Enfeksiyonlara Bağışıklık Dr. Cumhur Özkuyumcu 1 İki Temel Mekanizma Var 1. Doğal Bağışık Cevap 2. Adaptif immün cevap A. Hücresel İmmün Yanıt B. Humoral İmmün Yanıt 2 2A Hücresel İmmün Yanıt 3 Mikroplar vücudumuza çeşitli yollarla girerler 4 Bu yollar epitel doku ile çevrilidir. Epitel doku ise Antijen Sunan Hücreler İçerir 5 Mikrop vücudumuza girdiği zaman Antijen Sunan Hücreler Onları Alarak En Yakın Lenf Bezine Taşırlar Burada T Lnefositlere Sunarlar 6 Lenfoid Organlarda Başlıca Üç Tip Antijen Sunan Hücre Bulunur 7 Hücre dışındaki protein antijenler endositoz ile hücre içine alınır. MHC II molekülü aracılığı ile CD4+ T hücresine sunulur. 8 CD4+ T Lenfosit makrofaja içindeki mikropları öldürmesi için yardım eder. B lenfosite antikor sentezlenmesi için yardım eder. 9 Sitoplazmadaki mikroplar (viruslar) MHC I aracılığı ile CD8+ T lenfositlere sunulur. CD8+ T lenfositler virus ile enfekte hücreyi öldürür. 10 CD4+ T Lenfositler Yani Yardımcı T lenfositler İki Alt Gruba Ayrılır Tip I Yardımcı T lenfosit Tip II Yardımcı T Lenfosit 11 TH1 hücreler fagositoza yardımcı olur. Fagosite edilmiş mikropların öldürülmesine yardımcı olur. 12 TH2 hücreler eozinofiller aracığı ile oluşan bağışık yanıta yardımcı olur. Bu tür bağışık yanıt özellikle parazit enfeksiyonlarında etkili olur. IL 4, 10,13 13 Th1 ve Th2 arasındaki denge enfeksiyonunun temizlenmesinde çok önemlidir. 14 TH1 ve TH2 hücresine dönüşüm sitokinler tarafından kontrol edilir. 15 CTL enfekte hücreyi öldürür. 16 2B Humoral İmmün Yanıt 17 Humoral İmmün Yanıt Antikorlar Tarafından Verilir • B lenfositler protein veya protein olmayan antijenleri tanıyarak plazma hücresine dönüşür ve antikor sentezler. Bu antikorlara immünglobülin de denilir. IgG, IgM, IgA, IgE ve IgD olamk üzere 5 çeşittir. IgD bağışıklıkta önemli rol oynamaz. • IgM – İlk oluşan antikor tipidir. – Bakteri doğrudan öldürür – Kompleman sistemini aktive eder. • IgG – – – – Geç oluşur. Opsonizasyona neden olur. Anne sütünden bebeğe geçerek bebekleri korur. Komplemanı aktive eder. 18 Antikorlar • IgA – Özellikle mukozalarda mikropların girmesini engeller • IgE – Parazit enfeksiyonlarına karşı bağışık yanıtta önemli rol oynar. 19 Antikorların Fonksiyonları 20 Mantarlara Karşı İmmün Cevapta Th1 Lenfositler ve Nötrofiller Önemli Rol Oynar Nötrofil katyonik protein önemlidir. Mukormukozis 21 Yine Hücre İçi Öldürme Mekanizmalarından Nitrit Oksit Önemli Rol Oynar, Antikorlar Rol Oynar Cryptococcus neoformas 22 23 Parazitlere Karşı Bağışık Yanıt • Rol Oynayanlar – Th1 cevabı – Th2 cevabı – Fagositer hücreler – Antikorlar 24 Kandaki parazitler için fagositer hücreler önemlidir Trypanosoma cruzi Toxoplasma gondii Leishmania species 25 Nötrofiller de parazitleri fagosite edebilir ve öldürür 26 Helmint enfeksiyonlarında Th2 cevabı önemlidir Eozinofillerden salınan majör basik protein helmintlere çok toksiktir 27 28 Parazitlerin Bağışık Yanıttan Kaçma Yolları • Antijenik değişim • Hücre içine yerleşme • Fagozom ile lizozom birleşmesinin engellenmesi • Sitoplazmaya kaçma • Konak antijeni ile kaplanma 29 Antiviral Cevap • Hedef – Virus ve virus ile enfekte hücre • Humoral ve hücresel bağışık cevap önemlidir – Interferon (çok önemli) – NK hücreleri – Makrofajlar ve dendritik hücreler (Antijen Sunan Hücre) – T hücreler – Antikorlar 30 Virus ile Enfekte Hücreyi CTL ve NK hücresi öldürür 31 Tip I-İnterferon • Viral enfeksiyonlar karşı savaşı • Ateş, halsizlik, titreme • Ağrılara neden olur 32 Tip I interferon enfeksiyondan saatler sonra salınır 33 Tip I İnterferon • Hücresel immün yanıtı artırır – Effektör hücreleri uyarır – Virus ile enfekte hücrenin tanınmasını sağlar • Nk hücreleri uyarır 34 Antikorlar hücre dışındaki virusların yayılmasını engeller 35 Fagosite edilmiş viruslar için CD4 TH1 önemlidir 36 Sitoplazmadi viruslar için CD8 T hücre (CTL) cevabı önemlidir 37 Virusların Bağışık Yanıttan Kaçma Mekanizmaları • • • • Antikorlardan saklanma Antijenik değişim İnterferon salgılanmasının engellenmesi Hücresel bağışık yanıtın baskılanması 38