TEZ İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER
Sayfa
İçindekiler ....................................................................................................i
Kısaltmalar .................................................................................................v
Giriş…. ......................................................................................... …………1
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKTA SEYRÜSEFER SERBESTLİĞİ
I. Seyrüsefer Serbestliği Kavramı .......................................................... 5
A. Genel Olarak .................................................................................. 5
B. Deniz Sahası ve Hukuki Statüsü ................................................ 7
1. Açık Denizlerin Serbestliği Prensibinin Ortay Çıkışı ve
Tarihî Gelişimi ........................................................................... 9
2. Açık Denizlerin Serbestliği Prensibinin Hukuki Mahiyeti ........... 28
3. Seyrüsefer Serbestliğinin Önemi .............................................. 33
II. Seyrüsefer Serbestliğinin Deniz Alanlarındaki Görünümü............. 36
A. Genel Olarak .............................................................................. 36
B. Devletin Ülkesinin Bir Parçasını Oluşturan Deniz Alanlarında
Seyrüsefer Serbestliği Yararına Devlet Egemenliğine
Getirilen Sınırlamalar ................................................................ 38
1. İç Sularda Devlet Egemenliğine Getirilen Sınırlamalar ............ 38
2. Karasularında Devlet Egemenliğine Getirilen Sınırlamalar ...... 43
a. Zararsız Geçiş ...................................................................... 46
b. Kıyı devletinin Yargı Yetkisine Getirilen Sınırlamalar .......... 52
3. Takımada Sularında Devlet Egemenliğine Getirilen
Sınırlamalar ............................................................................. 59
4. Boğazlarda Devlet Egemenliğine Getirilen Sınırlamalar ........... 62
a. Genel Olarak ....................................................................... 62
b. Geçiş Rejimleri .................................................................... 64
c. ‘Transit Geçiş’ ve Bu Rejimin Uygulanacağı Boğazlar ......... 67
i
d. ‘Zararsız Geçiş’ ve Bu Rejimin Uygulanacağı Boğazlar ..... .71
C. Devletlerin Belirli Egemen Haklara Sahip Olduğu Deniz
Alanlarında Seyrüsefer Serbestliği .......................................... 72
1. Genel Olarak ........................................................................... 72
2. Bitişik Bölgede Seyrüsefer Serbestliği ..................................... 73
3. Kıta Sahanlığında Seyrüsefer Serbestliği ................................ 78
4. Münhasır Ekonomik Bölgede Seyrüsefer Serbestliği ................ 81
D. Açık Deniz Alanlarında Seyrüsefer Serbestliği ........................ 88
1. Genel Olarak ............................................................................ 88
2. Devletlerin Açık Denizlerde Kendi Adlarına Sahip Olduğu
Yetki – ‘Bayrak Yasası’ ............................................................. 90
3. Açık Denizlerde Seyrüsefer Serbestliğine Getirilen
Sınırlamalar ............................................................................ 92
a. Kıyı Devleti Yararına Seyrüsefer Serbestliğine Getirilen
Sınırlama – ‘İzleme (Kesintisiz Takip/Sıcak Takip) Hakkı’. . 92
b. Devletlerin Açık Denizlerde Diğer Devletlerle Paylaştığı
Yetkileri ile Seyrüsefer Serbestliğine Getirilen
Sınırlamalar ........................................................................ 96
(1) Devletlerin Bazı Uluslararası Suçların Denetlenmesi
Konusundaki Yetkileri Bağlamında Seyrüsefer
Serbestliğine Getirilen Sınırlamalar ............................. 97
(a) Genel Olarak ......................................................... 97
(b) Durdurma ve Ziyaret Yetkisi ................................. 98
(c) Deniz Haydutluğu ............................................... 101
(d) Köle Ticareti ....................................................... 103
(e) Uyuşturucu Madde Kaçakçılığı ........................... 106
(f) Açık Denizden Yapılan İzinsiz Yayınlar ................ 107
(2)
Devletlerin Açık Denizlerden Yararlanma Konusunda
Ortaklaşa Yaptıkları Sözleşmeler ile Seyrüsefer
Serbestliğine Getirilen Sınırlamalar ......................... 109
ii
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKTA DENİZ GÜVENLİĞİ
I. Geniş Anlamda Deniz Güvenliği Kavramı ...................................... 114
A. ‘Deniz Güvenliği’ ve ‘Deniz Emniyeti’ Kavramlarının
Sınırları ..................................................................................... 116
B. Deniz Emniyeti ............................................................................ 118
1. Deniz Emniyeti Uygulamalarının Tarihi Gelişimi ....................... 118
2. Deniz Emniyeti ile İlgili Uluslararası Kuruluşlar ........................ 127
a. IMO ....................................................................................... 128
b. IMO’nun Uluslararası Deniz Hukukunun Gelişimindeki
Yeri ....................................................................................... 131
3. Deniz Emniyeti ile İlgili Uluslararası Sözleşmeler ..................... 135
II. Deniz Güvenliği ve Alınan Tedbirler .............................................. 137
A. Genel Olarak ................................................................................ 137
B. Deniz Güvenliğine Yönelik Tehditler ........................................ 139
C. Deniz Güvenliğine Yönelik Tehditlere Karşı Alınan
Tedbirler ...................................................................................... 151
1. 11 Eylül Terör Saldırıları Öncesinde Alınan Güvenlik
Tedbirleri .................................................................................. 152
a. SUA Sözleşmesi .................................................................. 154
b. Diğer Tedbirler ..................................................................... 163
2. 11 Eylül Terör Saldırıları Sonrasında Alınan Güvenlik
Tedbirler.................................................................................... 166
a. Genel Olarak ......................................................................... 166
b. ABD/NATO Tarafından Alınan Tedbirler ............................... 170
(1) NATO’nun 5. Maddesinin İşletilmesi ve Etkin Çaba
(Active Endeavour) Harekâtı ........................................... 170
(2) Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Önlenmesi
Girişimi (Proliferation Security Initiative-PSI) ................... 177
iii
(a) Genel Olarak ............................................................. 177
(b) Girişimin Ortaya Çıkışı ve Amacı ............................... 179
(c) Önleme Kuralları Beyanı (Statement of Interdiction
Principles) ................................................................. 184
(d) PSI Destekleyen ve PSI’ın Hedefi Devletler .............. 186
(e) PSI’ın Hukuki Dayanağı............................................. 191
(3) Konteyner Güvenliği Girişimi (Container Security
Initiative-CSI) .................................................................. 196
c. IMO’da Alınan Güvenlik Tedbirleri ........................................ 200
(1) Genel Olarak . ................................................................. 200
(2) SOLAS’74 Sözleşmesinde Yapılan Değişiklikler ............. 202
(a) Uluslararası Gemi ve Liman Tesisleri Güvenlik Kodu
(International Ship and Port Facility SecurityISPS Kod) ................................................................ 203
(b) SOLAS’74 Sözleşmesi’nde Yapılan Diğer
Değişiklikler ............................................................. 207
(3) SUA Sözleşmesi’nde Yapılan Değişiklikler .................... 210
(a) Genel Olarak ............................................................. 210
(b) SUA Sözleşmesi Değişiklik Çalışmaları ................... 212
SONUÇ ................................................................................................. 224
EKLER ................................................................................................... 231
EK-1 ............................................................................................... 232
EK-2 ................................................................................................ 233
EK-3 ................................................................................................ 243
EK-4 ................................................................................................ 244
EK-5 ................................................................................................ 253
EK-6 ................................................................................................ 258
EK-7 ................................................................................................ 261
EK-8 ................................................................................................ 262
EK-9 ................................................................................................ 265
EK-10 .............................................................................................. 270
KAYNAKÇA .......................................................................................... 278
ÖZET ..................................................................................................... 297
ABSTRACT ........................................................................................... 399
iv