Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Kulağın Yapı ve Fonksiyonu Temporal Kemik Dış Kulak Timpanik Membran(zar) Orta Kulak İç Kulak Kulağın Yapı ve Fonksiyonu İşitme Fizyolojisi Denge Fizyolojisi Kulak Hastalıklarında Belirti ve Bulgular Kulak Ağrısı Kulak Çınlaması (tinnitus) Baş Dönmesi (vertigo) Kulak Akıntısı (otorrhea) İşitme Kayıpları (hipoakuzi) İşitme Kayıpları (hipoakuzi) İletim tipi işitme kaybı Sensorineural (sinirsel) işitme kaybı Miks tip işitme kaybı Kulağa İlaç Damlatılması Eller yıkanmalıdır. İlaçlar beden ısısında olmalı İlaç damlatılacak kulak üstte olacak şekilde hasta yatırılmalıdır. Kulak kepçesi yukarı ve arkaya çekilmeli İlaç damlatıldıktan sonra tragusa hafif hafif bastırılmalı yada baş 2-3dk. yan çevrilmeli Kulak dışına taşan damla silinmelidir. Serumenin Çıkartılması Sertleşmiş serumenin(kulak kirinin) çıkarılması için kulağa 2-3 gün gliserin ve hidrojen peroksit damlatılması gerekir. Yumuşamış serumen, serumen kaşığı yada kulak irrigasyonuile çıkartılır Kulak İrrigasyonu Amaçları: Dış kulak yolunu temizlemek Kulak kirini çıkarmak Kulağa sıcak- soğuk sıvı uygulama yapmak Kulak yolunu antiseptik solüsyonla yıkamak Yabancı cismi çıkarmak. Uygulanışı İrrigasyon sıvısı beden ısısında olmalıdır. Hastanın üzeri plastik örtü ile örtülür. Baş diğer kulağa doğru eğilmeli, kulağın altına böbrek küvet konulmalı Kulak kepçesi arkaya ve yukarı doğru çekilmeli İrrigasyon sıvısı 500 ml. olmalı. İrrigasyon sıvısı antibiyotikli, bikarbonatlı, SF.’li yada musluk suyu olabilir. İşlem sonrası kulak kurulanır ve hasta, o kulak üzerine yatırılır. Kulak Hastalıkları Yabancı cisim: Kulakta böcek, sinek gibi canlı; nohut, silgi gibi cansız cisimler olabilir. Cansız yabancı cisimlerde ağrıdan daha çok iletim tipi işitme kaybı ve kulakta dolgunluk hissi vardır.Su yada benzeri maddeler şişmeye neden olacağı için damlatılmaz. Hekim tarafından kulak çengeliyle çıkartılmalıdır. Canlı yabancı cisimlerde ise ağrı ve batma, uğultu ve kanat çırpma sesi vardır. Bireye ağzı kapalı iken hum sesi çıkartması söylenir. Çıkartılamazsa alkol yada pantokain dış kulak yoluna damlatılır. Buşon(kulak kiri) Dış kulak yolu cildinde bulunan sebase seruminöz bezlerin salgıları, cilt deskuamasyonu sonucu biriken epitel hücreleri, kıl tanecikleri ve yabancı maddelerin biraya gelip birikmesinden oluşan sert, sarı kahverengi maddelerdir. Buşon(kulak kiri) Belirti ve bulgular: İşitmeyi engeller,dolgunluk hissi ve kaşıntı oluşturur. Tedavi: Buşon yumuşatıldıktan sonra lavajla çıkartılmalıdır. Otitis Eksterna(dış kulak yolu iltihabı) Dış kulak yolu ve kulak kepçesinin inflamatuar hastalığıdır. Belirti ve bulgular: Ağrı, kaşıntı, sulu enfekte akıntı, ateş ve aralıklı işitme kaybı. Tedavi ve bakım: Antibiyotik ve ağrı kesici verilir. Kortikosteroidler verilir. Antibiyotikli pomatlar ve damlalar uygulanır. Ilık kompresler uygulanır. Banyo ve yüzmeden sonra kurulanmalıdır. Frunkülosis Kulak kanalının kıkırdak yapılı dış yarısında bulunan kıl ve salgı bezleri foliküllerinin özellikle stafilokoklarla oluşan lokalize iltihabıdır. Dış kulak yolunun kibrit çöpü, saç tokası vb.maddeler ile karıştırılması ile oluşur. Belirti ve bulgular: Ağrı, dolgunluk hissi ve olgunlaşmış fronkül. Frunkülosis Tedavi ve Bakım: Başlangıçta lokal- sistemik antibiyotik uygulanır. Lokal olarak kulak kanalına yerleştirilen gazlı bez fitiline burrow solüsyonu yada %10’luk gliserin ichtyolee ile ıslatmak ağrıyı hafifletebilir. Lokal ısı uygulanabilir. Olgunlaştıktan sonra insizyonla drene edilir. Dış Kulak Egzeması Dış kulak yolunun ıslak kalması sonucu bakteri ve mantar üremesi ile gelişir. Belirti ve bulgular: Akut dönemde veziküller ve pistüller vardır.Daha sonra krut oluşur. Cilt atrofik,kuru ve skuamözdür. Kaşıntı vardır. Dış Kulak Egzeması Tedavi ve Bakım Lokal olarak kortikosteroid ve türevleri Oksit de zinc Alkol gibi solüsyonular Sistemik olarak antihistaminikler Antiinflamatuarlar verilir. Otomikoz Dış kulakta primer ya da otitis eksterna üzerine eklenerek oluşan mantar enfeksiyonudur. Belirti ve bulgular: Kulakta kaşıntı, ağrı ve bazen de tıkanma hissi olur. Tedavi ve bakım: Lokal olarak alcool salıcyler(%2) alkol boriquee(%2) uygulanır. Kulak Zarı Delinmesi(perforasyonu) Enfeksiyonlar, kafatası kırıkları, kompresyon, yanık ve delici cisim gibi travmalar nedeniyle gelişir. İletim tipi işitme kayıplarına neden olur. Kulak zarının cerrahi olarak onarılmasına miringoplasti denir. Denizde suya dalmaları yasaktır. Orta Kulak Hastalıkları Otitis Media(orta kulak iltihabı): Sınıflandırılması: A-Seröz(kataral, nonsüpüratif) otitis media: Orta kulakta steril sıvı birikimidir.Ateş, ağrı ve toksik bulgu yoktur. 1-Akut Seröz Otitis Media ÜSYE’nın viral enf., allerji ve uçağa binme, östaki borusu tıkanıklığı, orta kulakta sıvı birikimi ve zarda çökme ile karakterizedir. Belirti ve bulgular: İletim tipi işitme kaybı, kulakta sıvı birikimi ve doluluk hissi, zarda çökme gelişir. Tedavi: Valsalva manevrası uygulatılır. Kahve, kakao gibi kelimeleri söylemesi istenir. Miringotomi(kulak zarının çizilmesi)uygulanır. 2-Kronik Seröz Otitis Media Kronik sinüs enf., akut yada subakut suppuratif otitis medianın yetersiz tedavisi, allerji nedenlerindendir. Belirti ve bulgular: Düzensiz işitme kaybı, zarda çökme görülür. Kronik Seröz Otitis Media Tedavi: Sıvının drenajı sağlanır. Sistemik yada nazal dekonjestanlar, Kortikosteroidler ve antihistaminikler verilir. Orta kulağa ventilasyon tüpü(3-6ay) uygulanır. B-Suppuratif otitis media 1-Akut suppuratif otitis media: Orta kulak boşluğundaki oluşumların piyojenik m.o.larla oluşan iltihabi enf.dur.En sık okul öncesi dmnemde gelişir. Belirti ve bulgular: İnflamasyon, perforasyon yada rezolüsyon fazı gelişir.Şiddetli zonklayıcı kulak ağrısı, kulakta uğultu, iletim tipi işitme kaybı,ateş, bulantı, kanlı, pürülan yada seröz akıntı. Komplikasyonları Mastoidit,periostit, labirentit,menenjit ve fasial paralizi. Tedavi: Geniş spektrumlu antibiyotik Nazal dekonjestanlı damlalar Miringotomi Lokal ısı uygulaması 2-Kronik Suppuratif Otitis Media İyi tedavi edilmeyen akut otitis media ve akut mastoiditisten sonra görülür. Belirti ve bulgular: Koku yada kokusuz, mukopürülan yada koyu kulak akıntısı, iletim tipi işitme kaybı. Beyin absesi, labirentit varsa baş dönmesi ve ağrı vardır. Kronik Suppuratif Otitis Media Tedavi: Tıbbi olarak akıntı kurutulur. Lokal yada sistemik antibiyotik., steroidli damlalar. Cerrahi olarak: Basit mastoidektomi Modifiye radikal mastoidektomi Radikal mastoidektomi uygulanır. Mastoidit Genellikle bir orta kulak enfeksiyonunun doğrudan yayılımı sonucu mastoid boşluk ve hava hücrelerinin inflamasyonudur. Otitlerin inf.ile gelişir. Belirti ve bulgular: Ağrı, ateş, işitme kaybı, kulak kepçesinde düşme. Tedavi: Parenteral antibiyotikler. Miringotomi ve dekonjestanlar. Yanıt alınamazsa basit mastoidektomi yapılır. Otoskleroz Kemik labirent kapsülünde odaklar halinde süngerimsi kemik oluşur.Stapes kemiğin tabanında hızlı bir fiksasyona ve oval pencerede daralmaya neden olur. Belirti ve bulgular: Hasta gürültülü ortamlarda konuşma seslerini daha iyi duyar, hasta alçak sesle ve zayıf tonda konuşur.Vertigo ve tinnitus görülebilir.Rinne+. Tedavi: İşitme cihazları önerilir. Cerrahi olarak stapedektomi uygulanır. İç Kulak Hastalıkları Meniere sendromu(endolenfatik hidrops): Basınç artışı nedeniyle, endolenfa ve perilenfayı ayıran membran yırtılır ve sıvılar birbirine karışır. O bölgedeki hücrelerde beslenme bozukluğu gelişir. Etiyoloji: Hipertansiyon, arteriyoskleroz, lösemi, hepatik ve endokrin bozukluklar, sempatik ss lezyonları ve psikolojik sorunlar Meniere Sendromu (endolenfatik hidrops) Belirti ve bulgular: Sensorineural işitme kaybı, tinnitus, vertigo ve kulakta dolgunluk hissi. Baş hareketiyle krizler başlar, nistagmus vardır. Rinne+, Weber’de sağlam tarafa kayma, kulakta dolgunluk hissi vardır. Tedavi ve bakım: Tıbbi tedavide yatak istirahati, baş hareketi engellenir. Diyette tuz ve su kısıtlanır. Cerrahi olarak drenaj ameliyatları, labirentektomi, kohlea vestibular sinirin bir kısmının kesilmesi. Labirentit Enfeksiyonun iç kulağa ulaşması ve kohlea vestibular boşlukların iltihaplanmasıdır. Sıklıkla akut otitis media, kronik suppuratif otitis media ve menenjit sonrası görülür. Belirti ve bulgular: Vertigo, nistagmus, bulantı, kusma, kulakta uğultu, tinnitus, işitme kaybı. Tedavi: Yüksek doz antibiyotik verilir. Gerekirse radikal gerekebilir. mastoidektomi, labirentektomi Kulağa İlişkin Cerrahi Girişimler Miringotomi: Orta kulakta basıncı azaltmak ve biriken cerahatli sıvıyı almak amacıyla kulak zarının iğne ya da insizyonla delinmesidir. Mastoidektomi: Mastoid hava hücrelerinin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Mastoidektomi Çeşitleri Kulak arkasından insizyonla girilerek mastoid hücreler çıkarılır. 1-Basit mastoidektomi: 2-Radikal mastoidektomi: Kulak kanalından ya da kulak arkasından insizyonla girilip, tüm mastoid hücrelerinin total küretajı yapılarak orta kulak ve mastoid bölgenin tek bir boşluk haline getirilmesidir. 3-Modifiye radikal mastoidektomi: Kulak zarına ve orta kulaktaki yapılara dokunulmaz. Mastoidektomi Tedavi ve Bakım Pansumanlar hergün değiştirilir. Hasta 24-48 saat yatak istirahatine alınır. Komplikasyon: Fasial sinir zedelenmesi, menenjit, beyin absesi, enf, otitis media kanama, yara enf. yönünden izlenir. Kulağa İlişkin Cerrahi Girişimler Timpanoplasti: Deforme olmuş ya da hastalıklı orta kulak yapılarının cerrahi olarak değiştirilmesi ya da yeniden yapılandırılmasıdır. Miringoplasti: Kulak kanalından, temporal kasları, bağ dokusundan, el ve kol venlerinden alınan greft ile kulak zarının onarılmasıdır. Antibiyotik ve antihistaminik verilir. Stapedektomi Lokal anestezi altında stapes kemiği çıkarılarak yerine protez yerleştirilmesidir. Burnunu hızlı silmemelidir. Uçağa binmemesi, suya dalmaması istenir. Fenestrasyon Hareketsiz oval pencere yerine geçecek bir pencere oluşturularak ses için yeni bir yol meydana getirilmesidir. 2-4 gün yatak istirahati uygulanır. Hasta sırt üstü,ameliyatlı kulağı üzerine yatırılır. Analjezikler verilir. Kulak Ameliyatı Öncesi Hasta Bakımı Hastaya işlem ve ameliyat sonraki kısıtlamalar konusunda bilgi verilir. Enfeksiyon varsa lokal ya da sistemik antibiyotik verilir. Kulak Ameliyatı Sonrası Hasta Bakımı Hastaya uygun pozisyon vermek Bulantı, kusma, vertigo ve ağrıyı önlemek Enfeksiyon, ödem, fasiyal sinir zedelenmesi ve kanama belirtilerini izlemek Hastanın beslenmesini sağlamak Hastaya taburculuk eğitimi vermek. Burun Hastalıkları Koku bozuklukları: Anosmi:Çift taraflı ve tamamen koku alma kaybıdır. Hiposmi:Koku duyusunun azalmasıdır. Hiperosmi: Koku duyusunun artmasıdır. Parosmi:Bireyin koku çeşitlerini birbirine karıştırmasıdır. Kakosmi:Bir koku yokken varmış gibi duyulmasıdır. Rinitler Rinit: Burnun mukoz membranının inflam. Tipleri: 1- Basit nezle(soğuk algınlığı) 2- Allerjik nezle 3- Nonallerjik vazomotor rinir 4- Kronik rinit Riniti Olan Hastanın Bakımı Dinlenme sağlanmalıdır. Bol sıvı almalıdır. Antihistaminik kullanıyorsa araba kullanmamalı Hapşururken ağız kapatılmalı El yıkamaya özen gösterilmelidir. Nazal Polipler Burun ya da sinüs mukozasının, lokal ödematöz ve polipöz hiperplazisidir. Belirti ve bulgular: Burun tıkanıklığı ve zorlu solunum Mükopürülan sekresyon Hapşırık Baş ağrısı Horlama Öksürük Kapalı burundan konuşma Nazal Polipler Tanı: Rinoskopi, endoskopi, allerji testi yapılır. Tedavi: Kortikosteroidli antibiyotikler verilir. burun spreyleri Cerrahi olarak endonazal polipektomi uygulanır. ve Yabancı Cisimler En sık çocuklarda kağıt, silgi, boncuk, düğme ve nohut gibi maddelerle gelişir. Tek taraflı kötü koku, pürülan burun akıntısı, kanama, zorlu solunum. Belirti ve bulgular: Tedavi: Lokal anestezi ile çıkartılır. Septum Deviasyonu Burun septumunun doğuştan yada kazanılmış eğriliğidir. Tek taraflı burun tıkanıklığı, zorlu solunum, baş ağrısı, horlama, hiposmi, anosmi, rinofoni(burundan konuşma). Belirti ve bulgular: Tedavi: Septoplasti uygulanır. Eğer kozmetik düzeltme yapılacaksa rinoplasti yapılır. Burun Kanaması Burun kanamaları septumun ön ve alt bölümünde bulunan yüzeyel bir damarsal ağ bölgesinden kaynaklanır. Nedenler: -Çevresel: Yüksek bölgede yaşamak, güneş çarpması. -Travma: Burun kırıkları -Yabancı cisim -Polip -Tümör Sistemik Nedenlerle Gelişenler Enfeksiyon: Tifo, influenza Vasküler sistem has: Arterioskleroz, hipertansiyon Kan hastalıkları: Hemofili, İTP, lösemi Endokrin sorunlar: Menstruasyon, gebelik, üremi. Tedavi Birey rahat bir yere, baş hafif önde olacak şekilde alınır. Burun köküne bası yapılır. Ağızdan derin nefes alması sağlanır. Vazokonstrüktör madde emdirilmiş gaz tamponla burun tamponu yapılır. Ön yada arka tampon uygulanır. Kvit. Verilir. Sıcak yiyecekler yasaklanır. Kanama durdurulamazsa koterize edilir. Burun Travmaları Düşme, çarpma, darp ya da trafik kazaları sonucu gelişir. Burun deliklerinden ve nazofarenkse doğru kanama olur. Belirti ve bulgular: Ödem, ekimoz ve cilt altı amfizem, burun piramidinde eğilme. Tedavi: Buz uygulaması yapılır. Cerrahi olarak kırık kemikler eski pozisyonuna getirilir.Ön tampon uygulanır. Burun 7-10 gün atelde tutulur. Burun Ameliyatı Öncesi Hazırlık Hasta 2- 6 saat öncesinden aç bırakılır. Lokal anestezi ile yapılacaksa hast. her şeyin farkında olacağı; ağrı hissetmeyeceği söylenir. Postoperatif dönemde birkaç gün ağız solunumu yapacağı ve burnunda tamponlar olacağı söylenmelidir. Postoperatif dönemde burnunu silmemesi,dokunmaması söylenmelidir. Göz çevresi ve ameliyat bölgesinde ekimoz ve ödem olacağı, gaitada sindirilmiş kan görüntüsü olabileceği anlatılmalıdır. Burun Ameliyatı Sonrası Bakım Hava yolu açıklığı sağlanır. Ağrı ve rahatsızlık giderilir. Uygun beslenme sağlanır. Enfeksiyon önlenir. Kanlı dışkının atılımı sağlanır. Kanama kontrolü yapılır Sinüzitler Sinüs: Mukoz membranla örtülü ve içi hava dolu boşluklardır. Sinüzit: mukoz membranın inflamasyonudur. Etiyoloji: Nazal boşluktan sinüslere enf. yayılımı Sinüs drenaj yolunun tıkanması Diş enf. Siliar aktivitede azalma Belirti ve Bulgular Lokal ağrı Baş ağrısı Burun tıkanıklığı Burun akıntısı Koku duyusu bozukluğu Yüzde şişlik ve ödem Basınçla ağrı Akut Sinüzit Maksiller, frontal, anterior ve orta etmoidal sinüsler orta nazal boşluğa açılırlar ve ön grup sinüsler olarak bilinirler. Sıklıkla akut rinit sırasında bu sinüslerin ağızlarının kapanması nedeniyle gelişir. Allerji, diş apsesi ve diş çekimi nedeniyle de gelişebilir. Akut Sinüzit Belirti ve Bulgular -Akut pürülan sinüzitte kırıklık hissi, iştahsızlık, burun tıkanıklığı, pürülan burun akıntısı, mide bulantısı, öksürük, ilgili sinüs üzerinde ödem ve ağırlık hissi. -Akut maksiller sinüzitte hasta eğildiğinde şiddetle artan ağrı -Etmoidal sinüzitte burun kökü ve göz üzerinde basınç hissi Akut Sinüzit Belirti ve Bulgular Frontal sinüzitte supraorbital alana hafifçe dokunmakla bile ağrı oluşması Frontal sinüs ağrıları sabah varken, öğleden sonra azalır, maksiller sinüs ağrılarının ise öğleden sonra ortaya çıkması tipiktir. Tanı: Rinoskopi, endoskopi ve röntgen. Akut Sinüzit Tedavi: Ağrı hafifletilir. Sinüs drenajı sağlanır. Enfeksiyon önlenir. Direnç arttırılır. Kronik Sinüzit Özellikle akut dönemde tedavi edilmemiş ya da tedavisi yeterli olmamış sinüzitler sonucu gelişir. Belirti ve bulgular: Laterji, uyumada zorluk, kronik öksürük, kronik iltihaplı burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve zorlu solunum, koku duyusu bozuklukları, boğazda yanma ve gıcık hissi, baş ağrısı. Tanı: Rinoskopi, endoskopi ve röntgen Kronik Sinüzit Tedavi: Konservatif tıbbi tedavi: Sistemik dekonjestanlar, Dekonjestanlı burun damlaları Antibiyotik Sıcak uygulama Antihistaminik Kronik Sinüzit Cerrahi Olarak -Maksiller sinüs için: Caldwell-luc -Etmoid sinüs için: İntranazal, transnazal ya da eksternal etmoidektomi -Frontal sinüs için ise: Eksternal frontoetmoidektomi ya da osteoplastik frontal sinüs ameliyatı yapılır. Son yıllarda fonksiyonel endoskopik sinüs cerrahisi(FESS) uygulanmaktadır Sinüs Ameliyatı Öncesi Hasta Hazırlığı Sigara yasaklanır. Soğuk ve nemli ortamda bulunmaması istenir. İşlem hakkında hasta bilgilendirilir. İşlemden 6-8 sat önce aç bırakılır. Sedatifler verilir. Sinüs Ameliyatı Sonrası Hasta Bakımı Bilinç açıldıktan sonra semifawler pozisyonu verilir. Salgılarını yutmaması istenir. Soğuk uygulama yapılır. Kanama takibi önemlidir. Yumuşak diş fırçası ile dişler fırçalatılır. Sinüs Ameliyatı Sonrası Hasta Bakımı İlk 24 saat sıvı gıdalar verilir. Sargılar ıslandıkça değiştirilir. Yeterli sıvı alması sağlanır. Sargılar alındıktan sonra 2 hafta burnunu silmemesi,ateş ve pürülan akıntı olursa hastaneye başvurması söylenir. Sinüzit Komplikasyonları Orbital sellülit Orbital abse ve ödem Kavernoz sinüs trombozu Septisemi Subdural abse Beyin absesi Osteomyelit Menenjit Boğaz (farenks ve larenks) Hastalıkları Farenjit: Farenks mukozasının inflamas.dur. Akut farenjit: Genellikle viraldir.Bazen de Agrubu beta hemolitik streptokoklarla meydana gelir. Belirti ve bulgular: -Boğazda kuruluk -yanma ve takılma hissi -mukozada kızarıklık -yutma güçlüğü ve ağrılı yutma -boğazda kaşıntı – öksürük –sekresyon -ağrı. Akut Farenjit Tanı: Hikaye, inspeksiyon. Tedavi: Ilık antiseptik boğaz gargarası, boğaza soğuk lokal uygulama, ılık ballı süt, ılık buhar, bol sıvı alımı, yatak istirahati.Penisilin tedavisi. Kronik Farenjit Alkol yada tütün kullanan, kronik öksürüğü olan, tozlu ortamlarda çalışan, hava ceryanı olan yerlerde bulunan, ağızdan nefes alan, diyabet ve böbrek has. olan, sürekli profesyonel ses kullanıcılarında gelişir. Kronik Farenjit Boğazda hafif bir rahatsızlık, kuruluk, gıcıklanma, yabancı cisim hissi, boğaz ağrısı, öksürme ve boğaz temizleme hissi, koyu mukus, seste yorgunluk. Belirti ve bulgular: Tanı: Hasta hikayesi, inspeksiyon, endoskopi. Nedene yöneliktir. Spreyler, ılık buhar inhalasyonu, pastiller, gargara, burun damlaları, mukolitikler. Tedavi: Tonsillit Tonsiller: Orofarenkste tonsiller fossada yer alan badem şeklindeki lenfoid dokulardır. Bu dokuların inflamasyonuna tonsillit denir. Akut folliküler tonsillit: Streptokoklarla oluşur. Belirti ve bulgular: -Boğazda ağrı ve yanma hissi -yutma güçlüğü –üşüme –halsizlik -kırıklık hissi -kas ağrısı ve titreme nöbetleri -baş ağrısı -boğuk ses -ağızda kötü koku -paslı dil. Tonsillit Tanı: İnspeksiyon ve kültür ile konur. Tedavi: 7-10 günde geçer. Antibiyotik uygulanır.Penisilin verilir. Yatak istirahatine alınır. Ağrı kesiciler verilir. Bol sıvı verilir. Ilık tuzlu gargaralar Boğaza soğuk uygulama Buhar uygulaması ve antiseptikler. Kronik Tonsillit Belirti ve bulgular: Boğazda rahatsızlık hissi, yutma güçlüğü, ağızda kötü koku ve tat. Tedavi: Cerrahi olarak tonsillektomi uygulanır. Peritonsiller Abse Genellikle akut folliküler tonsillitin komplikasyonu sonucu gelişir. Uvula sağlam tarafa itilir, kulağa yayılan ağrı, ağız açmada güçleşme, lenfadenopati, ağızda kötü koku ve yüksek ateş. Belirti ve bulgular: Tanı: İnspeksiyon Peritonsiller Abse Tedavi: Kendiliğinden drene olabilir. Yüksek doz penisilin, lokal anestetik boğaz spreyleri,analjezikler, Sıcak SF’le boğaz gargarası, Boğaza buz uygulaması yapılır. Cerrahi olarak abse olgunlaşınca boşaltılır. Tonsillektomi Öncesi Hasta Bakımı *İşlem hakkında bilgilendirilir. *Rutin ameliyat hazırlığı yapılır. Ameliyat Sonrası Bakım *Hava yolu açıklığı ve aspirasyon sağlanır. *Kanama kontrol altına alınır. *Ağrı önlenir ve hasta rahatlatılır. Plaut-Vincent Anjini Fusiform basiller ve spiroketlerin birlikte oluşturduğu, sıklıkla savunma sistemi zayıflığı yada doku zedelenmesiyle oluşur. Belirti ve bulgular: Boğulma, solunum daralması hissi, lenfadenopati.Tonsil üzerindeki ülserli bölge beyazımsı eksudatif bir membranla örtülüdür.Kaldırılırsa kötü kokar ve kanar. Tedavi: Antiseptikli gargaralar, %5’lik kromik asitle atuşman, antibiyotik verilebilir Ludwig Anjini Ağız tabanından boyna kadar uzanan abse oluşumuna denir. Çene altından boyna kadar uzanan ağrılı, sert ve kırmızı şişlik, ağız tabanında gittikçe sertleşen şişlik, ateş, dil hareketlerinde sınırlılık, ağzı açamama, lenfadenopati, solunum güçlüğü. Belirti ve bulgular: Tedavi: Geniş spektrumlu antibiyotikler verilir. Abse drenajı yapılır.Yeterli besin ve sıvı alımı sağlanır. Larenks Ödemi Akut larenks ödemi: Enf. yada anaflaksi ile gelişir. Belirti ve bulgular: Ses kısıklığı, ağır dispne ve ilerlerse solunum arresti gelişir. Tedavi: Acil trakeostomi yapılması gerekebilir. Neden anaflaksi ise subkutan epinefrin, kortikosteroid ve boğaza buz uygulanır Kronik Larenks Ödemi Enf. yada tümörler nedeniyle gelişir. Larengospazm: Laregial kasların spazmıdır. Genellikle genel anestetiklerin verilmesine, tekrar tekrar endotrakeal tüpün yaptığı travmaya, endüstriyel toz, duman inhalasyonuna ve hipokalsemiye bağlı gelişir. Tedavi: %100 O2 verilir. Larenks Travmaları Nedenleri: Mekanik yaralanmalar: Trafik kazası, larengoskopi, endotrakeal entübasyon Termal yaralanmalar: Sıcak gıda, gaz. Kimyasal yaralanmalar: Amonyak Radyoterapi Larenks Travmaları Solunum güçlüğü, kesik öksürük, hemoptizi,afoni, disfaji, boyunda ağrı, hematemez, boyunda deformite, ödem ve hassasiyet. Belirti ve bulgular: Tedavi: Hava yolu açıklığı sağlanır. Larenjitler Akut Larenjitler: Larenjit: Larenksin inflamasyonudur.Viral yada bakteriyel enf., sesin kötü kullanımı, soğuk ve kuru hava nedenlerindendir. Belirti ve bulgular: Ses kısıklığı, tam ses kaybı, hafif boyun ağrısı, yutma güçlüğü, kuru öksürük, acı hissi, mukoz sekresyon Akut Larenjit Tedavi: Mutlak ses istirahati Sigara yasaklanır. Oda havası iyileştirilir. Boğaz rahatlatılır. İlaç tedavisi: Papatya çayı inhalasyonu, mukolitikler, ekspektoranlar, analjezikler ve antibiyotikler verilir. Kronik Larenjit Akut larenjitler tedavi edilmezse gelişir.Pazar satıcıları, soğuk hava deposunda çalışanlar, alkol ve sigara bağımlıları risk altındadır. Belirti ve bulgular: Ses kısıklığı, seste kalınlaşma ve yorulma,gıcık, öksürük, gereksinimi ve ağrı. Tedavi: sürekli boğazı temizleme Etkenden uzak durulur.Antibiyotikler, mukolitikler, tuzlu çözeltilerle inhalasyon, gerekirse kortikosteroid verilir. Larenks Tümörleri Alkol, sigara, hava kirliliği, gaz irritanlar, kronik larenjit, aşırı hatalı ses kullanımı, papillom. Etiyoloji: Belirti ve bulgular: Ses kısıklığı Dispne Disfaji Öksürük ve hemoptizi Servikal lenfadenopati Palpasyonla ağrı Larenks Tümörleri Tanı: Hikaye Fizik muayene Direkt yada indirekt larengoskopi Biyopsi. CT Tedavi: Erken tanılanırsa cerrahi ve radyoterapi iyi sonuç verir. Cerrahi olarak: 1-Parsiyel(subtotal) larenjektomi: a-Hemilarenjektomi: Larenksin yarısı yada troid kartilajın vertikal kısmının geniş bir bölümü çıkarılır. b-Subraglottik larenjektomi: Subraglottik bölge tamamen çıkartılır. 2-Total larenjektomi: Dil kökünden trakeaya kadar tüm larenks çıkartılır. 3-Radikal larenjektomi: Larenjektomiye ek olarak radikal boyun diseksiyonu yapılır. Larenjektomi Öncesi Hasta Hazırlığı Psikolojik hazırlık Cerrahi işlem ve ameliyat sonrası konusunda bilgilendirme Larenjektomi Sonrası Bakım Hava yolu açıklığı ve solunum sağlanır. Glottisin çıkarılmasıyla bozulan boşaltım düze. İletişim sağlanır. Ağrı ve rahatsızlık giderilir. Beslenme sağlanır. Hastanın öz bakım konusundaki eğitimi sağla. Larenjektomi Sonrası Rehabilitasyon Özofagial konuşma Yapay larenks Trakeaözofagial şant