iskelet

KONU:DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ
DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ
 Vücudunuzun dik durması ve
hareket etmesi, destek ve
hareket sistemleri sayesinde
mümkün olur.Destek ve
hareket sistemi İskelet ,Kaslar
ve Eklemler olmak üzere üç
birimden oluşur. Bu üç birimin
işbirliği ile canlılarda hareket
gerçekleşir.
DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ
DESTEK VE HAREKET
SİSTEMİ
KEMİKLER
EKLEMLER
KASLAR
YASSI
KEMİK
OYNAR
EKLEM
ÇİZGİLİ
KAS
KISAK
KEMİK
YARI
OYNAR
EKLEM
DÜZ KAS
UZUN
KEMİK
OYNAMAZ
EKLEM
KALP KASI
İSKELET
 Koşmak, oynamak, yürümek,
konuşmak ve yemek yeme gibi
hareketlerin hareket sistemini
oluşturan iskelet ve iskeletin
üzerini saran kaslarla
gerçekleştiririz. Kemiklerden
oluşmuş eklem ve bağlarla
birbirine tutturulmuş destek
yapıya iskelet denir. Canlılarda
iç ve dış olmak üzere iki tip iskelet
vardır.
İSKELET ÇEŞİTLERİ
DIŞ İSKELET
 Dış iskelet özel hücreler tarafından dışarıya salgılanan organik ve
inorganik maddelerden meydana gelir. Dış iskelete sahip
canlılarda iskelet görevi yapan kısımlar vücut dışında bulunduğu
için kaslar iskelete içeriden bağlanır. Eklem bacaklılarda ve bazı
yumuşakçalarda görülür.
 Dış iskelet büyümeyi sınırlandırır. Bu nedenle dış iskelete sahip
hayvanlar, gelişme döneminde iskeletini ya tamamen atarlar veya
daha büyüğünü oluştururlar. Bu olaya deri veya kabuk
değiştirme denir
 İÇ İSKELET
 İç iskelet embriyonun mezoderm (orta deri) tabakasından




farklılaşır. Genellikle kıkırdak ve kemikten meydana gelir.
Kaslar iskelete dışarıdan bağlanır. Canlının büyümesini
sınırlandırmaz. Aksine boyca uzamayı sağlar.
Omurgasızlarda yaygın olarak iç iskelet görülmez. Sadece
derisi dikenlilerde gelişmiş bir iç iskelet var.Omurgalılarda
iç iskelet, kıkırdak ve kemik dokudan meydana gelmiştir.
Omurga: Omurgalılarda bulunur.
a) Kıkırdak omurga : Köpek balıklarında bulunur.
b) Kemik omurga : Balık, kuş, kurbağa, sürün-gen ve
memelilerde bulunur.
İNSAN İSKELETİNİN BÖLÜMLERİ
 İnsan iskeleti, baş, gövde
ve üyeler iskeleti olmak
üzere üç kısımda
incelenir.
 a. Baş İskeleti : Kafatası,
yüz ve çene
kemiklerinden oluşur.
Genellikle oynamaz
eklemlidir.
İNSAN İSKELETİNİN BÖLÜMLERİ
 b. Gövde İskeleti : Göğüs
kemiği, kaburga kemikleri,
omurgayı oluşturan omurlar,
omuz ve kalça kemerlerini
oluşturan kemikler, iskeletin
gövde bölümünde yer alır.
Genelde yarı oynar
eklemlidir.
İNSAN İSKELETİNİN BÖLÜMLERİ
 c. Üyeler İskeleti : Üyeler
üstte omuz kuşağı ile
gövdenin üst kısmına
bağlanmış olan üst üyeler
(kollar), altta kalça kuşağı
ile gövdenin alt kısmına
bağlı olan alt üyeler
(bacaklar) olmak üzere iki
bölümden meydana gelir.
Oynar eklemlidir
EKLEMLER
 Oynamaz Eklemler :Kafatası,
kalça kemiği, leğen kemiği gibi
iskeletin hareket etmeyen
kısımlarındaki kemiklerde
görülür. Eklemleşen kemikler
çok sıkı bir şekilde birbirlerine
testere dişi gibi girinti ve
çıkıntılarla bağlanmışlardır.
Eklem kapsülü ve sıvısı yoktur.
EKLEMLER
 Yarı Oynar Eklemler
Omurlar arasında ve
göğüs kafesinde görülen
eklemlerdir. Omurlar
arasındaki kıkırdak
diskler esneklik
sağlanmasında yardımcı
olur.
EKLEMLER
 Oynar Eklemler : Vücudun
hareket işlevini üstlenmiş
kemiklerde görülen, tam
hareketli eklemler olup kol ve
bacak kemiklerinde görülür.
Eklemleri oluşturan
kemiklerin uçları bağ
dokusundan meydana gelmiş
ortak bir kapsül ile çevrilidir.
Eklem kapsülünün iç yüzeyi
ince bir zar ile örtülüdür.
KEMİKLER
 Kemikler, çok sert bir yapıya
sahip olmalarına karşın,
oldukça esnek bir
yapıdadırlar. Kemiğin sert
olmasını sağlayan, yapısında
bulunan fosfor, mineraller ve
kalsiyumdur. İskelet sistemi
uzun kemik, kısa kemik ve
yassı kemik olmak üzere üç
çeşit kemikten oluşur
KEMİK ÇEŞİTLERİ
 Uzun Kemikler: Uzun kemiklerin
uzunluğu kalınlığından daha fazladır
ve silindir şeklini anımsatır. Uzun
kemikler kol ve bacaklarda bulunur.
Uyluk kemiği insan vücudunda var
olan en uzun kemiktir. Uzun kemiğin
yapısında; Kemik zarı,Eklem
kıkırdağı,Süngerimsi doku,Sert
kemik dokusu,Kırmızı kemik
iliği,Sarı kemik iliği,Kemik zarı,Kan
damarları,Sinirler bulunur.
KEMİK ÇEŞİTLERİ
 Kısa Kemikler: Kısa kemiklerin boyu
ve kalınlığı neredeyse birbirine eşit
yapıdadır. Kısa kemikler dışarıdan bir
kemik zarı ile kaplıdır. Kısa kemikleri
çevreleyen kemik zarının hemen
altında sert kemik, orta kısmında ise
süngerimsi kemik vardır. Süngerimsi
kemik yapısında kırmızımsı kemik
iliği bulunur. Kısa kemiklerde kemik
kanalı yoktur. El ve ayak
parmaklarındaki kemikler kısa
kemiklerdir.
KEMİK ÇEŞİTLERİ
 Yassı Kemikler: Yassı kemiklerin,
boyu ve genişliği kalınlığından daha
fazladır. Göğüs, kafatası, kaburga ve
kürek yassı kemikler için örnek
olarak sıralanabilir. Yassı
kemiklerin, kemik zarının hemen
alt kısmında sıkı bir kemik dokusu
bulunur ve bu dokunun orta
kısmında süngerimsi yapıda kemik
doku vardır. Bu doku kırmızı kemik
iliği ile kaplıdır. Bu kemik yapısında
sarı kemik iliği bulunmaz.
KASLAR
 İskeletin üzerini sararak vücuda şekil
veren, kasılıp gevşeme özelliğiyle
hareketi sağlayan yapıya kas denir.
Kasları oluşturan ipliksi yapılara kas
lifi denir. Çok sayıda kas lifi
birleşerek kas demeti denen kalın
iplikleri oluşturur.
 Kasların Çalışması
Kaslar, beyinden gelen sinir
uyarılarını alarak kasılır. Kasılma
esnasında çok enerji harcanır.
İnsanda hareket; sinir, iskelet, kas ve
eklem sisteminin birlikte çalışmasıyla
gerçekleşir.
KAS ÇEŞİTLERİ
ÇİZGİLİ KASLARIN ÖZELLİKLERİ;
 İstemli şekilde çalışma gösterirler
 Motor sinirler aracılığı ile uyarılır
 İskelet sistemi üzerinde bulunur ve
vücudun harekette olmasını sağlar
 Hücrelerin gösterdiği kaynaşma
sonucunda çok çekirdekli görünürler
 Kasılmaları şiddetli olur ve oldukça
hızlıdır
 Gerektiği zamanlarda oksijensiz
solunum yapabilmektedirler ve
yorgunluk halinde görülürler
 Bütün hücreleri sinir ile temas halinde
olup, gelen uyarıyı anında kabullenirler
 Yapısı gereği kırmızı renk de görülürler.
KAS ÇEŞİTLERİ
Düz kasların özellikleri;








Pembe renkli kaslardır
Oksijensiz durumlarda solunum yapamazlar
Çizgili dışların aksine glikojen depolayamazlar
Bantlaşma işlemini gösteremezler
İğ şeklinde ki hücrelerden oluşurlar
İstem dışı hareket edebilirler
kendini yenileme yetenekleri bulunmamaktadır
Sinirleri tek grup hücreyi uyarır ve uyartı diğer
hücrelere gruplarından, bu hücrelere gönderirler
 Kaslar içerisinde uyartıya verilen cevap olukça
yavaştır
KAS ÇEŞİTLERİ
KALP KASININ ÖZELLİKLERİ;
 Sadece kalbin yapısında bulunur ve diğer







organlarda bulunmazlar
Otomatik olarak ritim eşliğinde çalışırlar
Rejenasyon gibi yetenekleri bulunmamaktadır
Çalışma işlevini sinirler ve hormonlar
karşılamaktadır
İstem dışında çalışma gösterirler
Dallanmış bir yapısı vardır
Mitokondri sayıları olabildiğince fazla
olmaktadır
Kas telleri genel anlamda yan teller ile bağlıdır
(bu özellik sadece bu kasa aittir)
KAYNAKÇA:
 www.dersimiz.com
 www.google.com.tr
 www.iskelet.gen.tr
 www.fenokulu.net
 http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi