Çok değerli din görevlisi ve adayları arkadaşlar! Şunu hiçbir zaman unutmayın. Eğer biz bir konuya vakıfsak o konu bizim için basittir ve kolaydır. Vakıf değilsek zordur. Bizler sınavlara 1 ay kala 2 ay kala sınavlara çalışmaya başladığımız zaman sınavlardan istediğimiz randımanı alamayız. Onun içindir ki 5-6 ay öncesinden kendimizi hazırlamamız gerekir. Bir de nasıl bir kaynaktan çalışıyoruz? O da önemli. Şunu hiçbir zaman unutmayın. Bilgi olmadan soru yapılmaz. ÖSYM’nin sorduğu 80 sorudan 8’ini ÖSYM yetkilileri açıkladı. Bu açıklanan 8 sorudan Allah aşkına hangisi YORUMDU. Bilgisi olmayan insan bunu nasıl yapabilir. Şimdi gelin hep birlikte ÖSYM’nin Verdiği aşağıdaki soruları bir tahlil yapalım. Bu soruların neresinde yorum var. Yukarıdaki soruya bir bak. Buradaki durak çeşitlerini bilmeyen bir imam nasıl yapacak. 3 noktanın ne anlama geldiğini bilmeyen nasıl yapacak. YORUM BUNUN NERESİNDE Yukarıdaki soruya bir bak. Buradaki Arapçaya benzer, Arapçaya karışmış, Arapçalaşmış köken olarak farklı-yabancı olan kelimeleri bilmeyen bir imam nasıl yapacak ‘’Garibul Kuran’’ kavramını bilmeyen bu soruyu nasıl yapacak. YORUM BUNUN NERESİNDE Bir kere bu tür soruları yapmak için önce kavramları tanımak lazım. Fahrettin Razi kimdir necidir. Hangi mezhebe tabidir. Görüşü nedir. Akılla risaletle ilgili görüşü nedir. Önce bunun bilinmesi gerek. Göz güneşle beraber işe yarar. Aydınlık olmadan göz işe yaramaz. Vahiy-Risalet-Kuran olmadan da akıl işe yaramaz. YORUM BUNUN NERESİNDE(az da olsa yorum gerek) Yanda sayılan MADDELERİ tanımayan, sayılan maddeler hangi mezhebe aittir? Sorusunu bilemeyen bir din görevlisi veya adayı bu soruları nasıl yapacak. Allah Aşkına YORUM BUNUN NERESİNDE Seçeneklerdeki kavramları bilmeyen bir diyanet görevlisi bu soruyu nasıl yapacak. Mikatı, Haremi, Hill vb. Kavramları bilmeyen Bu soruyu cevaplaya bilir mi? ÖSYM’nin sorularına Yorum yorum diye milleti korkutan insanlar Allah Aşkına YORUM BUNUN NERESİNDE Bu soruda verilen 5 seçeneği bilmeyen bu seçeneği duymamış ve okumamış olan bir hocamız nasıl yapacak. Mana ile Rivayet bilgisi olmayan bir insanın bunu yapması mümkün mü? SORUYORUM! YORUM BUNUN NERESİNDE Bu imam Hz. Musa’ya verilen 10 emiri bilip bilmediği soruluyor. Bir hocamız bu 10 emri okuduysa aklına almaya çalıştıysa bu soruyu rahatlıkla yapar. ÖSYM hep yorum sorar. Diye milleti KANDIRANLAR YORUM BUNUN NERESİNDE EY YORUM YORUM DİYE MİLLETİ KANDIRAN ÖSYM’ciler Nesi, Hilf, Civar, Vela ve ASABİYET kavramını bilmeyen Diyanete gönül vermiş imam hocam bu soruları nerden yapacak. Okuduğunuz kitap aşkına YORUM BUNUN NERESİNDE O HALDE ÖYSM’nin soru sitili hakkında şöyle diyebiliriz. Genelde sorudan önce açıklama babında bir şeyler yazar, ondan sonra soruyu sorar. Çok Değerli Kardeşlerim! Bu aşağıda verilen Ösym’nin Sorduğu Soruları Ve Bizim Kitaptaki Soruları Karşılaştırdık. Ösym Soruların Hepsini Vermediğinden Dolayı Sınava Girmiş Arkadaşlardan Edindiğimiz Bilgilere Göre Karşılaştırdık. Şu soruydu?, Şuna Benzer Soruydu?, Söyle sorulmuştu?, Sorunun Cevabı Buydu gibi. Derledik Topladık Karşılaştırdık. KİTABIMIZIN FAYDALI OLUP OLMADIĞINA SİZ SAYIN HOCALARIM KARAR VERİN. SİPARİŞ İÇİN : 0.535.820.33.32 SORU -1 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Kevser suresi’nin inme sebebi olan, erkek çocukları yaşamadığı için Peygamberimizle(s.a.v) hakkında ‘’soyu kesik’’ diye alay eden müşrikin ismi sorulmuştu. Sorunun cevabı: As Bin Vail’di. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 303-Erkek çocukları yaşamadığı için Peygamberimize müşriklerden olan As bin Vail, nesli kesik manasına EBTER dedi. Rasulüllah çok üzüldü. Rüyasında nazil olan hangi sûre ile buna cevap verilmiş ve Rasulüllah’ın üzülmemesi istenilmiştir? Kevser Suresi(MBSTS kitabımızın 30. sayfa) 246-Peygamberimizin oğlu “Kasım” öldüğünde Muhammed’in soyu kesildi diye alay eden kişi kimdi? As bin Vail(MBSTS kitabımızın 498. sayfa) 247-“Asıl soyu kesilen, ismi unutulan, sana kin ve düşmanlık eden kimsedir” ayeti hangi surededir? Kevser suresi. (Bu ayet As bin Vail için indirilmiştir) (MBSTS kitabımızın 498. sayfa) 5-Kevser suresinde soyu kesik olarak suçlanan aşağıdaki isimlerden hangisidir?(Sure anlatımlı Meal kitabımızın 375. sayfa) A)Hz. Muhammed B)Ebu Cehl C)Ebu Leheb D)As bin Vail Cevap:A --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -2 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Kur’an’ı Kerim’i mükemmel bir şekilde okumayı öğreneceğimiz ‘’Üstadın-Hocanın-Kıraat uzmanı’nın’’ ismi sorulmaktaydı. Sorunun cevabı: Fehm-i Muhsin’di BİZİM KİTAPTAKİ SORU Fem-i Muhsin:Kur’an-ı Kerim’i emredilene uygun olarak en güzel tarzda icra eden üstad demektir. Fem-i Muhsin, Kur’an’ı mükemmel bir üslup ve eda ile okur ve okutur. (MBSTS kitabımızın 51. sayfa) 111-Ravmin nasıl yapılacağını, fem-i muhsinden öğrenmelidir. Ravm, harekenin durumunu açıklamak için yapılan bir beyandır. Bunu gözleri görmeyen âmâlar, kulakları vasıtasıyla idrak edebilirler. Ravm vakıf halinde hangi harekelerde yapılır? (MBSTS kitabımızın 63. sayfa) Ötre ve esrede yapılır. 123/1-Ravm ne demektir? Lugatta, "taleb etmek" demektir. Tecvid ilminde ise: "Gizli ses ile harfin harekesini taleb etmeye, yani harekeyi hafif bir sesle okumaya: "Ravm" denir. Bu durumda, esre harekesinin çok azı kalır. Üçte biri kadar. Ravmin nasıl yapılacağını, fem-i muhsinden öğrenmelidir. Esrede olduğu gibi ötrede de ravm yapılabilir. Üstünde yapılmaz. Ravm, vasıl hükmünde olduğu için ancak kasr ile ravm yapılabilir. Tûl ve tevessut ile ravm yapılmaz. (MBSTS kitabımızın 64. sayfa) 270- َمجْ ٰري َهاYandaki ‘’Mecrahe’’ kelimesindeki Ra harfi neden ‘’Mecrehe’’ diye ince okunmaktadır ve hangi surede geçmektedir? İmale olduğundan dolayı, Hud suresinin-41. ayetin imale-i kübra ile okumak lazımdır. Burada “ra” harfinin önündeki elif harfini imale-i kübra ile imale yapabilmek için: Elif harfini telaffuz ederken ye harfi gibi yaparak ve re harfini ince okumakla mümkün olur. Bu konuları ancak bir fem-i Muhsin denilen kıraat uzmanından öğrenilerek okunmalıdır. (MBSTS kitabımızın 72. sayfa) 308-Sekte ne demektir? Geniş anlamı ile sekte nefes almadan sesi kesmeye denir. Sesin kesilme süresi ise okuyuş tarzımıza bağlıdır. Ancak normal bir okuyuş tarzına göre bir elif miktarı kadar geçecek bir zaman, nefes almaksızın susulmasına sekte diyoruz. Bu konuları ancak bir fem-i Muhsin denilen kıraat uzmanından öğrenilerek okunmalıdır. Sekte vakıf hükmünde vakfa yakın bir keyfiyyetdir. (MBSTS kitabımızın 74. sayfa) 410-Lügatte kolaylaştırmak olan, İstilâhta ise ‘’iki hemze yan yana geldiği zaman ikinci hemzeyi med yapmaktır.’’ diye ifade edilen teshil nasıl okunur? أَأ َ ْع َجمِ يörneğinde ٰأ َا ْع َجمِ يşekilde okunur. Bu konuları ancak bir fem-i Muhsin denilen kıraat uzmanından öğrenilerek okunmalıdır. (MBSTS kitabımızın 80. sayfa) 579-Aşağıdaki ifadeler doğru mudur? İhlâs suresinden aşağı surelerde tehlil ve tahmid selefin tatbikatına göre teberrüken yapılmaktadır, olabilir. Kelimenin sonu tenvin olursa, Kalkale harfi olursa ravm ve işmam yapılmaz. Eğer medd-i lin olursa vakıf halinde idğam ve işmam yapılır İklabı’da (ihfayı şefeviyi) Araplar ihfa yaparlar. Medd-i ârız caiz olduğundan okuyucu isterse tûl - tavassut - kasır - ravm ve işmam gibi bunlardan birini yapar. Bu farklılıkları yapmaya kıraat denir. Tarihte iki okuyuş tarzı vardır. Bunlar İstanbul ağzı(okuyuş tarzı) ve Mısır ağzı(okuyuş tarzı) Mesela: İstanbul ağzına göre, meddi tabi bir elif miktarı uzatılır; Mısır ağzına göre ise meddi tabi iki elif miktarı uzatılır. İstanbul ve Mısır ağzı tabirleri 16. asrın başından itibaren başlamıştır. Biz Kur’an’ı Kerim’i Asım kıraatı ve Hafsın rivayetine göre okuyoruz. Kur’an 10 imam ve 20 de ravi olmak üzere, bunların kıraat ve rivayetlerine göre farklı farklı okunmasından dolayı endişeye düşülmemelidir. Bilakis bu Kur’an’ın zenginliği ve mucizeliğidir. Bazı tecvid kurallarının nasıl yapılacağını, fem-i muhsinden öğrenmelidir Evet (MBSTS kitabımızın 88. sayfa) -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -3 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Bazı surelerin birden fazla isimleri vardır. ÖSYM tarafından Kur’an-ı Kerim’de ki bazı surelerin ikinci isimleri sorulmuştu. Zuhruf=Ğufar olarak yazılmıştı. Zuhruf suresinin ise ikinci ismi yoktur. Sorunun cevabı: Zuhruf=Ğufar BİZİM KİTAPTAKİ SORU 229-Kur’an-ı Kerim’deki bazı surelerin birden fazla isimleri vardır. Bunlar nelerdir? Enfâl:Bedr Tâhâ:Kelîm Şuarâ:Câmia Neml:Süleyman Fâtır:Melâike Zümer:Guraf Gâfir'in:Tavl ve Mü'min Haşr:Beni Nadir Saff:Havâriyyin Kâfirün:Mukaşkışe Casiye:Şerîat ve Dehr Muhammed:Kıtâl İnsan:Ebrâr ve Emşâc Tebbet:Mesed Sûresi İsrâ':SubhânveBeni İsrâil Fussilet:Secde, Hâ Mîm ve Mesâbih(MBSTS kitabımızın 26. sayfa) -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -4 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU ÖSYM tarafından ‘’Fezailu’l-Kur’an’’ ile ilgili yani Kuran okumanın fazileti ile ilgili bir hadisi şerif verilmişti. Bu hadisi şerif ile ilgili kavramı soruyordu. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 102-Fezailu’l Kur’an nedir? Kur’an’ın faziletleri anlamına gelir. Kur’an’ın tamamını veya bazı sure yada ayetlerini öğrenip okuyan öğreten dinleyen ezberleyen hükümlerine göre amel edenlerin kazanacakları sevapları bazı sure yahut ayetlerin şifalı olduğunu bildiren hadisleri içeren literatür için kullanılan bir tabirdir. Kur’an’ın fazileti hakkında yazılan ilk eserin İmam Şafii(Menafi’l-Kur’an) tarafından yazıldığı ileri sürülmektedir. (MBSTS kitabımızın 100. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -5 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU "Muhammed, ancak bir peygamberdir. Ondan önce de peygamberler gelip geçmiştir. Şimdi o ölür ya da öldürülürse, gerisin geriye (eski dininize) mi döneceksiniz? Kim (böyle) geri dönerse, Allah'a hiçbir şekilde zarar vermiş olmayacaktır. Allah, şükredenleri mükâfatlandıracaktır." (Al-i İmran, 3/144) Soruda bu ayet verilmiş olup hangi savaşta olduğu, yani bu olayın hangi savaştan bahsedildiği, nüzul sebebi sorulmaktaydı. Cevap seçeneği; Uhut Savaşı’ydı BİZİM KİTAPTAKİ SORU 630-Uhud savaşında, Hz. Peygamberi yaralayan ve dişini kıran, Hz. Musab bin Ümeyr’i şehid ettiğinde onu Peygambere benzeterek ‘Muhammed(s.a.v)i öldürdüm‘ diye bağıran ve yaygara çıkaran kimdir? Abdullah bin Kamia(MBSTS kitabımızın 516. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -6 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Soruda bir Kur’an-ı Kerim ayeti verilmiş olup ‘’İklâb - Medd-i muttasıl - İhfâ’’ tecvid kuralları sorulmaktadır. Bizim kitapta ise bu konularda geniş bilgi var. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 230-İklab ne demektir? Çevirmek, çevrilmek, bir halden başka bir hale döndürmek, bir şeyi değiştirmek manalarına gelen bir kelimedir. Tenvin ve nun'u sakinden sonra “ ”بharfi gelirse; “ ”بden önce gelen tenvin veya nunu sakin denir. Okurken ötrede dudaklar önde kalır. (MBSTS kitabımızın 70. sayfa) ‘‘ ’’ ْم harfine çevrilerek okunmasına صير ِ َس ِميعُ ْمب ِ َس ِميع ب َ = صير َ , ِم ْن بَ ْع ِد ِه = ِم ْمبَ ْع ِد ِه 73-Medd-i Muttasıl nasıl olur? Harf-i med’den sonra AYNI Kelimede, sebeb-i med’den "Kısa hemze" bitişik olarak gelirse, Medd-i Muttasıl olur. (MBSTS kitabımızın 62. sayfa) 213-‘’Gunnenin bekasıyla, şedden uzak, idgam ile izhar arasında bir okuyuş’’ olarak tarif edilen kural hangi kavram içindir? İhfa 212-Istılah ve kelime olarak ‘’ihfa’’ ne demektir? İhfâ; gizlemek demektir. Tenvin veya nûn-i sakin'den sonra ihfâ harflerinden(15 harften) biri gelirse, tenvin veya nûn-i sakinin gunnesi tutularak okunur. Buna ihfâ denir. Başka bir tarifle ğunnesini belirtmek suretiyle şeddeden arınmış olarak idğam ile izhar arası uygulanan bir haldir 214-İhfa harfleri nelerdir? ك، ق، ف، ظ، ط، ض، ص، ش، س، ز، ذ، د، ج، ث، ت 215-İhfanın esası nedir? İhfa yapılırken dil ucu serbest bırakılarak genizden bir sesin gelmesi şarttır. Sesimizi genizden getirirken burnumuzu sıkalım. Şayet ses kesilir ve burun tıkanırsa ihfa olur. Yoksa ses hâlâ geliyorsa o zaman ihfa olmaz ama biz ihfa yaptığımız zannederiz. , (MBSTS kitabımızın 69. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -7 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Bu ayette geçen 3 nokta da nasıl durulacağı sorulmaktadır. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 396-Vakf-ı Mu‘âneka veya Vakf-ı Murakabe denir. Birbirine yakın iki ayrı yere konan, üçer noktadan ibarettir. Bu üç noktanın birisinde durulur. Eğer üzerinde üç(3) nokta bulunan birinci kelimede durulursa, üç nokta olan ikinci kelimede durulmaz. Birinci kelimede durulmamışsa, ikincide durulur. Her ikisinde de durmamak veya her ikisinde de durmak câiz değildir. Hangi Secaventten bahsedilmiştir? , (MBSTS kitabımızın 79. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -8 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU MSYM’nin sorduğu soruda Kuran’da bazı secaventler(vakıflar) , ط, ز,ج, ص, مharfleri sorulmuştu. Yanlış olan hangisidir? Şeklinde bir soruydu. Yani yanlış eşleştirilmişti. Yanlış eşleştirilen Vakf-ı Murahhas’idi BİZİM KİTAPTAKİ SORU 370-Muhammed b. Tayfur es- Secavendi’ye ait işaretler kaç tanedir ve nelerdir? Vakf-ı Lâzım ()الوقف االزم: İşareti مharfidir Vakf-ı Mutlak ()الوقف المطلق: İşareti طharfidir Vakf-ı Câiz ( )الوقف الجائز: İşareti جharfidir. Vakf-ı Mücevvez()الوقف المجوذ:İşareti زharfidir. Vakf-ı Murahhas ()الوقف المرخص: İşareti صharfidir. (MBSTS kitabımızın 78. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -9 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Peygamberimiz, bir sahabenin bir sorusu üzerine iki farklı surelerden ayet okuyarak konuya açıklık getirmiştir. Bu tefsir nasıl bir tefsirdir? Diye sorulmuştur. Cevap seçeneği; Kur'ân'ı Kur'ân'la tefsiri idi. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 136-İlk tefsir hareketi nasıl başlamıştır? Kur’an’ın kendi kendini tefsir etmesiyle yani bir ayetin başka bir ayetle açıklanmasıyla başlamıştır. 141-Hz. Peygamber neden Kur'an'ın tamamını tefsir etmemiştir? O dönemde meselelerin azlığı insanların vahyin inişine şahit olmalarıdır. Hz. Peygamber Ashabına Kur'an'ın mübhem, mücmel ve müşkil yönlerini açıklamıştır. Peygamber Efendimiz (s.a.v), hem sahibî efendilerimizin sorduğu ayetleri, hem de bazen kendiliğinden tefsir etmiştir. Fakat O(s.a.v), Kur’an’ın hepsini değil de, sadece belli bir kısmını açıklamıştır. 142-Peygamberimiz Kur’an’ı ne şekillerde tefsir etmiştir? Hz. Peygamber’in tefsiri, Kur’ân’ın mücmel olan âyetlerini tafsîl, umumî hükümlerini tahsîs, müşkilini tavzih, neshe delâlet etme, müphem olanı açıklama, garip kelimeleri beyan etme, tavsif ve tasvir ederek müsahhas hale getirme, edebî incelikleri muhtevî âyetlerin maksadını bildirme gibi belli başlı kısımlara taalluk eder. 143-Hz. Muhammed(sav)’in tefsirinin özellikleri nelerdir? Kur’ân’ın mücmel olan âyetlerini tafsîl, umumî hükümlerini tahsîs, müşkilini tavzih, neshe delâlet etme, müphem olanı açıklama, garip kelimeleri beyan etme, tavsif ve tasvir ederek müşahhas hale getirme, edebî incelikleri muhtevî âyetlerin maksadını bildirme. 148-Peygamber efendimizin Kur’an’ı tefsir şekilleri (metodları) nelerdir? Kur'ân'ı Kur'ân'la tefsiri, Mücmeli beyan etmesi, Peygamber'in Kur'ân'ın Manasını yekid suretiyle beyanı, Umumu tahsis etmesi, Mutlakı takyid etmesi Müşkili tavzih etmesi, Mübhemi beyan etmesi, Neshi beyan etmesi, Amelî olarak tefsir etmesi, Takrirî olarak beyanı, Luğavî izahlarda bulunması, Maksudu tayin etmesi, Tavsif ederek açıklaması, Temsillerle açıklaması, Tasvir ederek açıklaması, Ayetlerle istidlal etmek suretiyle açıklaması, Muhatabın durumuna göre açıklaması (MBSTS kitabımızın 102. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -10 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU ÖSYM’nin sorduğu sorulardan biri de; Kur’an’da geçen bazı halk - topluluk ismi sorulmuştu. Yani Kur’an’da hangi isimle geçmektedir şekliyle sorulmuştu. Cevap seçeneği ise; Eshab-ı Eyke(Medyen) BİZİM KİTAPTAKİ SORU Ashâb-ı Medyen:Medyen halkı demektir. Medyen, Akabe körfezinden Humus vadisine kadar uzanan bölgenin adıdır. Ashabu`l-Eyke:Kur’an’ı Kerim`de Hz. Şuayb`in peygamber olarak gönderildiği bildirilen ve Ashab-ı Medyen olarak anılan kavim (MBSTS kitabımızın 412. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------SORU -11 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU ÖSYM’nin sorduğu sorulardan 35-40 civarında kavram sorusu vardı. Bunlardan biri de İsrailiyat kavramıdır. Soruda ‘’İsrailiyat’’ kavramının tanımı sorulmaktadır. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 106-Yahudi, Hıristiyan ve diğer kültürlerden nakledilen rivayet bütününe, başka bir ifade ile tefsirlere giren “Yahûdî kaynaklı fikirler, aynı zamanda Hıristiyan kaynaklı fikirler ve bunların ikisinin karışımından ibâret olan Bâtınî ve Gnostik (irfânî) fikirler”e ne ad verilir? İsrâiliyyât (MBSTS kitabımızın 100. sayfa) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - SORU -12 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Seçeneklerde Mekki olan sureler verilmiştir. Cevapta ancak Medeni olan sure istenmiştir. Cevap seçeneği; Nasr Suresi idi. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 479-Mekke’de indiği halde medeni sayılan sure hangisidir? Nasr(MBSTS kitabımızın 38. sayfa) 476-Medine’ de son inen sure hangisidir? Nasr(MBSTS kitabımızın 38. sayfa) 68-Mısır Meliki Fuât’ın 1342’de ilmi bir heyete tetkik ettirerek bastırdığı mushafa göre Medine’de inen sureler hangileridir? Bu sureler 28 tane olup şunlardır: Ahzâb, Mücâdele, Âl-i İmran, Mümtehine, Bakara, Münâfikûn, Beyyine, Nas, Cum'a, Nasr, Enfal, Nisâ, Felak, Nûr, Fetih, R'ad, Hacc, Saff, Hadid, Tahrim, Haşr, Tâlak, Hucurât, Tegabün, İnsan, Tevbe, Maide ve Zilzal(MBSTS kitabımızın 19. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -13 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Seçeneklerde tefsir çeşitleri verilmiş olup Ahkâm tefsiri yani fıkhı tefsiri kime ait olduğu sorulmuştur. Cevap seçeneği; Cassas Ahkâmul Kur’an BİZİM KİTAPTAKİ SORU 257-Fikhı Tefsirler nelerdir? Mukâtil b. Süleyman (150/767)Tefsîru Hamsi Mie Âyetin mine'l-Kur’an İmâm eş-Şâfiî (204/819)Ahkâmu’l-Kur'ân Cessâs (370/981)Ahkâmu'l-Kur'ân Ebû Bekr İbnül-Arahî (543/1148) Ahkâmü'I-Kur'ân Kurtubî (671/1273) el-Câmi' li Ahkâmi'l-Kur’an(MBSTS kitabımızın 315. sayfa) 272-Hanefi mezhebinin fıkıh tefsirlerinden olan, Cessas’ın yazdığı eserin adı nedir? Ahkâmul Kur’an(MBSTS kitabımızın 109. sayfa) 517-İmam-ı Azam’ın tefsir ilmine ait görüşlerinin de bulunduğu Ahkâmu'l-Kur'ân adlı eser kime aittir? Ebû Bekir el-Cessâs(MBSTS kitabımızın 109. sayfa) 345-Fıkhi tefsirciler kimlerdir? Mukatil bin Süleymen(İlk fıkhi tefsir) İmam Şafii(Ahkamul Kur’an) Büyük Hanefi Cessas(Ahkamul Kur’an) Ebu Bekir İbnül Arabî(Ahkamul Kur’an) Kurtubi(Cami-li Ahkamil Kur’an) (MBSTS kitabımızın 113. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -14 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU ÖSYM tarafından İmam-Hatiplere sorulan soruda ‘’Yazılışı ve okunuşu farklı, eş anlamlı olan ‘’Nezair’’ kavramının tarifi verilmiştir. Bu hangi kavramdır? gibi bir soruydu. Cehennemin isimleri verilmişti. İsmi farklı hepsi cehennemi anlatıyor. BİZİM KİTAPTAKİ SORU Vücuh ve’n-Nezair:Kur’ân-i Kerîm’de bir lafzın bir kaç mânâda kullanılmasına “vucûh” denir. Birden fazla kelimenin aynı mânâda kullanılmasına da “nezâir” denir(MBSTS kitabımızın 94. sayfa) 601-Kur’an=Kitap-Furkan-Zikir, Ahret= Hesap günü- Din günü-Dirilme günü’’ anlamlarına gelen ifade hangi Kur’an kavramıyla açıklanır? Nezair (MBSTS kitabımızın 128. sayfa) Nezâir:Kur’an’da farklı kelimelerin (eşanlamlı) aynı anlama gelmesine, yani bir yerde zikredilen kelime, diğer yerde farklı lafızda zikredilen kelimenin lafzına benzer bir şekilde tefsir etmeye denir. (MBSTS kitabımızın 93. sayfa) Nezâir Sanatı:Şifa ve Furkan kelimeleri ‘’Kur’an’’ anlamına, zelzele ve deprem kelimeleri ‘’Yer sarsıntısı’’ anlamına gelir. Eşanlamlı sözcüklerle yani farklı sözcüklerle aynı anlamı ifade etme sanatına denir. (MBSTS kitabımızın 93. sayfa) 505-Kur'an'da cehennem için yedi isim kullanılmıştır. Bazı bilginler bu yedi ismin, cehennemin yedi tabakası olduğunu ileri sürmüşlerdir. Cehennemin sıfatlarına göre bu tabakalar ve isimleri nelerdir? Cehennem(Dibinin çok derin olması- Derin kuyu) (Bakara 2/206) Lezâ(Alevli ateş - Dumansız ve katıksız alev) (Meâric 70/ 15) Sair(Çılgın ateş-Tutuşturulmuş ve alevlenmiş - Çılgın ateş ve alev) (Enbiya 21/4) Sakar(Kırmızı ateş-Çok şiddetli sıcağa sahip - Ateş) (Kamer 54/48) Cahim(Yanan kızgın ateş-Çok şiddetli aleve sahip-Son derece büyük, alevleri kat kat yükselen ateş) (Bakara 2/199) Hutame(Her şeyi kırıp ve yerle bir etmesi-Kalbleri saran ateşli kaygı-Obur ve kızgın ateş) (Hümeze 104/4) Hâviye(Yukarıdan aşağıya doğru yuvarlanma - uçurum-Düşenlerin çoğunun geri dönmediği uçurum) (Kâria 10/19) Nâr(Ateş)(Bakara 2/39) (MBSTS kitabımızın 357. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -15 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU BİZİM KİTAPTAKİ SORU 595‘’Siccil, Farsça ‘’pişerek taşlanmış çamur’’ demektir.’’ Bu ifadeyi hangi Kur’an kavramıyla açıklanır? Garibul Kur’an (MBSTS kitabımızın 128. sayfa) Garib:Yabancı, anlaşılmaktan uzak ve kapalı gibi anlamlara gelmektedir. Kur’ân-ı Kerim’de yer alan, Araplar arasında da yaygın bir şekilde kullanılmadığı için pek bilinmeyen kapalı kelimelere(lafızlara) denir. Başka bir tarifle az kullanılması farklı lehçe ve dillerden alınması sebebiyle manası sözlükler veya uzmanlarına başvurulmadan anlaşılamayan kapalı lafza denir. (MBSTS kitabımızın 90. sayfa) Garib’ul Kur’an:Yüce Yaratıcı, görevlendirdiği her peygambere, kavmi kendisini daha iyi bir şekilde anlasın diye, o kavmin diliyle vahiy gönderiyordu: Ancak Kur’ân-ı Kerim’de, o zamanki Arapçaya girmiş bulunan yabancı kelimelere nadiren de olsa rastlamak mümkündür. Kur’ân-ı Kerim’de bulunan bu yabancı kelimelere garib ismi verilmiştir. Kur’an’ın tefsiri esnasında zor anlaşılan kelimelerin açıklanmasını konu alan ilme denir. (MBSTS kitabımızın 90. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -16 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Cevap seçeneği ‘’Müteşabihü’l-Kur’an’’ olan bir soru vardı. İstivâ kavramı üzerine durmuştu. İstivâ ise; Allah ile ilgili olup; Yönelmek, istila etmek, kuşatmak, Allah’ın Arşı 6 günde istiva etmesi, yaratması vb. olarak düşünün. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 118-Bazı surelerin başında bulunan hece harflerini inceleyen Kur’an ilmi hangisidir? Müteşabihü’l-Kur’an(MBSTS kitabımızın 101. sayfa) 552-Müteşabih ayetlerin özellikleri nelerdir? Açıklamaya ihtiyaç duyan lafızdır. Manasını anlamak için üzerinde çok düşünmek gerekir. Birden fazla yoruma elverişli olan ayetlerdir. Bu ayetlerin konusu; insanın bilemeyeceği alanlardır. (MBSTS kitabımızın 128. sayfa) 553-Müteşabih ayetlerin incelenmesi nasıl olur? Mutlak müteşabihleri ancak Allah bilir. Kıyamet gibi insanın sebeplere sarılarak manasını bilebileceği izafi müteşabihlerdir. Mesela garip lafızlardan muğlak hükümler böyledir. Bilgisi sadece ilimde derinlik kazanmış bazı kimselere tahsis edilmiş müteşabihlerdir. (MBSTS kitabımızın 128. sayfa) Müteşabih:Birçok manaya ihtimali olan ve bu manalardan birini tayin edebilmek için harici bir delille ihtiyacı olan ayetlere denir. Başka bir ifade ile iki şeyden birinin diğerine benzemesi anlamına gelir. Birden fazla manaya gelen, manası açık olmayıp manasında kapalılık bulunan, açıklamaya ihtiyaç duyulan veya muhkem ayetlere ters gibi görünen ayetlere denir. (MBSTS kitabımızın 92. sayfa) 36-Kur’an’ın hakkıyla tercümesinin yapılamayışının sebepleri nelerdir? Kur’an’ın fesahatı, belagati, üslubu bakımından olan icazı onun nazmı vasıtasıyla tecelli edilir. Tercüme ile bu nazım ortadan kalkınca Kur’an’ın icazından söz etmek mümkün olmayacaktır. Kur’an’ın nazmı onun çeşitli kıraatlerle okunmasına imkân sağlar. Kur’an’ın tercümesi ise kıraat vecihlerine dolayısıyla ortaya koyduğu nüktelere imkân vermemektir. Arapça’ya mahsus birtakım edatlar vardır. Hâlbuki bu edatlar çoğu dillerde bulunmamaktadır Kur’an-ı Kerim’in mevcut nazmı, onun çeşitli şekillerde irab edilmesine (tahlil yapılmasına) imkân vermektedir. Tercümeyle bu durum ortadan kalkmaktadır Kur’an’da müteşabih ayetlerde bulunmaktadır. Bunların Arapça şekliyle anlaşılması zordur. Bu durumda ayetlerin tercümesini yapmanın daha da zor olduğu çok açıktır(MBSTS kitabımızın 97. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -17 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Bir birini teselli eden iki arkadaş kaderimiz buymuş ne yapalım. Deyip kadere boyun eğen bir insanın hangi mezhepten olduğu sorulmaktadır. Yani kaderci teslimiyetçi bir anlayışı takip eden mezhep sorulmuştu. Cevap seçeneği: Cebriye idi. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 220-İrade hürriyeti (insan iradesi) konusunda Mu‘tezile'ye taban tabana zıt görüşlere sahip olan mezhep hangisidir? Cebriye(MBSTS kitabımızın 301. sayfa) 221-Her şeyin Allah'ın ilmi ve iradesi dahilinde cereyan ettiğini, insanın çizilmiş bir kaderinin bulunduğunu bildiren, insanın irade hürriyeti, seçme imkânı ve fiil gücü bulunmadığını, insan fiillerinin gerçek fâilinin Allah olduğunu, kulun Allah tarafından önceden takdir edilmiş bulunan işleri yapmaya mecbur olduğunu savunur. Bu mezhep Ehl-i sünnet bilginlerince reddedilmiştir. Bahsedilen mezhep hangisidir? Cebriyye(MBSTS kitabımızın 301. sayfa) 454-İnsanda irade ve kudretin mevcut olmadığını savunan görüş hangisidir? Cebriyye (MBSTS kitabımızın 354. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -18 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Hâricilerin karşısında yer alan, yani Harici karşıtı olan Mürcie ile ilgili bir soruydu. Tarihi baktığımızda harici ve emevi zihniyetine karşı ortaya çıkmış bir fırkadır. Cevap seçeneği; Mürcie idi. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 386-Günah işleme konusunda, görüşleri tam zıt olan gruplar hangilerdir? Harici-Mürcie(MBSTS kitabımızın 308. sayfa) 154-‘’Büyük günah işleyenin durumu’’ Mutezile, Havarice(hariciler), Mürcie ve Ehlisünnete göre durumu ne olur? Havaric bu kimsenin kâfir olacağını söyler. Yani, Kebire hatta sagire bile işleyen kâfir olur. Mürcie imandan çıkmayacağını söyler. Mutezile ise ikisinin arası bir konum verir. Yani, Ne mü’min ne de kâfirdir. Ehl-i Sünnet’e göre: Büyük günah işleyen imandan çıkmaz. (MBSTS kitabımızın 298. sayfa) 379-Mürcie’nin ortaya çıkışı nasıl olmuştur? Başta islam toplumunu tehdit eden Harici zihniyetine ikinci olarak Emevi- Haşimi çekişmesine Emeviler’in Hariciler’e ve kendilerine bey’at etmeyen kimselere karşı oldukça acımasız davranışlarına ve mevaliyi ikinci sınıf bir vatandaş olarak görmelerine, özelliklede Müslümanların birbirlerini öldürmelerine tepki olarak doğmuş bir fırkadır(MBSTS kitabımızın 308. sayfa) 385-Hangi mezhep Hz. Osman ve Hz. Ali gibi kişilerin Hariciler tarafından kâfir olarak görülmesine karşı bir tepki olarak doğmuştur? Mürcie (60/679 - 75/694) (MBSTS kitabımızın 308. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -19 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Maturidiyye mezhebine göre iman İslam ilişkisi sorulmuştu. İmân ve İslâm’ın eşitliği yani İman=İslam aynıdır diyen mezhep. Bu tür bir soruydu. Bizim aşağıda verdiğimiz soruları bilen bir kişi bu tür soruları kaçırması imkânsızdır. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 61-İmam Maturidi iman ile islamı aynı anlamda kabul etmiştir. Kur’an’da da iman ile İslam’ın aynı olduğunu ifade eden ayet hangisidir? Musa dedi ki;”Ey kavmim, eğer Allah’a inandıysanız, gerçekten Müslüman insanlar iseniz o’na güvenip dayanın.” (MBSTS kitabımızın 333. sayfa) 111-‘’Allaha iman konusunda sadece kalp ile tastik etmenin yeterli olduğunu, imanın artar ve azalabilir bir nitelik taşıdığını’’ savunan itikadı mezhep hangisidir? Eşari(MBSTS kitabımızın 296. sayfa) 138-‘’İnanmak’’ hakkında Eşarilerin ve Maturidilerin görüşleri nasıldır? Eş’arilere ve Maturidilere göre kâfirler iman ile mükelleftirler(MBSTS kitabımızın 297. sayfa) 136-‘’İman’’ hakkında Eşarilerin ve Maturidilerin görüşleri nasıldır? Eş’arilere göre iman artar, eksilir Maturidiler’e göre ise, iman ne artar ne eksilir. (MBSTS kitabımızın 297. sayfa) 154-‘’Büyük günah işleyenin durumu’’ Mutezile, Havarice(hariciler), Mürcie ve Ehlisünnete göre durumu ne olur? Havaric bu kimsenin kâfir olacağını söyler. Yani, Kebire hatta sagire bile işleyen kâfir olur. Mürcie imandan çıkmayacağını söyler. Mutezile ise ikisinin arası bir konum verir. Yani, Ne mü’min ne de kâfirdir. Ehl-i Sünnet’e göre: Büyük günah işleyen imandan çıkmaz. (MBSTS kitabımızın 298. sayfa) 41-“Bir kimsenin kalbi imanla dolu olması durumunda, zorlama sonucu, dili ile ifade edeceği imana aykırı sözler hiçbir değer taşımaz.” ifadesi hangi ekolün düşüncesini yansıtmaktadır? Maturidiye Ekolü (MBSTS kitabımızın 293. sayfa) 57-Sahabeleri hayırla anan, İmanda artma ve azalma mümkün olan ve ibadetler de imanın bir parçası olarak kabul eden mezhep hangisidir? Selefilik (MBSTS kitabımızın 293. sayfa) 85-‘’Bir kimsenin kalbi imanla dolu olması halinde zorla imana aykırı sözlerin söylenmesinin sakıncası yoktur.’’ Görüşü kime aittir? Maturidi(MBSTS kitabımızın 295. sayfa) 191-‘’Amelin imandan bir cüz olduğunu söyleyen’’ iki mezhep hangisidir? Mu’tezile – Hâriciyye. (MBSTS kitabımızın 300. sayfa) 77-İslam dinine göre kişinin iflah olması (kurtuluşa erebilmesi) için ne yapması gerekir? İman etmesi (MBSTS kitabımızın 304. sayfa) 78-İbadet ve kulluk edilmediği zaman, kişinin bağlılığının azalabileceği ve imanının daha zayıflayacağı (korumasız bir hâle geleceği) benzeri fikirler hangi mezheplere göre sık sık öne sürülür? Maturidiyye ve Eş'ariyye(MBSTS kitabımızın 304. sayfa) 79-İbadet, imanın bir parçasıdır. Buradan hareketle ibadetin seviyesine göre kişinin imanının artıp azalabileceği fikri de ortaya atılmıştır. Hangi mezhepler, imanın artıp eksilebileceğini ileri sürmüşlerdir? Selefiyye,Hariciyye, Mutezile, Zeydiyye(MBSTS kitabımızın 304. sayfa) 80-İbadeti imanın bir parçası sayan âlimler ve mezhepler neye göre bu fikri savunmuşlardır? Çeşitli ayet (örneğin Nisa Suresi 93. ayet gibi) ve hadisleri farklı şekillerde yorumlayarak(MBSTS kitabımızın 304. sayfa) 81-İbadetin imanın bir parçası olmadığını savunan âlimler ve mezhepler neye göre bu fikri savunmuşlardır? Kur'an'da geçen Müslüman (İslam'a giren) ve Mü'min (İslam dinine inanan) ayrımına dikkat çekmişlerdir (MBSTS kitabımızın 304. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -20 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Abese suresinde geçen olay istenmektedir. Seçeneklerde kıyamet vardı. NOT: Bu bize şunu gösteriyor. Senin ne kadar meal bilgin var? Hangi sure ne demek istiyor? Nelerden bahsediyor, içeriği nedir? BİZİM KİTAPTAKİ SORU O muazzam gürültü, kıyamet kopup geldiği zaman(Abese / 33) (Sure Anlatımlı Meal kitabımızın 345. sayfa) ’O muazzam gürültü, kıyamet kopup geldiği zaman; O gün, kişi kardeşinden, annesinden, babasından, karısından ve oğullarından, kaçar. O gün, herkesin kendine yeter derdi vardır. O gün bir takım yüzler aydınlıktır, gülmekte ve sevinmektedir. O gün birtakım yüzler de tozlanmış ve onları karanlık bürümüştür. İşte bunlar inkarcı olanlar, Allah'ın buyruğundan çıkanlardır.’’ 10-‘Yukarıda verilen ayet meali hangi surede geçmektedir? A)Tur B)Abese C)Fatır D)Alak (Sure Anlatımlı Meal kitabımızın 345. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -21 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU ÖSYM’nin sorduğu sorudan biri de MİHNE kavramıdır. ‘’Mutezilenin tartıştığı Kelam ilminde ‘’Mihne’’ kavramı sorulmaktadır. Mihne hadisesi hangi sıfatla ilgiliydi? Diye sorulmuştu. Cevap seçeneği: Kelam BİZİM KİTAPTAKİ SORU Devri Mihne:Kur’an’ın yaratılmış olmadığını savunan alimlerin maruz kaldığı işkenceler dönemine denir. (MBSTS kitabımızın 90. sayfa) 190-Mihne politikası nedir? Kur’an’ın yaradılmışlığı demektir. Mihne:Tartışma konularından olan mihne; Kur’an’ın(Kelam’ın) mahluk olduğu düşüncesidir. (MBSTS kitabımızın 328. sayfa) 650-Mütezile’nin ‘’Kur’an mahlûktur’’ görüşü Allah’ın hangi sıfatından çıkmıştır? Kelam(MBSTS kitabımızın 47. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -22 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU ÖSYM’nin sorduğu sorudan biri de ‘’Kıyasu'l-Gaib ale'ş-Şahid’’ yani Cennetin dünyaya benzetilmesi meselesidir. Yani dünyaya KIYASLA cennet nimeti. Dünyadaki güzellikleri bir kıyaslayın karşılaştırın. Dünyadaki güzelliklerin çok ama çok daha fazlası cennete vardır. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 513-“Bahçe, bitki ve sık ağaçlarla örtülü yer” anlamına gelen ev “çeşitli nimetlerle bezenmiş olan ve müminlerin içinde ebedî olarak kalacakları âhiret yurdu”na ne denir? Cennet (MBSTS kitabımızın 358. sayfa) 522-İslama göre Cennet nasıl bir yerdir? Herkes ameline göre yerleştirilir. Cennet, ne sıcak, ne de soğuk, altından ırmaklar akan, bahçeli-köşklü bir mekândır. Orada ihtiyarlık, hastalık, çalışma ve ibadet yoktur. Hem bedenî hem de manevî zevkler ve bu arada en önemlisi rü'yet (Yüce Allah'ı görme) cennetin nimetlerindendir. (MBSTS kitabımızın 358. sayfa) Kıyas-i Mesel:Soyut kavramları tasvir teşbih ve temsil yoluyla açıklayan uzun tasvire denir. (MBSTS kitabımızın 91. sayfa) Kıyas:Kişisel, ferdi ictihaddır. Kitap ve Sünnette hükmü bulunmayan bir konuyu, ortak özelliklerinden dolayı(illet - gerekçe), hakkında hüküm bulunan bir mesele ile karşılaştırıp onun hükmünü buna da vermektir. Örnek: Şarap hükmünden kıyasla votka, eroinde haram hükmündedir. (MBSTS kitabımızın 444. sayfa) Kıyası Fukaha:Kur’an’ı Kerim ve Hadis-i Şeriflerde karşılığı bulunmayan bir meseleyi, Kitap, Sünnet, İcma-i Ümmet dediğimiz şeri delillerde sabit olan hükümler ışığında, aynı illete (sebebe), aynı hikmete bağlayarak çözümlemeye dinimizde kıyası fukaha adı verilir. Bu hükümleri verene Fakih denir. (MBSTS kitabımızın 444. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -23 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Bu sor ‘’Gnostik’’ kavramının Kültür etkileşimi ile ilgili idi. ‘’İran-Şii Türk-Matüridi -Hint-Ahmedi’’ Soru tam anlaşılmadı ama kitabımızda bu konuya da yer verilmiştir. BİZİM KİTAPTAKİ SORU Gnostik(Gnostizm):Sezgi ya da düşünerek Tanrının kavranması düşüncesine denir. Yani Tanrının duyular ve akıl ile değil ancak sezgi ve keşif yoluyla bilinebileceğini iddia eden gizemcilik inancına denir. (MBSTS kitabımızın 253. sayfa) Kültler:Müstakil bir din olmaktan öte çoğunlukla bir dini gelenek içerisinde belirli bir obje ya da değere tapınmayı ön plana alır. Kültler, içe dönük cemaat anlayışıyla ve gizemcilikleriyle diğer din mensuplarından ayrılırlar. Son dönemlerde Batı dünyasında sayıları hızla artan çeşitli Neo-Gnostik gruplar bu çerçevede değerlendirilir. Ayrıca müstakil bir inanç sistemi ve ibadet anlayışını geliştirip temsil etmekten öte, kurulu yaygın dinsel geleneklere ve sosyal değerlere karşı bir anarşizmi, başkaldırıyı temsil eden, bütün tutum ve tavırlarını buna göre oluşturan ve bu bağlamda bazen nefret, şiddet ve teröre yer veren hareketlerde kült kapsamında sayılabilir. 20.yydan itibaren Batıda yayılan Satanizmi bu bağlamda değerlendirmek mümkündür. (MBSTS kitabımızın 254. sayfa) 239-Siyasi-itikadi düşünce ekollerinin ortaya çıkış sebepleri nelerdir? İnsan unsuru Toplumsal yapı Siyasi olaylar Dini metinler Eski kültür ve medeniyetlerle karşılaşma(MBSTS kitabımızın 376. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -24 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Bazı kelimeler zamanla anlam değiştirerek farklı anlamlar içermektedir. ‘’Münâfık’’ kelimesi de bunlardan biridir. ‘’Münâfık’’ zamanla farklı anlamlar kazanmış kelimeler vardır. Kur'an'da olan kelimelerden hangisi yeni anlam kazanmamıştır? Zamanla farklı anlam kazanan kelimelerden olmayan sorulmaktadır. Cevap seçeneği: SABIR idi. BİZİM KİTAPTAKİ SORU Sabır: Acıya katlanmak, bedene uygun düşmeyen hallere telaş göstermeden karşı koymak olan faziletli hale ve başa gelen belalara “imtihandır” diyerek üzülmeden sonunu beklemeye denir. (MBSTS kitabımızın 569. sayfa) 165-Bir mezhep olmamakla birlikte, kendisine birçok farklı mezhepte yer bulmuş, çileci, zaman zaman ezoterik, monistik veya panteistik yönleri olan İslam akımına ne denir? Tasavvuf veya Sufizm (MBSTS kitabımızın 339. sayfa) 49-Genel bir inanç tanımı yapmak neden güçtür? İnancın soyut bir kavram olması ve insanlardaki bireysel farklılıklar nedeniyle bu kavrama değişik anlam ve değerler yüklenmesindendir. (MBSTS kitabımızın 581. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -25 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Mutezilenin sahip olmadığı düşünce sorulmaktadır. Seçeneklerde Maturidilere ait görüş vardı. Cevap Seçeneği: İyi ve kötü, güzel ve çirkin akılla bilinebilir. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 81-‘’İyi-kötü, güzel ve çirkin akılla bilinir. Allah bir şeyi güzel olduğu için emretmiş çirkin olduğu için de yasaklamıştır.’’ Bu görüş hangi itikadi mezhebe aittir? Maturidiliğe(MBSTS kitabımızın 295. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -26 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU BİZİM KİTAPTAKİ SORU Risalet: Nebi, aynı zamanda müstakil bir misyon, şeriat ve tebliğ ile görevlendirilmişse buna risalet adı verilir. Peygamberlik mertebesinin en büyüğüne ve en yücesine denir. Çünkü yaygın olan görüşe göre "her Resul Nebidir, fakat her Nebi Resul değildir." Peygamberlik ve elçilik demektir. (MBSTS kitabımızın 413. sayfa) 143-‘’Fiillerin vasıflanışı’’ mezheplere göre nasıldır? Fiillerin güzelliği ve çirkinliği Hüsün ve Kubuh diye geçer. Mutezile: Aklin zararlı ve yararlı olanı ayırt ettiğini kabul eder. Maturidi: Fiilin aklen iyi ve fena oluşlarının idrak edileceği merkezindedir. Eş’ari: Akil yoluyla değil, Şeriat yoluyla bilinebileceğini söyler. (MBSTS kitabımızın 298. sayfa) 104-‘’İyi ve kötü, güzel ve çirkin akıl ile değil vahiyle bilinebilir. Bir şey Allah emrettiği için güzel, yasakladığı için çirkindir.’’ Bu görüş hangi itikadi mezhebe aittir? Eş’ariliğe(MBSTS kitabımızın 296. sayfa) 106-“Dinî tebliğat olmazsa akıl ile Allah bilinemez”, ‘’İnsanın yaptığı işlerde tam bir hürriyete sahip değildir.’’ görüşü hangi mezhebe aittir? Eş’ariyye 115-Eş’ari âlimler kimlerdir? İmam Eşari, Bakıllani, İbn Furek, El Bağdadi, El Cuveyni, Gazali, Şehristani, İbn Tumert, Fahreddin Razi, Adüdiddin el İci, Beyzavi, Mesud b. Ömer et Taftazani ve Seyyid Şerif el Cürcani (MBSTS kitabımızın 296. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -27 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU ÖSYM’nin sorduğu sorudan biri de; Hz. Ali, Hasan ve Hüseyin’den sonra imam olan kişi sorulmaktadır. Cevap seçeneği: Zeydiyye idi. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 276-Şiilikte İmâmiye=İsna Aşeriye=Onikinciler olarak bilinen imamlar kimlerdir? Sırayla Hz. Ali, Hasan, Hüseyin, Zeynelabidin, Muhammed Bakır, Ca'fe-ru's-Sadık'a kadar ittifak halindedirler. Bunlardan sonra gelen imamlarda ihtilaf etmişlerdir. Musa Kazım, Ali Rıza, Muhammed Takî, Ali en-Naki, Hasen As-keriyyu'z-Zeki ve en sonuncusu bu zatın oğlu Muhammed’di. Bu oniki imamdan yalnız Hasan'la Hüseyin kardeş, diğerleri hep ikinci birincinin oğludur. (MBSTS kitabımızın 304. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -28 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Nusayrilerle ilgili ‘’Gadir Hum’’ kavramının tarifi verilmiş olup bu tarif hangi seçeneğe aittir? Yani Hz. Ali’nin imam tayin edildiği meselesi anlatılmış ve bu kavramı istiyor. Bu türden bir soruydu. Cevap seçeneği: Gadir Hum idi BİZİM KİTAPTAKİ SORU 575-Nusayrilerin bayramları nelerdir? Fıtır:Ramazan bayramı Adha:Kurba bayramı Gadir:Hz Ali’nin imam tayin edildiği gün Mübahele:Necranlı hritiyanlarla Hz. Muhammed arasındaki lanetleşme olayı Firaş:Hz Ali’nin hicret gecesi Hz. Peygamberin yatağına yatması Aşure:Hz. Hüseyin’in Hz. İsa gibi göğe çekilmesi 15 şaban:Selman’ın ölümü 24/25 Aralık gecesi Hz. İsa’nın doğumu Nevruz Mihrican(MBSTS kitabımızın 279. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -29 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Soruda Mutezile ile Şeriat arasındaki ilişkiyi soruyordu. BİZİM KİTAPTAKİ SORU Şeriat: Geniş anlamda şeriat, ilahi irade tarafından öngörülen dini hükümler bütünüdür. Dar anlamda ise, yalnızca peygamberden peygambere değişime açık hükümler bütünü anlamında kullanılmaktadır. Ebu Hanife, peygamberlerin getirdikleri dinin tek, şeriatların ise çok ve çeşitli olduğunu söylemektedir. (MBSTS kitabımızın 447. sayfa) Şeriat:Evrensel İslam'ın, vahyin indiği toplumun ihtiyaçlarına ve sorunlarına göre şekil alması anlamına gelir. İnsanların yaşayışlarında yapmaları ile emrolundukları, ilahi yol ve umumi prensiplere denir. (MBSTS kitabımızın 255. sayfa) 19-Kuran’da şeriatın anlamı nedir? Kuran’da şeriat, insan yaşamını yönlendirmeyi amaçlayan din esaslı hükümler bütünü anlamında kullanılır. Diğer bir deyişle şeriat, ilahi iradenin hüküm biçiminde açığa çıkması ve görünür hale gelmesidir. (MBSTS kitabımızın 451. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -30 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Günümüzde din görevlilerinin ücret almaları ile ilgili bir soru vardı. Eskiden cevaz verilmezken şimdi verilmesinin nedeni sorulmaktaydı. Bu hangi kavram ileilgiliydi diye bir soruydu. Cevap seçeneği: İstihsân BİZİM KİTAPTAKİ SORU 491-İstihsanın iki anlamı vardır. Bunlar nelerdir? İctihad ve re'yimize bırakılmış miktarların tayin ve takdirinde re'yimizi kullanmak; nafaka, tazminat bedeli, yasak ava karşılık kesilecek hayvanın takdirlerinde olduğu gibi. Kıyası bundan daha kuvvetli bir delil ve delâlete terketmek, Râzî bu ikincisini de ikiye ayırarak geniş izah ve misaller veriyor ki bunlardan çıkan neticeye göre istihsanın ikinci türü: Nass, icmâ, zaruret veya daha kuvvetli başka bir kıyas sebebiyle kıyası terketmekten ibaret oluyor. (MBSTS kitabımızın 313. sayfa) 499-Meseleleri olmuş gibi farzederek takdîrî fıkıh hükümleri ortaya koyan, örfü ve istihsanı sık sık kullanan, şahsı hak ve hürriyetleri savunan, ticârî akidlerdeki ictihadlarında ilk defa ortaya hükümler çıkaran imam kimdir? Ebû Hanife(MBSTS kitabımızın 314. sayfa) 539-Hanefîler bir konuda istihsan yapabilmek için o meselenin şer'î bir mesele olması yanında altı delilden birisine dayanması şarttır. Bu altı(6) delil nelerdir? Nass'a dayalı istihsan. Meselâ mevcut olmayan bir şeyin satışı yasaklandığı halde (Ebû Davud, Büyü', 70), para peşin mal veresiye bir akit olan seleme izin verilmiştir (Ebû Dâvud, Büyü', 57). İşte burada ikinci hadise dayanarak kıyas terkedilmekte ve istihsan yoluna gidilmektedir. Zaruret veya ihtiyaca dayalı istihsan. Pislenen kuyunun, bir kısım suyun çıkarılması ile temizlenmiş sayılması gibi İcma'ya dayalı istihsan. Meselâ sanatkâra mal sipariş vermek anlamına gelen istisnâ akdi icmâa dayanır. Çünkü asırlar boyunca buna karşı çıkan bilgin olmamıştır. Gizli kıyasa dayalı istihsan. Meselâ; yerleşik kurala göre; özel kayıt konulmadıkça arazinin satımı ile irtifak hakları kendiliğinden alıcıya geçmez. Bu konuda vakfın satıma kıyası açık veya celî kıyas, kiraya kıyası ise gizli kıyastır. Vakıf istihsan yoluyla kiraya kıyas edilerek, irtifak (su içme, su alma, geçit gibi) haklarının vakıf kapsamına girmesi esası benimsenmiştir Örfe dayalı istihsan. Yerleşik kurala göre vakfın ebedî olması gerekir. Bu da vakfın sadece gayrimenkullerde olabileceği anlamına gelir. Hâlbuki İmam Muhammed eş-Şeybânî kitap ve benzeri vakfedilmesi örf haline gelen şeylerin kıyasa aykırı olmakla birlikte vakfa konu olabileceğine hükmetmiştir. Bu esastan hareket edilerek nakit para vakıflarına da fetva verilmiştir. Maslahata dayalı istihsan. Yerleşik kurala göre ziraat ortakçılığı, kira akdine kıyasla taraflardan birisinin ölümü ile sona erer. Ancak ürün henüz yetişmemiş bir durumda iken toprak sahibi ölse, emek sahibinin menfaatini korumak için istihsan yapılarak akit ürün alınıncaya kadar uzamış sayılır(MBSTS kitabımızın 316. sayfa) 75-Hakkaniyet, hüsnüniyet, hakkın kötüye kullanılmaması, "kolaylık" gibi hukuk, ilke ve kavramlarının yoğun biçimde uygulanmasına imkân veren zengin bir içeriğe sahip olduğu da söylenebilir. Genellikle Hanefî ve Mâlikî mezheplerine özgü bir delil olduğu fikri yaygındır. Hangi feri delilden bahsedilmiştir? İstihsan(MBSTS kitabımızın 454. sayfa) 76-Müctehidin bir meselede, kendi kanaatince o meselenin benzerlerinde verdiği hükümden vazgeçmesini gerektiren nass, icmâ, zarûret, gizli kıyas, örf veya maslahat gibi bir delile dayanarak o hükmü bırakıp başka bir hüküm vermesine ne denir? İstihsan(MBSTS kitabımızın 454. sayfa) İstihsan(Kıyas-ı Müstahsen):Müctehidin daha kuvvetli gördüğü bir husustan dolayı, bir olayda, o olaya benzeyenlerin hükmünden vazgeçip, başka bir hükme yönelmesidir. İstihsan ile hüküm verirken müctehid; nass, icma, zaruret, gizli kıyas, örf ve maslahat gibi bir delile dayanarak, karşılaşılan bir olayda, o olayın benzerlerinde verdiği hükümden vazgeçmekte ve yeni olay hakkında başka bir hüküm vermektedir. Karşılaşılan iki delilden daha kuvvetlisini(güzelin-kolayını) tercih etmek demektir. (MBSTS kitabımızın 443. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -31 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Hz. Muhammed Hz. Hatice ile evlenmeden önce Hz. Hatice’nin kervanındaki malları satıyordu. Bu satış karşılığında belli bir karı Hz. Muhammed’e veriyordu. Mal Hz. Hatice’nin satan Hz. Muhammed. İşte bu kâra nedir? Diye bir soruydu. Cevap Seçeneği: Mudârabe BİZİM KİTAPTAKİ SORU Mudarebe:Emek-sermaye ortaklığıdır. Banka, sermayeyi çalıştıracak ortaklar bularak onlara sermaye sağlar. Bu tür ortaklıklarda batılım bankası, ortaklığın işlemesine ve yönetimine katılmaz. Mudarebe, iki taraftan birinin sermayesi ve diğerinin emeği karşılığında kurulan kardaki ortaklıktır. (MBSTS kitabımızın 445. sayfa) 256-Hz. Hatice’nin ticaret kervanını ücret karşılığında Suriye’de bulunan Busra’ya kadar giderek Mekke’den götürdüğü malları sattı ve istediği malları satın alarak Meysere ile birlikte Mekke’ye döndü. Bunun karşılığında kaç deve verilecekti? 4 deve(MBSTS kitabımızın 498. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -32 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU İki komşu var. Onların ğayr-i menkulleri yani dükkânları var. Ama biri satacak. Bu malın satışı öndelikle diğer komşusuna düşer. Bu satış hangi kavram ile ilgilidir? Şekline bir sorudu. Cevap Seçeneği: Şuf’a BİZİM KİTAPTAKİ SORU Şuf’a: Bir malın satışı anında, belirli bir şahıs tarafından tercihen, öncelikle satın alınmasına imkân veren hakka denir. Satılan malın kendisinde ortak olan kimse için, sonra içme suyu ve yol gibi kullanma hakkında ortak olan için ve sonra komşu için şuf’a hakkı vaciptir. (MBSTS kitabımızın 447. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------SORU -33 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU BİZİM KİTAPTAKİ SORU Hıll:Harem bölgesi ile Mikat sınırları arasında kalan bölgeye “hıll” denir. Harem bölgesinde işlenmesi haram işlerin burada helal olması nedeniyle bu isim verilmiştir (MBSTS kitabımızın 380. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -34 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Hac ile ilgili bir soruydu. Hayız döneminde bir kadının yapmaması gereken durumlar sorulmuştu. Seçeneklerden Say’ da vardı. Say’da abdestli olmak sünnettir. Cevap Seçeneği: Say BİZİM KİTAPTAKİ SORU 317-Umre sayini abdestsiz yapana ceza gerekmez say’i geçerlidir. Neden? Hadesten taharet say'ın sünnetidir. (MBSTS kitabımızın 401. sayfa) 145-Sa‘yin Sünnetleri nelerdir? Tavaf bitince, tavaf namazından hemen sonra ara vermeden sa‘ye başlamak. Sa‘y yapmaya gitmeden önce Hacerülesved'i istilâm etmek. Hadesten tahâret, yani sa‘yi abdestli olarak yapmak. Necâsetten tahâret. Bedende, ihramda ve elbisede namaza engel pislik bulunmamak Her şavt başında, Safâ ve Merve’de yükseğe çıkıp, Kâbe’ye yönelerek tekbir ve tehlil ile el açıp dua etmek. Şavtları peş peşe -ara vermeden- yapmak. Erkekler yeşil ışıklı sütunlar arasında "hervele" yapmak ve diğer kısımlarda ise normal yürümek. Sa‘y esnasında tekbir, tehlîl, zikir ve dua ile meşgul olmak. Niyet etmek. (MBSTS kitabımızın 391. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -35 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Evliliği sona erdiren kavramlar verilmişti. Hangisi bunlardan değildir? Seçeneğin biride Şeklinde bir sorudu. Hidane idi 4 kavram evlilikle ilgili 1 kavram çocuklar ile ilgili. Cevap seçeneği: Hidâne BİZİM KİTAPTAKİ SORU Hidâne:Çocukların bakım ve yetiştirilmesi demektir. (MBSTS kitabımızın 553. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -36 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU İmâm Muhammed’in eserlerine ne denir? Şeklinde ki bir sorudu. Cevap seçeneği: Zâhirür-rivâye. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 537-Zahiru’r Rivaye ne demektir? İmam-ı Azam’ın öğrencisi İmam Muhammed tarafından yazılan altı kitaba verilen isimdir. (MBSTS kitabımızın 315. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -37 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Namazın vacibi ile ilgili bir soru sorulmuştu. Yani sehiv secdesi gerektiren seçenek hangisidir? Cevap seçeneği: Vacibin terki yada tahiri BİZİM KİTAPTAKİ SORU 85-Aşağıdaki ifadelerin hangileri doğrudur? Namazın vâciplerinden herhangi birinin terkedilmesi namazı bozmaz. Vacip sehven terkedilmişse sehiv secdesi yapılması, kasten terkedilmişse namazı yeniden kılması gerekir. Farz olan bir şey terkedildiği zaman namaz fâsid (geçersiz) olur. Hepsi(MBSTS kitabımızın 184. sayfa) 95-Aşağıdakilerden hangisi yanlış bilgi içermektedir? Namazda farzın terkedilmesi namazın bozulmasına (fesad) neden olur. Namazda vâcibin sehven terkedilmesi sehiv secdesi yapmayı gerektirir. Namazda vâcibin kasten terkedilmesi tahrîmen mekruhtur. Namazda sünnetlerin kasten terk edilmesi "isâet" (yanlış ve kötü davranma) olur. Cumhurun mendup tanımı Hanefîler'in sünnet tanımı gibidir. Hiçbiri, yanlış değildir(MBSTS kitabımızın 185. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -38 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Tam mülkiyet ile ilgili bir soru vardı. Ğayr-i Meşru maldan zekât verilir mi? Türünden bir soruydu. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 43-Fakihlerin çoğuna göre; hangi mallardan zekât verilmez? Belirli sahibi olmayan mallar zekâta tâbi değildir. Fakir, yetim ve kimsesizlerin doyurulması, okutulması, cami, mescid, yol, köprü yapımı gibi amaçlarla hayır kuruluşlarına vakfedilen mallar zekâta tâbi değildir. Hırsızlık, gasp, rüşvet, faiz gibi haram yollarla kazanılan haram mal zekâta tâbi değildir. (MBSTS kitabımızın 133. sayfa) 46-Hanefîler'e göre hangi mallardan zekât verilmez? Elde bulunmayan ve ele geçeceği de umulmayan malda zekât yoktur. Kocasından vadeli mehrini almadıkça kadın zekâtla mükellef değildir. Borçlu, borcuna karşılık olan malından dolayı zekât mükellefi olmaz. Rehin olarak verilen maldan dolayı da mal sahibi zekâtla yükümlü olmaz. (MBSTS kitabımızın 133. sayfa) 128-Zekâta tabi olan mallar nelerdir? Altın(külçe) ve gümüş(külçe) Ticaret malları Toprak ürünleri (ziraî mahsuller, meyveler, zebzeler) Bal ve diğer hayvan ürünleri Madenler Deniz mahsulleri(balık türü, inci, yakut, anber) Hayvanlar(deve, sığır, koyun, keçi) Sınaî servet, yatırım ve üretim ve araçları Bina ve nakil vasıtaları gibi gelir getiren mallar Maaş, ücret ve serbest meslek kazançları Hisse senedi Defineler ve petrol, petrolden istihsal edilen diğer bütün ürünler. Ziynet eşyası(MBSTS kitabımızın 136. sayfa) 286-İbn Rüşd'ün işaret ettiği mâl-i müstefâd’ın yani miras, bağış, mükâfat gibi gelirlerin kazanıldığı anda zekâtının ödenip ödenmeyeceği hakkında Hz. Peygamber ve sahâbeden açık bir rivayet var mıdır? Açık bir rivayet yok(MBSTS kitabımızın 144. sayfa) 284-Mâl-i müstefâd ne demektir? Miras, bağış, mükâfat vb. yollardan gelen gelirlere denir. (MBSTS kitabımızın 144. sayfa) 282-Maaş, ücret ve serbest meslek kazançları zekâta tâbi tutulması için bir senelik sürenin geçmesini gereksiz görürler. Onlara göre, maaş, ücret ve serbest meslek kazançları mâl-i müstefâd yani miras, bağış, mükâfat gibi yollardan gelen gelirlere benzetirler. Bu görüşü kimler savunmuştur? Bazı âlimler(MBSTS kitabımızın 144. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -39 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Aşağıdaki kavramların hangisinin ‘’Toplumsal yönü’’ vardır? Şeklinde bir soruydu. Yani münferit değil. Toplumun yapması gereken, Farz-ı Kifaye’de bir kişi yapınca toplumdan sorumluluk düşer. Cevap Seçeneği: Farz-ı kifâye BİZİM KİTAPTAKİ SORU 139-Müslümanların ferden değil de toplum olarak sorumlu oldukları mükellefiyetlerdir. Toplumun bir kesimi yerine getirince diğerlerinden sorumluluk kalkar. Hiç kimse yerine getirmezse bütün Müslümanlar vebal altında kalır. Cenaze namazının kılınması, cihad, ilimle meşguliyet, meslek ve sanatların icrası, iyiliklerin emredilip kötülüğün engellenmesi, şahitlik gibi Örneklendirilerek tarifi yapılan hangi kavramdır? Farz-ı kifâye(MBSTS kitabımızın 457. sayfa) 624-Bir Müslümanın cenazesi gayr-ı müslim çocuklarına bırakılır mı? Vefat eden bir Müslümanın cenazesi, Müslüman olan velisi veya akrabası tarafından kaldırılır. Eğer söz konusu cenazenin bütün akrabası gayr-i Müslim ise; cenaze hiçbirine verilmez, onun techizi, tekfîni ve cenaze namazı kılınarak defni, Müslüman toplumu üzerine farz-ı kifayedir. (MBSTS kitabımızın 209. sayfa) 4-Tecvidi ilim olarak bilmenin hükmü nedir? Farz-ı kifaye(MBSTS kitabımızın 58. sayfa) 519-Kıraat ilminin hükmü nedir? Aşere, Takrib ve Tayyibe ilimlerini tahsil etmek de farz-ı kifaye olan ilimlerdendir(MBSTS kitabımızın 86. sayfa) 510-Kıraat ilmini öğrenmenin ve öğretmenin hükmü nedir? Farz ı kifayedir. (MBSTS kitabımızın 86. sayfa) 417-Cenazeye gusül abdesti aldırmanın hükmü nedir? Farz-ı kifayedir. (MBSTS kitabımızın 203. sayfa) NOT: Bu Farzı kifayelere baktığımız da bir insan yaptığı zaman diğer insanların üzerinden sakıt olur, düşer, sorumluluktan kurtulmuş olur. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -40 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Reğaib olmayan seçenek istenmekteydi. Reğaib olmayan seçenek ise Nezir idi. Burada RAĞAİB kavramını iyi tanımak gerek. Cevap seçeneği: Nezir BİZİM KİTAPTAKİ SORU Reğaib:Düzenli olmayarak çeşitli vesilelerle Allah'a yakınlaşmak ve sevap kazanmak maksadıyla ayrıca kılınan nafile namazlara denir.(MBSTS kitabımızın 177. sayfa) 28-Teheccüd namazı, kuşluk (duhâ) namazı, istihâre namazı, yağmur duası, husûf namazı, küsûf namazı, tahiyyetü'lmescid, tövbe namazı, evvâbîn namazı, tesbih namazı, ihrama giriş namazı, yolculuğa çıkış ve yolculuktan dönüş namazı, hâcet namazı, abdest ve gusülden sonra namaz hangi türünden nâfile namazlardır? Regaib(MBSTS kitabımızın 180. sayfa) 282-Hz. Peygamber'in uygulamalarına dayanılarak belirli zamanlarda veya bazı vesilelerle ya da kişinin kendi isteğiyle herhangi bir zamanda Allah'a yakınlaşmak ve sevap kazanmak amacıyla kılınan namazlardır. Bunlar gönüllü olarak kendiliğinden kılındığı için "gönüllü (tatavvu) namazlar veya arzuya bağlı namazlar" olarak da adlandırılır. Bu namaz türlerine ne denir? Regaib sünnetler(MBSTS kitabımızın 196. sayfa) Nezir(Adak):Kişinin dinen yükümlü olmadığı bir ibadeti yapmayı kendisi için bir yükümlülük haline getirmesini ifade eder. (MBSTS kitabımızın 473. sayfa) Nezr:Arapça'da nezir (nezr) diye ifade edilen adak fıkıh dilinde, ‘bir kimsenin dinen yükümlü olmadığı ibadet cinsinden bir şeyi kendisi için vâcip kılması’nı ifade eder. Diğer bir ifadeyle ‘kişinin farz veya vâcip cinsinden bir ibadeti yapacağına dair Allah Teâlâ'ya söz vererek o ibadeti kendisine borç kılması’dır. (MBSTS kitabımızın 169. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -41 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Soruda namazın içindeki şartları sorulmuştu. Niyet ise namazın dışındaki şartıdır. Cevap seçeneği: Niyet BİZİM KİTAPTAKİ SORU 38-Namazın Şartlar (Şurûtü's-salât) ve Namazın Rükünleri (Erkânü's-salât) nelerdir? Namazın Şartlar(Şurûtü's-salât) Necâsetten tahâret Setr-i avret Vakit Hadesten tahâret İstikbâl-i kıble Niyet Namazın Rükünleri(Erkânü's-salât) nelerdir? İftitah tekbiri Kıyam Kıraat Ka‘de-i ahîre Rükû Secde(MBSTS kitabımızın 181. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -42 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU İcmanın tarifi verilerek ‘’islam hukukcularının görüş birliği’’ olan kavram sorulmuştu. Cevap seçeneği: İcma BİZİM KİTAPTAKİ SORU Sarih İcma:Bir devirde yaşayan müctehidlerin bir konunun hükmü için ilgili görüşlerini tek tek açıklamalarıyla gerçekleşen icmaadır. İslam hukukçularının çoğunluğuna göre; sarih icmaa, kesin delil olarak kabul edilir. Böyle bir ictihada uymak zorunludur. Bu icmaya aykırı davranmak caiz değildir. Sükuti İcmaa:Bir veya birkaç müctehidin bir konuda görüşlerini belirtmelerinden sonra, bu görüşten haberdar olan o devirdeki müctehidlerin bu görüşe açık bir şekilde katılıp katılmadıklarını belirtmemeleri, itirazda da bulunmayarak sessiz kalmalarıyla gerçekleşen icmaadır. (MBSTS kitabımızın 447. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -43 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Oruç tutmama mazeretlerinden olmayan kavram(ifade) sorulmaktadır. Sefihlik ise oruçla alakası olmayan bir kavram. Cevap seçeneği: Sefihlik BİZİM KİTAPTAKİ SORU 54-Orucun yükümlülük (Vücup) şartları nelerdir? Müslüman olmak Ergenlik (bulûğ) çağına gelmek Akıllı olmak Oruç tutmaya güç yetirecek Yolcu olmamak Hasta olmamak Gebe veya emzikli olmamak(zarar görme ihtimali kuvvetli ise) 55-Oruç tutmamayı mubah kılan mazeretler-Özürler- nelerdir? Sefer hali Hastalık hali Gebelik ve çocuk emzirme durumu Yaşlılık hali İleri derecede açlık ve susuzluk Zor ve meşakkatli işlerde çalışmak(MBSTS kitabımızın 476. sayfa) Sefih:Aklı ermez, kapılgan, reşid olmayan, malını alabildiğine harcayan kimsedir. (MBSTS kitabımızın 554. sayfa) 86-Etbau’t-tabiin devrinde hadis rivayetinin bağlandığı esaslar nelerdir? …………. 1-Sefih olan ve sefahatini ilan eden kimseden (Sefih; Her türlü işte aklın hafifliği, düşüncesizlik, önem vermemek, akla ve dine aykırı hareket etmek demektir.) …………..(MBSTS kitabımızın 225. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -44 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Kurban kesmenin şartları sorulmuştur. Kurbanda şart olmayan seçenek istenmiş olup sağlıklı olmak şart değildir. Cevap seçeneği: Sağlıklı olmak BİZİM KİTAPTAKİ SORU 13-Müslüman olmak, Akıllı ve bulûğa ermiş olmak, Mukim olmak, yani yolcu olmamak, Belirli bir malî güce sahip bulunmak gibi şartlar vacip olduğunu kabul edenler için kurbanın hangi şartıdır? Kurbanın vücûb şartları 14-Müslüman olmak, Akıllı ve bulûğa ermiş olmak, Mukim olmak, yani yolcu olmamak, Belirli bir malî güce sahip bulunmak gibi şartlar sünnet olduğunu kabul edenler için kurbanın hangi şartıdır? Sünnet oluşun şartları (MBSTS kitabımızın 170. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -45 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU BİZİM KİTAPTAKİ SORU 87-Hadisi mana ile rivayet edebilmek için, etbau’t-tabiin arasında geliştirilen şartlar nelerdir? Bir ravi, hadisini mana ile rivayet edebilmek için; Arapçanın sarf ve nahiv kaidelerine tam manasıyla vakıf olmalıdır. Lugat ilmine aynı şekilde vakıf olmalıdır. Kelimelerin delalet ettikleri manaları iyi bilmelidir. Bir hadisi değişik kelime veya sözlerle rivayet ettiği zaman, o hadisin, Hz. Peygamberin kasdetmiş olduğu manayı aynen verdiğine her bakımdan kanaat getirmelidir. Bu gibi şartlara sahip olmayan bir ravi, hadisi mana ile yani değişik söz veya kelimelerle rivayet ettiği zaman, Hz. Peygamberin, hadisiyle kastettiği mananın bozulup bozulmadığını anlamadan, fakat onu çok defa da bozarak, Hz. Peygamber tarafından söylenmemiş bir hadis rivayet etmiş olur. (MBSTS kitabımızın 225. sayfa) 102-Zabtın unsurları neledir? Teyakkuz: Ravinin rivayetlerini iyi bilmesi tanıması ve başkalarının rivayetlerinden ayırabilme dikkatini göstermesidir. Hıfz: Ravinin ezberleme güç ve yeteneği hadisi tam ve sağlam bir şekilde ezberleyip aklında tutma kabiliyetidir. Kitabı korumak Mana ile rivayette lafızların anlamını bilmek: Hadisi lafzı değil de manası ile rivayet eden ravi mana ile rivayet şartlarına sahip olmalı. (MBSTS kitabımızın 226. sayfa) 395-Hadislerin lafzan ve manen rivayeti sorunu ve tartışması kimin için söz konusudur? İlk nesiller için söz konusudur. Tabiun’dan sonra mana ile rivayet olgusu teorik olarak tartışılsa da pratikte önemini yitirmiştir. (MBSTS kitabımızın 241. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -46 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Kütübü sitte’de yer alan eserin ismi istenmiştir. Cevap seçeneği: Ibn Mace BİZİM KİTAPTAKİ SORU Kütüb-i Sitte:Peygamber(s.a.v) Efendimizin hadis-i seriflerini ihtiva eden 6 hadis kitabına verilen isimdir. Buhari, müslim, Ibn Mace, Ebu Davud, Tirmizi ve Nesai. (MBSTS kitabımızın 214. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -47 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Said b. Müseyyeb’den rivayet olunan hadis çeşidi sorulmaktadır. Cevap seçeneği: Mürsel hadis BİZİM KİTAPTAKİ SORU Mürsel Hadis:Tabiînden olan birisinin sahabeyi; tebe-i tabiînden olan bir ravinin de tabiîn veya sahabeyi atlayarak doğrudan Hz. Peygamber'den işitmiş gibi hadis nakletmeleri halinde bu çeşit hadislere Mürsel Hadis denir. (MBSTS kitabımızın 216. sayfa) 614-Mürsel hadisleri rivayet eden râvi güvenilir olursa, başka bir şart öne sürmeksizin kabul eden imamlar kimledir? Ebû Hanife ve İmam Mâlik, (MBSTS kitabımızın 249. sayfa) 603-İmam Şafiî mürsel hadise bakışı nasıldır? Mürsel hadisi, bunu rivayet eden tâbiî Medineli Saîd b. el-Müseyyeb ve Iraklı Hasan el-Basrî gibi meşhur ve birçok sahabî ile görüşen bir tabiî ise kabul eder. Ayrıca hadisin şu nitelikleri taşımasını da şart koşar: Mürsel hadisi, senedi tam ve aynı anlamda başka bir hadis desteklemelidir. Mürseli, ilim adamlarının kabul ettiği başka bir mürsel hadis desteklemelidir. Mürsel hadis, bazı sahabe sözüne uygun düşmelidir. İlim ehli, mürsel hadisi kabul edip çoğu onunla fetva vermiş olmalıdır. (MBSTS kitabımızın 319. sayfa) 231-‘’Ben tek bir hadisin peşinde günlerce yürüdüm’’ diyen sahabi kimdir? Said el Müseyyeb(MBSTS kitabımızın 234. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -48 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU ÖSYM’nin sorduğu sorundan biri de Rihle’nin yapılış amacı sorulmuştur. Cevap seçeneği: Hadisleri öğrenmek için uzak mesafelere yolculuk yapmak BİZİM KİTAPTAKİ SORU Rihle:Hadis ravilerinin, bildikleri hadisleri tekid etmek veya bilmedikleri hadisleri öğrenmek için uzak mesafelere yolculuk etmelerine rihle denir. (MBSTS kitabımızın 234. sayfa) 471-Rihle ne demektir? Hadis öğrenmek için yapılan meşakkatli yolculuklar. (MBSTS kitabımızın 244. sayfa) 476-Rihlere yeni bir boyut kazandırarak rivayet icazeti elde etme amaçlı seyahatlerin ortaya çıkmasına ne sebep olmuştur? Hicri 2. ve 3. asırlarda hadislerin büyük ölçüde kitaplaşmasıyla birlikte kitaptaki hadisleri rivayet etme hakkını bizzat müellifinden olma şartı aranması(MBSTS kitabımızın 244. sayfa) 256-Hadisleri kaybolma tehlikesinden korumaya ve sonraki nesillere ulaşmasını sağlamaya yönelik çalışmalar nelerdir? Hıfz ve zapt, Kitabet, Er rıhle fi talebil hadis, Tedvin, Tasnif, İsnad tatbiki İsnad tenkidi (MBSTS kitabımızın 235. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -49 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU ÖSYM’nin sorduğu sorundan biri de Sened’e verilen diğer isim nedir şeklinde sorulan bir isim vardı. Cevap seçeneği: Tarik BİZİM KİTAPTAKİ SORU Senet:Hadisi ilk kaynağına götüren ravi zincirine verilen isimdir. (Senede, tarik veya isnat da denir.) (MBSTS kitabımızın 217. sayfa) 143-Zayıf bir hadisin birden çok senetle rivayet edilerek zayıflıktan çıkması için gereken şartlar nelerdir? Hadisteki zayıflık aşırı cerh sebeplerine dayanmamalı. Yani hadisin zayıflığı şiddetli olmamalıdır. Takviye eden diğer senetler(tarik) kuvvet bakımından takviye edilen senetle ya aynı seviyede veya daha üstün olmalıdır. (MBSTS kitabımızın 228. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -50 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU BİZİM KİTAPTAKİ SORU 266-Hz. Musa’ya vahyedilen ON EMİR nelerdir? -Seni Mısır diyarından, esaret evinden çıkaran Tanrı benim. Benden başka tanrın olmayacak. -Put yapmayacak ve hiçbir şeyin resmini yapıp tapmayacaksın -Tanrının adını boş yere ağzına almayacaksın -Babana ve annene hürmet edeceksin -Öldürmeyeceksin -Zina yapmayacaksın -Çalmayacaksın -Komşuna karşı yalancı şahitlik yapmayacaksın -Komşunun evine tamah etmeyeceksin; komşunun eşine, kölesine, cariyesine, öküzüne, eşeğine, hiçbir şeyine göz dikmeyeceksin -Cumartesi günü daima hatırlayıp onu kutsal bileceksin. Haftanın altı gününde çalışacak, yedinci gün dinleneceksin. Cumartesi, Rabb’ine tahsis edilmiş genel dinlenme günüdür. O gün, ne sen, ne oğlun, ne kızın, ne hizmetçilerin, ne de hayvanların bir iş yapmayacaktır. (MBSTS kitabımızın 268. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -51 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU ÖSYM hadis ilminde Etraf kavramını sormuş. Ravi isimleri ya da hadisin ilk kelimesiyle hadisi bulma yöntemi sorulmuştu. Cevap seçeneği: Etraf BİZİM KİTAPTAKİ SORU Etraf Kitapları:Ravi isimlerinden hareketle hadislerin kaynaklarını tespit etmemize yardımcı olacak üçüncü tür hadis tasniflerine denir. (MBSTS kitabımızın 212. sayfa) 549-Etraf çalışması ne demektir? Hadislerin baş tarafından bir kısmı zikredilerek, sahabe adına veya hadis metinlerine göre düzenlenen eserlere etraf çalışması denir. (MBSTS kitabımızın 248. sayfa) 550-Etraf çalışması ile müsned arasındaki fark nedir? Genellikle bir çeşit müsnet özelliği arzeder. Ancak müsned türü eserlerde hadsin tamamı verilir, etraf kitaplarında sadece hadisin baş tarafı verilir. (MBSTS kitabımızın 248. sayfa) 551-Etraf çalışmalarının ilk örnekleri neler? Halef el-Vasıti ve Ebu Mes'ud ed-Dımaşıki'nin Etrafü's-Sahihayn’ı (Buhari ve Müslim eseriyle ilgili) (MBSTS kitabımızın 248. sayfa) 552-Etraf kitaplarının faydaları nelerdir? Bir hadisin birçok eserdeki senedinin bir araya getirilmesi hadisin sağlamlık derecesini artırarak kuvvetlenmesini sağlar Bazı senedelerde'süfyan'gibi ayırıcı vasıf kullanılmadanye alan ravilerin kim olduğu tespit edilir Hadislerin hangi hadis kitaplarının neresinde olduğunun kolaylıklatespit edilmesini sağlar (MBSTS kitabımızın 248. sayfa) 553-Etraf çalışmasının en tanınmışları kimlerdir? Mizzi(Yusuf b. Abdurrahman), Abdülga-ni en-Nablusi ve Muhammed Şerif Tokadi (MBSTS kitabımızın 248. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -52 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Çok sayıda Hadis ezberleyen kişiye ne denir, 100.000 hadis ezberleyenlere verilen isim türünden birsoruydu. Cevap seçeneği: Hafız BİZİM KİTAPTAKİ SORU Hafız:Hadis ilminde en yüksek dereceye ulaşmış muhaddislere denir. (MBSTS kitabımızın 213. sayfa) 642-Hadis alimleri için hangi tabirler kullanılır? Genel olarak Muhaddis veya Hafız tabiri kullanılır. Hadis ilminde daha ileri düzeyleri ifade etmek için ımam, Huccetü’l-ıslam, şeyhu’l islam, Emirü’l mü’min’in fi’l hadis gibi ünvanlar kullanılmıştır. (MBSTS kitabımızın 251. sayfa) 574-Hadis ilminde Muhaddis ve Fakih’in arasındaki fark nedir? Muhaddis:Hadislerin anlamından çok ifade ve sağlamlığına bakar Fakih: Hadisin sebebi, siyakı, maksadı ve delaleti ile meşgul olur ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -53 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU 2015 yılında ÖSYM tarafından yapılan MBSTS’de hadis konusu ile ilgili Cevap seçeneği ‘’Ricalü’l-Hadis’’ olan bir soru sormuştu. BİZİM KİTAPTAKİ SORU Rical:Çoğulu racül’dür. Hadis usulü ilminde hadisleri rivayet eden ravilere denir. (MBSTS kitabımızın 217. sayfa) Nakdi Rical (intikad, intikadı esanid): Hadis ravilerinin adalet durumunu ortaya çıkarmak maksadıyla tenkide tabi tutulmalarına denir. (MBSTS kitabımızın 216. sayfa) 82-Hadisi kimin rivayet ettiğini, hadisin kesintili olup olmadığını, metnin doğruluğunu araştırır. Alt ilim dalları vardır. Bular nelerdir? Cerh ve Ta'dil, raviyi redd (cerh) veya duzeltmeyi (tadil) ele alır. Rical, ravilerin hayatını ele alır. Hadis ihtilafı, birbiriyle çelişen hadisleri karşılaştırır. Nasih ve Mensuh, hükmü kalkmış hadisleri araştırır. İlelilhadis, hadisin doğruluğunu zedeleyen gizli noktaları aydınlatır. Garibulhadis, hadislerde geçen terimleri araştırır. Kutsi hadis, manası Allah'tan sözü peygamberden olan hadisleri ele alır. (MBSTS kitabımızın 224. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -54 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Peygamberliğin elde edilmesi sorusu, peygamberlik vazifesi ile ilgili bir soruydu. Cevap seçeneği: Vehbi BİZİM KİTAPTAKİ SORU 189-Mutasavvıflara göre hakikatin kesin bilgisi hangi bilgi ile anlaşılabilir? Vehbi bilgi(MBSTS kitabımızın 340. sayfa) 581-Kur’an’ın vahyi dışında Sünnet ile Hadis’in bir kısmına hangi iletişim kaynaklık etmiştir? İster vahiy, ister ilham, ister vehbi yetenek, ister işaret denilsin Hz. Peygamber Allah ile iletişim kurmuştur. (MBSTS kitabımızın 249. sayfa) 186-Tasavvuf anlayışının olumsuz sonuçları nelerdir? Vehbi bilgi kesbi bilgiye tercih edildi Tabii bilimler geriledi Bireysel özgürlük ortadan kalktı Cifir, astroloji ve simya gelişti Kaderci anlayış topluma hâkim oldu Kerametler sebebi ile müslümanların tabii sebebliliğe olan inancı zayıfladı(MBSTS kitabımızın 339. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -55 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Medine’ye(Yesrib’e) öğretmen olarak gönderilen sahabe sorulmaktaydı. Mus’ab b. Umeyr BİZİM KİTAPTAKİ SORU Senetü-s Sürur:Surur yılı = Sevinç yılı demektir. Akabe biatından sonra peygamberimiz Musab bin Umeyr’i Akabe biatında müslüman olanlarla beraber Medine’ye göndermiş Evs ve Hazrec gibi kabileler müslüman olmuş bu duruma Peygamberimiz çok sevinmiştir. Bu yıla Senetü-s Sürur denir. (MBSTS kitabımızın 486. sayfa) 416-Birinci(1.) Akabe biatından sonra, Hz. Peygamber Yesrib halkına islamı ve Kur’an öğretmesi için kimi gönderdi ve İslam Tarihinde Medine’ye gönderilen ilk öğretmen ünvanını alan kimdir? Mus’ab bin Umeyr’i(İlk öğretmen) (MBSTS kitabımızın 506. sayfa) 417-Birinci(1.) Akabe biatından sonra Medine’ye öğretmen olarak gönderilen Mus’ab bin Umeyr’in bir yılda göstermiş olduğu faaliyet sonucu nedir? İki büyük kabile başkanlarından olan Saad bin Muaz ve Useyd bin Hudayr ve pek çok Yesribli müslüman oldu. (MBSTS kitabımızın 506. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -56 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU İslam Tarihi sorusunun biri de Hakem olayı idi. Hakem olayındaki hakemler sorulmuştu. Cevap seçeneği: Ebû Musa el-EşariAmr b. el-As. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 242-Cemel vakasından altı ay sonra Emevi soyundan olan Şam valisi Muaviye Hz. Ali’nin halifeliğini tanımamakta idi. Hz Ali ile Muaviye tarafları Sıffın ovasında karşı karşıya geldiler. Savaş Hz Ali’nin lehinde gelişirken Muaviye’nin askerlerinin mızrak uçlarına Kur’an ayetlerini takması sonucu Hz. Ali taraftarları savaşa devam etmediler. Halifelik anlaşmazlığının giderilmesi için Kur’an hükümleri esas alınarak bir hakem kurulu oluşturuldu. Bu da sonuçsuz kaldı. Bu olaya-savaşa ne denir? Sıffın Savaşı ve hakem olayı (657) (MBSTS kitabımızın 550. sayfa) 245-657 tarihinde Fırat’ın batı kıyısında bulunan Sıffin ovasında; Hz. Ali ordusu ile Muaviye’nin ordusu savaşa tutuştu. Muaviye tarafı Amr bin As‘ı hakem tayin ettiler, Hz. Ali tarafı da Ebu Musa el Eş’ari’yi hakem tayin ettiler. Hakem olayına karşı çıkan, Hz. Ali’nin ordusundan ayrılarak Kufe köylerinden biri olan “Harura” ya çekilen grup hangisidir? Hariciler(MBSTS kitabımızın 550. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -57 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU 70 hafızın şehit edilmesiyle Kur’ân’ın cem’ine(toplanmasına) neden olan savaş sorulmuştu. Cevap seçeneği: Yemâme BİZİM KİTAPTAKİ SORU 191-Kur’an’ın bir cilt halinde toplanmasının en önemli nedeni nedir? Yemame savaşında 70 (bazılarına göre 450 ile 700 arası) kurra sahabinin şehid edilmesi olduğu öne sürülmektedir. (MBSTS kitabımızın 24. sayfa) 195-Yemame savaşında(M:633) hafızların şehid edilmesi üzerine Dağınık durumda bulunan, üzerinde Kur’an yazılı malzemeleri toplayarak iki kapak arasında kitap yani “Mushaf” halinde bir araya getirilmesi kimin teklifi ve etkisi üzerine Hz. Ebu Bekir Kur’ân’ın toplanmasını emretmiştir? Toplama işine yanaşmayan Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer b. Hattab’ın ısrarlı teklifi ve Allah’ın Ebu Bekir'in kalbine bu hususta genişlik vermesi sonucu. (MBSTS kitabımızın 25. sayfa) 196-Kur'an-ı Kerim'in toplanmasının ve çoğaltılmasının nedenleri nelerdir? İslam’ın sınırlarının genişlemesi Farklı milletlerden olanların İslam’a girmeleri Yemame savaşında birçok Kur'an hafızının şehit edilmesi Yazı bilenlerin çoğalması Müslümanlar arasındaki birliğin korunmasını sağlamak Kırat farklılıklarını önlemek Kur’an’ı çeşitli şekillerde okuma problemlerinin olması. (MBSTS kitabımızın 25. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------SORU -58 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU BİZİM KİTAPTAKİ SORU Asabiyet:Araplarda kabile nizamının esasıdır. Bir kimsenin asabesini, yani baba tarafından akrabalarını veya genelde kabilesini, (ister haklı, ister haksız olsun her zaman) savunmaya hazır olmasına denir. (MBSTS kitabımızın 483. sayfa) Asabiyet:Sarmak, kuşatmak ve yakınlarını korumada aşırı gitmek anlamlarına gelen asabiyet, bir terim olarak, aralarında soy birliği veya başka sebeplerle yakınlık bulunanların, muhaliflerine karşı birlikte hareket etmelerini sağlayan dayanışma duygusu ve ruhu demektir. (MBSTS kitabımızın 483. sayfa) Asabiyet:Kabile üyeleri arasında kayıtsız şartsız dayanışma yasasını ifade etmekte ve Arap’ın hayatına yön veren, ahlâkî zihniyet ve değerlerine hâkim olan Câhiliye ruhunu yansıtmaktdır.(ırkçılık) (MBSTS kitabımızın 567. sayfa) 158-Asabiyet nedir? İnsanın kendi akrabalarına duyduğu yakınlık(MBSTS kitabımızın 373. sayfa) 167-Hz. Peygamber den sonraki zamanlarda fetihlerin durmasını İbn Haldun neye bağlar? Asabiyete bağlar. Yani nesillerin değişmesiyle asabiyet zayıflamış, fetihler de durmuştur. (MBSTS kitabımızın 373. sayfa) 156-Dinle asabiyet arasında bağ var mıdır? Karşılıklı bir ilişki vardır. Dinin yayılması asabiyet olmadan mümkün olamaz. Asabiyetin ulaşacağı mülkü ve genişliği belirleyen de dindir. (MBSTS kitabımızın 373. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -59 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Hz. Hüseyin’in şehadetinden sonraki hareket sorulmuştu soruda cevap seçeneği: Tevvabun BİZİM KİTAPTAKİ SORU 239-Şiiliğin doğuşunu hazırlayan olaylar olarak tarihe geçen olaylar hangileridir? Kerbeladan sonra ortaya çıkan Tevvabun ve Muhtar es Sakafi hareketleri(MBSTS kitabımızın 302. sayfa) 373-Allah’ın isimleri ve anlamları nelerdir? -------- Tevvâb:(tövbeleri kabul edici), Müntakim :(âsilerden intikam alan), Afüv :(affedici),……. (MBSTS kitabımızın 350. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -60 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Ambargo uygulaması ile ilgili bir soru sorulmuştu. Yani Ebu Talib’in vefatı sonucu yapılan baskı ve Ambargo. Cevap seçeneği: Şib-i Ebu Talip BİZİM KİTAPTAKİ SORU 362-Hz. Muhammed(s.a.v)’in Nübüvvetinin 10. yılında (620) Mekke hayatında öyle bir yıl yaşadı ki o yıl amcası Ebu Talip vefat etmiş, amcasının vefatından üç gün sonra zevceleri Hz. Hatice (r.a.) ahirete göç etmişti. Aynı yıl Müslümanlara ambargo uygulanmış ve zor durumda bırakılmıştı. Efendimiz için sıkıntılı geçen yıla ne denir? Gam ve keder yılı = Üzüntü yılı = Hüzün yılı = A’mül hüzn = Senetül Hüzün (MBSTS kitabımızın 503. sayfa) 363-Hz Hatice mi yoksa Ebu Talip mi önce vefat etti? Ebu talib, boykotun kalkmasından 8 ay 20 gün sonra, Hz. Hatice de ondan kısa bir süre sonra(üç gün, bir başka rivayette iki ay sonra) ramazan ayında dar-ı bekaya irtihal ettiler. (620, nübüvvetin 10. Yılı) (MBSTS kitabımızın 503. sayfa) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - SORU -61 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Peygamberimizin Medine’ye geldikten hemen sonraki olaylardan olmayan seçenek hangisidir? diye bir seçenek vardı. Cevap seçeneği: Hudeybiye idi. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 545-622 yılında Mekke’den Medine’ye yapılan hicretin sonuçları nelerdir? Müslümanlar Mekkelilerin baskı ve şiddetinden kurtulmuştur ve İslamiyet yayılma alanı bulmuştur. Hicri takvimin başlangıcı kabul edilmiştir ve Göç eden Müslümanlara “Muhacir” Medineli Müslümanlara ise “Ensar” (yardımcı) denilmiştir. Medine sözleşmesi (Anayasası) (Müslümanlar ile Yahudiler ve Putperestleri içine alıyor.) yapılmıştır (MBSTS kitabımızın 512. sayfa) 487-“Kitâb”, “Sahîfe” ve “Müvâdea”, yani sulh antlaşması anlamına gelen, Hz. Muhammed(s.a.v) hicretten sonra Medine’deki şehir topluluklarını şehir devleti halinde teşkilatlanmaya davet etmiştir. Bu davet sonucunda oradaki topluluklarla hangi vesika imzalanmıştır? Medine Vesikası - sözleşmesi (Anayasası) (MBSTS kitabımızın 509. sayfa) 488-İlk İslâm Devleti Anayasasıdır. 52 maddeden oluşmaktadır Hangi anayasa dünyanın ilk İslam anayasası olarak kabul edilir? Medine Vesikası(MBSTS kitabımızın 509. sayfa) 489-İlk yazılı antlaşma hangisidir? Hicrî 1. yılda Yahudilerle yapılan antlaşmadır. (MBSTS kitabımızın 509. sayfa) 491-Peygamber Efendimiz’in hicretinden hemen sonra Medine’de yaptığı ilk üç iş nedir? İslam devletinin merkezi olan caminin inşaatı, Müslümanların ekonomik sorunlarını gidermek, Müslümanların can emniyetini sağlamak(MBSTS kitabımızın 510. sayfa) 497-Peygamberimiz Yahudilerle hangi anlaşmayı imzaladı? Vatandaşlık anlaşması (Medeni haklar verildi) (MBSTS kitabımızın 510. sayfa) 540-İslam tarihinde ilk nüfus sayımı ne zaman yapılmıştır? Hicretin birinci yılında yapılan ilk Nüfus Sayımında Medine’de 10.000 kişinin yaşadığı, bunlardan 1.500′ünü Müslüman, 4.000′inin Yahudi ve 4.500′ünün müşrik Arap olduğu anlaşılmıştı. (MBSTS kitabımızın 512. sayfa) 542-İslâm tarihinde ilk resmi hastahane ne zaman kurulmuştur? Hicretten sonra Resûlullah (s.a.v)in izniyle Kuaybe bint Sad sorumluluğunda Mescid-i Nebevinin içinde kurduğu bir çadırda hasta ve yaralılara hizmet verilerek kurulmuştur. (MBSTS kitabımızın 512. sayfa) 696-Hudeybiye savaşı ne zaman oldu? Hicretin 6. Yılında, zilkade ayında M:628 tarihinde oldu. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -62 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Mekkelileri ekonomik açıdan çökertmek için yapılan seferlerden olmayan sefer sorulmaktaydı. Cevap seçeneği: Rabiğ seferi Böyle bir sefer yok. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 548-Müslümanların Kureyş’in ticaret yolunu kesmek onları ekonomik olarak düşürmek için gönderdikleri küçük birliklere ne denir? Seriyye(Müfreze) (MBSTS kitabımızın 512. sayfa) 549-Hz. Peygamberin emir ve kumandasında gerçekleşen bizzat başında bulunduğu savaşlara ne denir? Gazve(MBSTS kitabımızın 512. sayfa) 550-İslâm tarihçilerine göre Hz. Peygamber’in emir ve kumandasında yirmi yedi gazve gerçekleşmiştir. Bunlar nelerdir? Ebvâ, Buvât, Bedru’l-ûlâ-Sefevân, Zü’l-Uşeyre, Bedir, Benî Kaynukâ’, Sevîk, Karkaratü’l-Küdr, Gatafân, Benî Süleym, Uhud, Hamrâülesed, Benî Nadîr, Bedru’l-Mev’id, Zâtü’r-Rikâ’, Dûmetülcendel, Müreysî’ (Beni’l-Mustalik), Hendek, Benî Kurayza, Benî Lihyân, Gâbe, Hudeybiye, Hayber, Mekke’nin Fethi, Huneyn, Taif ve Tebük’tür. (MBSTS kitabımızın 512. sayfa) 551-Hz. Peygamberin emir ve kumandasında kaç gazve vardır? Sadece 9’unda çatışma olmuş, 18’inde de çatışma olmamıştır. Toplam peygamberimiz 27 gazve yapmıştır. (MBSTS kitabımızın 512. sayfa) 552-Resulullah(s.a.v) 9 gazvede şahsen düşmanla savaştı ve o gazvelerin isimleri nelerdir? 1-Bedir. 2-Uhud. 3-Hendek. 4-Beni Kureyza. 5-Hayber. 6-Feth-i Mekke. 7-Huneyn. 8-Beni Mustalik ve 9-Taif(MBSTS kitabımızın 512. sayfa) 558-Hicretin birinci yılı Ramazan ayında (Mart 623) Hz. Hamza’nın kumandasında yapılan İlk sefer hangisidir? Sifülbahr Seferi(baskın yapıldı çarpışma olmadı) (MBSTS kitabımızın 513. sayfa) 559-Hicretin birinci yılı Şevval ayında Utbe bin Haris’in komutasında yapılan sefer hangisidir? Rabiğ Seferi (baskın yapıldı çarpışma olmadı) (MBSTS kitabımızın 513. sayfa) 560-Hicretin birinci yılı Zilkade ayında Sa’d bin Ebu Vakkas’ın komutasında yapılan sefer hangisidir? Harrar Seferi(baskın yapıldı çarpışma olmadı) 561-Hicretten onyedi ay sonra (Recep 2 - Ocak 624) Abdullah bin Cahş komutasında yapılan ancak ilk çarpışma olan sefer (seriyye) hangiisidir? Batnı Nahle Seriyyesi (MBSTS kitabımızın 513. sayfa) 562-İslam tarihinde ilk ganimet hangi vakada alınmıştır? Batn-ı Nahle vakasında elde edilmistir. (MBSTS kitabımızın 513. sayfa) 563-Hicretin II. yılında Abdullah’ın 10 neferle yola çıkarak, Suriye’den dönen kervanbaşı İbn-i Nadrami’yi öldürmesi üzerine Peygamberimizin Abdullah’a “sana böyle bir şey yap demedim” diye çıkıştığı Seriye-nin adı nedir? Abdullah İbn-i Cahş Seriyyesi (MBSTS kitabımızın 513. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -63 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU BİZİM KİTAPTAKİ SORU 596-Yezidilik nedir? Emevi soyundan gelen ehlisünnet çizgisindeki mutasavvıf şeyh Adiy bin Müsafir’e nispet edilen ve Yezid bin Muaviye’nin insanüstü bir varlık olduğu esasına dayanan bir mezhep (MBSTS kitabımızın 280. sayfa) 598-Yezidiliğe verilen diğer isim nedir? Adeviye Tarikatı (MBSTS kitabımızın 280. sayfa) 599-’’Kitabul Cilve’’ (tecelli kitabı) kimin eseridir? Adiy bin Müsafir MBSTS kitabımızın 280. sayfa) 600-‘’Mushafı Reşt’e’’ kimin eseridir? Hasan bin Adiy (MBSTS kitabımızın 280. sayfa) 613-Yezidilerin kendi içlerinde ayrıldıkları 8 sınıf hangileridir? Mir Fakir Kaval Şeyhler Pir Kuçek Mürid Peşimam (MBSTS kitabımızın 280. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -64 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Hac için ziyaret yerlerindendir? Diye bir soru vardı. Cevap seçeneği: Ağlama duvarı idi. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 86-Dinlere göre kutsal yerler ve hac merkezleri nerelerdir? Hinduizm’de: Benares (Varanasi) Budizm’de: Bodhi Gaya Sihizm’de: Altın Mabet Yahudilikte: Kudüs Hıristiyanlıkta: Kudüs, Roma, Bedlehem İslam’da: Mekke Hidular’da: Benares Şintoizm’de: İse(MBSTS kitabımızın 260. sayfa) Kotel:Yahudilerin dilinde Bet Hamiktaş olarak ifade edilen bir kavramdır. Yani ağlama duvarının diğer ismidir. (MBSTS kitabımızın 254. sayfa) 294-Yahudilikte günümüzde hac ibadeti yeri olarak neresi kabul edilmektedir? Ağlama duvarı(MBSTS kitabımızın 269. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -65 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Susam- Mısır şeklinde bir soru vardı. Cevap seçeneği: Karma idi. BİZİM KİTAPTAKİ SORU 400-Hint anlayışına göre "âlem kadîm, ruh dâim" inancından hangi sonuç çıkar? Karma ve Tenasüh (MBSTS kitabımızın 273. sayfa) 402-Hinduizmdeki karma inancı neye denir? Kişinin kaderini belirleyen iş ve amellere karma denir. (MBSTS kitabımızın 273. sayfa) 517-‘’Kişinin bu dünyada yaptıklarının öteki âlemdeki hayatına tesir edeceğine (Karma) ve ruh göçü (Tenasuh) 'ne inanmaktadır.’’ İfadesi Sihizm için de geçerli midir? Evet (MBSTS kitabımızın 277. sayfa) 768-Hangi dinlerde ‘’Karma’’ anlayışı vardır? Cayinizm, Hinduizm ve Budizm(MBSTS kitabımızın 287. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -66 2015 MBSTS’DE ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU ‘’Batın’’ kavramı ile ilgili bir soru vardı. Tam hatırlanmıyor. BİZİM KİTAPTAKİ SORU Bâtınilik:Kur’an ve hadislerin zahiri anlamlarının yanı sıra asıl bilinmesi gereken herkes tarafından anlaşılmayan anlamlarının da bulunduğunu öne süren ekoldür. (MBSTS kitabımızın 252. sayfa) Batînıyye(Bâtınîlik):Vâdiye girmek ve yürümek, içine nüfuz etmek, içini ve iç yüzünü bilmek, karnı büyük olmak, gizli olmak, malı çok olmak anlamlarındaki "b-t-n" kökünden türeyen Bâtınıyye, bâtınî görüşü esas alan düşüncenin adıdır. (MBSTS kitabımızın 325. sayfa) Bâtınî:Bir şeyin içyüzüne âit, dıştan görünmeyen. Âyet ve hadîslerin bir iç, bir dış mânâsı olduğunu ileri sürüp iç mânalarına bağlanan mezhebe mensup kimse. (MBSTS kitabımızın 440. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -67 ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU İmamiyye ve Rafizilik ile ilgili bir soruydu. Tam hatırlanmıyor. BİZİM KİTAPTAKİ SORU Rafizilik:Safavi devletinin resmi mez. Olan İmamiyye Şiiliğine hemde Safavilerin etkisindeki Anadoludaki Kızılbaş-Alevi zümrelere karşı suçlamacı ve dışlamacı söylemdir. (MBSTS kitabımızın 289. sayfa) 234-Bazı kaynaklarda ŞİA ismi yerine ne kullanılır? Rafiziyye ve Sebeiyye (MBSTS kitabımızın 202. sayfa) 248-Zeyd bin Ali’den ayrılanlara ne denir? Rafizi(MBSTS kitabımızın 202. sayfa) 261-İmâmiyye = İsnâaşeriyye = Ca‘feriyye mezhebinin görüşleri nelerdir? Mezhebin siyaset ve imâmet görüşü on iki imam düşüncesi etrafında şekillendiğinden İsnâaşeriyye denir. Akaid ve fıkıhta Ca‘fer es-Sâdık'ın görüşlerini esas aldıklarından Ca‘feriyye adlarıyla da anılırlar. Hz. Ali ve Hüseyin soyundan gelen on iki imama inanma, hem iman esaslarından birini hem de mezhebin ana doktrinini teşkil eder. Akaid konularında yer yer Mu‘tezile mezhebiyle paralellik arzeden görüşlere sahiptir. Sadece Ehl-i beyt’e mensup râvilerin hadis rivayetini kabul eder. İlk üç halifenin hilâfetini meşrû görmezler. Devlet başkanlığına Hz. Ali ve soyunun nas ile tayin edildiğini yani imamlığın (halifeliğin) bunlara ait olduğunu Hz. Peygamber'in açıkça belirttiğini ve bunların vahiy alma hariç peygamberlere benzer vasıflara sahip olup günah işlemekten ve hata yapmaktan korunmuş (mâsum) olduklarını iddia ederler. Küçük yaşta gaip olan on ikinci imamın tekrar geri geleceğine ve Şiileri kurtaracaklarına inanmaktadırlar.(Methi muhtazar) Mehdinin ortaya çıkışından sonra Hz. Peygamber Hz. Ali, Hasan ve Hüseyin hatta tüm imamların döneceğine(ricat) Açık ve gizli bir tehlikenin bulunduğu durumlarda inancı gizleme ve farklı görünme (takıyye), Hz. Ali'ye biat etmeyen sahâbîlere karşı tavır alma ve onlara ta‘n etme (kötüleme, dil uzatma) de yine mezhebin temel ön kabullerindendir. Halen İran'ın resmî mezhebi olup Irak'ta ve Azerbaycan'da yaşayan Müslümanların yüzde altmışı da bu mezhebe mensuptur. (MBSTS kitabımızın 303. sayfa) 268-İsnaaşeriyye Mezhebi ne zaman gelişmeye ve yayılmaya başlamıştır? 1501'de Şah İsmail tarafından İran’da kurulan Safevi Türk Devleti’nin dini resmen İsnaaşeriyye Şia'sı olmuştur ve İsnaaşeriyye bu dönemde gelişme ve yayılma fırsatı bulmuştur. (MBSTS kitabımızın 203. sayfa) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -68 ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Cevap seçeneği ‘’Feraset’’ olan bir soru vardı. Tam hatırlanmıyor. BİZİM KİTAPTAKİ SORU Feraset: Müslümanların zihin uyanıklığı haline, bir şeyi çabukça anlayış kabiliyetine, bir insanın ahlak ve davranışlarını yüzünden anlama haline denir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -69 ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Hıritiyanlıkla ilgili ‘’Endüljans’’ ile ilgili bir soru sorulmuştu. BİZİM KİTAPTAKİ SORU Enduljans:Katolik kilisesinde günahlardan arınmak için çekilen cezaların belirli bir sevap karşılığında bağışlanmasına, kiliseden satın alınan belgeye (af name) denir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SORU -70 ÖSYM’NİN SORDUĞU SORU Kurtarıcı beklentisi olmayan din? Sorulmuştu Cevap seçeneği: Şintoizm BİZİM KİTAPTAKİ SORU Mesihçilik:Kötü ve çöküntü halinde sayılan mevcut düzene son verecek adil ve mutlu yeni bir düzen kuracak bir kurtarıcının geleceğine inanmaya denir. 194-Musevilik'e göre Hz. İsa kimdir? Hz. İsa, Roma İmparatorluğu'nun Yahudiye eyaletinde Yahudi bir anneden dünyaya gelmiştir. Yahudiler Hz. İsa'nın mucize eseri olarak babasız doğduğuna, binlerce yıldır bekledikleri ve halen de beklemekte oldukları kurtarıcı mesih ya da peygamber olduğuna inanmazlar. 471-Budda'dan 3000 yıl sonra Budizm'in çökeceğine, sonra Maitreya(Mi Lo Fo), denilen kurtarıcı Tuşita Cenneti'nden inerek, bin yıllık bir kurtuluş devresini başlatacağına, böylece bütün canlıların kurtulacağı bir hayat devresi yaşanılacağıma inanılır. Bu görüşler hangi dine aittir? Çin’de bulunan Budizm’cilere 479-Budizm'de ileride gelecek bir kurtarıcı, müjdeci beklentisi vardır. Bu kurtarıcı hangisidir? Maitreya veya Metteya MBSTS VE DHBT KİTABI TÜM İMAMLARIN VE İMAM ADAYLARININ DİKKATİNE BU KİTAPLAR SİZE SINAV KAZANDIRACAK ediyorum