 İşbirliği
vs. Rekabet
 Güven