Slayt 1 - Sağlık Bakanlığı

T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
YENİDOĞAN İŞİTME TARAMASI EĞİTİMİ
Bölüm 5
Riskli Bebeklerin
Taranması
Slayt No 1
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Dersin İçeriği
• Risk faktörünün tanımını
• Yenidoğanlarda işitmeyi etkileyebilecek risk
faktörlerini
• Risk faktörü olan bebeklerin taranmasında taramayı
yapan kişinin rolünü
• Risk faktörü olan bebeklerin taranmasında önemli
noktaları öğrenir
Slayt No 2
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Risk Faktörü Nedir?
• Bazı durumlar, çocuklarda işitme kaybı meydana
gelmesi açısından risk faktörü taşımaktadır.
• Bu risk faktörleri doğumda (konjenital) olabilir veya
erken çocukluk döneminde ya da çocukluk
döneminde (geç başlangıçlı veya progresif işitme
kaybı) ortaya çıkabilir.
Slayt No 3
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Yenidoğan işitme taramasını geçmiş olsa bile bazı
tıbbi durumlarla doğan, tedavi gören, fiziksel
malformasyonları / anomalileri olan veya geç dönemde
işitme kaybı /progresif işitme kaybı olma olasılığı olan
bebekler olabilir
Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan
bebeklerde işitme kaybı için risk faktörü olabileceği gibi
sağlıklı yenidoğan olup herhangi bir tıbbi müdahale
gerektirmemiş bebeklerde de risk işitme kaybı riski
olabilir (ailede işitme kaybı öyküsü gibi)
Slayt No 4
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Ailelerin, çocuklarında işitme kaybı için risk faktörü
olabileceğinin farkında olmaları ve referans merkez
tarafından periyodik takipleri ile ilgili yönlendirmenin
yapılması gereklidir.
Slayt No 5
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Risk Faktörleri Nelerdir?
Ailede kalıcı çocukluk çağı işitme kaybı
öyküsünün olması nedeniyle ailenin çocuğunda işitme
kaybı olabileceği yönünde kaygı duymasıdır.
Taramayı yapan kişi olarak, ebeveynlerde veya
kardeşlerde işitme kaybı olduğunu öğrendiğinizde bu
durumu mutlaka not etmeniz önemlidir.
Slayt No 6
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Anne-Baba akrabalığı
Slayt No 7
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Risk Faktörleri-devam
Anne hamilelik sırasında aşağıdaki durumlardan birini
geçirmişse bebekte işitme kaybı olabilir
•
•
•
•
•
Slayt No 8
Toksoplazma
Rubella
CMV-Sitomegalovirüs
Herpes
Sifilis, en sık karşılaşılan durumdur.
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Risk Faktörleri-devam
Eğer çocuk/bebek;
• Prematüre (<37 hafta)
• Düşük doğum ağırlığı (<1500gr)
• 5 günden daha fazla YDYBÜ’de kaldıysa
• 10 gün veya daha fazla solunum desteği almışsa
• 7 gün veya daha fazla ototoksik ilaç kullandıysa;
-Örn: gentamisin, tobramisin, loop diüretikler(furosemid,
lasix)
Slayt No 9
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Risk Faktörleri-devam
• Hiperbillirubinemi
• Bakteriyel Menenjit
• Extracorpeal membran oxigenation (ECMO)
– Bir makine yardımıyla kanın vücut dışında
oksijendirilmesi
• Progressif işitme kaybı ile birliktelik gösteren
sendromik hastalıklar (Usher gibi)
Slayt No 10
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Risk Faktörleri-devam
Aşağıdaki vücut bölümlerini de içeren
kranyofasyal anomaliler
•
•
•
•
•
Slayt No 11
Kulak kepçesi
Kulak kanalı
Ear tag (kulakta et beni)
Ear pit (kulak kepçesi önünde delik)
Temporal kemik anomalileri
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
• Yarık damak/dudak en çok bilinen kranyofasyal
anomalidir.
• Kulak kanalı anomalileri, kanalda hiç açıklık
olmaması, çok dar olması veya sadece kısmi açıklığı
kapsamaktadır.
• Dış kulak veya pinna anomalisi olan kulaklar
taramadan geçirilmeden doğrudan referans merkeze
yönlendirilmelidir.
Slayt No 12
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
• Ear tag, kulak kepçesi önünde
yer alan et benleri
• Ear tag olan bebeklerin işitmesi normal olabilir veya
göremediğimiz iç kulakta bir problem olduğuna işaret
edebilir
Slayt No 13
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
• Ear pit, kulağın etrafında veya önünde küçük bir
delik vardır.
• Dış kulak ve kulak kanalı normal göründüğü sürece
tarama yapılabilir.
• Temporal kemik anomalileri doğumda belirgin
olmayabilir.
Slayt No 14
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
YYBÜ, Risk Bebekleri tarama sırasında özen ister
(temizlik, sessizlik, çabukluk)
Slayt No 15
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Taramayı yapan kişinin rolü
• YYBÜ’de yatan ve risk faktörü taşıyan bebeklere
yaklaşımın bilinmesi
• Tarama
• Kayıt
• İletişim
• Raporlama
Slayt No 16
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
• Risk faktörü olan bebeklerin, ister YYBÜ’de kalmış
olsun isterse sağlıklı yenidoğan olsun, takibi farklıdır.
• Bebek, hastanede yapılan taramadan geçmiş bile olsa
referans
merkez
tarafından
takip
edilmesi
gerekmektedir.
Slayt No 17
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
• Taramayı yapan kişi olarak sizin sorumluluğunuz
kayıtları protokole göre uygun şekilde yapmaktır
• Ayrıca, bu bilgi aile ile de paylaşılmalıdır
• Tarama protokolü ABR taramasını içermektedir
Slayt No 18
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Riskli
Yenidoğan ABR
Geçti
Kaldı
Sağlam
Tekrar ABR
Geçti
Sağlam
Slayt No 19
Kaldı
Referans
Merkeze sevk
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Test Bölüm 5
1.Bazı durumlar çocuğun daha geç dönemde veya
progresif işitme kaybına sahip olmasına neden
olabilir.
A)Doğru
B)Yanlış
Slayt No 20
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Test Bölüm 5
2)Risk faktörleri, doğumda veya sonradan olabilir
A)Doğru
B)Yanlış
Slayt No 21
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Test Bölüm 5
3) Doğumda işitme kaybı için olan risk faktörleri:
A)Ototoksik ilaç kullanımı
B)Ventilasyon desteği
C)Hiperbilirubinemi
D)Ailede işitme kaybı hikayesi
C)Hepsi
Slayt No 22
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Test Bölüm 5
4)Aşağıdaki durumlara sahip olan bebeklere tarama
yapılmamalıdır
A)Ear tag
B)Ear pit
C)Dış kulak kanalının kısmen olması
D)Kulak kanalının olmaması
E)Hepsi
Slayt No 23
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Test Bölüm 5
5)Risk faktörleri olan bebeklere taramayı yapan kişi
için aşağıdakiler hangisi önemlidir?
A)İlgili protokolün izlenmesi
B)Takip süreci ile ilgili olarak aile ile etkin bir şekilde
iletişim kurabilme
C)Odyologun takip süreci ile ilgili olarak randevu
düzeninin sağlanması
D)Hepsi
Slayt No 24
Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı