T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AB Nedir? Amacı nedir? Tarihçesi ve Kurumları? Genişleme, Derinleşme Politikalar Temel Değerler 1 AVRUPA BİRLİĞİ NEDİR? • Avrupa Birliği kısa adıyla AB, yarım yüzyılı aşkın süredir Avrupa halklarının adil ve güvenli bir ortamda yaşamasını sağlayan dev bir projedir. • Bugün 500 milyonun üzerinde AB vatandaşı, bu projenin başarısını bireysel ve toplumsal yaşamın tüm alanlarında hissetmektedirler. 2 AB Nedir? 3 Avrupa Birliği (AB) Nedir? Avrupa Birliği (AB) 28 ulus devletten oluşan devletler üstü bir bir oluşumdur. Federasyon yada hükümetler-arası örgüt değildir. Üye ülkeler bağımsız, egemen egemenliklerini bir araya getirirler. devletlerdir ve Üye ülkeler, egemenliklerini Avrupa düzeyindeki ortak kurumlara devrederler. 4 Avrupa Birliği (AB) Nedir? AB bir barış ve çağdaşlaşma projesidir. Çoğulcu demokrasi, serbest tartışma ve ifade özgürlüğü AB’nin temel değerleri arasındadır (AB Anlaşması Madde 49) Avrupa Birliği II. Dünya Savaşı’nın yarattığı yıkımın mirası üzerine inşa edilmiştir. Savaş sonrası Avrupa’da refahın ve barışın sağlanması, Avrupa’daki ülkeler arasında işbirliğinin yaygınlaştırılması hedeflenmiştir. 5 AB Değerleri • • • • • • İnsan Onuru Özgürlük Demokrasi Eşitlik Hukukun üstünlüğü İnsan haklarına saygı 6 Kurucu 6 Ülke (Altılar) • 9 Mayıs 1950 tarihli Schuman Deklarasyonu’nun bir sonucu olarak, 1951 yılında, Belçika, Almanya, Lüksemburg, Fransa, İtalya ve Hollanda'dan (ALTILAR) oluşan 6 üye ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) kuruldu. • Savaşın ham maddeleri olan kömür ve çelik, barışın araçları oluyor; dünya tarihinde ilk defa devletler kendi iradeleri ile egemenliklerinin bir kısmını ulus-üstü bir kuruma devrediyordu 7 EKONOMİK BİRLİĞE DOĞRU • Altı üye devlet, 1957'de, işgücü ile mal ve hizmetlerin serbest dolaşımına dayanan bir ekonomik topluluk kurmaya karar verdiler. Böylece, kömür ve çeliğin yanı sıra diğer sektörlerde de ekonomik birliği kurmak amacıyla, 1957'de Roma Antlaşması imzalanarak Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kuruldu. 8 Tarihçe AET’nin hedefi: Avrupa’nın siyasal bütünlüğü Üye ülkeler arasında malların, hizmetlerin, sermayenin ve emeğin serbestçe dolaştığı bir ortak pazar ve gümrük birliği, sektörler arası işbirliği yoluyla bütünleşmenin sağlanması hedeflenmiştir. 9 Füzyon (Brüksel) Antlaşması 1968-Avrupa Toplulukları AKÇT AET AT AAET 10 AVRUPA BİRLİĞİ’NE DOĞRU ADIM ADIM Güvenlik Amaçlı Ekonomik Ortaklık Nükleer En. AVRUPA BİRLİĞİ 11 AB’nin Tarihçesi ve Temel Antlaşmalar Avrupa Birliği Avrupa Toplulukları (AKÇT, AET, AAET) Ortak Pazar ve sektörel politikalar/ nitelikli çoğunluk/T op. Hukuki araçları Ortak Dış ve Güvenlik Politikası Oybirliği/hü kümetlerara sı Adalet ve İçişleri Alanında İşbirliği Oybirliği/hü kümetlerara sı 12 AB’nin Temel Antlaşmaları 1951: Paris Antlaşması Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu 1957: Roma Antlaşması Avrupa Ekonomik Topluluğu 1987: Avrupa Tek Senedi «Ortak Pazar» yerine «Tek Pazar» 1993: Maastricht (AB) Antlaşması AB’nin üç sütunlu yapısı + Avrupa vatandaşlığı 1999: Amsterdam Antlaşması Avrupa Parlamentosu’nun karar alma mekanizmasının güçlendirilmesi 2003: Nice Antlaşması AB’yi genişleme sürecine hazırlamak 2009: Lizbon Antlaşması AB tüzel kişiliği 13 Genişleme •Genişleme Nedir? Avrupa Birliği'nin yeni üye devletleri kabul etme sürecidir. 1973: İngiltere, İrlanda, Danimarka 1981: Yunanistan 1986: İspanya, Portekiz 1995: Avusturya, Finlandiya, İsveç 2004: Çek Cumhuriyeti, Estonya, GKRY (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi), Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya 2007: Bulgaristan, Romanya 2013: Hırvatistan 14 Derinleşme •Derinleşme Nedir? Derinleşme, bazı ortak politikaların güçlendirilmesidir. Derinleşme süreci, bazen ortak politikaların güçlendirilmesinin yanı sıra Avrupa bütünleşmesini kolaylaştıracak yapısal reformların uygulanmasını da içerir. 15 AB Kurumları Avrupa Parlamentosu Avrupa Komisyonu AB Bakanlar Konseyi Avrupa Konseyi (Zirve) Avrupa Birliği Adalet Divanı Avrupa Sayıştayı Avrupa Merkez Bankası Diğer Kurum, Organ ve Ajanslar 16 Avrupa Parlamentosu Avrupa Parlamentosu, AB kurumları içinde doğruda halk tarafından seçilen organdır. AB üyesi ülkelerin vatandaşları olan Avrupa vatandaşları beş yılda bir yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy kullanabilirler. Son Parlamento seçimi Mayıs 2014’de yapılmıştır. 17 Avrupa Komisyonu Avrupa Komisyonu, yasama sürecini başlatan, ayrıca Birliğin yürütme organı olarak AB müktesebatını, bütçeyi ve programları uygulamaktan ve idari denetimden sorumlu kurumdur. Avrupa Komisyonu, her bir üye devletten bir kişinin yer aldığı 28 üyeden oluşur. Bu kişilere "komiser" adı verilir. 18 Avrupa Birliği Konseyi (Bakanlar Konseyi, AB Konseyi) Konsey, ("Bakanlar Konseyi" ya da "AB Konseyi") Avrupa Birliği üyesi devletlerin hükümetlerinde görev yapan bakanlardan oluşan bir organ konumundadır. Konsey, Avrupa Birliği içinde üye devletlerin ulusal çıkarlarının temsil edildiği organdır. 19 Avrupa Birliği Zirvesi Avrupa Birliği Zirvesi, Avrupa Birliği'ne üye devletlerin başbakanları veya devlet başkanları ile Avrupa Birliği Zirvesi Başkanı ve Avrupa Komisyonu Başkanı'nın katılımı ile meydana gelir. Zirve, Birliğin gelişmesi ve Avrupa'nın bütünleşmesi doğrultusunda temel politikaları belirleyen kararlar alır. 20 Avrupa Birliği Adalet Divanı Avrupa Birliği Adalet Divanı, Avrupa Birliği'nin yargı organıdır ve Adalet Divanı, Genel Mahkeme ve uzmanlık mahkemeleri olmak üzere üçlü bir yapıdan oluşur. Adalet Divanı'nın temel amacı, Avrupa Birliği hukukunun Avrupa Birliği içerisinde her yerde aynı şekilde yorumlanmasını ve uygulanmasını sağlamaktır. 21 Avrupa Sayıştayı Avrupa Sayıştayı, Birliğin tüm gelir ve giderlerini inceler, işlemlerinin hukuka ve usule uygunluğunu temin eder. Sayıştay denetimi, gelir ve giderlerin hukuka uygunluğu ile düzenliliğini ve iyi bir mali idareyi sağlamaya yöneliktir. 22 Avrupa Merkez Bankası Avrupa Merkez Bankası tüzel kişiliğe sahip bağımsız bir AB organıdır. Görevi, para birimi olarak Avro'yu kullanan AB üyesi ülkelerden oluşan Avro bölgesinde fiyat istikrarını sağlamaktır. 23 AB: Temel Hedef ve Politikaları • Çevreyi en üst düzeyde korurken ekonomik büyümeyi sürdürebilmek, • Enerji güvenliğini sağlamak, • AB üyesi ülkelerde istihdamı artırmak, • AB üyesi devletler arasında ekonomik, sosyal ve bölgesel uyumu teşvik etmek, • Avrupa vatandaşlarına en üst düzeyde yaşam ve kalite standartlarına sahip olmasını sağlamak. 24 AB: Temel hedef ve Politikaları • Güçlü ve etkili bir dış politika aktörü olmak, • AB içinde ve dışında özgürlük, demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü değerlerini garanti altına almak, • Her türlü ayrımcılıkla mücadele etmek, özellikle her alanda kadın-erkek eşitliği için çaba sarf etmek, • İklim değişikliği ile mücadele etmek, 25 AVRUPA 2020 Avrupa 2020 Stratejisi 2010-2020 26 Türkiye-AB İlişkileri 31 Temmuz 1959 Türkiye, Avrupa Ekonomik Topluluğu’na (AET) katılmak için başvuruda bulundu. 12 Eylül 1963 Türkiye ile AET arasında, nihai hedefi topluluğa üyelik olan ve Gümrük Birliği kurulmasını öngören ortaklık anlaşması (Ankara Anlaşması) imzalandı. 14 Nisan 1987 Türk Hükümeti, Avrupa Topluluklarına üyelik için resmen başvuruda bulundu. 1 Ocak 1996 Avrupa Topluluğu ile Türkiye arasında Gümrük Birliği yürürlüğe girdi. 10-11 Aralık 1999 Helsinki’de toplanan Avrupa Birliği Zirvesi’nde Türkiye ‘aday ülke’ statüsü kazandı. 16-17 Aralık 2004 Lüksemburg’da toplanan Avrupa Birliği Zirvesi’nde Türkiye ile katılım müzakerelerine başlanması önerildi. 3 Ekim 2005 Türkiye ile AB arasında katılım müzakereleri başladı. 27 AB Üyeliği Neden Önemli? • Demokrasinin güçlendirilmesi, bireysel yükselmesi açısından önemli bir süreç hakların • Çağdaş bir hukuk düzeni • Günlük hayatımıza etkileri (Tüketici haklarından çevre konusundaki müktesebata uyum) 28 AB Aday Ülkesi: Türkiye • • • • • Türkiye, AB’ye aday ülkedir. Reform çalışmalarına kararlılıkla devam etmektedir. AB üyeliği, Türkiye için stratejik bir tercihtir. Türkiye, AB için vazgeçilmezdir. İlişkiler, günlük politik tartışmaların ötesinde tarihi ve güçlü bağlarla kuvvetlenmiştir. 29 Son Gelişmeler Müzakere Süreci Nereye Gidiyor? Türkiye AB müzakereleri sürecinde çalışmalarına devam ediyor 30 AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AB işleri “icracı”, bağımsız bir bakanlığın sorumluluğu altına girmiştir. -2011/7 sayılı Genelge ile de Başmüzakerecilik görevinin yanı sıra, "müzakere heyeti başkanlığı" görevi de Avrupa Birliği Bakanı'na tevdi edilmiştir.- Bu çerçevede, Avrupa Birliği makamları ile yapılacak tam üyelik müzakerelerinin tüm koordinasyonu ve yönlendirilmesi Avrupa Birliği Bakanlığı uhdesinde tek elde toplanmıştır. AMAÇ: «Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine hazırlanmasına yönelik yapılacak çalışmaların yönlendirilmesi, izlenmesi, koordinasyonu ile üyelik sonrası çalışmaların koordinasyonunu sağlamak» 31 AB BAKANLIĞI’NIN GÖREVLERİ Yargı ve Temel Haklar Faslı hariç, tüm fasılların koordinasyonu çeşitli kurum ve kuruluşlarca üstlenilmiştir. Ancak AB Bakanlığı sürecin bütününe bakmakta ve işleyişini takip etmektedir. Dolayısıyla AB sürecinde her kurum AB Bakanlığı ile irtibat halindedir. Müzakerelerdeki Rolü: Müzakerelerin genel koordinasyonu Ulusal Programın hazırlanması ve İlerleme raporlarına katkı yapılması Fasılların açılması / kapanması ve ilgili gerekli belgelerin hazırlanması AB kurumları ile gerekli iletişimin ve mutabakatın sağlanması Kurumlara mevzuat uyumu ile ilgili teknik, kurumsal ve mali destek sağlanması Mevzuat taslaklarının AB terminolojisine uyumu 32 AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI 33 AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI İlginize teşekkür ederiz…. www.ab.gov.tr 34