Dr. Savan Günay - Resmi Web Sitesi | AKUT TONSİLLİT

AKUT TONSİLLİT
Açıklama: Çocukluk çağında en sık görülen hastalıklardandır. Bir veya iki tonsilin
kendiliğinden iyileşen enfeksiyonudur. Akut tonsillit, klinik olarak genellikle ergenlerde ve genç
erişkinlerde diğer yaş gruplarına göre daha sık görülür.
Kategori: Köşe Yazıları
Eklenme Tarihi: 28 Ağustos 2010
Geçerli Tarih: 19 Temmuz 2017, 02:17
Site: Dr. Savan Günay - Resmi Web Sitesi
URL: http://www.savangunay.com/yazar.asp?yaziID=13
Akut tonsillit bademcik iltihabı
AKUT TONSİLLİT : Çocukluk çağında en sık görülen hastalıklardandır. Bir veya iki
tonsilin kendiliğinden iyileşen enfeksiyonudur. Akut tonsillit, klinik olarak genellikle
ergenlerde ve genç erişkinlerde diğer yaş
gruplarına göre daha sık görülür.
• Beş-altı yaşında pik yapar, ancak 3 yaşından önce ve 50yaşından sonra çok nadir
görülür. Akut tonsillitler de farenjitler gibi viral veya bakteriyel nedenlerle oluşabilir. Ani
başlayan üşüme-titremeyle birlikte ateş vardır. Ateş 39°C'a kadar yükselebilir. Boğaz
ağnsı vardır ve enflamasyonun farengeal kaslan tutmasıyla yutma güçlüğü gelişir. Baş
ağrısı, kırgınlık, eklem ağrıları gibi sistemik yakınmalar olabilir. Çocuklarda karın ağrısı,
kusma, febril konvülsiyonlar görülebilir. Kulağa vuran ağrı veya akut otitis media
gelişebilir. Boyunda, ağrılı lenfadenopatiler vardır. Çocuklarda hafif bir boğaz ağnsı,
subfebril ateş, iştahta azalma ve laterji görülebilir.
• Akut tonsilitin tanısı muayene ile konur. Muayenede tonsiller hiperemik ve
hipertrofiktir. Tonsillerin üzeri değişen derecelerde eksüda ile kaplı olabilir. Eksüda
özellikle tonsil kriptlerinin açıldıkları yerin üzerindedir. Birden çok ve küçük noktalar
şeklinde olduğunda folliküler tonsillit olarak adlandırılır. Sıvı alımının azalmasına bağlı
olarak mukozalar kuru ve sekresyonlar koyulaşmıştır. Oral kavitede dili kaplayan kalın
yapışkan bir mukus olabilir. Tanısal test olarak boğaz kültürüyle etken izole edilebilir.
Yine boğaz sürüntüsünden direkt antijen testi ile AGBHS antijenleri araştırılabilir.
• Laboratuvar incelemelerinde lökositoz olabilir. Gram boyamalar bakteriyel tonsillit için
yararlı olabilir. Anti Streptolizin-O Testi (ASO), Streptolizin-O'ya karşı insan vücudunda
oluşan antikorlardır. Bağışıklikla ilgisi yoktur. 200 Todd ünitesinin üzerindeki değerler
anlamlıdır ve 6-12 ay içinde geçirilmiş enfeksiyonu düşündürür. ASO retrospektif olarak
tanıda yardımcıdır. Akut streptokok enfeksiyonlannda tanı değeri sınırlıdır. C-reaktif
Protein (CRP), bakteriyel enfeksiyonlarda yükselir ve viral enfeksivonlardan ayırmada
yararlıdır.
• Akut tonsillit tedavisinde amaç enfeksiyonun yok edilmesi ve semptomların
tedavisidir. Yeterli sıvı alımı ve uygun ağız bakımı önemlidir. Antiseptik gargaralarla
lavaj yapmak ağız bakımı için yeterlidir. Bunun yanında yatak istirahati, yeterli sıvı
alımı, analjezik, antipiretik ve bakteriyel enfeksiyon düşünülenlerde antibiyotik verilir.
Bakteryel enfeksiyonda antibiyotik verilmeyenlerde genellikle hastalık bir haftada
kendini sınırlar. Ancak antibiyotik vermek belirgin bir şekilde baş ağrısı, ateş ve
lenfadenopatileri azaltır. Ayrıca olası bir akut romatizmal ateş veya akut glomerülonefrit
gibi komplikasyonlar önlenmiş olur. İlk tercih olarak penisilin grubu antibiyotikler 10
gün süreyle oral veya tek doz depo penisilin parenteral yolla verilir.
AYIRICI TANI:
√ Difteri:
• Etken, Corynebacterium difteridir. Uvula, yumuşak damak, tonsil plikaları ve tonsili
kaplayan larenkse kadar uzanabilen; kaldırılınca altındaki doku kanayan, kirli gri renkte
psödomembranla karakterizedir. Membranların mukozaya adezyon göstermesi
patognomoniktir. Başlangıçta hafif
lokal semptomlar varken, süratle ilerleyip dezoryantasyona, üst solunum yolları
obstrüksiyonuna ve kardiyak toksisiteye neden olabilir.
• Ekzotoksinler ile nörotoksik ve kardiyotoksik etki gösterir. Horlama, stridor ve krup
öksürüğü ile servikal lenfadenopatilere bağlı boğa boynu görünümü olabilir. Kesin tanı,
kültür veya gram boyama yoluyla basilin gösterilmesi ile konur. Tedavisi acildir. Süratle
500-1000 Ünite/kg antitoksik serum ve yüksek doz penisilin verilir. Üst solunum yolları
obstrüksiyonu gelişirse trakeotomi açılır. Penisilin, eritromisin ve tetrasiklinle taşıyıcılık
ortadan kaldırılır.
√ Vincent Anjini:
• Farenjitle birlikte ülseratif nekrotizan gingivit ve stomatittir. Genellikle oral hijyeni
bozuk olanlarda görülür. Etkeni spiroket ve fusiform bakterilerdir. Gri, nekrotik
psödomembranlar tonsil veya farengeal mukozanın üzerini kaplar. Bu psödomembranlar
yüzeysel mukozanın nekrozuyla oluşur. Tanı, klinik muayene ve kültürle konur.
• Tedavide penisilin verilir. Enfeksiyöz Mononükleoz: Klinik olarak, şiddetli akut tonsillit
atağına benzer. Ancak beraberinde splenomegali, karaciğer hasarı, döküntü ve tonsil
üzerini kaplayan beyaz, düzensiz membran vardır. Periferik yayma tanı için
karakteristiktir. Geniş, immatür mononükleer hücreli lenfositoz görülür. Paul-Bunnel
testi pozitiftir. Tedavi semptomatiktir. İstirahat, analjezik ve uygun sıvı verilir. Ampisilin
kulanan olgularda jeneralize rash döküntüsü ortaya çıkabilir.