EĞİTİMDE BİLGİSAYAR UYGULAMALARI Edip KOŞAR Bilgisayarın Etkisi Bilgisayarı etkin bir şekilde kullanamayan bir kurum düşünün Edip KOŞAR Bilgisayar Destekli Eğitim Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE), öğretimsel içerik veya faaliyetlerin bilgisayar yoluyla aktarılmasıdır BDE, eğitimde bilgisayar kullanımı için kullanılan en eski kavramlardan biridir. Bu yüzden, farklı amaçlarla dahi olsa, eğitim ortamında bilgisayar kullanımı genellikle BDE olarak adlandırılır. Edip KOŞAR BİLGİSAYAR… Bilgisayarın eğitim alanına verdiği destek değişik biçimlerde ifade edilebilmektedir. BDÖ: Bilgisayar Destekli Öğretim BDE: Bilgisayara Dayalı Eğitim BDÖ: Bilgisayar Destekli Öğrenme BÖU: Bilgisayarların Öğretsel Uygulamaları BTÖ: Bilgisayar Tabanlı Öğretim Edip KOŞAR Bilgisayarın Rolü Bilgisayarlar öğretmenler için, materyal geliştirmede kullanabilecekleri araçlar olabilirler. Öğretmen bilgisayar yardımı ile bir öğretim materyali hazırlayabilir. Ancak, burada bilgisayarın rolü, BDE’deki rolünden oldukça farklıdır. BDE’de bilgisayar bir öğretici, bir alıştırma yaptırıcı, bir uygulatıcı veya bir olayın benzerini canlandırıcı olarak Edip KOŞAR kullanılır. BDE Ne Değildir? Bilgisayar Destekli Eğitimin ne olduğu ve neleri içerdiğini anlayabilmek için, bilgisayar kullanılarak yapılan fakat BDE olarak değerlendirilmeyen uygulamaların incelenmesi, bir anlamda kavram kargaşasını önleyecektir. Eğitimde kullanılan bir çok yararlı bilgisayar uygulaması BDE uygulaması olarak değerlendirilmez. Edip KOŞAR BDE Ne Değildir? Öğretmenlere ve öğrencilere rapor veya ödev hazırlamaya yarayan kelime işlem programları (Kelime İşlemci- WORD gibi). Kayıtları düzenlemek, ve saklamak için bir veritabanı programının kullanılması (Veritabanı gibi- ACCESS). Hesap tablolarının sayısal bilgileri tutmakta, hesaplama yapmakta veya grafik oluşturmada kullanılması (Hesap Tablosu gibi-EXCEL). Sunum programları yoluyla asetat ya da bilgisayar yoluyla sunum hazırlanması (Sunu Hazırlama Programı gibiPOWERPOINT). Edip KOŞAR BDE Nedir? BDE, bilgisayarın öğrenmenin meydana geldiği bir ortam olarak kullanıldığı, öğretim sürecini ve öğrenci motivasyonunu güçlendiren, öğrencinin kendi öğrenme hızına göre yararlanabileceği, kendi kendine öğrenme ilkelerinin bilgisayar teknolojisi ile birleşmesinden oluşmuş bir öğretim yöntemidir. Edip KOŞAR BDE Nedir? BDE, öğretim sürecinde öğrencilerin bilgisayarda programlanan dersler ile etkileşimde bulunduğu, öğretmenin rehber, bilgisayarın ise ortam rolünü üstlendiği etkinlikler olarak tanımlanabilir. Edip KOŞAR BDE’yi Etkileyen Faktörler Öğrenci motivasyonu Etkileşim Bireysel öğrenme farklılıkları Ders yazılımının türü, kapsamı ve niteliği Öğretmenin BDE’yi algılama biçimi, tutumu, beklentisi ve değişen rolü Ders programının eğitim programı ile bütünleşmesi ile bilgisayar destekli eğitim uygulamasının okul içinde yürütülme biçimi Edip KOŞAR Eğitimde Bilgisayar Uygulamaları ÖĞRETİM ARACI OLARAK BİLGİSAYARLAR (BDE) YÖNETİM UYGULAMALARI ÖĞRETİM DESTEKLEYİCİ UYGULAMALARI Edip KOŞAR Eğitimde Bilgisayar Uygulamaları BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİM Alıştırma uygulama Bire-bir öğretim Benzetişim YÖNETİM Ofis otomasyonu Veri tabanı Tablolaştırma Öğretici oyunlar Problem çözme Edip KOŞAR ÖĞRETİMİ DESTEKLEYİCİ ARAÇ Ofis uygulamaları Çizim programları Yazarlık uygulamaları Neden BDE? Öğretimin kalite ve etkinliğinin arttırılması Araştırma, öğretim vb. aktivitelerin düzenlenmesinde yaşanan zaman sorunlarının aşılması Derslerin çekiciliğinin artırılması Farklı ön bilgilere sahip çok sayıda öğrenciye ulaşma gerekliliği İçeriği farklı biçimlerde sunarak erişim olanaklarını arttırma Esnek bir öğrenme ortamı yaratma Yeni teknolojik gelişmelere ayak uydurma Edip KOŞAR BDE’nin Öğretmenler Açısından Yararları Daha çok sayıda öğrenciye iletilmesi olanağı Daha kısa zamanda daha etkin öğrenme Değerlendirme ve not verme işlemlerinin minimuma indirgenmesi Öğrenciler ve öğreticiler arasında iletişimde artış Daha az rutin işlem Öğrencilerin kendi öğrenimleri hakkında daha fazla sorumluluk alması Edinilmesi pahalı veya imkansız olan doküman, resim ve bilgiye erişim Edip KOŞAR BDE’nin Öğrenciler Açısından Yararları Kendi adımları ile kendi seviyelerinde çalışabilmeleri olanağı Etkileşimli olarak öğrenme ve kendi öğrenme süreçlerine katılmaya teşvik Genellikle anlık uygun dönüt Genellikle eğlenceli, değişik ve ilginç bulunması Gerçek örneklerle çalışma ve/veya pratik yapma olanağı Çok geniş bir bilgi yelpazesine erişim Grafik, ses, animasyon ve çoklu medyanın görsel ve Edip KOŞAR dinamik bir çalışma ortamı sağlaması BDE’in Eğitim-Öğretim Kurumlarına Katkıları Uzun vadede öğretim tutarları azalabilir Çalışanlar daha fazla öğrencinin ihtiyaçlarını karşılayabileceklerdir Kurumsal olarak öğrenci ve destekleyenlerin gözünde değeri artacaktır Değerlendirme yüzdelerinde kalite artacaktır Alanın ve zamanın esnek kullanımı sağlanacaktır Uzaktan eğitim programlarının geliştirilmesi için fırsat yaratacaktır Edip KOŞAR Eğitim Uygulamaları Türleri Bilgisayarın eğitim alanındaki farklı rolleri ÖĞRETİCİ ARAÇ Edip KOŞAR ÖĞRENCİ Öğretici Uygulamaları Bilgisayar öğretici rolü üstlenir öğretmen gibi davranır Öğrenci ise bilgileri bilgisayardan öğrenir Edip KOŞAR Öğretici Uygulamaları Bilgisayar öğretsel içeriği sunar Bilgisayar değerlendirme sonucu bir sonraki Adımda ne yapılacağını belirler Öğrenciden konu ile ilgili bir soruyu yanıtlamasını ister Bilgisayar,belirlenmiş kriterlere göre Öğrencinin yanıtını değerlendirir Edip KOŞAR Öğretici Uygulamalarına Örnekler Alıştırma-Uygulama Öğreticiler Simülasyonlar Öğretici Oyunlar Problem Çözme Yazılımı Edip KOŞAR Araç Uygulamaları BİLGİSAYAR,piyano,mikroskop vb gibi bir öğretimsel araçtır Öğrenciler hesaplama yapabilir veya bir kelime işlemci kullanarak doküman oluşturabilir Edip KOŞAR Araç Uygulamalarına Örnekler Kelime İşlemci Hesap Tablosu Veritabanı Masaüstü Yayıncılık Elektronik Ansiklopediler Edip KOŞAR Öğrenci Uygulamaları Bilgisayar öğrenci durumundadaır öğrenci ise öğretmen konumuna geçer Bilgisayarın bir sey yapabilmesi için öğrencinin işlemleri ona öğretmesi gerekir Edip KOŞAR Öğrenci Uygulamalarına Örnekler PROGRAMLAMA DİLLERİ(PASCAL,C,VİSUAL BASİC VS) YAZARLIK DİLLERİ Edip KOŞAR BDE Avantajları ve Dezavantajları Edip KOŞAR BDE’in Avantajları Geleneksel öğretim yöntemleriyle karşılaştırıldığında, bilgisayar destekli eğitimin birçok avantajı olduğu görülmektedir. Bu avantajlardan bazıları şöyle sıralanabilir. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Öğrenme Hızı Bilgisayarlar, öğrenciden bir girdi alana kadar bekler. Bu da onları sonsuz sabırlı yapar. Bu yüzden bilgisayarlar öğrencilerin öğrenme hızlarına göre, hızlı veya yavaş çalışırlar. Bu da her kullanıcının rahat etmesine ve daha iyi öğrenmesine yardımcı olur. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Katılımcı Öğrenme Bu öğrenme yöntemi, öğrenenin öğrenme sürecine ihtiyaçları doğrultusunda ekleme ve çıkarma yapabilir ve öğrenme sürecini hızlandırıp yavaşlatabilir. Bilgisayar destekli eğitimde bu yöntem kullanılır ve öğreneninin katılımını sağlamak için sık sık girdi isteminde bulunur. Öğrenci girdiyi sağladığında bilgisayar anında değerlendirmeleri yaparak cevabın doğru ya da yanlış olduğuna bakar ve gerekli değişikliği yapar. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Çeşitlilik Bilgisayarın yardımıyla öğrencilerin ilgisini çekebilecek yazılar, grafikler ve sesler eklenebilir. Aynı zamanda uygulamalara çeşitli uyarı mesajları ve geri bildirimde kullanılabilecek çok çeşitli araçlarda eklenebilir. Öğrenmede zorluk çeken öğrenciler için, yazılardan veya resimlerden alternatif yöntemler sağlayabilir. Ayrıca öğrenme ortamı Internet ve çoklu algı sunuları kullanılarak geliştirilebilir. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Kayıt Tutma Bir öğrencinin nerede kaldığı ve/veya öğrenme sürecinin neresinde olduğu, bilgisayarın kayıt tutma yeteneğinden faydalanarak öğrenilebilir. Bu öğrenci için geri bildirim (dönüt) olarak ya da öğretmen için değerlendirme aracı olarak veya bahsedilen her iki amaç için de kullanılabilir. İlave olarak, hem öğrencinin kaldığı yerden devam etmesini hem de öğretmenin tam olarak öğrencilerinin genelinin zorluğa düştüğü konuları tekrar gözden geçirmesini sağlar. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Uygunluk Bilgisayarlar belli aralıklarla yaptıkları testlerden faydalanarak öğrencinin daha önceden gördüğü ve yeterince hakim olmadığı konuları tekrar gözden geçirmesini ve tamamen bildiği konuları atlamasına olanak sağlar. Bu sayede öğrenci konuları öğrenme sırasını kendi istediği şekilde değiştirmiş ve daha başarılı olabileceği bir yöntemi seçmiş olur. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Zamandan Bağımsızlık Bilgisayarlar, öğrencilerin çalışmak istedikleri anda çalışmaya hazır ve ara vermek istedikleri anda da ara vermeye hazırdırlar. Ayrıca yemek, uyku ve kahve içmek gibi fiziksel ihtiyaçları ve sinirlenme, moral bozukluğu ve sıkılma gibi psikolojik durumları olmadığı için her an çalışmaya hazırdırlar. Dolayısıyla öğrenci öğrenmeyi sağlamak için öğreticinin öğretmeye hazır olduğu zamanı yakalaması ve de o esnada kendi öğrenme isteğini koruması gerekmez ve istediği anda çalışabilir. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Görsel Çekicilik Görüntüler, grafikler, animasyonlar, ses efektleri yani multimedya ortamı öğretsel içeriğe gerçeklik katarak, bilgisayarı öğrenci için görsel olarak çekici hale getirmektedir. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Güdüleme İnteraktif yazılımların kullanımı, öğrenciye özel kişiselleştirilmiş mesajların iletilmesi öğrencinin motivasyonunu arttırmaktadır. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Özel Durumlar Özel durumu olan öğrenciler için BDE önemli bir kaynaktır. Belli nedenlerle okula gelemeyen ve farklı geçmiş yaşantılar geçirmiş öğrenciler BDE ile öğrenimlerini sürdürebilir ve kaynak olarak kullanıp eksiklerini tamamlayabilirler. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Tutarlılık Bilgisayar tüm öğrencilere güvenilir ve tıutarlı bir şekilde aynı öğretsel içeriği sunar. Öğretmene, günün saatine ve öğrenciden öğrenciye göre farklılıkj göstermez. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Etkinlik ve Etkililik Bilgisayar, hem birden fazla duyu organına hitap ederek, hem de daha az zamanda daha fazla öğrenmesini sağlayarak öğrencinin öğrenme başarısını artırabilir. Edip KOŞAR BDE’nin Avantajları Bilgi Yönetimi Bilgisayar, inanılmaz boyutlarda bir bilgi bankası haline dönüşebilir. Her türlü bilgiye ulaşmamızı, istediğimiz formatta grafik, metin, ses ve görüntü dosyalarını bir arada kullanmamıza olanak tanır. Edip KOŞAR BDE’nin Dezavantajları Bilgisayar destekli eğitimin amacı belirli bir konuda insanları eğitmek ve o konuda yeterli donanıma sahip hale getirmektir. Bir BDE yazılımının yeterliliği o yazılımın belirli şartlara uyması ile anlaşılır. En iyi yazılım bahsedilen dezavantajları en az düzeyde içeren yazılımdır. Edip KOŞAR BDE’nin Dezavantajları Gelişimde Sınırlama Bazı uzmanlar bilgisayar başında uzun süre kalmanın çocukların gelişimine zarar verebileceğinden bahsetmişlerdir. Bunun nedeni olarak da çocukların gelişmelerini tamamlayabilmeleri için gerekli olan diğer çocuklarla ve yetişkinlerle olan ilişkilerdeki azalma gösterilmektedir. Edip KOŞAR BDE’nin Dezavantajları Kısıtlı Ekran Görüntüsü Bilgisayarlar yazı, grafik, ve ses gibi yeteneklere sahiptirler. Fakat görüntü için sınırlı bir ekrana sahiptirler. Bu yüzden görmek istediğiniz bilgilerin büyüklüklerine göre ekrandaki görüntüyü sağa-sola veya yukarı-aşağı kaydırmak zorundasınız. Bu, bazen oldukça zor olabileceği gibi, çoğu zaman rahatsız edici ve dikkat dağıtıcıdır. Edip KOŞAR BDE’nin Dezavantajları FİYAT Fiyat bu tip uygulamalarda oldukça önemlidir. Çünkü ilk ihtiyacınız olan bilgisayardan gerekli yazılıma kadar her şeye para ödemeniz gerekir. Bu yüzden okullarda her öğrenci için bir bilgisayar tahsis edileceği yerde bir bilgisayar birden fazla öğrencini kullanımına açılır. Edip KOŞAR BDE’nin Dezavantajları Eğitim Programı ile ilgisi BDE için yazılmış programlarınızın eğitim programında belirlenen amaçlara ve içeriğe uyması zorunludur, aksi halde elinizdeki program ne kadar yüksek kalitede olursa olsun kullanamazsınız. Edip KOŞAR BDE’nin Dezavantajları Yazılım Azlığı Eğitim yazılımı satan, herhangi bir firmaya gittiğinizde size bol miktarda yazılım gösterebilirler. Bu yazılımların büyük bir çoğunluğu ise büyük eleştiriler almış olan yazılımlardır. Bu yüzden işinize yarayacak bir yazılım satın almadan önce yazılımın özelliklerini, müfredatınızla uyumlu olup olmaması, hedef kitlesinin sizin öğretim yaptığınız kitleye uyup uymadığı gibi soruları cevapladıktan sonra elinizde az sayıda kaliteli ama pahalı yazılım kalacaktır. Bazen de istediğiniz yazılımı bulamayabilirsiniz. Edip KOŞAR BDE’nin Dezavantajları Uyumluluk Bir işletim sistemi için için geliştirilmiş bir yazılım farklı işletim sistemlerinde veya aynı işletim sisteminin ileri versiyonlarında çalışmayabilir. Edip KOŞAR BDE’nin Dezavantajları Kullanım Hakları Piyasaya sürülen yazılımlarım çoğu kopyalanarak izinsiz çoğaltılmakta ve değerinden düşük fiyata satılmaktadır. Bu kullanım haklarının ihlali üreticilerin piyasaya kaliteli ürün sürmesi girişimlerini engellemektedir. Edip KOŞAR BDE’nin Dezavantajları Yazılımların çoğu yalnizca bilişsel alana hitap etmekte duyuşsal ve devinsel alana yönelik uygulamalara yer verilmemektedir. Ayrıca sınırlı dönütler öğrencinin yaratıcılığını sınırlayabilmektedir. Edip KOŞAR