BENGÜ AKSOY benguaksoy@yahoo.com LOGO İÇERİK 1.Hemşirelik Rollerini Etkileyen Eğilimler 2. Hemşirelik Felsefesi Dahilinde Uygulama 3. Yeni Nesil Bilgi Ağları ve Sağlık Kayıtları 4.Hemşirelikte Yeterlilik Alanları 5.Hemşirelik Rolleri 6. Bakım Verme ile İlgili Yasal Düzenlemeler İÇERİK 7.Bakımda Değişim ve Süreç Yönetimi 8. ICN ve Kanıta Dayalı Uygulamalar 9. Teknolojik Gelişmeler 10.Hemşireliğin Gelişen Rolleri 11.Etkin Hemşirelik İçin…. Hemşirelik; Duyarlı ve bilimsel bir bakım sanatı….. Hemşire; Sağlıklı/hasta bireyin insancıl özelliklerini dikkate alarak ve bütüncül değerlendirerek, bireysel gereksinimlerinin karşılanmasında bireyle birlikte doğru, uygun ve gerçekçi bakım eylemini sağlar ve sürdürür. Hemşirelik Felsefesi Dahilinde Uygulama • Hemşire, hemşirelik uygulamalarının bireysel sorumluluğunu taşır ve öğrenimine devamla yeteneğini geliştirir. • Hemşire, hasta bakım standardını, içinde bulunduğu özel durumlarda bile olabildiğince yüksek düzeyde tutmaya çalışır. • Hemşire, sorumlulukları üstlenme ve sorumlulukları devretmekte bireysel yetisine göre karar verir. • Hemşire, profesyonel kapasitede etkinlik gösterirken, her zaman mesleğin saygınlığını yansıtan bireysel davranış standartlarını korumalıdır. Hemşirenin hastalarına sunduğu bakımda bir farklılık yaratabilme gücü önemlidir. Sömürücülük Marka Dış kaynak kullanımı Büyüme Hesap Verebilirlik Eşitlik/eşitsizlik Yoksulluk Ekonominin entegrasyonu Çevre İletişim Tekelleşme gücü Tanınma Kapitalizm Ticari yardım Küçülen Dünya Terörizm Teknoloji/internet Kültür Serbest Ticaret Sağlık Hizmetlerinde Değişim Nüfus artışı , yaşam süresi uzun, kronik hastalıklar, göçler, küreselleşme Teknoloji ve bilişimdeki gelişmeler, Tanı ve tedavi yöntemlerinde gelişmeler Temel sağlık hizmetleri‐ tedavi edici hizmetler ve özel sağlık hizmetlerinde Maliyetleri Yatış süreleri , kaliteli ve güvenli bakım ‐ hastaların bakım ağırlığı Yeni Nesil Bilgi Ağları ve Hemşirelik Uygulamalarına Etkisi Yeni Nesil Bilgi Ağları Sağlık Teletıp/Tele Nursing Şirketler/Teleworking Vatandaşa Devlet Hizmetleri Tele Konferanslar /Robotik Cerrahi Çevre Eğitim/eÖğrenme Topluma Bilgi sağlama Yeni Nesil Sağlık Kayıtları ve Hemşirelik Uygulamalarına Etkisi Kültüre Duyarlı Hemşirelik ve Bakım Modelleri Sağlık Hizmetlerinde Değişim HASTA GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK BAKIMA KANIT OLUŞTURMAK UYGULAMALARINI KANITA TEMELLENDİRMEK • BAKIMIN KLİNİK SONUÇLARINA ODAKLANMAK • ……….. • ………. Tıp ve Hemşirelik İçin 5 Temel Yeterlilik Alanı* • • • • • Hasta merkezli bakım Multidisipliner ekip anlayışı ile çalışma Kanıta dayalı uygulama Kalite geliştirmeye odaklanma Bilgi teknolojilerini kullanma *Instıtute of Medicine, Report Brief. Patient Safety: Achieving a New Standard of Care 2003 Temel Hemşirelik Rolleri American Nurses Association(ANA), 2004 İŞBİRLİĞİ ORTAK ÇALIŞMA KAYNAKLARI KULLANMA HEMŞİRE LİDERLİK ETİK DEĞERLERE BAĞLILIK KALİTE GELİŞTİRME Temel Hemşirelik Rolleri American Nurses Association(ANA), 2004 UYGULAMA - İlk değerlendirme - Tanılama - Amaç, hedef belirleme - Planlama - Uygulama - Çıktıları değerlendirme PROFESYONEL PERFORMANS - Kalite geliştirme - Etik - Eğitim - Araştırma - İşbirliği- ortak çalışma - Kaynakları kullanma - Liderlik - Performans değerlendirme Uzman Hemşirelik Rolleri American Nurses Association(ANA), 2004 UYGULAMA - Vaka yönetimi - Konsültasyon - Sağlığı iyileştirme ve geliştirme - Eğitim - Reçete etme - Yönlendirme PROFESYONEL PERFORMANS - İnterdisipliner çalışma - Kendi performansını değerlendirme Hemşirelikte Çağdaş Rol ve İşlevler HEMŞİRENİN ESAS ROLLERİ Uygulayıcı Rolü Eğitici Rolü Araştırıcı Rolü Yönetici Rolü HEMŞİRENİN İŞLEVLERİ Bakım+tedavi+koordinasyon Koordinatörlük Rolü Meslek adayı ve mensuplarına Hasta hakları savunucusu Sağlıklı /hasta birey+aile+toplum Rehber, danışman rolü Daha iyi hemşirelik bakımı vermek(sağlık bakımına katkı) Psikolog Sağlık Hizmeti Alanları YÖNETİM İŞLEVLERİ Sağlık Eğitim Kurumları Profesyonel Rolü HEMŞİRENİN ÇAĞDAŞ ROLLERİ Hemşirelik disiplinini geliştirme Ekonomist Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 19 Nisan 2011 7. maddeye (Uzman hemşire) aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. (5) Hasta ve ailesinin eğitimini planlar. Hastaları, bakım ve tedavi yöntemleri ile olası yan etkileri hakkında bilgilendirir. Hastaların güncel ve güvenilir sağlık bilgisine ulaşmasını sağlar. Hemşirelik Uygulamalarında Hasta Eğitiminin Yeri; Tedavi edilen hastalıkların %80’i kroniktir. Kronik hastalıkların tedavisi, hastalığın kendisi kadar zordur. Bakımın kalitesi, ilaç tedavisi ve diğer tıbbi yöntemler hastaların hastalıklarını yönetme becerilerine dayanır. Hastaların %50’sinden azı tedavisini doğru uygulamaktadır. (Diyabet hastalarının eğitimi, organ amputasyonlarını azaltmış, vakaların %75’inde amputasyonları geciktirmiştir.) Hemşirelik Uygulamalarında Hasta Eğitiminin Yeri; Hasta ve yakınlarının eğitimi temel hemşirelik rolleri arasındadır. Bilgi alma, hastanın hakkı; eğitim yapma, hemşirenin görevidir. Hasta ve yakınlarının eğitimi, tedavi ve bakım sürecinin bir basamağıdır. Sağlık Bakanlığı- 8 Mart 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan HemşirelikYönetmeliği’ne göre: Hemşirelik hizmetleri, Bireyin, ailesinin ve toplumun sağlık ihtiyaçlarını belirler ve bakımı HEMŞİRELİK TANILAMA süreci kapsamında KANITA DAYALI olarak planlar, uygular, değerlendirir. İki Temel değişim SÜREÇ, KANITA DAYALI BAKIM Bakımda Değişim Bakım sezgiye değil gereksinimleri karşılamak ve sorunları çözmek konusunda bilinçli ve organize bir yaklaşıma dayalı bir şekilde eyleme geçmeyi gerektirir Profosyonellik Hasta Merkezli Bakım Hemşirelik Bilgisi Hemşirelikte Yeterlilik Alanları Uygulama Alanı Liderlik İletişim Kanıta Dayalı uygulamalar Sistem Temelli Uygulamalar Güvenlik Kalitenin Geliştirilmesi Ekip çalışması ve İşbirliği Uygulama Alanı Hemşirelik Süreci; Günümüzde hasta bakımı uygulamalarının yeterliliğinde hemşirelik süreci kullanılmaktadır. Hemşirelik Süreci; Veri Toplama-Hemşirelik Tanısı-Planlama-Uygulama-Değerlendirme Hemşirelik Süreci Kullanıldığında; Bireyin sağlık bakım gereksinimleri belirlenir Sorunun açıkça hemşirelik tanısı ya da ortak bir sorun olup olmadığı belirlenir Bakım önceliği belirlenir Uygulanan bakımda istenen sonuç belirlenir Neden özellikle bu hemşirelik girişimini yapıyorum? Yapılması gerekir mi? Eğer öyleyse, bunu en ETKİLİ yolla mı yapıyorum? Nasıl daha iyi şekilde yapabilirim? Daha iyi yapacağım başka bir yol var mıdır? Hasta ve ailenin tercihlerini gerçekten düşündüm mü? Hangi sonuçları görmeyi bekliyorum? İstediğim sonuçları elde ettim mi? KANITA DAYALI UYGULAMA Hemşirelik Uygulamalarının Kanıta Dayalı Olması; Hemşirelik Uygulamalarının Kanıta Dayalı Olması; ‐Hemşirelerin doğru, önemli, uygulanabilir kanıtlar temelinde biyo‐psiko‐sosyal yönden kaliteli bakımın verilmesi, ‐ Bakımın kalitesinin ve sonuçlarının iyileştirilmesi, ‐ Klinik uygulamalarda ve hasta bakım sonuçlarında fark yaratılması, - Bakımın standardize edilmesi, ‐ Uygulama hatalarının en aza indirilmesi ve ‐ Hemşire memnuniyetini arttırılması açısından önemlidir. ICN 2012 TEMASI KANITA DAYALI HEMŞİRELİK * ICN yeterince bilgiye sahip olmadan karar vermenin, hemşirelik bakımının daha iyi verilememesinin nedeni oluğunu belirtmektedir. *Sağlık hizmetlerinde tüm topluma kaliteli hemşirelik hizmetlerini sunarken kanıta dayalı yaklaşımları kullanması için sürekli çaba göstermek gerektiğini vurgulamaktadır. ICN 2012 Kanıta dayalı uygulama, Bireysel hasta bakımına ilişkin kararlarda, bilimsel yöntemle elde edilen en iyi kanıtların, deneyimlerimiz ve hastalarımızın tercihleri ile birleştirilerek hemşirelik bakımında kullanma yaklaşımıdır. Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama, deneyimlere dayalı karardan, kanıta dayalı karar almaya geçiştir. Youngblut ve Brooten (2001) KDU NEDEN GEREKLİ Diğer disiplinlerde olduğu gibi hemşirelikte de bilgiler bir yandan hızla eskimekte, öte yandan yeni bilgiler hızla çoğalmaktadır. Hemşirelik uygulamalarının geleneğe dayalı yapısını koruması, yeni bilgilerin uygulamaya aktarıldığı tıbbi bakım ortamında bir uyumsuzluğa neden olmaktadır Hemşirelik, tıp ve diğer sağlık disiplinlerinin kanıt temelli uygulamalarına ayak uydurmak zorundadır Daha kaliteli bakım verme sorumluluğu hemşirelik kararlarının da kanıta dayandırılmasını gerektirmektedir. YÜKSEK NİTELİKLİ BAKIM KANIT TEMELLİ BAKIM YÜKSEK TEKNOLOJİ Hemşirelerin klinik deneyim ve becerileri Hasta tercihleri hakkında bilgi Tanılama, Klinik değerlendirme YÜKSEK KALİTELİ HASTA BAKIM SONUÇLARI Araştırma,Uzman görüşleri Kanıta Dayalı Uygulama Hasta Sonuçlarını Düzeltir Kanıta Dayalı Uygulama İyi düzenlenmiş çalışma sonuçlarından en iyi ve en yeni kanıtların kullanımı ile bakım uygulanan hastalarda daha iyi sonuçlara ulaşıldığı bildirilmektedir. ETKİLİ BAKIM %28 Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalarının Amaçları • Hemşirelerin kanıta dayalı bilgilerle çalışmasını sağlamak, • Klinik alanda problemleri çözmek, • Uygulamalara yenilik getirmek, • Hemşirelik bakımında farklılıkları azaltmak, • Etkin karar vermek, • Sağlık sisteminde mükemmelliğe ulaşmak. Hemşirelik Uygulamalarında Teknolojik Gelişmeler; Hemşireler, teknolojik yenilikler karşısında bilimsel, temel varlığı ile gelişen yeni bilgilere ulaşabilmeli ve bilgileri uygulamalara yansıtmalı. Hemşireler Teknolojiye İlişkin Şu Soruların Yanıtını Aramalıdırlar: Çalıştıkları bölüm/üniteye özgü teknolojik değişiklikler, yenilikler nelerdir? Eğer bakımda kullanılan teknolojik ürünlerde değişiklik/yenilik varsa bu değişim ile nasıl başa çıktınız? Bu teknolojik yenilikler, değişimler bakımı nasıl etkiledi/etkiliyor? Bu teknolojik yeniliklerin hemşirelik uygulamalarına getirdiği avantaj ve dezavantajları nelerdir? Hemşire; Hangi teknolojik ürünün kapsamlı bir şekilde kullanılacağına ve destekleneceğine hangilerinin ise kullanılmayacağına karar verebilmelidir. Teknoloji tanılamasına yönelik ilgi/bilgilerini arttırması hasta bakımına ve uygulamalarına kalite getirecektir. Teknolojik Gelişmeler • Mesleki Uygulama Laboratuvarlarında Simülatörlerin Kullanımı • Gelişmiş Yara Bakım Solusyonları • Elektronik Hasta Kayıtları • Elektronik Bakım Planları • Elektronik Hasta Laboratuvar Bulguları Mesleki Eğitimde Gelişmeler Bilgisayar Teknolojisindeki Gelişmeler Hasta Bakımı İle ilgili Gelişmeler Hasta Bakımı İle ilgili Gelişmeler • Yatak Çarşafı Değişimi için Vinç Sistemi Kullanılması Hasta merkezli bakım •Ekip çalışması •İşbirliği Kanıta dayalı uygulamalar •Kalite •Hasta güvenliği Bilişim Teknolojileri •Kayıt sistemleri Hemşireliği Etkin Kılabilmek İçin; Hemşireliği Etkin Kılabilmek İçin; Sağlıklı/hasta bireyi, sağlık bakım elemanlarını sağlık bakım kaynaklarını kaliteli bakım, bakıma erişimi, kaynak tahsisi ile ilgili politikaları biçimlendirerek sağlık bakımını yönetmek Hemşireliği Etkin Kılabilmek İçin; Sağlık profesyonelleri ve sağlık politikalarını oluşturanlar yeterli ve etkili kaliteli sağlık bakımı sunumu için etik bir ortamın oluşmasına yardım etmek Hemşireliği Etkin Kılabilmek İçin; Hastaları; bakım ve tedavi seçenekleri,bakım şartlarını etkileyen tüm finansal ve gerekli konular hakkında çok iyi bilgilendirmek. İNSAN ONURUNA SAYGI ÖZERKLİK DÜRÜSTLÜK YARARLILIK, ZARAR VERMEME ADALET SADAKAT Etik ödevlerimiz doğrultusunda, öz değerlerimizi ve mesleki değerlerimizi de göz önünde bulundurarak sağlık insan gücünü etkin şekilde planlayarak en iyi en kaliteli sağlık bakımını verebiliriz.