Türkiye Sermaye Piyasaları Mayıs 2017 İÇİNDEKİLER 2 3 Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği 12 Türkiye Sermaye Piyasaları 30 Yatırım Kuruluşları 54 Yatırımcı Profili TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ SERMAYE PİYASASI KURUMLARI Sermaye Sermaye Piyasası Piyasası Kurulu Kurulu Türkiye Türkiye Sermaye Sermaye Piyasaları Piyasaları Birliği Birliği Borsa İstanbul Banka Banka Aracı Aracı Kurum Kurum Yatırım Yatırım Ortak Ortak .. Halka Halka Açık Açık Şirketler Şirketler Port. Port. Yön. Yön. Şti. Şti. Kote Şirketler Şirketler Kote 4 Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu Derece. Şti. Derecelendirme Bağ. Denetim Şti. Şti. Bağ. Denetim Şti. Takasbank Merkezi Kayıt Kuruluşu TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ • Nisan 2001’de kurulmuştur. • 2014 yılında yeniden yapılanarak üyeleri ve ismi değişmiştir. • Kamu tüzel kişiliğine haiz, özdüzenleyici bir meslek örgütüdür. • Sermaye Piyasası Kurulu denetimi altındadır. • Birliğin Nisan 2016 itibariyle 226 üyesi bulunmaktadır. o o o o o o 5 84 aracı kurum 43 banka 51 portföy yönetim şirketi 9 yatırım ortaklığı 31 gayrimenkul yatırım ortaklığı 8 girişim sermayesi yatırım ortaklığı ÜYELER Yatırım Ortaklığı Portföy Yönetim Şirketi 226 46 142 40 6 Banka Aracı Kurum 232 231 47 48 40 46 43 44 226 48 52 51 43 43 102 97 95 88 84 2013 2014 2015 2016 2017/04 AMAÇLAR • Üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, • Çalışanlarının mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, • Sermaye piyasasının gelişmesine katkıda bulunmak, • Üyelerin birbirleri ve yatırımcılar ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlâkını korumak, • Üyelerin dayanışma ve sermaye piyasasının gerektirdiği özen ve disiplin içerisinde çalışmalarını sağlamak, • Üyelerin iktisadi menfaatlerinin korunmasını ve mesleki konularda gelişmelerini sağlamak, • Üyeleri arasında haksız rekabetin önlenmesini sağlamak. 7 FAALİYETLER • Meslek kurallarını belirlemek, • Sermaye piyasasının ve aracılık faaliyetlerinin gelişmesini sağlamak üzere araştırmalar yapmak ve eğitim programları düzenlemek, • Eğitimler düzenlemek • Uyuşmazlıkların çözümünde görev almak • Uluslararası kurumlarla işbirliği yapmak • Finansal okuryazarlık faaliyetlerinde bulunmak 8 KURUMSAL YAPI Disiplin Komitesi Başkan (Yönetim Kurulu) Denetleme Kurulu Genel Sekreter Genel Sekreter Yardımcısı Araştırma ve İstatistik 9 Kurumsal İletişim Genel Sekreter Yardımcısı Genel Sekreter Yardımcısı Eğitim Hukuk İşleri İnceleme ve Gözetim Personel, İdari ve Mali İşler Bilgi Teknolojileri Üye İşleri ULUSLARARASI ÜYELİKLER • Asya Menkul Kıymetler Forumu (Asia Securities Forum - ASF), 2009 yılından itibaren üye. • Avrasya Borsalar Federasyonu (Federation of Euro-Asian Stock Exchanges FEAS), 2009 yılından itibaren yardımcı üye. • OECD Uluslararası Finansal Eğitim Ağı (International Network on Financial Education – INFE) 2015 yılından itibaren yardımcı üye. • İslami Finansal Hizmetler Kurulu (Islamic Financial Services Board – IFSB), 2016 yılından itibaren gözlemci üye. • Uluslararası Menkul Kıymet Birlikleri Konseyi (International Council of Securities Associations - ICSA), 2006 yılından itibaren üye. • Uluslararası Sermaye Piyasaları Düzenleyicileri Örgütü (International Organization of Securities Commissions - IOSCO), 2003 yılından itibaren gözlemci üye • Uluslararası Yatırımcı Eğitimi Forumu (International Forum for Investor Education - IFIE), 2009 yılından itibaren üye. 2010’dan itibaren IFIE/Asya Grubu kurucu üye. 10 İŞTİRAKLER MERKEZİ KAYIT KURULUŞU • %5 pay • 8 üyeli yönetim kurulunda 1 üye BORSA İstanbul • %1,3 pay • 10 üyeli yönetim kurulunda 1 üye SERMAYE PİYASASI LİSANSLAMA SİCİL VE EĞİTİM KURULUŞU • %49 pay • 7 üyeli yönetim kurulunda 2 üye 11 TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BIST-100 ENDEKSİ VE İŞLEM HACMİ Puan Mn. TL 100,000 10,000 İşlem Hacmi BIST-100 (TL) 80,000 8,000 60,000 6,000 40,000 4,000 20,000 2,000 Kaynak: Borsa İstanbul 13 2017/03 2016/10 2016/05 2016/01 2015/08 2015/03 2014/10 2014/05 2014/01 2013/08 2013/03 2012/10 2012/05 0 2012/01 0 BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ (MİLYAR TL) 504 627 555 614 692 2013 2014 2015 2016 2017/03 Kaynak: Borsa İstanbul 14 BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ SEKTÖREL DAĞILIM 100% 90% 80% Teknoloji 70% Mali Hizmetler 60% Sınai 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2012 Kaynak: Borsa İstanbul 15 2013 2014 2015 2016 BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ YOĞUNLAŞMASI Şirket Sayısı 1-10 11-25 26-50 51-100 100+ 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2012 Kaynak: Borsa İstanbul 16 2013 2014 2015 2016 PİYASA DEĞERİ* (2016, MİLYAR $) Abu Dabi Varşova Katar Borsa İstanbul Şili Tel Aviv Oslo Bors Filipinler Meksika Malezya Endonezya Tayland Suudi Arabistan Moskova Singapur İspanya Brezilya Tayvan Johannesburg OMX Nordic Güney Kore Avustralya İsviçre Hindistan Bombay Borsası Deutsche Börse Toronto MX Hong Kong Şenzhen Euronext Londra Grubu Şanghay Tokyo Nasdaq OMX NYSE 158 4,104 5,062 7,779 19,573 0 Kaynak: WFE 17 Sıra: 32 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 * WFE tanımı yatırım fonları, borsa yatırım fonları, yatırım ortaklıkları, kote olmayan şirketleri ve holding şirketlerini içermemektedir. PİYASA DEĞERİ/GSYH (2016) 20% Sıra: 51 Borsa İstanbul Kolombo Kazakistan Viyana Şenzhen Dubai Varşova Meksika HoChiMinh Şanghay Abu Dabi Kolombiya Muscat Nasdaq OMX Amman Lima Malta Brezilya Endonezya Yeni Zelanda İrlanda Deutsche Börse Moskova Kazablanka İspanya Oslo Bors Bahreyn Mauritius Hindistan Bombay Borsası Tel Aviv Suudi Arabistan Londra Grubu Filipinler Katar Şili Euronext Güney Kore Lüksemburg NYSE Avustralya Tayland OMX Nordic Malezya Tokyo Toronto MX Tayvan İsviçre Singapur Johannesburg Hong Kong 213% 221% 329% 1013% 0% Kaynak: WFE, IMF 18 40% 80% 120% 160% *Yalnızca ana 200% pazarlar BORSA İSTANBUL PAY PİYASASINA KOTE OLAN MENKUL KIYMET SAYISI Varant+Sertifika BYF+MKYO Diğer Şirketler Şirket 1,071 1,241 846 640 328 30 22 56 24 65 352 2013 Kaynak: Borsa İstanbul 19 18 67 18 69 348 341 332 328 2014 2015 2016 2017/03 66 Şirketler: Ulusal Pazar, GYO ve Girişim Sermayesi şirketleri Diğer Şirketler: İkinci Ulusal Pazar, Gözaltı Pazarı, Gelişen İşletmeler Piyasası ve Serbest İşlem Platformu şirketleri BORSALARA KOTE OLAN ŞİRKET SAYISI (2016) Kolombo Şili HoChiMinh Tahran Brezilya Johannesburg Borsa İstanbul Tel Aviv Endonezya Deutsche Börse Tayland Singapur Varşova Malezya Tayvan OMX Nordic Euronext Şanghay Hindistan Şenzhen Hong Kong Güney Kore Avustralya NYSE Londra Grubu Nasdaq OMX Toronto MX İspanya Tokyo Bombay Borsası 381 3,419 3,506 3,541 5,821 0 Kaynak: WFE 20 Sıra: 24 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 BORSA İSTANBUL PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) 1,023 817 1,014 873 315 2013 Kaynak: Borsa İstanbul 21 2014 2015 2016 2017/03 PAY SENEDİ İŞLEM HACMİ (2016, MİLYAR $) Moskova Suudi Arabistan Tayland Borsa İstanbul Johannesburg Tayvan Brezilya Hindistan OMX Nordic İspanya Avustralya İsviçre Toronto MX Deutsche Börse Hong Kong Güney Kore Londra Grubu Euronext Tokyo Şanghay BATS Chi-x… Şenzhen BATS ADB NYSE Nasdaq OMX 0 Kaynak: WFE 22 331 Sıra: 22 11,673 13,683 19,737 31,944 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 HİSSE SENEDİ PİYASALARINDA DEVİR HIZI (2016, İşlem Hacmi/Piyasa Değeri) Meksika Yeni Zelanda Varşova Atina Dubai İrlanda HoChiMinh Moskova Johannesburg Hindistan Hong Kong Oslo Bors Mısır Toronto MX Tayvan OMX Nordic Londra Grubu Suudi Arabistan Brezilya Avustralya İsviçre Deutsche Börse Tayland Euronext İspanya NYSE Tokyo Güney Kore Taipei Şanghay Borsa İstanbul Şenzhen Nasdaq OMX 0% Sıra: 3 210% 363% 411% 40% Kaynak: WFE, Borsa İstanbul 23 80% 120% 160% 200% ÖDÜNÇ PAY PİYASASI İŞLEMLERİ (MİLYON TL) 6,654 6,296 5,565 2,937 2012 Kaynak: Takasbank 24 3,023 2013 2014 2015 2016 AÇIĞA SATIŞ İŞLEMLERİ 18 8 18 4 18 0 17 6 20 % Açığa Satış İşlem Hacmi (myr. TL) 17 2 16 8 16 4 Toplam İşlem Hacmindeki Payı 18 % 16 0 15 6 17% 15 2 14 8 14 4 16 % 17% 14 0 13 6 13 2 14 % 16% 12 8 12 4 12 0 11 6 12 % 11 2 10 8 10 4 10 0 96 10 % 92 12% 88 84 80 76 8% 72 68 64 60 6% 56 52 48 44 40 36 6% 4% 32 28 24 20 2% 16 12 8 4 34 95 138 178 170 0 0% 2012 Kaynak: Borsa İstanbul 25 2013 2014 2015 2016 KREDİLİ İŞLEMLER Kredi Hacmi (mn. TL) Kredi Kullanan Müşteri Sayısı 10,417 9,914 9,539 8,924 11,462 1,062 1,616 1,148 1,507 1,465 2012 2013 2014 2015 2016 Kaynak: TSPB 26 VADELİ İŞLEM HACMİ Vadeli İşlem Hacmi (myr. TL) Kontrat Sayısı (mn. adet) 88 100 53 62 59 404 435 567 580 2014 2015 2016 2012 2013 415 Kaynak: Borsa İstanbul, VOB 27 Pozisyon kapamalar dahildir. . VADELİ İŞLEM HACMİ (2016, MILYAR $) Borsa İstanbul 131 Malezya Türev… Bombay Borsası İspanya Johannesburg… MCX-Hindistan Euronext Moskova Nasdaq OMX Tayvan Tür. Bor. NSE-Hindistan CFFEX-Çin Hong Kong ICE Türev (ABD) Kore Borsası Zhengzhou EB-Çin Dalian EB-Çin Tokyo Borsası Şanghay Tür. Bor. BM&FBOVESPA Montreal Borsası Londra Metal Borsası ASX SFE Türev Deutsche Börse ICE Türev (Avrupa) CME Grubu Sıra: 26 BANKA 0 Kaynak: WFE 28 66,946 107,967 1,025,444 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 35,000 40,000 BORSA İSTANBUL’A KOTE OLAN ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI 436 464 519 299 192 2012 Kaynak: WFE 29 2013 2014 2015 2016 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI (2016) Kazakistan Brezilya Lima Varşova Şenzhen Borsa İstanbul Kolombiya Tel Aviv Hong Kong İsviçre Moskova Taipei Buenos Aires Johannesburg Oslo Bors Viyana İspanya Şanghay Hindistan İrlanda Euronext Bombay… OMX Nordic Güney Kore Londra Grubu 0 Kaynak: WFE 30 519 Sıra: 20 5,311 5,383 7,276 8,901 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 YATIRIM KURULUŞLARI YATIRIM KURULUŞLARININ TAHVİL/BONO KESİN ALIM-SATIM HACMİ (MİLYAR TL) Aracı Kurum Banka 1,945 1,766 143 1,635 97 1,308 1,257 117 1,670 1,802 Kaynak: Borsa İstanbul 32 2013 184 117 1,141 2012 1,059 2014 942 2015 1,125 2016 TCMB ve Takasbank verileri hariç. Tescil işlemleri dahil. YATIRIM KURULUŞLARININ REPO/TERS-REPO HACMİ (MİLYAR TL) Aracı Kurum 16,315 Banka 14,626 13,289 1,358 14,877 1,331 1,397 1,271 13,229 11,931 11,508 2012 2013 Kaynak: TSPB 33 12,779 1,614 2014 14,700 2015 13,546 2016 TCMB ve Takasbank verileri hariç. Tescil işlemleri dahil. ARACI KURUMLARIN PAY SENEDİ İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) 1,634 2,045 2,027 2015 2016 1,746 1,247 2012 Kaynak: Borsa İstanbul 34 2013 2014 YATIRIM KURULUŞLARININ VADELİ İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) Banka Aracı Kurum 1,135 4 5 6 8 9 808 830 1,160 6 869 5 85 95 1,131 1,154 2015 2016 865 712 745 2012 2013 Kaynak: Borsa İstanbul, VOB 35 2014 KALDIRAÇLI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) 21,850 Likidite Sağlayıcı Müşteri 17,005 9,604 7,459 7,693 4,956 2,366 940 1,426 2012 Kaynak: TSPB 36 9,546 1,986 2,970 2013 12,245 3,340 4,353 2014 2015 2016 İŞLEM HACİMLERİNDE YOĞUNLAŞMA (2016) No. of Intermediaries Yatırım Kuruluşu Sayısı 51+ 21-50 7% 19% 11-20 1-10 13% 11% 20% 23% 67% 66% Vadeli İşlemler Kaldıraçlı İşlemler 17% 24% 76% 57% Pay Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB 37 SGMK PİYASALARDAKİ İLK ON YATIRIM KURULUŞU (2016/12) Pay Piyasası 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 GARANTİ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş. İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. YAPI KREDİ YATIRIM A.Ş. GEDIK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. MERRILL LYNCH MENKUL DEĞERLER A.Ş. TEB YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. DENİZ YATIRIM A.Ş. FİNANS YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. YATIRIM FINANSMAN MENKUL DEĞERLER A.Ş. Toplam (myr. TL) SGMK Kesin Alım-Satım 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 8% 8% 7% 6% 5% 5% 5% 4% 4% 4% 2,015 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TEB YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. GARANTİ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş. AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. SANKO MENKUL DEĞERLER A.Ş. GEDİK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. YAPI KREDİ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. A1 CAPITAL MENKUL DEĞERLER A.Ş. CREDIT SUISSE İSTANBUL MENKUL DEĞERLER A.Ş. DENIZ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş. Toplam (myr. TL) 13% 11% 10% 7% 6% 5% 5% 4% 3% 3% 1,160 Kaldıraçlı İşlemler AKBANK T.A.Ş. 29% 1 HSBC BANK A.Ş. 7% 2 YAPI KREDİ BANKASI A.Ş. 7% 3 T. GARANTİ BANKASI A.Ş. 6% 4 TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş. 6% 5 T. İŞ BANKASI A.Ş. 6% 6 CITIBANK A.Ş. 4% 7 ANADOLUBANK A.Ş. 3% 8 JP MORGAN CHASE BANK MERKEZİ NEW YORK İSTANBUL TÜRKİYE 3% ŞB 9 DEUTSCHE BANK A.Ş. 3% 10 Toplam (myr. TL) 1,308 Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB 38 Vadeli İşlemler IŞIK MENKUL DEĞERLER A.Ş. INVEST-AZ MENKUL DEĞERLER A.Ş. GCM MENKUL KIYMETLER A.Ş. GEDİK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. SANKO YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. DESTEK MENKUL DEĞERLER A.Ş. ALB MENKUL DEĞERLER A.Ş. VENBEY YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. ATIG YATIRIM MENKUL DEGERLER A.Ş. Toplam (myr. TL) 10% 9% 9% 7% 7% 6% 6% 4% 4% 4% 21,850 TAMAMLANAN KURUMSAL FİNANSMAN PROJE SAYISI (SADECE ARACI KURUMLAR) Özelleştirme 883 Halka Arz-Hisse Senedi Birleşme-Ortaklık 746 Diğer Danışmanlık Sermaye Art.-Temettü Dağ. Halka Arz-Tahvil 644 14 63 393 409 16 47 21 43 34 11 34 90 72 87 83 702 608 465 114 284 175 2012 Kaynak: TSPB 39 2013 2014 2015 2016 PAY SENEDİ HALKA ARZLARI Tutar (mn. TL) Halka Arz Sayısı 30 19 13 6 2 343 648 1,381 714 119 2012 2013 2014 2015 Kaynak: Borsa İstanbul 40 2016 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI İHRAÇLARI 758 ÖSBA İhraç Miktarı (myr. TL) Borçlanma Aracı Sayısı 621 517 330 235 42 2012 Kaynak: Borsa İstanbul 41 56 66 80 90 2013 2014 2015 2016 KURUMSAL YATIRIMCILARIN PORTFÖY BÜYÜKLÜĞÜ (MİLYAR TL) Risk Ser. GYO MK Yat. Ort. EYF MKYF 133 1.1 96 1.5 76 1.0 18 0.3 22 112 1.3 24 0.3 21 0.3 61 0.3 48 38 27 30 35 41 2013 2014 2015 Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB 42 47 2016 ARACI KURUMLARDA VARLIK YÖNETİMİ Portföy Büyüklüğü (mn. TL) Yatırımcı Sayısı 3,696 2,923 2,753 2,649 2,511 3,735 4,366 5,375 1,267 1,341 2012 2013 2014 2015 2016 Kaynak: TSPB 43 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNDE VARLIK YÖNETİMİ Portföy Büyüklüğü (mn. TL) 3,500 Yatırımcı Sayısı 3,082 2,861 3,000 2,500 2,118 2,283 2,422 2,000 1,500 1,000 500 0 56,367 64,614 81,799 100,979 122,081 2012 2013 2014 2015 2016 Kaynak: SPK, TSPB 44 ARACI KURUMLARIN ŞUBE AĞI Acente Şubesi 6,911 161 Şube İrtibat Bürosu 7,288 7,174 150 153 6,162 323 5,374 310 6,684 6,950 7,071 5,763 5,018 2012 Kaynak: TSPB 45 2013 2014 2015 2016 ARACI KURUMLARIN ÇALIŞAN SAYISI 6,632 5,258 2012 Kaynak: TSPB 46 5,480 2013 6,478 5,657 2014 2015 2016 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN ÇALIŞAN SAYISI 583 615 2013 2014 Kaynak: TSPB 47 698 720 2015 2016 BANKALARIN ÇALIŞAN SAYISI 213,431 200,745 216,063 216,722 210,136 2012 2013 2014 2015 2016 Kaynak: BDDK 48 ARACI KURUMLARIN BİLANÇOSU (MİLYAR TL) Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Özsermaye 20.1 13.0 10.4 14.2 15.3 11.4 2012 Kaynak: TSPB 2013 2014 4.3 4.0 3.7 3.3 3.0 49 14.1 14.0 15.1 21.2 2015 2016 ARACI KURUMLARIN GELİR TABLOSU (MİLYON TL) Brüt Kar Faaliyet Karı Net Kar 2,175 2,001 1,587 1,394 1,122 529 290 126 2012 Kaynak: TSPB 50 226 2013 281 2014 372 433 483 301 332 2015 2016 ARACI KURUMLARIN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL) Komisyon Gelirleri Kurum Portföyü Kar/Zararları Kurumsal Finansman Gelirleri Varlık Yönetimi Gelirleri Diğer Gelirler 2,175 2,001 358 1,587 1,394 1,122 257 167 133 52 95 129 686 2012 Kaynak: TSPB 51 308 360 170 89 136 78 1,332 895 2013 164 106 1,511 1,017 2014 2015 2016 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN BİLANÇOSU (MİLYON TL) Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Özsermaye 571 472 609 552 507 456 410 321 348 365 311 2013 Kaynak: TSPB 52 373 2014 2015 2016 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR TABLOSU (MİLYON TL) Brüt Kar Faaliyet Karı Net Kar 347 296 230 205 61 2013 Kaynak: TSPB 53 59 65 2014 70 88 2015 91 105 2016 111 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL) Fund Sales Financial Advisory Discretionary Asset Mgmt. Investment Trust Mgmt. Pension Fund Mgmt. Mutual Fund Mgmt. 337 294 22 229 205 28 25 20 99 91 69 52 177 121 134 2013 2014 Kaynak: TSPB 54 2015 211 2016 YATIRIMCI PROFİLİ YURTİÇİ TASARRUFLARIN DAĞILIMI (MİLYAR TL) 2,263 1,989 1,818 1,610 1,459 213 563 Mevduat 518 517 469 474 772 2012 946 2013 1,053 2014 Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları 56 Pay Senedi Tahvil-Bono 226 249 195 247 1,245 1,453 2015 2016 YURTİÇİ YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ 15% 32% 53% 2012 12% 29% 14% 28% 11% 26% 25% Pay Senedi Tahvil-Bono Mevduat 59% 58% 2013 2014 Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları 57 11% 63% 64% 2015 2016 Yurtiçi yerleşiklerin toplam tasarrufu: 2 trilyon TL (2016) YURTDIŞI YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ Pay Senedi 49% 43% 47% 44% 45% Tahvil-Bono Mevduat 39% 39% 12% 2012 28% 26% 27% 2015 2016 35% 19% 18% 2013 2014 Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları 58 29% Yurtdışı yerleşiklerin toplam tasarrufu: 350 milyar TL (2016) PAY SENEDİ YATIRIMCI SAYISI Pay Senedi Yatırımcı Sayısı (bin) 2012 Yurtiçi Yatırımcılar 1,080.3 Yurtiçi Bireysel 1,075.4 Yurtiçi Kurumlar 4.3 Yurtiçi Kurumsal 0.6 Yurtdışı Yatırımcılar 8.3 Yurtdışı Bireysel 4.8 Yurtdışı Kurumlar 1.3 Yurtdışı Kurumsal 2.2 Toplam 1,088.6 Kaynak: MKK 59 2013 1,100.9 1,095.2 5.1 0.6 9.6 6.0 1.3 2.3 1,110.4 2014 1,065.5 1,059.6 5.2 0.7 9.9 6.2 1.4 2.3 1,075.4 2015 1,049.2 1,043.5 5.0 0.7 9.8 6.2 1.5 2.1 1,059.0 2016 1,031.3 1,025.9 4.7 0.7 9.5 6.2 1.4 1.9 1,040.8 PAY SENEDİ PORTFÖYÜ DAĞILIMI (MİLYAR TL) Halka Kapalı Kısım Yabancı Yerli 627 606 555 553 504 378 361 329 340 310 159 157 141 121 73 73 90 85 89 2012 2013 2014 2015 2016 Kaynak: MKK, Borsa İstanbul 60 141 PAY PİYASASINDA YABANCI YATIRIMCILAR İşlem Hacmi Saklama 80% 32% Saklama Payı İşlem Hacmi Payı 70% 28% 60% 24% 50% 20% 40% 16% 30% 12% 20% 8% 10% 4% 0% 0% 2012 Kaynak: MKK, Borsa İstanbul 61 2013 2014 2015 2016 PAY SENEDİ PORTFÖY DAĞILIMI 100% Yurtdışı Diğer 90% 80% Yurtdışı Kurumlar 70% 60% Yurtdışı Bireysel 50% Yurtiçi Diğer 40% 30% Yurtiçi Kurumlar 20% 10% Yurtiçi Bireysel 0% 2012 Kaynak: MKK 62 2013 2014 2015 2016 Halka açık pay senedi portföyü: 247 milyar TL (2016) YATIRIMCI GRUPLARINA GÖRE PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI 100% 90% Yurtdışı Kurumsal 80% Yurtdışı Kurumlar 70% 60% Yurtdışı Bireysel 50% Yurtiçi Kurumsal 40% 30% Yurtiçi Kurumlar 20% Yurtiçi Bireysel 10% 0% 2012 Kaynak: TSPB 63 2013 2014 2015 2016 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI YATIRIMCILARI 100% Yurtdışı Diğer 90% 80% Yurtdışı Kurumlar 70% 60% Yurtdışı Bireysel 50% Yurtiçi Diğer 40% 30% Yurtiçi Kurumlar 20% 10% Yurtiçi Bireysel 0% 2012 Kaynak: MKK 64 2013 2014 2015 2016 ÖSBA portföy büyüklüğü: 49 milyar TL (2016) YATIRIM FONU YATIRIMCILARI 50.0 45.0 3.0 Portfoy Değeri (myr. TL) 3.0 Yatırımcı Sayısı (mn.) 40.0 2.92 35.0 2.9 30.0 2.8 25.0 2.81 2.77 20.0 2.8 2.75 2.7 15.0 2.7 10.0 2.6 5.0 2.6 - 30.5 31.0 36.2 38.9 47.1 2012 2013 2014 2015 2016 Kaynak: MKK 65 2.91 2.9 2.5 ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KATILIMCILARI 70.0 6.6 Portfoy Değeri (myr. TL) 60.0 6.0 Yatırımcı Sayısı (mn.) 6.0 5.1 50.0 7.0 5.0 4.1 40.0 4.0 3.1 30.0 3.0 20.0 2.0 10.0 1.0 - 20.3 26.0 37.6 48.0 60.8 2012 2013 2014 2015 2016 Kaynak: EGM 66 - Portföy büyüklüğü devlet katkılarını içermektedir. VADELİ İŞLEMLER YATIRIMCI DAĞILIMI (SADECE ARACI KURUMLAR) 100% Yurtdışı Kurumsal 90% 80% Yurtdışı Kurumlar 70% Yurtdışı Bireysel 60% 50% Yurtiçi Kurumsal 40% 30% Yurtiçi Kurumlar 20% Yurtiçi Bireysel 10% 0% 2012 Kaynak: TSPB 67 2013 2014 2015 2016 KALDIRAÇLI İŞLEM YATIRIMCI DAĞILIMI 100% Yurtdışı Kurumsal 80% Yurtdışı Kurumlar 60% Yurtdışı Bireysel 40% Yurtiçi Kurumsal Yurtiçi Kurumlar 20% Yurtiçi Bireysel 0% 2012 Kaynak: TSPB 68 2013 2014 2015 2016 www.tspb.org.tr info@tspb.org.tr