ACAPELLA DM, DH KULLANIM PROTOKOLÜ Vibrasyonlu Pozitif Ekspriatuar Basınç (PEP) aleti olan Acapella, sekresyonun atılmasında kullanılır. Acapella kullanıcıları Pozitif Ekspiratuar Basınç terapisi talimatlarına uyabilecek durumda olmalıdırlar. Şekil1 ALET HAKKINDA: 1.Çıkarılabilir ağızlık veya maske 2.Acapella vibrasyonlu PEP terapisi cihazı (22 mm bağlantılı) Şekil 1’de görüldüğü gibi: A: Ekspirituar direnç/frekans ayarı düğmesi B: Tek-yönlü inspiratuar vana C: ağızlık veya maske ucu (eğer basınç ölçümü istenirse TherePEP cihazı monte edilebilir) D: Ağızlık ACAPELLA AİLESİ: Acapella DM, mavi ve yeşil renkli olarak temin edilir. Acapella DH (yeşil): DH en az 3 saniye boyunca ekspiratuar akış hacmi 15 litre/dakika olan hastalara önerilir. Acapella (mavi): DM 3 saniye boyunca ekspiratuar akış hacmi 15 litre/dakika’dan daha az olan hastalara önerilir. ENDİKASYONLARI: Acapella PEP cihazı olarak önerilmektedir. Acapella nebulizatör ile beraber de kullanılabilir. Sekresyon sorunu olan hastalarda endikedir. Başlıca endikasyonları; Kistik Fibrozis, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, Astım ve Atelektazi….gibi, KONTRENDİKASYONLARI: PEP Terapisine karşı herhangi bir kesin kontrendikasyon bildirilmemiştir. Ancak, aşağıdaki durumlarda hekim veya fizyoterapist tarafından Acapella kullanımına karar verilmesi önerilir; Daha hızlı solunum tolere edilemiyorsa, Hemodinamik stabilite, Intrakraniyal basınç (ICP) >20 mm Hg, Akut sinüzit, Yakın zamanda yüz, ağız veya kafatası ameliyatı veya travması geçirmiş olma, Epistaksis, Özafagus cerrahisi, Aktif hemoptiz, Tedavi edilmemiş pnömotoraks, Mide bulantısı, Bilinen veya şüphe edilen timpan zarı yırtığı veya orta kulak patalojisi. UYARILAR Aletin aşırı yüksek basınçta (20 cm H2O ekspiratuar basınç) kullanımı aşağıda sıralanan advers etkilere neden olabilir. Hastanın durumuna göre direnç ayarı hastanın ekspiratuar akımına göre uygun olarak ayarlanmalıdır. Bu ayar yapılmadığı taktirde hem aletin terapötik etkisi görülmez hem de aşağıdaki bir veya birden fazla advers etki görülebilir; hipoventilasyon ve hipercarbia, Kranial basınç yükselişi, Miyokardiyal iskemi Düşük venöz dönüş, Hava yutulması sonucu gelişebilecek mide bulantısı veya aspirasyon, Klostrofobi, Maske kullanımı sonucu rahatsızlık ve cildin bozulması, Pulmoner barotravma (dalış hastalığı) KULLANIM ŞEKLİ: Acapella ilk defa kullanılıyorsa, frekans ayarı saatin ters yönüne çevrilerek en alt frekans direnç seviyesine getirilmelidir. (şekil 2) Şekil 2 Hastayı diyaframdan nefes alırken sakinleşmesini ve normal soluk hacminin üstünde hava almasını sağlanır (ancak, toplam akciğer kapasitesi değil) Hasta, çok kuvvetli olmamak koşulu ile Fonksiyonel Rezidüel Kapasite’sinde hava vermeye yönlendirilir (FRC). Cihaz vibrasyonda iken, hasta 3-4 saniye boyunca nefes verebilmelidir. Eğer hasta bu süre boyunca nefes veremiyorsa cihazın direnci saatin yönünde çevrilerek ayarlanmalıdır. Saat yönünde yapılan ayar vibrasyon yapan deliğin direncini artırarak hastanın daha düşük bir akımda nefes vermesine imkan verir. Uygun direnç ayarı, inspiratuar ve ekspiratuar basınç oranının 1:3 - 1:4 arasında gerçekleşmesini sağlamalıdır. NOT: Eğer bu değerler elde edilemiyorsa farklı akış hızında başka bir Acapella cihazı tercih edilmelidir. En uygun aralık tanımlandıktan sonra, hasta daha güçlü veya hafif nefes vermesi istenebilir veya direnç ayarlanarak hastanın vibrasyonlu basıncı hissetmesi optimize edilebilir. HASTANIN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER: Doktor, hemşire veya fizyoterapist tarafından önerilen direnç ayarın uygulandığından emin olunmalıdır. 1.Dirsekler masanın üstünde, rahatça oturulur. 2.Ağızlık ağza alınır veya maske takılır. Ağızlık kullanılıyorsa, nefes verirken ağızlık dudaklar arasında sıkıca tutulmalıdır. Eğer gerekiyorsa, doktorunuz burunun bir mandalla kapatılmasını önerebilir. 3.Maske takılıyorsa, maske burunun ve ağzın üzerine hafifçe bastırılır. 4.Doktorunuzun önerdiği şekilde, diyaframdan, normalin üstünde fakat toplam kapasiteyi doldurmayacak kadar büyük nefes alınır. 5.Nefes 2-3 saniye tutulur. 6.Cihaz ağızdayken, aktif olarak fakat çok kuvvetli olmayacak şekilde nefes verilir. Eksalasyon, inhalasyondan 3-4 defa daha uzun olmalıdır. 7.Doktor tarafından önerildiği gibi 10-20 defa PEP nefesi tekrarlanır. 8.Ağızlık veya maske çıkartılır ve 2-3 defa huff şeklinde öksürme yapılarak sekresyonun atılımı sağlanır. Doktorunuz huff”’dan farklı öksürük şekilleri de önerebilir. 1-8’e kadar olan adımlar reçetede olduğu şekilde tekrarlanır. NEBULİZATÖR İLE BİRLİKTE KULLANIMI: Acapella ve nebulizatörün kullanımı cihazların kullanım kılavuzlarından takip edilir ve hazırlanır. Her iki cihazın da temizlenmesi kurallarına uyulmalıdır. Her iki cihaz da belirli aralıkları incelenip temiz ve düzgün çalıştığından emin olunmalıdır. TEMİZLENMESİ: Acapella’nın temizlenmesinde çamaşır suyu kullanılmamalıdır. Acapella mikrodalgada temizlenmemelidir. Kullanmadan önce Acapella aleti görsel olarak incelenmeli ve herhangi bir yabancı cisim olmadığı kontrol edilmelidir. Kullanmadan önce bağlantılar kontrol edilmelidir. Gerekli olduğunda ve gözle görülebilecek kontaminasyon varsa cihaz parçalara ayrılarak ılık ve sabunlu suda yıkanabilir. Örneğin; 1 galon (3,78 litre) ılık suya 1 tatlı kaşığı bulaşık deterjanlı gibi. Steril su (suyu 5 dakika boyunca kaynatılarak elde edilebilir) ile iyice yıkanır ve parçalar yıkanmaya bırakılır. Şekil 1’de görüldüğü gibi yatay pozisyonda kurumaya bırakılır. DEZENFEKTASYONU: Alkol: Günde 2 defa %70 isopropil alkole batırılır. Steril su(suyu 5 dakika boyunca kaynatılarak elde edilebilir) ile durulanır. Hidrojen peroksit: %3 hidrojen peroksite yarım saat süresince batırılır. Steril su (suyu 5 dakika boyunca kaynatılarak elde edilebilir) ile durulanır. CİHAZIN ÖMRÜ: Üreticinin önerileri doğrultusunda düzenli olarak bir temizleme protokolü takip edildiğinde cihazın en az 6 ay süresince kullanılabileceği gösterilmiştir.