HEMAPOETİK KÖK HÜCRE Lenfoid öncülü Miyeloid öncülü NK İL-15 PLURİPOTENT KÖK HÜCRE TİMUS İL-7 B lenfosit İL-2, İL-4, İL-7 T lenfosit LENFOSİT ALTGRUPLARI SINIF T İŞLEV YÜZEY İŞARETİ KANDA ORANI HÜCRESEL YANIT Yardımcı B hücre gelişimi, farklılaşması, Makrofaj aktivasyonu CD3+CD4+ %50-60 Sitolitik CD3+CD8+ %20-25 Virus, Tümör, allograft lizisi, Makrofaj aktivasyonu T LENFOSİTLERİ • Periferik kandaki lenfositlerin %70 i kadardır • Gelişimlerini timusda tamamlarlar • Gelişimini etkileyen büyüme faktörleri: İL-2, İL-4, İL-7 • Her olgun T hücresi yüzeyinde bir tip özgün antijen reseptörü taşır: • • • • T Hücre Reseptörü: THR Kan ve dokular arasında sürekli dolaşırlar Uyarılması için antijen sunumuna gerek duyar (ASH) Uyarı sonrası: *Periferik dokuda KLONAL çoğalabilir *Farklılaşır *Bellek hücreleri yıllarca dolaşımda kalır Morfolojik olarak B lenfositlerinden ayrılamazlar: Cluster of differentiation: CD Yüzey işaretlerine göre ayrılabilirler T HÜCRE GRUPLARI (CD3+, CD2+) T HÜCRE RESEPTÖRÜ ab gd %95 <%5 CD4+ CD8+ SİTOTOKSİK CD4-CD8- THR tipine göre Yardımcı reseptörüne göre YARDIMCI Th1 İnterferon-g Th2 İL-4 İL-5 İL-13 Sitokin salgısına göre IgM Fab VL YAPISAL BENZERLİK Fab benzeri yapı ABB CL VH THR ab Cm ABB Cm Cm Cm HÜCRE MEMBRANI a Va Ca b Vb Cb THR gd YARDIMCI T LENFOSİTİ CD4+ SİTOTOKSİK T LENFOSİTİ CD8+ •İmmün yanıt düzenleyici •Sitokin salgıları ile rol oynar Th1 ve Th2 altgrupları •Antijeni HLA sınıf II ile tanır •Genelde eksojen kökenli proteinleri tanır: •İmmün yanıtın efektör hücreleridir •Öldürme mekanizmaları ile rol oynar Perforin ve granzim enzimleri •Antijeni HLA sınıf I ile tanır Fagositoz ya da endositoz içeriği •Genelde endojen kökenli •Salgıları ile : T lenfositleri proteinleri tanır: B lenfositleri Vücut proteinleri Makrofajlar Viral proteinler gibi uyarılır, farklılaşır, çoğalır ANTİJEN İŞLEME VE SUNMA T T yardımcı T sitotoksik THR CD8 THR HLA sınıf I HLA sınıf II CD4 Endojen protein Eksojen protein ASH MHC Sınıf II ER MHC Sınıf I HLA I HLA II T HÜCRE AKTİVASYONU ASH PRİMER T HÜCRE UYARISI için uygun HLA SINIF II YARDIMCI MOLEKÜL ETKİLEŞİMİ CD4 THR Th0 ÖZGÜN ETKİLEŞİMİ •T HÜCRE RESEPTÖRÜ •HLA SINIF I ya da II •HLA ya bağlı ANTİJENİK PEPTİT •YARDIMCI MOLEKÜL ETKİLEŞİMİ GEREKLİ! AKTİFLEŞEN T HÜCRESİ 1. Çoğalır 2. Yüzey R değişir: İL-2R CD4+ CD8+ 3. Farklılaşır ve sitokin salgılar 3. Sitotoksik etki gösterir Th0 İL-12 İL-4 Th1 İL-2 İFN-g TNFb İNH Th2 İL-4 İL-13 İL-5 4. Bellek hücreleri oluşturur CD4+ YARDIMCI T HÜCRESİ OLGUNLAŞMASI İnflamatuar sitokin salgısı İL-4 ASH Th2 İL-3 TNFa Th0 T İL-12, İFN-g Th1 MF NK İL-4 İL-6 İL-10 İL-2 İFNg TNFb Barsak Th1 ve Th2 YANITI Deri yüzeyi Bakteri DH MF LENFOİD ORGAN Th1 İL-4 İL-5 İL-10 İL-12 Th Th1 Th Th2 B Bellek hücresi YARDIMCI T HÜCRE YANITLARI İŞLEVLERİ PROLİFERASYON ve FARKLILAŞMA Hücreiçi mikroplar İFN-g THR T hücre artışı Th0 Th1 T Th1 İL-2 CD4+ Helmint, allerjen Th0 Th2 T T İgE üretimi Allerji, helmint öl. İL-5 Eozinofili Helmint öldürme Çeşitli sitokinler Th1 Th2 Sitotoksik T, NK aktivasyonu İL-4 Th2 Her tür protein antijen Th0 Makrofaj aktivasyonu B hücre uyarısı HÜMORAL YANIT SİTOTOKSİK T HÜCRE YANITI Membran porları HEDEF HÜCRE ASH HLA SINIF I Granzim CD8 CD8 Perforin THR THR T sitotok T sitotok SİTOTOKSİK MEKANİZMALAR •Perforin ile hücre membran lizisi •Apoptozis: Granzim Fas/Fas ligand etkileşimi VİRUSA İMMÜN YANIT HLA I+ MAKROFAJ HLA II+ İnfekte hücre İL-1 CD8 CD4 İL-2 NK İFN-g Perforin Granzim Yeni hücreye İnfekte hücre lizisi CD8