Değer A.Ş. Konsolide Finansal Tablolar
advertisement
DEĞER A.Ş. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na Göre Hazırlanmış Örnek Konsolide Finansal Tablolar 2015 Bu yayın kurgusal olarak hisseleri halka açık olan Değer A.Ş.’nin örnek yıllık mali tablolarını içermektedir, 30 Nisan 2015 olan yayım tarihi itibarıyla, bu tür bir şirketin raporlama gerekliliği olan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na (UFRS) göre hazırlanmıştır. Destekleyici ilave açıklamalar ayrıca eklenmiştir. Bu finansal tabloların hazırlanması amacıyla Değer A.Ş.’nin hisselerinin kurgu Borsa A.Ş.’de işlem gördüğü ve konsolide edilen bir şirketler topluluğunda ana ortaklık olduğu varsayılmıştır. Değer A.Ş. 2015 finansal tabloları sadece örnek teşkil etmesi amacıyla hazırlanmıştır ve ilgili finansal raporlama standartları, belirli bölgelere göre uygulanabilir olan diğer raporlama gereklilikleri ve düzenlemeleri göz önüne alınarak uygulanmalıdır. UFRS/TFRS DANIŞMANLIK EKİBİ PwC Türkiye Bu içerik yalnızca genel bilgi amaçlı hazırlanmıştır, profesyonel danışmanların görüşleri yerine kullanılmamalıdır. PwC Hakkında PwC kurumlara ve bireylere aradıkları değeri yaratmaları için yardım eder. 157 ülkede, kaliteli denetim, vergi ve danışmanlık hizmeti sunmaya adanmış 195.090’dan fazla çalışandan oluşan bir şirketler ağıdır. Daha fazlası için lütfen www.pwc.com ve www.pwc.com.tr adreslerini ziyaret edin. © 2015 PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede “PwC” ibaresi, her bir üye şirketinin ayrı birer tüzel kişilik olduğu PricewaterhouseCoopers International Limited’in bir üye şirketi olan PwC Türkiye’yi ifade etmektedir. “PwC Türkiye”, Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A. Ş. , Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A. Ş. ve PricewaterhouseCoopers Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ticari unvanları ile Türkiye’de kurulmuş tüzel kişiliklerden oluşan PwC Türkiye organizasyonunu ifade ve temsil etmektedir. Değer A.Ş. UFRS’ye göre hazırlanmış örnek konsolide finansal tablolar Aralık 2015 Finansal Tablolar 5 Gelir tablosu Kapsamlı gelir tablosu Bilanço Özkaynak değişim tablosu Nakit akış tablosu 8 9 15 18 20 Finansal tablolara ilişkin açıklayıcı notlar 22 Cari raporlama dönemine ilişkin önemli değişiklikler 24 Rakamlar nasıl hesaplandı Bölümlere göre raporlama Gelir tablosu Bilanço Nakit akış bilgisi Grup yapısı İşletme birleşmeleri Durdurulan faaliyetler Diğer işletmelerdeki yatırımlar 25 26 31 43 96 119 120 123 126 Diğer bilgiler İlişkili taraflar işlemleri Hisse bazlı ödemeler Hisse başına kazanç Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin netleştirilmesi Teminat olarak verilen varlıklar Muhasebe politikaları Risk 99 Önemli muhasebe tahminleri, kararlar ve hatalar 100 Finansal risk yönetimi 103 Sermaye Yönetimi 116 Bilanço dışı kalemler Koşullu yükümlülükler ve koşullu varlıklar Taahütler Raporlama döneminden sonraki olaylar 132 133 134 135 138 139 144 148 151 153 154 Bağımsız Denetim Raporu 175 Ekler 176 PwC 2 Giriş Bu yayın kurgusal olarak hisseleri halka açık olan Değer A.Ş.’nin örnek yıllık mali tablolarını içermektedir. 30 Nisan 2015 tarihinde yayımlanan bu finansal tablolar 1 Ocak 2015 tarihinde ve sonrasında başlayan finansal yıllar için geçerli olan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na (UFRS’ye) göre hazırlanmıştır. Bu yayın, üretim, toptan ve perakende sektörlerinde faaliyet gösteren Örnek A.Ş.’nin Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na (“UFRS”) göre hazırlanmış örnek konsolide finansal tablolarını içerir. Üretim yapan, hizmet sağlayan ve yatırım amaçlı gayrimenkullere sahip kurumsal bir şirket olan Değer A.Ş. için gerçekçi bir mali tablo seti hazırlanmak istenmiştir. Ancak bu yayın bir referans kaynağı olduğu için önemlilik ilkesi dikkate alınarak herhangi bir dipnot açıklaması dışarıda tutulmamıştır. Hatta mümkün olan en fazla olası senaryolara göre örnek dipnotlar dahil edilmiştir. Bu yayında kullanılan rakamlar tamamen gösterim amaçlı yerleştirilmiştir ve yayın içerisinde tutarlılık göstermeyebilir. Yeni Format Finansal tabloların çok karmaşık ve okuması zor bir hal aldığı ve iletişim kurmaktan çok uyum sağlama kaygısı taşıyan bir hal aldığıyla ilgili genel bir görüş vardır. Aynı zamanda okuyucuların aradıkları bilgiyi bulmak için verilen bilgilerin arasında arama toleransları azalmaya devam etmektedir. Bu gidişe ayak uyduramamanın firmaların itibarları üzerinde etkileri vardır. Analistlerin çoğunun, raporların kalitesinin direk olarak yönetimin kalitesi ile ilgili görüşlerini etkilediğini doğrulayan uluslararası bir çalışma bu eğilimi doğrulamıştır. Şirketlerin daha uyumlu hale gelebilmek için yapması ne gerektiğini gösterebilmek için, UFRS’ye göre hazırlanan örnek mali tablolarımızı baştan yarattık. Sadece şirketimiz Örnek A.Ş. Değer A.Ş. olarak değişmedi, aynı zamanda geçen yıl dünya çapında önem kazanan bazı konularda en iyi uygulama örneğini sergilemek için yayınımızın düzeni değiştirildi. Özellikle: Finansal performansa ilişkin bilgilerin daha iyi aktarılması için bilgiler yeniden organize edildi ve kritik olanlar daha öne çıkarıldı ve daha kolay bulunabilir hale getirildi. Şirketin performansının daha iyi anlaşılmasının önemli olduğu yerlerde ilave bilgiler eklendi. Örneğin, gerekli olmamasına rağmen finansal tabloların ilk notuna önemli işlemler, olaylar ve net borç mutabakatı gibi bilgiler ekledik. Kullanılan dil basitleştirildi, doküman yeniden formatlandı ve bölümler arasında daha kolay gezilebilmesi ve ilgili bilginin kolay bulunabilmesi için linkler verildi. Şirkete özgü ve önemli muhasebe politikaları ilgili bilgiler arasında, genellikle ‘rakamlar nasıl hesaplandı’ bölümünde, ayrıca gösterilmiştir. Yine de diğer muhasebe politikaları Not 25’te bütünlüğü sağlamak amacıyla verilmiştir. Şirketler kendilerine özgü durumları değerlendirmeli ve sadece finansal tablolarını etkileyen muhasebe politikalarını vermelidirler. Finansal raporların yapısı, şirkete özgü durumları, raporun okuyucuları için öncelikleri yansıtacak şekilde olmalıdır. Raporlama yaparken ‘herkese uyan tek beden’ yaklaşımı yoktur ve şirketlerin yatırımcıları ile bir arada neyin gerekli olduğuna karar vermeleri en uygun olanıdır. Bu yayın yapısı bir format olarak sunulması amacıyla değil, sizlere olası fikirleri vermesi adına hazırlanmıştır. Tüm şirketler için uygun olması gerekmemektedir. Yeni açıklama gereklilikleri Bu örnek finansal raporda, önemli yeni veya değişen gereklilikler farklı bir sütunda işaretlenerek belirtilmiştir. 2015 için, Değer A.Ş.’yi ilgilendiren değişim, 2010-2012 dönemi yıllık iyileştirmeler kapsamında yapılan (aşağıda görülebilir), bölümlere göre raporların birleştirilmesi ile ilgili ilave açıklama zorunlulukları getiren maddedir ve Not 2’de açıklanmıştır. Muhasebe politikalarındaki değişiklikler Değer A.Ş.’nin konsolide finansal tabloları için, 1 Ocak 2015’ten itibaren ilk kez uygulanacak hiçbir standart geriye dönük olarak bir muhasebe politikası uygulaması gerektirmemiştir. Ancak Ek C UMS 41 Tarımsal Faaliyetler standardındaki taşıyıcı bitkiler ile ilgili değişikliğinin şirketlerin muhasebe politikasında ve ilgili açıklamalarına olan etkilerini göstermektedir (erken uygulamaya geçildiği varsayımıyla). Okuyucular aynı zamanda diğer standartların 1 Ocak 2015’ten itibaren ilk kez uygulanacak zorunluluklarının kendi muhasebe politikalarını nasıl etkilediğini düşünmelidirler. Ek D bu standartların tam listesini ve gerekliliklerin temelini içermektedir (sadece açıklama gerekliliği içerenler de dahil). PwC 3 Standartların erken uygulanması Değer A.Ş. eğer standartlar şu anki uygulamaları açıklığa kavuşturuyor ve ilave değişiklikler getirmiyorsa, genellikle standartları erken uygulamaktadır. Bunlar UMSK’nın yayımlamış olduğu 2012-2014 Dönemi Yıllık İyileştirmeleri ve UMS 1’in Açıklama İnisiyatifi değişikliklerini de içermektedir. UFRS gerekliliklerine uygun olarak, erken uygulanmamış ve şirket üzerinde önemli etkisi olması beklenen standartların ve yorumların etkileri Not 25(a)’da açıklanmıştır. 31 Aralık 2015 ve sonrasında başlayan yıllık dönemlerde geçerli olacak açıklamalar Ek D’de verilmiştir. Lütfen dönem sonrası güncellemeler için sayfamızı ziyaret edin www.pwc.com.tr/UFRS. Bu yayının kullanım kılavuzu Her açıklama zorunluluğunun kaynağı referanslar kolonunda verilmiştir. Bu kolon bu yıl ilk defa değişen gerekliliklerin olduğu durumlarda renklendirilmiştir. Ayrıca (i) zorlukların olduğu alanlar, (ii) Değer A.Ş.’ye uygun olmadığı için verilmeyen dipnot açıklamaların listesi, (iii) ilave açıklama örnekleri gibi yorumlar mevcuttur. Ekler, operasyonel ve finansal gözden geçirme (yönetimin açıklamaları), gelir tablosu, kapsamlı gelir tablosu ve ilişkin alternatif sunum formatı ve sektör özellikli açıklamaları içerir. 1 Ocak ve sonrasından itibaren başlayan yıllık raporlama dönemlerinden itibaren geçerli ve ilk kez uygulanacak tüm standartların özeti Ek D’de ve bu yayında kullanılan kısaltmalar Ek E’dedir. Değer A.Ş. UFRS konsolide finansal tabloların devam eden bir uygulayıcısı olduğu için UFRS 1 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’nın ilk kez uygulanması standardı uygulanabilir değildir. UFRS’yi ilk kez uygulayanlar için rehberlik www.pwc.com/UFRS linkinde mevcuttur. Örnek dipnotlar finansal tabloların sununu için kabul edilen tek form değildir. UFRS’deki gereklilikleri karşılaması kaydıyla alternatif sunumlar kabul edilebilir. Okuyucular bu yayında yer verilmemiş ancak duruma göre gereken dipnot açıklamaları için UFRS Dipnot Açıklamaları Kılavuzu 2015 adlı yayınımıza başvurmalarını tavsiye ederiz. Özellikli şirketler ve sektör özellikli gereklilikler Değer A.Ş. özellikli sektörler için gerekli dipnot açıklama örneklerini göstermez. Ancak Ek C UFRS 6 Maden Kaynaklarının Araştırılması ve Değerlendirilmesi, UMS 11 İnşaat Sözleşmeleri ve UMS 41 Tarımsal Faaliyetler standartlarının gerekliliklerine ilişkin açıklama ve örnekleri içerir. Daha fazla sektör özellikli muhasebe politikaları ve ilgili dipnot açıklamaları aşağıdaki PwC yayınlarında bulunabilir. Örnek UFRS Örnek finansal tablolar – Yatırım Fonları Örnek konsolide UFRS finansal tablolar – Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Örnek UFRS finansal tablolar – Özel Sermaye Fonu Örnek konsolide UFRS finansal tablolar – Sigorta PwC 4 UMS 1(49),(51)(a) Değer A.Ş. Yıllık Finansal Tablolar – 31 Aralık 2015 1-10 UMS1(49) Finansal tablolar Konsolide gelir tablosu 8 Konsolide kapsamlı gelir tablosu 9 Konsolide bilanço 15 Konsolide özkaynak değişim tablosu 18 Konsolide nakit akış tablosu 20 Konsolide finansal tablolara ilişkin açıklayıcı notlar 22 UMS1(51)(b),(d) Bu finansal tablolar, grubu oluşturan Değer A.Ş. (Şirket) ve bağlı ortaklıklarının (birlikte ‘Grup’) finansal tablolarıdır. Önemli iştirakler listesi not 16’da verilmiştir. Bu finansal tablolar Türk Lirası cinsinde sunulmuştur. (TL). UMS1(138)(a) Değer, bir anonim şirkettir, Türkiye’de kurulmuştur ve burada faaliyet göstermektedir. Şirketin faaliyet gösterdiği kayıtlı adresi: Değer A.Ş. 350 Liman Caddesi 34000 İstanbul UMS10(17) Bu finansal tablolar 23 Şubat 2016 tarihinde yetkili yöneticiler tarafından onaylanmıştır. Yöneticiler bu finansal tabloları değiştirme ve yeniden yayımlama gücüne sahiptir. Tüm basın açıklamaları, finansal raporlar ve diğer bilgilere internet sitemizin ‘Hissedarların Merkezi’ Bölümünden ulaşılabilir: www.degeras.com PwC 5 Finansal Tablolar Finansal tabloların sunumunda kullanılan muhasebe politikaları ve dipnot açıklamaları UMS1(10) (a) (b) (c) (d) (e) (f) UMS1(10) UMS 1 ‘Finansal Tabloların Sunumu’na göre, tam bir finansal tablo seti aşağıdakilerden oluşur: döneme sonuna ait bir finansal durum tablosu döneme ait gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu döneme ait özkaynak değişim tablosu döneme ait nakit akış tablosu önemli muhasebe politikaları ve diğer açıklayıcı notlar ve eğer bir işletme bir muhasebe politikasını geriye dönük olarak uygular, finansal tablolarındaki kalemleri geriye dönük olarak yeniden düzenler ya da finansal tablolarındaki kalemleri yeniden sınıflandırırsa, karşılaştırılabilir en erken dönemin başından itibaren bilanço sunar. Finansal tabloların başlıklarında kullanılan isimler zorunlu değildir ve bir işletme eğer tercih ederse finansal durum tablosunu ‘bilanço’ olarak, kar veya zarar tablosunu ise ‘gelir tablosu’ olarak sunmayı tercih edebilir. Karşılaştırmalı bilgiler UMS1(38) Bir UFRS aksine izin verdiği ya da aksini gerektirmediği sürece finansal tablolardaki tüm rakamlar bir önceki dönem ile karşılaştırmalı olarak verilir. Gerekli görüldüğü takdirde cari dönem finansal tablolarındaki karşılaştırmalı bilgilere açıklamalar ve tanımlamalar da dahil edilmelidir. UMS1(38B) Bazı durumlarda, geçmiş dönemlerdeki finansal tablolarda yer verilen açıklayıcı bilgiler cari dönemde de geçerliliğini korumaktadır. Örneğin, açılan bir davanın detayları, önceki dönem sonunda sonucu belirsiz olan ve henüz çözülmemiş bir durum gibi, bu tür bilgilere cari dönemde de yer verilir. Kullanıcılar, raporlama dönemlerinden önce gelişen ve belirsiz olan ve cari dönemde de açıklanan bu bilgilerden fayda sağlarlar. Üç dönem bilançonun sunumunu gerektiren özel durumlar UMS1(40A),(40B) Eğer bir işletme (a) bir muhasebe politikasını geriye dönük olarak uygular, finansal tablolarındaki kalemleri geriye dönük olarak yeniden düzenler ya da finansal tablolarındaki kalemleri yeniden sınıflandırırsa ya da, (b) geriye dönük uygulama veya yeniden sınıflandırmanın önceki dönemde sunulan bilançonun açılış rakamlarına önemli bir etkisi varsa, karşılaştırılabilir en erken dönemin başından itibaren en az üç bilanço (finansal durum tablosu) sunmak zorundadır (örneğin: 31 Ocak 2015 raporlaması için 1 Ocak 2014). UMS1(40D) Bir işletmenin önceki dönemler için ilave karşılaştırmalı bilgi verip vermediğine bakılmaksızın üçüncü bilançonun tarihi bir önceki dönemin başlangıcı olmalıdır. UMS1(40C) UMS8 UMS1(41) Bir işletme üçüncü bilançoyu dahil etmek durumunda kaldığında UMS 1 paragraf 41 ve UMS 8 Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar paragraf 8’e uygun olarak, muhasebe politikaları ile ilgili değişikliği, diğer düzenlemeleri ve sınıflandırmaları açıklar. Tutarlılık UMS1(45) PwC Aşağıdaki koşullar oluşmadığı sürece, kalemlerin finansal tablolarda sunuluşu ve sınıflandırılması bir dönemden diğer döneme tutarlı olarak yapılmalıdır: (a) İşletme faaliyetlerinin niteliklerinde önemli değişiklikler olmasından veya finansal tabloların yeniden gözden geçirilmesinden sonra, başka bir sunuluş ve sınıflandırmanın, UMS 8 ”Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar”a göre muhasebe politikalarının seçimi ve uygulanması kriterine göre daha uygun olacağı açık bir biçimde ortadaysa (örneğin, işletmenin faaliyetlerinin yapısında veya finansal tablolarını gözden geçirme yapısında bir değişiklik), veya (b) UFRS’nin sunuş ile ilgili bir değişiklik gerektirmesi durumunda. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 6 Finansal tablolar Finansal tablolar Önemlilik UMS1(7) Bkz: UMS1R (BC30F) (Aralık 2014’te değiştirildiği haliyle) UMS1R(BC30F) Bireysel ya da Grup olarak kalemlerin ana finansal tablolarda ayrıca mı yoksa notlarda mı sunulacağının belirlenmesi bu kalemlerin önemliliğine bağlıdır. Önemlilik kalemin tutarına ve içeriğine göre belirlenir. Karar faktörü bireysel ya da toplu olarak bir kalemin sunulmamasının bir eksiklik olması durumunda finansal tablo okuyucularının ekonomik kararlarını etkilenebilecek olmasıdır. Özellikle belli bazı durumlarda bir kalemin ya da kalemlerin niteliği ya da tutarı belirleme faktörüdür. Hazırlayanlar genellikle ihtiyatlı olma eğilimindedirler ve az yerine çok fazla açıklama yaparlar. Ancak UMSK bu çok fazla önemsiz bilginin faydalı bilgiye gölge düşürdüğünü ve bundan kaçınılması gerektiğini vurgular. Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular Notun niteliği UMS1(38C),(38D) İlave karşılaştırmalı bilgi (örneğin, üçüncü gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu) İlgili notlara karşılaştırmalı bilgiler eklenir UMS27(17) Bireysel finansal tablolar Neden hazırlandığı, önemli yatırımların ve bu yatırımlara nasıl muhasebe politikaları uygulandığı açıklanır UMS27(16)(a) Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında istisnai durumlar Söz konusu istisnai durumun kullanıldığı ve konsolide finansal tablolar hazırlayan şirketle ilgili hangi raporlayan şirketi içerdiği de dahil detaylı bilgiler açıklanır UMS21(51),(53)-(57) Yabancı para çevrimi Eğer raporlama birimi fonksiyonel para biriminden farklı ise, ya da fonksiyonel para biriminde bir değişiklik olduysa bu durumun açıklanması ve açıkça işletmenin fonksiyonel veya raporlama para birimi dışında bir para birimi kullanılıp kullanılmadığının bilgisini verilir UMS1(36) Raporlama döneminin bir yıldan daha uzun ya da kısa olması Kapsanan dönemin açıklanması, farklı bir dönemin kullanılması ve rakamların tam olarak karşılaştırılabilir olmamasının sebebinin açıklaması yapılır PwC Manual of Accounting Finansal tabloların sunumu için gerekliliklerle ilgili daha fazla bilgiye sahip olmak isterseniz 4. Bölüm Finansal Tabloların Sunumu: Genel özellikler bölümüne bakabilirsiniz. Yabancı para birimlerinin raporlama para birimi olarak kullanılması ile ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz bölüm 7 Yabancı Para Birimleri: Finansal Tabloların Yabancı Para Birimlerine Çevrimi bölümüne bakabilirsiniz. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 7 UMS1(10)(b),(10A) Konsolide gelir tablosu 1-7,10,11,21-24,27-36 UMS1(51)(c),(e) UMS1(113) Not 2014 Yeniden 2015 düzenlenmiş ‘000 TL ‘000 TL Sürdürülen faaliyetler UMS1(82)(a) UMS1(99), UMS2(36)(d) Hasılat Satışların maliyeti Sağlanan hizmetlerin maliyeti 3 Brüt kar UMS1(99) UMS1(99) UMS1(82)(b) UMS1(82)(c) UMS1(82)(d) UMS12(77) Dağıtım maliyetleri Genel yönetim giderleri Diğer gelirler Diğer (gelirler)/giderler - net Faaliyet karı 9 Finansman gelirleri Finansman giderleri Finansman giderleri - net Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımlardan elde edilen gelirler Vergi öncesi kar Vergi gideri 5(a) 5(b) 5(d) 5(d) 16(e) 6 Sürdürülen faaliyetlerden elde edilen net dönem karı UFRS5(33)(a) UMS1(82)(ea) UMS1(81A)(a) UMS1(81B)(a) UMS33(66) UMS33(66) Durdurulan faaliyetlerden elde edilen kar (Ana ortaklık payı) 14 Net dönem karı 15 Net dönem karının dağılımı: Ana ortaklık payı Kontrol gücü olmayan paylar 197.650 (49.156) (53.286) 141,440 (42,410) (36,428) 95.208 62,602 (35.534) (17.767) 11.090 5.205 (19,375) (9,687) 11,784 (1,251) 58.202 44,073 1.871 (7.335) 1,154 (6,194) (5.464) (5,040) 340 355 53.078 39,388 (16.714) (11,510) 36.364 27,878 664 399 37.028 28,277 34.023 3.005 25,958 2,319 37.028 28,277 Kuruş Kuruş Ana ortaklığa ait sürdürülen faaliyetlerden adi hisse başına kazanç 15,16 Adi hisse başına kazanç 22 54,9 43,2 Seyreltilmiş hisse başına kazanç 22 54,0 43,0 Ana ortaklığa ait adi hisse başına kazanç: Adi hisse başına kazanç 22 56,0 43,9 Seyreltilmiş hisse başına kazanç 22 55,1 43,7 Yukarıdaki konsolide gelir tablosu dipnotlar ile birlikte okunmalıdır. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 8 UMS1(10)(b),(10A) Konsolide kapsamlı gelir tablosu 2015 ‘000 TL 2014 Yeniden Düzenlenmiş* ‘000 TL 37.028 28,277 9(c) 234 (830) Not Dönem karı UMS1(81A)(a) Diğer kapsamlı gelirler 17-19,25-26 Kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılacaklar Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişim UMS1(82A)(b) UMS1(82A),(7)(d) UMS39(55)(b) UMS1(82A),(7)(e) UMS39(95)(a) Nakit akış riskinden korunma 9(c) 83 1,642 UMS1(82A) Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımlardan elde edilen diğer kapsamlı gelirler 18 9(c) 20 15 UMS1(82A),(7)(c) UMS21(32) Yabancı para çevrim farkları 9(c) (617) 185 UFRS5(38) Durdurulan faaliyetlerden yabancı para çevrim farkları 15 170 58 UMS1(82A),(7)(c) UMS39(100) Net yatırım riskinden korunma 9(c) 190 - UMS1(91) Bu kalemlere ilişkin vergi etkisi 9(c) (101) (248) 20 Kar veya zarara yeniden sınıflandırılmayacaklar UMS1(82A)(a) UMS1(82A),(7)(a) Arsa ve binaların gerçeğe uygun değer kazançları 9(c) 7.243 5,840 UMS1(82A) Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımlardan elde edilen diğer kapsamlı gelirler 18 9(c) 300 100 UMS1(82A),(7)(b) UMS19(120)(c) Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülüklerine ilişkin yeniden ölçümlemeler 9(c) 119 (910) UMS1(91) Bu kalemlere ilişkin vergi etkisi 9(c) (2.298) (1,509) 5.343 4,343 42.371 32,620 39.465 30,044 2.906 2,576 42.371 32,620 Sürdürülen faaliyetlerden 38.631 29,587 Durdurulan faaliyetlerden 834 457 39.465 30,044 UMS1(81A)(b) Diğer kapsamlı gelirler, vergi sonrası UMS1(81A)(c) Toplam kapsamlı gelir UMS1(81B)(b) Toplam kapsamlı gelirin dağılımı: Ana ortaklık payları Kontrol gücü olmayan paylar Ana ortaklığa ait toplam kapsamlı gelirin dağılımı: UFRS5(33)(d) * Geçmiş dönemlerde bir hata sebebiyle yapılan yeniden düzenlemenin etkisi not 11(b)’de açıklanmıştır. Yukarıdaki konsolide kapsamlı gelir tablosu dipnotlar ile birlikte okunmalıdır. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 9 Gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu Gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu İlave kalemler UMS1(85) Genel Çerçeve (QC4),(QC12) Bkz: UMS1R(85A) (Aralık 2014’te değiştirildiği haliyle) Kapsamlı gelir tablosu ve kar zarar tablosunda ilave kalemlerin, ara toplamların ve başlıkların olması şirketin finansal performansını daha iyi açıklayacağı düşünülüyorsa (uygulanabilir olduğunda) eklenebilir. Örneğin, brüt kara (hasılat ve maliyet), maliyetler fonksiyonlarına göre sınıflandırılıyorsa bir ara toplam eklenmelidir. Bu bahsedilen ara toplamlar çok dikkatle kullanılmalıdır. Finansal Raporlamaya İlişkin Çerçeve’ye göre sunulan bilgi, sunulma amacını uygun ve doğru bir şekilde yansıtmalıdır. Yani tam, tarafsız ve hatasız olmalıdır. Dolayısıyla UMS 1’e ilişkin bu esneklik sadece finansal tablo okuyucularının şirketin performansını daha iyi anlamalarına yardımcı olacaksa kullanılmalıdır. UFRS’ye göre açıklanması gereken tutarları azaltmak için kullanılamaz (yasal ölçümler). Aralık 2014’te UMS 1’e yapılan değişiklik ilave ara toplamların nasıl olması gerektiği ile ilgili netlik sağlar: (a) UFRS'ye uygun olarak muhasebeleşen ve ölçülen kalemlerden oluşur, (b) açık ve anlaşılır şekilde isimlendirilmeli ve sunulmalıdır, (c) dönemler arasında tutarlı olmalıdır, (d) zorunlu alt toplamlar ve toplamlardan daha öncelikli gösterilemez. Değişiklikler 1 Ocak 2016 tarihinde veya sonrasında başlayan yıllık raporlama dönemlerinden itibaren geçerlidir. Ayrıca, şirketlere aşağıdaki ilkeleri de göz önüne almalarını öneririz: (a) Ara toplamlar önyargıya sebebiyet vermemeli ya da kar zarar tablosunu kalabalıklaştırmamalıdır. (b) Örtüşen giderler kategorileri için tür ve fonksiyonlarına göre karma bir sınıflandırma yapmak genellikle Kabul görmez (aşağıdaki paragraf 30’a bakınız). (c) Ek kalemler veya kolonlar yalnızca şirketin kendisi ile ilgili gelir ve giderleri içermelidir. (d) Ek kalemler veya kolonlar yalnızca şirketin kendi iç yönetimi için kullanıldığında kullanılmalıdır. (e) Kar veya zarar tablosunun genel vermek istediği mesaj bozulmamalı ve karıştırılmamalıdır. Faiz ve vergi öncesi kar (“FVÖK”) gelir tablosunda gösterilebilecek uygun bir ara başlık olabilir. Bu satır genellikle işletme ve finansman faaliyetleri sonucu oluşan vergi öncesi karı ayrıştırır. Buna karşın, faiz, vergi ve amortisman öncesi kar (FVAÖK) ile ilgili ara toplam ancak işletmelerin giderlerini türlerine göre sunması durumunda ve ara toplam Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri (GKGMİ) rakamlarıyla azaltılmamış ise eklenebilir. Başka türlüsü FVAÖK’ü ‘gerçek’ kar olarak ima etmek ya da kar zarar tablosunu kalabalıklaştırmak suretiyle okuyucunun şirketin GKGMİ’ye göre olan performansını belirleyememesi için yapılmış olur. İşletme giderlerini fonksiyonlarına göre sınıfladığında operasyonel kara ulaşmak için amortisman ve itfa paylarını ayrıca göstermesi mümkün olmayacaktır, çünkü amortisman ve itfa payları bir gider tipidir, operasyonun bir fonksiyonu değildir. Bu durumda FVAÖK sadece ayrıca ilave bir kutuda bilgi amaçlı olarak, bir altyazı olarak değil, dipnotta ya da operasyonlarla ilgili gözden geçirmeler kısmında açıklanabilir. Bir işletmenin alternatif performans ölçümleri sunması durumunda, bu UFRS’nin performans ölçümlerinden daha önemli olarak sunulmamalıdır. Bu dipnotlara alternatif bir performans ölçütü koymak suretiyle ya da ana finansal tablolara bir altyazı koymak şeklinde uygulanabilir. Bir işletme böyle bir ölçütü ana finansal tablolarına koyması durumunda, bunu açıkça belirtmelidir. Yönetim dipnotların genel yeterliliğini ve özellikli bir sunumun finansal tabloların tümü ilgili bir yanlış anlaşılmaya sebebiyet verip vermeyeceğini değerlendirmelidir. Bu yargı önemli bir yargı olarak UMS 1 paragraf 122’ye göre açıklanmalıdır. Finansal raporları hazırlayanlar aynı zamanda bu ilave ara toplamlar ve uygulanabilir olduğunda finansal raporlarda GKGMİ’ye aykırı açıklamalar yapılması ile ilgili yerel regülatörlerinin görüşlerini de düşünmelidirler. EK A bu ölçümlerin kullanılmasına ilişkin rehberlik içermektedir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 10 Gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu Gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu Operasyonel kar UMS1(BC56) Bir işletme operasyonel faaliyetlerinden doğan sonuçlarını göstermek için bir ara toplam oluşturmayı seçebilir. Buna izin verilmesinin yanı sıra, burada sunulan rakamların normalde ‘operasyonel’ olarak kabul edilmesidir. Operasyonel nitelikte olduğu açık olan kalemlerin, örneğin envanter değer düşüklüğü, giderlerin yeniden yapılandırılması ya da yeniden dağılımı, nadiren ya da alışılmadık seviyede olması sebebiyle dışarıda tutulmamalıdır. Benzer olarak, nakit çıkışı yaratmayan kalemler de (örneğin, amortisman ya da itfa payı) dışarıda tutulamaz. Genel bir kural olarak operasyonel kar, ‘diğer giderler’ satırından sonra gelen bir ara toplam olmalıdır, örneğin, finansman giderlerinin ve özkaynak yöntemi kullanılarak değerlenen yatırımlara ilişkin paylar gibi. Kalemlerin yeniden sıralanması UMS1(86) UMS1(82)(c), UMS18(7) Genel çerçeve (4.29) Şirketler performansa ilişkin içerikleri gerekli olduğu zaman satırları ve açıklamaları yeniden sıralamalıdır. Ancak, bütünde yine işletmeler ‘adil sunum’ ilkesini kural olarak benimsemeli ve böyle yapmak için iyi bir neden olmadıkça bunu yapmamalıdırlar. Örneğin, finansman maliyetlerinin vergi öncesi kardan önceki son kalem olarak sunulması ve böylece finansman faaliyetlerinin finanse edilen faaliyetlerden ayrılması genel kabul görür. Bir başka örnek ise iştiraklere ilişkin kar paylarının gösterilmesidir. Normalde bu kalem finansman faaliyetlerinden sonra gösterilir. Ancak bazı durumlarda kalemin finansman faaliyetlerinden önce yatırımcının iştiraklerindeki paylarını göstermesi mümkün olabilir. İşletmenin operasyonel kar için bir ara toplam sunması halinde bunun operasyonel kar içinde ya da operasyonel karın hemen altında sunulması gerekmektedir. Bu durum iştirak ya da iş ortaklığının Grup’un operasyonlarının ve stratejilerinin ayrılmaz bir parçası olması durumunda da geçerli olabilir. Ancak, özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen iştirakler ya da iş ortaklıklarındaki yatırımlardan kar payları hasılatın bir parçası olarak sunulmamalıdır. Bir iştirakteki ya da iş ortaklığındaki payın getirisi nitelik olarak bir net kazançtır. Ekonomik getirilerin brüt bir girişini temsil etmez, dolayısıyla UMS 18 Hasılat standardına göre hasılat tanımına uymaz. Şirketin kendi hasılatı ile iştirakin hasılatını kombine etmek, şirketin yatırımının tek bir satırda sunulduğu bilanço uygulaması ile tutarlılık arz etmez. Bu uygulama işletmenin müşterek faaliyetlerindeki hasılatı kendi hasılatı ile kombine ettiği muhasebeden farklıdır. Bir işletme özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirdiği yatırımlarında faaliyetlerin önemli kısmını yönetiyor ve kapsamlı gelir tablosu okuyucusuna bunu vurgulamak istiyorsa, bunu dipnotlara bir referans vererek ya da bir altyazı yazarak ilave finansal bilgi vermeyi seçebilir. Finansman geliri ve gideri UMS 1 şirketlerin finansman maliyetlerinin kar veya zarar tablosunda sunulmasını zorunlu kılar, fakat finansman gelirinin ayrıca sunulmasını gerekli kılmaz. Finansman gelirinin ayrıca sunulması bu tür kalemler için şirketin muhasebe politikasına bağlıdır. Faiz kazancı bir şirketin ana faaliyetlerini oluşturuyorsa bu kalem ‘hasılat’ içinde sunulacaktır. Ancak diğer durumlarda şirketin finansman gelirinin operasyonel kara değil, hazine aktivitelerine dahil edilmesi daha uygun olacaktır (örneğin, eldeki fazla nakdin kısa vadeli yatırım getirileri). Finansman gelirleri bu yayınımızdaki gibi yan bir getiri ise, kapsamlı gelir tablosunda finansman maliyetlerinden hemen önce finansman gelirleri gösterip, bir ara toplamda ‘net finansman maliyetlerini sunmak kabul edilebilir bir gösterimdir. Alternatif olarak, şirketler finansal geliri diğer gelir ya da diğer hasılat olarak sunabilir. Şirketlerin finansman gelirlerini sunuşlarında farklılıklar olsa da, uygulanan politika kendi içinde tutarlı olmalı ve gerekli olduğunda açıklanmalıdır. Durdurulan faaliyetler UFRS5(33)(a),(b) UMS1(82)(ea) PwC Durdurulan faaliyetlere ilişkin sonuçlar (i) durdurulan faaliyetlerden vergi sonrası kar ya da zarar ve (ii) durdurulan faaliyetlerin satış maliyeti düşülmüş gerçeğe uygun değerinin ölçülmesinde veya elden çıkarılmasında muhasebeleştirilen vergi sonrası kazanç ya da zarar toplamını, toplam durdurulan faaliyetleri içeren tek bir tutar olarak kapsamlı gelir tablosunda (veya ayrı gelir tablosunda) sunulur. UFRS 5 paragraf 33’e göre ‘Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar ve durdurulan faaliyetler’de bu tek satıra ait analizin yapılması gerekmektedir. Bu analiz, finansal tablo notlarında ya da kapsamlı gelir tablosunda (gelir tablosunda) sunulabilir. Değer A.Ş. örneğinde bu bilgi not 15’te açıklanmıştır. Eğer gelir tablosunda sunulduysa, devam eden operasyonlardan ayrı olarak - durdurulan faaliyetler içerisinde ayrı bir bölümde gösterilmelidir. Analiz, yeni iktisap edilen bağlı ortaklıklar, satış amaçlı elden tutulan varlıklar olarak sınıflandırılmak için gerekli kıstasları sağlasa bile bu tip elden çıkarılacak varlık grubu için geçerli değildir (UFRS 5 paragraf 11). DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 11 Gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu Gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu Hisse başına kazanç UMS33(73) Kazancın alternatif ölçümlerine dayalı hisse başına kazancın sunumuna izin verilmesine rağmen bu bilgi sadece finansal tabloların notlarında sunulmalıdır (bakınız not 22). UMS33(68) Eğer bir işletme durdurulan faaliyet raporluyorsa, adi hisse başına kazanç tutarlarını ve seyreltilmiş hisse başına kazanç rakamlarını kapsamlı gelir tablosunda ya da notlarda sunar. Değer A.Ş. örneğinde bu bilgi not 22’de sunulmuştur. Diğer kapsamlı gelirin unsurları UMS1(7) (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) Diğer kapsamlı gelirin unsurları, diğer UFRS’ler tarafından gerekli kılındığında ya da izin verildiğinde kar ya da zararda muhasebeleştirilmeyen gelir ya da gider (yeniden sınıflandırma düzeltmeleri de dahil olmak üzere, bakınız paragraf 26) kalemlerini kapsar. Ve şunlardan oluşur: maddi ve maddi olmayan duran varlıklara ilişkin yeniden değerleme artış ya da azalışları tanımlanmış fayda planlarının yeniden ölçümü yabancı ülkelerde yatırım yapılan işletmelere ait finansal tabloların çevrilmesinden kaynaklanan kazanç ve kayıplar satılmaya hazır finansal varlıkların yeniden ölçümünde ortaya çıkan kazanç ya da kayıplar nakit akış riskine ilişkin riskten korunma araçlarına bağlı olarak oluşan kazanç veya kayıpların etkin kısımları yatırımcının özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen yatırımlarındaki payları diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilen kalemlere ilişkin cari ve ertelenmiş vergi etkileri Dipnot İnisiyatifi’nin bir parçası olarak UMS 1’de Aralık 2014 tarihinde yapılan değişikliğe göre, diğer kapsamlı gelirin bir unsuru olarak muhasebeleştirilen özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen yatırımlar toplam olarak gelir tablosuna sınıflandırılabilecekler ve sınıflandırılamayacaklar olarak sunulmalıdır. Bu değişiklikler 1 Ocak 2016’dan itibaren uygulanmalıdır, ancak geçiş kurallarına uygun olarak Değer A.Ş. bu değişikliği erken uygulamıştır. UMS1R(82A),(139P) (Aralık 2014’te değiştirildiği haliyle) Özet Diğer kapsamlı gelirin gereklilikleri şu şekilde özetlenebilir: Kalem Dönem içinde diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen her kalem niteliğine göre sınıflandırılması Referans UMS 1(82A) Standarttaki gereklilik Kapsamlı gelir tablosu Değer A.Ş.’deki sunum Kapsamlı gelir tablosu Dönem içerisinde diğer kapsamlı gelir tablosu kalemlerinin yeniden sınıflandırma düzeltmeleri (bkz paragraf 26) UMS 1(92) Kapsamlı gelir tablosu ya da notlar Not 9 İlgili diğer kapsamlı gelir tablosu kalemlerinin vergi etkileri, yeniden sınıflandırma düzeltmeleri de dahil UMS 1(90) Kapsamlı gelir tablosu ya da notlar Not 9 Her kaleminin özkaynak ile ayrıca mutabakatı, UMS 1(106)(d) Özkaynak değişim Özkaynak değişim tablosu ve notlar, ilgili tablosu ve not 9 eki görünüz Kar/zarar Diğer kapsamlı gelir Şirket ortaklarıyla yapılan işlemler Bkz Ek 1-3. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 12 Gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu Gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu Durdurulan faaliyetler UFRS5(38) UFRS 5 şirketlerin diğer kapsamlı gelir kalemlerinin devam eden ve durdurulan faaliyetlerden, olarak ayrılıp ayrılmaması gerektiği konusunda net değildir. Ancak tutarlı davranmanın daha uygun olacağını düşünüyoruz, çünkü ayrı sunum devam eden operasyonlarla ilgili gelecekteki sonuçların tahmin edilebilir olması için daha kullanışlı bir temel hazırlar. Ayrıca şirketlerin diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirdikleri birikmiş gelir ve gider kalemlerinin duran varlıklar ya da satış amaçlı elde tutulan varlıkların elden çıkışı ile ilgili olması durumunda ayrıca sunulması gerektiğini de hatırlatmak isteriz. Kapsamlı gelirde ya da notlarda açıklanması gereken bilgiler Gelir ve gidere ilişkin önemli kalemler UMS1(97) Gelir ve gider kalemleri önemli olmaları durumunda, nitelikleri ve tutarlar kapsamlı gelir tablosunda (kar veya zarar tablosunda) ayrıca ya da dipnotlarda açıklanır. Değer A.Ş. örneğinde bu bilgi not 4’te açıklanmıştır. UMS1(86),(97) UMS 1 ayrıca sunulması gereken kalemlerin türleri ile ilgili belirgin bir isim kullanmaz. Bir şirketin ‘olağan dışı’, ‘önemli’ ya da ‘istisnai’ kategorisi olarak kapsamlı gelir tablosunda ya da dipnotlarda kalemler sunması durumunda muhasebe politikaları notu seçilen terimle ilgili tanımlama içermelidir. Bu kalemlerin sunumu ve tanımının yıldan yıla tutarlı olarak uygulanması gerekir. Bir işletme giderlerini niteliklerine göre sınıflandırdığında, her gider sınıfının o sınıfla ilişkili her kalemi içerdiğine emin olmalıdır. Önemli yeniden yapılanma maliyeti, örneğin, işsizlik ödemeleri (örneğin çalışanlara sağlanan fayda giderleri), envanter değer düşüklükleri (envanterdeki değişiklikler) ve maddi duran varlık değer düşüklükleri içerebilir. Yeniden yapılandırma giderlerinin, türlerine göre yapılan gider analizlerinde diğer gider kalemleriyle örtüşmesi halinde ayrı bir satır olarak gösterilmesi kabul edilebilir bir gösterim şekli değildir. Giderlerini fonksiyonlarına göre sınıflandıran şirketler, önemli kalemleri ilgili oldukları fonksiyon gurubuna dahil etmelidirler. Bu durumda, önemli kalemler altyazı olarak veya finansal tablo dipnotlarında açıklanır. Yeniden sınıflandırma düzeltmeleri UMS1(92),(94) UMS1(7),(95) Bir işletme diğer kapsamlı gelir unsurlarına ait yeniden sınıflandırma düzeltmelerini kapsamlı gelir tablosunda ya da dipnotlarda ayrıca açıklamalıdır. Değer A.Ş. bu bilgiyi not 9(c)’de sunmaktadır. Yeniden sınıflandırma düzeltmeleri, diğer kapsamlı gelirde cari ya da önceki dönemlerde muhasebeleştirilen kalemlerin cari dönemde kar zarara sınıflandırılmasıdır. Örneğin bu düzeltmeler yabancı bir yatırımın elden çıkartılması, satılmaya hazır finansal bir varlığın bilanço dışına alınması ya da değer düşüklüğü ve riskten korunma muhasebesi yapılmış gelecekte gerçekleşmesi beklenen bir işlemin gelir tablosunu etkilemesi. Bu kalemler maddi duran varlıkların yeniden değerleme artışları ya da tanımlanmış fayda planlarının yeniden ölçümlenmesi gibi kalemler olmaz. Bu kalemler de diğer kapsamlı gelirde muhasebeleşmesine rağmen ilerleyen dönemlerde kar veya zarara sınıflanmaz. Kar payları: Özkaynak değişim tablosu ya da sadece notlar UMS1(107) Dönem içerisinde şirket ortaklarına kar payı dağıtımı olarak dağıtılan tutarlar ve ilişkili hisse başına kar rakamları özkaynak değişim tablosu ya da notlarda açıklanır. Değer A.Ş. örneğinde bu açıklamalar not 13(b)’de yapılmıştır. Giderlerin sınıflandırılması Türlerine veya fonksiyonlarına göre UMS1(99),(100) PwC Bir şirketteki giderler, hangi bilgi daha uygun ve güvenilir ise, türlerine veya fonksiyonlarına göre yapılan bir analize göre sınıflandırılmalıdır. Şirketler mecbur olmamakla birlikte giderler analizlerini kapsamlı gelir tablosunda (ya da gelir tablosunda) sunması tavsiye edilir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 13 Gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu Gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu UMS1(105) Fonksiyon veya türlerine göre ayrım yapma kararı şirketin geçmiş ve sektörel faktörlerine dayanmaktadır. Şirketler kendi finansal performanslarına uygun ve güvenilir sınıflandırmayı seçmelidir. Fonksiyonlarına göre hazırlanan bir kapsamlı gelir tablosunda (ya da kar zarar tablosunda), direkt olarak hasılat ile ilgili olan giderler, satışların maliyetine dahil edilmelidir. Satışların maliyeti direkt malzeme ve işçilik maliyetleri değil, aynı zamanda doğrudan hasılat elde etmeye yönelik oluşan dolaylı giderleri de içermelidir; örneğin, üretiminde kullanılan varlıkların amortismanı. Değer düşüklüğü giderleri belirli bir varlığın amortisman veya itfa payının sınıflandırılışına göre yapılır. Şirketler envanter değer düşüklüğü, kıdem tazminatı ve karşılık giderleri gibi bazı giderleri ilgili oldukları fonksiyonel sınıflandırmalarda hariç tutarak fonksiyonel ve türlerine göre karışık bir sınıflandırma yapmamalıdır. UMS1(104),(105) Giderlerini fonksiyonlarına göre sınıflandıran şirketler, finansal tablo notlarında giderlerinin türlerine göre bilgisini vermelidir, bkz not 5(c).UMS 1’e göre bunlar amortisman ve itfa payları, çalışanlara sağlanan faydalar gibi giderlerdir. Diğer gider sınıfları, okuyuculara ilerideki nakit akışları ile ilgili bilgi vermesi açısından önemli olmaları durumunda açıklanmalıdırlar. Ek C’de türlerine göre sınıflandırmanın kar veya zarar tablosunda gösterilmesine ilişkin örneği bulabilirsiniz. Önemlilik UMS1(29) Giderlerin fonksiyonlarına ya da türlerine göre sınıflandırılmasından bağımsız olarak, önemlilik sınıflandırması için geçerlidir. Her önemli kalem ayrıca açıklanmalıdır ve sınıflandırılmayan giderler (Değer A.Ş.’de ‘diğer giderler’ olarak gösterilmiştir) kendi başlarına ve topluca önemli olmamalıdır. Giderlerin sınıflandırılması gideri tipine göre değişebilir. Örneğin, giderlerin türlerine göre sınıflandırılması halinde, araştırma ve geliştirme (AR-GE) çalışmaları için çalışanlara yapılan ücretler ve maaş giderleri, çalışan giderlerine sınıflandırılabilirken, AR-GE için dışarıdan sağlanan faydalar harici AR-GE giderleri olarak sınıflandırılmalıdır. Ancak, giderler fonksiyon bazında sınıflandırıldığında, hem ücret ve maaşlar hem sağlanan faydalara ilişkin ödemeler Ar-Ge gideri olarak sınıflandırılır. Netleştirme UMS1(32) Bir UFRS zorunlu kılmadıkça veya izin vermedikçe varlıklar ve borçlar ya da gelirler ve giderler netleştirilemez. Netleştirilmesi zorunlu kılınan ya da netleştirilmesine izin verilen gelir ve gider örnekleri aşağıdaki gibidir: UMS1(34)(a) (a) Yatırımların ve faaliyetlerde kullanılan varlıklar da dahil duran varlıkların elden çıkartılmasıyla ortaya çıkan kar ve zararlar, elden çıkartmayla sağlanan tahsilattan varlığın net defter değeri ve ilgili satış giderleri düşüldükten sonraki tutarı. UMS1(34)(b) (b) “UMS 37 Karşılıklar, koşullu borçlar ve koşullu varlıklar” standardına göre muhasebeleştirilen karşılıklarla ilgili olarak yapılan ve üçüncü taraflarla yapılmış olan sözleşmeye (örneğin, tedarikçiyle yapılan garanti sözleşmesi) dayanarak, tazmin edilen bir ödeme alınan tazminatla netleştirilebilir. UMS1(35) (c) Ayrıca, benzer işlemlerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar, örneğin kur farklarından kaynaklanan kazanç veya kayıp veya ticari amaçla elde tutulan finansal araçlardan kaynaklanan kazanç veya kayıplar, netleştirilerek raporlanır. Ancak söz konusu kazanç veya kayıplar, önemli oldukları takdirde ayrı gösterilir. UMS 18 Hasılat kapsamındaki gelirler, ilişkili giderlerle netleştirilemez. Ancak, bizim bu yayında yaptığımız gibi, bu durum bir şirketin kar veya zarar tablosunun ön yüzünde faiz gelirinden sonra faiz giderini sunması ve ‘net faiz gideri’ olarak bir ara toplam göstermesine engel değildir. PwC Manual of Accounting Gelir tablosu veya kapsamlı gelir tablosu açıklamalarına ilişkin daha fazla bilgiye PwC Manual of Accounting Bölüm 4 Finansal tabloların sunumu kısmında Gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu bölümünden ulaşılabilir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 14 UMS1(10)(a),(54) Konsolide bilanço 1-5 Not 2014 1 Ocak 2014 Yeniden Yeniden 2015 düzenlenmiş* düzenlenmiş*6 ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL UMS1(51)(c),(e) UMS1(113) UMS1(60),(66) VARLIKLAR UMS1(60),(66) Duran varlıklar UMS1(54)(a) Maddi duran varlıklar 8(a) 132.095 100.080 88.145 UMS1(54)(b) Yatırım amaçlı gayrimenkuller 8(b) 13.300 10.050 8.205 UMS1(54)(c) Maddi olmayan duran varlıklar 8(c) 24.550 20.945 20.910 UMS1(54)(o),(56) Ertelenmiş vergi varlıkları 8(d) 7.566 5.045 3.770 UMS1(54)(e) Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar 16(e) 3.775 3.275 3.025 UMS1(54)(d) UFRS7(8)(b) Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar 7(b) 1.210 - - UMS1(54)(d) UFRS7(8)(d) Satılmaya hazır finansal varlıklar 7(c) 11.110 5.828 5.997 UMS1(54)(d) UFRS7(8)(a) Türev finansal araçlar 12(a) 308 712 - UMS1(54)(h) UFRS7(8)(c) Alacaklar 7(a) 2.226 1.380 6.011 196.140 147.315 136.063 Toplam duran varlıklar Dönen varlıklar UMS1(54)(g) Stoklar 8(e) 22.153 16.672 15.616 UMS1(54)(h) UFRS7(8)(c) Ticari ve diğer alacaklar 7(a) 18.935 12.184 8.243 UMS1(54)(d) UFRS7(8)(a) Türev finansal araçlar 12(a) 1.854 1.417 156 UMS1(54)(d) UFRS7(8)(a) Gerçeğe uygun değer değişimleri gelir tablosu ile ilişkilendirilen finansal varlıklar 7(d) 11.300 10.915 10.370 UMS1(54)(i) Nakit ve nakit benzeri değerler (kredili mevduat hesapları hariç) 7(e) 55.360 24.843 17.593 109.602 66.031 51.978 250 4.955 - Toplam dönen varlıklar 109.852 70.986 51.978 Toplam varlıklar 305.992 218.301 188.041 Satış amacıyla elde tutulan varlıklar UMS1(54)(j) UFRS5(38) * PwC 8(f),15 Geçmiş dönemlerde bir hata sebebiyle yapılan yeniden düzenlemenin etkisi not 11(b)’de açıklanmıştır. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 15 Konsolide bilanço Not 2014 1 Ocak 2014 Yeniden Yeniden 2015 düzenlenmiş * düzenlenmiş *6 ‘000 TL ‘000 TL TL’’000 TL YÜKÜMLÜLÜKLER UMS1(60),(69) Uzun vadeli yükümlülükler UMS1(54)(m) UFRS7(8)(f) Krediler 7(g) 91.464 61.525 58.250 UMS1(54)(o),(56) Ertelenen vergi yükümlülükleri 8(d) 12.566 6.660 4.356 Çalışanlara sağlanan fayda karşılıkları 7 8(g) 6.749 4.881 4.032 8(h) 1.223 - - 112.002 73.066 66.638 16.700 12.477 12.930 1.700 1.138 989 7(g) 8.980 8.555 7.869 Karşılıklar UMS1(54)(l) Toplam uzun vadeli yükümlülükler UMS1(60),(69) Kısa vadeli yükümlülükler UMS1(54)(k) Ticari ve diğer borçlar UMS1(54)(n) Cari vergi yükümlülüğü UMS1(54)(m), UFRS7(8)(f) Krediler UMS1(54)(m) UFRS7(8)(e) Türev finansal araçlar UMS1(54)(l) 12(a) 1.376 1.398 445 Çalışanlara sağlanan fayda karşılıkları 7 8(g) 690 470 440 Karşılıklar 8(h) 2.472 1.240 730 3 2.395 2.370 2.290 34.313 27.648 25.693 - 500 - 34.313 28.148 25.693 Toplam yükümlülükler 146.315 101.214 92.331 Net varlıklar 159.677 117.087 95.710 Kazanılmamış gelirler UMS1(54)(p) UFRS5(38) 7(f) Satış amaçlı elde tutulan varlıklarla ilgili yükümlülükler 15 Toplam kısa vadeli yükümlülükler ÖZKAYNAK UMS1(54)(r) UMS1(54)(r) Ödenmiş sermaye ve hisse senedi ihraç primi 9(a) 83.104 63.976 62.619 Diğer özkaynaklar 9(b) 1.774 (550) (251) Diğer yedekler 9(c) 18.168 12.439 7.395 Birikmiş karlar 9(d) 47.169 35.533 21.007 150.215 111.398 90.770 9.462 5.689 4.940 159.677 117.087 95.710 UMS1(54)(r) Ana ortaklığa ait sermaye ve yedekler UMS1(54)(q) Kontrol gücü olmayan paylar Topla özkaynaklar * 16(b) Geçmiş dönemlerde bir hata sebebiyle yapılan yeniden düzenlemenin etkisi not 11(b)’de açıklanmıştır. Yukarıdaki konsolide kapsamlı bilanço dipnotlar ile birlikte okunmalıdır. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 16 Konsolide bilanço Bilanço Bilanço (finansal durum tablosu) için muhasebe standardı UMS1(10) UMS 1, bilançodan ‘finansal durum tablosu’ olarak bahseder. Ancak bu başlık zorunlu değildir. Değer A.Ş. daha çok bilinen bir başlık olan “bilanço”yu kullanmaya devam etmeyi seçmiştir. Kısa vade / uzun vade ayrımı UMS1(60) Bir işletme, likidite temeline dayalı sunumun daha güvenilir ve yararlı bilgi sağladığı durumlar hariç, dönen ve duran varlıklarını ve kısa ve uzun vadeli borçlarını bilançoda ayrı ayrı sınıflandırarak sunar. Bu istisna uygulandığında, işletme bütün varlık ve borçlarını likidite sırasıyla sunar. UMS1(61) Hangi sunum yöntemi kullanılırsa kullanılsın; (a) raporlama döneminden itibaren on iki ay içinde ve (b) raporlama döneminden itibaren on iki ayı aşan sürede ödenmesi ya da tahsilatı beklenen tutarları birlikte içeren her varlık ve borç kalemi için işletme, on iki aydan uzun vadede gerçekleşmesi beklenen tahsilat ve ödeme tutarlarını açıklar. UMS1(66)-(70) Bir varlık (stoklar ve ticari alacak gibi) işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde paraya çevrilmesinin, satılmasının veya tüketilmesinin, raporlama döneminden sonra on iki ay içinde olduğu durumlarda dönen varlık olarak sınıflandırılır. Personel ve diğer faaliyet giderleri gibi tahakkuklar ve ticari borçlar gibi bazı kısa vadeli borçlar, işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde kullanılan işletme sermayesinin bir parçasıdır. Faaliyetle ilgili bu tür kalemler, raporlama döneminden itibaren on iki aydan daha uzun bir sürede ödenecek olsalar bile, kısa vadeli borçlar olarak sınıflandırılır. UMS1(68) İşletmenin faaliyet döngüsü, işleme tabi tutulmak üzere tedarik edilen varlıkların nakit veya nakit benzeri bir unsura çevrilmesi arasında geçen süredir. Eğer işletmenin normal faaliyet dönemi açıkça belirlenemiyorsa, bu süre on iki ay olarak varsayılır. Üç dönem bilançonun sunumunu gerektiren özel durumlar UMS1(40A),(40B) Bir işletme bir muhasebe politikasını geriye dönük olarak uyguladığında, finansal tablolarındaki kalemleri geriye dönük olarak yeniden düzenlendiğinde ya da finansal tablolarındaki kalemleri yeniden sınıflandırdığında, karşılaştırılabilir en erken dönemin başından itibaren en az üç bilanço (finansal durum tablosu) sunar. Bununla birlikte, işletmenin muhasebe politikalarını geriye dönük uygulamasının veya finansal tablolarındaki kalemleri geriye dönük olarak yeniden düzenlenmesinin daha önceki dönemlere etkisi olmaması durumunda işletmenin durumu açıklaması yeterli olacaktır. Çalışan hakları karşılıkları için ayrı satır UMS1(54) UMS 1 paragraf 54 bilançoda bulunması gereken asgari satırları belirler. İlave kalemler, başlıklar ve ara toplamlar ancak şirketin finansal performansını daha iyi anlaşılması için gerekli ise eklenmesi gerekir. Örneğin, UMS 1 Çalışan hakları karşılıklarının nerede sunulması gerektiğini öngörmez. Değer A.Ş. daha uygun bir sunum sağlayacağı için çalışan hakları karşılıklarını duran ve dönen varlıklar olarak iki ayrı satırda sunmayı tercih etmiştir. PwC Manual of Accounting Bilanço için sunulması gereken açıklamalarla ilgili daha fazla bilgi için PwC Manual of Accounting Bölüm 4 Finansal tabloların sunumu: Bilanço kısmına başvurabilirsiniz. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 17 UMS1(10)(c),(106) Konsolide özkaynak değişim tablosu 1-3 Ana ortaklığa ait kısım Not UMS1(106)(d) UMS1(106)(b) 1 Ocak 2014 Toplam özkaynak ‘000 TL 7.395 20.927 90.690 4.940 95.630 - - - 80 80 - 80 62.619 (251) 7.395 21.007 90.770 4.940 95.710 Net dönem karı - - - 25.958 25.958 2.319 28.277 Diğer kapsamlı gelirler - - 4.489 (403) 4.086 257 4.343 Toplam kapsamlı gelirler - - 4.489 25.555 30.044 2.576 32.620 1.357 - (299) - - (11.029) 1.357 (299) (11.029) (1.827) 1.357 (299) (12.856) Özkaynaklarda muhasebeleştirilen ortaklar ile gerçekleştirilen işlemler: UMS32(22),(35) Sermaye katılımları, işlem maliyetleri netleştirilmiş Grup’un kendi hisselerini alımı Ödenen temettü Çalışan hisse senetleri – Hizmet bedeli UFRS2(50) Toplam ‘000 TL (251) UMS1(106)(d)(iii) UMS32(33) Birikmiş karlar ‘000 TL Kontrol gücü olmayan paylar ‘000 TL 62.619 Hata düzeltmesi (vergi etkisi netleştirilmiş) 11(b) Dönem başı itibarıyla yeniden düzenlenmiş özkaynak UMS1(106)(a) Ödenmiş sermaye ve hisse senedi ihraç Diğer Diğer primi özkaynak yedekler ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL 9(a) 9(b) 13(b) - - 555 - 555 - 555 1.357 (299) 555 (11.029) (9.416) (1.827) (11.243) 31 Aralık 2014 63.976 (550) 12.439 35.533 111.398 5.689 117.087 Net dönem karı - - - 34.023 34.023 3.005 37.028 Diğer kapsamlı gelirler - - 5.135 307 5.442 (99) 5.343 UMS1(106)(a) Toplam kapsamlı gelirler - - 5.135 34.330 39.465 2.906 42.371 UMS1(106)(d)(iii) Özkaynaklarda muhasebeleştirilen ve ortaklar ile gerçekleştirilen işlemler: UMS32(22),(35) Sermaye katılımları, işlem maliyetleri netleştirilmiş İşletme birleşmelerinden doğan adi hisse senedi ihracı, işlem maliyetleri ve vergi etkisi netleştirilmiş Grup’un kendi hisselerini alımı İmtiyazlı hisse senetlerinin geri alınması, vergi etkisi netleştirilmiş Hisse senedine dönüştürülebilir tahviller İştirak alımından doğan kontrol gücü olmayan paylar Kontrol gücü olmayan paylarla işlemler Ödenen temettü Çalışan hisse senetleri – Hizmet bedeli Grup’un çalışanlarına kendi hisselerini ihracı 9(a) 10.871 - - - 10.871 - 10.871 14 9(b) 9.780 - (1.217) - - 9.780 (1.217) - 9.780 (1.217) 9(a) 9(b) (1.523) - 2.450 - 143 - (1.380) 2.450 - (1.380) 2.450 14 16(c) 13(b) - - (333) - (22.837) (333) (22.837) 5.051 (1.167) (3.017) 5.051 (1.500) (25.854) 9(c) - - 2.018 - 2.018 - 2.018 UMS1(106)(d) UMS32(33) UMS32(35) UFRS10(23) UFRS2(50) UMS1(106)(d) 31 Aralık 2015 9(c) 9(b) - 1.091 (1.091) - - - - 19.128 2.324 594 (22.694) (648) 867 219 83.104 1.774 18.168 47.169 150.215 9.462 159.677 Yukarıdaki konsolide özkaynak değişim tablosu dipnotlar ile birlikte okunmalıdır. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 18 Konsolide özkaynak değişim tablosu Konsolide özkaynak değişim tablosu Özkaynak değişim tablosu için muhasebe standardı UMS1(106) Özkaynak değişim tablosu aşağıdaki bilgileri içermelidir: (a) ana ortaklık payları ve kontrol gücü olmayan paylara ilişkin toplam tutarları ayrı olarak gösteren, döneme ilişkin toplam kapsamlı gelir. (b) her bir özkaynak bileşeni için, UMS 8’e göre muhasebeleştirilen, geçmişe yönelik uygulama ve düzeltmelerin etkileri. UMS1(106)(d) (c) her bir özkaynak bileşeni için aşağıdakilerden kaynaklanan değişiklikleri ayrı olarak gösteren, dönem başındaki ve sonundaki defter değeri arasındaki mutabakat: (i) kar ya da zarar (ii) diğer kapsamlı gelir ve (iii) ortaklar tarafından yapılan katkıları ve ortaklara yapılan dağıtımları ayrı olarak gösteren ortaklarla bunların ortak olmaları nedeniyle ortaya çıkan işlemler ve kontrolün kaybedilmesiyle sonuçlanmayan bağlı ortaklıktaki ortaklık paylarındaki değişimler. UMS1(108) Özkaynağın bileşenleri, her türlü sermaye katılımını, diğer kapsamlı gelirin her kalemine ait birikmiş bakiyeleri ve birikmiş karları içerir. Ayrı yedekler eğer benzer nitelikte ve özkaynağın bir parçası olarak değerlendirilebilecek özellikteyseler, özkaynak değişim tablosu altında ‘diğer yedekler’ altında sınıflanabilir. Değer A.Ş.’ye ait özkaynak değişim tablosunda Gruplanan ‘diğer yedekler’ belirli muhasebe standartlarınca zorunlu olarak muhasebeleştirilen fonlardan oluşmaktadır. Bu durum bu bakiyeyi ihtiyari olarak özkaynak altında yapılan transferlerden, örneğin sermaye yedekleri gibi, kalemlerden ayırır. Bu tür yedekleri özkaynak değişim tablosunun ön yüzünde göstermektense notlarda göstermek hem karışıklığı azaltır hem de tabloyu daha okunaklı hale getirir. UMS1(106A) Özkaynağın her bileşeni için gösterilen mutabakat aynı zamanda diğer kapsamlı gelirin de her kalemini ayrıca göstermelidir. Ancak bu bilgi notlarda ya da özkaynak değişim tablosunda sunulabilir. Değer A.Ş. bu bilgiye ait detayları not 9(c) ve (d)’de göstermiştir. PwC Manual of Accounting Özkaynak değişim tablosu için sunulması gereken açıklamalarla ilgili daha fazla bilgi için PwC Manual of Accounting Bölüm 4 Finansal tabloların sunumu: özkaynak değişim tablosu kısmına başvurabilirsiniz. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 19 UMS1(10)(d) UMS7(1),(10) Konsolide nakit akış tablosu 1,2,4 UMS1(113) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 10(a) 62.438 (6.617) (16.444) 39.377 49.670 (4.044) (12.260) 33.362 14 8(a) 8(b) (2.600) (25.387) (1.900) (4.447) (1.210) (880) (1.180) 3.110 4.585 1.375 469 110 3.350 1.516 (23.089) (17.602) (2.029) (720) (730) 639 820 626 120 4.400 1.154 (13.322) 9(a) 9(a) 10(c) 9(a) 12.413 1.500 45.903 (1.350) 25.796 - 9(a) 10(c) 10(c) 16(c) 13(b) 16(b) (1.217) (245) (15.334) (805) (1.500) (22.271) (3.017) 14.077 (299) (24.835) (10.470) (1.828) (11.636) 30.365 22.593 (248) 52.710 8.404 13.973 216 22.593 Notlar UMS7(10),(18)(a) UMS7(14)(b) UMS7(31)-(33) UMS7(14)(f),(35),(36) UMS7(10),(21) UMS7(39) UMS7(16)(a) UMS7(16)(c) UMS7(16)(c) UMS7(16)(a) UMS7(16)(e) UMS7(39) UMS7(16)(b) UMS7(16)(d),(14) UMS7(16)(f) UMS7(38) UMS7(31),(33) UMS7(31),(33) UMS7(10),(21) UMS7(17)(a) UMS7(17)(c) UMS7(17)(b) UMS7(17)(b) UMS7(17)(d) UMS7(17)(e) UMS7(42A),(42B) UMS7(31),(34) UMS7(31),(34) UMS7(28) UMS7(43) UFRS5(33)(c) İşletme faaliyetlerine ilişkin nakit akışı İşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit Ödenen faiz Ödenen gelir vergisi İşletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit akışı Yatırım faaliyetlerine ilişkin nakit akışı Bağlı ortaklık alımı, iktisap edilen nakit hariç Maddi duran varlık (MDV) alımları Yatırım amaçlı gayrimenkul alımı Satılmaya hazır finansal varlık alımları Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlık alımları Yazılım geliştirmesi için ödenen nakit İlişkili taraflara verilen krediler Mühendislik bölümünün satışından sağlanan nakit Maddi duran varlık (MDV) satışlarından sağlanan nakit Satılmaya hazır finansal varlık satışlarından sağlanan nakit İlişkili taraflardan tahsil edilen kredi geri ödemeleri İştirak ve iş ortaklıklarından paylar Alınan temettüler Alınan faiz Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit çıkışları Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışı Hisse senedi ve diğer özkaynağa dayalı menkul kıymet ihracından kaynaklanan nakit girişleri Hisse senetleri üzerinde satın alma opsiyonları Kredilerden kaynaklanan nakit girişleri Geri alınan hisseler Değer A.Ş. Çalışan Hisse Senetleri Vakfı için alınan hisselere yapılan ödemeler Geri alınabilir hisse senetleri ihracı ve işlem maliyetleri Alınan kredilerin geri ödemesi Finansal kiralama geri ödemeleri Kontrol gücü olmayan paylardan alınan paylar Şirket ortaklarına ödenen temettü İştiraklerdeki kontrol gücü olmayan paylara ödenen temettüler Finansman faaliyetlerinden net nakit girişleri (çıkışları) Nakit, nakit benzerlerindeki net artış (azalış) Dönem başı nakit, nakit benzerleri Kur değişiminin nakit ve nakit benzerlerine etkisi Dönem sonu nakit ve nakit benzeri değerler Nakit olmayan finansman ve yatırım faaliyetleri Durdurulan faaliyetlere ilişkin nakit akışları 3 15 16(e) 7(e) 10(b) 15 Yukarıdaki konsolide nakit akış tablosu dipnotlar ile birlikte okunmalıdır. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 20 Konsolide nakit akiş tablosu Nakit akış tablosu Nakit ve nakit benzeri değerlerin tanımı UMS7(6),(7) Eldeki nakit ve vadesiz mevduatlar. Nakit benzeri değerler kısa vadeli, değerindeki değişiklik riski az ve bilinebilir bir tutarda nakde çevirmeye hazır yüksek likiditeye sahip yatırımlardır. Bu yatırımlar normalde yalnızca orijinal vadesi üç ay da daha kısa olan yatırımlardır. Özkayanağa dayalı yatırımlar sadece özü itibarıyla nakde eş değerse, bu değerlerin içine dahil edilebilir, örneğin, vadesine yakın bir sure içinde iktisap edilen, sabit bir itfa tarihi olan imtiyazlı hisse senetleri. Nakit akış tablosunun sunumu İşletme faaliyetleri olarak sınıflanacak muhasebeleştirilmemiş varlıklar için yapılan harcamalar UMS7(16) Sadece bir varlığın muhasebeleşmesi için yapılan nakit akışları yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı olarak sınıflandırılabilir. Bu temelde işletme faaliyetleri altında sınıflandırılabilecek harcamalara örnekler şunlardır: (a) ‘UFRS 6 Maden kaynaklarının araştırılması ve değerlendirilmesi’ standardının izin verdiği şekliyle şirket politikası gereğince aktifleştirme yapılmıyorsa, araştırma ve değerlendirme faaliyetleri kapsamındaki harcamalar, (b) reklam veya tanıtım faaliyetleri, personel eğitimi, araştırma ve geliştirme harcamaları ve, (c) işletme birleşmelerine ilişkin işlem maliyetleri. Nakit akışlarının net ya da brüt olarak sunulması UMS7(22)-(24) Nakit akışları genellikle brüt olarak sunulurlar, ancak şu kalemlerle ilgili ise net olarak sunulur: (a) işletmeden ziyade müşterilerin aktivitelerini ilgilendiren nakit tahsilatları ve ödemeleri, ya da (b) vadesi kısa, tutarların büyük olduğu ve sürekli döngü içinde olan kalemler Ayrıca finansal kuruluşlar belirli nakit akışlarını net sunabilirler. Faiz, temettüler ve vergiler UMS7(31)-(34) UMS 7 ödenen faiz, tahsil edilen faizler ve temettüler ile ilgili özel bir sınıflandırma öngörmez. Değer A.Ş. ödenen faizleri işletme faaliyetlerinden nakit akışları altında, fakat tahsil edilen faiz ve temettüleri, Grup’un yatırımlarının geri dönüşü olduğu için, yatırımlardan kaynaklan nakit akışı olarak sunmayı seçmiştir. Ancak, bunlarda işletmenin okuyuculara işletme faaliyetlerinden temettü ödeme kabiliyetini göstermesine yardım edeceği için işletme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı olarak sınıflandırabilir. UMS7(35) Vergilerle ilgili nakit akışları ayrıca açıklanır ve bu nakit akışları, açık olarak finansman ve yatırım faaliyetleriyle ilişkili olmadıkları takdirde işletme faaliyetlerinden nakit akışı olarak sınıflandırılır. Durdurulan faaliyetler UFRS5(33)(c) İşletmeler durdurulan faaliyetleri için yatırım, işletme ve finansman aktivitelerinden kaynaklanan net nakit akışlarını ayrı bir satırda sunmalıdır. Bu bilgiyi sunmanın çeşitli yöntemleri vardır, ancak nakit akış tablosu prensibine göre, devam eden ve durdurulan faaliyetler dahil işletmenin toplam nakit akışlarının verilmesidir. Durdurulan faaliyetlere ilişkin ilave bilgi nakit akış tablosunun ön yüzünde ya da notlarda verilebilir. Değer A.Ş. bu bilgiyi not 15’ te sunmuştur. PwC Manual of Accounting Nakit akış tablosu için sunulması gereken açıklamalarla ilgili daha fazla bilgi için PwC Manual of Accounting Bölüm 30: Nakit akış tablosu kısmına başvurabilirsiniz. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 21 Finansal tablolara ilişkin açıklayıcı notlar 1-9 Cari raporlama dönemine ilişkin önemli değişiklikler 1 Rakamlar nasıl hesaplandı 25 2 Bölümlere göre raporlama 26 3 Hasılat 31 4 Önemli kar zarar kalemleri 34 5 Diğer gelir ve gider kalemleri 36 6 Gelir vergisi gideri 39 7 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler 43 8 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler 60 9 Özkaynak 90 Nakit akışı bilgisi 97 10 Risk 99 11 Önemli muhasebe tahminleri, kararları ve hatalar 100 12 Finansal risk yönetimi 103 13 Sermaye yönetimi 116 Grup yapısı 119 14 İşletme birleşmeleri 120 15 Durdurulan faaliyetler 123 16 Diğer işletmelerdeki yatırımlar 126 Bilanço dışı kalemler 132 17 Koşullu yükümlülükler ve koşullu varlıklar 133 18 Taahütler 134 19 Bilanço tarihinden sonraki olaylar 135 Diğer bilgiler PwC 24 138 20 İlişkili taraflarla yapılan işlemler 139 21 Hisse bazlı ödemeler 144 22 Hisse başına kazanç 148 233 Finansal varlıkların ve finansal yükümlülüklerin netleştirilmesi 151 24 Teminat olarak gösterilen varlıklar 153 25 Önemli muhasebe politikalarının özeti 154 26 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler 174 22 Contents of the notes to the financial statements Finansal tablolara ilişkin açıklayıcı notlar Notların yapısı UMS1(113) Notlar, mümkün olduğu kadar sistematik bir şekilde sunulmalıdır. Bilanço, kapsamlı gelir tablosu, özkaynak değişim tablosu ve nakit akış tablosuna ait her kalem notlardaki her ilgili bilgiye referanslanmalıdır. UMS1(114) (a) (b) (c) (d) UMS 1’e göre notlar normalde aşağıdaki sıraya göre verilmelidir: UFRS ile uyum beyanı (UMS 1 paragraf 16) uygulanan önemli muhasebe politikalarının özeti (UMS 1 paragraf 117) bilanço, kapsamlı gelir tablosu, özkaynak değişim tablosu ve nakit akış tablosuna ilişkin finansal tabloların sırasına ve sunulan kalemlerin sırasına göre destekleyici bilgi ve şunları içeren diğer notlar: (i) şarta bağlı yükümlülükler ve bilanço dışı sözleşmeye dayalı taahhütler (UMS 37), ve (ii) finansal olmayan notlar, örneğin, şirketin finansal risk yönetimi, hedefleri ve politikaları (UFRS7). Çoğu finansal raporda daha farklı bir yapının kullanıcılara daha uygun bilgi sağlaması ve daha kullanıcı dostu olup olmamasına bakılmaksızın yukarıda bahsedilen formatı kullanılır. Ancak finansal tablo hazırlayanlar yıllık raporları sadece uyum egzersizi olarak değil paydaşları ile iletişim kurmak için önemli bir araç olarak görmektedir. Bunun bir sonucu olarak finansal tabloların alternatif formatları ile ilgili artan bir ilgi vardır. Bkz: UMS1R (Aralık 2014’te değiştirildiği haliyle) Bu yaklaşım UMSK’nın Açıklama İnisiyatifi’nce de desteklenmektedir. Bu projenin bir parçası olarak, UMSK 31 Aralık 2014 tarihinde UMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu standardında dar kapsamlı değişiklikler yapmıştır. Bu değişiklik rapor hazırlayanlara finansal raporlar ile ilgili bilgilerin sunulmasında esneklik sağlar. Diğerlerinin yanında UMS 1 paragraf 114’te yapılan değişiklik, bu paragrafta bahsedilen sıralamanın bir zorunluluk değil, genel kullanımın olması gerektiğini netleştirmiştir. Bunun yerine işletmeler, finansal tablolarda dipnotların sıralaması belirlenirken anlaşılırlık ve karşılaştırılabilirliğin etkisini göz önünde bulundurmalılardır. Bu Değer A.Ş. yayını var olan bilgi ile finansal raporların kullanıcı dostu olmak için nasıl geliştirileceği ile ilgili mümkün olan bir yol sunmaktadır. Bunu sağlamak için işletmenin finansal durumu ve performansı ile ilgili belirli yönlerle ilgili bilgileri bir arada sunduk. Örneğin, şirketin maruz kaldığı ve yönettiği riskler not 11 ile 13 arasında sunulmuşken, Grup’un yapısı ve diğer işletmelerdeki yatırımlar ile ilgili bilgiler not 14 ve 16 arasında sunulmuştur. Renklendirme ilgili bilginin bulunmasını kolaylaştırmaktadır. Buna ek olarak, finansal tablolardaki bireysel kalemlerle ilgili muhasebe politikalarının yanı sıra önemli muhasebe tahmin ve yargıları da sunulmuştur. Kullanıcıların büyük çoğunluğu için geçerli olmadığından sadece zorunlu ihtiyaçları özetleyen muhasebe politikaları finansal raporun sonunda sunulmuştur. Bu yapı kullanıcıları için finansal raporlardaki bilgileri daha erişilebilir hale getirir ve işletmenin raporu için en yararlı yapıyı dikkate için bir temel oluşturur. Ancak bu yayında kullanılan yapının, zorunlu olmayan ve geliştirilmiş okunabilirlik için sadece olası bir örnek olduğuna dikkat etmek önemlidir. Aslında, bizim deneyimimiz tüm şirketler için uygun tek bir yapı olmadığını göstermiştir. Aksine, uygun yapı işletmenin kendi faaliyetlerine bağlıdır ve her işletme kendi bireysel koşullarına dayanarak paydaşları için neyin en uygun en yararlı olacağını düşünmelidir. Önemlilik Bkz: UMS1R (Aralık 2014’te değiştirildiği haliyle) PwC Finansal tablo dipnotlarında açıklamalar hazırlanırken çok fazla önemsiz bilgi vermek aslında okuyuculara yararlı olan bilgilerin üstünü örter. Eğer Değer A.Ş. ‘gerçek’ bir şirket olsaydı bu yayındaki birçok dipnot bilgisi önemsiz olurdu. Bu yayının amacı pratikte en sık karşılaşılan senaryoları kapsayan açıklayıcı notlar ile ilgili geniş bir sunum alanı sağlamaktır. Şirketin temel hikayesi sadece bu açıklamalardan kurulu genel bir çerçeve sağlar ve açıklanan tutarlar her zaman gerçekçi değildir. Belli durumlarda bu açıklamalar alakalı veya önemli değilse raporlara dahil edilmemelidir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 23 UMS1(10)(e) Zorunlu değildir Finansal tablolara ilişkin açıklayıcı notlar 1 Cari raporlama dönemine ilişkin önemli değişiklikler Grup’un finansal durumu ve performansı, raporlama döneminde özellikle aşağıdaki olaylar ve işlemlerden etkilenmiştir: 2015 yılının Ocak ayında DEĞER UFRS Perakende Limited tarafından mobilya perakende mağazaları zinciri açılması (bkz not 2). Bu durum Aralık 2015 tarihinde artan stok seviyeleri ile sonuçlanmıştır (not 8(e)), mağazalarda uygunluk için yapılan özel maliyetlerin (maddi duran varlıklar, (not 8(a)) ve ilgili iyileştirme karşılıklarının muhasebeleştirilmesi (not 8(h)). 2014 yılı Ekim ayında DEĞER UFRS Elektronik Grubu’nun satın alınması (bkz not 14)), maddi duran varlıklarda bir artışa neden oldu (not 8(a)), şerefiye ve diğer maddi olmayan duran varlıkların muhasebeleştirilmesi (not 8(c)). 2014 yılının Ağustos ayında mühendislik iştiraki satışı (bkz not 15). Springfield’da 2014’ün Eylül ayında çıkan bir yangın bir dizi varlığın değer düşüklüğü ile sonuçlandı (bkz not 4). Mobilya üretim faaliyetlerinin gözden geçirilmesi işten çıkarmalara ve şerefiyede değer düşüklüğü giderine yol açtı. (bkz not 8(h) ve 8(c)). Grup’un performansı ve finansal durumu hakkında detaylı değerlendirmeler için faaliyet ve finansal incelemelerimize bakınız. Bir önceki dönemde raporlanan bazı tutarlar bir hatadan ötürü yeniden düzenlenmiştir. Bu düzeltmeler hakkında detaylı bilgi not 11(b)’de bulunabilir. Cari raporlama dönemine ilişkin önemli değişiklikler İncelenen dönemde finansal durumu ve performansı etkileyen olaylar ve işlemlerin açıklanmasına ilişkin bir zorunluluk bulunmamaktadır. Okuyucuların işletmenin performansı ve yıl boyunca işletmenin finansal durumu hakkındaki herhangi bir değişikliği anlamalarını açısından ve daha kolay ilgili bilgi bulmalarına yardımcı olmak için bu tür bilgilerin verilmesinin önemli olduğunu düşünüyoruz. Ancak, bu gibi bilgiler finansal tabloların (denetlenmiş) notlarında açıklamak yerine faaliyet ve finansal inceleme raporlarında da (denetlenmemiş) sağlanabilir. Sunulmayan notlar: işletmenin sürekliliği UMS1(25) Finansal tablolar hazırlanırken, yönetim işletmenin sürekliliğini devam etme kabiliyeti ile ilgili bir değerlendirme yapacaktır. Yönetimin şirketi tasfiye etme veya ticareti durdurma niyetinde olması, ya da makul bir alternatifinin bulunmaması ve bunları yapması gerektiği durumlar hariç finansal tablolar, işletmenin sürekliliği esasına göre hazırlanacaktır. Yönetim değerlendirmesini yaparken, işletmenin sürekliliğinin devam etmesi için önemli belirsizliklerin ya da ciddi şüphelerin olduğunu fark ettiği durumda bu belirsizliklerin açıklanması gerekir. Finansal tablolar işletmenin sürekliliği esasına göre hazırlanmadığında, finansal tabloların hazırlanma esası ve işletmenin sürekliliğinin devam etmeyeceğine ilişkin durumlar açıklanır. Bir işletmenin sürekliliğine ilişkin önemli belirsizlikler olduğunda bu durum doğru bir şekilde açıklanmalıdır, örneğin açıklayıcı bir notta. İşletmenin sürekliliğine ilişkin önemli belirsizliklerin açıklaması şunları içermelidir: ISA570(18)(a) (a) işletmenin sürekliliğine önemli derecede şüphe düşüren temel olayların ve durumların yeterli olarak açıklaması, ISA570(18)(a) (b) yönetimin bu olaylar veya koşullarla ilgili planları, ve ISA570(18)(b) (c) şunun açıkça belirtilmesi: (iii) işletmenin sürekliliğine önemli şüphe düşüren olaylarla ilgili önemli belirsizliklerin olduğu ve (iv) işletmenin normal iş akışı içinde bu nedenlere bağlı olarak varlıklarını dönüştürmesinin ve yükümlülüklerini yerine getirmesinin mümkün olmayabileceği. PwC 24 Rakamlar nasıl hesaplandı Bu bölüm, yöneticilerin işletmenin faaliyetlerinin kapsamına ilişkin en uygun bilgileri içerdiğini düşündükleri, finansal tablo kalemleri ile ilgili ilave bilgiler verir: (a) Standartlarca muhasebe politikalarında seçme şansı bırakıldığında ya da bir standart belli bir işlemle ilgili görüş vermiyorsa, finansal tablolarda muhasebeleştirilen kalemlerin anlaşılmasına ilişkin muhasebe politikaları bu durumu telafi eder. (b) Bölümlere göre raporlamayı da içeren, analizler, ara toplamlar. (c) Belirli kalemlere ilişkin tahminler ve yargılar. Zorunlu değildir 2 Bölümlere göre raporlama 26 3 Hasılat 31 4 Önemli kar ya da zarar kalemleri 34 5 Diğer gelir ve giderler 36 6 Gelir vergisi gideri 39 7 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler 43 8 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler 60 9 Özkaynak 89 Nakit akışı bilgileri 96 10 PwC 25 UFRS8(22) UMS1(138)(b) UFRS8(22)(aa) (Yeni gereklilik) 2 Bölümlere göre raporlama 5 (a) Bölümlerin tanımı ve temel faaliyetleri 1 Grup’un stratejik yönetim komitesi, icra kurulu başkanı, mali işler müdürü ve kurumsal planlama müdüründen oluşur, Grup’un performansını hem ürün hem de coğrafi açıdan inceler. Faaliyetler altı raporlanabilir bölüm olarak belirlenmiştir: 1, 2: Mobilya üretimi – Türkiye ve Çin: Faaliyetlerin bu bölümü Türkiye ve Çin’de ticari ofis mobilyaları ve yan ürün olarak ahşap levhalar üretir ve satar. Komite bu iki bölgedeki faaliyetleri ayrıca takip eder. 3: Perakende mobilya satışı – Ocak 2015’ten itibaren üretim faaliyetleri Türkiye’deki perakende satış mağazalarıyla üretim faaliyetlerine destek verir. Yönetim her ne kadar bölgeleri ayrıca takip etse de, mağazaların brüt kar marjları ve beklenen büyüme oranları benzer olduğu için tek bir raporlama bölümünde birleştirilir.1 4, 5: BT danışmanlığı – BT danışmanlığı faaliyetleri, Amerika’da ve birçok Avrupa ülkesinde tasarım, uygulama ve destek hizmetlerinden oluşmaktadır. Performans bu iki bölgeye göre takip edilmektedir. 6: Elektronik ekipmanlar – Bu bölüm muhasebe standartları çerçevesinde ayrıca raporlanabilir büyüklükte olmasa da bu bölümün büyüme potansiyeli olduğu için gelecekte Grup gelirlerine önemli katkıda bulunması beklendiği için ayrı bir bölüm olarak buraya dahil edilmiştir. Bu segment Nisan 2015’te DEĞER UFRS Elektronik Grubu’nun satın alınmasının ardından kurulmuştur. Diğer bölümler – NiceTown Someland Canal Estate ve Aplville Mountain Top Estate bölgesinde konut arazisi geliştirilmesi, esas olarak Nicetown ve Harbourcity’de ticari gayrimenkul alım ve satımı ve yatırım amaçlı gayrimenkullerin yönetimi raporlanabilir bir faaliyet bölümlü değildir ve bu bilgilere stratejik icra komitesine sunulan raporlarda da yer verilmemektedir. Bu operasyonların sonuçları 'diğer bölümler' sütununda yer almaktadır. Bu sütun ayrıca merkez ve Grup hizmetlerini de içerir. 1 Mart 2015 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere mühendislik bağlı ortaklığı satılmıştır. Durdurulan bu faaliyetin bilgisi not 15’ te verilmiştir. UFRS8(16),(22) Stratejik yönetim komitesi bölümlerin performansını ölçmek ve değerlendirmek için esas olarak düzeltilmiş faiz vergi ve amortisman öncesi karı (FVAÖK’ü) kullanmaktadır. Ancak, kurul aylık bazda bölümlerin gelir ve varlıkları hakkında bilgi alır. Bölüm hasılatı not 3’te açıklanmıştır. UFRS8(23) (b) UFRS8(27)(b),(28) Düzeltilmiş FVAÖK hesaplanırken, durdurulan faaliyetler ve gelirlerin kalitesini etkileyen yeniden yapılanma maliyetleri, yasal giderler, bir seferlik bir olaydan kaynaklı değer düşüklükleri gibi önemli gelir ve harcama kalemleri hariç tutulmaktadır. Aynı zamanda hisse bazlı ödemeler ve finansal araçlardaki gerçekleşmemiş kar veya zararlar etkilerini de dışarıda bırakılır. Faiz geliri ve finansman maliyetleri gibi kalemler bölümlere dağıtılmamıştır, çünkü bu faaliyetler Grup’un nakit pozisyonu yöneten merkezi hazine fonksiyonu tarafından idare edilir. Düzeltilmiş FVAÖK 2 2015 ‘000 TL 2014 Yeniden düzenlenmiş ‘000 TL 14.280 12.900 16.400 16.310 11.990 - 16.500 8.002 2.900 3.963 74.945 13.480 9.880 3.373 55.033 UFRS8(23) Mobilya üretimi Türkiye Çin Perakende mobilya satışı – Türkiye BT Danışmanlığı ABD Avrupa Elektronik ekipmanlar – Türkiye Diğer bölümler Düzeltilmiş FVAÖK PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 26 Bölümlere göre raporlama UFRS8(23) (b) UFRS8(28)(b) Düzeltilmiş FVAÖK ve operasyonel gelir mutabakatı: Düzeltilmiş FVAÖK 2015 ‘000 TL 2014 Yeniden düzenlenmiş ‘000 TL Toplam Düzeltilmiş FVAÖK 74.945 55.033 Bölümler arası eliminasyon Finansman maliyetleri – net Amortisman İtfa payları Yasal giderler Şerefiye değer düşüklüğü Yeniden yapılanma giderleri Gerçekleşmemiş finansal araç gelirleri /(giderleri) Yöneticileri ve çalışanlara garanti edilmiş hisse hakları ve opsiyonları Diğer varlıklardaki değer düşüklükleri Diğer Devam eden faaliyetlerden vergi öncesi kar (390) (5.464) (8.950) (2.035) (2.410) (1.377) 835 (360) (5.040) (8.150) (730) (370) (690) (1.116) (555) (1.210) 250 250 53.078 39.388 UFRS8(23) (c) Diğer kar ve zarar açıklamaları UFRS8(23)(e),(f),(g),(h) 2015 Mobilya üretimi Türkiye Çin Perakende mobilya satışı – Türkiye BT Danışmanlığı ABD Avrupa Elektronik ekipmanlar - Türkiye Diğer bölümler Dağıtılamayan kalemler Toplam 2014 Mobilya üretimi Türkiye Çin BT Danışmanlığı ABD Avrupa Diğer bölümler Dağıtılamayan kalemler Toplam Önemli kalemler ‘000 TL İştirak ve iş İtfa ve Gelir vergisi ortaklıklarından amortisman payı gideri paylar ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL (910) (3.787) - (4.250) (2.161) (2.274) (4.317) (3.650) (3.965) 70 - 1.270 (3.427) (700) (430) (275) 895 (10.985) (2.092) (750) (800) (556) (584) (16.714) 250 130 450 İtfa ve amortisman Önemli kalemler payı ‘000 TL ‘000 TL İştirak ve iş Gelir vergisi ortaklıklarındaki gideri paylar ‘000 TL ‘000 TL 715 - (3.190) (2.068) (3.805) (2.170) 60 - (370) 345 (1.243) (1.547) (832) (8.880) (2.724) (1.542) (760) (509) (11.510) 220 90 370 2014 yılında parasal olmayan kalemler ile ilgili önemli bir değer düşüklüğü olmamıştır. Önemli kalemlerle ilgili daha detaylı bilgiyi not 4’de bulabilirsiniz. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 27 Bölümlere göre raporlama (d) Bölüm varlıkları Bölüm varlıkları finansal tablolarda her zaman aynı tutarlı yöntemle ölçülür. Bu varlıklar bölüm faaliyetleri ve bulundukları bölgelere göre dağıtılır. UFRS8(27)(d) 31 Aralık 2015 İştirak ve iş ortaklıklaNet Bölüm rındaki varlıklara Bölüm varlıkları paylar ilaveler * varlıkları ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL UFRS8(23),(24)(a),(b) Mobilya üretimi Türkiye Çin Perakende mobilya satışı – Türkiye BT Danışmanlığı ABD Avrupa Elektronik ekipmanlar - Türkiye Diğer bölümler Toplam bölüm varlıkları Bölüm eliminasyonları Durdurulan faaliyetler (Mühendislik – bkz not 15) Dağıtılamayan: Ertelenmiş vergi Satılmaya hazır varlıklar Vadeye kadar elde tutulacak varlıklar Gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Türev finansal araçlar Bilançodaki toplam varlıklar UFRS8(28)(c) 61.830 45.500 51.600 550 - 31.640 23.510 32.355 27.509 273.944 2.250 975 3.775 8.947 5.685 3.725 31 Aralık 2014 İştirak ve iş ortaklıkl Net arındaki varlıklara paylar ilaveler * ‘000 TL ‘000 TL 61.900 45.700 - 490 - 5.970 4.370 - 2.600 30.523 11.350 23.325 1.300 1.580 29.251 35.187 190.699 1.900 885 3.275 3.887 1.695 1.115 17.037 (1.300) (1.270) - 4.955 7.566 11.110 5.045 5.828 1.210 - 11.300 10.915 2.162 2.129 305.992 218.301 * Finansal varlıklar ve ertelenmiş vergi hariç Grup’un elinde bulundurduğu yatırımlar hazine fonksiyonu tarafından yönetilmektedir ve bölüm varlığı olarak düşülmemektedir (satılmaya hazır varlıklar, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılmaktadır). Duran varlıklar, finansal araçlar ve ertelenmiş vergiler hariç, aşağıdaki grafiklerde bölgelere göre detaylandırılmıştır: 3 UFRS8(27)(c) UFRS8(33)(b) 14.585 TL * 16.032 TL * 62.652 TL * 28.227 TL * 31.411 TL * 2015 19.628 TL * 2014 107.505 TL * 20.980 TL * * PwC Tutarlar bin TL olarak gösterilmiştir. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 28 Bölümlere göre raporlama (e) Bölüm yükümlülükleri UFRS8(27)(d) Bölüm varlıkları finansal tablolarda her zaman aynı yöntemle ölçülür. Bu varlıklar bölüm faaliyetleri ve bulundukları bölgelere göre dağıtılır. UFRS8(27)(d) Grup’un aldığı krediler ve türev finansal araçlar bölüm yükümlülüğü olarak değerlendirilmemektedir ancak hazine fonksiyonu tarafından yönetilir. UFRS8(23) UFRS8(28)(d) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL Mobilya üretimi Türkiye Çin Perakende mobilya satışı – Türkiye BT Danışmanlığı ABD Avrupa Elektronik ekipmanlar - Türkiye Diğer bölümler Toplam bölüm yükümlülükleri 7.005 4.800 5.950 7.290 5.150 - 3.900 2.600 5.259 1.890 31.404 5.079 2.270 2.769 22.558 Bölüm eliminasyonları (1.175) (1.120) - 500 12.566 6.660 1.700 1.138 Dönen kredi yükümlülükleri 8.980 8.555 Duran kredi yükümlülükleri 91.464 61.525 Türev finansal araçlar Bilançodaki toplam varlıklar 1.376 146.315 1.398 101.214 Durdurulan faaliyetler (Mühendislik – bkz not 15) Dağıtılamayan: Ertelenmiş vergi Cari vergi yükümlülükleri (e) Türkiye Mobilya üretimi bölümünde bir finansal kiralama sözleşmesinin yanlış muhasebeleştirilmesi4 Önemli bir kiralama sözleşmesinin şartlarının ve maddelerinin yanlış yorumlanmasına bağlı olarak, Türkiye Mobilya üretimi bölümüne ait varlıklar 31 Aralık 2014 yıl sonunda 1.300.000 TL fazla gösterilmiştir. Bu hata aynı zamanda 31 Aralık 2014 yıl sonuna ait düzeltilmiş FVAÖK rakamlarının da 275.000 TL fazla gösterilmesine sebebiyet vermiştir. Yukarıda açıklandığı üzere geçen dönem bilgilerinden bölüme ait etkilenen her kalem düzeltilmiştir. Detaylı bilgiyi not 11(b)’de görebilirsiniz. Bölümlere göre raporlama Bölümlerin tanımlanması UFRS8(22) PwC Şirketler her bir raporlanabilir bölümün hasılatının elde edildiği tüm ürün türlerini ve hizmetlerini, organizasyonun temeli de dahil olmak üzere, kendi raporlanabilir bölümlerini tanımlamak için kullandığı faktörleri açıklar. Ayrıca 1 Temmuz 2014’ten itibaren geçerli olmak üzere, standardın birleştirme kriterlerinin nasıl uygulandığı ile ilgili yönetimin değerlendirmeleri, bir araya getirilen bölümlerin açıklaması ve benzer ekonomik özellikleri olduğu için birleştirilen bölümlerin bu belirlemeleri yapılırken nasıl ekonomik göstergelerin dikkate alındığı da dahil olmak üzere açıklanmalıdır. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 29 Bölümlere göre raporlama Bölümlere göre raporlama GKGMİ’ye uygun olmayan bölüm ölçümlemeleri Açıklanması gereken kar veya zararın ölçüsü karar almaya yetkili mercilere raporlandığı şekliyle olmalıdır. Standart bu ölçünün nasıl hesaplanması gerektiği ile ilgili bir öngörüde bulunmaz ancak GKGMİ’ye ya da UFRS’ye uygun olmayan ölçümler UFRS’ye göre ölçümlenen rakamlarla mutabakatı yapıldığı ve nasıl hesaplandığı ile ilgili bilgi verildiği sürece kabul edilir. Ancak şunu da belirtmekte fayda var ki şirketler GKGMİ’ye uygun olmayan ölçümlerin kullanılması ile ilgili yerel düzenleyicilerin görüşlerini de dikkate almalıdırlar (daha fazla bilgi için bkz Ek A). UFRS8(25),(27) Sayısal bilgilerin açıklanması için grafiklerin kullanılması Sayısal bilgilerin açıklanması için grafiklerin kullanılmasında standardın ya da diğer UFRS’lerin herhangi bir engelleyici maddesi bulunmamaktadır. Ancak yerel düzenleyicilere göre de bunun kabul edilebilir olduğu doğrulanmak zorundadır. Hatalar Bölümlere göre raporlama kısmında hatalara yönelik açıklama yapılmasına ilişkin herhangi bir zorunluluk yoktur. Ancak, önemli bir hatanın bölüm bilgileri üzerinde etkilerinin açıklanması bölüm bilgilerini anlamak adına çok faydalı olacaktır ve örnek notta gösterilen açıklamalar bu bilgileri sunmak için yeterli olabilir. Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: Aşağıdaki notlar Değer A.Ş.’ye uygulanabilir olmadığı için sunulmamıştır: UFRS8(23)(c),(d) (a) (karar almaya yetkili mercilere raporlanıyorsa) faiz geliri ve faiz gideri ile ilgili bilgiler UFRS8(27)(f) (b) raporlanabilir bölümler için asimetrik dağıtımların niteliği ve etkisi UFRS8(28)(e) (c) bölüm notlarında açıklanan diğer önemli kalemlerle ilgili mutabakatlar UFRS8(29),(30) (d) içsel bir yapılanma sonucu daha önce raporlanan bilgilerin yeniden düzenlenmesine ilişkin bilgi UMS36(129)(b) (e) raporlanabilir bölümlere ait iptal edilen değer düşüklüğü karşılıkları UMS7(50)(d) (f) UFRS8(27)(e) (g) ölçme yöntemlerindeki değişiklikler (raporlanabilir bölümlere ait kar ve zarar etkisi açıklanmalıdır). raporlanabilir bölümlere ait nakit akışları (zorunlu değildir ama tavsiye edilir), ve PwC Manual of Accounting Bölümlere göre raporlamaya ilişkin sunulması gereken açıklamalarla ilgili daha fazla bilgi için PwC Manual of Accounting Bölüm 10: Bölümlere göre raporlama Raporlanabilir bölümler için açıklamalar kısmına başvurabilirsiniz. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 30 3 Hasılat 3,4 Grup’un hasılatı şu kategorilerden oluşmaktadır: Mal satışları Hizmet gelirleri Devam eden faaliyetlerden toplam hasılat UMS18(35)(b)(i) UMS18(35)(b)(ii) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 117.200 80.450 197.650 80.540 60.900 141.440 UFRS8(23) (a) UFRS8(27)(a) Bölümler arası satışlar tarafsız bir şekilde yapılmaktadır ve konsolidasyon sırasında elimine edilmiştir. Grup dışındaki işlemler de kâr veya zararda tablosuna aynı şekilde ölçülür. Bölüm hasılatı 31 Aralık 2015 Toplam Bölümler Harici bölüm arası müşterilerden hasılatı hasılat hasılat ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL UFRS8(23)(a),(33)(a) UFRS8(23)(b) Mobilya üretimi Türkiye Çin Perakende mobilya satışı – Türkiye BT Danışmanlığı ABD Avrupa Elektronik ekipmanlar Türkiye Diğer bölümler Toplam bölüm yükümlülükleri UFRS8(32) H a ri ci 31 Aralık 2014 Toplam Bölümler Harici bölüm arası müşterilerden hasılatı hasılat hasılat ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL 55.100 35.100 31.600 (1.200) (700) (900) 53.900 34.400 30.700 60.350 36.860 - (1.150) (1.100) - 59.200 35.760 - 33.300 16.900 (800) (300) 32.500 16.600 22.600 14.790 (600) (610) 22.000 14.180 13.850 16.600 202.450 (500) (400) (4.800) 13.350 16.200 197.650 10.400 145.000 (100) (3.560) 10.300 141.440 Harici müşterilerden gelirler toptan ve perakende mobilya satışlarından, BT danışmanlık hizmetlerinin sağlanması ve elektronik cihazların satışından elde edilmektedir. Mobilyaların toptan satış geliri, sadece Grup’un kendi markası, Pina Colada Mobilya ile ilgilidir. Perakende satışlar ise Grup’un kendi markası yanı sıra diğer büyük perakende markalarından da oluşmaktadır. Hasılatın yaklaşık 20.320.000 TL’lik kısmı (2014: 24.280.000 TL) tek bir harici müşteriden oluşmaktadır. Bu gelirler Türkiye mobilya üretim bölümüne aittir. UFRS8(34) İşletme Türkiye’de kurulmuştur. Harici müşterilerden elde edilen hasılat müşterilerin bölgelerine göre aşağıdaki grafikte sunulmuştur. UFRS8(33)(a) 24.100 TL * 34.400 TL * 19.180 TL * 2015 54.000 TL * 2014 106.650 TL * 35.760 TL * 32.500 TL * 32.500 TL * * PwC Tutarlar bin TL olarak gösterilmiştir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 31 Hasılat (b) Ana faaliyetlerden elde edilen hasılatın muhasebeleştirilmesi 1,2 UMS1(117),(119) Ana faaliyetlerden elde edilen hasılatın muhasebeleştirilmesinde kullanılan yöntemler aşağıda özetlenmiştir. UMS1(119) Ürün satışı – toptan Muhasebeleştirmenin zamanlaması: Grup mobilya üretir ve ürettiği ürünlerin bir kısmını toptan pazarlarda satar. Hasılat, ürünler toptan alıcıya ulaştığı anda muhasebeleştirilir, toptancı ürünleri satmak için kullanacağı kanallar ve fiyatlama için tam yetkilidir, toptancının ürünlerin kabulünü etkileyebilecek yerine getirilmeyen yükümlülük bulunmamaktadır. Teslimat, ürünler belirtilen yerde sevk edildiğinde, eskime ve değer düşüklüğü riskleri toptancıya devredilir, ya da toptancı ya satış sözleşmesi uyarınca ürünlerini kabul ettiğinde, kabul hükümleri garantilenmiştir veya Grup kabul için kriterlerin sağlandığına ilişkin tüm objektif kanıtlara ulaştığında gerçekleşmiş olur. Hasılatın ölçülmesi: Mobilya genellikle miktara bağlı indirimler ile satılır ve müşteriler toptan pazarda hatalı malları iade etme hakkına sahiptir. Satışlardan elde gelir sözleşmelerinde belirtilen fiyattan, satış anındaki tahmini indirimler ve iadelerin düşülmüş tutarıdır. İndirimler ve iadelerle ilgili tahmin sağlamak için önceki deneyimler kullanılır. Miktara bağlı indirimler beklenen yıllık alımlar dikkate alınarak değerlendirilir. Satışlar, pazar uygulamasıyla tutarlı olarak 30 gün vadelerle yapılır, herhangi bir finansman unsuru öngörülmez. UMS18(35)(a) UMS1(119) UMS18(35)(a) UFRS YORUM13(5),(7) UMS1(119) UMS18(35)(a) UMS1(119) UMS18(35)(a) PwC Ürün satışı – perakende Muhasebeleştirmenin zamanlaması: Grup ev mobilyalarının satışı için mağazalar zinciri ile faaliyet gösterir. Hasılat bir ürün müşteriye satıldığında muhasebeleştirilir. Hasılatın ölçülmesi: Grup, politika olarak son kullanıcıya satılan mallar için 28 gün iade süresi tanır. İndirimler ve iadelerle ilgili tahmin sağlamak için önceki deneyimler kullanılır. Ürün satışı – müşteri sadakat programları (ertelenen gelir) Muhasebeleştirmenin zamanlaması: Grup, müşterilerin satın alımlarından puan kazanarak sonraki alımlarında indirimler sağlayan bir sadakat programı kullanır. Puanlar kaynaklanan gelir, puanlar kullanıldığı zaman yazılır. Hasılatın ölçülmesi: Gelir tutarının kaydedilmesi, kullanılan puanlarla toplam kullanılması beklenen puanlara göre yapılır. Ödül puanların süresi satış anından sonra 12 ay içinde dolar. Ürün satışı – Arazi geliştirme ve satış Muhasebeleştirmenin zamanlaması: Hasılat, risk ve fayda karşı tarafa transfer edildiği zaman yazılır ve işletmenin satılan birimler üzerinde genellikle sahipliğin derecesinden kaynaklanan devam eden idari bir katılımı ya da etkin kontrolü kalmaz. Grup olarak taraf olunan sözleşmelerin doğası gereği bu durum sözleşme ile belirlenir. Hasılatın ölçülmesi: Hasılat sözleşme ile tahsil edilecek tutarla ölçülür. İskonto etkisinin önemli olduğu durumlarda ertelenmiş ödemeler bugün ki değerlerine indirgenir. Hizmet gelirleri – Danışmanlık Muhasebeleştirmenin zamanlaması: Danışmanlık hizmetlerinden sağlanan gelirler hizmetlerin sağlandığı dönemler dikkate alınarak muhasebeleştirilir. Sabit fiyatlı sözleşmelerde, toplam sağlanacak hizmete göre raporlama tarihi itibarıyla sunulmuş hizmetlerin oranlanması ile bulunur (tamamlanma yüzdesi metodu). Hasılatın ölçülmesi: Gelirler, maliyetler veya tamamlanma sürecinin kapsamına ilişkin tahminler şartlarda bir değişiklik olursa revize edilmektedir. Tahmini hasılat ve maliyetlerde herhangi bir artış veya azalış, revizyon doğuran koşullar yönetim tarafından hangi dönemde bilinir hale gelirse o zaman kar ya da zarara yansıtılır. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 32 Hasılat UFRS8(23) (b) UMS1(122) (ii) Tutarların hesaplanmasında kullanılan önemli yargılar 1,2 Grup 2015 döneminde toptancı bir müşteriyle yapılan satışlardan 2.950.000 TL tutarında hasılat kaydedilmiştir. Alıcı, müşterileri memnun olmamaları durumunda 90 gün içinde mal iade etme hakkına sahiptir. Grup benzer satışlardaki geçmiş tecrübelerine dayanarak memnuniyetsizlik oranının %3'ü geçmeyeceğine inanmaktadır. Grup, bu nedenle, tahmini iadelere için karşılık ayırmıştır. Tahminlerin %1 değişmesi halinde, hasılat 78.000 TL olarak artar/azalır ve vergi sonrası kar 53.000 TL artar/azalır. İade süresi 3 Mart 2016’da dolmaktadır. . Ana faaliyetlerden sağlanan hasılatın muhasebeleştirilmesi Hasılat Muhasebe politikaları ve önemli muhasebe yargıları Sayfa 23’te açıklandığı üzere, mali tablolarda belirli satır öğeleri için notlar aşağıdaki durumları da özetlerse finansal tablo okuyucuları için yararlı olacaktır: (a) Şirkete özel muhasebe politikaları ve bu satır öğelerinin nasıl belirlendiği, (b) Satılara göre nasıl önemli yargılar ve tahminler uygulandığının bilgisi, ancak bu format zorunlu değildir. Not 25’te bahsedilen ilave açıklamaları ile birlikte tüm muhasebe politikaları. Önemli muhasebe yargılarına ilişkin detaylı açıklamalara not 25’te, tahminlere ilişkin açıklamalara ise not 11’de yer verilmiştir. Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: UMS18(35)(c) (a) Mal veya hizmet takasından sağlanan hasılat ayrıca tanımlanmalıdır. UFRS YORUM15(20),(21) (b) Gayrimenkullerden kaynaklanan hasılat: İşletmeler hangi sözleşmelerin inşaat süresince sürekli olarak mal satışı kriterlerini sağladığını ve bu tür sözleşmelerden sağlanan gelirin tutarı gibi diğer detayları, toplam gerçekleşen maliyetleri ve muhasebeleşen gelirleri ve buna ilave olarak alınan avansları açıklamalıdır. Çok unsurlu sözleşmeler Çok unsurlu sözleşmelere ilişkin bir muhasebe politikası şu şekilde okunabilir: Grup müşteriye iki yıllık servis anlaşması ile birlikte kişisel bilgisayar satın alabileceği düzenlemeler sunar. Bu tür çoklu unsur düzenlemeleri olduğunda, her unsura tahsis edilen gelir tutarı, çeşitli unsurların göreli rayiç değerleri üzerine kuruludur. Her unsurun rayiç değerleri, unsurların her birinin ayrı satıldığındaki cari piyasa fiyatına göre belirlenir. Bilgisayara ilişkin gelir, risk ve faydalar müşteriye transfer olduğunda yazılır, bu transfer teslimatta transfer olur. Servis unsuruna ilişkin gelir hizmet dönemi boyunca doğrusal yönteme göre muhasebeleştirilir PwC Manual of Accounting Hasılata ilişkin sunulması gereken açıklamalarla ilgili daha fazla bilgi için PwC Manual of Accounting Bölüm 9: hasılat ve inşaat sözleşmeleri Açıklamalar kısmına bakabilirsiniz. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 33 4 UMS1(119),(97) UMS1(97),(98)(c) UMS1(97),(98)(b) UMS1(97) UMS36(126)(a) UMS36(130)(b) UMS1(97) Önemli kar ya da zarar kalemleri 1,2 Grup, nitelikleri ya da tutarları gereği önemli olarak belirlemiştir. Grup’un performansının daha iyi anlaşılması açısından bu kalemler aşağıda ayrıca listelenmiştir. 2015 2014 ‘000 TL Not ‘000 TL Arazi satışlarından gelirler Yeniden yapılandırma gelirleri Şerefiye değer düşüklüğü Varlıklardaki değer düşüklüğü Ofis ve depo binaları Tesis ve ekipmanlar Stoklar (a) 8(h) 8(c) (b) Toplam değer düşüklüğü gideri – diğer varlıklar 1.270 (1.377) (2.410) - (465) (210) (535) - (1.210) - Sigortadan alınan tazminatlar (b) 300 - Tesis ve ekipmanların elden çıkarılmasına ilişkin giderler Arazi geliştirme bölümüne karşı açılan davaya ilişkin ödeme (c) - (230) UMS1(97),(98)(f) (d) (e) UMS1(97) Vergi giderlerinin muhasebeleştirilmesi Devam eden faaliyetlerden toplam önemli kalemler (3.427) (370) 945 345 15 481 - UMS1(97),(98)(c) Durdurulan faaliyetlerden gelir (a) Arazi satışlarından gelirler Değer A.Ş. tarafından elde tutulan bir arazi, mülkün kullanım amacının değişmesi sonucu satılmış ve 1,270.000 TL önemli bir kar elde edilmiştir (ABD’deki BT danışmanlığı bölüm de dahil). (b) Yeniden yapılandırma gelirleri UMS36(129)(a), (130)(a),(c) Eylül 2014’te Springfield’da çıkan bir yangın sonucu Türkiye mobilya üretim bölümünün bir parçası olan bir iştirake ait büyük bir ofis ve depo binası hasar gördü. Yangın ayrıca ekipman ve depoda saklanan stokları kullanılmaz hale getirdi. UMS36(130)(e),(f) Ofis ve depo binasının değeri, gerçeğe uygun değerinden elden çıkarma maliyetleri düşüldükten sonraki referans tutar alınarak, 1.220.000 TL olan geri kazanılabilir değerine indirilmiştir. Kullanılan ana değerleme girdileri yaklaşık piyasa değeri metrekare başına yaklaşık 105 TL olarak, (bağımsız değerleme uzmanı tarafından belirlenmiştir), yönetimde tarafından tahmin edilen onarım bedeli 430.000 TL’dir. Tahmini onarım maliyetler önemli gözlemlenemeyen girdiler içerdiği için, ofis ve depo için gerçeğe uygun değer hiyerarşisinde 3. Seviye olarak sınıflandırılır. Stoklar ve ekipmanlar tamir edilemeyecek kadar hasar gördüğü için, satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değerleri sıfırdır. UMS36(126)(a) Değer düşüklüğü giderleri kar ya da zarar tablosunda diğer giderlerin içinde sınıflandırılmıştır. UMS16(74)(d) Sigortadan tahsil edilen 300.000 TL tutarındaki tazminat diğer gelir olarak muhasebeleştirilmiştir. (c) Tesis ve ekipmanların elden çıkarılması DEĞER Üretim, önceki finansal yılda yeni bir büyük üretim hattı kurarak Springfield fabrikasını geliştirdi. Eski donanımlardan çeşitli öğeler tesisin yeni hale gelmesi için kaldırıldı. Öğeler yeni teknolojiyi kullanmakta olduğundan, varlıkların defter tutarları üzerinden satılması mümkün değildi ve 230.000 TL zararla satıldı (Türkiye’deki mobilya imalatı bölümü de dahil). (d) Dava ödemesi Ocak 2014’te Değer UFRS Geliştirme Limited şirketi 370.000 TL tutarında, Alpville’de yapılan Pinetree geliştirmeleri için şirkete karşı açılan davaya ilişkin bir ödeme yapılmıştır (bölümlere göre raporlama notunda ‘diğer bölümlere’ dahil edilmiştir). PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 34 Önemli kar ya da zarar kalemleri (e) Vergi giderlerinin muhasebeleştirilmesi 2014 yılında Türkiye mobilya imalat bölümünde ticaret koşullarında önemli bir iyileşme sonrasında, Grup daha önceden muhasebeleştirilmeyen kullanılmamış vergi zararlarını gözden geçirdi ve vergiye tabi gelir elde etmesinin muhtemel olduğunu bu ve kullanılmamış vergisel zararların kullanabilir olduğu sonucuna varmıştır. Bunun bir sonucu olarak, 2014 yılında bu zararlardan 945.000 TL tutarında bir ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirilmiştir. Önemli kar ya da zarar kalemleri UMS1(97),(98) Gelir ve gider kalemleri önemli olmaları durumunda kapsamlı gelir tablosunda, kar ya da zarar tablosunda, ya da dipnotlarda ayrıca açıklanmalıdır. Gelir ve gider kalemlerinin ayrıca açıklanması gerekli olan gerek durumlar şunlar olabilir: (a) net gerçekleşebilir değerine indirilen stoklar ya da bina, arsa ve ekipmanlar, bu değer düşüklüklerinin geri çevrilmesi de dahil, (b) şirketin faaliyetlerini yeniden yapılandırılması ve yeniden yapılanma maliyetlerinin iptali, (c) bina, arsa ve ekipmanların elden çıkarılması, (d) yatırımların elden çıkarılması, (e) durdurulan faaliyetler (bkz not 15), (f) davalara ilişkin ödemeler, (g) diğer karşılık iptalleri, (h) işletme birleşmelerine ilişkin muhasebeleştirilen kazanç ve kayıplar. Önemli kalemlerin ayrı bir notta sunulması gerekmez. Ancak, görüşümüze göre bu kalemlerin işletmenin performansı üzerindeki etkisini okuyucuların bulması kolaylaşacağı için, bu bilginin bir arada verilmesi faydalı olacaktır. PwC Manual of Accounting Önemli kalemlere ilişkin sunulması gereken açıklamalarla ilgili daha fazla bilgi için PwC Manual of Accounting Bölüm 4: Finansal Tabloların Sunuluşu kısmında Önemli ve istisnai kalemler kısmına bakabilirsiniz. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 35 Other income ve expense items 5 Diğer gelir ve gider kalemleri 1,7 Bu not ‘diğer gelirler’, ‘diğer kazanç/ (kayıplar), ‘finansman gelir ve giderleri’ ve türlerine göre gider analizleri bölümünde yer verilen kalemlerle ilgili detayları içermektedir. Belirli kar ve zarar kalemlerine ilişkin (örneğin finansal araçlara ilişkin kazanç ve kayıplar gibi) bilgiler, ilgili bilanço notlarında açıklanır. UMS1(112)(c) (a) Diğer gelir Not UMS18(35)(b)(v) Zorunlu değildir Kira ya da alt kira geliri Temettüler Diğer kalemler (i) (i) 2015 ‘000 TL 7.240 3.300 550 2014 ‘000 TL 7.240 4.300 244 11.090 11.784 Devlet teşvikleri UMS20(39)(b),(c) İhracat piyasası geliştirme teşvikleri 250.000 TL olarak (2014: 244.000 TL) ‘diğer kalemler’ satırına eklenmiştir. Bu teşviklere yerine getirilmemiş yükümlülük bulunmamaktadır. Grup başka bir devlet teşvikinden direkt olarak fayda sağlamamıştır. UMS1(117) Devlet teşviklerinin sunumu ve ertelenmesi Maliyetlere ilişkin devlet teşvikleri ertelenmiş ve telafi edilmesi beklenen ilgili dönemler boyunca, kar veya zararda döneme yayılarak muhasebeleştirilmiştir. UMS20(12),(29)(a) UMS20(24),(26) Bina, arsa ve ekipmanların satın alımına ilişkin devlet teşvikleri uzun vadeli yükümlülükler içinde ertelenen gelir olarak ve ilgili varlıkların beklenen ömürleri ile ilişkilendirilerek doğrusal yöntemle kar ya da zarar tablosu alacaklandırılarak muhasebeleştirilmiştir. Detaylar için bkz not 25(f). (b) UMS40(76)(d) UFRS7(20)(a)(i) UFRS7(20)(a)(ii) UMS21(52) Zorunlu değildir Bina, arsa ve ekipmanların elden çıkarılmasına ilişkin kazanç/(kayıplar) (mühendislik bölümüne ait bina, arsa ve ekipmanlar hariç) Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin gerçeğe uygun değer düzeltmesi Gerçeğe uygun değer değişimi kar ya da zarara yansıtılan finansal varlıklardan kazanç/(kayıplar) Satılmaya hazır finansla varlıkların elden çıkarılmasına ilişkin kazanç ya da kayıp Kur farkı gelir/(giderleri) Diğer kalemler (c) Zorunlu değildir Zorunlu değildir UMS1(104),(105) UMS1(104),(105) UMS1(104),(105) UMS1(97) UMS1(97) Zorunlu değildir Zorunlu değildir PwC Diğer kazanç/(kayıplar) Not 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 8(a) 1.620 (530) 8(b) 1.350 1.397 7(d) 835 (690) 7(c) 12(b) 646 518 236 (548) (259) (621) 5.205 (1.251) Not 2015 ‘000 TL 2014 Yeniden düzenlenmiş ‘000 TL 8(e) 8(e) (6.681) 62.221 (5.255) 39.499 56.594 8.950 2.035 2.410 1.210 29.004 155.743 47.075 8.150 730 17.701 107.900 Türlerine göre giderlerin kırılımı Mamul ve yarı mamul stoklarındaki değişiklikler Kullanılan hammadde ve sarf malzemeleri Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin giderler 2 Amortisman İtfa payları Şerefiye değer düşüklüğü Yangında hasar gören malların aktiften silinmesi Diğer giderler Toplam satış, dağıtım ve yönetim giderleri 8(a) 8(c) 8(c) 4(b) Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 36 Diğer gelir ve gider kalemleri (d) Finansman gelir ve giderleri Not UFRS7(20)(b) UFRS7(20)(a)(iv) UMS39(41) Finansman gelirleri 6 Gerçeğe uygun değer değişimi kar ya da zarara yansıtılan finansal varlıklardan elde edilen faiz Borç ödemesine ilişkin net kazanç 1.516 UMS21(52)(a) Finansman giderleri 3-5 Gerçeğe uygun değerinden ölçülmeyen finansal yükümlülüklerden ödenmiş/ödenecek faizler ve finansman giderleri Karşılıklar: Kullanılmayan indirimler Nakit akışı riskinden korunma muhasebesine konu olan faiz takaslarına ilişkin gerçeğe uygun değer kazançları - diğer kapsamlı gelir tablosundan transferler Yabancı para cinsinden borçlanmaların net kur farkı UMS23(26)(a) Aktifleştirilen tutar UMS37(60) UFRS7(23)(d) Giderleştirilen finansman giderleri Net finansman giderleri (i) UMS23(26)(b) 1.154 355 - 1.871 1.154 8(h) (6.678) (215) (5.904) - 12(b) 12(b) 155 (1.122) 195 (810) (i) (7.860) 525 (6.519) 325 (7.335) (6.194) 5.464 (5.040) 7(g) Finansman gelirleri UFRS7(20)(b) 2014 Yeniden 2015 düzenlenmiş ‘000 TL ‘000 TL Aktifleştirilen borçlanma maliyetleri Aktifleştirilen borçlanma maliyetleri için aktifleştirme oranı, yıl boyunca işletmenin genel kredilerine uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranıdır, bu oran 7.02’dir (2014: %7.45). Diğer gelir ve giderler Bu not ‘diğer gelirler’, ‘diğer kazanç/ (kayıplar), ‘finansman gelir ve giderleri’ ve türlerine göre giderleri analizleri bölümünde yer verilen kalemlerle ilgili detayları içermektedir, ancak çeşitli muhasebe standartları çerçevesinde açıklanması gereken tüm kâr ve zarar tutarlarını göstermez. Bunun yerine, bireysel kar ve zarar öğeleri ait oldukları ilgili notlarla birlikte açıklanır. Örneğin, Grup tarafından elde tutulan finansal araçlara ilişkin kazanç ve kayıplar, bilanço tutarları ile birlikte açıklanır. Bu sunumun finansal tablo kullanıcıları için daha yararlı olduğuna inanıyoruz. Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin giderler UMS19(25),(158),(171) UMS 19 Çalışanlara sağlanan faydalar çalışan hakları ile ilgili verilmesi gereken notları belirtmez, diğer standartlarca bazı açıklamalar gerekli olabilir, örneğin, bu tür faydalardan kaynaklanan giderlerde önemli olması durumunda UMS 1 Finansal tabloların sunuluşu standardının 97. paragrafına göre açıklamalar yapılması gerekir. Finansman giderleri Finansman giderleri normalde şunları içerir: UMS23(5),(6) (a) UMS 23 Borçlanma Maliyetleri ’ne göre aktifleştirilebilecek borçlanma maliyetleri: UMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme ’de açıklandığı gibi etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanan faiz gideri, (ii) Finansal kiralamalardaki faiz giderleri (bkz not 25(h)), ve (iii) Döviz borçlarından kaynaklanan kur farkları, faiz maliyetlerine yönelik düzeltme olarak kabul edilir olduğu sürece. (i) PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 37 Diğer gelir ve gider kalemleri Diğer gelir ve gider kalemleri UMS37(60) (b) indirimler için ayrılan karşılıklarının çözülme etkisi, UMS32(35),(40) (c) yükümlülük olarak sınıflandırılan imtiyazlı hisse senetlerine ödenen temettüler, UMS39(47),(AG6) (d) yükümlülük olarak sınıflandırılmış borçlanma araçlarına ilişkin indirim ve primlerin itfası, (e) faiz unsurunun ayrıştırılabilir olduğu durumlardaki ödenecek vergiye ait faiz. UMS21(52)(a) Yukarıdaki paragraf 3(a) (iii) açıklanan tutarlar, UMS 21 Kur Değişiminin Etkileri standardındaki paragraf (52) (a) gereğince net kur farkı kazanç ya da kayıpları olarak sunulmalıdır. Değer A.Ş. bu bilgileri not 12(b)’de sunmaktadır. İşletmenin nakit, nakit benzerleri ve borç yönetimine ilişkin kalemler de dahil, finansman maliyeti olarak sınıflandırılabilen maliyetleri. Örneğin, faiz oranı riskinden korunmaya ilişkin gerçeğe uygun değer değişiklikleri, nakit akışı faiz oranı riskinden korunma muhasebesinin etkin olmayan kısmı veya borcun feshedilmesi üzerine bir kayıp. Finansman gelirleri hazine faaliyetlerinden kaynaklanan gelirler (kısa dönem için yatırıma dönüşen nakit fazlalarına ilişkin gelir), nakit ve nakit benzerleri üzerindeki faiz ve finansal varlıkların iskontolarının çözülme etkilerini içerebilir. Bu tür öğeleri sunmak işletmenin politikasına bağlı olarak, aynı zamanda yatırımların faiz gelirleri, temettü gelirleri, gerçeğe uygun değer farkı kar ya da zarara yansıtılan finansal varlıkların ve alım satım amaçlı türevlerden gerçeğe uygun değer kazanç ve kayıpları gibi kalemler içerebilir. Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: UFRS7(20)(c),(d) (a) Önemli olduğu takdirde işletmeler, değer düşüklüğüne uğramış finansal varlıklardan tahakkuk eden faizleri ve gerçeğe uygun değeri kar ya da zarara yansıtılmayan finansal varlıklara ilişkin saklama ve emanet işlemlerinden elde edilen ücretleri ayrıca açıklamak zorundadır. PwC Manual of Accounting Giderlerin sınıflandırılmasına ilişkin sunulması gereken açıklamalarla ilgili daha fazla bilgi için PwC Manual of Accounting Bölüm 4: Finansal Tabloların Sunuluşu kısmında Giderlerin sınıflandırılması kısmına bakabilirsiniz. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 38 6 Gelir vergisi gideri 7,8 Bu not Grup’un vergi giderinin bir analizini sağlar, doğrudan özkaynak altında muhasebeleştirilen tutarlar ve vergi giderinin değerlendirilemeyen ve indirilemeyen kalemlerden nasıl etkilendiğini göstermektedir. Aynı zamanda Grup’un vergi pozisyonuna ilişkin olarak yapılan önemli tahminlerini açıklar. 2014 Yeniden 2015 düzenlenmiş ‘000 TL ‘000 TL UMS12(79),(81)(g)(ii) UMS12(80)(a) UMS12(80)(b) UMS12(80)(c) (a) Gelir vergisi gideri 1 Cari vergi borcu Cari vergi Dönem karına ilişkin cari vergi borcu Önceki dönem vergileri için cari dönem vergilerine düzeltmeler Toplam vergi giderleri Ertelenmiş vergi Ertelenmiş vergi varlıklarındaki azalış (artış) (not 8(d)) Ertelenmiş vergi yükümlülüklerindeki artış (azalış) (not 8(d)) Toplam ertelenmiş vergi giderleri /(gelirleri) Gelir vergisi gideri Gelir vergisinin dağılımı: Devam eden faaliyetlerden kar Durdurulan faaliyetlerden kar (b) UMS1(125) UMS1(38) UMS12(81)(c)(i), (84),(85) 17.389 12.274 (369) 17.020 135 12.409 (218) 269 51 (1.380) 652 (728) 17.071 11.681 16.714 357 17.071 11.510 171 11.681 Önemli tahminler Cari dönem vergi gideri hesaplanırken, Grup belirli bazı harcamalarını vergiden indirilebilir olarak ele almıştır. Ancak, bu harcamalara ilişkin vergi mevzuatı kesin değildir ve Grup kendi yorumunu teyit etmek için özel bir karar için başvuruda bulunmuştur. Kararın olumlu olmaması durumunda, Grup’un cari vergi yükümlülüğü ve cari vergi giderini 580.000 TL artacaktır. Geçmiş dönem etkisi ise 345.000 TL olacaktır. (c) Gelir vergisi giderinin ödenecek vergi ile sayısal mutabakatı: 2014 Yeniden 2015 düzenlenmiş ‘000 TL ‘000 TL Devam eden faaliyetlerden vergi öncesi kar Durdurulan faaliyetlerden vergi öncesi kar UMS12(81)(d),(85) Türkiye’nin %30 vergi oranına göre vergi (2014 - %30) Gelir vergisinin hesaplanmasında indirilemeyen kalemlerin etkisi: Şerefiye değer düşüklüğü Maddi olmayan duran varlıkların itfa payı 2 Araştırma ve geliştirme giderleri Ağırlama giderleri Çalışan opsiyonları planı 3 İmtiyazlı pay sahiplerine ödenen temettüler Bağlı ortaklık satışından kaynaklanan yabancı para çevrim farklarının sınıflandırılması not 15 Diğer kalemler Ara toplam PwC 53.078 1.021 39.388 570 54.099 16.230 39.958 11.987 723 92 365 82 277 378 158 303 79 99 378 (51) 123 18 18.219 13.022 DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 39 Gelir vergisi gideri UMS12(81)(c)(i), (84),(85) UMS12(85) UMS12(80)(b) UMS12(80)(f) UMS12(80)(e) (c) Gelir vergisi giderinin ödenecek vergi ile sayısal mutabakatı: Ara toplam Diğer ülkelerdeki vergi oranı farkları Cari dönem vergisine geçmiş dönemlerden kaynaklanan düzeltmeler Araştırma ve geliştirme vergi indirimi Ertelenmiş vergi giderini azaltmak için kullanılan daha önce muhasebeleştirilmemiş vergi zararları (bkz not 4(e)) Cari vergi giderini telafi etmek için kullanan daha önce muhasebeleştirilmemiş vergi zararları Gelir vergisi gideri Not (d) UMS12(81)(a),(62A) 2014 ‘000 TL 18.219 (248) (369) (486) 13.022 (127) 135 (404) - (945) (45) - 17.071 11.681 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL (15) - 990 12 975 12 1.740 2.796 522 839 Doğrudan özkaynak altında muhasebeleştirilmiş tutarlar 4,5 Raporlama dönemine ait net kar veya zararda ya da diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilmeyen doğrudan Özkaynaklarda muhasebeleştirilen toplam cari ve ertelenmiş vergi: Cari dönem vergisi: hisse geri alım işlem maliyetleri Ertelenmiş vergi dönüştürülebilir tahvil, hisse senedi ihraç maliyetleri ve hata düzeltmesi (e) UMS12(81)(e) 2015 ‘000 TL 9(a) 8(d). 11(b) Vergi zararları Ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmamış kullanılmamış zararlar: Olası vergi avantajı %30 Kullanılmamış zararlar öngörülebilir gelecekte vergiye tabi gelir elde edilmesi mümkün olmayan faaliyette olmayan bir iştiraki tarafından gerçekleştirilmiştir. Buna ilişkin olarak gerçekleşen zararlar ve önemli kararlar hakkında bilgi almak için not 8(d)’ye bakabilirsiniz. (f) UMS12(81)(f) UMS12(87) Zorunlu değildir Muhasebeleştirilmemiş geçici farklar Bağlı ortaklıklardaki yatırımlardan ertelenmiş vergi yükümlülükleri muhasebeleştirilmemiş olan ilişkin geçici farklar: Yabancı para çevrimi Dağıtılmamış gelirler Yukarıdaki geçici farklar ile ilgili muhasebeleştirilmemiş ertelenmiş vergi yükümlülüğü 2.190 1.350 1.980 3.540 1.980 1.062 594 Geçici farklar Grup’un Çin'deki bağlı ortaklığına ait finansal tablolarının çevirimi sonucu ortaya çıkmıştır. Ancak, sadece iştirakin elden çıkarılması durumunda meydana gelecek bir ertelenmiş vergi yükümlülüğü, yükümlülük olarak kaydedilmemiştir, çünkü şu an öngörülebilir bir gelecekte bu bağlı ortaklığın elden çıkarılmayacaktır.6 DEĞER Perakende Limited’e ait dağıtılmamış 1.350.000 TL tutarında kar bulunmaktadır. (2014: yoktur), bu karın temettü olarak dağıtılması durumunda dağıtılan tutar alıcı tarafından vergiye tabi olacaktır. Buradan ortaya çıkabilecek geçici bir fark olmakla birlikte, ana ortaklık bu iştirakin kar dağıtımlarının zamanlamasını kontrol etme gücüne sahiptir ve öngörülebilir gelecekte bu karın dağıtılması beklenmediği için ertelenmiş vergi borcu muhasebeleştirilmemiştir. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 40 Gelir vergisi gideri Gelir vergisi gideri Vergi gideri ve muhasebe karı arasındaki ilişki UMS12(81)(c),(85) Şirketler vergi gideri ve muhasebe karı arasındaki ilişkiyi aşağıdaki mutabakatı yaparak açıklayabilirler. (a) Vergi gideri ve muhasebe karının geçerli vergi oranı ile çarpılması sonucu ortaya çıkan rakam, ya da (b) Ortalama efektif vergi oranı ve geçerli vergi oranı. Geçerli vergi oranı şirketin kurulmuş olduğu ülkedeki yerel vergi oranı ya da ayrı ayrı her bölgedeki yerel vergi oranları ile yapılan mutabakatın bir araya getirilmesi şeklinde olabilir. Şirketler en anlamlı bilgiyi sunan yöntemi seçmelidirler. İlk muhasebeleştirme muafiyeti – sonraki itfalar Gelir vergisi gideri ve ödenecek gelir vergisinin mutabakatında ‘maddi olmayan varlıkların amortismanı' olarak gösterilen tutar geçici bir farkın itfasıdır, bu kaleme UMS 12 paragraf 15 (b) uyarınca varlığın ilk muhasebeleştirilmesi sırasında muafiyet olarak ertelenmiş vergi borcu muhasebeleştirilmemiştir. İlk muhasebeleştirme muafiyeti sadece bir işletme birleşmesi olmaması ve muhasebe karı veya vergiye tabi karı etkilemeyen işlemler için geçerlidir. Hisse bazlı ödemelerin vergilendirilmesi UMS12(68A)-(68C) Bu örnek finansal tablolarda, Değer A.Ş. tarafından ertelenen hisselerin alınması için çalışan fonuna yapılan ödemelerin indirilebilir olduğu varsayılmıştır (bkz not 21). Örneğimizde, ödemeler yapılmış ve peşin alınan hisse senetleri ertelenmiş vergi yükümlülüğü doğurmuştur. Çalışan seçeneği planına göre hiçbir vergi indiriminin talep edilebilir olmadığını varsaydık. Ancak bu durum her şartta her şirket için geçerli olmayabilir. Hisse bazlı ödemelerin vergilendirilmesi ve muhasebesi karmaşık bir alandır ve her bir durum için ayrıca danışmanlık alınmalıdır. UMS 12 hangi ertelenmiş vergi kalemlerinin kar ya da zarar tablosunda ya da özkaynak altında muhasebeleşmesi gerektiği ile ilgili daha detaylı bilgi sağlar. Kar ya da zarar dışında muhasebeleşen gelir vergisi UMS1(90) UMS12(81)(a),(ab) UMS12(62A) Bazı belli durumlarda cari ve ertelenmiş vergi kar ya da zarar dışında, muhasebeleşen kaleme bağlı olarak diğer kapsamlı gelir ya da özkaynak altında muhasebeleştirilir. Şirketlerin şu bilgileri ayrıca sunması gerekir: (a) yeniden sınıflandırma düzeltmeleri de dahil olmak üzere, diğer kapsamlı gelirin her kalemi için (diğer kapsamlı gelir tablosunda ya da notlarda) gelir vergisi tutarı, ve (b) doğrudan özkaynak altında muhasebeleştirilmiş (diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilmeden) toplam cari ve ertelenmiş vergi tutarı. UMS12(62A) Doğrudan özkaynak altında muhasebeleştirilen kalemlere örnek: (a) bileşik finansal araçların özkaynak bileşeni (b) hisse ihraç maliyetleri (c) birikmiş kar veya zarara yapılan düzeltmeler, örneğin muhasebe politikası değişikliği durumunda. Muhasebeleştirilmemiş geçici farklar Yabancı bir ülkedeki bağlı ortaklığa ait muhasebeleştirilmemiş geçici fark notu örnek olarak verilmiştir. Bu tür bağlı ortaklıklara ait vergilendirme örnekten örneğe değişir, ve potansiyel vergi ve geçici farklarla ilgili vergi danışmanlığı alınması önerilir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 41 Gelir vergisi gideri Gelir vergisi gideri Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UMS12(81)(d) Geçerli vergi oranlarında değişiklik. Değişiklik açıklanmalıdır (aşağıdaki gösterim örneğine bakınız). UMS12(81)(e) Ertelenmiş vergi varlığı yaratılmayan indirilebilir geçici farklar ve kullanılmayan vergi indirimleri. Son kullanılabilme tarihlerini ve tutarları açıklayın. UMS12(82) Cari ya da önceki dönemlerde zarar eden ve ertelenmiş vergi varlığı yaratılması. Ertelenmiş vergi varlığı tutarı ve bu muhasebenin yapılmasına ilişkin kanıtların niteliğinin açıklanması. UMS12(82A), (87A)-(87C) Şirket’in gelir vergisini etkileyebilecek temettü ödemeleri (örneğin, dağıtılan karlarda daha düşük vergi oranı uygulanması). Pratik olarak belirlenebiliyor ise gelir vergisi sonucu ve tutarı açıklanmalıdır. UMS12(81)(i) Belirlenen ya da önerilen ancak finansal tablolarda yükümlülük olarak muhasebeleştirilmemiş dağıtılacak temettü tutarı. Eğer var ise gelir vergisi sonucu açıklanmalıdır. UMS12(88) Vergi ile ilgili şarta bağlı yükümlülükler ya da varlıklar, vergi oranlarındaki değişiklikler ya da raporlama döneminden sonra vergi kanunlarındaki değişiklikler. UMS 37 ve UMS 10 uyarınca gereken dipnotlar verilmelidir. UMS12(81)(j) İşletme birleşmeleri: satın alanın birleşme sonucu muhasebeleştirmiş olduğu ertelenmiş vergi varlıklarındaki değişiklikler. Değişikliğin tutarı açıklanmalıdır. UMS12(81)(k) Sadece sonraki dönemlerde muhasebeleşen işletme birleşmesi sonucu elde edilen vergi avantajları. Ertelenmiş vergi varlığı yazılmasına sebep olan olay ve şartlardaki değişikliğin açıklanması gereklidir. Vergi oranında değişiklik UMS12(81)(d) Yıl içinde geçerli olan vergi oranında değişiklik olması durumunda, ertelenmiş vergiye yapılan düzeltmeler ödenecek vergi ve vergi gideri arasındaki mutabakata ilave bir kalem olacaktır. İlişkili açıklamalar şunlar olabilir: Türkiye kurumlar vergisi oranının %30’dan %28’ e düşmesi 26 Haziran 2015 yasalaşmıştır ve 1 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bunun bir sonucu olarak, buna ilişkin ertelenmiş vergi rakamları yeniden ölçülmüştür. 31 Aralık 2016 yılında ters çevrilmesi beklenen ertelenmiş vergi tutarı Türkiye’de döneme ilişkin uygulanabilir olan etkin vergi oranı (%28) kullanılarak yeniden ölçülmüştür. 1 Nisan 2019 tarihinde, Türkiye’deki yıllık vergi oranını %24’e düşürecek %1’lik bir indirim daha duyurulmuştur. Ancak bu değişikliklerin her yıl ayrıca yasalaşması beklenmektedir. Sonuç olarak, bilanço tarihi itibarıyla yasalaşmamış ve finansal tablolarda muhasebeleşmemiştir. Vergi oranındaki değişikliğin etkisi, muhasebeleşen kalemlerin daha önce kar yada zarar ile ilişkilendirildiği ölçüde, kar ya da zarar tablosunda vergi gideri olarak muhasebeleştirilmiştir. Grup için bunlar, çalışanlara işten ayrılma sonrası sağlanan faydalara ilişkin yükümlülüklerin belirli ölçümleri ve özkaynak ödemeli hisse bazlı ödemeler için muhasebeleşen giderleri aşan beklenen vergi indirimlerinden oluşmaktadır. PwC Manual of Accounting Gelir vergisine ilişkin sunulması gereken açıklamalarla ilgili daha fazla bilgi için PwC Manual of Accounting Bölüm 13: Gelir vergileri kısmında Notlardaki açıklamalar kısmına bakabilirsiniz. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 42 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler 7 Zorunlu değildir Zorunlu değildir Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler 1.13.14 Bu not, Grup’un finansal araçları da dahil olmak üzere aşağıdakileri hakkında bilgi sağlar: Grup tarafından elde bulundurulan tüm finansal araçlara ilişkin genel bilgi her finansal araç türüne göre özellikli bilgi muhasebe politikaları araçların gerçeğe uygun değerinin nasıl belirlendiğine ilişkin bilgi, gerçeğe uygun değerin belirlenmesine ilişkin değerlendirmeler ve tahmin belirsizlikleri de dahil Grup’un elinde bulundurduğu finansal araçlar: UFRS7(8) Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelir Gerçeğe uygun tablosuna değer farkı kar ya finansal da zarara varlıklar ‘000 yansıtılan finansal TL varlıklar ‘000 TL Riskten korunma amaçlı türev araçlar ‘000 TL İtfa edilmiş maliyeti ile ölçülen finansal varlıklar ‘000 TL Toplam ‘000 TL Finansal varlıklar 2015 Not Ticari ve diğer alacaklar * Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Türev finansal araçlar Nakit ve nakit benzerleri 7(a) - - - 20.661 20,661 7(b) - - - 1.210 1,210 7(c) 11.110 - - - 11,110 7(d) 12(a) 7(e) 11.110 11.300 1.854 13.154 308 308 55.360 77.231 11,300 2,162 55,360 101,803 7(a) - - - 13.089 13,089 7(c) 5.828 - - - 5,828 7(d) 12(a) 7(e) 5.828 10.915 1.417 12.332 712 712 24.843 37.932 10,915 2,129 24,843 56,804 İtfa edilmiş maliyeti ile ölçülen finansal yükümlülükler ‘000 TL Toplam ‘000 TL 2014 Ticari ve diğer alacaklar * Satılmaya hazır finansal varlıklar Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Türev finansal araçlar Nakit ve nakit benzerleri ön ödemeler hariç 4,5 * Finansal yükümlülükler 2015 Not Gerçeğe uygun değer farkı kar ya da zarara yansıtılan finansal Riskten korunma yükümlülükler ‘000 amaçlı türev araçlar TL ‘000 TL Ticari ve diğer borçlar ** 7(f) - - 15.130 15.130 Alınan krediler 7(g) - - 100.444 100.444 12(a) 610 766 - 1.376 610 766 115.574 116.950 Türev finansal araçlar 2014 Ticari ve diğer borçlar ** 7(f) - - 11.270 11.270 Alınan krediler 7(g) - - 70.080 70.080 12(a) 621 777 - 1.398 621 777 81.350 82.748 Türev finansal araçlar ** UFRS7(36)(a) , UFRS7(31),(3 4)(c) PwC finansal olmayan yükümlülükler hariç 4,5 Grup’un finansal araçlarından kaynaklı maruz kaldığı riskler not 12’ de açıklanmıştır. Raporlama dönemi sonu itibarıyla maruz kalınan azami kredi riski söz konusu finansal varlıklıların her bir türü için yukarıda bahsedilen taşınan değerlerine eşittir. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 43 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler (a) Ticari ve diğer alacaklar 2015 2014 Dönen varlıklar ‘000 TL Duran varlıklar ‘000 TL Toplam ‘000 TL Dönen varlıklar ‘000 TL Ticari alacaklar Değer düşüklüğü karşılıkları (not 12 (c)) 17.855 - 17.855 11.167 - 11.167 (525) 17.330 - (525) 17.330 (300) 10.867 - (300) 10.867 İlişkili taraflara verilen krediler Kilit personel verilen krediler Diğer alacaklar (iii) Ön ödemeler 4,5 - 1.300 1.300 - 700 700 166 551 717 126 480 606 939 500 18.935 375 2.226 1.314 500 21.161 716 475 12.184 200 1.380 916 475 13.564 UMS1(77),(78)(b) UFRS7(6) Duran varlıklar Toplam ‘000 TL ‘000 TL UMS24(17) İlişkili taraflara ve kilit personele verilen krediler ile ilgili detay bilgi not 20’de verilmiştir. UMS1(117) (i) Ticari ve diğer alacaklar olarak sınıflandırma 2,3 İşletmenin normal döngüsü içinde satılan mallar ya da sağlanan hizmetlerin karşılığı olarak müşterilerden alacaklardır. Krediler ve diğer alacaklar, aktif bir piyasada işlem görmeyen, sabit veya belirlenebilir ödemeleri olan türev olmayan finansal varlıklardır. Tutarların bir yıl veya daha kısa bir sürede tahsil edilmesi bekleniyorsa dönen varlıklar olarak, daha uzun sürede tahsil edilmesi bekleniyorsa duran varlık olarak sınıflandırılır. Ticari alacaklar genellikle 30 günde tahsil edilir bu nedenle duran varlık olarak sınıflandırılmıştır. Ticari ve diğer alacaklar için Grup’un değer düşüklüğü ve diğer muhasebe politikaları sırasıyla in not 12(c) ve 26(l)’de özetlenmiştir. UFRS7(21) UMS39(9),(46)(a) UFRS7(42D)(a)-(c),(e) (ii) Transfer edilen alacaklar Ticari alacakların kayıtlı tutarları bir faktöring düzenlemesine tabi alacaklardan oluşmaktadır. Bu düzenleme kapsamında, DEĞER UFRS Üretim Limited Faktör şirkete nakit karşılığında ilgili alacaklarını devreder ve bu alacakların satılması veya teminata vermesini engellenmiştir. Ancak DEĞER UFRS Üretim Limited geç ödeme ve kredi riskini taşır. Grup bu nedenle bilançoda bütünüyle devredilen varlıkları taşımaya devam eder. Faktöring anlaşması çerçevesinde geri ödenebilir tutar teminatlı borçlanma olarak sunulmuştur. İlgili tutarlara ilişkin taşınan değerler aşağıdaki gibidir: Transfer edilen alacaklar İlgili teminatlandırılmış borçlar (banka kredileri – bkz not 7(g)) UFRS7(7) UFRS7(25),(29)(a) UFRS13(97),(93)(b),(d) PwC 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 3.250 3.100 - (iii) Diğer alacaklar Bu alacaklar genellikle Grup’un olağan işletme faaliyetlerinden dışındaki işlemlerinden kaynaklanmaktadır. Ödeme koşulları altı ayı aşan alacaklardan faiz tahsil edilebilir. Teminat normal şartlarda alınmaz. Cari olmayan diğer alacaklar nedeniyle ve raporlama dönemi sonundan itibaren üç yıl içinde ödenir. (iv) Ticari ve diğer alacakların gerçeğe uygun değeri 6-7 Cari alacakların kısa vadeli olmaları nedeniyle, defter değerinin gerçeğe uygun değeriyle aynı olduğu varsayılmıştır. Cari olmayan alacakların çoğunluğu için de makul değerleri defter değerleriyle önemli ölçüde farklı değildir. Bir istisna olarak, kilit yöneticilere sağlanan kredilerin 31 Aralık 2015 tarihinde gerçeğe uygun değeri 481.000 TL, taşınan değeri 551.000 TL’dir (2014: gerçeğe uygun değeri 424.000 TL, taşınan değeri 480.000 TL). Gerçeğe uygun değerler, cari borçlanma oranları ile indirgenmiş nakit akışlarına dayalı olarak hesaplanmıştır. Bu gerçeğe uygun değerler gerçeğe uygun değer hiyerarşisinde karşı taraf riski de dahil gözlemlenemeyen girdiler içermesi nedeniyle 3. seviyeye sınıflandırılmıştır. (bkz not 7(h)). Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 44 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler (a) UFRS7(31),(34)(c) (v) Değer düşüklüğü ve maruz kalınan risk Ticari ve diğer alacaklara ilişkin değer düşüklüğü bilgisi, kredi kalitesi ve Grup’un maruz kaldığı kredi riski, kur riski ve faiz oranı riskine not 12(b) ve (c)’den ulaşabilirsiniz. (b) UMS1(77) UMS1(77) UFRS7(25) UFRS13(97),(93)(b) UFRS7(25), UFRS13(97),(93)(b) Ticari ve diğer alacaklar Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar Duran varlıklar Tahviller Kuponsuz tahviller 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 750 460 - 1,210 - (i) Teminatsız tahviller Tahvillerin gerçeğe uygun değeri 795.000 TL’dir (2014: yoktur). Gerçeğe uygun değerler aktif piyasa işlem fiyatlarına göre belirlenmektedir (gerçeğe uygun değer hiyerarşisinde 1. seviyeye sınıflandırılmıştır- daha fazla bilgi için bkz not 7(h)) 6 (ii) Kuponsuz tahviller Kuponsuz tahvillerin gerçeğe uygun değeri 482.000 TL’dir (2014: yoktur). Iskontolu tahvillerin gerçeğe uygun değeri 482.000 TL’dir (2014: yoktur). Gerçeğe uygun değerler aktif piyasa işlem fiyatlarına göre belirlenmektedir (gerçeğe uygun değer hiyerarşisinde 1. seviyeye sınıflandırılmıştır- daha fazla bilgi için bkz not 7(h)) 6 UMS1(117) UFRS7(21) UMS1(66),(68) UMS39(9) (iii) Finansal varlıkların vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflandırılması 2,3 Grup yatırımlarını şu hallerde vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflandırmaktadır: türev olmayan bir finansal varlıksa, aktif bir piyasası varsa, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ve sabit vadesi varsa Grup’un varlığı vadesine kadar elde tutma niyeti ve kabiliyeti varsa. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar raporlama döneminin sonunda kalan vadeleri 12 aydan az ise dönen varlıklar olarak sınıflandırılır, vade daha uzun ise duran varlıklara sınıflandırılır. Finansal varlıklar için Grup’un diğer muhasebe politikaları için lütfen not 25(o)’ya bakınız. UFRS7(36)(c) UFRS7(34) PwC (iv) Değer düşüklüğü ve maruz kalınan risk Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların hiçbirinin vadesi geçmemiştir veya değer düşüklüğüne uğramamıştır. Tüm vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar TL para birimi cinsindendir. Sonuç olarak, döviz riski taşınmamaktadır. Yatırımlar vadeye kadar elde tutulacağı için fiyat riskine maruz kalmamaktadır. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 45 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler (c) UFRS7(25),(31),(34)(c) UMS1(77) Satılmaya hazır finansal varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar şu finansal varlık türlerini içermektedir: Duran varlıklar Piyasada işlem gören Hisse senetleri Tahviller İmtiyazlı hisse senetleri Piyasa işlem görmeyen (iv) Hisse senetleri (i),(v) Tahviller İmtiyazlı hisse senetleri Durdurulan faaliyetlerin elden çıkarılmasına ilişkin koşullu bedel (not 15) UMS24(17) UMS1(117) UFRS7(21),(B5)(b) UMS1(66),(68) UMS39(9),(45) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 4.168 2.230 990 1.350 1.528 590 7.388 3.468 1.332 575 525 1.280 560 520 2.432 2.360 1.290 - 11.110 5.828 (i) İlişkili taraflardaki yatırımlar Satılmaya hazır finansal varlıkların 300.000 TL’lik kısmı (2014: 2870.000 TL) nihai ana ortak Lion A.Ş tarafından kontrol edilen şirketlerin hisse senetlerinden oluşmaktadır. (ii) Finansal varlıkların satılmaya hazır varlıklar olarak sınıflandırılması 2,3 Sabit bir vadesi ve sabit veya belirlenebilir ödemeleri olmayan, yönetimin orta ve uzun vadede elinde tutmak niyetinde olduğu varlıklardır. Diğer kategorilerin hiçbirine sınıflandırılmamış finansal varlıklar da (gerçeğe uygun değer değişikliği kar ya da zarara yansıtılan finansla varlıklar, krediler ve alacaklar veya vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar) satılmaya hazır kategorisinde yer almaktadır. Finansal varlıklar, vadelerine göre ya da yönetimin raporlama dönemi itibarıyla12 ay içinde elden çıkarma niyeti bulunmaması halinde duran varlıklar olarak sunulmuştur. (iii) Satılmaya hazır finansal varlıklar için değer düşüklüğü göstergeleri Bir menkul kıymetin gerçeğe uygun değerinin, maliyetinin altına önemli ve uzun süreli olarak düşmesi durumunda değer düşüklüğüne uğradığı kabul edilir. Finansal varlıklar için Grup’un değer düşüklüğü politikaları hakkında daha detaylı bilgi için bakınız not 25(o)’ya bakınız. UFRS13(91)(a) UMS1(125) UFRS12(7),(9)(a) UMS1(122) PwC (iv) Önemli varsayımlar 2 Aktif bir piyasada işlem görmeyen finansal araçların gerçeğe uygun değeri değerleme teknikleri kullanılarak belirlenir. Grup her raporlama döneminin sonunda çeşitli yöntemler ve varsayımlar arasından mevcut piyasa koşulları dayalı olarak kendi yargılarını kullanır. Kullanılan ana varsayımlar ve değişikliklerin bu varsayımlara etkisi hakkında ayrıntılı bilgi için aşağıdaki not 7(h)’ye bakınız. (v) Önemli kararlar 2,8 Yöneticiler, Değer A.Ş.’nin %100 çıkarılmış sermayesine sahip olmasına rağmen DEĞER UFRS Vakıf Pty Ltd şirketini kontrol etmediklerini tespit etmişlerdir. DEĞER UFRS Vakıf şirketi Değer A.Ş. Çalışanların Emeklilik Fonu’na ait bir vakıftır. Değer A.Ş. bu şirketi kontrol etmemektedir çünkü Değer A.Ş.’nin bu şirketin değişken getirileri üzerinde herhangi bir riski veya hakkı bulunmamaktadır ve bu getirileri etkileyecek güce sahip değildir. Yatırımın gerçeğe uygun değeri 2 TL’dir (2014: 2 TL) ve piyasada işlem görmeyen hisse senetleri kısmına dahil edilmiştir. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 46 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler (c) UMS1(38) UMS39(61) Satılmaya hazır finansal varlıklar 2014 finansal tablolarında, Grup, bir dizi satılmaya hazır finansal varlıklarının değer düşüklüğü hakkında kararlar vermiştir. Bir satılmaya hazır finansal varlıkta değer düşüklüğü olup olmadığını belirlemek için, Grup varlığın gerçeğe uygun değerinin maliyetinin altında olduğu sürenin uzunluğuna ve yatırım yapılan şirketin finansal durumuna ve kısa vadeli iş performansına bakar (sanayi ve sektör performansı gibi faktörler, teknolojideki değişim ve işletme ve finansman faaliyetlerindeki nakit akışı değişiklikleri de dahil). Grup’un bir dizi satılmaya hazır finansal varlıklarının gerçeğe uygun değeri 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla maliyetinin altında düşmüştür, Grup gerçeğe uygun değerdeki bu düşüşlerin hiçbirinin önemli olmasını veya uzuz süreli olmasını beklemiyor, bu nedenle herhangi bir değer düşüklüğü karşılığı muhasebeleştirilmemiştir. Eğer maliyetin altındaki gerçeğe uygun değer düşüşleri önemli ya da uzun süreli olsaydı, özkaynaklar altındaki birikmiş gerçeğe uygun değer değişiklikleri fonunun kar ya da zarar yeniden sınıflandırılması yapılacak ve Grup’un 2014 yılı finansal tablolarında 250.000 TL tutarında ilave gideri olacaktı. 2015 yılında, ilgili varlıkların gerçeğe uygun değeri artmıştır ve bu değer artık maliyetin üzerindedir. (vi) Kar veya zarar ya da kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen tutarlar Yıl boyunca, aşağıdaki kazanç/ (kayıplar) kar veya zararda ve diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilmiştir: UFRS7(20)(a)(ii) UFRS7(20)(a)(ii) UFRS7(14) UFRS13(93) UFRS7(36)(c) UFRS7(34) Diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen kazanç/(kayıplar) (bkz not 9(c)) Satılan ve diğer kapsamlı gelir tablosundan kar veya zarar tablosuna yeniden sınıflandırılıp diğer gelir olarak muhasebeleştirilen kazanç/(kayıplar) (not 5) 2014 ‘000 TL (1.378) 646 (548) (vii) Teminata verilen duran varlıklar Grup tarafından teminata verilen duran varlıklar için lütfen not 25’e bakınız. (viii) Gerçeğe uygun değer, değer düşüklüğü ve maruz kalınan risk Gerçeğe uygun değer belirlemelerinde kullanılan varsayım ve yöntemler hakkında bilgi için lütfen aşağıdaki not 7(h)’ ye bakınız. Satılmaya hazır finansal varlıkların hiç birisinin vadesi geçmemiştir ya da hiç birisi değer düşüklüğüne uğramamıştır. Tüm satılmaya hazır finansal varlıklar TL para birimi cinsindendir. Satılmaya hazır finansal varlıkların fiyat ve faiz riskine duyarlığı için lütfen not 12(b)’ye bakınız. (d) UMS1(77) UFRS7(31),(34)(c) 2015 ‘000 TL 880 Gerçeğe uygun değer farkı kar ya da zarara yansıtılan finansal varlıklar Gerçeğe uygun değer farkı kar ya da zarara yansıtılan finansal varlıklar alım satım amaçlı olanlardır ve aşağıdakilerden oluşmaktadır: Duran varlıklar Amerika piyasalarında işlem gören Türkiye piyasalarında işlem gören UMS1(117) UFRS7(21),(8)(a) UMS1(66),(68) UMS39(9),(45) UFRS7(20)(a)(i) UFRS7(31) UFRS13(93) PwC 5.190 6.110 11.300 4,035 6,880 10,915 (i) Gerçeğe uygun değer farkı kar ya da zarara yansıtılan finansal varlıkların sınıflandırılması 2,3 Grup kısa vadede elden çıkarılması amacıyla edinildiği takdirde finansal varlıkları gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan varlık olarak sınıflandırmaktadır, örneğin alım satım amacıyla elde tutulanlar. Varlıkların raporlama dönemi sonu itibarıyla 12 ay içinde satılması bekleniyorsa dönen varlık olarak beklenmiyorsa duran varlık olarak sınıflandırılmıştır. Grup ilk muhasebeleştirme esnasında hiçbir finansal varlığını gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlık olarak belirlememiştir. Finansal varlıklara ilişkin Grup’un diğer muhasebe politikaları için lütfen not 25(o)’e bakınız. (ii) Kar veya zararda muhasebeleştirilen tutarlar Finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişimler kar veya zararda diğer kazanç/(kayıplar) olarak kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilir. (2015: 835.000 TL kazanç – 690.000 TL (kayıp)) (iii) Maruz kalınan risk ve gerçeğe uygun değer ölçümleri Grup’un maruz kaldığı fiyat riski not 12’de sunulmuştur. Gerçeğe uygun değer belirlemesinde kullanılan yöntemler ve varsayımlar için lütfen aşağıdaki not 7(h)’ye bakınız. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 47 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler (e) Nakit ve nakit benzerleri 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 750 600 54.610 24.243 55.360 24.843 Dönen varlıklar UMS7(45) Kasa ve bankalardaki nakit UMS7(45) Çağırılan mevduat UMS7(45) UMS7(8) UMS7(46) (i) Nakit akış tablosu ile mutabakat Yukarıdaki rakamların, finansal yılsonu itibarıyla gösterilen nakit akış tablosundaki nakit miktarı ile mutabakatı aşağıdaki gibidir: 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL Yukarıdaki tutar Kredili mevduatlar (bkz not 7(g)) 55.360 (2.650) 24.843 (2.250) Nakit akış tablosu bakiyesi 52.710 22.593 (ii) Nakit benzerleri olarak sınıflandırma 2,3 Elde edilme tarihleri itibarıyla vadesi üç ay veya daha kısa ve 24 saat içinde faiz kaybı olmaksızın nakde dönüştürülebilen varlıklardır. Grup’un nakit ve nakit benzerlerine ilişkin diğer muhasebe politikaları için lütfen not 25(k)’ ya bakınız. (f) UMS1(77) UMS1(77) Ticari ve diğer alacaklar 9,14 Kısa vadeli yükümlülükler Ticari borçlar Ücretlere ilişkin vergiler ve diğer yasal yükümlükler Diğer borçlar 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 11.590 1.570 3.540 9,220 1,207 2,050 16.700 12,477 Ticari borçlar teminatsızdır ve genellikle muhasebeleştirilmelerinden itibaren 30 gün içinde ödenir. UFRS7(29)(a) UFRS13(97),(93)(b),(d) PwC Ticari ve diğer borçların kısa vadeli olmaları nedeniyle, defter tutarlar ile gerçeğe uygun değerlerinin aynı olduğu varsayılmaktadır. 6-7 Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 48 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler (g) Alınan krediler 2015 UMS1(77) * UFRS7(14)(a) UMS1(135)(d) PwC Kısa vadeli ‘000 TL Uzun vadeli ‘000 TL Toplam ‘000 TL Kısa vadeli ‘000 TL Uzun vadeli ‘000 TL Toplam ‘000 TL Kredili mevduatlar Banka kredileri (i) Tahviller (vi) Kiralama yükümlülükleri (v) Diğer krediler Toplam teminatlandırılmış borçlar (i) 2.650 4.250 580 450 7.930 37.070 2.814 8.580 48.464 2.650 41.320 3.394 9.030 56.394 2.250 2.865 2.000 560 150 7.825 27.035 2.000 3.390 14.100 46.525 2.250 29.900 4.000 3.950 14.250 54.350 Teminatlandırılmamış Borç senetleri Çevrilebilir tahviller (iii) Geri ödenebilir imtiyazlı hisseler (iv) İlişkili taraflardan alınan borçlar * Toplam teminatlandırılmamış borçlar Toplam borçlanmalar 1.050 1.050 8.980 16.815 11.000 15.185 43.000 91.464 1.050 16.815 11.000 15.185 44.050 100.444 730 730 8.555 11.000 4.000 15.000 61.525 730 11.000 4.000 15.730 70.080 Teminatlandırılmış UMS1(77) UFRS7(7),(14)(b) UFRS7(42D) 2014 İlişkili taraflardan alınan borçlar ile ilgili detaya not 20’den ulaşabilirsiniz. (i) Teminatlandırılmış yükümlülükler ve teminata verilen varlıklar Banka kredilerinin 3,100.000 TL’si transfer edilen alacaklar ile ilgilidir (bkz not 7(a) (ii)). Kalan banka kredileri ve kredili mevduatlar Grup’a ait olan mülk ve araziler, yatırım amaçlı gayrimenkuller olarak sınıflandırılanlar da dahil olmak üzere, ipotek edilerek teminatlandırılmıştır. Tahviller ana ortaklığın varlıkları üzerinden hesaplanan değişken bir ücret ile teminat altına alındı Kiralama yükümlülükleri, temerrüt halinde kiraya verene dönme hakkı olduğu için finansal tablolarda kiralanan varlıklardan haklar olarak muhasebeleştirilen kalemlerle etkin olarak teminat altına alınmıştır. Diğer krediler, krediyi alan bağlı ortaklık üzerinde belirli taahhütlerin zorunlu kılınması suretiyle menfi rehin ile teminatlandırılmıştır. Menfi rehin (bazı istisnalar olmakla birlikte) iştirakin varlıkları üzerinde başka herhangi bir rehin vermesini engeller ve aşağıdaki finansal oranların sağlanması gerekir: (i) borç hiçbir zaman toplam maddi duran varlıkların toplamının %50’sini aşamaz, (ii) borçlanma maliyetleri, borçlanma maliyetleri öncesi gelirlerin ve her çeyrek dönemlik vergi giderinin %50’sini aşamaz. Kısa ve uzun vadeli borçlanmalar için teminata verilen finansal ve finansal olmayan varlıkların taşınan değerleri not 24’de açıklanmıştır. (ii) Kredi taahhütleri ile uyum Değer A.Ş. 2015 ve 2014 raporlama dönemlerindeki borçlanma imkanları için verdiği finansal taahhütlerine uymuştur, detaylar için not 13’ e bakabilirsiniz. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 49 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler (g) UFRS7(17) UMS1(79)(a)(vii) (iii) Dönüştürülebilir tahviller 9 Ana ortaklık 23 Ocak 2015 tarihinde, 20 milyon TL’lik %7 faizli 1.500.000 adet hisse senedine dönüştürülebilir tahvil ihraç etmiştir. Dönüştürülebilir tahviller, hamilin talebi doğrultusunda ana ortaklığa ait adi hisse senetlerine çevrilebilir ya da 23 Ocak 2019 tarihinde geri ödenebilir. Elde tutulan her tahvil için dönüştürme oranı 2’dir, bu oran hisse senetlerinin ihraç tarihindeki piyasa fiyatına dayandırılmıştır (6.10 TL), fakat özkaynak yapılandırma düzeltmeleri için düzenlemeye tabidir. Dönüştürülebilir tahviller bilançoda aşağıdaki şekilde sunulmuştur: * UMS32(17),(18),( 28),(29) AG31(a) UFRS7(7) UMS1(79)(a)(v) UMS32(17),(18) UMS17(31)(a),(e) PwC Alınan krediler 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL Tahvillerin nominal değeri Diğer hisse senetleri –dönüştürme haklarının değeri (not 9(b)) 20.000 (3.500) 16.500 - Faiz gideri * Ödenen faiz Uzun vadeli yükümlülükler 842 (527) 16.815 - Yükümlülük bileşeni için faiz gideri etkin faiz oranı olan %9,6 üzerinden hesaplanmıştır. Tahvillerin yükümlülük kısımlarının ilk gerçeğe uygun değeri ihraç tarihindeki eşdeğer dönüştürülebilir olmayan bir tahvil için piyasa faiz oranları kullanılarak belirlenmiştir. Tahvillerin, vadesine veya dönüşüm yapılana kadar sonraki ölçümleri itfa edilmiş maliyet esasına göre yapılmaktadır. Geri kalan nakit akışlarının dönüşüm opsiyonuna tahsis edilen kısmı özkaynakta gelir vergisi netleştirilerek muhasebeleştirilir ve daha sonra yeniden ölçülmez. (iv) Geri ödenebilir imtiyazlı hisseler 9 İmtiyazlı hisse senetleri 5.000.000 adet tamamen ödenmiş, %6 birikimli imtiyazlı hisse senedini temsil etmektedir. Hisse senetleri 31 Aralık 2022 tarihinde hisse başına 2,20 TL olarak ya da bu tarihten önce ana ortaklık tarafından istendiği anda ödenebilir. Hisselerin yılda %6 oranında temettü hakkı vardır. Belirli bir mali yıl içinde yetersiz kar varsa, temettüler birikir ve yeterli kar elde edilmesi durumunda ödenebilir. Hisseler, hisse başına yalnızca 2,20 TL ölçüsünde şirketin tasfiyesine katılırlar. Hisseler belirli bir tarihte zorunlu olarak geri ödenebilir olduğu için yükümlülük olarak muhasebeleştirilmiştir. (v) Finansal kiralamalar Grup üç ila yedi yıl içinde süresi dolan finansal kiralama sözleşmeleri ile taşınan değeri 2.360.000 TL olan (2014: 3.200.000 TL) çeşitli tesis ve ekipman kiralamaktadır. Kiralama şartları uyarınca, Grup’un kiralama bitiminde kiralanan varlık için anlaşılan gerçeğe uygun değerin % 50’si ne denk gelen tutar kadar bir bedelle alma hakkı vardır. Bu opsiyon Grup’un kiralamanın başladığı tarihteki kredi notunu koruyamaması durumunda geçersiz olmaktadır. . Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 50 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler (g) UMS17(31)(c),(e)( i) UMS17(31)(b) UMS17(31)(b)(i) UMS17(31)(b)(ii) UMS17(31)(b)(iii) Alınan krediler Bazı kiralamalar, karşılaştırılabilir varlıklar için, mevcut piyasa kiralarındaki değişikliklere dayalı olarak artan koşullu kira ödemelerine sahiptir. Yıl içinde ödenen koşullu kira bedeli 610.000 TL’dir (2014: yoktur). 2015 ‘000 TL 2014 Yeniden düzenlenmiş ‘000 TL Finansal kiralamalara ilişkin taahhütler aşağıdaki gibidir: Bir yıl içerisinde 1-5 yıl arası 5 yıl ve daha fazla Asgari kira ödemeleri 655 2.620 3.275 655 2.620 655 3.930 Gelecekteki finansman maliyeti Yükümlülük olarak muhasebeleştirilen (681) 2.594 (930) 3.000 Geri dönülemez faaliyet kiralamalarından, yükümlülük olarak muhasebeleştirilen kira teşvikleri (bkz not 18(b)) Toplam kiralama yükümlülükleri 800 3.394 950 3.950 UMS17(31)(b) Finansal kiralama borçlarının bugünkü değeri aşağıdaki gibidir: UMS17(31)(b)(i) Bir yıl içerisinde 1-5 yıl arası 5 yıl ve daha fazla 604 1.990 - 605 1.990 405 Asgari kira ödemeleri 2.594 3.000 UMS17(31)(b)(ii) UMS17(31)(b)(iii) UFRS7(7) UMS39(41) UFRS7(20)(a)(v) (vi) Tahvillerin geri alımları Raporlama döneminde, ana ortaklık 1.605.000 TL tutarında bir ödeme ile geriye kalan tahvilleri geri satın aldı. Ödeme sırasında tahvillerin defter değeri 2.000.000 TL idi ve 40.000 TL maliyet oluştu, bu ödemeden kaynaklı net 355.000 TL zarar, kar veya zarar tablosunda finansman giderleri içerisinde sunulmuştur. (vii) Netleştirilen varlık ve yükümlülükler Grup’un netleştirme politikası için lütfen aşağıdaki not 23’e bakınız. UFRS7(25),(29)(a ) (viii) Gerçeğe uygun değer 6,7 Kredilerin büyük çoğunluğu için, ödenecek faizler piyasa fiyatlarından çok farklı olmadığı için ve vadeleri kısa olduğu için gerçeğe uygun değerleri kayıtlı değerlerinden çok farklı değildir. Ancak sadece aşağıdaki krediler için farklılıklar söz konusudur: : 2015 Banka kredileri Dönüştürülebilir tahviller Geri ödenebilir hisse senetleri UFRS13(97),(93)( b),(d) UFRS7(31) PwC 2014 Taşınan değer ‘000 TL Gerçeğe uygun değer ‘000 TL Taşınan değer ‘000 TL Gerçeğe uygun değer ‘000 TL 41,320 16,815 11,000 40,456 17,175 9,475 29,900 11,000 29,950 10,860 Uzun vadeli kredilerin makul değeri cari borçlanma oranları ile iskonto edilmiş nakit akışlarına dayanır. Grup’un kendi kredi riski de dahil olmak üzere, gözlemlenemeyen girdiler içermesinden ötürü gerçeğe uygun değer hiyerarşisinde 3. kategoriye sınıflandırılmıştır (bkz not 7(h)). (ix) Maruz kalınan riskler Uzun ve kısa vadeli kredilerden kaynaklanan Grup’un maruz kaldığı risklerin detayı not 12’de sunulmuştur. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 51 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler (h) UFRS7(44G) UFRS13(93)(b) Muhasebeleştirilmiş gerçeğe uygun değer ölçümleri 10,11 (i) Gerçeğe uygun değer hiyerarşisi Bu bölüm muhasebeleştirilen ve finansal tablolarda gerçeğe uygun değer üzerinden ölçülen finansal araçların gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesinde yapılan yargılar ve tahminleri açıklar. Gerçeğe uygun değerlerin belirlenmesinde kullanılan girdilerin güvenilirliği hakkında bir gösterge sağlamak için, Grup muhasebe standartları çerçevesinde öngörülen üç düzeyde finansal araçlarını sınıflandırmıştır. Her seviye ilişkin açıklamalar aşağıdaki tabloda mevcuttur. Tekrar eden gerçeğe uygun değer ölçümleri 31 Aralık 2015 Finansal varlıklar Gerçeğe uygun değer farkı kar ya da zarara yansıtılan finansal varlıklar Amerika piyasalarında işlem gören Türkiye piyasalarında işlem gören Finansal riskten korunma muhasebesine konu olan türevler Yabancı para sözleşmeleri Faiz takasları Satılmaya hazır finansal varlıklar Hisse senetleri – gayrimenkul sektörü Hisse senetleri – perakende sektörü Hisse senetleri – biyoteknoloji sektörü Tahviller – gayrimenkul sektörü Tahviller – perakende sektörü İmtiyazlı hisse senetleri – gayrimenkul sektörü Diğer (Koşullu bedel) Not Seviye 1 ‘000 TL 12(a) 7(d) 5.190 6.110 - - 5.190 6.110 12(a) 12(a) - 1.519 308 335 - 1.854 308 7(c) 7(c) 7(c) 7(c) 7(c) 7(c) 7(c) 1.400 2.768 1.130 1.100 990 - 575 525 - 1.332 1.290 1.400 2.768 1.332 1.130 1.675 1.515 1.290 18.688 2.927 2.957 24.572 - 766 610 - 766 610 - 1.376 - 1.376 Toplam finansal varlıklar Seviye 2 Seviye 3 ‘000 TL ‘000 TL Toplam ‘000 TL Finansal yükümlülükler Finansal riskten korunma muhasebesine konu olan türevler – Yabancı para sözleşmeleri Alım satım amaçlı türevler Toplam finansal yükümlülükler PwC 12(a) 12(a) Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 52 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler UMS1(38) Tekrar eden gerçeğe uygun değer ölçümleri 31 Aralık 2014 Finansal varlıklar Gerçeğe uygun değer farkı kar ya da zarara yansıtılan finansal varlıklar Amerika piyasalarında işlem gören Türkiye piyasalarında işlem gören Finansal riskten korunma muhasebesine konu olan türevler Yabancı para sözleşmeleri Faiz takasları Satılmaya hazır finansal varlıklar Hisse senetleri – gayrimenkul sektörü Hisse senetleri – perakende sektörü Hisse senetleri – biyoteknoloji sektörü Tahviller – gayrimenkul sektörü Tahviller – perakende sektörü İmtiyazlı hisse senetleri – gayrimenkul sektörü Toplam finansal varlıklar Not Seviye 1 ‘000 TL Seviye 2 Seviye 3 ‘000 TL ‘000 TL Toplam ‘000 TL 12(a) 7(d) 4.035 6.880 - - 4.035 6.880 12(a) 12(a) - 1.417 712 - 1.417 712 7(c) 7(c) 7(c) 7(c) 7(c) 7(c) 800 550 1.000 528 590 560 520 1.280 - 800 550 1.280 1.000 1.088 1.110 14.383 3.209 1.280 18.872 - 777 621 - 777 621 - 1.398 - 1.398 Finansal yükümlülükler Finansal riskten korunma muhasebesine konu olan türevler – Yabancı para sözleşmeleri Alım satım amaçlı türevler Toplam finansal yükümlülükler PwC 12(a) Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 53 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler (h) Muhasebeleştirilmiş gerçeğe uygun değer ölçümleri UFRS13(93)(c) Yıl içerisinde tekrar eden gerçeğe uygun değer ölçümlerinde Seviye 1 ve 2 arasında bir transfer olmamıştır, lütfen aşağıdaki (iii)’ye bakınız. UFRS13(95) Gerçeğe uygun değer ölçümlerinde seviyeler arası bir transfer Grup politikası olarak dönem sonunda muhasebeleştirilmektedir. UFRS13(76) UFRS13(91)(a) Seviye 1: Aktif piyasalarda işlem gören finansal araçların gerçeğe uygun değerleri raporlama dönemi sonu itibarıyla piyasadaki işlem fiyatlarına dayanmaktadır, (halka açık piyasalarda işlem gören türevler, alım satım amaçlı ya da satılmaya hazır hisse senetleri gibi). Grup tarafından tutulan finansal varlıklar için kullanılan kote edilmiş piyasa fiyatı, cari alış fiyatıdır. Bu tür finansal araçlar Seviye 1’e dahil edilmiştir. UFRS13(81) UFRS13(91)(a) Seviye 2: Aktif bir piyasada işlem görmeyen finansal araçların gerçeğe uygun değeri (örneğin, tezgahüstü piyasalarda işlem gören türevler) gözlenebilir piyasa verilerinin maksimum düzeyde kullanımı sağlanarak ve şirket özelindeki tahminler mümkün olduğunca aza indirgenerek güvenilir değerleme teknikleri kullanılarak belirlenir. Bir aracın gerçeğe uygun değeri belirlenirken gerekli tüm önemli girdiler gözlenebilir durumdaysa, bu araç seviye 2’ye sınıflandırılır. UFRS13(86) Seviye 3: Önemli girdilerin bir veya daha fazlası gözlemlenebilir piyasa verilerine dayalı değilse, araç seviye 3'e dahil edilir. Bu durum borsada işlem görmeyen hisse senetleri için geçerlidir. UFRS13(93)(d) (ii) Gerçeğe uygun değer belirlenirken kullanılan değerleme teknikleri Araçların gerçeğe uygun değerleri belirlenirken kullanılan özel değerleme teknikleri şunları içerir: kote edilmiş piyasa fiyatları veya benzer araçlar için satıcılar tarafından belirlenen fiyatların kullanılır, faiz takaslarının gerçeğe uygun değeri gözlemlenebilir getiri eğrisine dayalı gelecekteki tahmini nakit akışlarının bugünkü değeri olarak hesaplanır, vadeli döviz sözleşmelerinin gerçeğe uygun değeri bilanço tarihindeki vadeli döviz kurlarının kullanılmasıyla belirlenir, UFRS13(93)(b) UFRS13(93)(e) geri kalan finansal araçların gerçeğe uygun değeri indirgenmiş nakit akış analizi kullanılarak tespit edilir. Koşullu bedel alacakları ve bazı türev sözleşmeler gibi gerçeğe uygun değerleri mevcut değerlerine göre ve kullanılan iskonto oranlarının karşı taraf ya da kendi kredi riskine göre ayarlandığı tüm gerçeğe uygun değer tahminleri Seviye 2'ye sınıflanmıştır, piyasalarda işlem gören tüm hisse senetleri hariç. (iii) Gözlemlenemeyen girdilerin kullanıldığı gerçeğe uygun değer ölçümleri (Seviye 3) Aşağıdaki tablo,31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 dönem sonları itibarıyla Seviye 3 unsurları için değişiklikleri gösterir: Açılış, 1 Ocak 2014 Satışlar Diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen zararlar Kapanış, 31 Aralık 2014 UFRS13(93)(f) PwC Seviye 2’den transferler Satın alımlar Diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen kazanç/(kayıp) Diğer gelirde muhasebeleştirilen kazanç/(kayıp)* Kapanış, 31 Aralık 2015 * varlıklara ilişkin gelir tablosunda muhasebeleştirilen gerçekleştirilen kazanç ve (kayıplar), (yukarıda diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilmiş kazanç ve (kayıplar))12 2015 2014 İşlem görmeyen hisse senetleri ‘000 TL 1.322 (19) Koşullu bedeller ‘000 TL - Alım satım amaçlı türevler ‘000 TL - Toplam ‘000 TL 1.322 (19) (23) - - (23) 1.280 - - 1.280 - 1.200 (365) - (365) 1.200 52 (40) - 12 1.332 130 1.290 30 (335) 160 2.287 (9) (15) - 130 - 115 (9) Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 54 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler (h) UFRS13(93)(d) UFRS13(93)(d),(99) Muhasebeleştirilmiş gerçeğe uygun değer ölçümleri (iv) Seviye 2 ve 3 arasında transferler 2015 yılında, Grup riskten korunma muhasebesine konu olan bir türev döviz sözleşmesini, karşı taraf önemli finansal zorluklarla karşılaştığı için Seviye 2’den Seviye 3’e transfer edilmiştir. Bu durum gözlemlenebilir girdilere dayanmasa da karşı taraf riskini yansıttığı için iskonto oranında önemli bir artışa neden olmuştur. (v) Değerleme girdileri ve gerçeğe uygun değer etkileri Aşağıdaki tabloda 3. seviye gerçeğe uygun değer ölçümleri için kullanılan önemli gözlemlenemeyen girdiler hakkında sayısal bilgiler özetlenmiştir. Uygulanan değerleme teknikleri için yukarıdaki (ii) kısmına bakınız. Gerçeğe uygun değer UFRS13(91)(a),(93)(d), (h)(i),(ii),(99) Açıklama Piyasalarda işlem görmeyen hisse senetleri Alım satım amaçlı türevler Koşullu bedel 31 Aralık 2015 ‘000 TL 1.332 31 Aralık 2014 ‘000 TL 1.280 Gözlemlenemeyen girdiler * Kazanç büyüme faktörü Riske göre düzeltilmiş iskonto oranı Girdi aralığı (olasılığa göre ağırlıklı ortalama) 2015 %2,5 - %3,5 (%3) 2014 %2,0 - %3 (%2,7) %9 - %11 (%10) %9,5 %11 (%10,2) 335 365 Kredi temerrüt oranı %25 %30 1.290 n/a Riske göre düzeltilmiş iskonto oranı Beklenen nakit girdileri %14 n/a 2.150.000 TL 2.570.000 TL (2.360.000 TL) n/a Gerçeğe uygun değer ile gözlemlenemeyen girdilerin İlişkisi Kazanç büyüme faktörünün (+50 baz puan (bp)) artması ve iskonto oranının (100 bp) düşmesi gerçeğe uygun değeri 70.000 TL arttırır, Kazanç büyüme faktörünün(-50 (bp)) azalması ve iskonto oranının (+100 bp) artması gerçeğe uygun değeri 80.000 TL azaltır. 2014 yılında kazanç büyüme faktörünün ve iskonto oranının 50 bp ve 100 bp +/değişmesi gerçeğe uygun değeri sırasıyla +55.000 TL/-65.000 TL değiştirirdi. Kredi temerrüt oranı +/- %5 oranında değişmesi gerçeğe uygun değerde 30.000 TL değişikliğe sebep olur, (2014: Kredi temerrüt oranı +/- %5 oranında değişmesi gerçeğe uygun değerde 33.000 TL değişikliğe sebep olur). İskonto oranında 100 bp değişiklik gerçeğe uygun değerde 40.000 TL değişikliğe sebep olur. Beklenen nakit akışları %10 yüksek veya düşük olsaydı, gerçeğe uygun değerde 35.000 TL tutarında artış / azalış olacaktır. Gözlemlenemeyen girdilerle gerçeğe uygun değerler arasında önemli ilişki bulunmamaktadır. UFRS13(93)(h)(i) * UFRS13(93)(g) (vi) Değerleme süreçleri Grup’un finans departmanında, 3. gerçeğe uygun değer seviyesi de dahil, finansal raporlama amacıyla gerekli olan mülki olmayan varlıkların değerlemesini yapan bir ekip bulunmaktadır. Bu ekip direk olarak CFO ve denetim komitesine raporlama yapmaktadır. Değerleme süreci ile ilgili değerlendirmeler, yarıyıllık raporlama periyodu ile uyumlu olarak en az altı ayda bir CFO, denetim komitesi ve değerleme ekibi ile beraber yapılmaktadır. Grup tarafından kullanılan temel seviye 3 girdileri aşağıdaki şekilde oluşturulmakta ve değerlendirilmektedir: PwC Finansal varlık ve finansal yükümlülüklerin iskonto oranları, vergi öncesi oranı hesaplamak için paranın zaman değerinin cari piyasa değerlendirmeleri ve varlığa özgü riskini yansıtan bir finansal varlık fiyatlandırma modeli kullanılarak belirlenmiştir. Kredi temerrüt oranları ile ilgili varsayımları da dahil karşı tarafa özgü risk düzeltmeleri DEĞER A.Ş.'nin iç kredi risk yönetimi grubu tarafından belirlenen kredi risk derecelendirmeleri ile belirlenmiştir. Borsada işlem görmeyen hisse senetlerinin kazanç büyüme faktörü benzer türde şirketlerin pazar bilgisine dayanarak tahmin edilmektedir. Koşullu bedel - beklenen nakit girişleri satış sözleşmesi şartlarına dayalı olarak tahmin edilmektedir, işletmenin faaliyetle ilgili bilgisi ve mevcut ekonomik ortamın bunu nasıl etkileyeceği ile ilgili bilgiye not 15’den ulaşabilirsiniz. Seviye 2 ve 3 gerçeğe uygun değerlerindeki değişim CFO, denetim komitesi ve değerleme ekibi arasındaki altı aylık değerleme toplantısı sırasında, her raporlama dönemi sonunda incelenmiştir. Bu toplantıların bir parçası olarak ekip gerçeğe uygun değer hareketlerinin nedenini açıklayan bir rapor sunmaktadır. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 55 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler Finansal varlık ve yükümlülüklerin tek bir notta açıklanması Finansal tablo okuyucuları şirkete ait finansal varlılar ve yükümlülüklere ait tüm bilgiye finansal raporların içinde tek bir yerden kolayca ulaşmak istediklerini belirtmişlerdir. Bu nedenle notların yapısını finansal ve finansal olmayan kalemler olarak ayırdık. Ancak bu muhasebe standartlarınca zorunlu olan bir durum değildir. Muhasebe politikaları, tahminler ve kararlar Sayfa 23’te açıklandığı üzere, finansal tablo okuyucularına daha yardımcı olacağı düşüncesi ile bizim görüşümüz, şirkete özgü önemli muhasebe tahminleri ve kararlarını ayrı bir notta açıklamak yerine ilişkili kalemlerle birlikte açıklamak daha faydalıdır. Ancak bu format zorunlu değildir. Önemli tahminler ve varsayımlar açıklaması için not 25’e bakınız, muhasebe politikaları açıklamalara ilişkin genel yorum ise not 11’de sağlanmıştır. Finansal araçların sunum ve açıklamalarına ilişkin muhasebe standardı UMS32(11) UMS 32 paragraf 11 uyarınca aşağıdaki kalemler finansal araç olmadığı için UFRS 7 uygulanmaz: (a) yapılan ön ödemeler / tahsilatlar,(gelecekte mal veya hizmet ya da nakit veya finansal olmayan varlık almak için yapılanlar) (b) vergi alacakları ve borçları ile benzeri kalemler (sözleşmeli olmayan yasal haklar ve yükümlülükler), ya da (c) ertelenmiş gelir ve garanti yükümlülükleri (nakit veya finansal varlık verilmesini gerektirmeyecek mal veya hizmet verme yükümlülüğü), Ödemeler finansal varlıklar olmasa da, biz bunları UMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu standardının 78(b) paragrafı uyarınca ticari alacakların içine dahil ettik. Gerçeğe uygun değer açıklamaları: Gerçeğe uygun değer den başka bir değerle taşınan finansal araçlar UFRS7(25),(29) İşletme her finansal varlık ve yükümlülük sınıflı için taşınan değerleriyle karşılaştırma yapılmasına izin verecek şekilde gerçeğe uygun değerleri açıklamalıdır. Ancak şunlar için gerçeğe uygun değer açıklaması yapılmak zorunda değildir: (a) defter değerinin gerçeğe uygun değerlerine yakın olduğu varlıklar (örneğin nakit, kısa vadeli ticari alacaklar ve borçlar için), (b) UMS 39 uyarınca bir piyasa fiyatı bulunmayan, gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde ölçülemeyen ve maliyetinden taşınan sermaye araçlarındaki yatırımlar (bu tür özkaynağa dayalı finansal araçların bağlı türevler), (c) ihtiyari katılım özelliği kapsayan bir sözleşmenin bu özelliğinin gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde ölçülememesi (UFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri anlatıldığı gibi). Finansal varlık ve yükümlülüklerin uygun sınıflarına ilişkin rehberliğe UFRS 7 paragraf 6’da yer verilmektedir. Daha detaylı bilgi için not 12’dekli 1. paragraf açıklamasına bakabilirsiniz. Defter değerlerinin gerçeğe uygun değere makul derece yaklaşık olması Finansal varlık veya finansal borçların defter değerinin gerçeğe uygun değerlerine makul derecede yaklaştığına dair bir açıklama sadece bu durum kanıtlanabilir olduğunda yapılmalıdır. Bu durum işletmelerin rayiç değerleri ile karşılaştırıldığında finansal varlık ve yükümlülüklerin kayıtlı değeri için resmi bir değerlendirme yapması ve bu değerlendirmeyi belgelenmiş olmasıdır. Defter değerlerinin gerçeğe uygun değere makul derece yaklaşık değil ise gerçeğe uygun değerler açıklanmalıdır. Kontrol olmadan oy haklarının % 50'sinden fazlasına sahip olunması UFRS12(7),(9)(a) PwC UFRS 12 Diğer İşletmelerdeki Paylara İlişkin Açıklamalar standardına göre yatırım yapılan şirketteki oy veya potansiyel oy gücünün yarısından fazlasına doğrudan ya da bağlı ortaklıklar vasıtasıyla dolaylı olarak sahip olunması ancak bunun kontrol teşkil etmediğinin nedenlerinin açıklanması gerekmektedir. Biz bu gerekliliği gösterebilmek adına Grup’un emeklilik planlarından biri için vakıf örneğini kullandık. Bu vakıf şirketlerin hisseleri genellikle planın işveren sponsoru tarafından tutulurken, genellikle işveren vakıf şirket üzerinde UFRS 10 esasları çerçevesinde kontrol gücüne sahip olmaz, işveren direk olarak ilgili faaliyetlere etki etme gücüne sahip değildir ve vakıf şirketin değişken getirileri üzerinde bir hak veya riske sahip olmayacaktır. Ancak çoğu durumda bu tür işletmeler Grup’un finansal pozisyonu ve performansı içerisinde önemli olmayacaktır. Böyle olduğu durumlarda önemlilik ilkesi gereği açıklama yapılmasına gerek yoktur. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 56 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler Finansal yükümlülükler Finansal araçların şartları ve durumu İşletmeler finansal tablo okuyucularına, finansal araçların finansal durum ve performans üzerindeki önemini değerlendirebilmeleri için bu finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliğini ve riskin düzeyine ilişkin yeterli bilgiyi açıklamalıdır. Ancak UFRS 7’nin amacı UMS 32’nin gerektirdiği fazla açıklamaları azaltmak ve bunları kısa fakat daha anlamlı bilgi ile yer değiştirmekti. Dolayısıyla normal şartlar altında şirketler büyük kredilerin her biri için önemli şartlar ve koşulları açıklamalarına gerek yoktur. Bundan bahsetmişken, bir işletmenin istisnai şartlara ve maddelere sahip bir kredisi (ya da başka bir finansal varlık da olabilir) varsa bu finansal araçtan kaynaklanan risklerin niteliği ve riskin düzeyine ilişkin yeterli bilgi açıklanmalıdır. UFRS7(7),(31) Gerçeğe uygun değer ölçümleri Finansal varlık ve yükümlülüklerin türleri UFRS 13’e göre varlık ve yükümlülüklerin açıklamaları her tür için ayrı ayrı yapılmalıdır. İşletmeler aşağıdakileri dikkate alarak varlık ve yükümlülüklerin uygun türlerini belirler: (a) varlık ya da yükümlülüğün niteliği, özellikleri ve riskleri ve (b) hangi gerçeğe uygun değer ölçümü ile sınıflanıyor ise gerçeğe uygun değer hiyerarşisinin seviyesi. UFRS13(94) Varlık ve yükümlülüklerin türlerine göre sınıflandırılması için genellikle bilançoda sunulan kalemlerden daha fazla ayrıştırılması gerektirir. Bu ölçümler belirsizlik ve öznellik derecesine sahip oldukları için sınıfların sayısı da, hiyerarşinin 3. seviyesinde gösterilen gerçeğe uygun değer ölçümleri için daha da detaylı olması gerekebilir. Şirketler bilançoda açıklanan satırlar ile mutabakatın sağlamaması için yeterli bilgi açıklamalıdır. UFRS13(94) Seviye 3 için yapılan yinelenen ölçümlerden kaynaklanana gerçekleşmemiş kayıp ve kazançlar UFRS 13 yinelenen seviye 3 kaynaklı gerçekleşmemiş kazanç ve kayıplarının nasıl hesaplanacağı ile ilgili rehberlik sağlamaz. US GAAP’te daha önce var olan benzer bir gereklilik uyarınca kabul edilebilir üç yöntem vardır. UFRS’ye göre tüm yöntemler tutarlı olarak uygulandığı takdirde hepsi kabul edilebilir. Bu yöntemler: (a) Bilanço görüşü: gerçekleşmemiş kazanç ve kayıpları menkul kıymetin gerçeğe uygun değerinden itfa edilmiş maliyetini düşerek belirle. Bu görüşe göre, kazanç ve kayıplar vade veya satış tarihinde gerçekleşir. Bu nedenle, tüm kazanç ya da kayıp vadeye kadar gerçekleşmemiş kabul edilir. (b) Kar veya zarar görüşü: gerçekleşmemiş kazanç ve kayıpları dönem içerisindeki toplam kazanç ve kayıplardan tahsil edilen ve ödenen nakdi düşerek belirle. Bu görüşe göre her bir nakit girişi veya ödeme gerçekleşmiş kazancı veya kaybı temsil eder. (c) Nakit akışı görüşü: İlk önce dönem başında beklenen nakit akışları ile dönem sonunda gerçekleşen nakit akışlarının farkını gerçekleşen kazanç veya kayıp olarak belirle. Daha sonra, dönem sonundaki gelecekteki dönemlerde beklenen kalan nakit akışlarından dönem başındaki beklenen nakit akışlarını düşerek raporlama dönemi sonunda elde tutulan öğeler için gerçekleşmemiş kayıp ve kazanç olarak belirle. UFRS13(93)(f) . PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 57 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular İlgili açıklama ve referanslar UMS7(48) Bloke nakit/kullanılabilir olmayan nakit Miktar ve uygun açıklamalar yapınız. UFRS7(B5)(g) UFRS7(36)(c) Yapılandırılmasaydı günü geçmiş olacak ya da karşılık ayrılacak alacaklar Kredi kalitesi ve muhasebe politikası hakkında bilgi veriniz. UFRS7(28) Değerleme teknikleri kullanılarak gerçeğe uygun değer-ilk muhasebeleştirme de kazanç ya da kayıp Kar veya zararda bu farkın muhasebeleştirilmesine ilişkin politikayı, henüz muhasebeleştirilmemiş toplam farkı ve işlem fiyatının gerçeğe uygun değerin en iyi kanıtı olmamasının nedenini açıklayınız. UFRS7(42D) Transfer edilen ve tamamen bilanço dışı bırakılmayan finansal varlıklar İşletmenin sadece devam eden ilgisi oranında ve sadece transfer edilen varlıklardaki, rücu olabilecek yükümlülüklere taraf olduğu durumlarda ek açıklama sağlayın. UFRS7(42E)-(42H) Tamamen bilanço dışı bırakılan fakat şirketin devam eden ilgisi bulunan varlıklar Çeşitli açıklamalar, ayrıntılar için bkz UFRS 7 ((42E ) - 42H) UMS17(31)(d) Finansal kiralamalar - üçüncü kişiye kiralama Gelecekteki beklenen asgari alt kira ödemelerini açıklayınız. UMS17(47),(48) Kiraya verenler açısından finansal kiralama Çeşitli açıklamalar, ayrıntılar için bkz UMS 17. UFRS7(8)-(11),(20)(a) İlk muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değeri kar veya zarar yansıtılacak olarak belirlenen finansal varlık ya da yükümlülükler Çeşitli açıklamalar, ayrıntılar için bkz UFRS 7. UFRS7(20)(c) Gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılmayan finansal yükümlülüklerin giderleşen masrafları Eğer önemli ise açıklayınız. UFRS7(12A),(12) UMS 39 (50)-(52) uyarınca gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan finansal varlık kategorisinden yapılan ya da diğer finansal varlık sınıfları arasında yapılan yeniden sınıflandırmalar. Çeşitli açıklamalar, ayrıntılar için bkz UFRS 7 (12),(12A). UFRS7(18),(19) Finansal yükümlülüklerde temerrüt ya da sözleşme şartı ihlalleri İhlallerin ayrıntılarını açıklayınız (aşağıdaki açıklayıcı örneğe bakın). UFRS7(29)(b),(c),(30) Gerçeğe uygun değeri güvenilir bir biçimde ölçülemeyen ve maliyetten taşınan finansal araçlar. İsteğe bağlı katılım özelliği bulunan finansal yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerin açıklanmaması Kullanıcıların defter değeri ile gerçeğe uygun değeri arasındaki olası farklılıkların düzeyi hakkında fikir edinmelerine yardımcı olacak bilgiyi sağlayınız. UFRS13(96) Finansal varlık ya da yükümlülüklerdin piyasa ya da karşı taraf riskinde netleştirme pozisyonları UFRS 13 (48)’deki istisnai durumun uygulanmasına ilişkin durumu açıklayınız. UFRS13(98) Ayrıştırılamayan üçüncü kişilerle kredi değerliliğinin artırıldığı finansal yükümlülükler Bu iyileştirmenin varlığını ve yükümlülüğün gerçeğe uygun değerine etki edip etmediğini açıklayınız. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 58 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler Finansal varlıklar ve finansal yükümlülükler İşletmelere uygulanabilir olduğunda aşağıdaki örnek açıklamalar faydalı olabilir: Satım opsiyonu anlaşmaları (b) Satım opsiyonu bulunan anlaşmalar yapan şirketler, bu anlaşmaların kendine has olan maddeleri ve şartları (ve dolayısıyla muhasebesi) değişeceği için, bu anlaşmalara ilişkin muhasebeleştirmeyi açıklamayı düşünmelidirler. Örnek bir politika şu şekilde olabilir (ancak bunlar sözleşmelerin özel şartlarına göre uyarlanmalıdır): UMS32(11),(23) Grup, XYZ bağlı ortaklığına ait özkaynaklar üzerine, hamilin 5 yıllık bir dönemde belirtilen tarihlerde bu hisseleri gerçeğe uygun değerinden Grup’a geri satabileceği bir satım opsiyonu yazmıştır. Bu tutar opsiyonun uygulanması halinde ödenebilir hale gelecek tutar, ilk muhasebeleştirmede ödenecek tutarın bugünkü değeri kadar kredilerin içerisine ve buna mukabil bir tutarda doğrudan özkaynaklar altında muhasebeleştirilmiştir. Özkaynaklara kaydedilen tutar ayrı bir kalem olarak konsolide edilmiş azınlık paylarının net varlıklarıyla beraber, azınlık payları üzerine yazılmış satım opsiyonu olarak muhasebeleştirilmiştir. Sonraki ölçümlerde yükümlülük, opsiyonun ilk uygulayabileceği tarihte ödenebilir olan tutara eşit oluncaya kadar finansman gideri kaydedilerek arttırılır. Opsiyonun uygulanmaması ve zamanın dolması durumunda, yükümlülük aynı tutarda bir kayıtla özkaynaklarla karşılıklı olarak kapatılır. Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değer farkının kar veya zarara yansıtılan araç olarak belirlenmesi UFRS7(B5)(a) (c) İşletmelerin finansal varlıklarını veya yükümlülüklerini gerçeğe uygun değer farkını kar veya zarara yansıtılan araç olarak belirlemesi durumunda ilgili varlık ve yükümlülüklere ilişkin nitelikleri ve bu belirlemeye ilişkin ilave bilgileri açıklaması gerekir. Bu şu satırların açıklanması ile yapılabilir: Grup, finansal varlıklarını ve yükümlülüklerini, bu finansal varlık ve yükümlülüklerin farklı yöntemlerle ölçülmesi durumunda oluşacak bir muhasebe uyumsuzluğunu azaltacak olması durumunda bunları gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan araç olarak belirler. Raporlama dönemi içerisinde, Grup, sabit faizli varlıklarını (kredi ve alacaklar ya da vadeye kadar elde tutulacak olarak sınıflandırılmamış) sabit faizli tahvillerle finanse etmiştir. Varlıkların satılmaya hazır finansal varlık olarak ölçülmesi (gerçeğe uygun değer farkının özkaynakta muhasebeleştirilmesi) ve tahvillerin itfa edilmiş maliyetinden ölçülmesi (gerçeğe uygun değer farkının muhasebeleştirilmemesi) durumunda ölçüm uyumsuzluğu meydana gelmektedir. Yönetim bu nedenle hem finansal varlıklarını hem de finansal yükümlülüklerini gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan araç olarak belirlemiştir, böylelikle bu belirleme gerçeğe uygun değer değişimlerinin uyumlu bir şekilde muhasebeleştirilmesine imkan sağlayacaktır. Finansal yükümlülüklerde temerrüt ya da sözleşme şartı ihlalleri UFRS7(18) (d) Finansal yükümlülüklerde yerine getirilmeyen bir şarta ilişkin açıklama örneği şöyle olabilir: Üçüncü çeyrekte, Grup 2.000.000 TL taşınan değeri olan banka kredilerinin faiz ödemelerini geciktirmiştir. İkinci ve üçüncü çeyrekte iş açılımlarının beklenenden daha yüksek olması sebebiyle yapılan nakit çıkışları nedeniyle nakit sıkıntısı yaşamaktadır. Sonuç olarak, vadesi 31 Eylül 2015 olan 75.000 TL faiz ödenmemiştir. Şirket dördüncü çeyrekte (ek faiz ve geç ödeme cezası da dahil) bütün ödenmemiş tutarlarını ödemiştir. Yönetim, şirketin ilerleyen zamanda kredilerden kaynaklanan bütün yükümlülüklerini karşılamasının mümkün olacağını beklemektedir. PwC Manual of Accounting Daha fazla bilgi için PwC Manual of Accounting’deki şu bölümlere bakabilirsiniz: (a) Bölüm 6.9 Finansal araçların sunumu ve açıklanması: Finansal araçların açıklanması (b) Bölüm 5 Gerçeğe uygun değer: Açıklamalar PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 59 8 Zorunlu değildir Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler 1,20-21 Bu not Grup’un finansal olmayan varlık ve yükümlülükler hakkında bilgi sağlar: her finansal olmayan varlık ve yükümlülük türü için özel bilgi maddi duran varlıklar (not 8(a)) yatırım amaçlı gayrimenkuller (not 8(b)) maddi olmayan duran varlıklar (not 8(c)) ertelenmiş vergi bakiyeleri (not 8(d)) stoklar (not 8(e)) satış amaçlı elde tutulan varlıklar (not 8(f)) çalışan hakları yükümlülükleri (not 8(g)) karşılıklar (not 8(h)) muhasebe politikaları varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri belirlemesine ilişkin bilgi, karar ve belirsizlikler de dahil varsayımlar. (a) - Maddi duran varlıklar 4,5 Duran varlıklar Arsalar ‘000 TL Binalar ‘000 TL Mobilya, demirbaş ve ekipman ‘000 TL Makina ve araçlar ‘000 TL Yapılmakta olan yatırımlar ‘000 TL Toplam ‘000 TL 1 Ocak 2014 (yeniden düzenlenmiş, bkz not 11(b)) UMS16(73)(d) UMS16(73)(d) Maliyet veya gerçeğe uygun değer birikmiş amortisman 11.350 - 28.050 - 22.480 (7.570) 70.860 (37.025) - 132.740 (44.595) Net defter değeri 11.350 28.050 14.910 33.835 - 88.145 11.350 28.050 14.910 33.835 - 88.145 - - (43) (150) - (193) 31 Aralık 2014 UMS16(73)(e) Açılış, net defter değeri UMS16(73)(e)(viii) Kur farkları UMS16(73)(e)(iv) Değerleme artışları 2.700 3.140 - - - 5.840 UMS16(73)(e)(i),(74)(b) İlaveler Satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılan elden çıkarılacak bir gruba dahil varlıkların satış ve elden çıkarması Amortisman gideri 2.874 1.490 2.940 7.198 3.100 17.602 (424) - (1.540) (525) (2.030) (2.215) (4.580) - (3.164) (8.150) 16.500 31.140 15.292 34.088 3.100 100.080 UMS16(73)(d) 1 Ocak 2014 (yeniden düzenlenmiş, bkz not 11(b)) Maliyet veya gerçeğe uygun değer 16.500 Birikmiş amortisman 31.140 - 24.852 (9.600) 75.693 (41.605) 3.100 - 151.285 (51.205) UMS1(77) Net defter değeri 16.500 31.140 15.252 34.088 3.100 100.080 Açılış, net defter değeri Kur farkları Değerleme artışları Bağlı ortaklık alımlarından İlaveler Satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılan elden çıkarılacak bir gruba dahil varlıkların satış ve elden çıkarması Transferler Amortisman gideri Değer düşüklüğü (iv) 16.500 3.320 800 2.500 31.140 3.923 3.400 2.682 15.252 (230) 1.890 5.998 34.088 (570) 5.720 11.972 3.100 3.450 100.080 (800) 7.243 11.810 26.602 (550) - (1.750) (985) 950 (2.340) (1.680) 2.150 (4.860) (3.100) - (3.215) (8.950) - (465) (30) (180) - (675) Kapanış, net defter değeri 22.570 38.930 20.505 46.640 3.450 132.095 22.570 38.930 32.475 93.285 3.450 190.710 - - (11.970) (46.645) - (58.615) 22.570 38.930 20.505 46.640 3.450 132.095 UMS16(73)(e)(ii) UFRS5(38) UMS16(73)(e)(vii) UMS16(73)(e) UMS16(74)(b) UMS16(73)(d) Kapanış, net defter değeri 31 Aralık 2015 UMS16(73)(e) UMS16(73)(e)(viii) UMS16(73)(e)(iv) UMS16(73)(e)(iii) UMS16(73)(e)(i),(74)(b) UMS16(73)(e)(ii) UFRS5(38) UMS16(73)(e)(ix) UMS16(73)(e)(vii) UMS16(73)(e)(v) UMS36(126)(a),(b) UMS16(73)(e) UMS16(73)(d) UMS16(73)(d) UMS1(77) UMS16(74)(b) PwC 31 Aralık 2015 Maliyet veya gerçeğe uygun değer Birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü Net defter değeri Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 60 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (a) UMS17(31)(a) Maddi duran varlıklar (ii) Kiralanan varlıklar Grup tarafından finansal kiralama yoluyla alınan mobilya, demirbaş ve ekipmanlar (daha detaylı bilgi için not 7(g)’ye bakınız): 2015 ‘000 TL 2014 Yeniden düzenlenmiş ‘000 TL Kiralanan varlıklar Maliyet Birikmiş amortismanlar 3.000 (250) 3.000 - Net defter değeri 2.750 3.000 (iii) Teminat olarak verilen duran varlıklar Grup tarafından teminata verilen duran varlıkların detayı için lütfen not 24’e bakınız. UMS36(130)(a) (iv) Değer düşüklüğü karşılığı ve tazminatı Bir yangında hasar gören varlıklara ilişkin değer düşüklüğü zararına ilişkin detaylar için not 4(b)’ye bakınız. İlgili varlıklara ait değer düşüklüğü giderleri kar veya zararda diğer giderler içinde muhasebeleştirilmiştir, yeniden değerleme artışları içerisinde bu varlıklara ilişkin bir tutar muhasebeleştirilmemiştir. UMS16(74)(d) Yangında zarar gören bina için sigorta şirketi tarafından Grup’a 300.000 TL tutarında (2014:yoktur) bir tazminat ödenmiş ve diğer gelirler içinde muhasebeleştirilmiştir. UMS1(117) (v) Değerleme, amortisman yöntemleri ve faydalı ömürler 2,3 Arsa ve binalar periyodik olarak, en az üç yılda bir, bağımsız uzmanlarca değerlenerek, rayiç değerleri üzerinden sonraki dönemlerdeki amortismanları düşülerek kayda alınmaktadır. Değer artışı fonu özkaynaklar altında alacaklandırılacak muhasebeleştirilmektedir.(not 9(c)). Tüm diğer maddi duran varlıklar tarihi maliyetlerinden amortisman düşülerek muhasebeleştirilmektedir Amortisman, değerlenmiş ya da maliyet bedellerinden kalıntı değerler düşülerek, tahmini kullanım ömürleri dikkate alınarak doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak hesaplanmaktadır, özel maliyetler ve bazı kiralanan tesis ve ekipmanlar için kiralama süresi daha kısa ise o sure dikkate alınmaktadır: UMS16(73)(a) UMS16(50),(73)(b) UMS16(73)(c) Binalar 25-40 yıl Makineler 10-15 yıl Araçlar 3-5 yıl Mobilya, demirbaş ve ekipman 3-8 yıl Kiralanan tesis ve ekipmanlar 10-15 yıl Maddi duran varlıklarla ilgili diğer muhasebe politikaları için lütfen not 25(r)’ye bakınız. (vi) Önemli tahminler - arazi ve binaların değerlemeleri 2,3 Arsa ve binaların değerlemelerine ilişkin bilgiler aşağıda not 8(i)’de verilmiştir. UMS16(74)(a) UMS16(77)(e) PwC (vii) Arazi ve binaların maliyet bedelleri ile taşınması durumunda muhasebeleştirilecek defter değerleri Arazi ve binaların maliyet bedelleri ile taşınsaydı tutarlar aşağıdaki gibi olurdu: 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL Arazi Maliyet Birikmiş amortisman 15.800 - 13.350 - Net defter değeri 15.800 13.350 Bina Maliyet Birikmiş amortisman 36.362 (6.775) 29.830 (4.540) Net defter değeri 29.587 25.290 Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 61 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (b) Yatırım amaçlı gayrimenkuller 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 10.050 1.900 - 8.205 810 (112) 1.350 1.397 - (250) 13.300 10.050 Duran varlıklar – gerçeğe uygun değer UMS40(76) UMS40(76)(a) UMS40(76)(a) UMS40(76)(c) UMS40(76)(d) UMS40(76)(f) UMS40(76) UMS40(75)(f) UMS40(75)(f)(i) UMS40(75)(f)(ii) UMS40(75)(f)(iii) UMS1(117) UMS40(75)(a), (75)(d) Açılış, 1 Ocak Satın alımlar Aktifleştirilen sonraki giderler Satış amaçlı olarak sınıflandırılan ya da satılan Gerçeğe uygun değer düzeltmesinden kaynaklanan kazanç/(kayıp) Stoklardan ve sahibi tarafından kullanılan gayrimenkullerden transferler Kapanış, 31 Aralık (i) Yatırım amaçlı gayrimenkullerden kaynaklanan kar veya zararda muhasebeleştirilen tutarlar 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL Kira gelirleri Kira geliri elde eden varlıklardan direkt faaliyet giderleri Kira geliri getirmeyen varlıklardan direkt faaliyet giderleri Diğer gelirde muhasebeleştirilen gerçeğe uygun değer kazancı 6.180 (807) (903) 5.165 (606) (503) 1.350 1.397 (ii) Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değerden ölçümü Yatırım amaçlı gayrimenkuller, Grup tarafından kullanılmayan uzun vadeli kira geliri elde etmekte amacıyla elde tutulan ve mülkiyeti şirkete ait olan ofis binalarından oluşmaktadır. Gerçeğe uygun değer ile taşınmaktadırlar. Gerçeğe uygun değerlerindeki değişim, diğer gelirlerin bir parçası olarak kar veya zararda sunulmuştur. (iii) Önemli tahmin - Yatırım amaçlı gayrimenkulün gerçeğe uygun değeri Yatırım amaçlı gayrimenkullerin değerlemesi ile ilgili bilgiler aşağıda not 8(i)’de sağlanmıştır. UMS40(75)(g) (iv) Teminat olarak verilen duran varlıklar Grup tarafından teminata verilen duran varlıkların detayı için lütfen not 24’e bakınız. UMS40(75)(h) (v) Sözleşme yükümlülükleri Yatırım amaçlı gayrimenkullerin satın alınması, inşası ya da tamir, bakım, onarım için sözleşme yükümlülüklerinin detayı için lütfen not 18’e bakınız. UMS17(56)(c) (vi) Kiralama anlaşmaları Yatırım amaçlı gayrimenkullerin bazıları uzun vadeli faaliyet kiralaması çerçevesinde aylık ödemeli olarak başkasına kiralanmıştır. Bu tür yatırım amaçlı gayrimenkullerin kiralaması ile ilgili alınan asgari kira ödemeleri şu şekildedir: UMS17(56)(a) 2014 ‘000 TL 4.265 9.120 2.370 4.245 9.050 2.550 15.755 15.845 Finansal tablolarda muhasebeleştirilmemiş yatırım amaçlı gayrimenkullerin feshedilemez faaliyet kiralaması kapsamında asgari kira ödemeleri şu şekildedir: 1 yıla kadar 1 - 5 yıl arası 5 yıl veya daha uzun PwC 2015 ‘000 TL Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 62 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (c) Maddi olmayan duran varlıklar Duran varlıklar UFRS3(B67)(d)(i) 1 Ocak 2014 UMS38(118)(c) Maliyet Birikmiş itfa payı ve değer düşüklüğü Net defter değeri Şerefiye ‘000 TL Patentler, Şirket için ticari markalar ve yaratılan diğer haklar yazılım * ‘000 ‘000 TL TL Müşteri sözleşmeleri ‘000 TL Toplam TL ’000 TL 9.700 9.410 2.255 - 21.365 - (250) (205) - (455) 9.700 9.160 2.050 - 20.910 9.700 9.160 2.050 - 20.910 - - 720 - 720 45 - (525) (205) - 45 (730) 9.745 8.635 2.565 - 20.945 9.745 9.410 2.975 - 22.030 9.745 (775) 8.635 (410) 2.565 - (1.185) 20.945 31 Aralık 2014 UMS38(118)(e) Net defter değeri, açılış İlaveler ve satın alımlar UMS38(118)(e)(i) UFRS3(B67)(d)(ii) UFRS3(B67)(d)(vi) UMS38(118)(e)(vii) Çevrim farkları UMS38(118)(e)(vi) İtfa payı ** Net defter değeri, kapanış 31 Aralık 2014 UFRS3(B67)(d)(viii) UMS38(118)(c) Maliyet Birikmiş itfa payı ve değer düşüklüğü Net defter değeri UMS1(77) 31 Aralık 2015 UFRS3(B67)(d)(i) UMS38(118)(e) Net defter değeri, açılış İlaveler ve şirket içi geliştirmeler İşletme birleşmesi (not 14) Çevrim farkları UMS38(118)(e)(i) UFRS3(B67)(d)(ii) UMS38(118)(e)(i) UFRS3(B67)(d)(vi) UFRS3(B67)(d)(v) UMS36(130)(b) UMS38(118)(e)(iv) 9.745 8.635 2.565 - 20.945 - - 880 - 880 1.115 (145) 3.020 - - 3.180 - 7.315 (145) (2.410) - (525) (300) (1.210) (2.410) (2.035) 8.305 11.130 3.145 1.970 24.550 Maliyet 10.715 12.430 3.855 3.180 30.180 Birikmiş itfa payı ve değer düşüklüğü Net defter değeri (2.410) 8.305 (1.300) 11.130 (710) 3.145 (1.210) 1.970 (5.630) 24.550 Değer düşüklüğü *** İtfa payı ** UMS38(118)(e)(vi) Net defter değeri, kapanış 31 Aralık 2015 UFRS3(B67)(d)(viii) UMS38(118)(c) UMS1(77) Yazılımlar aktifleştirilen geliştirme maliyetlerin oluşan şirket içi geliştirilen maddi olmayan duran varlıklardır. UMS38(118)(e)(i) * UMS38(118)(d) ** İtfa payları satışların maliyetleri içine dahil edilmektedir (1.050.00 TL, 2014: 450.000 TL), sağlanan servis giderleri (475.000 TL; 2014: 125.000 TL). pazarlama giderleri (310.000 TL; 2014: 45.000 TL), ve genel yönetim giderleri (200.000 TL; 2014: 110.000 TL). UMS36(126)(a), (130)(c)(i),(d)(i) *** Avrupa'da mobilya imalatı yapan NÜB'lerin defter değeri şerefiyeye bir değer düşüklüğü ayrılması yoluyla geri kazanılabilir tutarına düşürülmüştür. Bu kalem kar veya zararda ayrı bir satır olarak açıklanmıştır. UMS38(126) DEĞER Elektronik Grubu akıllı telefonlar ve tabletlerin yerini alabilecek yeni cihazlar araştırmaktadır. 1.215.000 TL tutarındaki araştırma ve geliştirme giderleri kâr veya zarar tablosunda genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir (2014: yoktur). PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 63 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (c) UMS1(117) UMS38(118)(a),(b) Maddi olmayan duran varlıklar (i) İtfa yöntemleri ve faydalı ömürler 2,3 Grup sınırlı yararlı ömre sahip maddi olmayan duran varlıklarını aşağıdaki süreler boyunca doğrusal yöntemle itfa etmektedir: Patentler, ticari markalar ve diğer haklar BT geliştirmeleri ve yazılım Müşteri sözleşmeleri 3-5 yıl 3-5 yıl 1-3 yıl Grup’un maddi olmayan duran varlıklarla ilgili diğer muhasebe politikaları için lütfen not 25(t)’ye, göz ardı edilen değer düşüklükleri için ise lütfen not 28(j)’ye bakınız. UMS1(119) UMS1(125) (ii) Müşteri sözleşmeleri Müşteri sözleşmeleri işletme birleşmelerinin bir parçası olarak elde edilmiştir (ayrıntılar için not 14’e bakınız). Bunlar, alım tarihindeki gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir ve daha sonra tahmini faydalı ömürleri üzerinden sözleşmelerin öngörülen nakit akışlarının zamanlaması dayalı olarak doğrusal yöntemle itfa edilir. (iii) Önemli tahmin: BT bölümüne ait maddi olmayan duran varlıkların faydalı ömürleri 2,3 Grup yakın zamanda BT danışmanlık bölümü tarafından iş süreçlerini analiz etmek için kullanılan bir yazılım gelişimini tamamlamıştır. 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla, bu yazılımın defter değeri 722.000 TL’dir ( 2014: Yoktur). Grup yazılımın kullanım ömrünü söz konusu varlıkların beklenen teknik eskimesine dayalı olarak en az 5 yıl olarak tahmin etmektedir. Ancak, gerçek kullanım ömrü teknik yenilikler ve rakip eylemlerine bağlı olarak 5 yıldan daha kısa veya daha uzun olabilir. Faydalı ömür 3 yıl olsaydı 31 aralık 2015’de defter değeri 702.000 TL, 8 yıl olarak tahmin edilseydi defter değeri 732.000 TL olurdu. UMS36(134) (iv) Şerefiye için değer düşüklüğü testi Şerefiye not 2’de belirtildiği gibi yönetim tarafından altı faaliyet bölümü düzeyinde takip edilmektedir. UMS36(134)(a) Bölümler bazında şerefiye dağılımının özeti aşağıda sunulmuştur: 2015 BT Danışmanlığı Mobilya üretimi Elektronik ekipmanlar 2014 BT Danışmanlığı Mobilya üretimi UMS36(134)(c), (d)(i),(iii),(iv) PwC Türkiye ‘000 TL ABD ‘000 TL Çin ‘000 TL Avrupa ‘000 TL Toplam ‘000 TL 120 1.115 4.200 - - 2.870 - 7.070 120 1.115 1.235 4.200 - 2.870 8.305 Türkiye ‘000 TL ABD ‘000 TL Çin ‘000 TL Avrupa ‘000 TL Toplam ‘000 TL 120 4.200 - 2.410 3.015 - 7.215 2.530 120 4.200 2.410 3.015 9.745 (v) Önemli tahmin: kullanım değeri hesaplamalarındaki önemli varsayımlar Grup şerefiyeyi yıllık bazda herhangi bir değer düşüklüğü olup olmadığına dair test eder. Nakit üreten birimin (NÜB) geri kazanılabilir tutarı kullanım değerine göre varsayımların kullanımını gerektiren hesaplamalarla belirlenir. Hesaplamalarda, beş yıllık dönemi kapsayan, yönetim tarafından onaylanmış finansal bütçeleri temel alan nakit akış tahminleri kullanılır. Beş yıllık dönemden daha sonraki nakit akışları aşağıda belirtilen tahmini büyüme oranları kullanılarak hesaplanmıştır. Bu büyüme oranları her nakit üreten birimin faaliyet gösterdiği sektöre özgü sektörel raporlarda yer alan tahminlerle tutarlıdır. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 64 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (c) UMS36(134)(d)(i) UMS36(130)(g), (134)(d)(i),(iv),(v) UMS36(134)(d)(ii), (iv) Maddi olmayan duran varlıklar Aşağıdaki tabloda NÜB'lere dağıtılan önemli şerefiye tutarları için anahtar varsayımlar gösterilmektedir: 6,7 2015 Satış büyüklüğü (yıllık büyüme oranı %) Satış fiyatı (yıllık büyüme oranı %) Bütçelenen brüt marj (%) Diğer operasyonel giderler (‘000 TL) Yıllık sermaye harcamaları (‘000 TL) Uzun vadeli büyüme oranı (%) * Vergi öncesi iskonto oranı (%) ** Mobilya üretimi Çin 2,7 1,4 47,0 9.500 1.900 3,5 14,7 2014 Satış büyüklüğü (yıllık büyüme oranı %) Satış fiyatı (yıllık büyüme oranı %) Bütçelenen brüt marj (%) Diğer operasyonel giderler (‘000 TL) Yıllık sermaye harcamaları (‘000 TL) Uzun vadeli büyüme oranı (%) * Vergi öncesi iskonto oranı (%) ** 2,5 1,3 44,0 9.300 1.850 3,2 14,3 BT danışmanlığı ABD 3,2 1,7 60,0 8.400 500 2,2 14,0 Avrupa 4,1 1,8 55,5 5.600 230 2,0 14,8 Elektronik ekipmanlar Türkiye 2,9 1,8 40,0 1.650 150 3,1 16,0 3,0 1,6 60,0 8.300 580 2,2 14,4 3,9 1,8 54,0 4.350 225 1,8 15,1 - Yönetim, yukarıda anahtar varsayımların her birine atanan değerleri şu şekilde belirlemiştir: Varsayım Satış büyüklüğü Değerleri belirlemede kullanılan yaklaşımlar Beş yıllık tahmini süre içinde yıllık ortalama büyüme oranı; geçmiş performansı ve pazar gelişimi ile ilgili yönetimin beklentilerine dayanmaktadır. Satış fiyatı Beş yıllık tahmini süre içinde yıllık ortalama büyüme oranı; her bölge için uzun vadeli enflasyon tahminleri de dahil olmak üzere mevcut sektörel eğilimlere dayalıdır. Bütçelenen brüt marj Geçmiş performans ve geleceğe yönelik yönetim beklentilerine dayanmaktadır. Diğer operasyonel giderler NÜB'lerin sabit maliyetleri satış hacimleri veya fiyatlarından önemli ölçüde etkilenmemektedir. Yönetim mevcut iş yapısına göre bu maliyetlerin tahminlerini, enflasyon artışlarına göre ayarlar ancak gelecekte yeniden yapılandırma veya gider tasarrufu önlemlerini tahminlere yansıtmaz. Yukarıda açıklanan tutarlar beş yıllık tahmini süre içinde ortalama işletme maliyetleridir. Yıllık sermaye harcamaları NÜB'lerdeki beklenen nakit maliyetlerdir. Bu yönetimin geçmiş deneyimi ve planlanan yenileme harcamalarına dayanmaktadır. Bu harcamaların bir sonucu olarak hiçbir artan gelir veya gider tasarrufları kullanımdaki değer varsayımlarına dahil edilmemiştir. Uzun vadeli büyüme oranı Bu oran bütçe döneminden sonraki tahmini nakit akışlarını hesaplamak için kullanılan ağırlıklı ortalama büyüme oranıdır. Oranlar, sektörel raporlarda yer alan tahminlerle tutarlıdır. UMS36(55) PwC Vergi öncesi iskonto oranı Belirli bölümlere ilişkin riski ve faaliyet gösterdikleri ülkelere göre riskleri yansıtmalıdır. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 65 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (c) UMS36(134)(d)(ii) UMS36(134)(f) UMS36(129)(a), (130)(a),(b),(d),(e) Maddi olmayan duran varlıklar Müşteri konsantrasyonu / bağımlılık – BT Danışmanlık NÜB'leri – -Avrupa: Avrupa'da BT Danışmanlığı NÜB’ü her mali yıl toplam gelirlerinin % 20'sini Fransa'da önemli bir müşteriden oluşturur. Müşteri sözleşmesi beş yıllık bir dönem için yapılmıştır ve müşteri 2000 yılından beri ilgili birim ile ticaret yapmaktadır. Yönetim ilgili birimin geri kazanılabilir tutarını belirlerken kullanım değeri hesaplamalarında bu önemli müşteri sözleşmesinin yenileneceğini düşünmüştür. (vi) Önemli tahmin: Kullanım değeri hesaplamalarındaki önemli varsayımlar 2,3 Çin’deki NÜB buradaki faaliyetlere ayrılmış üretim çıktılarını azaltma kararını izleyerek 2.410.000 TL değer düşüklüğüne uğramıştır. Bu avantajlı pazar koşullarından yararlanmak için NÜB'ler genelinde Grup’un üretim hacimlerinin dağılımını yeniden tanımlanmasının bir sonucudur. Bu kararın ardından, Grup bu ülkedeki maddi duran varlık amortisman politikalarını yeniden değerlendirmiştir, yönetim faydalı ömürlerin bu karardan etkilenmeyeceğini tahmin etmektedir. Şerefiye dışındaki bir varlık sınıfı değer düşüklüğüne uğramamıştır. 31 Aralık 2015’te NÜB’e ait geri kazanılabilir tutarı 33.789.000 TL’dir. UMS36(130)(e) (vii) UMS36(134)(f) UMS1(129)(b) UMS36(134)(f)(i)-(iii) Önemli tahmin: Ana varsayımlardaki değişikliklerin olası etkileri Mobilya imalatı NÜB - Çin 31 Aralık 2015’de Çin'deki NÜB'lerin kullanım değerin hesaplamasında kullanılan bütçelenen brüt kar marjı yönetimin tahmininden % 5 daha düşük gerçekleşmiştir (%47 yerine %42), Grup 1.300.000 TL tutarında bir değer düşüklüğü karşılığı ayırmak zorunda kalmıştır. Bütçelenen brüt kar marjının makul olan % 5 oranında değişim göstermesi satış fiyatında % 0,2 makul olası bir azalmaya sebep olur (yani yıllık büyüme oranı %1,4 yerine %1,2). Bu nakit üreten birimde nakit akış tahminlerine uygulanan vergi öncesi iskonto oranı yönetimin tahmininden % 1 daha fazla olsaydı (% 14,7 yerine % 15,7), Grup maddi duran varlıklarına 600 TL değer düşüklüğü karşılığı ayırmak zorunda kalacaktı. Önceki yıl Çin’deki mobilya imalatı yapan NÜB'lerin değer düşüklüğü yazılmasını gerektirecek ana varsayımlarda herhangi makul bir değişiklik yoktur. BT Danışmanlığı NÜB – Avrupa UMS36(134)(f)(i) UMS1(38) Avrupa'da BT Danışmanlığı ilgili birimin geri kazanılabilir tutarı 3.580.000 TL (2014: 3.640.000 TL) olduğu tahmin edilmektedir. Bu tutar 31 aralık 2015’te ilgili birimin taşınan değerini 388.000 TL aşmıştır (2014: 463.000 TL). UMS36(134)(f)(ii), (iii) UMS1(38) Bu birimin geri kazanılabilir tutarı anahtar varsayımlar aşağıdaki gibi olsaydı, defter değerine eşit olacaktır: 2015 Satış büyüklüğü (yıllık büyüme oranı %) Bütçelenen brüt marj Uzun vadeli büyüme oranı (%) Vergi öncesi iskonto oranı (%) (%) Eski değer 4,1 55,5 2,0 14,8 2014 Yeni değer 3,5 49 1,5 15,5 Eski değer 3,9 54,0 1,8 15,1 Yeni değer 2,5 46 1,3 15,9 Direktörler ve yönetim ana varsayımlardaki diğer değerlerdeki olası makul değişiklikleri değerlendirdi ve Avrupa’daki BT Danışmanlığı NÜB’ünün taşınan değerinin geri kazanılabilir değerini aşması için başka bir örnek olmadığına karar vermiştir. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 66 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (d) Ertelenmiş vergi bakiyeleri (i) Ertelenmiş vergi varlıkları Not UMS12(81)(g)(i) 2015 ‘000 TL 2014 yeniden düzenlenmiş ‘000 TL 3.170 1.317 914 719 6.120 2.245 783 822 711 4.561 367 328 270 230 183 227 143 140 48 53 1.989 372 233 186 137 34 962 8.109 5.523 (543) 7.566 (478) 5.045 Bakiyeler aşağıdaki geçici farklardan oluşmaktadır: Vergi zararları Tanımlanmış emeklilik yükümlülükleri faydaları Çalışanlara sağlanan faydalar Ertelenmiş gelir 8(g) Diğer Telafi karşılığı Garantiler ve yasal masraflar karşılığı Yeniden yapılanma karşılığı Nakit akış riskinden korunma Alım-satım amaçlı türevler Şüpheli borçlar Koşullu yükümlülük Binanın aktiften silinmesi Hisse ihracı maliyetleri Diğer Diğer alt toplam 8(h) 8(h) 8(h) 12(a) 12(a) 12(a) 8(h) 4 9(a) Toplam ertelenmiş vergi varlıkları UMS12(74) UMS1(125) UMS12(82) Ertelenmiş vergi yükümlülüklerinin mahsup hükümleri uyarınca mahsuplaştırılan yükümlülükler 8,9 Net ertelenmiş vergi varlıkları (ii) Önemli tahminler 2,3 1.378.000 TL tutarında ki ertelenmiş vergi varlıkları DEĞER İmalat Limited şirketine ait vergi zararı ile ilgilidir. Bağlı ortaklık Springfield üretim faaliyetlerinin satın alınmasının ardından son iki mali yıl içinde zarar uğramıştır. Bu zarar gelecekte tekrarlanmayacak bir defaya mahsus olmak üzere operasyonların entegrasyonundan kaynaklanmaktadır. Grup ertelenen varlıkların bağlı ortaklığın onaylanmış iş planları ve bütçelerine dayalı gelecekteki tahmini vergiye tabi gelir kullanarak kullanılabilir olacağı sonucuna varmıştır. Bağlı ortaklığın 2017’den itibaren vergiye tabi gelir elde etmesi beklenmektedir. Zararlar süresiz olarak taşınabilirler ve son kullanma tarihi yoktur. UMS12(81)(g)(ii) Hareket tablosu 10,11 1 Ocak 2014 Vergi Emeklilik Çalışan zararları yükümlülükleri faydaları ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL Ertelenen gelirler ‘000 TL Diğer ‘000 TL Toplam ‘000 TL 1.300 551 791 687 441 3.770 945 (41) 31 24 421 1.380 - 273 - - 100 373 2.245 783 822 711 962 5.523 (yeniden düzenlenmiş) (borçlandırılan) /alacaklandırılan UMS12(81)(g)(ii) - Kar veya zarar UMS12(81)(ab) - Diğer kapsamlı gelir 31 Aralık 2014 (yeniden düzenlenmiş) PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 67 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (d) Ertelenmiş vergi bakiyeleri Hareketler 10,11 Vergi zararları ‘000 TL Emeklilik yükümlülükleri ‘000 TL Çalışan hakları ‘000 TL Ertelenmiş gelirler ‘000 TL Diğer ‘000 TL Toplam ‘000 TL 31 Aralık 2014 2.245 783 822 711 962 5.523 (600) (4) (33) 8 847 218 - (36) - - - (15) 60 (51) 60 Bağlı ortaklık alımı 1.525 574 125 - 135 2.359 31 Aralık 2015 3.170 1.317 914 719 1.989 8.109 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 8(a) 8(c) 7(g) 8(b) 6.464 2.375 955 1.124 10.918 4.140 770 719 5.629 7(d) 12(a) 7(c) 16(e) 7(a) 8(e) 21(b) 720 556 281 131 150 120 51 182 2.191 420 425 172 113 143 22 214 1.509 13.109 7.138 (543) 12.566 (478) 6.660 UMS12(81)(g)(ii) (yeniden düzenlenmiş) (borçlandırılan) /alacaklandırılan UMS12(81)(g)(ii) - Kar veya zarar UMS12(81)(ab) - Diğer kapsamlı gelir UMS12(81)(a) - Doğrudan özkaynak (ii) Ertelenenmiş vergi yükümlülükleri Not UMS12(81)(g)(i) Bakiyeler aşağıdaki geçici farklardan oluşmaktadır: Maddi duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar Dönüştürülebilir tahviller Yatırım amaçlı gayrimenkuller Diğer Gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Alım satım amaçlı türevler Satılmaya hazır finansal varlıklar İştiraklerdeki yatırımlar Peşin ödemeler Stoklar Hisse bazlı ödemeler (ertelenmiş vergi) Diğer Diğer ara toplam Toplam ertelenmiş vergi yükümlülüğü UMS12(74) Ertelenmiş vergi yükümlülüklerinin mahsup hükümleri uyarınca mahsuplaştırılan yükümlülükler 8,9 Net ertelenmiş vergi yükümlülükleri (i) Konsolide Grup içinde netleştirme 8,9 DEĞER A.Ş. tamamen sahip olduğu Türkiye’deki bağlı ortaklıklara ait vergi konsolidasyonu uygulamıştır yani bu uygulama tek bir şirket vergilendiriliyormuş gibi bir uygulama anlamına gelir. Sonuç olarak, ertelenmiş vergi varlıkları ve bu varlıkların ertelenmiş vergi borçları konsolide finansal tablolarda mahsup edilmiştir. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 68 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (d) Ertelenmiş vergi bakiyeleri UMS12(81)(g)(ii) Hareketler 10,11 1 Ocak 2014 Maddi duran varlıklar ‘000 TL Maddi olmayan duran Yatırım amaçlı varlıklar gayrimenkuller ‘000 TL ‘000 TL Dönüştürülebilir tahviller ‘000 TL Diğer ‘000 TL Toplam ‘000 TL 2.150 615 300 - 1.291 4.356 238 155 419 - (160) 652 1.752 - - - 378 2.130 4.140 770 719 - 1.509 7.138 (borçlandırılan) /alacaklandırılan UMS12(81)(g)(ii) - Kar veya zarar UMS12(81)(ab) - Diğer kapsamlı gelir 31 Aralık 2014 (borçlandırılan) /alacaklandırılan UMS12(81)(g)(ii) - Kar veya zarar (173) (255) 405 (95) 387 269 UMS12(81)(ab) - Diğer kapsamlı gelir 2.173 - - - 175 2.348 UMS12(81)(a) - Doğrudan özkaynak 324 1.860 - 1.050 - 120 1.050 2.304 6.464 2.375 1.124 955 2.191 13.109 Bağlı ortaklık alımı 31 Aralık 2015 (e) Stoklar 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 6.200 4.800 Dönen varlıklar UMS1(77) UMS2(36)(b) Hammadde ve depolar UMS2(36)(b) Yapılmakta olan yatırımlar 5.600 5.400 UMS2(36)(b) Mamuller 7.953 6.472 UMS2(36)(b) Satış ya da geliştirme için elde tutulan arsalar 2.400 - 22.153 16.672 UMS1(117) UMS2(23),(25), (36)(a) UMS2(36)(d) UMS2(36)(e) UMS36(126)(a) PwC (i) Stokların maliyeti 2,3 Stok maliyetleri ağırlıklı ortalama maliyet yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. İstisna olarak satış ve geliştirme amacıyla elde tutulan arsaların maliyetleri özel dağıtılan ve gelişme sırasında oluşan satın alma, geliştirme ve borçlanma maliyetlerinin maliyetlerini içerir. Grup’un diğer muhasebe politikaları için not 25(m)’e bakınız. (ii) Kar veya zararda muhasebeleştirilen tutarlar Yıl içinde gider olarak kabul edilen stokların tutarı 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 55.540.000 TL’dir (2014: 34.244.000 TL). Bunlar satış ve hizmet sağlama maliyetlerine dahil edilmiştir (yangın sonucu hasar gören ve diğer gider olarak kaydedilen 535.000 TL stoklar hariçtir - lütfen not 4’e bakınız). Stokların net gerçekleşebilir değerine indirilmesi için silinen tutar 950.000 TL’dir (2014:750.000 TL).Bu giderler 31 Aralık 2015’te sona eren yıl içinde kar veya zararda satışların maliyeti içinde muhasebeleştirilmiştir. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 69 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (f) Satış amaçlı elde tutulan varlıklar 12 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 250 - 250 - Satış amaçlı elde tutulan duran varlıklar Arsa UFRS5(41)(a),(b),(d) Kasım 2015’te DEĞER İmalat Limited direktörler başlangıçta NiceTown fabrikasının genişletilmesi için satın alınmış olan boş araziden bir parsel satmaya karar verdiler. Birkaç fazla ilgili taraf olmakla birlikte satışın Haziran 2016’dan önce tamamlanması bekleniyor. Bu varlık Türkiye Mobilya’nın imalat bölümünün toplam aktifleri içinde sunulmuştur – not 2. 31 Aralık 2014'de satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılan elden çıkarılacak varlık ve varlık Grup’unun yükümlülükleri hakkında bilgi almak için not 15(d)’ye bakınız. UFRS13(91)(a),(93)(d) UFRS5(41)(c) (i) Yinelenmeyen gerçeğe uygun değer ölçümleri Raporlama dönemi boyunca satış amaçlı elde tutulan sınıflandırılan, sınıflandırma sırasında defter değeri veya satış giderleri düşülmüş rayiç değerden düşük olanı ile taşınan varlıktan kaynaklanan 22.000 TL tutarındaki değer düşüklüğü kar veya zarar tablosunda diğer giderlere sınıflandırılmıştır. Not 8(i)’de açıklandığı gibi arazinin rayiç değeri emsal karşılaştırma yaklaşımı kullanılarak belirlenmiştir. Bu ölçüm gerçeğe uygun değer hiyerarşisine göre seviye 2 ölçümüdür, bkz not 7(h). (g) Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri 13 2015 UMS1(77) İşten ayrılma durumundaki yükümlülükler (i) Hisse değer artışı hakları (Not 21) Tanımlanmış fayda planları (ii) İş ilişkisi sonrası sağlanan sağlık faydaları (iii) Toplam çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri 2014 Kısa vadeli ‘000 TL Uzun vadeli ‘000 TL 690 2.220 2.910 - 138 - Kısa vadeli Toplam ‘000 ‘000 TL TL Uzun vadeli ‘000 TL Toplam ‘000 TL 470 2.270 2.740 138 - - - 3.684 3.684 - 1.900 1.900 - 707 707 - 711 711 690 6.749 7.439 470 4.881 5.351 (i) İşten ayrılma ve yıllık izin yükümlülükleri 13 Grup’un işten ayrılma durumundaki yükümlülükleri, uzun süreli hizmet izni ve yıllık izindir. UMS1(61) Bu yükümlülüğün kısa vadeli olanı, tahakkuk etmiş tüm izin yükünü, çalışanların belirli bir süreyi tamamladıktan sonra, uzun süren hizmetleri sonrası koşulsuz olarak hak kazandıkları izin ve belirli durumlarda çalışanların belli durumlarda almaya hak kazandıkları belirli oranlardaki ödemelerden oluşmaktadır. 690.000 TL olan karşılığın (2014: 470.000 TL) tamamı kısa vadeli olarak gösterilmiştir, çünkü Grup bu yükümlülüklerin hiçbirisine ait ödemeleri erteleyebilmek için koşulsuz bir hakka sahip değildir. Ancak geçmiş tecrübelerden yola çıkarak, Grup tüm tahakkuk etmiş izin karşılıklarını ya da gereken ödemelerin tamamının 12 ay içinde ödenmeyeceğini tahmin etmektedir. Aşağıdaki tutarlar izinler için gelecek 12 ay içerisinde ödenmesi beklenmeyen tutarları göstermektedir. 14 12 Ay’dan uzun sürede ödenmesi beklenen izin yükümlülüğü PwC 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 344 272 Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 70 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (g) UMS19(139)(a) UMS1(112)(c) UMS19(53) UMS19(140)(a)(i), (ii),(141) Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri (ii) Tanımlanmış fayda planları 15,16 Grup tanımlanmış fayda emeklilik planlarını Türkiye ve ABD'de büyük oranda benzer düzenleyici çerçeveler altında işletmektedir. Planların tamamı üyelerine yaşam boyu garantili emeklilik ödemeleri ile fayda sağlamaktadır. Sağlanan faydaların düzeyi üyelerin hizmet süresi uzunluğu ve emekli olurken son yıllardaki maaşlarına bağlıdır. ABD planlarında, emeklilik ödemeleri genellikle enflasyonist artışlardan etkilenmez ancak Türkiye planlarında, emeklilik ödemeleri genellikle perakende fiyat endeksi doğrultusunda güncellenmektedir. Türkiye’deki bu enflasyonist risk dışında, plan aşağıda tarif edildiği gibi büyük ölçüde benzer riskler taşır. Fayda ödemelerin çoğu vakıflarda yönetilen fonlardır; ancak, fonlanmayan bir dizi plan sebebiyle de şirket vadesi gelmiş tanımlanmış ödeme yükümlülüğüne maruz kalmaktadır. Vakıflarda tutulan planlar, Grup ve vakıflar (veya dengi) arasındaki ilişkinin niteliğine göre, her ülkedeki yerel mevzuata ve uygulamaya tabidir. Yatırım kararları ve katkıları programları da dahil olmak üzere - planların yönetim sorumluluğu şirket ve vakıf yönetimi ile birlikte yapılmaktadır. Vakıf yönetim kurulu şirket ve planın regülasyonlarına göre katılımcılarına uygun olmak zorundadır. Grup ayrıca birkaç Grup şirketiyle sabit katkılı tanımlanmış katkı planı işletir. Bu planlar için Grup’un yasal veya zımni yükümlülüğü katkıları ile sınırlıdır. Bu katkıların ilgili cari dönemde tanınan gideri 2.425.000 TL’dir (2014: 2.075.000 TL). Bilanço tutarları Bilançoda muhasebeleştirilen tutarlar ve yıl boyunca net tanımlanmış fayda yükümlülüğünün hareketleri şu şekildedir: 1 Ocak 2014 UMS19(141)(a) UMS19(141)(d) UMS19(141)(b) UMS19(141)(c) UMS19(141)(e) UMS19(141)(f) UMS19(141)(g) PwC Cari servis maliyeti Önceki servis maliyeti Faiz gideri /(geliri) Kar veya zararda muhasebeleşen toplam tutar Yeniden ölçümler Plan varlıklarının getirisi, faiz gideri /(geliri)ne dahil edilen rakamlar hariç Demografik varsayımlardaki değişimlerden (kazanç)/(kayıp) Finansal varsayımlardaki değişimlerden (kazanç)/(kayıp) Tecrübe (kazanç)/(kayıp) Varlık tavanındaki yükselme, faiz giderine dahil edilen rakamlar hariç Diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleşen toplam tutar Yükümlülüğün bugünkü değeri ‘000 TL Plan varlıklarının bugünkü değeri ‘000 TL 3.479 (2.264) 1.215 319 179 214 (156) 712 Asgari fonlama gereksinimi etkisi Toplam /varlık tavanı ‘000 TL ‘000 TL Net tutar ‘000 TL 120 1.335 319 179 58 5 319 179 63 (156) 556 5 561 - (85) (85) - (85) 20 - 20 - 20 61 641 - 61 641 - 61 641 - - - 80 80 722 (85) 637 80 717 Çevrim farkları Katılımlar: İşverenler Plan katılımcıları Fayda ödemeleri (324) 22 (302) - (302) 30 (127) (411) (30) 127 (411) - - (411) - 31 Aralık 2014 4.492 (2.797) 1.695 205 1.900 Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 71 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (g) Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri YükümlüPlan lüğün varlıklarının bugünkü bugünkü değeri değeri ‘000 TL ‘000 TL 1 Ocak 2015 UMS19(141)(a) UMS19(141)(d) UMS19(141)(b) Cari servis maliyeti Önceki servis maliyeti Faiz gideri /(geliri) Kar veya zararda muhasebeleşen toplam tutar UMS19(141)(c) UMS19(141)(e) UMS19(141)(f) UMS19(141)(g) UMS19(141)(g) UMS19(141)(h) Yeniden ölçümler Plan varlıklarının getirisi, faiz gideri /(geliri) ne dahil edilen rakamlar hariç Demografik varsayımlardaki değişimlerden (kazanç)/(kayıp) Finansal varsayımlardaki değişimlerden (kazanç)/(kayıp) Tecrübe (kazanç)/(kayıp) Varlık tavanındaki yükselme, faiz giderine dahil edilen rakamlar hariç Diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleşen toplam tutar Çevrim farkları Katılımlar: İşverenler Plan katılımcıları Plandan ödemeler: Fayda ödemeleri Ödemeler İşletme birleşmesi ile iktisap edilen (bkz not 14) 31 Aralık 2015 Asgari fonlama gereksinimi etkisi Toplam /varlık tavanı ‘000 TL ‘000 TL Net tutar ‘000 TL 4.492 (2.797) 1.695 205 1.900 751 65 431 (308) 751 65 123 9 751 65 132 1.247 (308) 939 9 948 - (187) (187) - (187) 32 - 32 - 32 121 (150) - 121 (150) - 121 (150) - - - 100 100 3 (187) (184) 100 (84) (61) (25) (86) - (86) 55 (908) (55) (908) - - (908) - (566) (280) 566 280 - - - 3.691 8.581 (1.777) (5.211) 1.914 3.370 314 1.914 3.684 UMS19(141) Türkiye planlarından birisinde, gelecekteki ekonomik yararların ileriki dönemlerdeki katkılarda bir azalma ya da nakit iadesi şeklinde şirketçe kullanılabilir olmaması esasına göre tanınmayan bir fazlalığı vardır. UMS19(139)(c) Bir fabrikanın kapanmış olması sebebiyle masraflarda azaltmaya gidilmiş ve 31 Aralık 2015 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere plan vakfı katılımcılarıyla anlaşılarak, ilgili fabrikanın çalışanlarına tüm emeklilik fayda planları kapsamındaki yükümlülükleri ödenmiştir. Önceki yıl, Grup plan şartlarında 179.000 TL geçmiş hizmet maliyeti ile sonuçlanan küçük değişiklikler yapmıştır. UMS19(138)(e) Yukarıda açıklanan net borç aşağıda finanse edilen ve edilmeyen planlar ile ilgilidir: Finanse edilen yükümlülüklerin bugünkü değeri 2015 ‘000 TL 6.155 2014 ‘000 TL 2.943 Plan varlıklarının gerçeğe uygun değeri (5.211) (2.797) 944 146 Finanse edilmeyen yükümlülüklerin bugünkü değeri 2.426 1.549 Toplam tanımlanmış fayda emeklilik planları açığı (varlık tavanından önce) 3.370 1.695 Finanse edilen planların açığı PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 72 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (g) Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri UMS1(112)(c) Grup’un planlardaki açığı kapatmak için acil katkı veya ek bir defalık katkılarla ödeme yapma yükümlülüğü yoktur. Grup aktüerin son önerileri doğrultusunda maaşların % 14 oranında planın tanımlanmış fayda bölümüne katkıda bulunmaya devam etmek niyetindedir. UMS19(138)(a) Aşağıdaki tablo ülkelere göre tanımlanmış fayda yükümlülüğü ve plan varlıklarının kırılımını gösterir: 2015 Türkiye Yükümlülüğün bugünkü değeri Plan varlıklarının gerçeğe uygun değeri Asgari fonlama gereksinimi / varlık tavan etkisi Toplam yükümlülük UMS19(137)(a) UMS19(138),(139)(a) UMS1(112)(c) UMS19(144) UMS19(140)(a)(i), (ii),(141) UMS19(141)(a) UMS19(141)(b) UMS19(141)(c) UMS19(141)(e) UMS19(141)(f) UMS19(141)(g) Toplam Türkiye ABD Toplam 4.215 4.366 8.581 1.050 3.442 4.492 (3.10 9) (2.102) 2.113 1.257 (5.211) 3.370 (394) 656 (2.403) 1.039 (2.797) 1.695 314 2.427 1.257 314 3.684 205 861 1.039 205 1.900 Son değerleme tarihi itibarıyla tanımlanmış fayda yükümlülüğünün bugünkü değeri yaklaşık olarak; aktif çalışanları için 3.120.000 TL (2014:1.371.000), ertelenen üyeler için 3.900.000 TL (2014: 2.115.000 TL) emeklilik üyeleri için ise 1.561.000 TL’dir (2014 1.006.000 TL). (iii) İşten ayrılma sonrası sağlık planları Grup esas olarak ABD'de istihdam sonrası sağlık fayda planı işletmektedir. Bu planların çoğunluğu fonlanmamıştır. Uzun süreli sağlık harcamalarındaki artışa %8 (2014:%7,6) ve %6 (2014:%5,2) hak talebi oranına ilişkin aktüeryal varsayımlar ilavesi ile yukarıda belirtilen tanımlanmış fayda planları için kullanılan muhasebe, önemli varsayımlar ve değerleme sıklığı yöntemleri ile benzeşmektedir. Bilanço tutarları Bilançoda muhasebeleştirilen tutarlar ve yıl boyunca net tanımlanmış fayda yükümlülüğünün hareketleri şu şekildedir: 1 Ocak 2014 Cari dönem servis maliyeti Faiz gideri /(geliri) Kar veya zararda muhasebeleşen toplam tutar Yeniden ölçümler Plan varlıklarının getirisi, Faiz gideri /(geliri) ne dahil edilen rakamlar hariç Demografik varsayımlardaki değişimlerden (kazanç)/(kayıp) Finansal varsayımlardaki değişimlerden (kazanç)/(kayıp) Tecrübe (kazanç)/(kayıp) Diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleşen toplam tutar Çevrim farkları Çalışan katılımları/ödenen primler Plandan fayda ödemeleri 31 Aralık 2014 PwC ABD 2014 Yükümlülüğün bugünkü değeri ‘000 TL Plan varlıklarının gerçeğe uygun değeri ‘000 TL Net Tutar ‘000 TL 708 107 25 (207) (13) 501 107 12 132 (13) 119 - (11) (11) 3 - 3 7 194 - 7 194 204 (11) 193 (31) (8) 2 (73) 8 (29) (73) - 1.005 (294) 711 Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 73 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (g) Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri Plan varlıklarının Yükümlülüğün gerçeğe bugünkü uygun değeri değeri ‘000 TL ‘000 TL 1 Ocak 2015 UMS19(141)(a) UMS19(141)(b) UMS19(141)(c) UMS19(141)(e) UMS19(141)(f) UMS19(141)(g) UMS19(138)(e) 1.005 (294) 711 153 49 (18) 153 31 202 (18) 184 - (33) (33) 4 - 4 10 (16) - 10 (16) (2) (33) (35) 37 (7) (5) (185) 7 32 (185) - 1.235 (528) 707 Cari dönem servis maliyeti Faiz gideri /(geliri) Kar veya zararda muhasebeleşen toplam tutar Yeniden ölçümler Plan varlıklarının getirisi, faiz gideri /(geliri) ne dahil edilen rakamlar hariç Demografik varsayımlardaki değişimlerden (kazanç)/(kayıp) Finansal varsayımlardaki değişimlerden (kazanç)/(kayıp) Tecrübe (kazanç) /kayıpları Diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleşen toplam tutar Çevrim farkları Çalışan katılımları/prim ödemeleri Plandan fayda ödemeleri 31 Aralık 2015 Yukarıda açıklanan net borç aşağıda finanse edilen ve edilmeyen planlar ile ilgilidir: 2015 ‘000 TL Finanse edilen yükümlülüklerin bugünkü değeri 350 (528) (294) Finanse edilen planların açığı 122 56 Finanse edilmeyen yükümlülüklerin bugünkü değeri 585 655 Toplam tanımlanmış fayda emeklilik planları açığı (varlık tavanından önce) 707 711 (iv) İşten ayrılma sonrası faydalar (emeklilik ve sağlık) Önemli tahminler: aktüeryal varsayımlar ve duyarlılık Önemli aktüeryal varsayımlar aşağıdaki gibidir: İskonto oranı Enflasyon Maaş artış oranı Emeklilik maaşları büyüme oranı Sağlık maliyetindeki uzun vadeli artış Hak talebi oranı Raporlama dönemi sonunda emekli: Erkek Kadın Raporlama döneminden 20 yıl sonra emekli: Erkek Kadın PwC 2014 ‘000 TL 650 Plan varlıklarının gerçeğe uygun değeri UMS19(144) Net Tutar ‘000 TL 2015 Türkiye 5,1% 3,0% 4,0% 3,0% 2015 Türkiye ABD 5,2% 4,0% 4,5% 2,8% 8,0% 6% ABD 2014 Türkiye 5,5% 3,5% 4,5% 3,1% 2014 Türkiye ABD 5,6% 4,2% 4,0% 2,7% 7,6% 5,2% ABD 22 25 20 24 22 25 20 24 24 27 23 26 24 27 23 26 Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 74 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (g) UMS19(145)(a) Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri Tanımlanmış fayda yükümlülüğünün ağırlıklı ana varsayımlardaki değişimlere duyarlılığı: Tanımlanmış fayda yükümlülüğünün etkisi Varsayımdaki değişiklik 2015 2014 İskonto oranı Enflasyon Maaş artış oranı Emeklilik maaşları büyüme oranı Sağlık maliyetindeki uzun vadeli artış Hak talebi oranı 0,50% 0,50% 0,25% Varsayımdaki artış 2015 2014 0,3% 0,7% 0,3% +/- 1 yıl 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% Varsayımdaki azalış 2015 2014 Düşüş Artış Artış 8,2% 6,6% 1,8% 2,3% 4,7% 5,2% Artış 9,0% Düşüş 1,7% Düşüş 4,4% 7,2% 2,1% 5,1% Artış: 2,8% 2,5% Düşüş 2,9% 2,7% Artış Artış 5,5% 5,2% 6,3% 5,9% Düşüş 4,8% Düşüş 6,8% 4,3% 6,4% UMS19(145)(b) Yukarıdaki duyarlılık analizleri bir varsayımda değişiklik olurken diğer varsayımların aynı kaldığı esasına dayanmaktadır. Uygulamada, bu pek mümkün değildir ve bazı varsayımları değişiklikleri birbiriyle ilişkilendirilebilir. Önemli aktüeryal varsayımlarla tanımlanmış fayda yükümlülüğü hesaplanırken ( raporlama dönemi sonundaki öngörülen birim kredi yöntemi ile hesaplanan tanımlanmış fayda yükümlülüğünün bugünkü değeri) bilançoda muhasebeleştirilmiş tanımlanmış fayda yükümlülüğü hesaplanmasıyla aynı yöntem hesaplanmıştır. UMS19(145)(c) Yöntemler ve duyarlılık analizinin hazırlanmasında kullanılan varsayımların tipleri önceki döneme göre değişmemiştir. UMS19(142) Bilançodaki tutarlar Plan varlıklarının başlıca kategorileri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 İşlem İşlem gören görmeyen Toplam ‘000 TL ‘000 TL Bilgi teknolojileri 502 - 502 Enerji 557 - Üretim 746 - - 19 Özkaynak aracı Diğer 994 - 557 - - - 746 194 - 194 - 28 31% 19 1.216 37% 28 571 - 916 321 - 321 Özel kesim tahvili (yatırım derecesi) 900 - 900 99 - 99 Özel kesim tahvili (yatırım derecesi olmayan) 68 277 41 110 151 345 18% ABD - 800 800 Türkiye - 247 247 - 419 419 9% 177 111 - 177 111 3.977 1.762 5.739 Nakit ve nakit benzerleri Yatırım fonları Toplam 39% 994 916 1.047 % ‘000 TL Devlet tahvili Özellikli sigorta poliçesi PwC ‘000 TL 2.161 Gayrimenkul UMS19(143) ‘000 TL 1.824 Borçlanma aracı % ‘000 TL 31 Aralık 2014 İşlem İşlem gören görmeyen Toplam 943 20% 31% 697 697 - 246 246 - 190 190 6% 3% 2% 94 77 - 94 77 3% 2% 100% 1.820 1.271 3.091 100% Yukarıda bahsedilen varlıkları Değer A.Ş. tarafından çıkarılan adi hisse senetlerini içermektedir, bu hisselerin gerçeğe uygun değeri 530.000 TL (2014: 410.000 TL) ve Grup tarafından kullanılan arsa ve binaların gerçeğe uygun değeri 550.000 TL (2014: 580.000 TL)’dir. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 75 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (g) UMS19(139)(b) Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri Maruz kalınan risk Tanımlanmış fayda emeklilik planları ve istihdam sonrası sağlık planları nedeniyle Grup birçok riske maruz kalmaktadır, bunlardan en önemli olanlarının ayrıntıları aşağıda verilmiştir: Varlık Plan yükümlülükleri, özel kesim tahvil getirileri referans alınarak ayarlanmış iskonto oranı dalgalanmaları: kullanılarak hesaplanmıştır; eğer plan varlıkları bu getirilerin altında olursa, bu durum bir açığa sebep olur. Hem Türkiye ve ABD planlarında önemli miktarlarda, kısa vadede değişkenlik ve risk getirirken ancak uzun vadede ise özel kesim tahvillerinden daha iyi getiri sağlaması beklenen hisse senetleri bulunmaktadır. Planlar olgunlaştıkça, Grup daha iyi yükümlülükleri varlıklarla daha iyi örtüşen yatırımlar yaparak yatırım riski düzeyini azaltmak niyetindedir. Bu sürecin ilk aşaması 2015 finansal yılında birçok özsermaye aracının satılması ve devlet ve özel kesim tahvillerinin satın alınması ile tamamlanmıştır. Devlet tahviller sadece Türkiye ve ABD devlet tahvillerine yapılan yatırımlardır. Özel kesim tahvilleri Türkiye ve ABD ağırlıklı küresel hisse senetleridir. Ancak, Grup plan yükümlülüklerinin uzun vadeli olmaları ve destekleyici Grup’un gücü sebebiyle, hisse senedi yatırımlarının devam eden bir seviyede planların verimli yönetimi için Grup’un uzun vadeli stratejisinin uygun bir parçası olduğuna inanır. Grup’un aktif-pasif uyumu stratejisi için aşağıdaki detaylara bakınız. UMS19(146) PwC Tahvil getirilerindeki değişiklikler: Kurumsal tahvil getirilerinin azalması plan yükümlülüklerinin arttırsa da, bu artış kısmi olarak planların tuttuğu tahvillerin değerlerindeki artış ile kapanacaktır. Enflasyon riski: Grup’un emeklilik yükümlülüklerinden bazıları maaş artışlarına bağlıdır ve daha yüksek enflasyon daha yüksek yükümlülüğe sebep olmaktadır (çoğu durumda, enflasyon artışları üzerindeki sınırlandırmalar, planları aşırı enflasyona karşı koruma amacıyla bulunmaktadır). Plan varlıklarının önemli bir kısmı ya enflasyondan etkilenmez (sabit faizli tahviller) ya da az oranda etkilenir, bu enflasyonun artması durumunda plan açığında da bir artış olması anlamına gelmektedir. ABD planlarında, emeklilik ödemeleri enflasyona bağlı değildir, bu nedenle daha önemsiz bir risk taşımaktadır. Yaşam beklentisi: Plan yükümlülüklerinin büyük kısmı üyeye yaşam boyu fayda sağlamaktadır, bu nedenle yaşam seviyesinde bir artış planlar yükümlülüklerinde bir artışa neden olacaktır. Bu durum yaşam beklentisindeki değişikliklerin enflasyonist artışlara yüksek hassasiyeti nedeniyle Türkiye planında, özellikle önemlidir. Finanse edilen planlar durumunda, Grup yatırım pozisyonlarının emeklilik planları kapsamındaki yükümlülüklerle uyumlu olan uzun vadeli yatırımlara ulaşmak için geliştirilen bir aktif-pasif uyumu (APU) çerçevesinde yönetilmesini sağlar. Bu çerçevede, Grup’un APU hedefi vadesi gelen fayda ödemeleri ve uygun para birimi ile uyumlu uzun vadeli sabit faizli menkul kıymetlere yatırım yaparak emeklilik yükümlülükleri ile varlıklarını ile dengelemektir. Şirket, yatırımların süresi ve beklenen verim emekliliklerinin yükümlülüklerinden kaynaklı beklenen nakit çıkışlarının nasıl eşleştiğini izler. Grup’un önceki dönemlerde kendi risklerini yönetmek için kullandığı süreçler değişmiştir. Grup, risklerini yönetmek için türev araç kullanmamaktadır. Yatırımlar iyi çeşitlendirilmiştir, tek bir yatırımın başarısızlığının varlığın genel düzeyi üzerinde önemli bir etkisi olmaz. 2015 yılında varlıklarının büyük bir kısmı, hisse senedi ve tahvillerinden oluşmaktadır, ayrıca gayrimenkul, bono, nakit ve yatırım (hedge) fonlarına yatırım yapmaktadır. Grup, hisse senetlerinin kabul edilebilir bir risk seviyesiyle uzun vadede en iyi getiriyi sağladığını düşünmektedir. Hisse senetlerinin çoğunluğu % 60’ı Türkiye ve Avrupa'da, %30’u ABD'de bulunan uluslararası değerli şirket hisseleri ile çeşitlendirilmiştir, kalanı gelişmekte olan piyasalardaki şirketlerdendir. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 76 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (g) UMS19(147)(a) Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri (iv) Tanımlanmış fayda yükümlülüğü ve işveren katkıları Grup, önümüzdeki dokuz yıl içinde emeklilik planı açığını ortadan kaldırmayı hedeflemektedir. Fonlama seviyeleri yıllık bazda takip edilmekte ve mevcut kararlaştırılan katkı oranı Türkiye için emeklilik maaşlarının %14’ü ve ABD'de için %12'sidir. Bir sonraki üç yıllık değerleme 31 Aralık 2016 itibarıyla tamamlanmış olacaktır. Grup son değerleme tarihindeki belirlenen katkı oranlarını kararlaştırılan süre içinde ve önemli derecede artmayacak olan hizmet maliyetlerine dayalı olan düzenli katkıların açığı ortadan kaldırmak için yeterli olduğunu düşünmektedir. UMS19(147)(b) 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren yıla ilişkin sağlanan istihdam sonrası fayda planlarından beklenen katkılar 1.150.000 TL’dir. UMS19(147)(c) Tanımlanmış fayda yükümlülüğünün ağırlıklı ortalama süresi 25,2 yıldır (2014:25,8 yıl). Emeklilik ve işten ayrılma sonrası tıbbi faydalarının indirgenmemiş tutarları beklenen vade analizi aşağıdaki gibidir: 1 yıldan az ‘000 TL UMS19(147)(c) 1-2 yıl arası 2-5 yıl arası ‘000 TL ‘000 TL 5 yıldan daha fazla ‘000 TL Toplam ‘000 TL 31 Aralık 2015 Tanımlanmış fayda yükümlülüğü İşten ayrılma sonrasında sağlanan sağlık faydaları Toplam UMS1(38) 927 2.004 21.947 25.506 127 755 174 1.101 614 2.618 4.775 26.722 5.690 31.196 314 450 1.103 12.923 14.790 69 383 88 538 388 1.491 2.591 15.514 3.136 17.926 31 Aralık 2014 Tanımlanmış fayda yükümlülüğü İşten ayrılma sonrasında sağlanan sağlık faydaları Toplam PwC 628 Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 77 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (h) Karşılıklar UMS1(77) Servis garantileri (i) Yasal davalar (i) Yeniden yapılanma maliyetleri (i) Koşullu yükümlülük (not 14) İyileştirme karşılıkları (i) (i) UMS37(85)(a),(b) UMS1(125) UMS37(85)(a),(b) UMS37(85)(a),(b) UMS37(85)(a),(b) Kısa vadeli ‘000 TL 2015 Uzun vadeli ‘000 TL Toplam ‘000 TL Kısa vadeli ‘000 TL 635 460 - 635 460 920 320 - 920 320 900 - 900 - - - 477 2.472 1.223 1.223 477 1.223 3.695 1.240 - 1.240 2014 Uzun vadeli Toplam ‘000 TL ‘000 TL Bireysel hükümler ve önemli tahminler hakkında bilgi Servis garantileri Karşılık, raporlama dönemi sonunda satılan ürünlerle ilgili olarak halen garanti kapsamında olan ve tahmin edilen garanti talepleri için ayrılır. Bu taleplerin önümüzdeki mali yıl içinde ödenmiş olması bekleniyor. Yönetim talep bilgisine, geçmişteki garanti ve tarihi talep bilgisini ve şu anki trendlerin gelecekteki talep tahminlerinin değişmesini gerektirecek durumları dikkate alarak karar verir. Grup genel olarak kişisel bilgisayar ürünleri için 12 ay garanti vermektedir. Yönetim gelecekteki garanti karşılıklarına, geçmişteki garanti ve talep bilgisini ve şu anki trendlerin gelecekteki talep tahminlerinin değişmesini gerektirecek durumları dikkate alarak karar verir. Cari döneme ilişkin olarak yapılan varsayımlar önceki yıl ile tutarlıdır. Tahmini talepleri etkileyebilecek faktörler Grup’un verimliliği ve kalite girişimlerinin başarısının yanı sıra, parça ve işçilik maliyetleri de içerir. 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla bu karşılığın taşınan değeri 330.000 TL’dir (2014: 450.000 TL). Garanti talepleri yönetimin tahminlerinden % 10 oranında farklı gerçekleşirse, garanti karşılıkları tahmini 33.000 TL yüksek veya daha düşük olurdu ( 2014: 45.000 TL yüksek / düşük ). Yasal davalar Ekim 2015’te BT danışmanlık bölümüne ait bir müşteri tarafından yapılan yasal bir iddia ile ilgili olarak Grup’a karşı bir dava açılmıştır. Yargı davacıya 460.000 TL ödenmesini gerektirmektedir. Bu miktarda bir karşılık ayrılmıştır. Ancak, uygun hukuki danışmanlık aldıktan sonra, direktörler bu karara itiraz etmeye karar vermişlerdir. Temyiz sonucu beklemektedir ve davacıya hiçbir ödeme yapılmamıştır. Temyiz mahkemesinin bu davayı Ağustos 2016 tarihinde görmesi beklenmektedir. Yeniden yapılanma Mobilya imalat bölümünde üretimin azalması (bkz not 8(c)) iki fabrikada 155 adet iş kaybına neden olmuştur. Ekim 2015’te, yerel sendika temsilcileri ile Grup tarafından sunulan gönüllü işten ayrılma tazminat paketi ve katılan personel sayısının yanı sıra, işten çıkarılanlara ödenecek tutarlarında içinde olduğu bir anlaşmada uzlaşma sağlanmıştır. Doğacak toplam personele yapılandırılmasının tahmini maliyeti 1.050.000 TL kadardır. Kira feshi de dahil olmak üzere dağıtılabilecek diğer doğrudan maliyetler, 327.000 TL’dir. Bu maliyetler tamamen cari raporlama döneminde gerçekleşmiştir. Kalan 900.000 TL karşılığın tamamının önümüzdeki 12 ay içinde gerçekleşmesi beklenmektedir. İyileştirme karşılıkları DEĞER Perakende Limited kira süreleri sonunda kiralanan perakende mağazalarını orijinal durumlarına geri çevirmek durumundadır. Bir hüküm herhangi bir özel maliyetleri ortadan kaldırmak için gerekli tahmini harcamaların bugünkü değeri kabul edilmiştir. Bu maliyetler özel maliyetler maliyetinin parçası olarak aktifleştirilir edilmiş ve kira süresi veya varlıkların faydalı ömründen kısa olanı üzerinden amortismana tabi tutulmaktadır. Özel maliyetlerin yerlerinin değişimi için tahmin edilen harcamalarının bugün ki değeri tutarında bir karşılık ayrılmıştır. Bu maliyetler özel maliyetlerin bir parçası olarak aktifleştirilmiştir ve kira ya da varlıkların faydalı ömrü süresinin kısa olanı üzerinden amortismana tabi tutulur. Grup’un benzer karşılıklar için izlediği diğer muhasebe politikaları için not 25(x)’e bakabilirsiniz. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 78 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (h) UMS37(84) Karşılıklar (ii) Karşılıklardaki değişiklikler Çalışan hakları yükümlülükleri hariç her sınıftaki karşılıklarla ilgili hareketler aşağıdaki gibidir: Yeniden yapılanma yükümlülükleri ‘000 TL 2015 UMS37(84)(a) UMS37(84)(b) UMS37(84)(b) Dönem başındaki bakiye İşletme birleşmeleri sebebiyle artışlar Maddi duran varlıklar ilave karşılıkları Kar veya zarara yansıyan - Muhasebeleşen ilave karşılıklar - UMS37(84)(d) - UMS37(84)(e) UMS37(84)(c) UMS37(84)(a) (i) Yasal İyileştirme karşılıklar karşılıkları ‘000 TL ‘000 TL Toplam ‘000 TL - - 920 320 - 1.240 - 450 - - - 450 - - - - 1.035 1.035 268 140 1.785 (330) 1.377 İptal edilen karşılıklar - - (330) - (477) 900 27 477 (223) 635 460 İskontonun zamana yayılması Yıl içinde gerçekleşen Yıl sonundaki bakiye Şarta bağlı yükümlüServis lükler garantileri ‘000 TL ‘000 TL 188 215 (700) 3.695 1.223 Muhasebeleşen gerçeğe uygun değer ölçümleri 17-19 (i) Gerçeğe uygun değer seviyeleri Bu not muhasebeleşen ve finansal tablolarda gerçeğe uygun değeri ile ölçülen finansal olmayan varlıkların gerçeğe uygun değerlerin belirlenmesindeki yargılar ve tahminleri açıklar. Gerçeğe uygun değerin belirlenmesinde kullanılan girdilerin güvenilirliği hakkında bir gösterge sağlamak için, Grup muhasebe standartları çerçevesinde öngörülen üç seviyede varlık ve yükümlülükleri sınıflandırmıştır. Her seviyenin bir açıklaması not 7(h)'de yapılmıştır. Not Seviye 1 ‘000 TL Seviye 2 ‘000 TL Seviye 3 ‘000 TL Toplam ‘000 TL 8(b) - - 13.300 13.300 8(a) - - 47.200 47.200 17.750 17.750 UFRS13(93)(a),(b) 31 Aralık 2015 Yatırım amaçlı gayrimenkuller Ofis binaları – West Harbourcity 17 17 Arsa ve binalar Üretim alanı – Türkiye Üretim alanı – Çin Satış amaçlı arsalar - 250 - 250 - 250 78.250 78.500 Not Seviye 1 ‘000 TL Seviye 2 ‘000 TL Seviye 3 ‘000 TL Toplam ‘000 TL 8(b) - 5.135 4.915 10.050 8(a) - - 32.487 32.487 15.153 15.153 52.555 57.690 8(f) Toplam finansal olmayan varlıklar UMS1(38) 31 Aralık 2014 Yatırım amaçlı gayrimenkuller Ofis binaları – West Harbourcity 17 17 Arsa ve binalar Üretim alanı – Türkiye Üretim alanı – Çin Satış amaçlı arsalar UFRS13(95) PwC - 5.135 Grup’un politikası gerçeğe uygun değer hiyerarşi seviyeleri arasında transferleri raporlama dönemi sonunda yapmaktır. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 79 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (i) UFRS13(93)(c) UFRS13(91)(a),(93)(d) UMS16(77)(a) UMS40(75)(e) Muhasebeleşen gerçeğe uygun değer ölçümleri Yıl boyunca yinelenen gerçeğe uygun değer ölçümlerinden seviye 1 ve 2 arasında herhangi bir transfer olmamıştır. Seviyesinde 3 ölçümlerinden ve seviye 3’e transferler için aşağıdaki (iv)’ye bakınız. (ii) Seviye 2 ve seviye 3 gerçeğe uygun değerlerini belirlemek için kullanılan değerleme teknikleri Grup, en az yılda bir kez yatırım amaçlı gayrimenkullerini ve en az her üç yılda bir de mülkiyetinde olan arsa ve üretim yaptığı binaları (maddi duran varlık olarak sınıflandırılan) bağımsız değerleme yaptırır. Her raporlama dönemi sonunda, yöneticiler en son yapılan bağımsız değerlemeyi baz alarak, her gayrimenkulün gerçeğe uygun değeriyle ilgili değerlendirmelerini günceller. Yöneticiler bir varlığın gerçeğe uygun değerini bir takım makul gerçeğe uygun değeri tahminleri aralığında belirler. Makul değerin en iyi kanıtı benzer özellikler taşıyan varlıklar için aktif bir piyasadaki cari fiyatlardır. Bu bilgilerin mevcut olmadığı durumlarda yöneticiler çeşitli kaynaklardan gelen aşağıdakileri de içeren bilgileri dikkate alır: aktif bir piyasada cari fiyatı olan farklı nitelikte özellikleri olan gayrimenkuller veya daha az aktif piyasalardaki benzer özellikleri olan gayrimenkullerin bu farklılıkları yansıtan düzeltilmiş fiyatları gelecekteki nakit akışlarının güvenilir tahminine göre indirgenmiş nakit akış projeksiyonları bir gayrimenkulün tahmini net piyasa gelirine dayalı aktifleştirilmiş gelir projeksiyonları ve pazar kanıtlarının analizi ile türetilen bir aktifleştirme oranı. Gayrimenkuller için tüm gerçeğe uygun değer tahminleri satış amaçlı elde tutulan araziler hariç seviye 3’e dahildir. Satış amaçlı elde tutulan arazilerin Seviye 2 gerçeğe uygun değeri satış karşılaştırma yaklaşımı kullanılarak elde edilmiştir. Bu yaklaşımın altındaki kilit girdiler içinde cari yılda bu bölgede gerçekleşen bir çok arazi satışlarından elde edilen metrekare başına fiyat vardır (konum ve boyut). UFRS13(93)(e) (iii) Önemli gözlemlenemeyen girdiler kullanılarak bulunan gerçeğe uygun değer ölçümleri (seviye 3) Aşağıdaki tablo yinelenen seviye 3 rayiç değer ölçümlerinin 31 Aralık 2014 ve 31 Aralık 2015 tarihlerinde sona eren dönemlerdeki değişikliklerini göstermektedir: Ofis binaları ‘000 TL UMS1(38) UFRS13(93)(f) PwC * Üretim Tesisleri Türkiye Çin ‘000 TL ‘000 TL Toplam ‘000 TL Açılış bakiyesi, 1 Ocak 2014 Satın alımlar Çıkışlar Envantere sınıflandırılanlar Kar veya zararda muhasebleştirilen tutarlar Amortisman ve değer düşüklüğü Diğer gelirlerde muhasebeleştirilen kazançlar* Diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen kazançlar Kapanış bakiyesi 31 Aralık 2014 3.470 810 (112) (250) 27.043 2.584 (424) - 12.357 1.780 - 42.870 5.174 (536) (250) - (1.100) (440) (1.540) 997 - - 997 4.915 4.384 32.487 1.456 15.153 5.840 52.555 Seviye 2’den transferler Satın alımlar Çıkışlar Kar veya zararda muhasebleştirilen tutarlar Amortisman ve değer düşüklüğü Diğer gelirlerde muhasebeleştirilen kazançlar* Diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen kazançlar Kar veya zararda muhasebleştirilen tutarlar 5.135 1.900 - 10.585 (550) 2.247 - 5.135 14.732 (550) - (1.360) (855) (2.215) 1.350 - - 1.350 13.300 6.038 47.200 1.205 17.750 7.243 78.250 2015 1.350 - - 1.350 2014 997 - - 997 kâr veya zararda muhasebeleştirilen raporlama dönemi sonunda elde tutulan varlıklara dağıtılan gerçekleşmemiş kazanç veya (kayıplar) (yukarıdaki diğer gelirlerin içinde muhasebeleştirilen kazanç ve kayıplara dahil edilmiştir). Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 80 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (i) UFRS13(93)(d) UFRS13(93)(d) Muhasebeleşen gerçeğe uygun değer ölçümleri (iv) Seviye 2 ve seviye 3arasında transferler ve değerleme yöntemlerindeki değişiklikler Grup yıl içerisinde Türkiye’de bir ofis binasının geliştirilmesine başlamıştır. Gelişme büyük ölçüde binanın net kiralanabilir alanını genişletmesi ve 2016 yılı başlarında tamamlanması beklenmektedir. Yeniden yapılanma öncesi bina bölgede benzer karşılaştırılabilir özellikleri olan gayrimenkullerin satışlarına dayalı satış karşılaştırma yaklaşımı kullanarak değerlenmiştir. Bu ölçüm Seviye 2 gerçeğe uygun değer ölçümüdür. Geliştirme sonrasında, Grup yapım aşamasındaki gayrimenkul için değerleme tekniğini gözden geçirmek zorundadır. Revize edilecek değerleme tekniği önemli gözlemlenemeyen girdiler kullanır. Buna göre, gerçeğe uygun değer ölçümü seviyesinde 3. sınıfa dahil edilmiştir. İnşaat halindeki binanın revize değerleme tekniği tamamlanmış ofis binası ve indirimlerin gerçeğe uygun değerini tahmin eder: bir piyasa katılımcısı tarafından yapılan tahmini inşaat ve tamamlanma için diğer masraflar ve bir piyasa katılımcısının gayrimenkulün tamamlanması için gereken elde tutma ve geliştirme için beklenen kar marjı, gayrimenkulün 31 Aralık 2015 tarihindeki durumuna dayandırılmaktadır. Yukarıda açıklanan dışında yıl boyunca değerleme tekniklerinde değişiklik olmamıştır. UFRS13(93)(d),(99) (v) Değerleme girdileri ve gereğe uygun değer ilişkisi Aşağıdaki tablo tekrarlanan Seviye 3 ölçümleri için kullanılan gözlemlenemeyen girdiler ile ilgili sayısal bilgileri özetlemektedir: Uygulanan değerleme yöntemleri için yukarıdaki (ii) kısmına bakınız. UFRS13(91)(a),(93)(d), (h)(i) Açıklama Kiralanan ofis binaları Gerçeğe uygun değer 31 31 Aralık Aralık Gözlemlene2015 meyen 2014 ‘000 TL ‘000 TL girdiler * 7.765 4.915 İskonto oranı Nihai getiri Yeniden geliştirilen ofis binaları Üretim tesisleri Türkiye PwC 5.535 yoktur – Seviye 2 gerçeğe uygun değer 47.200 Girdi aralığı (ağırlıklandırılmış olasılık ortalaması) 2015 4% - 5% (4,8%) 2014 3% - 4% (3,6%) 6% - 7% (6,6%) 5,5% - 6% (5,8%) Aktifleştirme oranı 4% - 4,5% (4,4%) Beklenen boş durma oranı 9% - 10% (9,2%) Kira artış oranı 3% - 3,6% (3,2%) Tahmini tamamlanma maliyeti 3.230.000 TL 3.510.000 TL (3.395.000 TL) Gayrimenkul12.5% of lerin Gayrimenkulün tamamlanması değeri için gereken elde tutma ve geliştirilmesi, için beklenen tahmini kar marjı 32.487 İskonto oranı Nihai getiri 6% - 7% (6,7%) 8% - 9% (8,2%) Gözlemlenemeyen girdilerin gerçeğe uygun değerle ilişkisi Daha yüksek iskonto oranı ve nihai getiri oranı daha, düşük gerçeğe uygun değer 4% - 4,5% Daha yüksek (4,2%) aktifleştirme oranı ve beklenen boş durma 8% - 10% oranı, daha düşük (8,7%) gerçeğe uygun değer 2% - 2,5% Yüksek kira artış (2,2%) oranı, yüksek rayiç değer n/a Yüksek tahmini maliyetler daha düşük gerçeğe uygun değer n/a Yüksek gerekli kar marjı daha düşük gerçeğe uygun değer 8% - 9% Daha yüksek iskonto (7,7%) oranı ve nihai getiri oranı, daha düşük 9,5% - 10% gerçeğe uygun (9,7%) değer Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 81 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (i) Muhasebeleşen gerçeğe uygun değer ölçümleri UFRS13(91)(a),(93)(d), (h)(i),(ii) Açıklama Üretim tesisleri Çin Gerçeğe uygun değer 31 31 Aralık Aralık 2015 2014 Gözlemlene‘000 ‘000 TL meyen TL girdiler * 17.750 15.153 İskonto oranı Nihai getiri Girdi aralığı (ağırlıklandırılmış olasılık ortalaması) 2015 10% - 12% (11%) 2014 9% - 10% (9,4%) 14% - 15% (14,3%) 13% - 14% (13,2%) Gözlemlenemeye n girdilerin gerçeğe uygun değerle ilişkisi Daha yüksek iskonto oranı ve nihai getiri oranı, daha düşük gerçeğe uygun değer Gözlemlenemeyen girdilerin gerçeğe uygun değere önemli bir etkisi olmamıştır. UFRS13(93)(h)(i) * UFRS13(93)(g) (vi) Değerleme süreci Grup, yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değerinin belirlenmesi için her mali yılın sonunda ve diğer arazi ve binalar için ise en az üç yılda bir, bağımsız ve nitelikli eksperlerle çalışmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla, yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değerleri ABC Gayrimenkul Haritacılar Limited (ABC Gayrimenkul) tarafından belirlenmiştir. 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla maddi duran varlık olarak sınıflandırılan arazi ve binalar için değerleme bir yönetici tarafından yapılmıştır. Bu arazi ve binalar için en son bağımsız değerleme 31 Aralık 2014 tarihinde yapılmıştır. Grup tarafından kullanılan seviye 3 girdileri şu şekilde türetilmekte ve değerlendirilmektedir: Kiralanan ofis binaları – iskonto oranı, nihai getiri, beklenen boş durma oranı, kira artış oranı girdileri ABC Gayrimenkul ya da yöneticilerce karşılaştırılabilir işlemler ve sektör verileri kullanılarak belirlenmektedir. Geliştirilmekte olan ofis binaları – Tamamlanma maliyetleri ve kar marjı ise ABC Gayrimenkul tarafından 31 Aralık 2015 tarihindeki piyasa koşullarına dayandırılarak belirlenmiştir. Tahminler yönetimin deneyimi ve piyasa koşulları bilgisine dayanarak Grup tarafından geliştirilen bütçeler ile tutarlıdır. Seviye 2 ve 3 gerçeğe uygun değerlerindeki değişimler CFO, denetim komitesi ve değerleme ekibi arasındaki altı aylık değerleme toplantısı sırasında her raporlama tarihinde analiz edilmektedir. Bu toplantının bir parçası olarak ekip gerçeğe uygun değer hareketlerinin nedenini açıklayan bir rapor sunmaktadır. UMS40(75)(e) UMS16(77)(a),(b) Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülüklerin tek bir notta açıklanması Finansal raporların kullanıcılar mali raporda çeşitli notlar arasında kaybolmak zorunda kalmadan işletmenin finansal varlık ve yükümlülüklerle ilgili tüm bilgilere hızlı bir şekilde erişebilmek istediklerini belirtmişlerdir. Bu nedenle, finansal ve finansal olmayan kalemleri ayrı ayrı sunulduğu şekliyle notları yapılandırdık. Ama bu durumun muhasebe standartlarının herhangi bir zorunluğu olmadığı bilinmelidir. Muhasebe politikaları, tahminler ve varsayımlar Sayfa 23 açıklandığı gibi bizim görüşümüzce önemli varsayımlar ve tahminler ile ilgili muhasebe politikaları ayrı notlarda gösterilmek yerine ilgili öğeleri ile birlikte açıklanmasıdır. Ancak bu formatta zorunlu değildir. Muhasebe politikaları ile ilgili genel açıklamalar için not 25’e bakınız. Önemli muhasebe politikaları, tahminler ve varsayımlar ile ilgili açıklamalara not 11’de yer verilmiştir. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 82 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Maddi duran varlık sınıfları UMS16(37) (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h) Maddi duran varlıklar sınıfı işletmenin operasyonlarında benzer nitelikte ve kullanımda olan varlıkların Gruplanmasıdır. UMS 16 paragraf 37 aşağıdaki örnekleri vermektedir: Arsa Arsa ve bina Makine Gemiler Uçak Motorlu taşıtlar Mobilya ve demirbaşlar Ofis ekipmanları Her şirketin kendi bireysel operasyonlarına bağlı olarak farklı sınıfları olacak. Ayrı olarak gösterilecek sınıflar aynı zamanda önemlilik ilkesine de dayanmaktadır. Ancak, bir işletmenin 'tesis ve ekipmanları' farklı nitelik ve kullanımı olan varlıkları içerecektir. Bu nedenle UMS 16’ya göre sadece ‘arsa ve bina’, ‘tesis ve ekipmanlar’ olarak iki sınıf sunmak yeterli olmayacaktır. Bunun yerine şirketler daha detaylı kırılımlar sunmalı ya da alternatif olarak, şirketin tek bir maddi duran varlık sınıfına sahip olmasına ilişkin özel açıklamalarda bulunmalıdırlar. Değer düşüklüğü Değer düşüklüğü testi – varsayımların açıklanması UMS36(132) UMS36(134) Bir işletme bütün önemli varlıklar ve nakit yaratan birimlerin geri kazanılabilir tutarın dönem içerisinde belirlenmesinde kullanılan varsayımları açıklamak konusunda teşvik edilmektedir. Şerefiye veya sınırsız yararlı ömrü olan maddi olmayan duran varlık defter değerine dahil edildiği gibi durumlarda, asgari olarak, UMS 36 paragraf 134 gereğince nakit üreten biriminin geri kazanılabilir tutarını ölçmek için kullanılan tahminler hakkında bilginin dipnotlarda açıklanması gerekir. Önceki yıl geri kazanılabilir tutar hesaplaması UMS36(136) Bir nakit üreten birimin (birimler Grup’unun) geri kazanılabilir tutarının bir önceki dönemde yapılan en son detaylı hesaplaması, UMS 36 paragraf 24 ve 99 uyarınca) belirtilen bazı kriterlerin karşılandığı durumda cari döneme taşınabilir ve o birimin (birimler Grup’unun) değer düşüklüğü testinde kullanılabilir. Bu durumda, UMS 36 paragraf 134 ve 135 uyarınca yapılacak açıklamalar, bu birimin (birim Grup’unun) taşınan geri kazanılabilir tutarının hesaplaması ile ilgili bilgiler yapılması gereken açıklamalara dahildir. Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri Netleştirme UMS12(74) UMS12(76) PwC Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri, sadece şu durumlarda mahsup edilir: (a) cari vergi varlık ve yükümlülüklerinin netleştirilmesi yasal olarak tanınan haktır ve (b) ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri aynı vergi otoritesi tarafından belirlenen gelir vergisi ile ilişkilidir ya: (i) aynı vergiye tabi işletmedir ya da, (ii) vergiye tabi işletmeler farklı işletmeler olmakla birlikte bu işletmeler, ertelenmiş vergi borçlarının ve varlıklarının önemli bir miktarının ödeneceği veya geri kazanılacağı tahmin edilen gelecek her dönem itibarıyla, vergi borçlarını ve vergi alacaklarını ya net esasa göre yerine getirecek ya da tahsilat ve ödemeyi ayrı ayrı ancak aynı zamanda yapacaktır. Konsolide bir şirkette şirketler arasında netleştirmeyi sağlayan koşulların, işletmelerin vergi konsolide bir Grup’un parçası olmadıkça nadir olması muhtemeldir, biz not 8(d)’de açıklandığı üzere DEĞER A.Ş.’nin bu durumda olduğunu varsaydık. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 83 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Geçici farklara göre mutabakat açıklanması UMS12(81)(g) UMS 12 her tür geçici farkın ve kullanılmamış vergi zararları ve vergi indirimi ile ilgili aşağıdaki açıklamaların yapılmasını gerektirir: ( a) sunulan her dönem için muhasebeleştirilen ertelenmiş vergi bakiyeleri ( b) bilançoda yansıtılan tutarların değişikliklerden belirgin değilse, kâr veya zararda muhasebeleştirilmiş ertelenmiş vergi geliri ya da gideri tutarları Bu bilgiler, çeşitli yollarla sunulabilir. DEĞER A.Ş. geçici fark türüne göre bir mutabakat bilgisi sağlamayı seçmiştir. Gerekli tüm açıklamaları yapılır. Ancak, gerekli açıklamalar yapıldığı sürece diğer formatlarda eşit derecede kabul edilebilir. Satış amaçlı elde tutulan varlıklar UFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler ya da UMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu standartlarında satış amacıyla elde tutulan varlık Gruplarının bireysel olarak satış amacıyla elde tutulan varlıklardan ayrı olarak sunulmasını gerektiren bir hüküm bulunmamaktadır. DEĞER UFRS Plc, bu nedenle bilançoda tek bir kalem olarak satış amaçlı elde tutulan bireysel varlıkları ile satılacak varlık Gruplarını birlikte sunmuş fakat ayrı notlarda ilişkili açıklamaları sağlamıştır. Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri UMS37(1)(c),(5)(d) Çalışanlara sağlanan faydalara UMS 37 ile değil UMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar standardı tarafından ele alınır. Ancak, çalışanlara sağlanan faydalar tutarları da bu yükümlülüklerle ilgili gelecekteki ödemelerin zamanlaması ya da tutarlar belirsiz olduğu için bilançoda karşılıklar olarak sınıflandırılabilir. Alternatif olarak diğer borç olarak sınıflandırılabilir (miktar ve zamanlama belirli ise) ya da bu yayında yaptığımız gibi, bilançoda ayrı bir satır olarak sunulabilir. Eğer çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri ile ilgili muhasebeleştirilen tutarlar önemli ise, şirketler rakamların nasıl sunulduğuna bakılmaksızın UMS 37 tarafından gerekli bilgileri vermelidir. Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülüklerin uzun vadeli olarak sınıflandırılması UMS1(69) Eğer şirketin çalışanlara sağlanan fayda yükümlülüklerini 12 ay içerisinde ödeyeceğine ilişkin bir ihtimal yoksa kısa dönemli olup olmadığına bakılmaksızın tüm çalışanlara sağlanan fayda karşılıkları uzun vadeli yükümlülük olarak sınıflandırılır. Örneğin bu şu anlama gelir, çalışanların uzun vadeli hizmet hakları ya da gelecek 12 içerisindeki yıllık izin tahakkuklarına ilişkin yükümlülükler çalışanların bu haklarını daha uzun bir dönemde alacakları beklense bile kısa vadeli yükümlülük olarak sınıflandırılmalıdır. Tanımlanmış fayda planları UMS19(135) UMS19(136)-(138) UMS 19 Çalışanlara Faydalar’da tanımlanmış fayda planlarına ilişkin altı çizilen bazı açıklama gereklilikleri vardır: (a) planlarının özelliklerini ve ilgili risklerin açıklamak, (b) planlarlardan kaynaklanan finansal tablolarda yer alan tutarların belirlenmesi ve açıklanması, (c) planların tutarlarının, zamanlamasını ve belirsizliğinin işletmenin gelecekteki nakit akışlarını nasıl etkileyebileceğini açıklar. Bu amaçların karşılanması için işletmeler açıklamaların ne detayda olacağına karar vermek için vaka bazında düşünmelidirler. Ek bilgiler ya da daha fazla detay bazı durumlarda gerekli olabilir. Ancak, finansal tablo hazırlayıcılarının UMS 19 kapsamındaki gerekli açıklamaların tümü için de önemlilik ilkesinin geçerli olduğunu akılda tutması gerekir. Gerçeğe uygun değer ölçümleri UFRS13(B35)(g) PwC Gayrimenkuller genellikle tek olurlar ve düzenli olarak işlem görmezler. Sonuç olarak, benzer varlıklar için gözlenebilir giriş verilerinin eksikliği vardır. Gayrimenkullerin gerçeğe uygun değer ölçümleri bu nedenle genellikle Seviye 2 veya Seviye 3 olarak kategorize edilecektir. Bir gerçeğe uygun değer ölçümü Seviye 2 ölçüm olarak sınıflandırılmasının uyun olup olmaması bireysel durumlara ve şartlara bağlıdır. 'Seviye 2' girdilerin örnekleri benzer özellikler için aktif piyasalardaki son işlemlerden elde edilen benzeri aktif bir pazarın benzer bir konumda özelliklere veya özellik getirilerine göre metrekare başına satış fiyatı içerir. Piyasa bazlı verilere önemli düzeltmeler yapılıyor ise, ya da diğer önemli girdiler gözlemlenemeyen girdiler olduğunda, değerleme seviyesinde 3 olarak kategorize edilebilir. Varlıklar az gelişmiş piyasada bulunuyorsa, bu da bir 'Seviye 3' sınıflandırılması için gösterge olacaktır. Cari satışlar baz alınarak yapılmış 2. Seviye olarak sınıflandırılmış ölçüm düzeyinde bölgede benzer özellikleri olan varlıklarla ilgili daha sonra satış yapılmadığında sınıflandırma gerekecektir. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 84 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Tipik bir çeşitlendirilmiş bir üretim şirketi olarak, DEĞER A.Ş.’nin sadece sınırlı sayıda gerçeğe uygun değeri ile ölçülen varlık ve yükümlülüklerin vardır. Biyolojik varlıkları kapsayan alternatif açıklamalar için lütfen Ek C.'ye bakınız. Maddi duran varlıklar, Yatırım amaçlı gayrimenkuller ve Maddi olmayan duran varlıkların UFRS 13 uygulamalarına ilişkin gerekliliklerin daha detaylı açıklamalarına PwC Manual of Accounting Bölüm 5 Gerçeğe uygun değer kısmına başvurabilirsiniz. Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Yatırım amaçlı gayrimenkuller Örneklenmeyen konular İlgili açıklama ve referanslar UMS40(75)(c) Yatırım amaçlı gayrimenkul sınıflandırmasının zor olması Yatırım amaçlı gayrimenkuller, şirketin kendi mülkiyetinde kullandığı gayrimenkuller ve işin normal akışı içinde satılmak için elde tutulan gayrimenkullerin ayrım kriterlerini açıklayın. UMS40(77) Değerlemelere yapılan düzeltmeler Elde edilen değerleme ve düzeltilmiş değerleme arasında mutabakat açıklayın. UMS40(75)(f) Farklı yöntemlerle ölçülen sınıflar arasından yatırım amaçlı gayrimenkul satışları (UMS 40 paragraf 32C) Kar veya zararda muhasebeleştirilen gerçeğe uygun değerdeki kümülatif değişikliği açıklayın. UMS17(56)(b) Dönem içerisinde gelir olarak muhasebeleştirilen şarta bağlı kiralar Eğer açıklanabiliyor ise tutarları açıklayın. UMS40(75)(b) Yatırım amaçlı gayrimenkul olarak sınıflandırılan faaliyet kiralamaları Yatırım amaçlı gayrimenkul olarak sınıflandırma şartlarını ve gerçeğe uygun değer modelinin uygulanıp uygulanmadığını açıklayın. UMS40(78) Sürekli olarak gerçeğe uygun değerden ölçülemeyen yatırım amaçlı gayrimenkuller Tutarları ayrı ayrı tutarları açıklayın ve gayrimenkul hakkında ek bilgi sağlayın. UMS40(79) Şirketin yatırım amaçlı gayrimenkullerini maliyet değerlerinden taşıma politikası benimsemesi Amortisman yöntemleri, faydalı ömürler ve benzeri gibi ek bilgileri açıklayın. Maddi olmayan duran varlıklar Örneklenmeyen konular İlgili açıklama ve referanslar UMS38(122)(a) Faydalı ömürleri sınırsız olan maddi olmayan duran varlıklar Varlıkların sınırsız faydalı ömre sahip olduğuna dair değerlendirilmede önemli rol oynayan faktörleri ve varlığın defter değerini açıklayın. UMS38(122)(b) Bireysel olarak önemli olan maddi olmayan duran varlıklar Varlıkları, defter değerini ve kalan amortisman süresi açıklamaktadır. UMS38(122)(c) Devlet teşviki yoluyla elde edilen maddi olmayan duran varlıklar İlk muhasebeleştirmedeki gerçeğe uygun değeri, cari taşınan değeri ve varlığın maliyetinden mi yeniden değerlenen tutarından mı taşındığını açıklayın. UMS38(122)(d) Yükümlülükler için teminat olarak verilen ve / veya kısıtlanan maddi olmayan duran varlıklar Mevcudiyeti ve taşınan değerleri açıklayın. UMS38(122)(e) Maddi olmayan duran varlıkların elde edilmeleri karşılığında sözleşme taahhütleri Tutarı açıklayın. Yeniden değerleme modeliyle ölçülen maddi olmayan duran varlıklar UMS 38 (124)'de belirtildiği gibi ek açıklamalar sağlayın. UMS38(124) PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 85 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Değer düşüklüğü ve şerefiye Örneklenmeyen konular İlgili açıklama ve referanslar UMS36(126)(b)-(d),(129) Diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen değer düşüklüğü giderleri ve iptalleri Diğer kapsamlı gelirde muhasebeleşen değer düşüklüğü zararlarını açıklayın (uygulanabilir olan yerlerde bölümlere göre). Muhasebeleşen değer düşüklüğü iptallerini açıklayın (kar veya zarar tablosu ve diğer kapsamlı gelir, uygulanabilir olan yerlerde bölümlere göre). UMS36(131) Bireysel olarak önemli olmayan değer düşüklüğü zararları veya iptalleri Toplu değer düşüklüğü ve iptalleri hakkında bilgi verin. UMS36(133) Dağıtılmamış şerefiye Miktarı ve şerefiyenin dağıtılamamasının nedenlerini açıklayın (aşağıdaki örneğe bakınız). UMS36(134) Faydalı ömürleri sınırsız olan maddi olmayan duran varlıklar – değer düşüklüğü açıklamaları Bu yayında şerefiye için gösterilenlere benzer açıklamalar yapın. UMS36(134)(d),(e) Şerefiye ve sınırsız yararlı ömre sahip maddi olmayan duran varlıklar: geri kazanılabilir tutarın satış masrafları düşülmüş gerçeğe uygun değer olması UMS 36 (134)'de belirtildiği gibi ek açıklamalar yapılır. Gösterim için aşağıya bakınız. UMS36(135) Şerefiye ve farklı NÜB’lere dağıtılan sınırsız yararlı ömre sahip maddi olmayan duran varlıklar, her NÜB’e dağıtılan tutarın önemsiz olduğu durumlar Toplam taşınan tutarlar esas alınarak yapılan değer düşüklüğü testi hakkında bilgi veriniz. Diğer finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Örneklenmeyen konular İlgili açıklama ve referanslar UMS12(82) İşletmenin mevcut veya önceki dönemde zarar ettiği durumlarda ertelenmiş vergi varlıklarının tanınması Yansıtılan ertelenmiş vergi varlıkların tutarı ve tanınmasını destekleyen kanıtların niteliğini açıklayın. UMS2(36) Satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değerden taşınan stoklar Satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değerden taşınan stokların tutarını, indirilen tutarların ters çevrilmesini ve yükümlülükler için teminat olarak verilen stokları ile ilgili açıklama yapın. UMS19(140)(b) Tanımlanmış fayda planları: geri ödeme hakları Bu bilginin ayrı olarak bilançodaki tutarlarla mutabakatının açıklanması gerekir. UMS19(148),(149) Çok sayıda işverenin olduğu ve Grup planları UMS 19 (148) ve (149)'da belirtildiği gibi ek bilgiler sağlanır. UMS37(92) Karşılıklar: Açıklama yapılmasının sakıncalı olması sebebiyle bilgi verilmemesi Bu gerçeği, daha fazla bilginin neden açıklanmadığı neden anlaşmazlık olduğu ve nedenleri genel niteliği açıklanır. UFRS13(93)(i) Finansal olmayan varlıkların gerçeğe uygun değeri: mevcut kullanımın en yüksek ve en iyi kullanımdan farklı olması. Mevcut kullanımın neden en yüksek ve en iyi kullanımdan farklı olduğunu açıklayın. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 86 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler Şirket ile ilişkili olduğunda aşağıdaki ilave bilgilerin verilmesi faydalı olabilir: Faydalı ömürleri sınırsız olan maddi olmayan duran varlıklar UMS38(122)(a) Tanımlamak ve ayırt etmek için marka kullanılmıştır (ürün ismi; taşınan değeri 2.345.000 TL), markanın kalan yasal ömrü 5 yıldır ancak her on yılda bir küçük bir maliyetle yenilenebilmektedir. Grup sürekli olarak bu markayı yenilemek niyetindedir ve bunu yapabileceğini delillerle destekler. Ürünün yaşam döngüsü çalışmaları, pazar ve rekabet eğilimleri analizi ürünün belirsiz bir süre için Grup’a net nakit girişi sağlayacağı kanıtlanmıştır. Bu nedenle, marka, amortismana tabi olmadan maliyet bedeli taşınır, ancak not 25 (j) uyarınca değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Dağıtılmamış şerefiye UMS36(133) Kısa bir süre raporlama döneminin bitiminden önce, şirket XYZ Limited adında bir şirket satın aldı. Satın alımdan kaynaklanan CUXX tutarında şerefiye henüz bir veya daha fazla NÜB’e tahsis edilmemiştir. XYZ faaliyetleri, Güney Amerika ve Kuzey Amerika’daki NÜB'lere dahil edilecek, ancak yönetim henüz ilgili NÜB'ler arasındaki şerefiye tahsisini kesinleştirmemiştir. Geri kazanılabilir değerin satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değer olması UMS36(134)(c) Yönetim XYZ NÜB biriminin dayanak varlıkların geri kazanılabilir değerinin satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değer olarak belirlemiştir. Değerlemede kullanılan gözlenemeyen girdiler nedeniyle, değerleme gerçeğe uygun değer hiyerarşisinde Seviye 3 olarak kabul edilir. Hiçbir değer düşüklüğü tespit edilmiştir. Yönetimin, nakit üreten birimlerde satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değer belirlemek için kullanılan önemli varsayımları şöyledir: Ana varsayımla ilişkilendirilen değer UMS36(134)(e)(i),(ii) NÜB XYZ PwC Gözlemlenemeyen girdiler Ana varsayımın belirlenmesindeki temel yaklaşım 2015 2014 Elden çıkarma maliyeti (‘000 TL) 250 TL 320 TL Varlığın elden çıkarılması için şirketin deneyimi ve sektör karşılaştırmalarına dayalı tahmin yapılmıştır. Satış tutarı (%) 2.7 3.3 Yıllık ortalama büyüme oranı geçmiş performans ve pazar gelişmeleri ile ilgili yönetimin beklentilerine dayanmaktadır. Satış fiyatı (%) 1.4 1.9 Beş yıllık tahmini süre içinde yıllık ortalama büyüme oranı, mevcut sektör eğilimlerine dayalı ve her bölge için uzun vadeli enflasyon tahminlerini içermektedir. Yeniden yapılanma girişimlerinden indirilen maliyetler (‘000 TL) 2.900 TL 2.500 TL Tahmini maliyet indirimleri yönetimin yargı ve benzeri yeniden yapılanma girişimleri ile geçmiş tecrübelerine dayanmaktadır. Nakit akışı tahmini süresi 5 yıl 5 yıl Yönetim tarafından hazırlanan 5 yıllık tahminler yönetim kurulu tarafından gözden geçirilmiş/onaylanmıştır. Vergi sonrası iskonto oranı (%) 11.7 11.4 Bölümler ve faaliyet gösterilen ülkelere özgü riskleri yansıtmaktadır. Uzun vadeli büyüme oranı (%) 2.7 2.6 Bu bütçe döneminden sonraki tahmini nakit akışlarını hesaplamak için kullanılan ağırlıklı ortalama büyüme oranıdır. Oran endüstri raporlarında yer alan tahminlerle tutarlıdır. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 87 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler PwC Manual of Accounting Daha fazla bilgi için PwC Manual of Accounting’deki aşağıdaki bölümlere bakabilirsiniz: (a) Bölüm 20 Stoklar: Açıklamalar (b) Bölüm 26 Bağlı ortaklıkların, işletmelerin ve duran varlıkların elden çıkarılması: Satış amaçlı elde tutulan duran varlıklar - Açıklamalar (c) Bölüm 16 Maddi Duran Varlıklar: Açıklamalar (d) Bölüm 17 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller: Açıklamalar (e) Bölüm 13 Vergi: Notlardaki açıklamalar (f) Bölüm 18 Varlıklarda Değer Düşüklüğü: Açıklamalar (g) Bölüm 21 Karşılıklar ve Şarta Bağlı Yükümlülükler: açıklama gereklilikleri - Karşılıklar (h) Bölüm 11 Çalışan Hakları: Açıklamalar (i) Bölüm 5 Gerçeğe uygun değer: UFRS 13 uygulaması Maddi Duran Varlıklar, Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller, Maddi olmayan duran varlıklar ve değer düşüklüğü testi. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 88 Gelir vergisi gideri UMS1(106)(d) UMS1(79)(a)(ii) IAS1(79)(a)(ii) UMS1(79)(a)(ii) 9 Özkaynak 9 (a) Paylara bölünmüş sermaye ve pay ihraç primi 1 2015 2014 Payları Not Payları Adi pay senetleri Tamamı ödenmiş Kısmen ödenmiş 2.88 TL Gecikmiş ödemeler Tamamı ödenmiş % 7 itfa edilemez kar paylı öncelikli imtiyazlı pay senetleri (i) 2014 ‘000 TL (iii) 63.016.156 - 58.461.075 1.250.000 83.104 - 58.953 3.600 - - - (100) (i) 63.016.156 59.711.075 83.104 62.453 (ii) - 500.000 - 1.523 63.016.156 60.211.075 83.104 63.976 Toplam paylara bölünmüş sermaye ve pay ihraç primi UMS1(106)(d) 2015 ‘000 TL Adi pay senetlerindeki hareketler: Not Pay adedi (bin) İtibari Pay ihraç değeri primi ‘000 TL ‘000 TL Toplam ‘000 TL Detaylar UMS1(79)(a)(iv) UMS1(79)(a)(iv) UMS32(35),(39) UMS12(81)(a) UMS1(79)(a)(iv) Zorunlu olmayan açıklama PwC 1 Ocak 2014 Açılış bakiyesi Çalışan pay senedi plan ihracı Temettü yeniden yatırım plan ihracı 31 Aralık 2014 Bakiyesi Temettü yeniden yatırım plan ihracı Nihai pay alım çağrısı; pay başına 1.12’den 1.250.000 kısmen ödenmiş pay senetleri Geç yapılan ödemeler Açık opsiyonların kullanımı – elde edilen getiri Bağlı ortaklık alımı Bedelli pay ihracı Eksi: Pay ihracından kaynaklanan işlem maliyetleri Doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilen ertelenmiş vergi borcu 31 Aralık 2015 Bakiyesi 21 (iv) 59.468 143 100 59.468 143 100 1.628 655 559 61.096 798 559 (iv) 59.711 94 59.711 94 2.742 471 62.453 565 (iii) (iii) - - 1.400 100 1.400 100 (v) 14 (vi) 228 1.698 1.285 228 1.698 1.285 975 8.117 6.423 1.203 9.815 7.708 63.016 63.016 20.228 83.244 - - (200) (200) 63.016 63.016 60 20.088 60 83.104 Pay ihracı ve kısmen ödenmiş payların alım çağrısının amacı mobilya perakende bölümünü kurmayı, Springfield üretim tesislerini genişletmeyi, DEĞER Elektronik Grup’tan pay satın almayı finanse etmek için alınmış olan borçların ödenmesidir. Diğer pay ihraçlarından elde edilen fonlar genel işletme sermayesi amaçlı kullanılmıştır. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 89 Özkaynak UMS1(106)(d) (a) Paylara bölünmüş sermaye ve pay ihraç primi UMS1(106)(d) (ii) % 7 İtfa edilemez kar paylı öncelikli imtiyazlı pay senetlerindeki hareketler Not Pay adedi (bin) İtibari Pay ihraç değeri primi ‘000 TL ‘000 TL Toplam ‘000 TL Detaylar UMS1(79)(a)(iv) UMS1(79)(a)(iv) UMS12(81)(a) UMS1(79)(a)(iv) UMS1(79)(a)(iii),(v ) 1 Ocak 2014/31 Aralık 2014 Açılış bakiyesi Piyasadan geri alınan ve iptal edilen paylar Geri alım işlem maliyeti Doğrudan özkaynakta muhasebeleştirilen cari vergi borcu Geçmiş yıl karlarına transfer 31 Aralık 2015 Bakiyesi (vii) (vii) (vii) (vii) 500 (500) - 500 (500) - 1.023 (850) (45) 1.523 (1.350) (45) - - 15 (143) - 15 (143) - (iii) Adi pay senetleri Adi pay senetleri 1 TL’lik itibari değere sahiptirler. Elinde bulunduranlara temettü alma ve şirket tasfiye gelirlerinin pay adedi ve paylar üzerindeki tutarlar üzerinden ödenen tutarlar oranında paylaşılması hakkını verirler. Bu haklar finansal borç olarak sınıflandırılmış %6’lık itfa edilebilir imtiyazlı pay senetlerinin önceki haklarına tabidir.(bakınız not 7(g)). Bir genel kurul oylamasında asaleten veya vekaleten hazır bulunan tüm adi pay senetleri sahiplerinin bir oy hakkı bulunmaktadır ve her bir oylamada her bir pay senedi bir oya isabet eder. UMS1(79)(a)(i) Şirket sınırlı miktarda kayıtlı sermayeye sahip değildir. UMS1(79)(a)(ii) 31 Aralık 2014 itibarıyla 2.88 TL’den çağırılan 1,12 TL’lik ilave ödenmemiş kısmı olan 1.250.000 adet adi pay senedi bulunmaktadır. 100.000 TL’lik ödenmemiş kısım, gecikmiş ödemeler ile birlikte 3 Kasım 2015’de alınmıştır. UMS1(79)(a)(vii) UMS1(79)(a)(vii) UMS1(106)(d)(iii), (112)(c) UMS1(106)(d)(iii) UFRS7(7) UMS1(79)(a)(v) PwC (iv) Temettü yeniden yatırım planı Şirket, adi pay senedi sahiplerine temettü haklarının tamamını ya da bir kısmını nakit ödeme yerine bedelsiz pay senedi dağıtımını seçebildikleri bir temettü yeniden yatırım planı kurmuştur. Paylar plan dahilinde %2,5 indirimle piyasa fiyatının altında dağıtılmıştır. (v) Opsiyonlar DEĞER A.Ş. Çalışanları Opsiyon Planı hakkındaki bilgiler, mali yıl boyunca ihraç edilen, icra edilen ve zaman aşımına uğrayan ve raporlama döneminden sonra halen açık bulunan opsiyonların detayları ile birlikte not 21’de açıklanmıştır. (vi) Bedelli pay ihracı 10 Ekim 2015’de şirket, pay sahiplerini bedeli 6,00 TL’den 10 adet tamamen ya da kısmen ödenmiş, her bir adi pay senedi için 1 paya isabet edecek, bu paylar 4 Aralık 2015’den sonra ihraç edilecek ve temettü için sıraya alınacak şekilde 1.284.916 adetlik bedelli pay ihracına katılmaları için davet etmiştir. Pay ihracına tam katılım sağlanmıştır. (vii) Pay geri alımı Ekim/Kasım 2015’de şirket, sermaye yapısını sadeleştirmek üzere piyasadaki 500.000 adet %7’lik itfa edilemez kar paylı öncelikli imtiyazlı pay senetlerini satın alıp, iptal etmiştir. Geri alım ve iptal, pay sahipleri tarafından geçen yılın yıllık genel kurul toplantısında onaylanmıştır. 2,65 TL’den 2,73 TL arasında değişen fiyatlarda, paylar ortalama pay başına 2,70 TL fiyattan satın alınmıştır. 30.000 TL’lik vergi sonrası işlem maliyetleri dahil toplam 1.380.000 TL’lik maliyet, tercihli özkaynaklardan çıkarılmıştır. Bu sınıfa ait tüm paylar geri alındığı ve iptal edildiği için, 143.000 TL’lik kalan bakiye geçmiş yıl karlarına aktarılmıştır. Ödenmiş sermayedeki toplam indirim 1.523.000 TL’dir. Kümülatif olmayan yeterli kar mevcut olduğunda, %7’lik itfa edilemez kar paylı öncelikli imtiyazlı pay senetleri yıllık %7’lik oran ile temettüye hak kazandılar. Bunlar şirket tasfiyesi halinde adi pay senetleri ile eşit olarak katılabilirlerdi. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 90 Özkaynak UMS1(106)(d) (b) Diğer özkaynak kalemleri Not UMS32(28) UMS12(81)(a) UMS1(79)(a)(vi) UMS32(34) UMS1(79)(a)(v) UMS1(79)(a)(vi) Çevrilen hakların değeri – paya çevrilebilir tahvil Ertelenmiş vergi yükümlülüğü bileşeni Geri alınmış paylar 2 2015 Payları (i) (ii) (120.641) UMS1(79)(a)(iv) PwC (99.280) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 3.500 - (1.050) - (676) 1.774 (550) (550) (i) Paya çevrilebilir tahvilin değişim hakkı Diğer özkaynak kalemlerinde gösterilen tutar %7’lik paya dönüştürülebilir tahvillerin değeridir ve detayları not 7(g) ‘de gösterilmiştir. (ii) Geri alınan paylar 2 Geri alınan paylar DEĞER A.Ş.’de DEĞER Çalışan Hisse Planı kapsamında DEĞER A.Ş. altında pay ihraç etmek amacı ile ve yönetici kısa vadeli teşvik (KVT) planı olarak DEĞER A.Ş. Çalışanları Pay Vakfı tarafından tutulan paylardır.(daha kapsamlı bilgi için not 21’e bakınız). Çalışanlar için ihraç edilen paylar ilk giren ilk çıkar yöntemi ile muhasebeleştirilir: Detaylar UMS1(79)(a)(iv) 2014 Payları 1 Ocak 2014 Açılış bakiyesi Vakıf tarafından satın alınan paylar 31 Aralık 2014 Bakiyesi Vakıf tarafından satın alınan paylar Yönetici KVT planı çerçevesinde ertelenmiş payların ihracı Çalışan pay planı ihracı 31 Aralık 2015 Bakiyesi Pay adedi ‘000 TL (46.916) (52.364) (251) (299) (99.280) (207.636) 40.373 145.902 (120.641) (550) (1.217) 216 875 (676) Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 91 Özkaynak UMS1(106)(d) (c) UMS1(106A) Aşağıdaki tablo finansal durum tablosunda bir satır olan “diğer yedekler”in kırılımını ve bu yedeklerin yıl içerisindeki hareketlerini göstermektedir. Her bir yedeğin içeriğinin açıklaması ve amacı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Diğer yedekler 3-5 Hisse bazlı ödemeler ‘000 TL Kontrol gücü olmayan paylarla işlemler ‘000 TL Yabancı para çevrim ‘000 TL Toplam diğer yedekler ‘000 TL (203) 1.289 - 1.916 7.395 (1.378) 1.785 - - - 6.247 (1.752) 413 (535) - - - (1.874) (178) - - - - - (178) UMS16(77)(f) UMS21(52)(b) Yeniden değerleme fazlası ‘000 TL Satılmaya hazır finansal varlıklar ‘000 TL Nakit akış riskinden korunma ‘000 TL 3.220 1.173 8(a),7(c) 12(a) 5.840 8(d) Not 1 Ocak 2014 UMS16(77)(f) UFRS7(20)(a)(ii), (23)(e) Yeniden değerleme – brüt UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi UMS16(77)(f) Yeniden değerlemede kontrol gücü olmayanların payı – brüt UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi 8(d) 54 - - - - - 54 UMS16(41) Amortisman devri – brüt 9(d) (334) - - - - - (334) UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi UMS28(10) İştirak yeniden değerleme UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi UMS1(92),(95) UFRS7(23)(d) Kar zarar tablosuna yapılan sınıflamama – brüt UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi UFRS7(23)(e) Stoklara devir – brüt 8(d) 100 - - - - - 100 16(e) 100 - - - - - 100 8(d) (30) - - - - - (30) 12(a) 7(c) - 548 (195) - - - 353 8(d) - (164) 59 - - - (105) 12(a) - - 52 - - - 52 8(d) - - (16) - - - (16) 16(e) - - - - - 15 15 UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi UMS28(10) İştirak yabancı para çevrim UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi - - - - - (5) (5) UMS21(52)(b) Diğer yabancı para çevrim farkları - - - - - 243 243 Kontrol gücü olmayan payların yabancı çevrim farklarındaki payı Diğer kapsamlı gelir - - - - - (133) (133) 3.800 (581) 1.150 - - 120 4.489 Ortaklarla yapılan işlemler Hisse bazlı ödeme giderleri 31 Aralık 2014 PwC 21 - - - 555 - - 555 7.020 592 947 1.844 - 2.036 12.439 Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 92 Özkaynak UMS1(106)(d) (c) Diğer yedekler UMS16(77)(f) UMS21(52)(b) UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi UMS16(77)(f) Yeniden değerlemede kontrol gücü olmayanların payı – brüt Toplam diğer yedekler ‘000 TL 7.020 592 947 1.844 - 2.036 12.439 8(a),7(c) 12(a) 7.243 880 77 - - - 8.200 8(d) (2.173) (264) (23) - - - (2.460) (211) - - - - - (211) 31 Aralık 2014 Yeniden değerleme – brüt Yabancı para çevrim ‘000 TL Yeniden değerleme fazlası ‘000 TL Not UMS16(77)(f) UFRS7(20)(a)(ii), (23)(e) Kontrol gücü olmayan paylarla işlemler ‘000 TL Satılmaya hazır finansal varlıklar ‘000 TL Nakit akış riskinden Hisse bazlı korunma ödemeler ‘000 TL ‘000 TL UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi 8(d) 63 - - - - - 63 UMS16(41) Amortisman devri – brüt 9(d) (320) - - - - - (320) UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi 8(d) 96 - - - - - 96 16(e) 300 - - - - - 300 UMS28(10) UMS12(81)(ab), UMS1(90) UMS1(92),(95) UFRS7(23)(d) Ortak girişim yeniden değerleme Ertelenmiş vergi Kar zarar tablosuna yapılan sınıflamama – brüt 8(d) (90) - - - - - (90) 12(a) 7(c) - (646) (155) - - - (801) 8(d) - 194 47 - - - 241 12(a) - - 161 - - - 161 8(d) - - (48) - - - (48) 16(e) - - - - - 20 20 UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi UFRS7(23)(e) Stoklara devir – brüt UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi UMS28(10) İştirak yabancı para çevrim UMS12(81)(ab), UMS1(90) Ertelenmiş vergi - - - - - (6) (6) Diğer yabancı para çevrim farkları - - - - - (617) (617) UMS21(52)(b) UMS1(92),(95) UMS21(52)(b) UMS21(52)(b) Durdurulan faaliyetlerin elden çıkarılmasından elde edilen karın kar zarar tablosuna sınıflanması - - - - - 170 170 Net yatırım riskinden korunma - - - - - 190 190 Kontrol gücü olmayan payların yabancı çevrim farklarındaki payı - - - - - 247 247 4.908 164 59 - - 4 5.135 15 Diğer kapsamlı gelir Ortaklarla yapılan işlemler Hisse bazlı ödeme giderleri UFRS10(23) 21 - - - 2.018 - - 2.018 Çalışanlara ihraç edilen geri alınan paylar 9(b) - - - (1.091) - - (1.091) Kontrol gücü olmayan paylar ile işlemler 16(d) 31 Aralık 2015 (i) UMS16(77)(f) - - - - (333) - (333) 11.928 756 1.006 2.771 (333) 2.040 18.168 Diğer yedeklerin içeriği ve amacı 6,7 Yeniden değerleme fazlası – maddi duran varlıklar Maddi duran varlıklar yeniden değerleme fazlası duran varlıkların yeniden değerlemelerinden kaynaklanan artış ve azalışları kaydetmek amacı ile kullanılmaktadır. Bir varlığın satışı durumunda, bu varlık ile ilgili bu fondaki herhangi bir bakiye geçmiş yıl karlarına aktarılır, detaylar için not 25(r)’deki muhasebe politikalarına bakınız. Satılmaya hazır finansal varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar (örnek: hisse senetleri) olarak sınıflandırılmış yatırımlardan kaynaklanan gerçeğe uygun değer değişimleri ve kur farkları diğer kapsamlı gelirler altında ve özkaynak altında ayrı bir fonda toplanır. Bu tutarlar ilgili varlık satıldığında ya da değeri düştüğünde, kar zarar tablosuna sınıflandırılır. Detaylar için not 25(o) ‘deki muhasebe politikalarına bakınız. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 93 Özkaynak UMS1(106)(d) (c) Diğer yedekler Nakit akış riskinden korunma Bu riskten korunma fonu not 25(p) ‘de anlatıldığı üzere diğer kapsamlı gelirlerde nakit akış riskinden korunma olarak belirlenmiş ve gerekli şartları sağlayan türev enstrümanlar üzerindeki kar veya zararları kaydetmek için kullanılmaktadır. İlgili riskten korunma işlemi kar zarar tablosunu etkilediğinde, bu tutarlar kar zarara sınıflandırılmaktadır. Hisse bazlı ödemeler 8 Hisse bazlı ödemeler aşağıdakileri muhasebeleştirmek için kullanılır: çalışanlar için ihraç edilen fakat kullanılmayan opsiyonların hak ediş günündeki gerçeğe uygun değeri çalışanlar için ihraç edilen payların hak ediş günündeki gerçeğe uygun değeri çalışanlara bağışlanmış ancak henüz haiz olunmamış payların hak ediş günündeki gerçeğe uygun değeri çalışanlar adına DEĞER A.Ş. Çalışan Payları Vakfı tarafından elde tutulan payların ihracı Kontrol gücü olmayanlar ile yapılan işlemler Bu fon not 25(b)(v)’de anlatılan kontrol gücü olmayan paylar ile yapılan kontrol kaybı ile sonuçlanmayan işlemlerin sonucu olarak doğabilecek farkların kaydedilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Yabancı para çevrimi Not 25(d) ’de anlatıldığı üzere kontrol edilen yabancı işletmenin yabancı para çevrim farkları diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilir ve özkaynaklarda ayrı bir fon altında toplanır. Yatırımın elden çıkarılması durumunda birikmiş tutar kar veya zarara sınıflanır. UMS1(106)(d) (d) UMS1(106)(d) Geçmiş yıl karlarının hareketleri aşağıdaki gibidir: Geçmiş yıl karları 2015 ‘000 TL 2014 Yeniden düzenlenmiş * ‘000 TL 1 Ocak Bakiyesi 35.533 21.007 Dönem net karı Doğrudan geçmiş yıl karlarında muhasebeleştirilen diğer diğer kapsamlı gelir kalemleri İstihdam sonrası fayda yükümlülüklerinin yeniden ölçümü, vergi sonrası net 34.023 25.958 83 (22.837) 143 224 47.169 (637) (11.029) 234 35.533 Not UMS1(106)(d)(ii) Temettüler İmtiyazlı payların geri alınmasında sermayeden devir Amortisman devri, vergi sonrası net 31 Aralık Bakiyesi * 8(g) 13(b) 9(a) 9(c) Açıklanan tutarlar not 11(b). ’de bahsedilen hatanın düzeltilmesi için yeniden düzenleme sonrasıdır. Özkaynak Pay ihraç primi UMS1(79)(a) UMS 1 (varsa) pay başına değer açıklamalarını gerekli kılmıştır, fakat pay ihraç priminin sunumuna dair belirli bir format bildirmemiştir. DEĞER A.Ş. pay ihraç primlerini dipnotlarda açıklamaktadır. Fakat şirketin tabi olduğu yerel yasaların belirli kuralları olabilir. Örneğin, finansal durum tablosunda ayrıca bir sunum gerektiriyor olabilirler. Geri alınan paylar UMS32(33) PwC UMS 32 geri alınan payların özkaynaktan çıkarılması gerektiğini ve bu tip payların satın alınması, satılması, ihraç edilmesi veya iptallerinde herhangi bir kar veya zararın muhasebeleştirilmemesini bildirir. Fakat standart bu payların özkaynaklarda nerede gösterilmesi gerektiğine açıklık getirmez. DEĞER A.Ş. bu payları ‘diğer özkaynak’ kaleminin altında göstermeyi seçmiştir, fakat geçmiş yıl karlarından çıkartılarak finansal durum tablosunda ayrı bir satırda ya da ayrı bir fonda da gösterilebilir, Şirketin bağlı olduğu yasal mevzuat uyarınca, şirket bu tip payları tekrar satma hakkına sahip olabilir. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 94 Özkaynak Özkaynak Diğer yedekler UMS1(106)(d) Bir işletme özkaynak değişim tablosunda ya da dipnotlarda, diğer kapsamlı gelirin her bir sınıfının birikmiş bakiyesi için dönem başı ve dönem sonu defter değeri arasındaki mutabakatı, her bir diğer kapsamlı gelir kalemini ve sahiplerle olan işlemleri ayrı ayrı açıklayarak sunmalıdır. Özkaynak değişim tablosundaki 2 ve 3. Paragraflarındaki açıklamalara bakınız. UMS1(92),(94) Diğer kapsamlı gelir kalemlerine ilişkin yeniden sınıflandırma düzeltmeleri kapsamlı gelir tablosunda veya dipnotlarda açıklanması gerekir. DEĞER A.Ş.her iki açıklamayı da dipnotlarda yapmayı seçmiştir. UMS1(7),(95) Yeniden sınıflandırma düzeltmeleri cari veya önceki dönemlerde diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilen tutarların cari dönemde kar veya zararda yeniden sınıflandırılan tutarlardır. Bunlar, örneğin, yabancı bir faaliyetin elden çıkarılması, bir satılmaya hazır finansal varlığın bilanço dışı bırakılması ya da değer kaybında ve riskten korunma muhasebesi uygulanan bir tahmini işlem kar zararı etkilediğinde ortaya çıkmaktadır. Nitelik ve amaç UMS1(79)(b) Özkaynak içindeki her bir yedeğin nitelik ve amacının açıklaması finansal durum tablosu ya da dipnotlarda sağlanmalıdır. Bu genel karşılıklar, sermaye kar yedekleri ve var olan diğer yedekler dahil tüm yedeklere geçerlidir. Aşağıdaki durumlarda yedeklerin nitelik ve amacını açıklarken dağıtımlarında herhangi bir kısıt ya da herhangi bir diğer önemli özelliklerinden bahsetmek uygun olacaktır: UMS16(77)(f) (a) Maddi duran varlık yeniden değerleme fazlası: pay sahiplerine bakiyenin dağıtımına ilişkin herhangi bir kısıtlama olup olmadığının açıklanması zorunludur. UMS38(124)(b) (b) Maddi olmayan duran varlıklara ilişkin yeniden değerleme fazlası tutarı; dönem içindeki değişiklikleri ve pay sahiplerine bakiyenin dağıtımına ilişkin herhangi bir kısıtlama olup olmadığını gösteren dönem başı ve sonundaki bakiyenin açıklanması zorunludur. Opsiyonların kullanılmasında hisse bazlı ödemeler yedeğinden sermayeye devir Muhasebe standartları özkaynakların farklı bileşenleri arasında ayırım yapmamaktadır. UFRS 2 Hisse bazlı ödemeler opsiyonların kullanılması esnasında bir tutarın bir özkaynak bileşeninden diğerine devredilmesine izin verse de, bunu yapmak için bir koşul yoktur. DEĞER A.Ş. hisse bazlı ödemeler yedeği oluştursa da opsiyonların kullanımı ya da sona ermesi üzerine bu yedekten herhangi bir tutarı devretmemiştir. Fakat alacak kaydı doğrudan geçmiş yıl karlarına ya da sermayede muhasebeleştirilebilir. Kabul edilen uygulama bağlı olunan yerel vergi ve şirket kanunlarına bağlı olabilir. Önemli hisse bazlı ödeme işlemleri olan işletmeler politikalarını açıklamalıdırlar. Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklendirilmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UMS1(80) Sermayesi olmayan işletmeler UMS 1 paragraf 79(a) uyarınca gereken bilgilere eşdeğer bilgileri açıklayın. UMS1(136A),(80A) Satış opsiyonlu finansal araçlar Çeşitli açıklamalar, detaylar için UMS 1 (136A) ve (80A)’a bakın. UMS1(138)(d) Sınırlı ömrü olan işletmeler İşletmenin ömrünü açıklayın. UMS YORUM19(11) İşletme finansal yükümlülükleri ortadan kaldırmak için özkaynak araçları ihraç etmiştir. Kar veya zararda ya da dipnotlarda ayrı bir kalem olarak muhasebeleştirilen herhangi bir kazanç veya kaybı açıklayın. PwC Manual of Accounting İşletmenin özkaynakları ile ilgili gerekli olan açıklamalar ile ilgili daha fazla bilgi için lütfen Bölüm 23 Sermaye ve yedekler ‘e bakınız: Açıklama koşulları. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 95 10 Nakit akış bilgisi (a) Faaliyetlerden elde edilen nakit,1 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL Sürdürülen faaliyetlerden 53.078 39.388 Durdurulan faaliyetlerden 1.021 570 54.099 39.958 5(c) 10.985 8.880 Şerefiyede değer düşüklüğü 4 2.410 - Yangında tahrip olan varlıkların hurdaya ayrılması 4 1.210 - 2.156 1.353 (15) (135) (1.620) 530 (760) - (1.350) (1.397) (11) 621 Not Vergi öncesi kar UMS7(18)(b),(20) 15 Durdurulan faaliyetler dahil vergi öncesi kar Düzeltmeler Amortisman ve itfa payları Gayri-nakdi çalışanlara sağlanan fayda gideri-hisse bazlı ödemeler Gayri-nakdi işten ayrılma sonrası sağlanan fayda gideri Duran varlıkların satışından net (kazanç) kayıp Mühendislik bölümünün elden çıkarılmasından sağlanan kazanç 15 Yatırım amaçlı gayrimenkuldeki gerçeğe uygun değer düzeltmesi 8(b) Türevlerdeki gerçeğe uygun değer düzeltmesi Satılmaya hazır finansal varlıklar satışından net (kazanç)/kayıp 7(c) (646) 548 Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara aktarılan finansal varlıkların gerçeğe uygun değer (kazanç)/kayıpları 7(d) İştirak ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların kar payı 16(e) (835) (340) 690 (355) (135) - (3.300) (4.300) 5.464 5.040 604 479 Ticari alacak ve senetlerdeki (artış) (5.383) (5.382) Stoklardaki (artış) (3.720) (1.369) 465 (1.235) (150) 5.450 Koşullu bedellerin kayıtlardan çıkarılması üzerine elde edilen kazanç 14 Temettü geliri Finansman gideri- net Net kur farkları 5(d) İşletme varlık ve yükümlülüklerindeki değişim, kontrol edilen işletme alımı ve mühendislik bölümü satışı etkileri düşülmüş: Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklardaki azalış/(artış) Diğer işletme varlıklarında (artış)/azalış Ticari borçlarda artış Diğer işletme borçlarında (azalış) Karşılıklarda artış Faaliyetlerden elde edilen nakit PwC 2.073 385 (1.201) (665) 2.438 574 62.438 49.670 DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 96 Nakit akış bilgisi (b) UMS7(43) Gayrı nakdi yatırım ve finansman faaliyetleri 2,3 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL Finansal kiralama yoluyla elde edilen duran varlıklar (not 7(g)) - 3.000 Perakende mağaza mobilya ve demirbaşların kiralayandan kira teşviki olarak elde edilmesi (not 18) - 950 Mühendislik bölümü satışı bölüm hasılatının ertelenmiş ödemesi not 15 de açıklanmıştır, temettü yeniden yatırım planı kapsamında pay ihracı ile karşılanan temettüler not 13(b) de gösterilmiştir ve DEĞER A.Ş. Çalışanları Opsiyon Planı ve çalışan pay planı çerçevesinde nakit karşılığında olmayan çalışanlar için ihraç edilen opsiyonlar ve paylar not 21 de gösterilmiştir. Zorunlu olmayan açıklama (c) Net borç mutabakatı 4,5 Bu bölümde net borcun bir analizini ve sunulan her bir dönem için net borç hareketlerini ortaya koymaktadır. Net borç 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL Nakit ve nakit benzerleri Likit yatırımlar (i) Borçlar – bir yıl içinde geri ödenebilir (kredili mevduatlar dahil) Borçlar– bir yıldan sonar geri ödenebilir Net borç 55.360 11.300 (8.980) (91.464) (33.784) 24.843 10.915 (8.555) (61.525) (34.322) Nakit ve likit yatırımlar Brüt borç– sabit faiz oranları Brüt borç– değişken faiz oranları Net borç 66.660 (43.689) (56.755) (33.784) 35.758 (22.150) (47.930) (34.322) 1 yıl Nakit/ içerisinde 1 yıl sona açık Likit ödenecek ödenecek kredi yatırımlar finansal finansal ‘000 (i) kiralamalar kiralamalar TL ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL UMS7(50) 1 Ocak 2014 itibarıyla net borç Nakit akışlar Alımlar – finansal kiralama ve kiralama teşvikleri Yabancı para çevrim düzeltmeleri Diğer gayri nakdi hareketler 31 Aralık 2014 itibarıyla net borç Nakit akışlar Yabancı para çevrim düzeltmeleri Diğer gayri nakdi hareketler 31 Aralık 2015 itibarıyla net borç (i) PwC 1 yıl 1 yıl içerisinde sonar ödenecek ödenecek borçlar borçlar ‘000 TL ‘000 TL Toplam ‘000 TL 13.973 8.404 10.370 1.235 - - (4.249) (1.496) (58.250) (38.156) 535 8.678 - - (560) (3.390) - - (3.950) 216 - - - - (420) (204) - (690) - - - - (690) 22.593 10.915 (560) (3.390) (5.745) 30.365 (465) 805 - (5) (30.564) 136 (248) 15 - - - (31) (264) - 835 (825) 576 - 80 666 52.710 11.300 (580) (2.814) (5.750) (58.135) (34.322) (88.650) (33.784) Likit yatırımlar, Grup’un gerçeğe uygun değer farkı kar zarara yansıtılan finansal varlıkları olup, aktif bir piyasada işlem gören cari yatırımlardan oluşur. Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 97 Nakit akış bilgisi Nakit akış bilgisi Faaliyetlerden elde edilen nakit ile mutabakat Nakit akış tablosunda doğrudan yöntemi kullanan işletmelerin kar veya zararlarından faaliyetlerinden elde edilen nakit akışlara bir mutabakat yapmaları ve bunu açıklamaları gerekmez. Ek B DEĞER A.Ş.’nin doğrudan yöntem kullanılarak hazırlanan nakit akış tablosunu gösterir. Gayri nakdi yatırım ve finansman faaliyetleri– açıklanacak bilgiler UMS7(43) Nakit ve nakit benzerlerinin kullanımını gerektirmeyen yatırım ve finansman işlemleri yatırım ve finansman faaliyetleri ile ilgili tüm bilgilerin sağlandığı şekilde açıklanmalıdır. UMS7(44) UMS 7 paragraf 43 uyarınca açıklanması gereken diğer işlem ve olay örnekleri aşağıdakileri içerir: (c) doğrudan ilgili yükümlülükleri üstlenerek yapılan varlık alımları, örneğin satıcısına ipotekli borçlanma yolu ile bir bina satın alımı (d) sermaye ihracı yolu ile işletme edinme (e) borcun sermayeye dönüşümü. Net borç mutabakatı UMS7(50) Birçok yatırımcı bir işletmenin finansal durumu ve likiditesini anlamak için net borç mutabakatının yararlı bulmaktadır. Sonuç olarak, gönüllü olarak dahil etmek isteyen işletmeler için böyle bir açıklamayı örnekleme kararı verdik. Biz not 10(c) deki açıklamalarımızı İngiltere standartları FRS 1 paragraf 33’e dayandırdık. ED/2014/6(44A), (BC8) Aralık 2014’de, UMSK UMS7’de işletmelere benzer mutabakat sağlamalarını gerektirecek değişiklikler önerdi. Ancak İngiltere kurallarının aksine, mutabakat sadece özkaynak kalemleri (öncelikle borçlar ve kiralama borçları) hariç nakit akış tablosunda finansman faaliyetleri olarak sınıflandırılabilecek nakit akışları için gerekli kalemleri kapsar. UMSK nakit ve nakit benzeri bakiyeleri dahil etmenin borcunu net bazda yöneten bir işletme için yararlı olabileceğini kabul ederken, Kurul net borç nasıl ve olarak tanımlanır, ya da ne dahil edilmemeli tartışarak projeyi ertelemek istemedi. Sonuç olarak, önerilen zorunlu koşul, sadece nakit akışları finansal faaliyet olarak sınıflandıracak finansal durum tablosu kalemlerini kapsayacak, fakat işletmelere borçlarını net bazda yönettiklerinde diğer kalemleri dahil etmelerine izin verilebilir. PwC Manual of Accounting Nakit akış açıklamaları hakkında detaylı bilgi için lütfen Bölüm 30 Nakit akış tablosu: Nakit akış tablosu dipnotları bölümüne bakınız. PwC Değer A.Ş. 31 Aralık 2015 98 Risk Bu dipnot bölümü Grup’un maruz kaldığı çeşitli riskleri ve bunların Grup’un mali durumunu ve performansını nasıl etkileyebileceğini anlatır. Zorunlu olmayan açıklamalar PwC 11 Önemli muhasebe tahminleri, kararlar ve hatalar 100 12 Finansal risk yönetimi 103 13 Sermaye yönetimi 116 99 11 UMS1(122),(125) Önemli muhasebe tahminleri, kararlar ve hatalar Mali tabloların hazırlanması, muhasebe tahminlerinin kullanılmasını gerektirir. Ki bunlarda tanımı gereği gerçek sonuçlarla nadiren aynı olacaktır. Yönetimin ayrıca, muhasebe politikalarının uygulanmasında muhakeme yapması gereklidir. Bu dipnot, yüksek derecede muhakeme veya karmaşıklık içeren alanlar hakkında ve yapılan tahmin ve varsayımlara göre önemli derecede düzeltme gerektirecek kalemlere genel bir bakış sağlar. Bu tahminler ve varsayımlar hakkında detaylı bilgi 1’den 10’a kadar olan dipnotlarda, finansal tablolarda etkilenen her bir satır kalemin hesaplanma bazı hakkında bilgi ile birlikte dahil edilmiştir. Buna ek olarak, bu dipnot ayrıca bir hata sonucu yıl içinde yapılan cari düzeltmeleri ve daha önceki tahminlerdeki değişiklikleri açıklar. (a) Önemli tahminler ve kararlar 1-5 Önemli tahminler ve kararlar içeren alanlar şunlardır: Cari dönem vergi borcu ile cari dönem vergi gideri tahmini – not 6(b) Bazı satılmaya hazır finansla varlıkların gerçeğe uygun değer tahmini – not 7(c) Arsa, bina ve yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değer tahminleri – not 8(a) ve 8(b) Şerefiye değer düşüklüğü tahmini – not 8(c) Maddi olmayan duran varlığın yararlı ömür tahmini – not 8(c) Tanımlanmış fayda emeklilik yükümlülüğünün tahmini – not 8(g) Garanti tazminat karşılığı tahmini – not 8(h) Bir işletme birleşmesinde koşullu borçlar ve koşullu satın alım bedelinin gerçeğe uygun değerlerinin tahmini – not 14 Hasılatın muhasebeleştirilmesi – not 3 Taşınan vergi zararlarından hesaplanan ertelenmiş vergi varlığının muhasebeleştirilmesi – not 8(d) Satılmaya hazır finansal varlıklarda değer düşüklüğü – not 7(c) Konsolidasyon kararları ve müşterek anlaşmalarda sınıflandırma – not 16. Tahminler ve kararlar sürekli olarak gözden geçirilirler. Bunlar geçmişteki tecrübeler ve gelecekte işletme üzerinde finansal etkisi olacağı beklen ve belirli şartlar altında makul olduğuna inanılan olayların beklentisi dahil diğer unsurlara bağlıdır. (b) Kiralama sözleşmesinin muhasebeleştirilmesindeki yanlışın düzeltilmesi UMS8(49)(a) Eylül 2015’de bir iştirakin kiralama sözleşmelerinin ayrıntılı olarak incelenmesi sonucu makina teçhizat kiralama sözleşmesinin koşul ve şartlarının yanlış yorumlandığını saptamıştır. Sonuç olarak, makina teçhizat operasyonel kiralama yerine finansal kiralama olarak yanlış muhasebeleştirilmiştir. UMS8(49)(b)(i),(c) Hata aşağıdaki gibi önceki dönemlere ait her bir etkilenen finansal tablo satır kalemlerinin yeniden düzenlenmesi ile düzeltilmiştir: 31 Aralık 2014 ‘000 TL 101.380 5.153 Artış/ (Azalış) ‘000 TL (1.300) (108) 31 Aralık 2014 (Yeniden düzenlenmiş) ‘000 TL 100.080 5.045 31 Aralık 2013 ‘000 TL 89.495 3.855 Artış/ (Azalış) ‘000 TL (1,350) (85) 1 Ocak 2014 (Yeniden düzenlenmiş) ‘000 TL 88,145 3,770 (62.814) (8.793) 1.289 238 (61.525) (8.555) (59.580) (8.104) 1,330 235 (58,250) (7,869) Net varlıklar 116.968 119 117.087 95.630 80 95,710 Geçmiş yıl karları (35.414) (119) (35.533) (20.927) (80) (21,007) Toplam özkaynak (116.968) (119) (117.087) (95.630) (80) (95,710) Finansal durum tablosu (özet) Maddi duran varlıklar Ertelenmiş vergi varlığı Uzun vadeli borçlar Kısa vadeli borçlar PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 100 Önemli muhasebe tahminleri, kararlar ve hatalar (b) Kiralama sözleşmesinin muhasebeleştirilmesindeki yanlışın düzeltilmesi Kar 2014 Artış/ (Yeniden 2014 (Azalış) ‘000 düzenlenmiş) ‘000 TL TL ‘000 TL Kar/zarar tablosu (özet) Satılan malların maliyeti (42.385) (25) (42.410) Finansman gideri (6.270) 76 (6.194) Vergi öncesi kar Gelir vergisi gideri Durdurulan faaliyetlerden elde edilen kar Dönem karı Dönem karı dağılımı: DEĞER A.Ş. ana ortaklık payları Kontrol gücü olmayan paylar Kapsamlı gelir tablosu (özet) Dönem karı Diğer kapsamlı dönem geliri Toplam kapsamlı dönem geliri Toplam kapsamlı gelir dağılımı: DEĞER A.Ş. ana ortaklık payları Kontrol gücü olmayan paylar UMS8(49)(b)(ii) UMS16(76) 39.388 (11.510) 399 28.238 39 28.277 25.919 2.319 28.238 39 39 25.958 2.319 28.277 28.238 4.343 39 - 28.277 4.343 32.581 39 32.620 30.005 2.576 32.581 39 39 30.044 2.576 32.620 Tesis ve cihazların yararlı ömürlerinin gözden geçirilip düzeltilmesi Yıl boyunca bir iştirakin mobilya üretiminde kullanılan tesis ve cihazların belirli kalemleri tahmini toplam yararlı ömürleri gözden geçirilip düzeltilmiştir. Cari mali yılda değişikliklerin net etkisi amortisman giderlerindeki 980.000 TL’lik artıştır. Bu varlıkların faydalı ömürleri sonuna kadar tutulacağını varsayarak, bu varlıklara ilişkin gelecek yıllardaki amortisman aşağıdaki tutarlar kadar artacaktır: 31 Aralık’ta biten yıl 2015 2016 2017 2018 PwC 51 (12) - Önceki yıla ait pay başına esas ve seyreltilmiş kazanç da yeniden düzenlenmiştir. Hem esas hem de seyreltilmiş pay başına kazancın düzeltme tutarı pay başına 0,1 kuruşluk artış kadardır. Düzeltme ayrıca not 5(b) ve not 18 de açıklanan bazı tutarları etkilemiştir. Önceki yıla ait amortisman gideri 250.000 TL azaltılmış ve operasyonel kiralama ile ilgili kiralama gideri 275.000 TL arttırılmıştır. (c) UMS8(39) 39.337 (11.498) 399 ‘000 TL 740 610 460 430 DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 101 Önemli muhasebe tahminleri, kararlar ve hatalar Önemli muhasebe tahminleri, kararlar ve hatalar Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: Tahminlerdeki belirsizliğin kaynakları DEĞER A.Ş. ile ilgisi olmayan, ya da bu anlamda işletmede önemli bir etkisinin olacağı beklenmeyen, varlık ve yükümlülüklerin defter değerlerinde önemli düzeltmeler gerektiren kayda değer riske sahip kritik muhasebe tahminlerine bir başka örnek ise: Hasılatın muhasebeleştirilmesi Grup tasarım hizmetleri sunmak için kullandığı sabit fiyatlı anlaşmalarının muhasebeleştirilmesinde yüzde tamamlama yöntemini kullanır. Yüzde tamamlanma yönteminin uygulanması Grup’un ölçüm günündeki gerçekleşen hizmetlerin gerçekleştirilecek toplam hizmete oranı olarak tahmin edilmesini gerektirir. Gerçekleştirilen hizmetlerin gerçekleştirilecek hizmetlere oranı yönetimin tahminlerinden %10 fark ederse, eğer gerçekleşen oran artarsa, yıl içinde muhasebeleştirilen hasılatın tutarı 175.000 TL arttırılır veya gerçekleşen oran azalırsa 160.000 TL azaltılırdı. UFRS YORUM 14(10) Net tanımlanmış fayda varlığının muhasebeleştirilmesi ayrıca ek açıklamaları gerekebilir. Örneğin, işletme fazlasının cari dönemde gerçekleştirilebilirliği ve mevcut ekonomik faydaların tutarını belirlemek için kullanılan bazın üzerinde herhangi bir kısıt olup olmadığını açıklamalıdır. Önemli kararlar UMS1(123) Açıklama gerektirebilir önemli kararlara örnekler aşağıdaki kararlardır: (a) Finansal varlıkların vadeye kadar elde tutulan yatırım olup olmadığı; (b) Finansal varlıkların ve kiralama varlıklarının sahipliğinin esas olarak tüm risk ve faydalarının diğer işletmelere geçip geçmediği; (c) Özünde belirli mal satışlarının finansal anlaşmalar olup olmadığı ve buna bağlı olarak hasılat doğurup doğurmadığı; (d) Bir varlığın satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılması gerektiği ya da bir operasyonun durdurulan faaliyetler tanımını karşılayıp karşılamadığı; (e) Birden fazla varlığın tek bir nakit üreten birimi oluşturacak şekilde Gruplandırılması gerekip gerekmediği (ki bu bir değer düşüklüğü muhasebeleştirilip muhasebeleştirilmemesini etkiler); (f) İşletmenin sürekliliğine dair önemli belirsizliklerin bulunup bulunmaması; UMS1(123) Bu kararlardan biri ile ilgili örnek bir açıklama aşağıdaki gibidir (önemlilik seviyesine bağı olarak DEĞER A.Ş. tarafından açıklanmamıştır): Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar Grup, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile vadeye kadar elde tutulacak olarak sabit vadesi bulunan türev olmayan finansal varlıkların sınıflandırılmasında UMS 39’u kullanmaktadır. Bu sınıflandırma önemli bir kararı gerektirmektedir. Bu kararı verirken, Grup niyetini ve vadeye kadar elde tutma yeteneğini değerlendirir. Grup UMS 39’da açıklanan belirli durumlar haricinde, bu yatırımları vadesine kadar tutmakta başarısız olursa, tüm bu yatırım sınıfını satılmaya hazır finansal varlık olarak tekrar sınıflaması gerekmektedir. Bu durumda yatırımların itfa edilmiş maliyetinden değil gerçeğe uygun değerinden ölçülmeleri gerekecektir. Eğer vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar sınıfı bozulursa, gerçeğe uygun değer 2.300.000 TL kadar özkaynaklar altındaki gerçeğe uygun değer yedeğine karşılık gelen bir giriş ile artar. Ayrıca, işletme takip eden iki yıllık raporlama döneminde hiç bir finansal varlığını vadeye kadar elde tutulacak olarak sınıflandıramayacaktır. Nihai ara dönemde muhasebe tahminindeki değişiklik UMS34(26) Ara dönemde raporlanan bir tutarın tahmini, yıllık raporlama döneminin son ara döneminde önemli ölçüde değiştirilirse, fakat bu son ara dönem için bireysel finansal tablolar yayımlanmamışsa, tahmindeki bu değişimin niteliği ve miktarı, yıllık raporlama dönemi için oluşturulan yıllık finansal tabloların dipnotunda açıklanmalıdır. PwC Manual of Accounting Finansal durum tablosu gerekli açıklamaları hakkında detaylı bilgi için lütfen Bölüm 4 Finansal Tabloların Sunuluşu: Muhasebe politikaları, kararları ve tahminleri kısmına bakınız. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 102 12 Finansal risk yönetimi 1,2 Bu dipnot, Grup’un maruz kaldığı finansal riskleri ve bu risklerin Grup’un gelecekteki finansal performansını nasıl etkileyebileceğini açıklar. Cari yıl kar/zarar bilgisi daha fazla içerik gerektiren ilgili yerlere dahil edilmiştir. UFRS7(31),(32),(33) Risk Piyasa riski – Döviz kuru Ortaya çıkma nedeni Gelecekteki ticari işlemler Türk Lirası (TL) cinsinden olmayan muhasebeleştirilen finansal varlık ve yükümlülükler Ölçüm Nakit akış tahmini Duyarlılık analizi Yönetim Vadeli döviz anlaşmaları Piyasa riski – faiz oranı Değişken faizli uzun vadeli krediler Duyarlılık analizi Faiz oranı takası Piyasa riski – menkul kıymet fiyatları Pay senetlerine yapılan yatırımlar Duyarlılık analizi Portföy çeşitlendirmesi Kredi riski Nakit ve nakit benzerleri, ticari alacaklar, türev finansal araçlar, satılmaya hazır borçlanma araçları ve vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar Yaşlandırma analizi Kredi derecelendirme Banka mevduatları, kredi limitleri ve akreditif çeşitlendirmesi Satılmaya hazır ve vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar için yatırım kuralları Likidite riski Borçlar ve diğer yükümlülükler Dinamik nakit akış tahmini Tanımlanmış kredi limiti ve borçlanma imkanlarının kullanılabilirliği Grup’un risk yönetimi Yönetim Kurulu tarafından onaylanan politikalar doğrultusunda merkezi bir hazine bölümü (Grup hazine) tarafından yürütülmektedir. Grup hazinesi Grup’un operasyon üniteleri ile yakın işbirliği içinde finansal riskleri tanımlar, değerlendirir ve riskten korunma sağlar. Yönetim kurulu, özellikle kur, faiz oranı riski, kredi riski, türev finansal araçlar ve türev olmayan finansal araçların kullanımı ve likidite fazlasının nasıl değerlendirileceği gibi belirli alanları kapsayan ilkeler yansıra, yazılı genel risk yönetimi ilkelerini sağlar. (a) Türevler 3,4 Türevler spekülatif amaçlı değil sadece ekonomik olarak riskten korunma amaçlı kullanılırlar. Ancak türevler riskten korunma ölçütleri sağlamadığı durumlarda, aşağıdaki şekilde “alım-satım amaçlı” olarak sınıflandırılırlar. Grup aşağıdaki türev araçlara sahiptir: 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 145 1.709 1.854 97 1.320 1.417 308 308 712 712 610 766 1.376 621 777 1.398 Dönen varlıklar UMS1(77) UFRS7(22)(a),(b) UMS1(77) UFRS7(22)(a),(b) Faiz oranı takas anlaşmaları– nakit akış riskinden korunma ((b)(ii)) Vadeli döviz anlaşmaları – nakit akış riskinden korunma ((b)(i)) Toplam dönen türev finansal araç varlıkları Duran varlıklar UMS1(77) UFRS7(22)(a),(b) Faiz oranı takas anlaşmaları – nakit akış riskinden korunma ((b)(ii)) Toplam duran türev finansal araç varlıkları Kısa vadeli borçlar UMS1(77) UFRS7(22)(a),(b) PwC Vadeli döviz anlaşmaları – alım satım amaçlı ((b)(i)) Vadeli döviz anlaşmaları – nakit akış riskinden korunma ((b)(i)) Toplam kısa vadeli türev finansal araç borçları DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 103 Finansal risk yönetimi (a) UMS1(117) UMS1(66),(68) UMS39(9),(46),(47) UMS39(98)(b) Türevler (i) Türevlerin sınıflandırılması Türevler riskten korunma amaçlı olmadıkları sürece alım-satım amaçlı olarak sınıflandırılırlar ve gerçeğe uygun değerlerindeki değişiklikler kar veya zararda muhasebeleştirilirler. Raporlama döneminden sonraki 12 ay içerisinde gerçekleşmesi beklenenler dönen varlık veya kısa vadeli borçlar olarak sunulurlar. Grup’un nakit akış riskinden korunma ile ilgili muhasebe politikası not 25(p)’de sunulmuştur. Riskten korunan kalem olarak tanımlanan ve finansal olmayan bir varlığın muhasebeleşmesi ile sonuçlanacak tahmini işlemler için Grup riskten korunmaya ilişkin kayıp kazançları varlığın maliyetinin ilk ölçümünde dahil etmeyi seçmiştir. (iii) Gerçeğe uygun değer ölçümü Türevlerin gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesi için kullanılan yöntem ve varsayımlar hakkında bilgi için lütfen not 7(h)’ye bakınız. UFRS7(33) (b) UFRS7(33)(b),(22)(c) (i) Döviz kuru riski 5,6 Grup şirketlerinin Grup hazinesi ile yapacakları vadeli sözleşmeler ile döviz kuru risklerinden korunmaları gereklidir. UFRS7(22)(c) Piyasa riski Grup hazine risk yönetimi politikası gereği sonraki 12 ay boyunca beklenen Amerikan Doları bazındaki nakit akışlarının (özellikle ihracat satışları ve stok satın alma) %75 ile %100 arasında riskten korunmasını amaçlamaktadır. Öngörülen alımların yaklaşık %90’ı (2013 – %95) korunma muhasebesi amaçlı “gerçekleşme olasılığı yüksek” tahmini işlemler olarak nitelendirilirler. Amerikan Doları cinsinden banka kredilerinin Amerikan Doları cinsinden satışlar ile geri ödenmesi beklenmektedir. Dolayısı ile bu kredilerin yabancı para pozisyonu riski korunma altına alınmamıştır. UFRS7(22),(23)(a) UFRS7(7) UFRS7(22),(24)(c) UFRS7(31),(34)(c) Grup tarafından kullanılan araçlar Avrupa operasyonları Amerika’dan alınan araçları kullanmaktadır. Kur hareketlerine karşı korunmak amacıyla, Grup Amerikan Doları satın almak için vadeli döviz anlaşmalarına girmiştir. Bu anlaşmalar izleyen yıl içerisinde kuvvetle muhtemel tahmin edilen alımları riskten korumaktadır. Kontratlar, yedek parçaların önemli gönderilerinin ödemelerinin ne zaman yapılacağına göre zamanlanmıştır. Grup ayrıca “gerçekleşme olasılığı yüksek” olarak nitelendirilmeyen tahmini işlemlerin gelecek 12 ay içinde öngörülen satışlar ile ilgili olarak vadeli döviz anlaşmalarına girmiş ve dolayısıyla riskten korunma muhasebesi (ekonomik riskten korunma) için gerekli şartları yerine getirmemiştir. Bu anlaşmalar, diğer tüm türev anlaşmalarında olduğu gibi aynı risk yönetim politikalarına tabidir. Fakat bunlar alım satım amaçlı olarak kazanç ve kayıpları kar veya zararda muhasebeleştirilirler. Yabancı işletmedeki net yatırım riskinden korunma 2015’de, ana ortak işletme Çin Yuanı (CYN) üzerinden 1.222.000 TL tutarında banka kredisine girmiştir. Bu kredi, Çin bağlı ortaklığına ek sermaye sağlamak üzere alınmış ve bağlı ortaklıktaki net yatırım için riskten korunma olarak belirlenmiştir. 31 Aralık 2015’te borcun gerçeğe uygun değeri ve defter değeri 1.509.000 TL’dir (31 Aralık 2014: yoktur). Borcun raporlama dönemi sonunda TL’ye çevrilmesi sırasında oluşan kambiyo karı olan 190.000 TL(2014: yoktur) diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilmiş ve özkaynaklar altındaki yabancı para çevrim farkı yedeğinde muhasebeleştirilmiştir (not 9(c)). Yabancı işletmelerdeki net yatırım riskinden korunmada etkin olmayan kısım bulunmamaktadır. Riske maruz kalma Grup’un raporlama dönemi sonunda maruz kaldığı yabancı para riskin TL cinsinden aşağıdaki şekilde ifade edilmiştir: 31 Aralık 2015 Ticari alacaklar Banka borcu Ticari borçlar Vadeli döviz anlaşmaları Döviz alımı (nakit akış riskinden korunma) Döviz satma (alım satım amaçlı) PwC 31 Aralık 2014 ’000 Avro ’000 TL ’000 TL ’000 Avro ’000 Yuan 5.150 (18.765) (4.250) 2.025 - (1.509) - 4.130 (8.250) (5.130) 945 - - 21.519 - - 18.613 - - 12.073 - - 11.422 - - ’000 Yuan DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 104 Finansal risk yönetimi (b) Piyasa riski Kar veya zararda ve diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilen tutarlar Yıl boyunca, aşağıdaki döviz ile ilgili tutarlar kar veya zararda ve diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirildiler: UMS21(52)(a) UMS23(6)(e) UMS21(52)(a) UFRS7(20)(a)(i) UFRS7(24)(b) UMS21(52)(b) UFRS7(23)(d),(e) UFRS7(40)(a),(b),(c) Kar veya zararda muhasebeleştirilen tutarlar Diğer gelir/diğer giderlere dahil edilen net kur farkı kar /(zararı) Finansman giderlerinde dahil yabancı para borçlanmalardan oluşan kambiyo zararı Dönem vergi öncesi karda muhasebeleştirilen toplam net kur (zararları) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 518 (1.122) (259) (810) (604) (1.069) Diğer gelir/diğer giderlere dahil edilen riskten korunma muhasebesi sayılmayan döviz türevleri Nakit akış riskinden korunma olarak belirlenen türevlerin etkin olmayan kısmının net (zararı) 11 (621) (40) - Diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen net gelir /(giderler) (not 9(c)) Nakit akış riskinden korunma Yabancı operasyonların çevrimi ve net yatırım riskinden korunma 327 (427) 877 243 161 170 52 - Diğer kapsamlı gelirlerden yeniden sınıflanan zarar /(kar) - yedek parçaların elde etme maliyetine dahil edilmiş (not 9(c)) - durdurulan faaliyetlerin satışından gelirlere dahil edilmiş (not 15) Duyarlılık Yukarıdaki tabloda göründüğü gibi, Grup öncelikle ABD Doları /TL kurlarındaki değişimlere maruzdur. Kar veya zarar duyarlılığı başta Amerikan doları cinsinden finansal araçların kurlarındaki değişiklikten doğmaktadır ve özkaynağın diğer bileşenleri üzerindeki etki nakit akış riskinden korunma olarak belirlenen vadeli döviz anlaşmalarında kaynaklanmaktadır. TL/ABD Doları döviz kuru – artış %9 (%10) * TL/ABD Doları döviz kuru – azalış %9 (%10) * Vergi sonrası kardaki etki 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL Özkaynağın diğer bileşenlerindeki etki 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL (2.194) 1.795 1.506 (1.232) (894) 747 1.311 (1.045) * diğer tüm değişkenler sabit Kar TL/Amerikan Doları döviz kuru hareketlerine 2014’de olduğundan 2015’de çok daha duyarlıdır çünkü Amerikan Doları cinsinden borçlanma miktarı artmıştır. Özkaynak TL/Amerikan Doları döviz kuru hareketlerine 2014’de olduğundan 2015’de çok daha duyarlıdır çünkü vadeli döviz anlaşmaları miktarı artmıştır. Grup’un diğer döviz hareketlerinden ötürü maruz kaldığı risk önemsizdir. UFRS7(33)(a),(b) (ii) Nakit akış ve gerçeğe uygun değer faiz oranı riski 7 Grup’un ana faiz oranı riski, grubu faiz oranı nakit akış riskine maruz bırakan değişken oranlı uzun vadeli borçlarından kaynaklanmaktadır. Grup’un politikası gerektiğinde elde etmek için faiz oranı takası kullanarak borçların en az %60’ını sabit oranlarda tutmaktır. 2015 ve 2014 boyunca, Grup’un değişken faiz oranlı kredileri ağırlıklı olarak TL ve Amerikan Doları cinsindendir. UFRS7(Ek-A) Grup’un sabit faizli borçları ve alacakları iskonto edilmiş maliyeti üzerinden taşınmaktadır. Dolayısıyla ne defter değeri ne de gelecekteki nakit akışları piyasadaki faiz oranlarındaki değişimi neticesinde dalgalanmayacağından UFRS 7’de tanımlandığı gibi faiz oranı riskine tabi değildirler. UFRS7(22) Grup değişken faizleri sabit faizlerle takas ederek faiz oranı nakit akış riskini yönetmektedir. Bu takaslarla Grup, diğer taraflarla belirli aralıklarla (çoğunlukla üç aylık dönemlerde) takas etmeyi kabul etmiştir, sabit faizler ve değişken faizler arasındaki fark anlaşılmış nominal anapara tutarını üzerinden referans alınarak hesaplanır. Genellikle, Grup uzun vadeli borçları değişken faizden alır ve borçlanılan değişken faizden daha düşük sabit faiz oranları olması durumunda bu borçları sabit faize çevirir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 105 Finansal risk yönetimi (b) UFRS7(34)(a) Piyasa riski Raporlama dönemi sonundaki Grup’un faiz oranı değişimlerinden riske maruz borçlanması ve sabit faizli borçlarının anlaşmaya dayalı yeniden fiyatlandırma tarihleri aşağıdaki gibidir: Değişken faizli borçlar Sabit faiz – yeniden fiyatlama tarihleri: 6 ay veya daha az 6 – 12 ay 1 – 5 yıl 5 yıl üzeri UFRS7(22) UFRS7(23)(a) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 43.689 22.150 4.500 12.640 28.615 11.000 100.444 3.050 14.100 19.780 11.000 70.080 Grup tarafından kullanılan araçlar Hali hazırda kullanılan takaslar yaklaşık açıktaki değişken kredi anaparanın %30’unu (2014: %10) kapsamaktadır. Sabit faiz oranları %7,8 ile %8,3 (2014: %9,0 ve %9,6) arasında değişmektedir ve değişken oranlar %0,5 ve %1,0 ile 90 günlük banka tahvili oranlarından yüksektir. Raporlama dönemi sonunda bu oranlar %8,2’dir (2014: %9,4). Anlaşmalar her 90 günde net faiz alacağı ya da borcunun kapanmasını gerektirir. Ödeme tarihleri ilgili borçların faiz ödeme tarihleri ile örtüşmektedir ve ödemeler net bazda gerçekleşmektedir. Raporlama dönemi sonu itibarıyla, Grup aşağıdaki değişken faizli borçlara ve açık faiz oranı takas anlaşmalarına sahiptir: 31 Aralık 2015 Ağırlıklı ortalama faiz oranı % Açık kredi ve banka kredileri Faiz oranı takası (nominal ana para) Net faiz oranı nakit akış riski 31 Aralık 2014 Ağırlıklı Toplam ortalama kredilerin faiz Bakiye %’si oranı ’000 TL % %8,9 43.689 %8 (5.010) 38.679 %44 Bakiye ’000 TL %10,4 22.150 %9,3 (3.440) Toplam kredilerin %’si %32 18.710 %39 %27 Vadelere göre yapılmış olan bir analiz not 12(d)’de aşağıda verilmiştir. Toplam kredilerin yüzdesi şu anda toplam borçlanma miktarına bağlı olarak değişken faizli kredilerin oranını gösterir. Kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilen tutarlar Yıl boyunca, faiz oranı takasları ile ilgili aşağıdaki kazanç/ (kayıplar) kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilmiştir. 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL Diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen (kayıp)/kazanç (not 9(c) ‘ye bakınız) (250) 908 Diğer kapsamlı gelirden kar veya zarara yeniden sınıflandırılan kazançlar (finansman maliyeti; not 5(b) ve 9(c)’ye bakınız) (155) (195) UFRS7(23)(d)) (24)(b) UFRS7(20)(a)(ii) UFRS7(23)(d),(e) PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 106 Finansal risk yönetimi (b) UFRS7(40)(a) Piyasa riski Duyarlılık Kar veya zarar faiz oranlarındaki değişimler sonucunda nakit ve nakit benzerlerinin yüksek/düşük faiz gelirine duyarlıdır. Özkaynağın diğer bileşenleri borçların nakit akış riskinden korunmasının gerçeğe uygun değerindeki artış/azalışlarının sonucunda değişir. Vergi sonrası kardaki etki 2015 ‘000 2014 TL ‘000 TL Faiz oranları – 70 temel puan artış ( 60 bp)* Faiz oranları – 100 temel puan azalış (80 bp)* 82 (14) 59 28 Özkaynağın diğer bileşenlerindeki etki 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL (187) 267 (143) 269 * diğer tüm değişkenler sabit (iii) UFRS7(33)(a) Fiyat riski Riske maruz kalma Grup’un menkul kıymetlerin fiyat riskine maruz kalması Grup’un elinde tuttuğu ve finansal durum tablosunda ya satılmaya hazır olarak tuttuğu (not 7(c)) ya da gerçeğe uygun değer farkı kar zarara yansıtılan olarak tuttuğu (not 7(d)) yatırımlarından kaynaklanmaktadır. UFRS7(33)(b) Menkul kıymet yatırımlarından kaynaklanan fiyat riskini yönetmek için, Grup portföyünü çeşitlendirmeye gitmektedir. Portföyün çeşitlendirilmesi Grup tarafından belirlenen limitler dahilinde yapılmaktadır. UFRS7(40)(a),(b) Grup’un sermaye yatırımlarının çoğunluğu halka açıktır ve ya Borsa İstanbul 100 Endeksi veya NYSE Uluslararası 100 Endeksine dahildir. Duyarlılık Aşağıdaki tablo bu iki endeksteki artış/azalışların Grup sermayesi ve vergi sonrası dönem karı üzerindeki etkisini özetlemektedir. Analiz, diğer tüm değişkenler sabitken, endekslerin sırasıyla %9 ve %7 arttığı veya %6 ve %5 azaldığı ve Grup’un tüm özkaynağa dayalı menkul kıymetlerin endeksler ile hareket ettiği varsayımına dayanmaktadır. Vergi sonrası Özkaynağın diğer kardaki etki bileşenlerindeki etki 2015 2015 2014 2014 ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL Borsa İstanbul 100 – artış %9 (2014: %7,5) NYSE Uluslararası 100 – artış %7 (2014: %6,5) Borsa İstanbul 100 – azalış %6 (2014: %4) NYSE Uluslararası 100 – azalış %5 (2014: %3,5) 385 254 (257) (182) 361 184 (193) (99) 336 (224) - 280 (180) - Dönem vergi sonrası kar, gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan olarak sınıflanan özkaynağa dayalı menkul kıymetlerin kazanç/kayıpları sonucunda artar/azalır. Özkaynağın diğer bileşenleri satış amaçlı olarak sınıflandırılan özkaynağa dayalı menkul kıymetlerin kazanç/kayıpları sonucunda artar/azalır. Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değeri hala maliyetinden yüksek ise, endeksteki azalışın sonucu olarak kar/zararda değer düşüklüğü muhasebeleştirilmez. Kar veya zararda ve diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen tutarlar Grup tarafından yapılan çeşitli yatırımlara ilişkin kar veya zararda ve diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilen tutarlar not 7’de açıklanmıştır. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 107 Finansal risk yönetimi (c) UFRS7(33)(a),(b) UFRS7(34)(c) UFRS7(15)(b), (36)(a), UFRS7(36)(b) PwC Kredi riski Kredi riski nakit ve nakit benzerlerinden, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlardan, lehte türev finansal araçlardan ve banka ve finansal kuruluşlardan mevduatlarından, hem de açıktaki ticari alacaklar dahil toptan ve perakende müşterilerinin kredi riskinden oluşur. (i) Risk yönetimi Kredi riski Grup bazında yönetilir. Banka ve finans kuruluşları için, sadece en az “A” derecesi ile bağımsız olarak derecelendirilen taraflar kabul edilirler. Eğer toptan müşteriler bağımsız olarak derecelendirilmişse, bu dereceler kullanılır. Diğer türlü, eğer bağımsız derecelendirme yok ise, risk kontrol müşterilerin finansal pozisyonunu, geçmiş deneyimlerini ve diğer faktörleri dikkate alarak kredi kalitesini değerlendirir. Bireysel risk limitleri yönetim kurulu tarafından belirlenen limitler dahilinde iç ve dış derecelerine göre belirlenir. Toptan müşterilerinin kredi limitlerine uyum hat yönetimi tarafından düzenli olarak gözden geçirilir. Perakende müşterilerine satışların kredi riskini hafifleten şekilde nakit ya da belli bankaların kredi kartlarını kullanarak ödenmesi gerekmektedir. Kredi riskinin ister bireysel müşterilere, belirli sanayi sektörlerine ve/veya bölgelerine önemli derecede konsantrasyonu bulunmamaktadır. Türev finansal araçlar için, herhangi bir zamanda, açıktaki lehte kontratların gerçeğe uygun değerinin %10’undan azı ile herhangi bireysel bir tarafla yapılabilsin diye yönetim limitler belirlemiştir. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar düşük riskli yatırımlar olarak kabul edilen tahvil ve sıfır kuponlu bonolardan oluşmaktadır. Yatırımlarım kredi derecelendirmeleri kredi koşullarının bozulması açısından takip edilir. (ii) Teminatlar Bazı ticari alacakları için Grup karşı taraftan anlaşma şartları uyarınca ödemede temerrüde düşmesi durumunda çağırabileceği garanti, tapu sicili veya teminat mektubu gibi teminatlar isteyebilir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 108 Finansal risk yönetimi (c) Kredi riski (iii) Kredinin kalitesi Vadesi geçmiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların kredi kalitesi dışardaki kredi dereceleri (eğer varsa) ile ya da karşı tarafın temerrüde düşme oranları ile ilgili tarihsel bilgiler uyarınca değerlendirilebilir. UFRS7(36)(c) Ticari alacaklar Dışarıdan (Moody’s) kredi derecelendirme notu olan taraflar A BBB BB Dışarından kredi derecelendirme notu olmayan taraflar * Grup 1 Grup 2 Grup 3 Toplam ticari alacaklar Diğer alacaklar İlişkili taraflar ve kilit yönetici personel ** Üçüncü taraflarla bir kereye mahsus işlemlerden olan alacaklar Dışarıdan (Moody’s) kredi derecelendirme notu A olan taraf Diğer üçüncü taraflar*** Bankadaki nakit ve kısa vadeli banka mevduatları AAA AA Satılmaya hazır borç senetleri AAA AA BB Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar AAA AA Türev finansal varlıklar AA B PwC 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 5.700 3.100 1.970 10.770 4.031 2.100 600 6.731 750 2.102 2.300 5.152 555 2.081 256 2.892 15.922 9.623 2.017 1.306 750 814 3.581 916 2.222 38.835 16.469 55.304 14.690 10.003 24.693 2.600 900 820 4.320 1.300 700 380 2.380 750 460 1.210 - 1.327 835 2.162 2.129 2.129 * Grup 1 – yeni müşteriler (6 aydan az) Grup 2 – geçmişte temerrüde düşmemiş var olan müşteriler (6 aydan fazla) Grup 3 – geçmişte temerrüde düşmüş var olan müşteriler (6 aydan fazla). Tüm temerrütler tamamen kurtarılmış. ** İlişkili taraflardan alacak tutarlarının hiç biri vadesi geçmiş ya da değer düşüklüğüne uğramış değildir ve geri ödemeler tarihsel olarak zamanında ve düzenli olarak alınmıştır. Yönetim kilit yönetici personele kredi sağlamak için önceden belirlenmiş limitler dahilinde ilgili kurum risk yönetim çerçevesi oluşturmuştur. Kilit yönetici personele verilen krediler genellikle ipotek yoluyla teminat altına alınmıştır (detay bilgi için not 20(g)’ye bakınız). *** Grup’un zorunlu kredi kontrolleri de dahil olmak üzere üçüncü taraflar ile bir kerelik işlemler içine girmeyi değerlendirmek üzere uygulamada prosedürleri vardır. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 109 Finansal risk yönetimi (c) UFRS7(21) UFRS7(B5)(d) UMS39(59),(63),(64) UFRS7(37)(b) Kredi riski (iv) Değer düşüklüğüne uğramış ticari alacaklar 8 Tahsil edilemeyeceği bilinen bireysel alacaklar doğrudan defter değeri azaltılmak sureti ile defterden silinir. Diğer alacaklar, değer düşüklüğü gerçekleşmiş ancak henüz tespit edilmemiş olduklarına dair nesnel kanıt olup olmadığını belirlemek için topluca değerlendirilir. Bu alacaklar için tahmin edilen değer düşüklüğü zararları değer düşüklüğü için ayrı karşılık olarak muhasebeleştirilir. Aşağıdaki göstergelerin bulunması halinde, Grup değer düşüklüğüne dair kanıt olduğunu düşünmektedir: Borçlunun önemli mali zorluklar içinde olması Borçlunun iflas etme ya da finansal yeniden yapılanmaya gitme olasılığının olması ve Borçların ödenmemesi ya da temerrüdü durumu (30 günden daha fazla vadesi geçmiş ise). İlave nakit ile kurtarılmasına dair herhangi bir beklenti yoksa değer düşüklüğü karşılığı ayrılmış olan alacaklar karşılığa istinaden silinir. Değer düşüklüğü zararları gelir tablosunda diğer giderler altında muhasebeleştirilir. Daha önce silinen tutarlardan kurtarılanlar diğer giderlerden mahsup edilir. Değer düşüklüğü zararlarının nasıl hesaplandığına dair bilgi için not 25(o)’ya bakınız. Bireysel olarak değer düşüklüğüne uğrayan ticari alacaklar beklenmedik ekonomik zorluklar yaşayan dört mobilya toptancısı ile ilgilidir (2014: danışmanlık işindeki iki müşteri). Grup alacaklardan bir kısmını kurtaracağını ve 200.000 TL’lik değer düşüklüğü gideri muhasebeleştireceğini tahmin etmektedir (2014: 30.000 TL). Bu alacakların yaşlandırması aşağıdaki gibidir: 8 Duran varlıklar 1-3 ay arası 3-6 ay arası 6 ay üzeri UFRS7(16) UFRS7(20)(e) UFRS7(37)(a),(36)(c) PwC 10 20 128 158 300 580 (330) (25) 525 100 540 (285) (55) 300 Gelir/gider tablosunda muhasebeleşen tutarlar Yıl içinde, değer düşüklüğüne uğramış alacaklar ile ilgili aşağıdaki kazanç/(kayıplar) gelir tablosunda muhasebeleştirilmiştir: 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL Değer düşüklüğü zararları (200) - bireysel olarak değeri düşürülmüş alacaklar (130) (580) - değer düşüklüğü karşılığındaki hareket (540) Daha önceki değer düşüklüğü zararının iptali 35 125 (v) Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış 31 Aralık 2015 itibarıyla, TL 1.277.000 (2014: 1.207.000) tutarındaki ticari alacakların vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamıştır. Bunlar yakın temerrüt geçmişi olmayan bir Grup bağımsız müşteri ile ilgilidir. Bu alacakların yaşlandırma analizi aşağıdaki gibidir: 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL 3 aya kadar 3-6 ay arası UFRS7(37)(a),(b) 20 60 151 231 Toplu olarak değer düşüklüğü için değerlendirilen ticari alacakların değer düşüklüğüne dair ayrılan karşılığın hareketleri aşağıdaki gibidir: 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL 1 Ocak Yıl içerisinde ayrılan değer düşüklüğü karşılığı Yıl içerisinde silinen tahsil edilemeyen alacaklar Kullanılmayan tutarın iptali 31 Aralık UFRS7(20)(e) Defter değerleri 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL 1.177 100 1.277 1.108 99 1.207 Ticari ve diğer alacaklar içindeki diğer sınıflarda değer düşüklüğüne uğramış ve vadesi geçmiş varlık bulunmamaktadır. Bu diğer sınıfın kredi geçmişine bağlı olarak, bu tutarların vadesi geldiğinde tahsil edileceği beklenmektedir. Grup bu alacaklara ilişkin olarak herhangi bir teminat tutmamaktadır. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 110 Finansal risk yönetimi (d) Likidite riski UFRS7(33)(a),(b), (39)(c),(B11E) İhtiyatlı likidite risk yönetimi, yeterli ölçüde nakit ve menkul kıymet tutmayı ve vadesinde yükümlülükleri karşılamak ve piyasa pozisyonlarını kapatabilmek için yeterli miktarda yapılandırılmış kredi olanakları ile fonlama sağlamayı belirtmektedir. Raporlama dönemi sonundaki Grup’un kolayca likidite riskini yönetebilmek için nakit girişi elde etmesi beklenen 44.657.000 TL (2014: 24.093.000 TL) vadesiz mevduatı bulunmaktadır. İş kolunun dinamik yapısı nedeniyle, Grup’un hazinesi yapılandırılmış kredi limitlerine erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle fonlama esnekliği sağlamaktadır. UFRS7(34)(a) Yönetim Grup’un likidite rezervlerinin (aşağıdaki henüz kullanılmamış borçlanma olanaklarını içeren) ve beklenen nakit akışları temelinde nakit ve nakit benzerleri (not 7(e)) periyodik tahminlerini takip eder. Bu genellikle Grup’un faaliyet gösteren şirketler tarafından yerel düzeyde Grup tarafından belirlenen uygulama ve limitlerine uygun olarak yürütülmektedir. Bu limitler işletmenin faaliyet gösterdiği pazarın likiditesini göre değişir. Buna ek olarak, Grup’un likidite yönetimi politikası önemli para birimlerinden olan nakit akışların tahminini ve bunları karşılamak üzere gerekli likit varlıkların düzeyini dikkate almayı, iç ve dış mevzuata karşı finansal durum tablosu likidite oranlarını ve dış yasal gereklilikleri takip etmeyi ve borçlanma finansman planını sağlamayı içerir. UFRS7(7),(39)(c) UMS7(50)(a) (i) Finansman anlaşmaları 13 Raporlama dönemi sonunda Grup’un aşağıdaki henüz kullanılmamış borçlanma olanaklarına erişimi aşağıdaki gibidir: Değişken faiz - Bir yıl içinde sona erecek (açık kredi ve borç senedi tesisi) - UFRS7(7),(39)(c) UMS7(50)(a) Bir yıldan sonar sona erecek (banka kredileri) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 12.400 10.620 9.470 8.100 21.870 18.720 Açık kredi olanakları herhangi bir zamanda kullanılabilir ve önceden haber verilmeksizin banka tarafından iptal edilebilir. Teminatsız borç senedi kabul olanakları herhangi bir zamanda kullanılabilir ve yıllık incelemeye tabidir. Yeterli kredi derecelerinin devamlılığına bağlı olarak, banka kredisi olanakları herhangi bir zamanda TL veya Amerikan Doları olarak kullanılabilir ve ortalama,5 yıl vadeye sahiptir (2014: 6,9 yıl). 14 UFRS7(39)(a),(b), (B11B) (ii) Finansal borçların vadeleri 9-12 Aşağıdaki tablolar Grup’un finansal borçlarını sözleşme vadelerine göre ilgili vadelerine göre Gruplandırmak sureti ile analiz eder: tüm türev olmayan finansal yükümlülükler ve nakit akışların zamanlamasının anlaşılabilmesi için anlaşma vadelerinin gerekli olduğu net ve brüt olarak ödenmiş türev finansal enstrümanlar. UFRS7(B11D) Tabloda belirtilen tutarlar anlaşmaya bağlı iskonto edilmemiş nakit akışlarıdır. 12 ay içerisinde vadesi dolacak bakiyeler iskonto etkisi önemsiz olacağından defter değerine eşittir. Faiz oranı takasları için raporlama döneminden sonra geçerli olan vadeli faiz oranları kullanılarak nakit akışları tahmin edilmiştir. UFRS7(39(a),(B11B) 6 aydan az zaman aralığı içinde Grup’un negatif gerçeğe uygun değerli alım satım portföyündeki türev araçları 610.000 TL’lik (2014: 621.000 TL) gerçeğe uygun değeri üzerinden dahil edilmiştir. Bu, anlaşma vadelerinin nakit akışların zamanlamasını anlaşılabilmesi için gerekli olmadığından dolayıdır. Bu anlaşmalar vade tarihleri yerine net gerçeğe uygun değerleri bazında yönetilir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 111 Finansal risk yönetimi (d) UFRS7(39)(b),(c), (B11) Likidite riski Finansal yükümlülüklerin anlaşma vadeleri 9-12 31 Aralık 2015 Türev olmayanlar Ticari borçlar Borçlanmalar (finansal kiralamalar hariç) Finansal kiralama yükümlülükleri Toplam türev olmayanlar Türevler Ticari amaçlı türevler Brüt ödenmiş (vadeli döviz anlaşmaları – nakit akış riskinden korunma) - (giriş) - Çıkış Toplam Defter değeri (varlıklar)/ anlaşmaya bağlı nakit yükümlülükle r akışları ‘000 TL ‘000 TL 1-2 yıl arası ‘000 TL 2-5 yıl arası ‘000 TL 5 yıl üzeri ‘000 TL - - - 15,130 15,130 9,310 46,195 40,121 104,704 96,769 2,506 365 4,456 3,675 10,230 48,701 40,486 124,290 115,574 - - 610 610 6 aydan kısa vadeli ‘000 TL 6 – 12 ay ‘000 TL 15.130 - 4.439 4,639 333 332 19.902 4,971 610 - - (17.182) (13,994) 920 - - - (31,176) - 17.521 949 14,498 504 - - - 32,019 1,453 766 1,376 11.270 - - - - 11,270 11,270 4.513 4,118 8,820 34,476 21,303 73,230 66,130 237 238 3,105 370 4,880 3,950 16.020 4,356 9,750 37,581 21,673 89,380 81,350 621 - - - - 621 621 (11.724) (6,560) - - - (18,284) - 11.885 782 7,228 668 - - - 19,113 1,450 777 1,398 31 Aralık 2014 Türev olmayanlar Ticari borçlar Borçlanmalar (finansal kiralamalar hariç) Finansal kiralama yükümlülükleri Toplam türev olmayanlar Türevler Ticari amaçlı türevler Brüt ödenmiş (vadeli döviz anlaşmaları – nakit akış riskinden korunma) - (giriş) - UFRS7(B10A)(a) PwC çıkış 930 2-5 yıl arası zaman aralığında gösterilmiş 2015 kredileri arasındaki 47.195m TL için, Grup 2016 mali yılının ilk çeyreğinde 5.000.000 TL tutarında erken ödeme yapmayı düşünmektedir. (2014: yoktur). DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 112 Finansal risk yönetimi Finansal risk yönetimi Finansal araçların sınıfları UFRS7(6),(B1)-(B3) UFRS 7 finansal araçların sınıflar itibari ile açıklanmasını gerektirdiğinden, işletme açıklanan bilgilerin niteliğine uygun olarak finansal araçlarını sınıflara Gruplandırmalı ve finansal araçların özelliklerini dikkate almalıdır. İşletme finansal durum tablosunda sunulan kalemlerle gerekli mutabakatına imkan vermek için yeterli bilgi sağlamalıdır. Finansal araçların sınıfları ve gerekli açıklamaların düzeyi için yönlendirmeyi UFRS 7 için hazırlanmış Ek B’de bulabilirsiniz. Detay düzeyi ve varsayımların seçimi– Yönetimin gözünden bilgi UFRS7(34)(a) Bir işletmenin finansal risk yönetimine ilişkin açıklamaları kilit yönetici personele dahili olarak sunulan bilgileri yansıtmalıdır. Öyle ki, bir işletme tarafından sağlanacak açıklamalar, bu bilgilerin detay düzeyi ve kullanılan önemli varsayımlar işletmeden işletmeye büyük ölçüde değişecektir. Bu örnek finansal tablo açıklamalar açıklanabilir bilgi türünün tek örneğidir ve her işletmenin kendi koşullarına uygun açıklamaları değerlendirmesi gerekmektedir. Türev finansal araçlar Kısa ve uzun vade ayırımı UMS1(BC38B),(BC38C) UMS1(66),(69) UMS 39 kapsamında alım satım amaçlı olarak sınıflandırılan finansal araçların mutlaka finansal durum tablosunda kısa vadeli olarak sınıflanması gerektiği anlamına gelmez. Eğer bir finansal borç öncelikle alım satım amaçlı olarak alındıysa, bunun kısa vadeli olarak sunulması gerekir. Eğer alım satım amacı ile alınmadıysa, vade tarihi esas alınarak kısa ya da uzun vadeli olarak sunulmalıdır. Finansal varlıklar, eğer işletme bunların 12 içerisinde gerçekleşmelerini bekliyorsa, dönen varlıklar olarak sınıflandırılmalıdır. Korunma amaçlı türevlere de benzer bir yaklaşım olacaktır. Raporlama dönemi sonu itibarıyla 12 ay içerisinde finansal varlığın bir kısmının gerçekleşmesi bekleniyorsa, bu kısım dönen varlık olarak sunulmalıdır; finansal varlığın kalan kısmı ise duran varlık olarak gösterilmelidir. Bu riskten korunma amaçlı türevlerin kısa ve uzun vade kısımlarının ayrılması gerektiğini öne sürmektedir. Fakat alternatif olarak, riskten korunma amaçlı türevlerin tam gerçeğe uygun değeri eğer riskten korunma ilişkisi 12 aydan kısa ise kısa vadeli olarak ve bu ilişki 12 aydan uzun ise uzun vadeli olarak sınıflandırılabilir. Piyasa riski Döviz riski UFRS7(B23) UFRS7(B23) PwC Döviz riski sadece ölçüldüğü fonksiyonel para birimi dışındaki bir para cinsinden olan finansal araçlardan ortaya çıkabilir. Çevrimle ilgili riskler bu nedenle işletmenin kur riskine maruz kalmasının değerlendirmesine dahil değildir. Çevrim riskleri, Grup’un raporlama para biriminden farklı bir fonksiyonel para birimi cinsinden bir işletmenin (örnek olarak; bir bağlı ortaklık) elde tuttuğu finansal ve finansal olmayan kalemlerden ortaya çıkar. Fakat yabancı operasyondaki net yatırımın bir parçasını teşkil etmeyen, yabancı para birimi cinsinden şirketler arası alacaklar ve borçlar, döviz riskleri için yapılan duyarlılık analizine dahil olacaktır, çünkü bu bakiyeler konsolide finansal durum tablosunda elimine olsalar da UMS 21 gereğince yeniden değerlemeden kaynaklı kar/zararlarının etkileri tam olarak elimine edilemez. UFRS 7 amacı uyarınca, kur riski parasal olmayan finansal araçlardan da ayrıca kaynaklanmaz. DEĞER A.Ş. bu yüzden Amerikan doları cinsinden olan pay senelerini döviz riski analizine dahil etmemiştir. Parasal olmayan finansal araçlara yapılan yatırımdan kaynaklanan döviz riski gerçeğe uygun değer kayıp/kazançlarının bir parçası olarak diğer fiyat riski açıklamalarında yansıtılır. Faiz oranı riski – sabit oranlı borçlanmalar Faiz oranlarındaki değişikliklerin duyarlılığı normalde finansal varlık ve finansal yükümlülüklerin değişken faiz oranları ile ilgilidir. Fakat duyarlılık ayrıca gerçeğe uygun değerden tekrar ölçülen sabit oranlı finansal varlık ve finansal yükümlülükler ile de ilgili olacaktır. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 113 Finansal risk yönetimi Finansal risk yönetimi Kredi riski Değer düşüklüğüne uğramış ticari alacaklar UFRS7(37)(b) İşletmeler ayrıca değer düşüklüğüne uğradığı belirlenen finansal varlıkları için bir analiz sağlamalılardır. Ancak, bu finansal varlıkların yaşlandırmasının açıklanması için özel bir gereklilik yoktur. Diğer analiz biçimleri eşit olarak kabul edilebilecektir. Likidite riski Vade analizi UFRS7(B11B) Tüm finansal yükümlülükler vade analizinde dahil edilmelidir. Analiz genel olarak anlaşma vadelerine göre yapılmalıdır. Ancak, türev finansal yükümlülükler için standart nakit akışların zamanlamasının anlaşılabilmesi için anlaşma vadelerinin gerekli olmadığını söyleyerek, işletmelere vade Gruplamasını anlaşma vadelerine göre değil de beklenen vadelerine göre yapabilme seçeneğini sağlamaktadır. Bu durum alım-satım amaçlı türev anlaşmalar için de geçerli olabilir. Değişken faizli bir finansal varlık ya da yükümlülük ve tüm kredi taahhütleri için yapılmış olan faiz oranı takası gibi anlaşmalar için kalan anlaşma vadeleri nakit akışların zamanlamasının anlaşılabilmesi için önemli olacaktır. Bu anlaşmaların, dolayısıyla anlaşma vadelerine göre Gruplanması gerekir. UFRS7(3),(B11D) Açıklanan tutarların raporlama döneminden sonra mevcut koşullara göre belirlenmiş, gelecek dönemlerde ödenmesi beklenen tutarlar olması gerekmektedir. Ancak, UFRS 7 cari ya da vadeli oranların kullanılıp kullanılmaması gerektiğini belirtmez. PwC gelecekteki nakit akışlarının daha iyi bir tahmini olduğu için vadeli oranların kullanılmasını tavsiye eder. UFRS7(B11C)(c) Sunulan belirli zaman aralıkları standart tarafından zorunlu tutulmamıştır, ancak kilit yönetici personele dahili olarak sunulanlara dayanmaktadır. Finansal teminat anlaşmaları için, teminatın maksimum tutarı garantinin çağırılabileceği en erken döneme tahsis edilmelidir. Vade tablolarına dahil edilen tutarlar, anapara ve faiz ödemeleri de dahil olmak üzere, anlaşmaya bağlı iskonto edilmemiş nakit akışları olduğundan, bu tutarlar finansal durum tablosunda açıklanan tutarlar ile bağdaşmaz. Bu durum özellikle borçlanmalar ve türev finansal araçlar söz konusu olduğu sürecedir. İşletmeler defter değerleri finansal durum tablosuna bağlanan bir kolon ve isterlerse bir mutabakat kolonu eklemeyi seçebilirler, ancak bu zorunlu değildir. Finansman anlaşmaları UMS7(50)(a) UFRS7(39)(b) Taahhüt edilen borçlanma olanakları likidite yönetiminin önemli bir unsurudur. Sonuç olarak, işletmeler henüz kullanılmamış olanaklarına dair bilgi sağlamayı değerlendirmelilerdir. UMS 7 Nakit akış tablosu standardı ayrıca gelecekteki operasyonel faaliyetlerde kullanılabilecek henüz kullanılmamış borçlanma imkanlarının, bu imkanların kullanılmasına ilişkin herhangi bir kısıtlama olup olmadığına dair sermaye taahhütlerinin yerine getirilmesinin açıklanmasını tavsiye eder. Finansal araçların şartları ve koşulları UFRS7(7),(31) PwC İşletmeler finansal durumu ve performansı ile bu finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve kapsamı için finansal araçların önemini değerlendirmek için finansal tablo kullanıcıları yeterli bilgi açıklamalıdır. Fakat UFRS 7’ nin niyeti UMS 32 tarafından gerekli kılınan olası hacimli açıklamaları azaltmak ve daha kısa ama daha anlamlı bilgiler ile değiştirmekti. Normal şartlar altında, işletmeler bu nedenler artık her bir ana borçları için önemli şart ve koşulları açıklamak zorunda olmayacaklardır. Fakat eğer bir işletme olağandışı şartlar ve koşullara sahip borçlara yada diğer finansal araçlarda sahipse, o zaman finansal tablo kullanıcılarının bu araçlara ilişkin risklerin niteliği ve kapsamını değerlendirmeleri için bazı bilgilerin sağlanması gerekmektedir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 114 Finansal risk yönetimi Finansal risk yönetimi s Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UFRS7(15) İşletme tarafından elde tutulan satılabilir ya da tekrar rehin edilebilir teminat Elde tutulan, satılan ya da yeniden rehin edilen teminatların gerçeğe uygun değeri ile yeniden rehin edilenlerin iade edilip edilmemesi gerektiğini ve teminatlara bağlı şartları ve koşulları açıkla. UFRS7(23)(b) Riskten korunma muhasebesi – tahmini işlemlerin gerçekleşmesi i daha fazla beklenmemektedir. İşlemi bir açıklamasını ekle UFRS7(24)(a) Gerçeğe uygun değer riskinden korunma Ayrı ayrı riskten korunma aracından kaynaklanan kazanç ve kayıpları ve riskten korunmaya konu riskten korunan kalemi açıkla UFRS7(35),(42) Kurumun riske maruz kalmasını temsil etmeyen nicel veriler Gerekirse daha fazla bilgi sağla. UFRS7(39)(a),(B11C)(c) UMS39(9) Finansal teminat anlaşmaları Bunlar çağırılabileceği en erken zaman aralığında vade tablosuna dahil edilmelidir. UFRS7(20)(d),(e) ve (37)(b) Ticari alacaklar dışındaki diğer finansal varlıkların değer düşüklüğü Önemli her bir finansal varlık sınıfı için değer düşüklüğü zararlarını, değer düşüklüğüne uğramış finansal varlıklara tahakkuk eden faiz geliri tutarını ve bireysel olarak değer düşüklüğüne uğrayacağı belirlenen finansal varlıklarla ilgili bir analizi açıkla. Gerçeğe uygun değer riskinden korunma DEĞER A.Ş. gerçeğe uygun değer riskinden korunma muhasebesi uygulamamaktadır. Yazılabilecek örnek bir muhasebe politikası aşağıdaki gibidir: Gerçeğe uygun değer riskinden korunma olarak belirlenen ve nitelendirilen türevlerin gerçeğe uygun değer değişimleri korunan riske atfedilebilen riskten korundan varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerlerindeki değişim ile birlikte kar/zarar tablosunda muhasebeleştirilir. Sabit faiz oranlı borçları koruyan faiz oranı takaslarının etkin olan kısımları ile ilgili kazanç/kayıplar faiz oranı riskine bağlı riskten korunma konusu sabit faizli borçların gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler ile birlikte gelir/gider tablosunda muhasebeleştirilir. Etkin olmayan kısım ile ilgili kazanç/kayıplar gelir/gider tablosunda diğer gelir ve diğer giderler içinde muhasebeleştirilir. Eğer korunma muhasebesinin, finansal riskten korunma koşullarını sağlayamaması durumunda, riskten korunan kalemin etkin faiz yöntemi kullanılarak defter değerine yapılan düzeltme ilgili dönem boyunca yeniden hesaplanan etkin faiz oranı hesaplanarak vadeye kadar gelir/gider tablosuna amorti edilir. PwC Manual of Accounting Finansal risk yönetimi açıklamalarına ilişkin detay yönlendirme için lütfen Bölüm 6.9 Finansal araçlar: Sunum ve açıklamalar: Finansal araçlar risk açıklamaları kısmına bakınız. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 115 13 Sermaye yönetimi (a) UMS1(134), (135),(136) Risk yönetimi 1 Sermayeyi yönetirken Grup’un amaçları şunlardır: İşletmenin sürekliliğinin devamı yeteneğini korumak, böylece ortaklara getiri ve diğer paydaşlar için fayda sağlamaya devam etmek ve Sermaye maliyetini azaltmak amacıyla en uygun sermaye yapısını sürdürmek. Sermaye yapısını korumak veya yeniden düzenlemek için, Grup ortaklara ödenecek temettü tutarını ayarlayabilir, ortaklara sermaye tutarını iade edebilir, yeni paylar ihraç edebilir veya borçlanmayı azaltmak için varlık satabilir. Sektördeki diğerleri ile tutarlı olarak, Grup aşağıdaki özkaynakların borçlara oranına göre sermayeyi izler: Bu oran not 10(c)’de gösterildiği gibi net borçların toplam ‘özkaynak’lara (finansal durum tablosunda gösterildiği gibi, kontrol gücü olmayan paylar dahil) bölünmesi ile bulunan orandır. UMS1(134), (135),(136) 2015’de, Grup’un stratejisi ki 2014’den bu yana değişmedi, bu oranı 20% - 30% aralığında tutmak ve B kredi notunu korumaktı. Kredi notu değişmedi ve 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014’daki oranlar aşağıdaki gibi oldu: Net borç Toplam özkaynak Net borcun özkaynağa oranı UMS1(135)(d) PwC 2015 ‘000 TL 2014 Yeniden düzenlenmiş ‘000 TL 33.840 160.352 34.472 117.622 %21 %29 (i) Kredi taahhütleri 1 Büyük borçlanma imkanlarının şartlarına göre, Grup’un aşağıdaki finansal taahhütlere uyması gerekmektedir: Net borç/özkaynak oranının %50’den fazla olması ve Net finansman maliyetlerinin FAVÖK’e oranının %10’dan daha fazla olmaması. Grup raporlama dönemi boyunca bu anlaşma taahhütlerine uymuştur. 31 Aralık 2015 itibarıyla, net finansman maliyetinin FAVÖK’e oranı %4 (31 Aralık 2014 itibarıyla %3’dür). DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 116 Sermaye yönetimi (b) UMS1(107) Tarihler zorunlu değil UMS1(107) Temettüler 2-4 (i) Adi pay senetleri 31 Aralık 2014’de sona eren yıla ait pay başına tamamı 22 kuruştan ödenmiş (2013 – 10 kuruş) en son yapılan temettü ödemesi 31 Aralık 2015’de sona eren yıla ait pay başına tamamı 21 kuruştan (2014: 10 kuruş) ödenmiş geçici temettü 2014 ‘000 TL 11,586 5,455 11,144 5,467 107 22,837 107 11,029 22,271 566 10,470 559 22,837 11,029 11,989 11,586 (ii) UMS1(107) UMS1(107) UMS7(43) 7% itfa edilemeyen kar payı öncelikli imtiyazlı pay senetleri Pay başına 7 kuruştan yapılan yıllık temettü (2014: 7 kuruş) Sağlanan veya ödenen toplam temettü 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihlerinde biten yıllara ilişkin nakit ödemek sureti ile dağıtılan veya temettü yeniden yatırım planına göre pay ihraç etmek sureti ile yerine getirilen temettü aşağıdaki gibidir: Nakit olarak ödenen Pay ihraç etme yolu ile dağıtılan 2015 ‘000 TL (iii) UMS1(137)(a) UMS10(12) Tarihler zorunlu değil Raporlama dönemi sonunda dağıtılmayan temettüler Yukarıdaki temettülere ek olarak, yıl sonundan bu yana yönetim adi pay senedi başına 22 kuruş (2014: 22 kuruş) nihai temettü ödemesini tavsiye etmişlerdir. 31 Aralık 2015’de geçmiş yıl karlarından 9 Ekim 2015’de ödenmesi beklenen ancak yıl sonunda yükümlülük olarak muhasebeleştirilmeyen önerilen temettünün toplam miktarı Sermaye yönetimi Sermaye risk yönetimi UMS1(134),(135) Sermaye herhangi bir UFRS’de tanımlı değildir. İşletmeler dahilde kilit yönetici personele sağlanan bilgilerin türüne göre sermaye olarak neyi yönettiklerini açıklamak zorundadırlar. Bu nedenle, sermayenin içinde faize dayalı borç barındırıp barındırmadığı işletmenin kendisine bağlıdır. Eğer böyle bir borç varsa ve fakat borç anlaşması finansal taahhütler gibi yerine getirilmesi gerekli sermaye yeterliliği ihtiva ediyorsa, o zaman bunların UMS 1 paragraf 135 (d) Finansal tabloların sunumu’na bağlı olarak açıklanması gerekmektedir. Temettüler Ana ortaklığa karşı konsolidasyon bilgisi Bu notta açıklanmış temettüler sadece ana ortaklık tarafından ödenenlerdir ve kontrol gücü olmayan paylara bağlı ortaklıklar tarafından ödenen temettüleri içermez. UMS 1 dönem sırasında ortaklara dağıtım olarak kabul edilen temettülere ilişkin açıklamayı gerektirir. (Paragraf 107). Genel olarak ‘ortaklar’ terimi UMS 1’de ana ortak işletmenin ortakları bağlamında kullanılmaktadır (örnek paragraflar 81B ve 106). Finansal tabloların odağı hala ana ortaklık pay darlarındadır ve bu temel uyarınca pay başına temettü açıklaması sadece ana ortaklık işletmenin ortakları için uygundur. Bu açıklama ayrıca UMS 1 paragraf 79 uyarınca gerekli olan ihraç edilen pay adedine ilişkin açıklama ile ilişkilidir. Kontrol gücü olmayan payların sahipleri kendileri ile ilgili olan temettü bilgisine ilgili bağlı ortaklıkların bireysel finansal tablolarından öğreneceklerdir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 117 Sermaye yönetimi Sermaye yönetimi Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UMS1(137)(b) Muhasebeleştirilmeyen kümülatif imtiyazlı temettüler Tutarı açıkla UFRS YORUM17(15)-(17) Gayri nakdi varlık şeklindeki temettüler Çeşitli açıklamalar, detay bilgi için IFRS Yorum 17 ve aşağıda örneklemeye bakınız. Aşağıdaki örnek açıklamalar bir işletmeye ile ilgili olduğunda faydalı olabilir: Gayri nakdi temettüler UFRS YORUM17(11),(14),(15),(16) (f) Bir işletme ortaklarına gayri nakdi varlıklar dağıtıyorsa, açıklama aşağıdaki şekilde okunabilir: Kasım 2015’de, XYZ A.Ş. bağlı ortaklığında tuttuğu tüm payları ana ortaklığına gayri nakdi temettü olarak transfer etti. Temettü, bağlı ortaklığın gerçeğe uygun değeri olarak ölçüldü (2.500.000 TL). Payların gerçeğe uygun değeri ile defter değeri (1.800.000 TL) arasındaki fark gelir/gider tablosunda diğer gelirler altında gösterilmiştir (700.000 TL). PwC Manual of Accounting Sermaye risk yönetimi açıklamaları ile ilgili detay yönlendirme için lütfen Bölüm 23 Sermaye ve yedekler: Sermaye açıklamaları kısmına bakınız. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 118 Grup yapısı Bu bölüm, finansal tablo kullanıcılarının Grup’un yapısının finansal pozisyonunu ve Grup’un bir bütün olarak performansını nasıl etkilediğini anlamalarına yardımcı olacak bilgileri içermektedir. Özel olarak, aşağıdakiler hakkında bilgiler vardır: Zorunlu değildir İşletme birleşmeleri ve durdurulan faaliyetlerin elden çıkarılması sonucunda yıl içerisinde meydana gelen yapı değişiklikleri Kontrol gücü olmayan paylar ile olan işlemler, ve Müşterek faaliyetlerdeki paylar. Not 16’da önemli bağlı ortaklıkların bir listesi sağlanmıştır. Bu not ayrıca Grup’un özkaynaktan pay alma yöntemi ile muhasebeleştirilen yatırımları hakkında da detayları açıklamaktadır. PwC 14 İşletme birleşmeleri 120 15 Durdurulan faaliyetler 123 16 Diğer işletmelerdeki yatırımlar 126 119 14 İşletme birleşmeleri 2-5 (a) Şirket alımlarının özeti UFRS3(B64)(a)-(d) 1 Nisan 2015 tarihinde ana ortak şirket, elektronik cihaz üreticisi olan DEĞER A.Ş. Elektronik Grup’un ihraç edilen çıkarılmış sermayesinin %70’ini satın aldı. Bu şirket alımı Grup’un sektördeki pazar payını ciddi şekilde arttırdı ve Grup’un mevcut IT danışmanlık bölümünü tamamladı. Satın alım bedeli, alınan net varlıklar ve şerefiyenin detayları aşağıdaki gibidir: UFRS3(B64)(f) Satın alma bedeli (aşağıda (b)’ye bakınız): UMS7(40)(a) Ödenen nakit İhraç edilen adi hisse senetleri Koşullu bedel Toplam satın alma bedeli ‘000 TL UFRS3(B64)(f)(iv),(m) UFRS3(B64)(i) UMS7(40)(d) 3.000 9.765 135 12.900 DEĞER A.Ş. Elektronik Grubu (9.815m TL) için ödenen satın alma bedelinin bir parçası olarak ihraç edilen 1.698.000 adet hissenin gerçeğe uygun değeri 1 Nisan 2015’de açıklanan hisse başına fiyat olan 5,78 TL’ye dayanmaktadır. Hisse ihracı ile doğrudan ilişkilendirilebilen 50.000 TL ihraç maliyeti tahmini gelirlerden mahsup edilmiştir. Satın alma sonucu muhasebeleştirilen varlık ve yükümlülükler aşağıdaki gibidir: Gerçeğe uygun değer ‘000 TL UFRS3(B64)(o)(i) 1.550 780 840 4.200 7.610 2.389 3.020 3.180 (470) (1.150) (450) (2.304) (1.914) (415) Nakit Ticari alacaklar Stoklar Arsa ve binalar Tesis ve teçhizat Ertelenmiş vergi varlığı Maddi olmayan duran varlıklar: markalar Maddi olmayan duran varlıklar: müşteri anlaşmaları Ticari borçlar Açık kredi Koşullu borçlar Ertelenmiş vergi yükümlülüğü İş ilişkisi sonrası fayda yükümlülükleri Diğer çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri Tanımlanabilir satın alınmış net varlıklar Eksi: kontrol gücü olmayan paylar Artı: şerefiye Net satın alınan varlıklar 16.836 (5.051) 1.115 12.900 UFRS3(B64)(e),(k) Şerefiye satın alınan iş kolunun işgücü ve yüksek karlılığına atfedilebilir. Bu tutar vergi amaçlı indirilebilir olmayacaktır. UMS1(38) 31 Aralık 2014 itibarıyla sona eren yılda herhangi bir şirket satın alımı yoktur. UFRS3(B64)(g) 1 (i) Önemli tahmin: koşullu bedel Bağlı ortaklık 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla sona eren yılda önceden belirlenmiş satış hacimlerine ulaştığında, 1.000.000 TL’ye kadar ilave bedel 1 Eylül 2016’da nakit olarak ödenebilir. UFRS3(B67)(b)(iii) Anlaşma kapsamında ödenecek iskonto edilmeyen olası tutar 10.000.000 TL altındaki satışlar için 0 TL; 18.000.000 TL üstü satışlar için 1.000.000 TL arasındadır. Koşullu bedelin 135.000TL gerçeğe uygun değeri gelecekteki beklenen nakit akışlarının bugünkü değeri hesaplanarak tahmin edilmiştir. Tahminler %6 indirim oranına dayandırılmış ve DEĞER A.Ş. Elektronik Grup’unun olası satışları 12.000.000 TL ile 12.500.000 TL arasında tahmin edilmiştir. UFRS3(B67)(b) 31 Aralık 2015 itibarıyla, DEĞER A.Ş. Elektronik Grup tarafından elde edilen gerçek satış geliri 10.000.000 TL’nin altında olduğundan, koşullu bedel finansal durum tablosu dışı bırakılmıştır. 135.000 TL’lik gelir diğer gelirlere dahil edilmiştir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 120 İşletme birleşmeleri (a) UFRS3(B64)(j) UMS37(85) UFRS3(B67)(c) UFRS3(B64)(h) UFRS3(B64)(o)(i) UFRS3(B64)(q) (ii) Önemli karar: koşullu yükümlülük DEĞER A.Ş. Elektronik Grup’u satın alınırken, işletmenin davalı olduğu bekleyen bir davaya ilişkin olarak 450.000 TL tutarında bir koşullu yükümlülük muhasebeleştirilmiştir. İddia, kendilerine tedarik edilen ürünlerle ilgili kusur ileri süren bir müşteriden ortaya çıkmıştır. Haziran 2016 itibarıyla bu davayla ilgili mahkemelerin bir karara varacağı tahmin edilmektedir. Davaya ilişkin olumsuz bir karar olması halinde, Grup’un ödemesi gelecekte ödemesi gerekebilecek iskonto edilmemiş olası tutarı 250.000 TL ile 700.000 TL arasında olacaktır. 31 Aralık 2015 itibarıyla, Nisan 2015’de muhasebeleştirilen dava yükümlülüğü tutarında davanın sonuçlanma olasılığında bir gelişme olmadığı için bir değişiklik olmamıştır (27.000 TL’lik indirim iptali haricinde). (iii) Satın alınan alacaklar Satın alınan ticari alacakların gerçeğe uygun değeri 780.000TL’dir. Ticari alacakların brüt anlaşma tutarı 807.000’dir. Bunun 27.000 TL’sinin tahsil edilemeyeceği beklenmektedir. (iv) Kontrol gücü olmayan paylar için muhasebe politikası seçimi Grup, satın aldığı bir işletmedeki kontrol gücü olmayan payları gerçeğe uygun değerden veya kontrol gücü olmayan payların satın alınan işletmenin net tanımlanabilir varlıkları üzerindeki oransal payı üzerinden muhasebeleştirir. Bu karar, her bir satın alma için ayrı ayrı yapılır. DEĞER A.Ş. Elektronik Grup’unun kontrol gücü olmayan payları için, Grup bunları net tanımlanabilir varlıkları üzerindeki oransal payı üzerinden muhasebeleştirmeyi seçmiştir. İşletmenin işletme birleşmeleri muhasebe politikaları için not 25(i)’ye bakınız. (v) Hasılat ve kar katkısı Satın alınan işletmenin gruba 1 Nisan’dan 31 Aralık 2015’e kadar olan dönemde 3.850.000 TL tutarında hasılat ve 1.405.000 TL tutarında net kar katkısı olmuştur. Eğer satın alma 1 Ocak 2015’de gerçekleşmiş olsaydı, 31 Aralık 2015’de sona eren yıla ait konsolide proforma hasılat ve kar sırasıyla 212.030.000 TL ve 38.070.000 TL olacaktı. Bu tutarlar bağlı ortaklığın sonuçları kullanılarak ve bu sonuçlar aşağıdakiler nedeniyle düzeltilerek hesaplanmıştır: Bağlı ortaklık ve Grup arasındaki muhasebe politikaları farkları ve Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların gerçeğe uygun değer düzeltmeleri 1 Ocak 2015’den itibaren uygulandığı varsayılarak ek amortisman ve itfa tutarları ve buna bağlı vergi etkileri ile beraber hesaplanmıştır. (b) UMS7(40)(b) UMS7(40)(c) Şirket alımlarının özeti Satın alma bedeli – nakit çıkışı Bağlı ortaklık satın alımı nakit çıkışı, edinilen nakit netleştirilmiş Nakit bedel Eksi: Satın alınan bakiyeler Nakit Açık krediler Net nakit çıkışı – yatırım faaliyetleri UFRS3(B64)(m) PwC 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 3.000 - 1.550 (1.150) 400 - 2.600 - Satın alma ile ilgili maliyetler Hisse ihracı ile doğrudan ilişkilendirilemeyecek 750.000 tutarındaki satın alma ile ilgili maliyet gelir/gider tablosunda diğer giderler altına ve nakit akış tablosunda da faaliyetlerden nakit akımları altına dahil edilmiştir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 121 İşletme birleşmeleri İşletme birleşmeleri Karşılaştırmalar UMS1(38) UMS 1 kapsamında, karşılaştırmalı bilgiler anlatımlar da dahil olmak üzere finansal tablolarda raporlanan tüm sayısal bilgiler için verilmelidir. Fakat UFRS 3 işletme birleşmeleri açısından ayrıca karşılaştırmalı bilgi gerektirmez. Kendi görüşümüze göre, UFRS 3 açıklamaları sadece dönem içinde gerçekleşen işletme birleşmeleri için gereklidir. Bu, işletme birleşmesini takip eden dönemde, UFRS 3 paragraf B64’de gerekli kılınan açıklamaların tekrarlanmasının gerekmediği anlamına gelir. Ancak, UFRS 3 paragraf B67 uyarınca önceki işletme birleşmelerine ilişkin gerekli açıklamalar yapılmalıdır. Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar İlave açıklamalar Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir Örneklendirilmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UFRS3(B64)(l),(52) İşletme birleşmelerinden ayrı olarak muhasebeleştirilen işlemler İşlemin bir tanımını ve nasıl muhasebeleştirildiğini, muhasebeleştirilen tutarları ve UFRS 3’de belirtilen diğer bilgileri açıkla. UFRS3(B64)(n) İşletme bir pazarlıklı alım yapmıştır. Muhasebeleştirilen kazancı açıkla ve işlemin neden kazanç ile sonuçlandığını anlat. UFRS3(B64)(p) İşletme birleşmesi aşamalar halinde elde edilmiştir. Satın alımdan hemen önce özkaynak paylarının satın alım günündeki gerçeğe uygun değerini ve özkaynak payının gerçeğe uygun değerinden yeniden ölçümünün neticesi olarak muhasebeleştirilen kazanç/kaybı açıkla. UFRS3(B67)(a) İşletme birleşmesinin ilk kayda alınması tamamlanmamıştır. İlk kayda alımın neden tamamlanmadığını, hangi kalemlerin etkilendiğini ve raporlama dönemi sırasında muhasebeleştirilen düzeltmeleri açıkla. UFRS3(B67)(e) İşletme cari veya önceki dönemde bir işletme birleşmesi ile elde ettiği tanımlanabilir varlıklar veya üstlendiği borçlar ile ilgili olarak cari dönemde bir kayıp/kazanç muhasebeleştirmiştir. Tutarı açıkla ve kayıp/kazanca dair bir açıklama sağla. UFRS3(63) UFRS 3 amaçları gerekli kılınan açıklamalar ile yerine getirilmemiştir. Gerekirse ek açıklamalar sağla. PwC Manual of Accounting İşletme birleşmeleri ve gerekli açıklamalar hakkında detay bilgi için lütfen Bölüm 25 İşletme birleşmeleri: Açıklamalar’a bakınız. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 122 15 Durdurulan faaliyetler 3 (a) Açıklama UFRS5(41)(a),(b),(d) 30 Ekim 2014’de Grup mühendislik işinden çıkmak niyetini açıkladı ve Alman bağlı ortaklığı olan DEĞER A.Ş. Mühendislik GmbH’a bir alıcı bulmak için aktif bir program başlattı. Sonuç olarak 2014 yılı mali tablolarında ilişkili varlık ve yükümlülükler satış amaçlı elde tutulan olarak sunuldu. UFRS5(30) Bağlı ortaklık 1 Mart 2015’den itibaren geçerli olmak üzere 28 Şubat 2015’de satılmıştır ve cari dönemde durdurulan faaliyetler olarak raporlanmıştır. Durdurulan faaliyetler ile ilgili satış tarihine kadar dönemdeki finansal bilgiler aşağıda açıklanmıştır. (b) Finansal performans ve nakit akış bilgisi1,2 Sunulan finansal performans ve nakit akış bilgisi 28 Şubat 2015 (2015 kolonu) ile biten iki aya ve 31 Aralık 2014 ile biten yıla aittir. UFRS5(33)(b)(i) UFRS5(33)(b)(i) Hasılat (not 3) Giderler Vergi öncesi kar 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 4.200 (3.939) 26.460 (25.890) 261 570 Gelir vergisi gideri Durdurulan faaliyetlerin vergi sonrası karı Gelir vergisi sonrası bağlı ortaklık satış karı (aşağıda (c)’ye bakınız) Durdurulan faaliyetler karı (78) (171) 183 481 664 399 399 UFRS5(38) Durdurulan faaliyetler çevriminden kaynaklanan kur farkları Durdurulan faaliyetlerden diğer kapsamlı gelirler 170 170 58 58 UFRS5(33)(c) İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan net nakit girişi Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan net nakit girişi (çıkışı) (2015 bölüm satışından elde edilen 3.110.000’lik girişi içermektedir) Finansman faaliyetlerinden net nakit (çıkışı) Bağlı ortaklık tarafından üretilen net nakit artışı 1.166 710 3.110 4.276 (190) (280) 240 2015 ‘000 TL 2014 ’000 TL 3.110 1.200 - 4.310 (3.380) - 930 (170) (279) - 481 - UFRS5(33)(b)(i) UFRS5(33)(b)(ii) UMS12(81)(h)(ii) UFRS5(33)(c) UFRS5(33)(c) (c) UMS7(40)(b) UMS7(40)(a) UFRS5(38) UMS12(81)(h)(i) PwC Bağlı ortaklığın satış detayları Alınan ya da alınacak olan bedel: Nakit Koşullu bedelin gerçeğe uygun değeri Toplam çıkış bedeli Satılan net varlıkların defter değeri Vergi öncesi satış karı ve yabancı para çevrim farkı fonunun yeniden sınıflandırılması Yabancı para çevrim fonunun yeniden sınıflandırılması Kazançlar üzerinden vergi gideri Vergi sonrası satış karı DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 123 Durdurulan faaliyetler (c) Bağlı ortaklığın satış detayları UMS32(11) UMS39(9) Satış anlaşmasında “fiyatın mali performansa endeksli olması” maddesinde belirtildiği gibi 1 Mart 2015’ten 28 Şubat 2017’ye kadar olan dönemde bağlı ortaklığın faaliyetleri belirli performans ölçütlerine ulaştığında, 2.400.000 TL’ye kadar ek nakit bedel alınabilecektir. Satış anındaki bedelin gerçeğe uygun değerinin 1.200.000 TL olduğu belirlenmiştir. Bağlı ortaklı satılmaya hazır finansal varlık olarak muhasebeleştirilmiştir. (not 7(c)’ye bakınız). UMS39(AG8), UMS39(55)(b) Yıl sonunda, gerçeğe uygun değerin 1.290.000 TL olduğu yeniden tahmin edildi. Gerçeğe uygun değerdeki bu değişimin 130.000 TL’si beklenen nakit akışların yeniden ölçümü ile ilgiliydi ve ilgili gelir vergisi ile netleştirildikten sonra gelir/gider tablosuna alındı. Kazanç diğer gelirlerde sunulmuştur (not 5(a)). Piyasa faiz oranındaki değişimden kaynaklanan gerçeğe uygun değer kaybı olan 40.000 TL ise diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilmiştir ve yine ilgili gelir vergisi ile netleştirilerek özkaynakta muhasebeleştirilmiştir. UMS7(40)(d) (28 Şubat 2015) Satış tarihinde varlık ve yükümlülüklerin defter değerleri aşağıdaki gibidir: 28 Şubat 2015 ‘000 TL Maddi duran varlıklar Ticari alacaklar Stoklar Toplam varlıklar 1.660 1.200 950 Ticari borçlar Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri Toplam borçlar (390) (40) Net varlıklar 3.380 (d) UFRS5(38) UMS1(77) UMS1(77) (430) Satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılmış elden çıkarılacak varlıklar ve yükümlülükler 31 Aralık 2014 itibarıyla durdurulan faaliyetler kapsamında aşağıdaki varlıklar ve yükümlülükler satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılmışlardır: Satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılan varlıklar Maddi duran varlıklar Ticari alacaklar Stoklar Satış amaçlı elde tutulan toplam elden çıkarılacak varlıklar grubu Satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılan varlıklara ile doğrudan ilişkilendirilen yükümlülükler Ticari borçlar Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri Satış amaçlı elde tutulan toplam elden çıkarılacak yükümlülükler grubu PwC 3.810 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL - 1.995 1.570 - 1.390 4.955 - (450) - (50) (500) DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 124 Durdurulan faaliyetler Durdurulan faaliyetler Önceki dönemlerin yeniden düzenlenmesi UFRS5(34) Bir işletme önceki dönemlerdeki finansal tablolarında sunduğu durdurulan faaliyetlerle ilgili açıklamalarını, son dönem için raporlama dönemi sonu itibarıyla durdurulan tüm faaliyetlerle ilgili açıklamaların sunulmuş olması için tekrar sunmalıdır. Kapsamlı gelir tablosunda sunulan durdurulan faaliyetler ve karşılaştırmalı dönem nakit akışlar bu nedenle en son raporlama dönemi sonundaki durdurulan tüm faaliyetleri içermelidir. Bu, kapsamlı gelir tablosu ile karşılaştırmalı dönem nakit akışlarının hem geçmiş dönemde durdurulan faaliyetler olarak raporlanan hem de cari dönemde durdurulan olarak sınıflandırılmış durdurulan faaliyetlerin gösterilmesi gerektiği anlamına gelir. Sonuç olarak, yeniden düzenlenmiş geçmiş yıl kapsamlı gelir ve nakit akım rakamları cari yıldaki rakamlar ile tamamen karşılaştırılabilir olmayacaktır. UFRS5(40) Buna karşılık, geçmiş yıla ait finansal durum tablosu ne yeniden düzenlenmiştir ne de yeniden ölçülmüştür. Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar (a) Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UFRS5(35) Durdurulan faaliyetlerin elden çıkarılması nedeniyle muhasebeleştirilen düzeltme kayıtları ile ilgili belirsizliklerin çözümü Yapılan düzeltmelerin ayrı ayrı niteliği ve tutarını açıkla UFRS5(36),(42) Artık satılmak üzere elde tutulan olarak sınıflandırılmayacak varlık veya elden çıkarılacak Grup Daha önce durdurulan faaliyetler olarak sunulmuş olan sonuçları tekrar sınıflandır ve uygun açıklamalar sağla. UFRS5(41)(c) Gerçeğe uygun değerin tekrar ölçülmesi ve satış için gerekli giderlerin düşülmesi sonucu muhasebeleştirilen kazanç veya kayıplar Yeniden ölçüm sonucu muhasebeleştirilen kayıp veya kazançları ve gelir/gider tablosunda nerede sunulduğunu açıkla UFRSYORUM17 Gayri nakdi olan temettüler hakkında bilgi Yorum 17’de gerekli kılınan detayları sağla. PwC Manual of Accounting Finansal durum tablosunda gerekli kılınan açıklamalar ile ilgili detay bilgi için lütfen Bölüm 26 Bağlı ortaklıların, işletmelerin ve duran varlıkların elden çıkarılması: Sunum ve açıklama’ya bakınız. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 125 16 Diğer işletmelerdeki yatırımlar 4,5 (a) UFRS12(10)(a) Önemli bağlı ortaklıklar 1 31 Aralık 2015 itibarıyla Grup’un başlıca bağlı ortaklıkları aşağıda belirtilmiştir. Aksi belirtilmedikçe, doğrudan Grup tarafından elde tutulan sadece adi hisse senetlerinden oluşan sermayeye sahiptirler ve elde tutulan sahiplik paylarının Grup tarafından tutulan oy haklarına eşittir. Kurulduğu ve kayıtlı olduğu ülke de ayrıca işletmenin olduğu asli yerdir. UFRS12(10)(a)(i),(ii) UMS24(13) UFRS12(12)(a)-(d) İşletmenin adı İşletmenin bulunduğu yer/ kurulduğu ülke DEĞER Perakende Türkiye Limited UMS1(122) UFRS12(7)(a),(9)(b) UFRS12(10)(b)(i),(13) UFRS12(13)(c) PwC Grup tarafından elde tutulan sahiplik payı 2015 2014 % % Kontrol gücü olmayan paylar tarafından tutulan sahiplik payı 2015 2014 % % 100 100 - Ana faaliyet konusu - Mobilya perakende mağazacılık DEĞER Üretim Limited (not 16(c)) Türkiye 90 85 10 15 Mobilya üretim DEĞER Elektronik Grubu Türkiye 70 - 30 DEĞER Denizaşırı Ltd. (i),(ii) Çin 45 45 55 55 Mobilya imalatı DEĞER Danışmanlık A.Ş. Amerika 100 100 - - IT danışmanlık DEĞER Geliştirme Limited Türkiye 100 100 - - Konut arazi geliştirme DEĞER Mühendislik GmbH Almanya - 100 - - Mühendislik işleri; not 15 ‘e bakınız. - Elektronik ekipman üretim (i) Önemli karar: %50’den az sahiplik bulunan işletmelerin konsolidasyona dahil edilmesi Yönetim, Grup’un DEĞER Denizaşırı Ltd.’yi bu bağlı ortaklıktaki oy haklarının yarısından azını tutuyor olsa da, Grup’un bu şirketi kontrol ettiği sonucuna vardılar. Bu sonucun nedeni, geri kalan hisseler sekiz hissedar tarafından tutulurken Grup’un %45 sahiplik payı ile en büyük hissedar olmasıdır. Ortaklar ile DEĞER Denizaşırı Ltd. arasında atamak, görevden almak ve ilgili faaliyetleri yönetmekten sorumlu yönetimin ücretlerini belirlemek için bir anlaşma imzalanmıştır. Bu anlaşmayı değiştirmek için %67 oy çoğunluğu gerekmektedir, bu ise Grup oyların %45’ini tuttuğu için Grup’un rızası olmadan elde edilemez. (ii) Önemli kısıtlamalar Asya ülkelerinde (Çin dahil) elde tutulan nakit ve kısa vadeli mevduatlar, yerel döviz kontrol düzenlemelerine tabidir. Bu düzenlemeler, normal temettü yolu dışında sermaye ihracını kısıtlamaları sağlamaktadır. Bu kısıtlamaların ilgili olduğu konsolide finansal tablolara dahil edilmiş varlıkların defter değeri 650.000 TL’dir (2014: 410.000 TL). DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 126 Diğer işletmelerdeki yatırımlar (b) UFRS12(12)(g) UFRS12(B11) Kontrol gücü olmayan paylar Aşağıda belirtilenler Grup için önemli kontrol gücü olmayan payları bulunan her bir bağlı ortaklığın özet finansal bilgileridir. Her bir bağlı ortaklık için açıklanan tutarlar şirketler arası eliminasyon öncesidir. Özet finansal durum tablosu UFRS12(B10)(b) 13.250 11.500 9.800 7.875 Kısa vadeli yükümlülükler 12.570 7.595 10.570 8.300 1.200 1.300 5.655 930 1.500 6.675 Duran varlıklar 28.010 22.910 15.570 12.730 18.900 Uzun vadeli yükümlülükler 5.800 3.400 12.735 10.748 10.100 Duran net varlıklar 22.210 19.510 2.835 1.982 8.800 Net varlıklar 23.510 25.165 3.765 3.482 15.475 - 2.751 3.775 2.071 1.914 4.641 - Birikmiş kontrol gücü olmayan paylar UFRS12(B10)(b) Hasılat DEĞER Denizaşırı Ltd 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL - - DEĞER Elektronik Grup 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL 27.800 14.100 14.450 3.850 - Diğer kapsamlı gelir 10.745 1.265 7.900 830 2.412 (447) 2.062 243 1.405 - - Toplam kapsamlı gelir 12.010 8.730 1.965 2.305 1.405 - Kontrol gücü olmayan paylara tahsis edilen kar/(zarar) 1.257 1.185 1.327 1.134 422 - Kontrol gücü olmayan paylara dağıtılan temettü 1.262 935 925 893 830 - Özet nakit akış tablosu UFRS12(B10)(b) İşletme faaliyetlerinden nakit akımları Yatırım faaliyetlerinden nakit akımları Finansman faaliyetlerinden nakit akımları Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış/ (azalış) PwC DEĞER Üretim Limited 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL - 30.200 Dönem karı UFRS12(B10)(a) DEĞER Elektronik Grup 31 Aralık 31 Aralık 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL 13.870 Özet kapsamlı gelir tablosu UFRS12(12)(e) DEĞER Denizaşırı Ltd 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 ‘000 TL ‘000 TL Dönen varlıklar Dönen net varlıklar UFRS12(12)(f) DEĞER Üretim Limited 31 Aralık 31 Aralık 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL DEĞER Üretim Limited 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL DEĞER Denizaşırı Ltd 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL DEĞER Elektronik Grup 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL 2.989 2.780 1.203 1.160 980 - (1.760) (1.563) (584) (859) (870) - 390 (950) 256 330 (235) - 1.619 267 875 631 (125) - DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 127 Diğer işletmelerdeki yatırımlar (c) UFRS12(10)(b)(iii),(18) Kontrol gücü olmayan pay sahipleri ile yapılan işlemler 21 Ekim 2015’de, Grup DEĞER Üretim Limited’in ihraç edilmiş olan hisselerinden ek %5’i 1.500.000 TL’ye satın almıştır. Satın alımdan hemen önce, DEĞER Üretim Limited’in mevcut %15’lik kontrol gücü olmayan payların defter değeri 3.501.000 TL ’idi. Grup kontrol gücü olmayan paylarda 1.167.000 TL’lik azalma ve ana ortaklık payında 333.000 TL’lik düşüş muhasebeleştirmiştir. Yıl içindeki DEĞER A.Ş.’nin ana ortaklık üzerindeki etkisi aşağıda özetlenmiştir: 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL Satın alınan kontrol gücü olmayan payların defter değeri Kontrol gücü olmayan paylara ödenen bedel 1.167 - (1.500) - (333) - Özkaynak altında kontrol gücü olmayan paylar fonunda muhasebeleştirilmiş ödenen bedelin aşan kısmı 2014 yılında kontrol gücü olmayan pay sahipleri ile yapılmış bir işlem bulunmamaktadır. (d) Müşterek faaliyetler 2 UFRS12(7)(b),(21)(a) Bir bağlı ortaklık, Türkiye’nin güneyinde bölgesel yerleşim konutu geliştirmek amacıyla Karton Evler İnşaat Limited ile birlikte bir ortaklık olarak, Ağaçlıevler Ortaklığı adı altında bir müşterek anlaşmada %50’li hisseye sahiptir. UFRS12(21)(a)(iii) Müşterek faaliyetin işletmesinin asıl bulunduğu yer Türkiye’dir. (i) Önemli karar: Müşterek anlaşmaların sınıflandırması Ağaçevler Ortaklığı ile ilgili iş ortaklığı anlaşmaları ilgili tüm faaliyetler için tarafların oy birliğini gerektirmektedir. İki ortağın da ortaklığın varlıkları üzerinde doğrudan hakları bulunmaktadır ve ortalık tarafından üstlenilen yükümlülükler için müştereken ve müteselsilen sorumludurlar. Bu nedenle işletme müşterek operasyon olarak sınıflandırılır ve Grup müştereken sahip olduğu varlıklar, yükümlülükler, gelirler ve giderlerin üzerindeki doğrudan bulunan hakkı not 25(b) (iii)’de anlatıldığı üzere muhasebeleştirir. UFRS12(7)(c) (e) İştirakler ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar 31 Aralık 2015 itibarıyla aşağıda belirtilenler yönetimin görüşüne göre, Grup için önemli olan iştirakler ve iş ortaklıklarıdır. Aşağıda listelenen işletmeler doğrudan Grup tarafından sahip olunan adi hisse senetlerinden oluşan sermayeye sahiptirler. Kurulduğu ve kayıtlı olduğu ülke de ayrıca işletmenin asıl bulunduğu yerdir ve ortaklık oranın sahip olunan oy hakkı oranı ile aynıdır. UFRS12(21)(a), (b)(i),(iii) İşletmenin adı İşletmenin bulunduğu yer/ kurulduğu ülke Sahiplik payı % 2015 % 2014 İlişkinin niteliği % Fransa 15 15 İştirak (1) Cuddly Bear A.Ş. Türkiye 35 35 İştirak (2) Türkiye 40 40 İş ortaklığı (3) Big Hide Pet SA Squirrel Ltd Borsada işlem gören gerçeğe uygun değer Ölçüm yöntemi Özkaynaktan pay alma yöntemi Özkaynaktan pay alma yöntemi Özkaynaktan pay alma yöntemi Önemsiz iştirakler (iii) aşağıdadır Toplam özkaynaktan pay alma yöntemi ile muhasebeleştirilen yatırımlar UFRS12(21)(a)(ii) UFRS12(9)(e) PwC Defter değeri 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 615 560 600 540 570 505 550 490 -* -* 2,250 1,900 375 345 3,775 3,275 (1) Big Hide Pet SA kafe ve restoranlar dahil olmak üzere, konaklama sektörü için özel mobilyalar üretmektedir. Ürün yelpazesi Grup’un ticari mobilya çeşidini tamamlar ve daha önce Grup tarafından hizmet verilmeyen pazarlara erişimi sağlar. (2) Cuddly Bear A.Ş. konut arazileri geliştirir. Bu, Grup’un konut arazisi geliştirmede bilgi ve uzmanlığını kullanacağı stratejik bir yatırımdır, fakat aynı zamanda azaltılmış hisse senedi tutma ile Grup’un riske maruz kalmasını sınırlar. (3) Squirrel Ltd Türkiye pazarında toptan müşterilerine bilgisayar yazılımı dağıtır. Bu Grup için IT danışmanlığı bölümü tarafından sağlanan hizmetleri tamamlayıcı stratejik bir yatırımdır. * Özel işletme– kayıtlı bir piyasa fiyatı bulunmamaktadır. (i) Önemli karar: önemli etkinin varlığı Ortaklık anlaşması ile DEĞER A.Ş. yönetim kurulunda iki kişilik kadro garantilemiştir ve tüm önemli finansal ve operasyonel kararlara katılmaktadır. Bu nedenle, oy haklarının %15’ini tutsa da, Grup’un bu işletme üzerinde önemli etkisinin olduğuna karar verilmiştir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 128 Diğer işletmelerdeki yatırımlar (e) İştirakler ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar (i) İştirakler ve iş ortaklığına ilişkin taahhütler ve koşullu yükümlülükler 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL UFRS12(23)(a),(B18) Taahhütler– iş ortaklıkları UFRS12(B19)(a) Çağrılması durumunda iş ortaklığının sermaye taahhütleri için fonlama sağlama amaçlı taahhütler 250 200 Koşullu yükümlülükler– iştirakler İştiraklerin diğer yatırımcıları ile ortaklaşa maruz kalınan koşullu yükümlülüklerindeki paylar 150 120 Şirketin müteselsilen sorumlu olduğu, iştirakin yükümlülüklerine ilişkin koşullu yükümlülükleri - 80 200 180 350 380 UFRS12(23)(b) Koşullu yükümlülükler – iş ortaklıkları İşletmenin aleyhine olan bir hukuki iddia ile ilgili olarak verilmiş iş ortaklığının koşullu yükümlülüklerindeki payları UFRS12(21)(b)(ii),(B14) (ii) İştirakler ve iş ortaklıkları için özetlenmiş finansal bilgiler 3 Aşağıdaki tablolar Grup için önemli olan iş ortaklıkları ve iştirakler için özetlenmiş finansal bilgileri sunmaktadır. Açıklanan bilgiler ilgili iştiraklerin ve iş ortaklıklarının finansal tablolarında sunulmuş olan tutarları yansıtır ve bu tutarlar DEĞER A.Ş.’nin bu tutarlar üzerindeki payları değildir. Bunlar özkaynaktan pay alma yöntemi uygulandığında gerçeğe uygun değer düzeltmeleri ve muhasebe politikalarındaki farklılıkların değiştirilmesini yansıtacak şekilde değiştirilmiştir. UFRS12(B13)(a) Squirrel Ltd 31 Aralık 2015 ‘000 TL 31 Aralık 2014 ‘000 TL 31 Aralık 2015 ‘000 TL 31 Aralık 2014 ‘000 TL Nakit ve nakit benzerleri * * * * 300 275 Diğer dönen varlıklar * * * * 1.700 1.475 Özetlenmiş finansal durum tablosu UFRS12(B12)(b)(i) Cuddly Bear A.Ş. Big Hide Pet SA UFRS12(B12),(B13) 31 Aralık 2015 ‘000 TL 31 Aralık 2014 ‘000 TL Dönen varlıklar Toplam dönen varlıklar 1.333 1.083 243 371 2.000 1.750 UFRS12(B12)(b)(ii) Duran varlıklar 5.967 5.083 2.000 1.800 7.125 6.500 UFRS12(B12)(b)(iii) Kısa vadeli yükümlülükler * * * * * * * * 150 1.100 250 625 583 400 271 171 1.250 875 * * * * * * * * 1.900 350 2.250 375 2.717 4.000 2.166 3.600 400 1.572 600 1.400 2.250 5.625 2.625 4.750 3.600 2.967 1.400 1.286 4.750 4.500 534 400 200 171 400 550 Ödenen temettü 133 (267) 767 (534) (28) (57) 750 (275) (300) Net varlıkların kapanış değeri 4.000 3.600 1.572 1.400 5.625 4.750 Grup’un payı % 15% 15% 35% 35% 40% 40% Grup’un TL payı Şerefiye 600 - 540 - 550 - 490 - 2.250 - 1.900 - Defter değeri 600 540 550 490 2.250 1.900 UFRS12(B13)(b) Finansal yükümlülükler (ticari borçlar hariç) Diğer kısa vadeli yükümlülükler Toplam kısa vadeli yükümlülükler UFRS12(B12)(b)(iv) UFRS12(B13)(c) Uzun vadeli yükümlülükler Finansal yükümlülükler (ticari borçlar hariç) Diğer uzun vadeli yükümlülükler Toplam uzun vadeli yükümlülükler Net varlıklar UFRS12(B14)(b) Defter değerlerinin mutabakatı: 1 Ocak net varlıkların açılış değeri Dönem kar/(zararı) Diğer kapsamlı gelir PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 129 Diğer işletmelerdeki yatırımlar (e) İştirakler ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar UFRS12(B12),(B13) Özetlenmiş kapsamlı gelir tablosu Big Hide Pet SA Cuddly Bear A.Ş. 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 9.800 Squirrel Ltd UFRS12(B12)(b)(v) Hasılat 8.733 8.400 2.657 2.457 10.038 UFRS12(B13)(e) Faiz geliri * * * * - - UFRS12(B13)(d) Amortisman ve itfa * * * * (2.800) (1.890) UFRS12(B13)(f) Faiz gideri * * * * (340) (280) UFRS12(B13)(g) Gelir vergisi gideri * * * * - - UFRS12(B12)(b)(vi) Sürdürülen faaliyetlerden elde edilen kar 534 400 200 171 400 550 UFRS12(B12)(b)(vii) Durdurulan faaliyetlerden elde edilen kar - - - - - - Dönem karı UFRS12(B12)(b)(viii) Diğer kapsamlı gelir 534 133 400 767 200 - 171 - 400 750 550 - UFRS12(B12)(b)(ix) Toplam kapsamlı gelir 667 1.167 200 171 1.150 550 UFRS12(B12)(a) İştiraklerden ve iş ortaklığı işletmelerinden alınan temettüler 40 80 10 20 110 120 * UFRS12(21)(c),(B16) Gölge içindekiler iştiraklerdeki yatırımlar için gerekli olmayan açıklamaları gösterir. 3 (iii) Bireysel olarak önemsiz iştirakler Yukarıda açıklanmış olan iştiraklerdeki paylara ek olarak, Grup’un ayrıca bir dizi bireysel olarak önemsiz, özkaynaktan pay alma yöntemi ile muhasebeleştirilen iştiraki bulunmaktadır. Bireysel olarak önemsiz iştirakler toplam defter değeri Grup’un toplam tutarlar üzerindeki payı: Sürdürülen faaliyetlerden elde edilen kar/(zarar) Durdurulan faaliyetlerden elde edilen vergi sonrası kar veya zarar Diğer kapsamlı gelir Toplam kapsamlı gelir 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 375 345 30 30 15 15 Diğer işletmelerdeki yatırımlar Önemli bağlı ortaklıkların listesi UFRS12(10)(a) UFRS12(4) UFRS 12, işletmelerin Grup yapısı hakkında bilgi açıklamalarını gerektirir. Bu bilgiler farklı şekillerde temin edilebilirler; örneğin bu notta yaptığımız gibi başlıca bağlı ortaklıkların belirlenmesi gibi. Ancak, finansal tablo hazırlayanlar standardın genel bilgilendirme amacını karşılamak için gerekli olan ayrıntı düzeyini göz önünde bulundurmalıdır. Yararlı bilgiler çok miktarda yararsız detayla karartılmamalıdır (örneğin Grup içindeki tüm iştiraklerin tam listesi). Ayrıca, her zaman her bir bağlı ortaklığın ana faaliyet konularını açıklamak gerekli olmayabilir. İş ortaklıkları – kullanılan varlıkların/doğan yükümlülüklerin özeti UMS1(112)(c) Eğer bir işletmenin iş ortaklıklarında önemli payları varsa; Grup’un payının bulunduğu kullanılan varlıkların ve bu iş ortaklıkları ile ilgili olarak doğan yükümlülüklerin açıklanmasını düşünmelidir. Bu bilgiler finansal tabloları kullananların kapsamı ve iş ortaklıkları üzerindeki finansal etkiyi değerlendirmesinde ve belki – bazı durumlarda – finansal tabloların anlaşılması için uygun olduğu temelinde gerekli olacaktır. (UMS 1 paragraf 112(c)). İştiraklerin ve iş ortaklıklarının özetlenmiş finansal bilgileri İş ortaklıklarının özetlenmiş finansal bilgileri ile ilgili gerekli olan açıklamalar iştiraklerdeki paylar için olanlardan daha fazladır. İştiraklerdeki paylar ile ilgili belirli bilgilerin gerekli olmadığı durumlarda, tablonun ilgili bölümleri gölgelendirilmiştir. Biz bu sunum formatını öncelikle iştirakler ve iş ortaklıklarının açıklamalarındaki benzerlikleri ve farklılıkları göstermek amacı ile seçtik. Bu sunum formatı tüm işletmeler için uygun olmayabilir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 130 Diğer işletmelerdeki yatırımlar Diğer işletmelerdeki yatırımlar Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UFRS12(14)-(17) Konsolide edilmiş yapılandırılmış işletmeler UFRS 12 paragraf 14-17’de belirtilen bilgileri sağla. Çalışan Pay Vakıfları gibi işletmeler genellikle yapılandırılmış işletmeler olarak tanımlanmıştır. Önemli oldukları ölçüde, UFRS 12 açıklamaları bu nedenle bu kapsamda dikkate alınmalıdır. Not 21 DEĞER A.Ş. Çalışan Pay Vakfı’na uygulanabilecek açıklamaları örneklemektedir. UFRS12(10)(b)(iv),(19) Bir bağlı ortaklığın elden çıkarılması veya üzerindeki kontrol kaybı Muhasebeleştirilen kontrol kaybından dolayı oluşan kazan veya kayıp ile ilgili bilgi sağla. Ayrıca geçmiş yıl karlarına ya da bağlı ortaklığa atfedilebilecek diğer kapsamlı gelirin herhangi bir bileşenini doğrudan özkaynaktan gelir/gider tablosuna yeniden sınıflandırma gerekliliğini göz önünde bulundur. Bir bağlı ortaklığın kontrol kaybından dolayı özkaynak fonlarından transfer edilen herhangi bir tutar, yeniden sınıflandırma düzeltmeleri olarak fonların mutabakatında yansıtılması gerekecektir. (not 9(c)’a bakınız). Yeniden sınıflandırılan tutarların önemli olduğu yerlerde, ek bilgiler sağlamayı göz önünde bulundur. UFRS12(11),(22)(b) Farklı raporlama günleri olan bağlı ortaklıklar, iştirakler veya iş ortaklıkları Raporlama tarihini ve farklı bir tarih veya dönem kullanılmasının nedenlerini açıkla. UFRS12(21)(c),(B16) Bireysel olarak önemsiz iş ortaklıkları Önemsiz iştirakler için not 16(e)’de örneklendirilmiş aynı bilgileri açıkla. UFRS12(22)(a) Önemli kısıtlamalar – iştirakler ve iş ortaklıkları İş ortaklığı veya iştiraklerin nakit temettü şeklinde fon transfer etme veya kredi geri ödeme veya işletme tarafından yapılan avans ödeme yeteneği üzerindeki önemli kısıtların niteliği ve kapsamını açıkla UFRS12(22)(c) İş ortaklıkları ve iştiraklerdeki muhasebeleştirilmemiş zararlar üzerindeki paylar Hem raporlama dönemi için hem de kümülatif olarak muhasebeleştirilmemiş tutarları açıkla. UFRS12(B15) Gerçeğe uygun değerden ölçülen iştirakler ve iş ortaklıklarındaki paylar Her bir önemli iştirak ve iş ortaklığı için, sunulması gereken özetlenmiş finansal bilgiler, eğer UFRS’ye uygun finansal tabloların hazırlanması pratik değilse ya da aşırı maliyetliyse, o halde UFRS dışındaki finansal tabloları esas alınarak sunulabilir. UFRS12(B17) Satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılmış bağlı ortaklık, iştirak veya iş ortaklıklarındaki paylar Satış amaçlı elde tutulan iştirakler ve iş ortaklıkları için özetlenmiş finansal bilgilerin sunulması gerekmemektedir. UFRS12(B19)(b) Bir iş ortaklığındaki diğer tarafın sahiplik payının satın alınmasına dair taahhüt Muhasebeleştirilmemiş taahhütleri açıklamaların bir parçası olarak açıkla. UFRS12(24)-(31) Konsolide edilmemiş yapılandırılmış işletmelere dair bilgi Çeşitli açıklamalar, detaylar için lütfen UFRS 12 paragraf F 24 – 31’e bakınız. UFRS12(9A),(9B), (19A)-(19G),(25A) Yatırım işletmeleri – konsolide edilmemiş bağlı ortaklıklar hakkında bilgi Çeşitli açıklamalar, detaylar için lütfen UFRS 12 paragraf (9A), (9B), (19A)-(19G) ve (25A)’ya bakınız. UMS1(106)(d),(97) PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 131 Bilanço dışı kalemler Bu bölümdeki notlar (henüz) muhasebeleşme ölçütlerini sağlamadıkları için finansal tablolarda muhasebeleştirilmeyen kalemler hakkında bilgi sağlamaktadır. Zorunlu değildir Aşağıda açıklanan kalemler ve işlemlere ilave olarak, bunlar da vardır: (a) Muhasebeleştirilmemiş vergi tutarları –not 6’ya bakınız (b) Gayri nakdi yatırım ve finansman işlemleri–not 10(b)’ye bakınız. 17 Koşullu yükümlülükler ve koşullu varlıklar 133 18 Taahütler 134 19 Raporlama döneminden sonraki olaylar 135 Bilanço dışı kalemler Herhangi bir muhasebeleştirilmemiş kalemin ayrıca vurgulanması gerekliliği yoktur. Ancak, bu bilgilerin finansal tablo kullanıcılarının Grup’un finansal performansını ve pozisyonunu değerlendirmeleri için yararlı olduğuna inanıyoruz. PwC 132 17 Koşullu yükümlülükler ve koşullu varlıklar 2 (a) Koşullu yükümlülükler 1 Grup’un 31 Aralık 2015 itibarıyla aşağıdaki konulara ilişkin koşullu yükümlülükleri vardır: UMS37(86),(91) UMS37(86) UFRS12(23)(b) (i) Davalar Aralık 2014’de bir satış anlaşmasının uygulanmadığı iddiası ile DEĞER Perakende Limited aleyhine tanımlanmamış zararlar için dava açılmıştır. Şirket yükümlü olduğunu reddetmekte ve davayı savunmaktadır. Bu iddianın olası ektisini tahmin etmek mümkün değildir ancak hukuk danışmanları önemli bir yükümlülüğün çıkmasının olası olmadığını belirtir. Eylül 2015’de, DEĞER İmalat Limited’in bir rakibinin belirli tescilli patentlerini ihlal ettiği iddiası ile dava açılmıştır. Konu halihazırda mahkemece görüşülmekte ve Grup Haziran 2016’nın sonundan önce kararı beklemektedir. Grup, yargının muhtemelen kendi lehine olacağını ve dolayısıyla bu dava ile ilgili olarak bir karşılık ayırmamayı düşünmektedir. Dava ile ilgili olumsuz bir karar çıkması durumunda ise Grup’un ödemesi gerekli olabilecek muhtemel iskontosuz toplam ödemelerinin tutarının yaklaşık olarak 250.000 TL olacağı tahmin edilmektedir. (ii) İştirakler ve iş ortaklıkları İştirakler ve iş ortaklıkları ile ilgili koşullu yükümlülükler için not 16(e)’ye bakınız. (b) UMS37(89),(91) Koşullu varlıklar Bir bağlı ortaklık kusurlu ürün arzından dolayı kaynaklanan hasarlar için tedarikçiye dava açmıştır. Mesele, hukuki danışmanlık alınarak, tahkime sevk edilmiş ve yönetim olumlu bir sonucun muhtemel olduğuna inanmaktadırlar. Ancak, 31 Aralık 2015 itibarıyla koşullu varlık, alınacak olan tutar tahkim sonucuna bağlı olduğu için, alacak olarak muhasebeleştirilmemiştir. Koşullu yükümlülükler ve koşullu varlıklar Tanımlar Tanımların uygulaması UMS37(10) Her bir olası koşullu yükümlülük ve varlık için dikkatli bir değerlendirmenin yapılması gerekecektir. Örneğin, bir işletmenin aşağıdakilere sahip olması durumunda: Bir emanet dolayısı ile emanetçi olarak hareket etmekten ötürü tahakkuk eden yükümlülükler: Eğer bir emanetteki yükümlülük emanetli varlık ile karşılaştırıldığında önemsiz ise ve emanetçinin bu yükümlülükleri karşılaması için çağrılması uzak bir ihtimalse, herhangi bir koşullu yükümlülük ve varlık için bir açıklama yapılması gerekmeyecektir. Hiç bir borcu olmayan ve ortaya çıkabilecek herhangi bir yükümlülüğü karşılamak için kolayca satılabilir yatırımları olan bir işletme, bir özkaynak emaneti için emanetçi olarak hareket ettiğinde, uzak bir ihtimal olduğunun gösterilmesi mümkündür. Bir işletmenin emanetçi olarak hareket ederken ticari faaliyet sürdürüyor ve borçlanıyor ve bu faaliyetlerinden ötürü riskler alıyorsa, uzak bir ihtimal olduğunun gösterilmesi mümkün değildir. (g) Bir başka tarafa garanti ya da tazminat sağlamak: Olası yükümlülükleri karşılamanın ihtimalinin uzak olduğunu göstermek zor olacaktır çünkü garanti ve tazminat ihtiyacı doğuracak ticari risklerin olması muhtemeldir. Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UMS37(88) Aynı şartlardan kaynaklanan karşılıklar ve koşullu yükümlülükler Karşılık ve koşullu yükümlülük arasındaki bağlantıyı açık bir şekilde verecek şekilde gerekli açıklamaları yap. UMS37(91) Mümkün olmadığı durumlarda, bilginin açıklanamaması Durumu açıkla. UMS37(92) Bilginin açıklanması ile işletmenin pozisyonunda ciddi bir önyargının oluşacağına dair beklenti Anlaşmazlığın genel niteliğini ve bilginin verilemediğini nedenleri ile birlikte açıkla. UMS19(152) İşten ayrılma sonrasında fayda sağlayan planlara istinaden ortaya çıkan koşullu yükümlülükler Bu koşullu yükümlülüklerle ilgili bilgi sağla. . PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 133 Koşullu yükümlülükler ve koşullu varlıklar Koşullu yükümlülükler ve koşullu varlıklar PwC Manual of Accounting Koşullu yükümlülükler ve koşullu varlıkların açıklamaları ile ilgili daha fazla bilgi için lütfen Bölüm 21 Karşılıklar, koşullu yükümlükler ve koşullu varlıklar: Açıklama gereklilikleri – koşullu yükümlülere bakınız. 18 Taahhütler 1 (a) Sermaye taahhütleri Raporlama dönemi sonunda anlaşmaya varılan ancak yükümlülük olarak muhasebeleştirilmemiş önemli sermaye harcaması aşağıdaki gibidir: 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL UMS16(74)(c) Maddi duran varlıklar 4.200 800 UMS40(75)(h) Yatırım amaçlı gayrimenkuller 520 1,250 UMS38(122)(e) Maddi olmayan varlıklar 450 - UFRS12(23)(a) Fernwood girişim Yukarıdaki taahhütler Fernwood Girişim ile ilişkili 500.000 TL (2014: yoktur) tutarındaki sermaye harcaması taahhütlünü içerir (not 16(d)’ye bakınız). (b) UMS17(35)(d) UMS17(35)(a) UMS17(35)(a)(i) UMS17(35)(a)(ii) UMS17(35)(a)(iii) UMS17(35)(b) Feshedilemez faaliyet kiralamaları Grup iki ila sekiz yıl içinde sona erecek feshedilemez faaliyet kiralaması çerçevesinde çeşitli ofisleri, depoları ve perakende mağazalarını kiralamaktadır. Kiralamaların değişik koşulları, artış hükümleri ve yenileme hakları vardır. Yenilemeyle birlikte, kiralamaların koşulları yeniden görüşülmüştür. Artan depo alanı yine feshedilemez faaliyet kiralaması kapsamında üçüncü taraflara kiralanmaktadır. Feshedilemez faaliyet kiralamaları ile ilgili taahhüt edilmiş minimum kira ödemeleri aşağıdaki şekilde ödenecektir: 1 yıl içerisinde 1-5 yıl arası 5 yıl ve sonrası Alt-kira ödemeleri Feshedilemez faaliyet kiralamalarının alt-kiralamaları ile ilgili alınması beklenen gelecekteki minimum kiralama ödemeleri 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 850 2.300 750 2.300 3.940 7.090 3.770 6.820 850 920 UMS17(35)(d)(i) Belirli kiralanan varlıklar tarafından üretilen birimlerin önceden belirlenmiş üretim kapasitesini aşması durumunda koşullu oluşacak kiralama ödemeleri yukarıya dahil edilmemiştir. Koşullu kira ödemeleri fazla üretim sonucu oluşan hasılatın %1’i kadardır. UMSYORUM15(5) Perakende mağazaları için bir dizi kira anlaşmaları kiraya veren tarafından kira teşviki olarak bedava teçhizat içermektedir. Grup tarafından elde edilen varlıklar gerçeğe uygun değerden mobilya ve ekipman olarak muhasebeleştirilmiştir ve yarlı ömür ya da kiralama süresinden kısa olan boyunca amorti edilmiştir. Kira teşviki kiralama yükümlülüğünün bir parçası olarak sunulmuştur ve kiralama süresi boyunca doğrusal olarak ters çevrilir. UMS17(35)(c) Faaliyet kiralamaları ile ilgili kira giderleri Minimum kira ödemeleri Koşullu kiralar Alt-kiralamalar Faaliyet kiralamaları ile ilgili toplam kira giderleri PwC 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 1.230 430 290 1.950 1,530 270 1,800 DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 134 Taahhütler (b) Bakım onarım: yatırım amaçlı gayrimenkuller Anlaşmadan doğan gelecekteki bakım onarım yükümlülükleri – yükümlülük olarak muhasebeleştirilmemiştir UMS40(75)(h) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 540 389 Taahhütler Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: Bir kiralama içeren anlaşmalar – ödemeler ayrıştırılamaz Bir anlaşma faaliyet kiralaması içerdiğinde fakat kiracının güvenilir bir şekilde ödemeleri ayıramadığı durumlarda, sözleşme kapsamındaki tüm ödemeler, UMS 17 açıklama gerekliliklerine uymak amacıyla kiralama ödemeleri olarak düşünülmelidir. Buna ek olarak, kiracı aşağıdakileri yapmalıdır: (a) Bu ödemeleri kiralama dışı unsurları içermeyen diğer kiralama ödemelerinden ayrıca açıklamalı, (b) Ödemelerin kiralama dışı unsurları içerdiğini belirtmelidir. UFRSYORUM4(15)(b) . PwC Manual of Accounting Koşullu yükümlülükler ve koşullu varlıklar ile ilgili gerekli olan açıklamalar hakkında detay bilgi için lütfen Bölüm 22 Raporlama döneminden sonraki olaylar ve finansal taahhütler: Finansal taahhütlere bakınız. 19 Raporlama döneminden sonraki olaylar1 (a) UMS10(21)(a),(b) UFRS3(59)(b) UFRS3(B64),(B66) UFRS3(B64)(f) DahaİyiOfisMobilyaları Limited şirketinin satın alınması 15 Şubat 2016’da DEĞER A.Ş. büro mobilya ve ekipman üreticisi olan DahaİyiOfisMobilyaları Limited şirketinin ihraç edilmiş hisselerinin %87,5’ini 12.030.000 bedelle satın almıştır. Satın almanın Grup’un Pazar payını arttırması ve ölçek ekonomisi sayesinde maliyetleri azaltması beklenmektedir. Bu işlemin finansal etkileri 31 Aralık 2015’de muhasebeleştirilmemiştir. Satın alınan şirketin faaliyet sonuçları ve varlıkları ile yükümlülükleri 15 Şubat 2016’den itibaren konsolide edilecektir. (i) Satın alım bedeli Transfer edilen bedelin detayları: ‘000 TL PwC Satın alım bedeli Nakit ödenen Koşullu bedel 11.750 280 Toplam satın alma bedeli 12.030 DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 135 Raporlama döneminden sonraki olaylar (a) UFRS3(B64)(i) DahaİyiOfisMobilyaları Limited şirketinin satın alınması DahaİyiOfisMobilyaları Limited’in varlıklarının ve yükümlülüklerinin satın alma günündeki geçici olarak belirlenmiş gerçeğe uygun değerleri aşağıdaki gibidir: Gerçeğe uygun değeri ‘000 TL UFRS3(B64)(e),(k) UFRS3(B64)(g) UFRS3(B64)(m) UFRS3(B64)(o) UFRS3(B66) PwC Nakit ve nakit benzerleri Maddi duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar: müşteri listesi Maddi olmayan duran varlıklar: müşteri sözleşmeleri Stoklar Alacaklar Borçlar Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri Finansal borçlar Net ertelenmiş vergi varlığı Satın alınan net tanımlanabilir varlıklar 575 12.095 2.285 1.180 1.010 685 (2.380) (230) (3.250) 420 12.390 Eksi: kontrol gücü olmayan paylar İlave: şerefiye (1.720) 1.360 Satın alınan net varlıklar 12.030 DahaİyiOfisMobilyaları Limited’e şerefiye, bu şirketin güçlü pozisyonu ve ofis mobilyaları ve ekipmanları piyasasındaki karlı ticareti ve şirketin yeni bağlı ortaklık alımı sonrasında ortaya çıkması beklenen sinerjiye istinaden atfedilebilir. Hiç bir şerefiye vergiden indirilebilir değildir. (ii) Koşullu bedel Koşullu bedel anlaşması, 31 Aralık 2016’da biten yıla ilişkin 4.000.000 TL’yi aşan kısmı için, maksimum iskonto edilmemiş tutar olan 800.000 TL’ye kadar, Grup’un DahaİyiOfisMobilyaları Limited’in önceki sahiplerine karın %5’ini ödemesini gerektirmektedir. Grup’un, bu anlaşma kapsamında, ödemesi gerekli olan gelecekteki tüm ödemelerinin iskonto edilmemiş muhtemel tutarı TL0 ile 800.000 TL arasındadır. 280.000TL’lik koşullu bedel anlaşmasının gerçeğe uygun değeri gelecekte beklenen nakit akışlarının bugünkü değeri hesaplanarak tahmin edilmiştir. Tahminler %8’lik iskonto oranına dayanmaktadır ve DahaİyiOfisMobilyaları Limited’in olası düzeltilmiş karının 4.400.000 TL’den 4.800.000 TL’ye kadar olacağını varsayılmıştır. (iii) Satın alma ile ilgili maliyetler Satın alma ile ilgili maliyetler 31 Aralık 2016’da sonra eren raporlama dönemindeki gelir/gider tablosunda diğer giderler altına dahledilecektir. (iv) Kontrol gücü olmayan paylar Grup, bu satın alma için kontrol gücü olmayan payları gerçeğe uygun değerden ölçmeyi seçmiştir. Halka açık bir şirket olmayan DahaİyiOfisMobilyaları Limited şirketindeki kontrol gücü olmayan payların gerçeğe uygun değeri bir piyasa yaklaşımı ve bir gelir yaklaşımı uygulanarak tahmin edilmiştir. Gerçeğe uygun değer tahmini aşağıdakilere dayanmaktadır: (a) Varsayılmış %8’lik iskonto oranına, (b) Bir dizi 3 ve 5 katı arasında vadedeki FAVÖK çarpanları baz alınarak varsayılmış vade değerine, (c) Uzun dönemli sürdürülebilir büyüme oranı olarak %2’ye, (d) DahaİyiOfisMobilyaları Limited şirketine benzer olduğu kabul edilen şirketlerin varsayılmış finansal çarpanlarına ve (e) Kontrol eksikliğinden ötürü veya pazarlanabilirliğin eksikliğinden DahaİyiOfisMobilyaları Limited’in kontrol gücü olmayan paylarının gerçeğe uygun değerini tahmin ederken piyasa katılımcılarının dikkate alacağı varsayılan düzeltmeleri. (v) Henüz uygun olmadığından ötürü açıklanmayan bilgiler Finansal tabloların yayımlanması için onaylanması esnasında, Grup henüz DahaİyiOfisMobilyaları Limited’in satın alma muhasebesini tamamlayamamıştır. Özellikle, yukarıda açıklanan varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerleri bağımsız değerlemeler tamamlanmamış olduğundan geçici olarak belirlenmiştir. Satın alınan her bir alacak sınıfı ve satın alınan işletmenin koşullu yükümlülükleri hakkında detaylı bilgi sağlama imkanı henüz mümkün değildir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 136 Raporlama döneminden sonraki olaylar (b) UMS10(21) Şubat başında, Grup elektronik cihaz bölümü için yeni üretim tesisinin inşaatını finanse etmek üzere mevcut kredisini yeniden gözden geçirmiştir. Tesis için önümüzdeki 12 ay içinde çekilmesi beklenen toplam kullanılabilir miktar 20.000.000 TL’ye kadar arttırılmıştır. 1 Haziran 2021’de başlayacak olan tesis, artık üçer yıllık taksitler halinde geri ödenecektir. (c) UMS10(21) Finansal borçların yeniden finanse edilmesi Diğer olaylar 9 Nisan 2016’da ödenecek yönetim tarafından tavsiye edilen son temettü için lütfen not 13(b)’ye bakınız. Raporlama döneminden sonraki olaylar Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UMS10(21),(22)(c) UFRS3(B64) İşletme birleşmeleri açıklamaları Satın alınan alacaklar, muhasebeleştirilmiş ya da muhasebeleştirilmemiş koşullu yükümlülükler, ihraç edilmiş veya edilebilecek özkaynağa dayalı araçlar, işletme birleşmelerinden ayrıca muhasebeleştirilen işlemler, bir pazarlıklı satın alım ve aşamalı olarak gerçekleşen işletme birleşmeleri hakkında bilgiler. UMS10(21),(22)(c) UFRS5(12),(41)(a),(b),(d) Durdurulan faaliyetler veya raporlama dönemi sonundan sonra satış amaçlı elde tutulan varlık ölçütünü sağlayan satış amaçlı elde tutulan varlıklar Duran varlıklar veya elden çıkarılacak Grup, veriler ve koşullar ve satış veya elden çıkarmak için tahmin edilen süre ve (eğer varsa) varlıkların içinde sunulduğu raporlanabilir bölüm hakkında bir açıklama sağla. UMS1(76) Raporlama dönemi sonundan önce olmuş olsaydı, kredilerin sınıflamasını kısa dönemli olarak değiştirecek olan ancak raporlama döneminden sonra meydana gelen olaylar Aşağıdaki olaylar açıklama gerektirebilir: Uzun vadede yeniden finansman Uzun vadeli bir anlaşmanın ihlali dolayısıyla giderilmesi ve Uzun vadeli bir kredi anlaşmasının ihlalinin giderilmesi için borç veren tarafından tanınan ek süre. . PwC Manual of Accounting Koşullu yükümlülükler ve koşullu varlıklar ile ilgili gerekli olan açıklamalar hakkında detay bilgi için lütfen Bölüm 22 Raporlama döneminden sonraki olaylar ve finansal taahhütler: Düzeltme gerektirmeyen olaylar ve Finansal taahhütlere bakınız. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 137 Diğer bilgiler Bu bölümdeki notlar muhasebe standartları ve diğer resmi bildirimlere uymak açısından açıklanması gerekli ancak henüz hemen finansal tablolardaki bireysel satır kalemleri ile ilişkilendirilmemiş bilgileri içermektedir. Zorunlu değildir PwC 20 İlişkili taraf işlemleri 139 21 Hisse bazlı ödemeler 144 22 Hisse başına kazanç 148 23 Finansal varlıkların ve finansal yükümlülüklerin netleştirilmesi 151 24 Teminat olarak verilen varlıklar 154 25 Önemli muhasebe politikalarının özeti 154 26 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler 174 138 20 İlişkili taraf işlemleri 1-2,4,9-11 (a) UMS1(138)(c) Ana ortaklıklar Grup aşağıdaki kuruluşlar tarafından kontrol edilmektedir: UMS24(13), UMS1(138)(c) UMS24(13) UMS1(138)(c) Adı Lion (Türkiye) A.Ş. Türü Ana ortak işletme Kuruluş yeri Türkiye Sahiplik payı 2015 2014 7,8 60% 63,7% Lion AG Nihai ana ortak ve kontrol eden işletme Almanya 60% * 63,7% * Lion A.Ş. Lion (Türkiye) Limited’in ihraç edilmiş adi hisse senetlerinin %100’ünü elinde tutmaktadır. * (b) Bağlı ortaklılar Bağlı ortaklıklar ile ilgili paylar not 16(a)’da belirtilmiştir. UMS24(17) UMS24(17)(a) UMS24(17)(b) UMS24(17)(c) UMS24(17)(d) UMS24(17)(e) (c) Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar3 Kısa vadeli çalışanlara sağlanan faydalar İşten ayrılma sonrası sağlanan faydalar Uzun vadeli faydalar Kıdem tazminatları Hisse bazlı ödemeler 2015 TL 2014 TL 7,8 2.232.619 179.953 39.530 115.500 2.053.464 161.541 32.719 - 704.942 3.272.544 547.753 2.795.477 Detaylı ücret açıklamalarına ücret raporunun ilgili sayfaları arasında yer verilmiştir.3 UMS24(18)(b) UMS24(18) UMS24(18)(a) UMS24(19)(d) UMS24(19)(a) UMS24(19)(g) UMS24(19)(f) Yukarıdakine ek olarak, Grup’un kontrolünde bir değişiklik olması halinde, Grup CEO ve CFO’ya 250.000 TL’ye kadar ödemeyi taahhüt etmektedir. 7,8 (d) Diğer ilişkili taraf işlemleri6 Aşağıdaki işlemler ilişkili taraflar ile yapılan işlemlerdir: Mal ve hizmet alım ve satım işlemleri İştiraklere mal satışı Ana ortaklıktan yönetim hizmetleri satın alınması Diğer ilişkili taraflardan elektronik ekipman satın alınması Kilit yönetici personel tarafından kontrol edilen işletmelerden çeşitli mal ve hizmet satın alınması (i) UMS24(19)(g) Temettü geliri Diğer ilişkili taraflar UMS24(19)(g) Emeklilik katkıları 5 Çalışanlar adına emeklilik fonlarına katılım * 2015 TL 2014 TL 7,8 125.222 450.000 182.232 370.000 78.300 764.265 576.020 150.000 300.000 3.719.333 3.287.543 * Grup’un tanımlanmış fayda planı tarafından elde tutulan DEĞER A.Ş. hisseleri ve sahip olunan ve Grup tarafından kullanılan taşınmaz hakkında bilgi için not 8(g)’ye bakınız. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 139 İlişkili taraf işlemleri UMS24(17) UMS24(19)(a) UMS24(19)(a) UMS24(19)(a) UMS24(19)(f) UMS24(18) (d) Diğer işlemler Türkiye’deki ana ortaklığa ödenen temettüler Türkiye’deki ana ortaklık tarafından kısmen ödenmiş adi hisse senetleri için yapılan son çağrı (not 9(a)) Türkiye’deki ana ortaklık tarafından ihraç edilen yeni adi hisse senetleri alımına ilişkin kayıtlar (not 9(a)) Kilit yönetici personel tarafından yeni haklar sağlayan hisse senedi ihracı için ihraç edilen yeni adi hisse senetleri alımına ilişkin kayıtlar (not 9(a)) (e) UMS24(19)(a) UMS24(19)(f) UMS24(19)(g) UMS24(18)(b) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) UMS24(18)(b) UMS24(19)(g) UMS24(18)(b) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) UMS24(18)(b) UMS24(19)(a) UMS24(18)(b) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) UMS24(18)(b) PwC 2014 TL 7,8 13.313.400 6.553.200 840.321 - 4.626.422 - 118.096 - Depo binasının inşaatı, Bir ofis binasının kiralanması ve Yasal hizmetler. Mal ve hizmet satışı/alımından kaynaklanan devreden bakiyeler Aşağıdakiler ilişkili taraflarla olan işlemleri ile ilgili raporlama dönemi sonunda devreden bakiyelerdir: 2015 TL 2014 TL 7,8 58.200 196.375 265.327 73.000 91.294 94.300 Kilit yönetici personele verilen krediler Yıl başında Avans olarak verilen krediler Alınan kredi geri ödemeleri İşletilen faiz Alınan faiz Yıl sonu 606.300 220.000 (108.850) 56.929 (56.929) 717.450 502.700 150.000 (46.400) 41.275 (41.275) 606.300 Diğer ilişkili taraflara verilen krediler Yıl başı Avans olarak verilen krediler Alınan kredilerin geri ödemeleri İşletilen faiz Alınan faiz 700.000 1.000.400 (400.300) 81.450 (81.450) 600.000 600.400 (500.400) 62.130 (62.130) 1.300.100 700.000 4.000.000 7.150.000 (2.050.000) 185.400 (185.400) 4.100.000 (100.000) 104.900 (104.900) 9.100.000 4.000.000 Kısa vadeli yükümlülükler (mal ve hizmet alımlarından) Lion (Türkiye) A.Ş. (ana ortaklık) Kilit yönetici personel tarafından kontrol edilen varlıkları Diğer ilişkili taraf (f) UMS24(19)(f) 2015 TL (i) Kilit yönetici personel tarafından kontrol edilen işletmelerden alımlar Grup, Grup’un kilit yönetici personeli tarafından kontrol edilen işletmelerden aşağıdaki mal ve hizmetleri satın almıştır: UMS24(18)(b) İlişkili taraf işlemleri İlişkili taraflara verilen/ilişkili taraflardan alınan krediler Yıl sonu Lion (Türkiye) A.Ş. (ana ortak)’den alınan krediler Yıl başı Avans olarak verilen krediler Alınan kredilerin geri ödemeleri İşletilen faiz Alınan faiz Yıl sonu DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 140 İlişkili taraf işlemleri (f) UMS24(19)(d) UMS24(18)(b) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) UMS24(18)(a) İştiraklerden alınan krediler Yıl başı Avans olarak alınan krediler Verilen kredilerin geri ödemeleri İşletilen faiz Ödenen faiz Yıl sonu UMS24(18)(b) UMS24(18)(c),(d) İlişkili taraflara verilen/ilişkili taraflardan alınan krediler 2015 TL 2014 TL 7,8 6.285.230 (200.000) 245.450 (245.450) 800.220 (800.220) 84.830 (84.830) 6.085.230 - Devreden bakiyeler ile ilgili olarak değer düşüklüğüne uğramış alacaklar için herhangi bir karşılık ayrılmamıştır ve değer düşüklüğüne uğramış ilişkili taraflardan alacaklar ile ilgili olarak hiçbir gider muhasebeleştirilmemiştir. (g) Şartlar ve koşullar UMS24(18)(b)(i) Temettü ile ilgili işlemler, kısmen ödenmiş adi hisse senetlerine yapılan çağrılar ve yeni adi hisse senetleri için alınan kayıtlar için diğer hissedarlara uygulanan aynı şartlar ve koşullar geçerlidir. Kilit yönetici personele verilen krediler yılda %5 faiz oranları ile üçer aylık taksitler halinde geri ödenecek genellikle 10 yıllık süreler içindir. İlk olarak bireylerin konutları üzerindeki ipotekler ile teminat altına alınmıştır.60.000 TL’lik teminatsız bir kredi DEĞER A.Ş.’nin bir direktörüne 2 yıllık bir süre için yıllık %8 faiz oranı ile verilmiştir. Bu kredi, 30 Eylül 2015’de tamamen geri ödenebilecektir. Ürünler yıl içerisinde yürürlükteki fiyat listelerine ve üçüncü taraflara sağlanan şartlara dayalı olarak iştiraklere satılmıştır. Maliyet artı yöntemi ile %15 ile %30 aralığında değişen marjlar sağlayarak (2014: %10 - 24%) ana ortaklıktan yönetim hizmetleri alınmıştır. Diğer tüm işlemler normal ve piyasa koşullarında yapılmıştır, sadece taraflar arasında sabit bir geri ödeme dönemi belirlenmemiştir. Yıl içerisindeki diğer krediler için ortalama faiz oranı %9,5’dur (2014: %9,75). UMS24(18)(b)(i) Kilit yönetici personele verilen krediler dışındaki devreden bakiyeler teminatsızdır ve nakden önenebilir. İlişkili taraf işlemleri Sunum UMS 24’ün gerektirdiği DEĞER A.Ş. ile alakalı ilişkili taraflarla ilgili tüm bilgiler bir not içerisinde sunulmuş veya bahsedilmiştir. Bu uygun ve arzu edilebilir bir sunum yöntemi olarak kabul edilir, bilginin bu şekilde sunulmasına dair bir gereklilik yoktur. Standarda uygunluk ilgili dipnotlarda açıklanan bilgilerin finansal tablolarda açıklanması ile de sağlanabilir. Önemlilik UMS1(7) Bilgi önemli olduğunda UMS 24 tarafından gerekli kılınan açıklamalar finansal tablolara uygulanır. UMS 1 Finansal tabloların sunum standardına göre, önemlilik bir kalemin büyüklüğün ve niteliğine bağlıdır. Bir kalem veya bir Grup kaleme, ele alınan tutarlar esas alındığına önemli olarak değerlendirilmemiş olsalar bile niteliğinden ötürü, önemli olarak ele almak gerekli olabilir. Bu durum, bir işletme ve onun kilit yönetici personeli arasındaki işlemlerde olduğu gibi, bir işletme ve bu işletme ile ilişkili güvene dayalı sorumluluğu olan taraflar arasındaki işlemler olduğunda uygulanabilir. Kilit yönetici personele sağlanan ücretler UMS 24 paragraf 17 uyarınca gerekli olan açıklamalar önemlilik ölçütlerine tabi iken, bu hem niceliksel ve niteliksek faktörlere dayalı olarak belirlenmelidir. Görüşümüze göre, önemlilik ölçütüne bağlı olarak bütün ücret açıklamalarını atlamak uygun olmayacaktır. Açıklamanın ücretlendirme raporu gibi başka bir belgeye atıfta bulunarak yerine getirilmesinin mümkün olup olmadığı yerel mevzuata bağlı olacaktır. UMS 24 kendisi özellikle böyle bir çapraz referanslamaya izin vermemektedir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 141 İlişkili taraf işlemleri İlişkili taraf işlemleri İlişkili taraf tanımı UMS24(9) UMS24(IE4)-(IE26) İlişkili taraf tanımı aşağıdaki kişileri ve işletmeleri içerir: (a) Bir kişi (veya bu kişinin ailesinin yakın bir üyesi) raporlayan işletme için ilişkili taraftır eğer bu kişi: (i) raporlayan işletme üzerinde kontrol ya da müşterek kontrole sahipse, (ii) raporlayan işletme üzerinde önemli etkiye sahipse (b) Raporlayan işletmenin veya raporlayan işletmenin bir ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması durumunda (c) Raporlayan işletme (A) başka bir işletme ile (B) ilişkilidir, eğer: (i) A ve B aynı Grup’un üyesi ise (bir Grup içindeki tüm işletmeler birbiriyle ile ilişkilidir) (ii) A B’nin bir iştiraki ya da iş ortaklığı olması halinde. Bu durumda A B’nin üyesi olduğu bir Grup’un tüm üyeleri ile ilişkilidir (iii) A ve B’nin aynı bir üçüncü tarafın C iş ortaklığı olması halinde, (iv) A’nın C’nin bir iş ortaklığı ve B’nin C’nin bir iştiraki olması halinde (ya da tam tersi) (v) B’nin A’nın ya da A ile ilişkili olan bir işletmenin çalışanlarına ilişkin olarak işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planlarının olması halinde. A’nın kendisinin böyle bir planının olması halinde, sponsor olan işverenler de raporlayan işletme ile ilişkilidir. (vi) B’nin yukarıdaki (a) maddesinde tanımlanan bir kişi tarafından kontrol veya müştereken kontrol edilmesi halinde, (vii) A’yı kontrol ya da müştereken kontrol eden bir kişinin B üzerinde önemli bir etkisinin bulunması veya B’nin kilit yönetici personelinin bir üyesi olması halinde veya (viii) B’nin (veya B’nin bir parçası olduğu Grup’un başka bir üyesinin) A’ya veya A’nın ana otaklığına kilit yönetici personel hizmetleri sunması halinde. UMS24(12) Bu tanımda, bir iştirak bir iştirakin bağlı ortaklığını ve bir iş ortaklığı bir iş ortaklığının bağlı ortaklığını içerir. Emeklilik planları UMS24(9)(b)(v) UMS19(151) Bir işletmenin çalışanlarına işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planları veya işletmenin bir ilişkili tarafı olan herhangi bir işletme, UMS 24 paragraf 9 uyarınca tanım gereği ilişkili taraflardır. Bu, işletme veya konsolide gruptaki diğer herhangi bir işletme tarafından bu planlara yapılan katkılar, bunların tanımlanmış katkı ya da tanımlanmış fayda planlı olup olmadığına bakılmaksızın, ilişkili taraf işlemi olarak açıklanmalıdır anlamına gelmektedir. İlişkili taraflarla işlemler UMS24(9),(21) UMS37(3) İlişkili taraflarla işlemler kaynak, hizmet veya raporlama yapan işletme ile ilişkili taraf arasındaki yükümlülüklerin, bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir. Bunlar, belirli bir olayın gelecekte meydana gelmesi (veya gelmemesi) istinaden bir şey yapma taahhüdünü ve ekonomik açıdan dezavantajlı sözleşmeleri (muhasebeleştirilmiş veya muhasebeleştirilmemiş) içerirler. UMS 37 uyarınca, ekonomik açıdan dezavantajlı sözleşmeler ya taraflardan hiçbirinin kendi yükümlülüklerini yerine getirmediği veya da her iki tarafın da eşit ölçülerde yükümlülüklerinin bir kısmını gerçekleştirdikleri sözleşmelerdir. Karşılaştırmalar UMS1(38) PwC Karşılaştırmalar ile ilgili UMS 24 sessiz kalmıştır. UMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu’ na göre ise karşılaştırmalı bilgiler finansal tablolarda raporlanan tüm tutarlar için, bir standardın aksine bir hükmü olmadığı sürece ki UMS 24’de böyle bir durum yoktur, sağlanmalıdır. Dipnotlar finansal tabloların bir parçası olduğundan (IAS 1(10)’e bakınız), karşılaştırmalı bilgiler finansal tablolarda satır kalemlerinin daha fazla analizini sağlayan tüm tutarlar için dahil edilmelidir. UMS 1 ayrıca, karşılaştırmalı bilgilerin cari dönem finansal tabloların anlaşılması açısından gerekli olan niteliksel ve sayısal bilgiler içinde sağlanmalıdır. İlişkili taraf açıklamaları durumunda, karşılaştırmalı bilgilerin tüm niteliksel ve sayısal bilgiler ile alakalı olması muhtemeldir. Karşılaştırmalı bilgiler, işlemin gerçekleştiği anda ilişkili olan taraflar arasındaki işlemleri açıklamalı, ancak ilgili zamanda ilişkili olmayan taraflar arasındaki işlemleri içermesi gerekmemektedir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 142 İlişkili taraf işlemleri İlişkili taraf işlemleri UMS24(9)(b)(viii), (17A),(18A) Yönetim işletmesi tarafından sağlanan KMP hizmetleri Eğer bir işletme diğer bir işletmeden kilit yönetici personel hizmetleri istihdam ediyorsa (örneğin sorumlu bir işletme veya yönetim işletmesi), bu işletme, yönetim işletmesinin çalışanlarına veya yöneticilerine ödediği ücretleri açıklamak zorunda değildir. Ancak, yönetim işletmesi özellikle bir ilişkili taraf olarak tanımlandığında ve yönetim işletmesine kilit yönetici personel hizmetleri sağlanması için ödenecek tutarlar ayrıca açıklanmalıdır. Bu durum UMSK tarafından 2010-2012 iyileştirme dönemi için yapılan değişikliklerle açıklanmıştır. Değişiklikler 1 Temmuz 2014 tarihinde ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir. Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: UMS24(18),(18A) (a) Ayrı bir yönetim biriminin KMP hizmetleri sağlanması için katlanılan tutarlar ve bu işletme ile girilen diğer başka işlemler. UMS24(25)-(27) (b) Devletle ilişkili işletmeler muafiyeti uygulayan bir işletmedeki bilgi. Bir yatırım işletmesi belirli bağlı ortaklıklarını konsolide etmekten muaf olduğunda ve bunun yerine ilgili bağlı ortaklıkları gerçeğe uygun değer farklarını kar veya zarara yansıtarak ölçüyorsa, bu işletmeler ile olan işlemleri ve devreden bakiyeleri elimine etmediği için açıklamak zorunda olacaktır. PwC Manual of Accounting İlişkili taraf açıklamaları ile ilgili daha fazla yönlendirme için lütfen Bölün 29 İlişkili taraf açıklamaları ’na bakınız. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 143 21 Hisse bazlı ödemeler 1,2 (a) UFRS2(44),(45)(a) Çalışan opsiyon planı DEĞER A.Ş. Çalışan Opsiyon Planının kurulması 2010 yılı genel kurul toplantısında hissedarlar tarafından onaylanmıştır. Çalışan Opsiyon Planı kıdemli müdürler için uzun vadeli teşvikler sağlamak, üst düzey yöneticiler için (murahhaslar dahil) uzun vadeli hissedar getirisi sunmak için tasarlanmıştır. Plana göre, katılımcılar sadece belli performans standartlarını sağladıkları takdirde opsiyon hakkı tanınmaktadır. Plana katılım yönetim kurulunun takdirindedir ve hiçbir bireyin plana katılmak veya garanti ödeneği almak için sözleşmeden doğan bir hakkı bulunmamaktadır. Hibe edilen opsiyonların tutarları, DEĞER A.Ş.’nin üç yıllık süre içinde Borsa İstanbul’a kote 20 seçilmiş benzer şirket grubu içindeki sıralamasında, hisse fiyatı artışı, temettüleri ve sermaye getirileri de dahil olmak üzere, hissedarlarına olan toplam getirilerine bağlıdır. Hibe edildiğinde, opsiyonlar iki yıllık bir süre içinde itfa edilebilir. Opsiyonlar, bir bedel olmaksızın ve hiçbir temettü veya oy hakkı taşımaksızın plan kapsamında hibe edilmiştir. İtfa edilebilir olduğunda, her bir opsiyon Grup’un yarı yıllık ve yıllık finansal sonuçlarının piyasaya açıklanmasından on dört gün içerisinde bir adi hisse senedine çevrilebilir. Bu opsiyonların itfa fiyatı, devir tarihi de dahil olmak üzere hafta boyunca şirketin işlem gördüğü Borsa İstanbul’daki ağırlıklı ortalama fiyatına dayanmaktadır. Aşağıda verilenler plan kapsamında hibe edilen opsiyonların özetidir: 2015 Hisse opsiyonu başına ortalama itfa fiyatı UFRS2(45)(b)(i),(ii),(iii), (iv),(vii),(d) 1 Ocak itibarıyla 5,55 TL Yıl içerisinde hibe edilen Opsiyon adedi 2014 Hisse opsiyonu başına ortalama itfa fiyatı Opsiyon adedi 2.056.000 5,33 TL 1.688.000 6,18 TL 818.000 5,78 TL 814.000 Yıl içerisinde itfa edilmiş * 5,28 TL (228.000) - - Yıl içerisinde iptal edilen hak 5,71 TL (445.000) 5,12 TL (446.000) 31 Aralık itibarıyla 5,78 TL 2.201.000 5,55 TL 2.056.000 31 Aralık itibarıyla hibe edilmiş ve itfa edilebilir 5,28 TL 263.000 - - 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren yıl içerisinde itfa edilen itfa günündeki ağırlıklı ortalama hisse fiyatı 6.35’dir (2014: yoktur). UFRS2(45)(c) * UFRS2(45)(b)(v) Yukarıdaki tabloda kapsanmış olan dönemlerdeki hiç bir opsiyon itfa olmamıştır. Yıl sonunda açık olan hisse opsiyonlarının itfa tarihi ve itfa fiyatları aşağıdaki gibidir: UFRS2(45)(a),(b)(vi),(d) Devir tarihi 1 Kasım 2012 1 Kasım 2013 1 Kasım 2014 1 Kasım 2015 İtfa tarihi İtfa fiyatı 30 Ekim 2017 30 Ekim 2018 30 Ekim 2019 5,28 TL 5,51 TL 5,78 TL 30 Ekim 2020 6,18 TL Toplam Dönem sonunda açık bulunan opsiyonların ağırlıklı ortalama kalan sözleşme ömrü PwC Hisse opsiyonları 31 Aralık 2015 Hisse opsiyonları 31 Aralık 2014 263.000 569.000 641.000 728.000 546.000 709.000 801.000 - 2.201.000 2.056.000 3,67 yıl 3,96 yıl DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 144 Hisse bazlı ödemeler (a) UFRS2(46),(47)(a)(i) Çalışan opsiyon planı (i) Hibe edilen hisselerin gerçeğe uygun değeri 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla sona eren yılda hibe edilen opsiyonların devir tarihindeki değerlendirilen gerçeğe uygun değeri hisse başına 1,80 TL’dir (2014: 1,75 TL). Devir tarihindeki gerçeğe uygun değer itfa fiyatını, opsiyonun vadesini, sulandırma etkisini (önemli ise), devir tarihindeki hisse fiyatını ve ilgili hissenin beklenen fiyat değişkenliğini, beklenen temettü verimini, opsiyonun dönem içindeki risksiz faiz oranını ve benzer Grup şirketlerinin korelasyon ve değişkenliğini dikkate alan Monte Carlo simülasyon modelini içeren Black Sholes Modeli’nin düzeltilmiş bir formu kullanılarak bağımsız bir şekilde tespit edilmiştir. UFRS2(47)(a)(i) 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren yıl içerisinde hibe edilmiş olan opsiyonların model girdileri aşağıdakileri içerir: Opsiyonlar bir bedel olmaksızın hibe edilmiştir ve temliki üç yıllık süre içinde DEĞER A.Ş.’nin Borsa İstanbul’a kote 20 seçilmiş benzer şirket grubu içindeki sıralamasını baz almıştır. Temlik edilmiş opsiyonlar, temlik tarihinden sonraki 2 yıl içerisinde itfa edilebilir. İtfa fiyatı: 6,18 TL (2014: 5,78 TL) Devir tarihi: 1 Kasım 2015 (2014: 1 Kasım 2014) İtfa tarihi: 30 Ekim 2020 (2014: 30 Ekim 2019) Devir tarihindeki hisse fiyatı: 6,12 TL (2014: 5,83 TL) Şirket hisselerinin beklenen fiyat değişkenliği: %35 (2014: %30) Beklenen temettü verimi: %3,8 (2014: %3,2) Risksiz faiz oranı: %6 (2014: %5,5) UFRS2(47)(a)(ii) Beklenen fiyat değişkenliği, kamuya açıklanmış bilgiler nedeniyle gelecekteki değişkenlikte meydana gelecek herhangi beklenen bir değişiklik için düzeltilen tarihi değişkenliğe bağlıdır (opsiyonların kalan ömrüne bağlıdır). (b) UFRS2(45)(a) UFRS12(14),(17) UFRS2(47)(b) Ertelenen hisseler – kısa vadeli yönetici teşvik planı Grup’un kısa vadeli teşvik planı kapsamında, yöneticiler yıllık kısa vadeli teşvikin %50’sini nakit ve %50’sini DEĞER A.Ş.’nin ertelenen hisselerinin hakları şeklinde alırlar. Haklar takip eden yılın 28 Şubat tarihinde hibe edilir ve devir tarihinden itibaren iki yıl içerisinde temlik edilir. Bunlar temlikte sıfır itfa fiyatında otomatik olarak her biri bir adi hisse senedine dönüşürler. Yöneticiler herhangi bir temettü almazlar ve temlik tarihinde ertelenen hisselere ilişkin oy kullanma hakkına sahip değildirler. Bu süre içinde, bir yönetici Grup tarafından istihdam edilmekten çıkarsa, haklar vaka bazında yönetim kurulu tarafından onaylanan sınırlı durumlar hariç, iptal edilir. Ertelenen hisseler DEĞER A.Ş. Çalışan Hisse Vakfı tarafından yönetilir. Bu vakıf not 25(b) (i)’ye bağlı olarak konsolide edilir. Hisseler devir tarihinde piyasadan edinilir ve temlik edildiğinden bir süreliğine geri alınan paylar olarak tutulur. İptal edilen haklara ait hisseler müteakip hak edişler için tekrar tahsis edilir. Vakıf senedi koşulları altında, DEĞER A.Ş.’nin devir tarihinde hisse edinimi için gerekli fonu sağlaması gerekmektedir. Devir edilecek hakların adedi elde edilen kısa vadeli teşvikin parasal değerinin devir tarihini de içeren hafta içinde şirket hisselerinin işlem gördüğü Borsa İstanbul’da ki ağırlıklı ortalama fiyata bölümü ile belirlenir (Şubat 2015’de hibe edilmiş haklar için 5,94 TL ve 2014’de hibe edilmiş haklar için 6.08 TL). 28 Şubat 2015’de hibe edilmiş ertelenen hisse haklarının adedi (28 Şubat 2014) Devir tarihindeki hakların gerçeğe uygun değeri UFRS2(47)(b) PwC 2015 2014 57.636 52.364 5,50 5,71 Devir tarihindeki hakların gerçeğe uygun değeri, şirket hisselerinin o günkü piyasa fiyatını alıp 2 yıllık temlik süresinde yöneticilerin haklarına istinaden almayacakları beklenen temettülerin bugünü değerlerini çıkarmak sureti ile tahmin edilmiştir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 145 Hisse bazlı ödemeler (c) UFRS2(44),(45)(a) Çalışan hisse planı Nakit bir bedel karşılığı olmaksızın çalışanlar için şirket tarafından çıkarılan hisselerin olduğu bir plan 2011 yıllık genel kurulu toplantısında hissedarlar tarafından onaylanmıştır. Tüm Türkiye’de mukim en az bir yıl süre ile Grup tarafından devamlı olarak istihdam edilmiş olan daimi çalışanlar (Grup’un murahhasları, diğer kilit yöneticileri ve Grup şirket sekreteri hariç) plana katılmaya hak kazanırlar. Çalışanlar plana katılmamayı seçebilirler. Cari raporlama döneminden itibaren, çalışan hisse planı da DEĞER A.Ş. Çalışan Hisse Vakfı tarafından yönetilmektedir. Bu vakıf not 25(b) (i)’ye bağlı olarak konsolide edilir. Vakıf tarafından çalışanlar için ihraç edilen hisseler ihraçtan önce piyasadan alınır. Vakıf tarafından elde tutulan ve henüz raporlama dönemi sonu itibarıyla çalışanlara ihraç edilmemiş olan hisseler finansal tablolarda geri alınan paylar olarak gösterilir. (not 9(b)’ye bakınız). UFRS2(47)(b) UFRS2(46) Plan kapsamında, uygun çalışanlar herhangi bir nakit karşılığı olmaksızın, yıllık DEĞER A.Ş.’deki tamamen ödenmiş adi hisse senetlerinden 1.000 adete kadar hibe alabilirler. Plandaki katılımcılar için ihraç edilen hisselerin adedinin şirket hisselerinin işlem gördüğü Borsa İstanbul’da devir tarihini de içeren haftadaki ağırlıklı ortalama fiyatın arz miktarına bölümüdür. Hisseler vakıf tarafından geri alınan hisse ihracı olarak (2014’de sermaye olarak) devir tarihindeki (devir tarihindeki gerçeğe uygun değer) kapanış hisse fiyatından ve hisselerin devir edildiği dönemde çalışan fayda maliyetinin bir parçası olarak muhasebeleştirilir. Plan kapsamındaki arzlar şirketin takdirindedir ve arz tarihinden önceki finansal yıldaki yıllık kar artışı tüketici fiyat endeksindeki artıştan en az %3 daha yüksek olmadığı sürece herhangi bir arz yapılmaz. Bu plan kapsamında ihraç edilen hisseler ihraçtan sonraki üç yıl ya da Grup tarafından istihdam edilmenin bırakılmasından hangisi önce ise bu zamana kadar satılamaz. Diğer tüm açılardan bu hisseler diğer ihraçtaki tamamı ödenmiş adi hisse senetleri ile eşit sıradadır (not 9(a)’ya bakınız). UFRS2(45)(a) UFRS2(47)(b) Katılan çalışanlar için plan kapsamında ihraç edilen hisse adedi 1 Haziran 2015 (2 Haziran 2014) 2015 2014 145.902 142.857 Her bir katılımcı için ağırlıklı ortalama piyasa fiyatı 6,42 TL’ye dayalı 1.000 adet hisse ihraç edilmiştir (2014: 5,50 TL). Hisselerin devir tarihindeki gerçeğe uygun değeri 6,18 TL’dir (2014: 5,59 TL). (d) Hisse takdir hakkı UFRS2(44),(45)(a) Eylül 2015’de, ücret komitesi bölüm müdürlerini Grup’un performansına yaptıkları katkılardan dolayı 200.000 hisse takdir hakkı hibe ederek ödüllendirmeye karar verdi. Bu haklar, çalışanlara üç yıllık hizmet sonrası nakit ödeme yapılmasını sağlar. Ödenecek tutar DEĞER A.Ş.’nin devir tarihi (25 Eylül 2015: 5,43 TL) ve temlik tarihi (25 Eylül 2018) arasındaki hisse fiyatı artışına bağlı olarak tespit edilecektir. Haklar temlik tarihinde itfa olunmalıdır ve bu günde itfa olunmazlar ise sona ereceklerdir. UFRS2(46) Hisse takdir hakkının gerçeğe uygun değeri Black-Scholes modeli kullanılarak, devir tarihindeki ve 31 Aralık 2015’deki aşağıdaki veriler kullanılmak sureti ile tespit edilmiştir: 31 Aralık 2015 UFRS2(51)(b)(i) UFRS2(51)(b)(ii) PwC Ölçüm tarihindeki hisse fiyatı Beklenen değişkenlik Temettü verimi Risksiz faiz oranı Yükümlülüğün defter değeri – çalışanlara sağlanan fayda yükümlülüklerine dahil edilmiş (not 8(g)) 6,19 %32 %3.8 %6 138.000 Önceki yıllarda hibe edilmiş herhangi bir hisse takdir hakkı bulunmamaktadır ve 31 Aralık 2015 itibarıyla hiç bir hisse takdir hakkı temlik edilmemiştir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 146 Hisse bazlı ödemeler (e) UFRS2(50),(51)(a) Hisse bazlı ödeme işlemlerinden kaynaklanan giderler Dönem içerisinde muhasebeleştirilen, çalışan fayda giderlerinin bir parçası olarak hisse bazlı ödeme işlemlerinden kaynaklanan toplam giderler aşağıdaki gibidir: Çalışan opsiyon planı kapsamında ihraç edilmiş opsiyonlar Kısa vadeli teşvik planı kapsamında ihraç edilmiş ertelenen hisseler Çalışan hisse planı kapsamında ihraç edilmiş hisseler Hisse takdir hakları 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 896 220 902 138 2.156 330 225 798 1.353 Hisse bazlı ödemeler Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: Alınan mal ve hizmetlerin veya hibe edilen özkaynağa dayalı araçların gerçeğe uygun değeri Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UFRS2(47)(b) Özkaynağa dayalı araçların gerçeğe uygun değeri bir gözlemlenebilir piyasa fiyatı esas alınarak ölçülmemiştir. Gerçeğe uygun değerin nasıl temin edildiğini açıkla UFRS2(47)(c) Hisse bazlı ödeme anlaşmalarındaki değişiklikler Değişiklikleri açıkla, gerçeğe uygun değer artışını ve bunun nasıl ölçüldüğünü açıkla (aşağıya bakınız). UFRS2(49) Çalışanlar dışında diğer taraflardan alınan mal ve hizmetlerin gerçeğe uygun değerinin güvenilir bir biçimde ölçülebildiği varsayımının çürütülmesi Durumu ve neden varsayımın çürütüldüğünü açıkla. UFRS2(52) Açıklanan bilgiler UFRS 2 paragraf 44, 46 ve 50’deki ilkeleri karşılamamaktadır. Gerekirse ek bilgi sağla. Aşağıdaki örnek açıklamalar bir işletme ile ilgili hallerde yararlı olabilir: Hisse bazlı ödeme anlaşmalarındaki değişiklikler UFRS2(47)(c) Mayıs 2015’de DEĞER A.Ş. Ekim 2014’de hibe edilmiş olan çalışan hisse opsiyonlarının temlikini üç yıldan beş yıla arttırmış ve şirket hisse fiyatındaki son düşüşü yansıtmak için itfa fiyatını 4,00 TL’ye düşürmüştür. Değişikliğin yapıldığı tarihteki opsiyonların gerçeğe uygun değerinin 2,05 TL olduğu saptanmıştır. 0.25 TL’lik gerçeğe uygun değer artışı değişikliğin yapıldığı tarihten uzatılan temlik dönemi sonuna kadar, dönem boyunca giderleştirilecektir. Orijinal opsiyon hibesinin gideri sanki dönemler hiç değiştirilmemiş gibi muhasebeleştirilmeye devam edilecektir. Değiştirilen opsiyonların gerçeğe uygun değeri yukarıda anlatılan aynı modeller ve ilkeler ile takip eden model girdileri kullanılarak tespit edilmiştir: [detayları açıkla]. PwC Manual of Accounting Hisse bazlı ödemeler ile ilgili gerekli olan açıklamalar hakkında detay bilgi için lütfen Bölüm 12 Hisse bazlı ödemeler: Açıklamalar’a bakınız. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 147 22 Hisse başına kazanç 1 (a) UMS33(68) UMS33(68) 2014 Kuruş 54,9 1,1 43,2 0,7 56,0 43,9 54,0 1,1 43,0 0,7 55,1 43,7 Hisse başına esas kazanç Sürdürülen faaliyetlerden şirketin adi hisse senedi sahiplerine atfedilebilen Durdurulan faaliyetlerden Şirketin adi hisse senedi sahiplerine atfedilebilen toplam hisse başına esas kazanç (b) 2015 Kuruş Seyreltilmiş hisse başına kazanç Sürdürülen faaliyetlerden şirketin adi hisse senedi sahiplerine atfedilebilen Durdurulan faaliyetlerden Şirketin adi hisse senedi sahiplerine atfedilebilen toplam hisse başına esas kazanç (c) UMS33(70)(a) UMS33(70)(a) UMS33(70)(a) Hisse başına kazanç hesaplamasında kullanılan kazançların mutabakatları 2015 2014 ‘000 TL ‘000 TL Hisse başına esas kazanç Hisse başına esas kazanç hesaplamasında kullanılan şirketin adi hisse senedi sahiplerine atfedilebilen kar: 33.359 Sürdürülen faaliyetlerden 25.559 664 399 Durdurulan faaliyetlerden 34.023 25.958 Seyreltilmiş hisse başına kazanç Şirketin adi hisse senedi sahiplerine atfedilebilen sürdürülen faaliyetlerinden karı: Hisse başına esas kazanç hesaplamasında kullanılmış olan Ek: Hisse senedine dönüştürülebilen tahvil üzerindeki faiz tasarrufu Seyreltilmiş hisse başına kazanç hesaplamasında kullanılmış olan 33.359 25.559 435 - 33.794 664 25.559 399 34.458 25.958 2015 Adet 2014 Adet 60.787.264 59.102.882 101.082 103.108 101.040 1.455.996 90.512 87.341 82.311 - 62.548.490 59.363.046 Durdurulan faaliyetlerden kar Seyreltilmiş hisse başına kazanç hesaplamasında kullanılmış olan şirketin adi hisse senedi sahiplerine atfedilebilen kar (d) UMS33(70)(b) UMS33(70)(b) UMS33(70)(b) PwC Payda olarak kullanılmış olan ağırlıklı ortalama hisse adedi Hisse başına esas kazanç hesaplamasında payda olarak kullanılmış olan adi hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedi Seyreltilmiş hisse başına kazanç hesaplaması için yapılmış olan düzeltmeler: Kısmen ödenen hisseler için çağrılmamış tutarlar ve gecikmiş çağrılar Opsiyonlar Ertelenen hisseler Hisse senedine dönüştürülebilen tahvil Seyreltilmiş hisse başına kazanç hesaplamasında payda olarak kullanılmış adi hisse senetlerinin ve potansiyel adi hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedi DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 148 Hisse başına kazanç (e) UMS33(72) UMS33(72) UMS33(70)(c) UMS33(46),(72) UMS33(72) UMS33(72) UMS33(72) PwC Menkul kıymetlerin sınıflandırılmasına ilişkin bilgiler (i) Kısmen ödenmiş adi hisse senetleri Kısmen ödenmiş adi hisse senetleri toplam ihraç fiyatına göre ödenen tutar oranında temettüye katılma hakkı taşırlar. Bu ölçüde hisse başına esas kazancın tespitinde adi hisse senetleri eşdeğeri olarak muhasebeleştirilirler. Kısmen ödenen hisseler için çağrılmamış tutarlar ve gecikmiş çağrılar adi hisse senetlerini almak için kullanılan opsiyonların eşdeğeri olarak kabul edilirler ve seyreltilmiş hisse başına kazanç tespitinde adi hisse senedi olarak dahil edilirler. (ii) Opsiyonlar DEĞER A.Ş. Çalışan Opsiyon planı kapsamında çalışanlara hibe edilmiş olan opsiyonlar potansiyel hisse senetleri olarak kabul edilir. Eğer raporlama tarihine kadar şirketin performansına bağlı gerekli toplam hissedar getiri engeli karşılanmış olursa sulandıran oldukları ölçüde, seyreltilmiş hisse başına kazanç tespitinde dahil edilirler. Hisse başına esas kazanç tespitine opsiyonlar dahil edilmiştir. Opsiyonlar ile ilgili detaylar not 21’de verilmiştir. Seyreltilmiş hisse başına kazanç hesaplamasına 1 Kasım 2015’de hibe edilmiş olan 818.000 opsiyon 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla sona eren yıl için sulandırma etkisi olmadığı için dahil edilmemiştir. Bu opsiyonlar, gelecekte potansiyel olarak hisse başına esas karı sulandırabilirler. (iii) Ertelenen hisseler Grup’un kısa vadeli teşvik planı kapsamında yöneticilerine hibe ettiği ertelenen hisse hakları seyreltilmiş hisse başına kazanç hesaplamasına açıktaki tüm haklar temlik olacak varsayımı ile dahil edilmiştir. Hisse başına esas kar tespitinde haklar dahil edilmemiştir. Haklar hakkındaki detay bilgi not 21’de verilmiştir. (iv) Hisse senedine dönüştürülebilir tahviller Yıl içerisinde ihraç edilen hisse senedine dönüştürülebilir tahviller potansiyel adi hisse senedi olduğu düşünülmekte ve ihraç edildikleri tarihten itibaren seyreltilmiş hisse başına kazanç tespitinde dahil edilmektedir. Tahviller hisse başına esas kazanç hesaplamasına dahil edilmişlerdir. Tahviller ile ilgili detaylar not 7(g)’de verilmiştir. (v) %7 itfa edilemeyen kar payı öncelikli hisse senetleri %7 itfa edilemeyen kar payı öncelikli hisse senetleri özkaynak olarak ve hisse başına kazanç tespiti amacıyla potansiyel adi hisse senedinden ziyade ayrı bir adi hisse senedi kategorisi olarak sınıflandırılmışlardır. Bu hisseler sene içerisinde geri alınarak iptal edildi (not 9(a)’ya bakınız). Yıl sonunda ihraç edilen bu kategoride adi hisse senetleri olmadığından, bu tarz hisseler hisse başına esas ve seyreltilmiş kazanç tespitinde dahil edilmemişlerdir. (vi) %6 kümülatif itfa edilebilir kar payı öncelikli hisse senetleri %6 kümülatif itfa edilebilir kar payı öncelikli hisse senetleri adi ve potansiyel hisse senetleri değildir ve hisse başına esas ve seyreltilmiş kazanç tespitine dahil edilmemişlerdir. Bu hisseler yükümlülük olarak sınıflandırılmışlardır (not 7(g)’ye bakınız). DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 149 Hisse başına kazanç Hisse başına kazanç Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UMS33(70)(d) Raporlama döneminden sonraki hisse işlemleri Raporlama döneminden sonra oluşan ve hisse başına kazanç hesaplamasında geriye dönük olarak düzeltilmemiş olan önemli derecedeki hisse işlemlerini açıkla. UMS33(73) Alternatif kazançlara bağlı hisse başına kazanç Alternatif kazançların hangi bazda temin edildiğini, tutarların vergi öncesi mi sonrası mı olduğu da dahil olmak üzere belirt. Gerektiğinde, kullanılan kazançlar ile kapsamlı gelir tablosunda sunulmuş olan satır kalemi arasında bir mutabakat sağla. UMS1(112)(c) Büyük çaplı sermaye yeniden yapılanması Yeniden yapılanmanın, UMS 33 gereklilikleri uyarınca hesaplanan hisse başına kazanç bilgisi üzerinde önemli bir etkisi olduğu durumlarda uygun açıklamaları yapmayı dikkate al. UMS33(64) Sermaye artırımı, bono ihracı, hisse bölünmesi veya ters hisse bölünmesi sonucu adi hisse ve potansiyel hisse adedindeki değişimler Hisse başına esas ve seyreltilmiş kazanç hesaplamasını geriye dönük olarak açıklanmış tüm dönemler için düzelt ve yapılan değişiklikleri açıkla. Bu, değişikliklerin raporlama döneminde mi yoksa dönem sonunda finansal tablolar onaylanmadan önce mi olduğuna bakılmaksızın geçerlidir. PwC Manual of Accounting Hisse başına kazanç ile ilgili açıklamalar hakkında detay bilgi için lütfen Bölüm 14 Hisse başına kazanç: Sunum ve Açıklamalar’a bakınız. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 150 23 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülüklerin netleştirilmesi 1-4 UMS32(42) UFRS7(13A),(13B) Finansal varlıklar ve yükümlülükler nettir ve DEĞER A.Ş.’nin muhasebeleştirilen tutarların netleştirilmesi ile ilgili halihazırda yasal bir hakkının bulunduğu ve net esasa göre ödemede bulunma veya varlığın elde etme ve borcu ödeme işlemlerini eş zamanlı olarak gerçekleştirme niyetinin olduğu durumda net tutar finansal durum tablosunda raporlanmıştır. DEĞER A.Ş. netleştirme kapsamına girmeyen fakat yine de ilgili tutarların belirli koşullarda netleştirilmesine olanak veren iflas veya sözleşme feshi gibi anlaşmalara da ayrıca girmiştir. Aşağıdaki tablo 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 itibarıyla, netleştirilmiş veya yasal olarak netleştirme yaptırımı olan karşılıklı işlemlerin netleştirilmesine imkan veren anlaşmalara ve netleştirme yapılmamış diğer benzer anlaşmalara dayalı finansal araçları sunmaktadır. ‘Net tutar’ kolonu, eğer tüm karşılıklı netleştirme hakları uygulanmış olsaydı, Grup’un finansal durum tablosundaki ektisini gösterir: Finansal durum tablosundaki netleştirilme etkisi UFRS7(13C) 2015 Finansal varlıklar Finansal durum tablosunda netleştirilmiş Brüt tutarlar brüt tutarlar ‘000 TL ‘000 TL Finansal durum tablosunda sunulan net tutarlar ‘000 TL Netleştirilmemiş ilgili tutarlar Karşılıklı işlemlerin netleştirilmesine imkan veren Finansal anlaşmalara tabi araç Net tutar tutarlar teminatı ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL Nakit ve nakit benzerleri (c) Ticari ve diğer alacaklar (a)(i),(c) Gerçeğe uygun değeri gelir tablosuna yansıtılan finansal varlıklar (c) Diğer finansal varlıklar (a)(ii) Türev finansal araçlar (b),(c) 55.304 18.329 (999) 55.304 17.330 - (24.678) (12.410) 30.626 4.920 11.300 1.000 2.162 (1.000) - 11.300 2.162 (308) (11.300) (1.088) 766 Toplam 88.095 (1.999) 86.096 (308) (49.476) 36.312 Borçlanmalar (a)(ii),(c) Türev finansal araçlar (b) 12.589 101.444 1.376 (999) (1.000) - 11.590 100.444 1.376 (308) (52.726) - 11.590 47.718 1.068 Toplam 115.409 (1.999) 113.410 (308) (52.726) 60.376 Nakit ve nakit benzerleri (c) Ticari ve diğer alacaklar (a)(i),(c) Gerçeğe uygun değeri gelir tablosuna yansıtılan finansal varlıklar (c) Diğer finansal varlıklar (a)(ii) Türev finansal araçlar (b),(c) 24.693 11.317 (450) 24.693 10.867 - (11.154) (9.542) 13.539 1.325 10.915 1.000 2.129 (1.000) - 10.915 2.129 (621) (10.915) (640) 868 Toplam Finansal yükümlülükler 50.054 (1.450) 48.604 (621) (32.251) 15.732 Borçlanmalar (a)(ii),(c) Türev finansal araçlar (b) 9.670 71.080 1.398 (450) (1.000) - 9.220 70.080 1.398 (621) (32.251) - 9.220 37.829 777 Toplam 82.148 (1.450) 80.698 (621) (32.251) 47.826 Finansal yükümlülükler Ticari borçlar (a)(i) 2014 Finansal varlıklar Ticari borçlar (a)(i) (a) UFRS7(13B) UFRS7(13B) PwC Netleştirme anlaşmaları (i) Ticari alacaklar ve borçlar DEĞER Üretim Limited seçilmiş toptancılara satış hacmine esas indirimler verir. Bu anlaşmaların koşulları uyarınca, DEĞER Üretim Limited tarafından ödenecek tutarlar toptancılardan alınacaklar ile netleştirilir ve sadece net tutarlar ödenir. İlgili tutarlar, bu nedenle bilançoda net olarak gösterilmektedir. (ii) Borçlanmalar DEĞER A.Ş.’nin bazı borçları nedeniyle mevduat olarak 1.000.000 TL nakit tutması gerekmektedir. Borçlanma açık kaldığı sürece, şirket bu nakdi likidite amaçlı çekemez veya kullanamaz. Borçlanma vadesinin üzerine, şirket ve borç veren karşılıklı netleşme niyetindedir. Sonuç olarak, DEĞER A.Ş.’nin borçlanmaları mevduattaki nakit ile, UFRS kapsamında netleştirilme şartlarının yerine getirilmiş olmasından dolayı, netleştirilmiş olarak sunulmuştur. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 151 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülüklerin netleştirilmesi (b) UFRS7(13E),(B50) Türevlerin karşı tarafları ile olan anlaşmaları ISDA Ana Anlaşması’na bağlıdır. Anlaşmalardaki koşullar uyarınca, sadece belirli kredi olayları gerçekleştiğinde (temerrüt gibi), tek bir tarafa aynı para biriminden olan net pozisyon borcu/alacağı borç olarak ele alınacaktır ve ilgili tüm anlaşmalar sonlandırılacaktır. DEĞER Hesap Holding’in şu anda netleştirme için yasal hakkı bulunmadığından, bu tutarlar finansal durum tablosunda netleştirilmemişlerdir, fakat yukarıdaki tabloda ayrıca sunulmuşlardır. (c) UFRS7(13C) Karşılıklı işlemlerin netleştirilmesine imkan veren anlaşmalar – halihazırda netleştirme hakkı olmayan 5 Borçlanmalara karşı teminat 6 DEĞER A.Ş. bir dizi borçlanmaları için finansal araçları teminat olarak göstermiştir. Borçlanmalar için teminat olarak gösterilmiş finansal ve finansal olmayan teminatlarla ilgili daha fazla bilgi için not 24’de bakınız. Finansal varlıklar ve finansal yükümlülüklerin netleştirilmesi Kapsam Geniş kapsamlı netleştirme şartlarından dolayı, açıklamalar sadece finansal kurumlar ile değil, kurumsal işletmeler ile de ilgilidir. UFRS7(13A),(B40) UMS32(50) Netleştirme açıklamaları, UMS 32 paragraf 42 gereğince netleştirilip netleştirilmediğine bakılmaksızın, karşılıklı işlemlerin netleştirilmesine imkan veren anlaşmalara veya benzer anlaşmalara tabi muhasebeleştirilmiş finansal araçlar için de ayrıca geçerlidir. “Karşılıklı işlemlerin netleştirilmesine imkan veren anlaşma” tanımı bulunmazken, karşılıklı işlemlerin netleştirilmesine imkan veren anlaşma yaygın olarak: (d) Bir sözleşmenin temerrüttü veya feshedilmesi durumunda, sözleşme kapsamında tüm finansal araçları için tek bir net ödeme sağlayacak, (e) İflas veya karşı tarafın yükümlülüklerini karşılayamaması ile sonuçlanan diğer durumlarda, kayba karşı koruma sağlamak için finansal kurumlar tarafından kullanılacak ve (f) Uygulanabilir olan bir netleştirme hakkı yaratır ve finansal varlıkların ve finansal yükümlülüklerin her birinin, sadece belirli bir temerrüt olayı veya normal iş akışı içinde ortaya çıkması beklenmeyen diğer durumları takiben gerçekleşmesini ve ödenmesini etkiler. UFRS7(B41) Netleştirme açıklamaları aşağıdaki gibi sözleşmeler için geçerli değildir: (g) Finansal olmayan teminat anlaşmaları olan finansal araçlar (h) Finansal teminat anlaşmaları olan fakat netleştirme için başka diğer hakları olmayan finansal araçlar ve (i) Finansal durum tablosunda netleştirilmemiş oldukları sürece aynı finansal kurum ile olan krediler ve müşteri mevduatları Açıklamaların yeri UFRS7(13F) Mali tablolar ile ilişkili açıklamaların birden fazla notta verilmesi durumunda, bu notlar ile ilgili çapraz referansların dahil edilmesi gerekmektedir. Önemli netleştirme anlaşmaları olan işletmeler bu bilgiyi daha belirgin bir şekilde dahil etmeyi düşünmelidirler, örneğin finansal risk yönetimi ile ilgili bilgi ile birlikte veya finansal varlıkları/finansal yükümlülükleri ile ilgili açıklamalarının bir parçası olarak. Mahsup etmeden karşılıklı işlemlerin netleştirilmesi UFRS7(36)(b) Bir işletme, kredi zararı etkilerini azaltmak üzere mahsup etme koşullarını sağlamayan bir veya birden fazla karşılıklı işlemlerin netleştirilmesi anlaşmasına girmiş olabilir. Karşılıklı işlemlerin netleştirilmesine imkan veren bir anlaşma aynı tarafla olan finansal yükümlülükler ile mahsup edilmemiş finansal varlıklar ile ilişkili kredi riskini önemli ölçüde azaltıyorsa, işletmenin bu anlaşmanın etkileri ile ilgili ilave bilgi sağlaması gerekmektedir. Teminat anlaşmaları UFRS7(13C)(d),(B41) PwC Bir işletme finansal araçlarını (nakit dahil) teminat olarak gösterdiğinde, aynı araçlar ile ilgili halihazırda yürürlükte olan başka netleştirme anlaşmaları olduğunda, bunun sadece netleştirme açıklamalarının bir parçası olarak açıklanması gerekmektedir. Yani, netleştirmenin potansiyel etkisi sadece bir teminat sözleşmesine bağlı ise açıklama gerekmemektedir. DEĞER A.Ş. nakdin işletme tarafından tutulan kredilere karşı netleştirilmesinin bir örneğini göstermektedir. Sonuç olarak, borçlanma ile ilgili teminat olarak verilen diğer finansal araçların açıklanması gerekmektedir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 152 Finansal varlıklar ve finansal yükümlülüklerin netleştirilmesi Finansal varlıklar ve finansal yükümlülüklerin netleştirilmesi PwC Manual of Accounting Netleştirme açıklamaları ile ilgili detaylı bilgi için lütfen Bölüm 6.9 Finansal araçlar – Sunum ve Açıklamalar: Finansal durum tablosu açıklamaları – Diğer muhtelif finansal durum tablosu açıklamaları – Netleştirme’ye bakınız. 24 Teminat olarak verilen varlıklar Kısa ve uzun vadeli borçlanmalar için teminat olarak verilmiş olan varlıkların defter değerleri aşağıdaki gibidir: 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 3.250 - 7(e) 7(a) 24.678 12.410 11.154 9.542 7(d) 11.300 1.088 10.915 640 52.726 32.251 24.950 13.300 23.640 10.050 38.250 33.690 2.750 2.950 1.300 11.110 1.210 308 6.150 700 5.828 712 4.100 20.078 11.340 61.078 47.980 113.804 80.231 Not UFRS7(14)(a) UFRS7(14)(a) UFRS7(14)(a) UFRS7(14)(a) Kısa vadeli Devredilmiş alacaklar Değişken gayrimenkul rehini Nakit ve nakit benzerleri Alacaklar Gerçeğe uygun değeri gelir tablosunda izlenen finansal varlıklar Türev finansal araçlar 12(a) Toplam teminat olarak verilen dönen varlıklar UMS16(74)(a) UMS40(75)(g) UMS16(74)(a) UFRS7(14)(a) UFRS7(14)(a) UFRS7(14)(a) UFRS7(14)(a) UMS16(74)(a) Uzun vadeli Birinci derecede ipotek Boş duran arazi ve binalar Yatırım amaçlı gayrimenkuller Finansal kiralama Tesis ve teçhizat Değişken gayrimenkul rehini Alacaklar – uzun vadeli Satılmaya hazır finansal varlıklar Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar Türev finansal araçlar Tesis ve teçhizat Toplam teminat olarak verilen uzun vadeli varlıklar Toplam teminat olarak verilen varlıklar PwC 8(a) 8(b) 8(a) 7(a) 7(c) 7(b) 12(a) 8(a) DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 153 UMS1(117) 25 Önemli muhasebe politikalarının özeti 1-5,15,16 UMS1(112)(a),(b) (51)(b) Bu not yukarıdaki diğer notlarda açıklanmadığı takdirde bu konsolide finansal tabloların hazırlanmasında izlenmiş olan önemli muhasebe politikalarının bir listesini sağlamaktadır. Bu politikalar, aksi belirtilmedikçe, açıklanmış olan tüm yıllara tutarlı bir şekilde uygulanmıştır. Bu finansal tablolar DEĞER A.Ş. ve onun bağlı ortaklıklarını içeren Grup içindir. UMS1(112)(a),(117) (a) UMS1(16) UMS1(117)(a) Sunuma ilişkin esaslar (i) UFRS ile uyum DEĞER A.Ş. Grup’unun konsolide finansal tabloları Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS)’na ve UFRS kapsamında raporlama yapan şirketler için geçerli UFRS Yorumlama Komitesi (UFRYK) tarafından yayımlanan yorumlara uygun olarak hazırlanmıştır. Bu finansal tablolar, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) tarafından yayımlanan UFRS’ye uyumludur. (ii) Tarihi maliyet yöntemi Aşağıdakiler dışında, finansal tablolar tarihi maliyet esas alınarak hazırlanmıştır: Satılmaya hazır finansal varlıklar, finansal varlıklar ve yükümlülükler (türev enstrümanlar dahil) maddi duran varlıkların bazı sınıfları ve yatırım amaçlı gayrimenkuller – gerçeğe uygun değerden ölçülmüş olan Satış amacıyla elde tutulan varlıklar – Gerçeğe uygun değerinden elden çıkarılma maliyeti düşülerek ölçülmüş ve Tanımlanmış fayda emeklilik planları – Plan varlıkları gerçeğe uygun değerden ölçülmüş. (Revize koşul) (iii) UMS8(28) Grup 1 Ocak 2015’de başlayan yıllık raporlama dönemi için ilk kez aşağıdaki standartları ve güncellemeleri uygulamıştır: Grup tarafından benimsenmiş yeni ve güncellenmiş standartlar 6 UFRS standartlarındaki yıllık iyileştirmeler – 2010-2012 Dönemi ve 2011 – 2013 Dönemi Tanımlanmış fayda planları: Çalışan katkıları –UMS 19’a yapılan güncellemeler 2012-2012 Dönemi ile ilgili yapılan iyileştirmelerin uygulanması bölüm notunda ek açıklamaları gerektirmiştir. Bunun dışında, bu güncellemelerin uygulanmasının cari döneme veya daha önceki dönemlere etkisi olmamıştır ve gelecek dönemleri etkilemesi de muhtemel değildir. Grup ayrıca aşağıdaki iki değişikliği erken uygulamayı seçmiştir: 6 2012-2014 Dönemi UFRSleri’ne yapılan yıllık iyileştirmeleri ve Açıklama Girişimi: UMS 1’e yapılan güncellemeler. Bu güncellemeler mevcut koşullara sadece açıklık getirdiğinden, Grup’un muhasebe politikalarını veya herhangi bir açıklamasını etkilememektedir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 154 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(112)(a),(117) UMS8(30) (Revize koşul) PwC (a) Sunuma ilişkin esaslar (iv) Henüz uygulanmamış yeni standartlar ve yorumlar 7-9 Yayımlanmış olan bazı yeni muhasebe standartları ve yorumları 31 Aralık 2015 itibarıyla raporlama dönemleri için zorunlu değildir ve Grup tarafından erken uygulama seçilmemiştir. Grup’un bu yeni standartlar ve yorumların etkisini aşağıda değerlendirmiştir. Zorunlu uygulama tarihi/ Grup tarafından Standardın başlığı Değişimin niteliği Etki uygulama tarihi UFRS 9 Finansal UFRS 9 finansal Temmuz 2014’de UMSK tarafından 1 Ocak 2018 Araçlar varlıkların ve finansal onaylanmış değişikliklerin ardından, tarihinde veya yükümlülüklerin Grup yeni sınıflandırma, ölçüm ve sonrasında sınıflandırılması, finansal durum tablosu dışı bırakma başlayan finansal ölçümü ve finansal kurallarının finansal varlıkları ve yıllar için durum tablosu dışı yükümlülükleri üzerinde herhangi bir uygulanmalıdır. bırakmayı ele alır ve etkisini artık beklememektedir. Tamamlanan korunma muhasebesi Grup halihazırda satılmaya hazır UFRS 9 geçiş ile ilgili yeni kurallar finansal varlıklar olarak hükümlerine tanıtır. sınıflandırdığı borçlanma araçları dayanarak, Temmuz 2014’de, için henüz detaylı bir değerlendirme aşamalı erken UMSK sınıflandırmaya yapmış olsa da, bunlar, varlıklar için uygulamaya ek değişiklikler ve mevcut olan işletme modeline göre sadece 1 Şubat ölçüm kuralları gerçeğe uygun değeri diğer 2015’den önce getirmiştir ve ayrıca kapsamlı gelir tablosuna başlayan yıllık yeni bir değer sınıflandırma şartlarını yerine raporlama düşüklüğü modelini getirecek gibi görünmektedirler. Bu dönemleri için izin tanıtmıştır. Bu son nedenle bu varlıkların verilmiştir. Bu değişiklikler şimdi yeni muhasebeleştirilmesi için herhangi tarihten sonra, yeni finansal araçlar bir değişiklik olmayacaktır. kurallar bütünüyle standardını tamamlar. Yeni koşullar sadece gerçeğe uygun kabul edilmelidir. değeri gelir tablosunda izlenen finansal yükümlülükleri etkilediğinden ve Grup’un bu tarz yükümlülükleri olmadığından, Grup’un finansal yükümlülük muhasebesi üzerinde de herhangi bir etkisi olmayacaktır. Yeni finansal riskten korunma kuralları, riskten korunma muhasebesi ile Grup’un risk yönetimi uygulamalarını birbirine daha da yakınlaştırmıştır. Genel bir kural olarak, devam eden bir korunma muhasebesini uygulamak, yeni standart ilkelere dayalı bir yaklaşım getirdiğinden daha kolay olacaktır. Yeni standart ayrıca genişletilmiş açıklamalar ve sunumda değişiklikler getirmiştir. Yeni değer düşüklüğü modeli, kredi zararlarının erkenden muhasebeleştirilmeleri sonucunu doğurabilecek beklenen kredi zararları modelidir. Grup henüz, yeni kurallardan etkilenebilecek kendi riskten korunma düzenlemelerini ve değer düşüklüğü karşılıklarını değerlendirmemiştir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 155 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(112)(a),(117) (Revize koşul) (a) Sunuma ilişkin esaslar Standardın başlığı UFRS 15 Müşteri Sözleşmelerind en Hasılat Değişimin niteliği UMSK hasılatın muhasebeleştirilmesi için yeni bir standart yayımlamıştır. Bu standart, Mal ve Hizmet Sözleşmelerini kapsayan UMS 18 ile inşaat sözleşmelerini kapsayan UMS 11’in yerini alacaktır. Yeni standart bir mal veya hizmete ilişkin kontrol müşteriye geçtiğinde hasılatın muhasebeleştirildiği prensibine dayanır, dolayısı ile kontrol kavramı mevcut risk ve fayda kavramını değiştirir. Standart, uygulamanın benimsenmesi ile ilgili değiştirilmiş bir geriye dönük uygulamaya izin verir. Bu yaklaşım kapsamında, ilk uygulama tarihinde (örnek 1 Ocak 2017), karşılaştırmalı dönemi yeniden düzenlemeden, işletmeler geçişle ilgili düzeltmelerini geçmiş yıl karlarında muhasebeleştireceklerdir. Yeni kuralları sadece ilk uygulama tarihindeki tamamlanmamış sözleşmelere uygulamaları gerekecektir. Etki Yönetim halihazırda yeni kuralların etkisini değerlendirmektedir ve etkilenme olasılığı olan aşağıdaki alanları belirlemişlerdir: Genişletilmiş garantiler, ayrı performans yükümlülükleri için muhasebeleştirilmeleri gerekecektir, hasılatın bir kısmının muhasebeleştirilmesini geciktirecektir. Konsinye satışlarda hasılatın muhasebeleştirilmesinde risk ve faydanın geçmesinden ziyade kontrolün geçmesine bağlı olacaktır. IT danışmanlık hizmetleri için yeni kılavuz ayrı performans yükümlülüklerinin belirlenmesine yol açabilir ve yine hasılatın muhasebeleştirilmesinin zamanlamasını etkileyebilir ve Zorunlu uygulama tarihi/ Grup tarafından uygulama tarihi 1 Ocak 2017 tarihi ve sonrasındaki finansal yıllar için zorunludur. Grup tarafından uygulanması beklenen tarih: 1 Ocak 2017. İade haklarının finansal durum tablosu sunumunun, gelecekte brütleştirilmesi gerekecektir. (müşterinin elindeki malların tazmine edilme ve iade yükümlülük hakkının ayrı muhasebeleştirilmesi) Bu aşamada, Grup yeni kuralların Grup’un finansal tabloları üzerindeki etkisini tahmin etmesi mümkün değildir. Grup önümüzdeki on iki ay boyunca etkiyi daha detaylı değerlendirecektir. Henüz yürürlüğe girmemiş başka diğer standartlar yoktur ve cari dönemde ve gelecek raporlama dönemlerinde ve yakın gelecekteki işlemlerde işletme üzerinde önemli etkisinin olacağı beklenmektedir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 156 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119) UFRS10(5)-(7),(20),(25) (b) Konsolidasyon ve özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirmeye dair ilkeler (i) Bağlı ortaklıklar Bağlı ortaklıklar Grup’un kontrol sahibi olduğu (yapılandırılmış işletmeler de dahil olmak üzere) tüm işletmelerdir. Grup, bir işletme ile olan ilişkisinden dolayı değişken getirilere maruz kaldığında veya bu getirilere hakkı olduğunda ve bu getirileri işletmenin faaliyetlerini yönetmek üzere kullandığı gücü ile değiştirme yeteneği olduğundan, bu işletmeyi kontrol eder. Bağlı ortaklıklar, kontrolün gruba transfer olduğu tarihten itibaren tam olarak konsolide edilmektedir. Kontrolün bittiği tarihten itibaren ise konsolidasyon kapsamından çıkartılır. UFRS3(4) Grup tarafından işletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesi için satın alma yöntemi kullanılır (not 25(i)’e bakınız). UFRS10(19),(B86)(c) Grup içi işlemler, bakiyeler ve Grup şirketleri arasındaki işlemlerden gerçekleşmemiş kazançlar elimine edilir. Transfer edilmiş olan varlığın değer düşüklüğü ile ilgili işlem kanıt sağlamadığı sürece, gerçekleşmemiş kayıplar da elimine edilir. Bağlı ortaklıkların muhasebe politikaları Grup tarafından uygulanan muhasebe politikaları ile tutarlılığın sağlanmasının gerekli olduğunda değiştirilmiştir. UFRS10(22) Bağlı ortaklıkların sonuçlarında ve özkaynaklarındaki kontrol gücü olmayan paylar konsolide gelir tablosu, kapsamlı gelir tablosu özkaynak değişim tablosu ve finansal durum tablosunda ayrıca gösterilir. UMS1(119) (ii) İştirakler İştirakler, Grup’un üzerinde kontrol ya da müşterek kontrolünün değil önemli etkisinin olduğu tüm işletmelerdir. Bu genellikle Grup’un %20 ve %50 arasında oy hakkının olduğu durumdur. İştiraklerdeki yatırımlar, ilk olarak maliyet yöntemi ile kayda alındıktan sonra, özkaynaktan pay alma yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilirler (aşağıda (iv)’e bakınız). UMS28(5),(16) UFRS11(14) (iii) Müşterek anlaşmalar UFRS 11 Müşterek Anlaşmalar kapsamında müşterek anlaşmalardaki yatırımlar müşterek faaliyet veya iş ortaklığı olarak sınıflandırılır. Sınıflandırma, müşterek anlaşmanın hukuki yapısından ziyade tüm yatırımcıların sözleşmeden doğan hakları ve yükümlülüklerine bağlıdır. DEĞER A.Ş.’nin hem müşterek faaliyetleri hem de iş ortaklıkları vardır. Müşterek faaliyetler UFRS11(20) DEĞER A.Ş. müşterek faaliyetlerinin varlıkları, yükümlülükleri, gelir ve giderleri üzerindeki doğrudan haklarını ve müştereken almış olduğu ya da tahakkuk etmiş varlıklarını, yükümlülüklerini, gelir ve giderleri üzerindeki payını muhasebeleştirir. Bunlar, uygun başlıklar altında finansal tablolara dahil edilmiştir. Müşterek faaliyetler ile ilgili detaylar not 16(d)’de verilmiştir. İş ortaklıkları UFRS11(24) UMS28(10) İş ortaklıklarındaki paylar, başlangıçta konsolide finansal tablolarda maliyetin ile kayda alındıktan sonra özkaynaktan pay alma yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir ((iv)’e bakınız). UMS28(10) (iv) Özkaynaktan pay alma yöntemi Özkaynaktan pay alma yöntemi ile muhasebeleştirme kapsamında, yatırımlar başlangıçta maliyetinden kayda alınırlar ve ondan sonra Grup’un birleşme sonrası yatırım yapılan işletmenin kar/zararlarındaki payını ve yatırım yapılan işletmenin diğer kapsamlı gelir üzerindeki Grup’un paylarındaki değişimlerini yansıtmak üzere düzeltilmiştir. İştiraklerden ve iş ortaklıklarından alınan ya da alınacak olan temettüler yatırımın defter değerinde bir azalma olarak muhasebeleştirilir. UMS28(38),(39) Grup’un özkaynaktan pay alma yöntemi ile muhasebeleştirilmiş olan yatırımlarındaki payı işletmenin payına eşit ya da aşıyorsa, başka diğer teminatsız uzun vadeli alacaklar dahil, diğer işletme adına yükümlülüklerini tahakkuk edip veya ödeme yapmadığı sürece, Grup daha fazla zarar muhasebeleştirmez. UMS28(28),(30) Grup ve iştirakleri ve iş ortaklıkları arasındaki işlemlerden doğan gerçekleşmemiş karlar, Grup’un bu işletmelerin üzerindeki payları ölçüsünde elimine edilirler. İşlem, transfer edilen varlıklarda değer düşüklüğüne dair bir kanıt olmadığı sürece, gerçekleşmemiş zararlar da elimine edilir. Özkaynaktan pay alma yöntemi ile muhasebeleştirilmiş yatırım yapılan işletmelerin muhasebe politikaları, Grup tarafından uygulanan muhasebe politikaları ile gerektiğinde tutarlılığın sağlanmasının amacıyla değiştirilmiştir. UMS28(42) Özkaynaktan pay alma yöntemi ile muhasebeleştirilmiş olan yatırımların defter değeri not 25(j)’de anlatılan politikaya göre değer düşüklüğü için test edilmiştir. UFRS10(23)(B96) PwC (v) Ortaklık paylarındaki değişiklikler Kontrol kaybı ile sonuçlanmayan, kontrol gücü olmayan paylarla olan işlemler Grup tarafından Grup’un ortaklarla olan işlemleri olarak ele alınır. Ortaklık payındaki bir değişiklik, bağlı ortaklıktaki göreceli paylarını yansıtmak üzere, kontrolü olan ve kontrolü olmayan payların defter değerleri arasındaki düzeltmeler ile sonuçlanır. Kontrol gücü olmayan paylara yapılan düzeltme tutarı ile ödenen veya alınan herhangi bir tutar arasındaki fark DEĞER A.Ş.’nin ortaklarının özkaynakları altında ayrı bir fonda DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 157 Önemli muhasebe politikalarının özeti muhasebeleştirilir. UMS1(119) (b) UFRS10(25),(B97)-(B99) UMS28(22) Kontrol kaybı sonucu Grup bir yatırımını konsolide etmeyi veya özkaynaktan pay alma yöntemi ile muhasebeleştirmeyi bıraktığında, müşterek kontrol veya önemli etki, işletmede bırakılmış olan herhangi bir pay gerçeğe uygun değerden tekrar ölçülerek defter değerindeki değişiklik gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Bu gerçeğe uygun değer, bırakılan payın iştirak, iş ortaklığı veya finansal varlık olarak sonradan muhasebeleştirilmesi amacıyla defter değeri olur. Buna ek olarak, bu işletmeye ilişkin olarak daha önce diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen herhangi bir tutar, Grup sanki ilgili varlıkları ve yükümlülükleri finansal durum tablosu dışı bırakmış gibi muhasebeleştirilir. Bu, daha önce diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirilen tutarların kar veya zarara tekrar sınıflandırılması anlamına gelebilir. UMS28(25) Eğer, bir iş ortaklığı veya bir iştirakteki ortaklık payı azaltıldığı ancak müşterek kontrol veya önemli etki korunduğunda, sadece daha önce diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilmiş olan oransal pay tutarları, uygun olduğunda gelir veya gider tablosuna yeniden sınıflandırılır. UMS1(119) (c) UFRS8(5),(7) Faaliyet bölümleri yöneticilere sunulan iç raporlama ile tutarlı bir şekilde sunulur. Konsolidasyon ve özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirmeye dair ilkeler Bölümlere göre raporlama DEĞER A.Ş. yönetim kurulu, Grup’un finansal performansını ve pozisyonunu değerlendirmek ve stratejik kararlar almak üzere bir stratejik yönlendirme komitesi atamıştır. Yetkili karar verme mercii olarak belirlenmiş olan yönlendirme komitesi, genel müdür, mali işler genel müdür yardımcısı ve kurumsal planlamadan sorumlu müdürden oluşur. UMS1(119),(120) (d) UMS1(119) (i) Fonksiyonel ve raporlama para birimi Her bir Grup işletmesinin finansal tablolarına dahil edilmiş olan kalemler işletmenin faaliyet gösterdiği temel ekonomik ortamda geçerli olan para birimi (‘fonksiyonel para birimi’) kullanılarak ölçülür. Konsolide finansal tablolar, DEĞER A.Ş.’nin fonksiyonel ve raporlama para birimi olan Türk Lirası (TL) cinsinden sunulur. UMS21(9),(17),(18) UMS1(51)(d) UMS1(119) UMS21(21),(28), (32) UMS39(95)(a), (102)(a) Yabancı para çevrim (ii) İşlemler ve bakiyeler Yabancı para işlemler, işlem tarihindeki kurlar kullanılarak fonksiyonel para birimine çevrilir. Bu tür işlemlerden ve yabancı para cinsinden olan parasal varlıkların ve yükümlülüklerin yıl sonu kurlarıyla çevriminden doğan yabancı para çevrim gelir ve giderleri, genellikle kar veya zararda muhasebeleştirilir. Eğer nakit akış riskinden korunma amaçlı olarak ve net yatırımın finansal riskten korunma amaçlı olarak ya da yurtdışındaki işletmede bulunan net yatırımın bir parçası olarak değerlendirildiğinde özkaynaklarda kalmaya devam eder. Borçlanmalar ile ilgili yabancı para çevrim gelir ve giderleri kar veya zarar tablosunda finansal giderler başlığı altında sunulur. Diğer tüm yabancı para çevrim gelirleri ve giderleri kar veya zarar tablosunda net olarak diğer gelir veya diğer zararlar başlığı altında sunulur. UMS21(23)(c) UMS21(30) Yabancı para cinsinden gerçeğe uygun değerinden ölçülen parasal olmayan kalemler, gerçeğe uygun değerin tespit edildiği tarihte geçerli olan döviz kurları kullanılarak çevrilmiştir. Gerçeğe uygun değerden taşınan varlıklar ve yükümlülüklerin çevrim farkları gerçeğe uygun değer kazanç veya kayıplarının bir parçası olarak raporlanır. Örneğin, gerçeğe uygun değeri kar veya zararda tutulan hisse senetleri gibi parasal olmayan varlıkların ve yükümlülüklerin çevrim farkları kar veya zararı tablosunda gerçeğe uygun değer kazanç veya kayıplarının bir parçası olarak ve satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılan hisse senetleri gibi parasal olmayan varlıkların çevrim farkları diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilir. UMS1(119) (iii) Grup şirketleri Raporlama para biriminden farklı bir fonksiyonel para birimine sahip olan yabancı operasyonların finansal pozisyon ve sonuçları (yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan hiç biri) raporlama para birimine aşağıdaki gibi çevrilir: Sunulan her bir finansal durum tablosun için varlıklar ve yükümlülükler finansal durum tablosu tarihindeki kapanış kurundan çevrilir UMS21(39) UMS21(39) PwC Her bir kar veya zarar tablosunun ve diğer kapsamlı gelir tablosunun işlem tarihlerindeki ortalama kurlardan çevrilir (İşlem tarihine esas kurların kümülatif etkisi makul bir tahmin olmadığı sürece, bu durumda gelir ve gider işlem tarihinde çevrilir), ve Tüm sonuçlanan çevrim farkları diğer kapsamlı gelirlerden muhasebeleştirilir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 158 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119),(120) (d) UMS39(102) Konsolidasyonda, yabancı işletmelerdeki herhangi bir net yatırımlardan ve borçlanmalardan ve bu tip yatırımların finansal riskten korunma fonu olarak belirlenen diğer finansal araçlarından kaynaklanan çevrim farkları diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilir. Yurtdışı operasyonları satıldığında veya net yatırımın bir parçasını oluşturan herhangi bir borçlanmanın geri ödenmesinde, ilişkili kur farkları gelir veya giderde satış kazanç veya kaybının bir parçası olarak yeniden sınıflandırılır. Yabancı para çevrim Şerefiye ve yabancı bir işletmenin satın alınması durumunda yapılan gerçeğe uygun değer düzeltmeleri yabancı şirkete ait varlık ve yükümlülükler olarak değerlendirilir ve kapanış kurları ile çevrilir. UMS21(47) UMS1(119) Yurtdışındaki bir faaliyetin satın alımından kaynaklanan şerefiye ve gerçeğe uygun değer düzeltmeleri yurt (e) Hasılat kaydı ve yükümlülükleri olarak ele alınır ve kapanış kurundan çevrilir. dışı faaliyetin varlıkları Gelirler, alınan veya alınacak olan bedelin gerçeğe uygun değeri ile ölçülür. Gelir olarak açıklanan tutarlar iadeler, ticari ödenekler, indirimler ve üçüncü şahıslar adına toplanan tutarlarla netleştirilir. Grup hasılatı, hasılat tutarı güvenilir bir şekilde ölçülebildiğinde, gelecekteki ekonomik faydaların işletmeye akışının muhtemel olması ve aşağıda tarif edildiği gibi Grup’un her bir faaliyetinin her biri için spesifik ölçütler yerine getirildiğinde muhasebeleştirir. Grup, tahminlerini müşteri tipini, işlem tipini ve her bir anlaşmanın özelliklerini dikkate alarak, tarihsel sonuçlara dayandırır. Grup’un ana hasılat tipleri için spesifik muhasebe politikaları not 3’de açıklanır. UMS1(119) (f) UMS20(7),(39)(a) Teşvikin alınacağına dair ve Grup’un bağlı tüm koşullara uyacağına dair makul bir güvence olduğunda devletten alınan teşvikler gerçeğe uygun değer üzerinden muhasebeleştirilir. Not 5 Grup’un devlet teşviklerini nasıl muhasebeleştirdiğine dair detay bilgi sunmaktadır. UMS1(119),(120) (g) UMS12(46) Döneme ait gelir vergisi gideri veya alacağı, her bir vergilendirme sürecinde geçerli olan gelir vergisi oranı esas alınarak geçici farklara ve kullanılmamış vergi giderlerine atfedilebilen ertelenen vergi varlıkları ve borçlarındaki değişiklikler düzeltilerek cari dönemin vergilendirilebilir geliri üzerinden ödenecek vergidir. UMS12(12),(46) Cari gelir vergisi, gideri yürürlükteki veya raporlama dönemi sonunda ek olarak yürürlüğe girmek üzere olan, şirketin bağlı ortaklıkları ya da iştiraklerinin faaliyet gösterdiği ve vergiye tabi gelir elde ettiği ülkelerdeki vergi kanunları esas alınarak hesaplanır. Yönetim periyodik olarak vergi düzenlemesi yorumuna tabi durumlar ile ilgili vergi iadelerinde alınan pozisyonları değerlendirir. Bu, uygun olduğunda vergi dairelerine ödenmesi beklenen tutarlar esas alarak karşılıkları belirler. UMS12(15),(24), (47) Ertelenmiş vergi geliri, yükümlülük yöntemi kullanılarak konsolide finansal tablolarda varlık ve yükümlülüklerin defter değeri ile vergi değerleri arasındaki geçici farklar üzerinden eksiksiz olarak temin edilir. Fakat şerefiyenin ilk kayda alınması sırasında ortaya çıkması durumunda ertelenen vergi yükümlülükleri muhasebeleştirilmez. Ertelenmiş vergi geliri ayrıca işletme birleşmesi dışında başka işlemler neticesinde varlık ve yükümlülüklerin ilk kayda alımında ortaya çıkmışsa bu işlemin ne muhasebeleştirmeyi ne de vergilendirilebilir kar veya zararı etkilemediği zaman muhasebeleştirilmez. Ertelenmiş vergi geliri yürürlükte olan ya da raporlama dönemi sonunda yürürlüğe girmek üzere olan vergi oranları (ve kanunları) kullanılmak üzere tespit edilir ve ilgili ertelenmiş vergi varlığının gerçekleşeceği veya ertelenmiş vergi yükümlülüğünün ifa edileceği dönemde uygulanması beklenir. UMS12(51B) Gerçeğe uygun değeri ile ölçülen bir yatırım amaçlı gayrimenkule ilişkin olarak ertelenmiş vergi borcu gayrimenkulün satış yolu ile tamamen geri kazanılacağı varsayımı ile belirlenir. UMS12(24),(34) Ertelenmiş vergi varlıkları, sadece gelecekteki vergiye tabi tutarların bu geçici farkları ve zararları kullanabileceğinin muhtemel olması halinde muhasebeleştirilir. PwC Devlet teşvikleri Gelir vergisi DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 159 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119),(120) (g) UMS12(39),(44) Ertelenmiş vergi yükümlülüğü ve varlıkları, yurtdışındaki faaliyetlerdeki yatırımların defter değeri ile vergi matrahı arasındaki geçici farklardan, şirketin bu geçici farkların zamanlamasını kontrol edebildiği ve bu farklılıkların yakın bir gelecekte terse çevrilmeyeceğinin muhtemel olduğu durumda muhasebeleştirilmez. UMS12(71),(74) Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri yasal olarak cari vergi varlıkları ve yükümlülüklerini netleştirme hakkı olduğunda ve ertelenmiş vergi bakiyelerinin aynı vergi otoritesine bağlı olduğu durumunda netleştirilir. Cari vergi varlıkları ve vergi yükümlülükleri, işletmenin netleştirme için yasal bir hakkının bulunması ve net olarak ödenmesi için ya da eşzamanlı olarak varlıkları tahakkuk edip, yükümlülüklerini ödeme niyetinde olduğu durumlarda netleştirilir. UMS12(61A) Cari ve ertelenmiş vergi, diğer kapsamlı gelir tablosunda veya doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilmiş bir kalemle ilişkili olduğu haller dışında, kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilir. Bu durumda, vergi de sırasıyla diğer kapsamlı gelirde ya da doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilir. Gelir vergisi (i) Yatırım indirimi ve benzer vergi teşvikleri Grup içindeki şirketler, özellikli varlıklardaki yatırımları için veya özellikli harcamaları ile ilgili olarak (örneğin; Türkiye’deki Araştırma ve Geliştirme Vergi Teşvik rejim veya diğer yatırım ödenekleri) özel vergi indirimleri talep etme hakkına sahip olabilir. Grup bu tip ödenekleri, ödeneklerin ödenecek gelir vergisini ve cari vergi giderini azaltması anlamına gelen, vergi alacağı olarak muhasebeleştirir. Ertelenmiş vergi varlığı talep edilmemiş vergi alacağı olarak taşınır. UMS1(119) (h) UMS17(20),(25),( 27) Grup kiracı olarak, mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan risk ve yararların tamamına sahip olduğundan maddi duran varlıkların kiralama işlemleri, finansal kiralama olarak sınıflandırılmıştır (not 8(a)). Finansal kiralama işlemleri kiralama sözleşmesinin başı itibarıyla, kiralanan varlığın gerçeğe uygun değeri ya da asgari kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı üzerinden aktifleştirilir. İlgili kira yükümlülükleri, finansal masraflar düşüldükten sonra, kısa vadeli ve uzun vadeli borçlara dahil edilmiştir. Her bir kiralama ödemesi yükümlülük ve finansman maliyeti arasında tahsis edilir. Kiralama süresi boyunca, finansman giderleri, kalan borç tutarına sabit bir faiz oranı uygulanmasını sağlayacak şekilde her bir döneme dağıtılır. Eğer, kiralama süresi sonunda Grup’un mülkiyeti edineceğine ilişkin tam bir kesinlik bulunmamakta ise, finansal kiralama ile alınan maddi duran varlık, varlığın yararlı ömrü ya da varlığın yararlı ömrü ve kiralama süresinden kısa olanı süresince itfa edilir. UMS17(33) UMSYORUM15(5 ) Mülkiyete ait risk ve yararların önemli bir kısmının kiracı olarak gruba devredilmediği faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır (not 18). Faaliyet kiralaması altında yapılan ödemeler (kiralayandan alınan teşvikler düşüldükten sonra) kiralama süresi boyunca doğrusal olarak kar veya zarara yansıtılır. UMS17(49),(50) Grup’un kiralayan olduğu faaliyet kiralamalarından kira geliri kira süresi boyunca doğrusal yöntemle gelir olarak kaydedilir (not 8(b)). İlgili kiralanmış olan varlık niteliğine göre finansal durum tablosuna dahil edilir. UMS1(119),(120) (i) UFRS3(5),(37),(3 9), (53),(18),(19) Tüm işletme birleşmeleri için, özkaynağa dayalı araçlar veya diğer varlıkların alınıp alınmadığına bakılmaksızın, satın alma yöntemi ile muhasebeleştirilir. Bir bağlı ortaklık edimi için transfer edilen bedel şunları içermektedir Kiralama işlemleri İşletme birleşmeleri Transfer edilen varlıkların gerçeğe uygun değerleri Edinilen işletmenin eski sahiplerine karşı yüklenilen yükümlülükleri Grup tarafından ihraç edilen özkaynak payları Koşullu bedel anlaşmalarından kaynaklanan her türlü varlık veya borcun gerçeğe uygun değeri ve Bağlı ortaklıktaki daha önceden elinde bulundurduğu özkaynak payının gerçeğe uygun değeri Bir işletme birleşmesinde edinilen tanımlanabilir varlıklar ve yükümlülükler ve üstlenilen koşullu borçlar, sınırlı istisnalar ile birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerlerinden ölçülürler. Grup edinilen işletmedeki herhangi bir kontrol gücü olmayan payı, her bir birleşme bazında ayrı ayrı, ya gerçeğe uygun değer üzerinden ya da kontrol gücü olmayan payların edinilen işletmenin net tanımlanabilir varlıklarının muhasebeleştirilen tutarlarındaki orantılı payı üzerinden ölçer. Satın almaya ilişkin maliyetler oluştuğunda gider kaydedilir. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 160 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119),(120) (i) UFRS3(32),(34) Aşağıda yer alanların: İşletme birleşmeleri Transfer edilen bedel, Edinilen işletmedeki herhangi bir kontrol gücü olmayan payın tutarı ve Edinilen işletmede daha önce edinilmiş olan herhangi bir özkaynak payının birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değeri edinilen tanımlanabilir varlıkların ve üstlenilen tanımlanabilir borçların birleşme tarihindeki net tutarlarını aşan kısmı şerefiye olarak muhasebeleştirilir. Eğer bu tutarlar edinilen bağlı ortaklığın net tanımlanabilir varlıklarının gerçeğe uygun değerlerinden daha az ise, fark pazarlıklı alım olarak doğrudan kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilir. Nakit bedelin ödemesinin herhangi bir parçasının ertelendiği durumlarda, gelecekte ödenebilecek tutarlar değiş tokuş tarihindeki bugünkü değerine indirgenir. Kullanılan iskonto oranı, işletmenin bağımsız bir finansörden karşılaştırılabilir şartlar ve koşullar altında benzer bir borçlanma elde ettiği oran olarak, alternatif borçlanma oranıdır. Koşullu bedel ya özkaynak veya finansal borç olarak sınıflandırılır. Finansal borç olarak sınıflandırılan tutarlar sonradan, gerçeğe uygun değerdeki değişimleri kar zararda muhasebeleştirilen gerçeğe uygun değerden yeniden ölçülürler. UFRS3(42) Eğer işletme birleşmeleri aşamalı olarak gerçekleştiriliyorsa, edinenin daha önceden elinde bulundurduğu edinilen işletmedeki özkaynak payının birleşme tarihindeki defter değeri, birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerden yeniden ölçülür. Bu yeni ölçüm neticesinde ortaya çıkan kazanç veya kayıp kar veya zararda muhasebeleştirilir. UMS1(119) (j) UMS36(9),(10) Sınırsız yararlı ömre sahip şerefiye ve maddi olmayan duran varlıklar itfaya tabi değildirler ve yıllık olarak veya eğer olaylar ve değişen durumlar değer düşüklüğüne uğramış olabileceğine dair belirti gösteriyorsa daha sık aralıklarla değer düşüklüğü testine tabi olurlar. Olaylar ve değişen durumlar defter değerinin geri kazanılamayacağına dair belirti gösteriyorsa, diğer varlıklar değer düşüklüğü için test edilirler. Varlığın defter değerinin geri kazanılabilir tutarını aştığı durumlarda, ilgili tutar için değer düşüklüğü zararı muhasebeleştirilir. Geri kazanılabilir tutar, satış maliyeti düşülmüş varlığın gerçeğe uygun değeri ile kullanımdaki değerinden büyük olanıdır. Değer düşüklüğünün değerlendirilmesi için, diğer varlıklar veya varlık Gruplarının nakit girişlerinden büyük ölçüde bağımsız bir nakit girişi yaratan belirlenebilir en küçük varlık Gruplandırılır (nakit yaratan birimler). Şerefiye dışındaki değer düşüklüğünden uğramış finansal olmayan varlıklar her raporlama dönemi sonunda değer düşüklüğünün olası iptali için gözden geçirilirler. UMS1(119) (k) UMS7(6),(8),(46) Nakit akım tablosunda sunmak amacı ile nakit ve nakit benzerleri, işletmedeki nakit, finansal kuruluşlarda tutulan vadesiz mevduat, orijinal vadeleri üç ay veya üç aydan kısa tutarı belirli bir nakde kolayca çevrilebilen diğer kısa vadeli yüksek likiditeye sahip ve değerindeki değişim riski önemsiz olan yatırımları ve bankalar nezdindeki cari hesapları kapsar. Bankalar nezdindeki cari hesaplar finansal durum tablosunda kısa vadeli yükümlülüklerde banka kredisi olarak gösterilirler. UMS1(119) (l) UFRS7(21) UMS39(46)(a) Ticari alacaklar ilk kayda alımda gerçeğe uygun değerinden ve sonra etkin faiz yöntemi kullanılarak değer düşüklüğü için ayrılan karşılıklar düşülerek itfa edilmiş maliyetinden ölçülür. Grup’un ticari alacaklarının muhasebeleştirilmesine ilişkin detay bilgi için not 7(a)’ya ve Grup’un değer düşüklüğü politikalarının anlatımı için not 12(c)’ye bakınız. UMS1(119) (m) UMS1(119) (i) Hammadde ve gereçler, yarı mamul ve mamul mallar Hammadde ve gereçler, yarı mamul ve mamuller mallar, maliyet ve net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile açıklanırlar. Maliyet, direkt malzeme, direkt işçilik ve değişken ve sabit genel üretim giderlerinin uygun bir kısmıdır. Sabit genel üretim maliyetlerin dağıtımı, üretim faaliyetlerinin normal kapasitede olacağı varsayımına dayanır. Maliyet, hammadde alımları ile ilgili nakit akış riskinden korunmanın özkaynaklar altında takip edilen kayıp kazançların yeniden sınıflandırmasını da içerir. Maliyetler, ağırlıklı ortalama maliyetler bazında stokların bireysel kalemlerine dağıtılır. Satın alınan stokların maliyetleri para iadeleri ve indirimler düşüldükten sonra belirlenir. Net gerçekleşebilir değer, işin normal akışı içinde, tahmini satış fiyatından, tahmini tamamlanma maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış giderleri toplamının, düşürülmesiyle elde edilen tutardır. UMS2(9),(10),(25) , (36)(a) UMS1(119) UMS2(9),(10),(23) , (36)(a) UMS23(8),(22) PwC Varlıklarda değer düşüklüğü Nakit ve nakit benzerleri Ticari alacaklar Stoklar (ii) Tekrar satılmak üzere elde tutulan arazi Tekrar satış amacıyla elde tutulan arazi maliyeti ve net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenir. Maliyet, belirli parti maliyeti tespiti yöntemi ile belirlenir ve geliştirme sırasında satın alma, geliştirme ve borçlanma maliyetlerini içerir. Geliştirme tamamlandığında, borçlanma maliyetleri ve diğer elde tutma maliyetleri oluştuğu anda giderleştirilir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 161 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119) (n) UFRS5(6),(15) Duran varlıklar (veya elden çıkarılacak varlık grupları), defter değerlerinin sürdürülmekte olan kullanımdan ziyade satış işlemi vasıtası ile geri kazanılacak olmasından dolayı ve satış olasılığının yüksek olduğu kabul edildiğinde satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılırlar. Ertelenmiş vergi varlıkları, çalışanlara sağlanan faydalar sonucu edinilen varlıklar, finansal varlıklar ve gerçeğe uygun değerinden taşınan yatırım amaçlı gayrimenkuller ve sigorta poliçeleri üzerindeki sözleşmeden doğan haklar dışında ki bunlar bu gereklilikten özellikle muaf tutulmuşlardır, bu tür satış amaçlı elde tutulan duran varlıklar, defter değeri ile satış maliyeti düşülmüş gerçeğe uygun değerinden düşük olanı ile ölçülürler. UFRS5(20)-(22) Bir değer düşüklüğü başlangıçta veya daha sonra, bir varlığın (veya elden çıkarılacak bir varlık Grup’unun) değerinin satış maliyetinin gerçeğe uygun değerden düşülerek elde edilen değerine kadar azaltılması durumunda, değer düşüklüğü zararını muhasebeleştirir. Bir varlık (veya elden çıkarılacak bir varlık Grup’unun) gerçeğe uygun değerinden satış maliyetleri düşülerek bulunan değerinde herhangi sonradan meydana gelen artışlar, daha önce muhasebeleştirilmiş olan birikmiş değer düşüklüğü zararlarını aşmaması koşuluyla, bir kazanç olarak muhasebeleştirilir. Bir varlık (veya elden çıkarılacak bir varlık Grup’unun) satış gününe kadar daha önceden muhasebeleştirilmeyen kazanç veya kayıpları, ilgili varlığın finansal durum tablosu dışı bırakıldığı gün itibarıyla muhasebeleştirilmiştir. UFRS5(25) Satış amaçlı olarak sınıflandırılan duran varlıklar (elden çıkarılacak varlık Grup’unun bir parçası olan bir duran varlığı) amortismana tabi tutulmaz ya da itfa edilmez. Satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılan elden çıkarılacak varlık Grup’una ilişkin borçlara ait faiz veya diğer giderlerin muhasebeleştirilmesine devam edilir. UFRS5(38) Satış amacıyla elde tutulan olarak sınıflandırılan bir duran varlık ve satış amacıyla elde tutulan olarak sınıflandırılan elden çıkarılacak bir varlık Grup’unun içindeki varlıklar, finansal durum tablosunda diğer varlıklardan ayrı olarak gösterilir. Satış amacıyla elde tutulan olarak sınıflandırılan elden çıkarılacak bir varlık Grup’una ilişkin borçlar da finansal durum tablosunda diğer borçlardan ayrı olarak gösterilir. UFRS5(31),(32), (33)(a) Bir durdurulan faaliyet, bir işletmenin elden çıkarılan veya satış amacıyla elde tutulan olarak sınıflandırılan bir kısmıdır ve ayrı bir ana iş kolunu veya faaliyetlerin coğrafi bölgesini ifade eder, ayrı bir ana iş kolunun veya faaliyetlerin coğrafi bölgesinin tek başına koordine edilmiş bir plan çerçevesinde satışının bir parçasıdır veya yeniden satış amacıyla elde edilen bir bağlı ortaklıktır. Durdurulan faaliyetlere ilişkin sonuçlar kar veya zarar tablosunda ayrı olarak sunulur. UMS1(119) UFRS7(21) (o) UMS39(45) (i) Sınıflama Grup finansal varlıklarını aşağıdaki şekilde sınıflandırmıştır: Satış amaçlı elde tutulan duran varlıklar (veya elden çıkarılacak varlık grupları) ve durdurulan faaliyetler Yatırımlar ve diğer finansal varlıklar 10 Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar, Kredi ve alacaklar, Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar ve Satılmaya hazır finansal varlıklar. Sınıflandırma yatırımların hangi amaçla satın alındığına bağlıdır. Yönetim ilk kayda alımda, yatırımlarının sınıflandırmasını belirler ve vadeye kadar elde tutulacak olarak sınıflandırılan varlıklar söz konusu olduğunda, her raporlama dönemi sonunda bu tahsisi yeniden değerlendirir. Her bir finansal varlık türü hakkında ayrıntılar için not 7’ye bakınız. UMS39(50)-(50E) UMS39(50F) PwC (ii) Yeniden sınıflama Grup, eğer finansal varlık yakın vadede satılma amacı ile elde tutulmuyorsa, türev olmayan ticari finansal varlıkları alım satım amaçlı elde tutulan sınıflama grubundan başka bir gruba yeniden sınıflandırmayı seçebilir. Kredi ve alacaklar dışındaki finansal varlıklar, sadece tek bir olaydan kaynaklanan sıra dışı veya yakın vadede gerçekleşme olasılığını yüksek olarak değerlendirilmeyen istisnai durumlarda, alım satım amaçlı elde tutulan sınıflama grubundan başka bir gruba yeniden sınıflandırılmasına izin verilir. Buna ek olarak, kredi ve alacaklar tanımını karşılayan finansal varlıkları, Grup, yeniden sınıflama tarihinde, vadesine ya da öngörülebilir bir tarihe kadar elde tutma niyet ve imkanının bulunması durumunda, alım satım amaçlı elde tutulan veya satılmaya hazır grupları dışında başka bir gruba yeniden sınıflamayı seçebilir. Yeniden sınıflamalar yeniden sınıflama tarihinde gerçeğe uygun değerden yapılır. Gerçeğe uygun değer, hangisi uygunsa yeni maliyetini veya itfa edilmiş maliyetini oluşturur ve yeniden sınıflama tarihinden önce iptal edilmeyen kar veya zararda muhasebeleştirilmiş bulunan kazanç veya kayıp tutarları sonradan yapılır. Kredi ve alacaklar ve vadeye kadar elde tutulacak gruplarına yeniden sınıflandırılan finansal varlıkların etkin faiz oranları yeniden sınıflama tarihinde belirlenir. Nakit akımların tahminlerindeki yeni artışlar etkin faiz oranlarını ileriye dönük düzeltir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 162 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119) UFRS7(21) UMS39(38) UFRS7(21),(B5)(c ) (o) Yatırımlar ve diğer finansal varlıklar (iii) Finansal tablolara alma ve finansal tablo dışı bırakma Finansal varlıkların normal yoldan alımı veya satımı Grup’un varlığı alma ya da satmayı taahhüt ettiği işlem tarihinde muhasebeleştirilir. Finansal varlıklar, bunlardan nakit akım elde etme haklarının süreleri dolduğunda veya devredildiğinde ve Grup sahipliğin tüm risk ve getirilerini önemli ölçüde devrettiğinde muhasebeleştirilir. Satılmaya hazır olarak sınıflandırılmış menkul kıymetler satıldığında, diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilmiş olan birikmiş gerçeğe uygun değer düzeltmeleri yatırım amaçlı menkul kıymetlerden elde edilen kazanç ve kayıp olarak kar veya zarara yeniden sınıflandırılır. (iv) Ölçüm 10 İlk muhasebeleştirme sırasında, Grup bir finansal varlığı gerçeğe uygun değerden, gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılmayan bir finansal varlık durumunda, ilgili finansal varlığın edinimi ile doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de ilave edilir. Gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan finansal varlıkların işlem maliyetleri kar veya zararda giderleştirilir. UMS39(46)(a),(b) Kredi ve alacaklar ve vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar sonradan etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyetinden taşınır. UMS39(46), Satılmaya hazır finansal varlıklar ve gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar (55)(a),(b) UFRS7(21),(B5)(e sonradan gerçeğe uygun değerinden taşınırlar. Gerçeğe uygun değerdeki değişimden kaynaklanan kazanç ) veya kayıplar aşağıdaki gibi muhasebeleştirilir: UFRS7(21) UMS39(43) ‘gerçeğe uygun değeri kar veya zararda taşınan finansal varlıklar’ için – kar veya zarar tablosunda diğer kar veya zararlarda muhasebeleştirilir, satılmaya hazır finansal varlıklar olan yabancı para cinsinden parasal menkul kıymetler için – menkul kıymetin itfa maliyetindeki değişimler ile ilgili çevrim farkları kar veya zararda muhasebeleştirilir ve defter değerindeki diğer değişiklikler diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir, UFRS13(91) UMS39(58),(59) UMS39(63) UMS39(65) PwC satılmaya hazır olarak sınıflandırılmış diğer parasal ve parasal olmayan menkul kıymetler için– diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilir.11 Gerçeğe uygun değeri kar veya zararda taşınan finansal varlıklardan temettüler ve satılmaya hazır özkaynak araçları, kar veya zararda sürdürülen faaliyetlerden elde edilen gelirin bir parçası olarak Grup temettü ödemelerine hak kazandığında muhasebeleştirilir. 11 Gerçeğe uygun değeri kar veya zararda takip edilen finansal varlıklardan elde edilen faiz geliri net kazanç/ (kayıplara) dahil edilir. Satılmaya hazır menkul kıymetler, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar ve kredi ve alacaklar üzerindeki etkin faiz oranı yöntem ile hesaplanmış olan faiz kar veya zarar tablosunda sürdürülen faaliyetlerden elde edilen gelirin bir parçası olarak muhasebeleştirilir. 11 Finansal araçların gerçeğe uygun değerinin nasıl saptandığına dair detaylar not 7(h)’de açıklanmaktadır. (v) Değer düşüklüğü Grup, her raporlama dönemi sonunda bir finansal varlık veya bir finansal varlık Grup’unun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin ortada tarafsız göstergelerin bulunup bulunmadığı hususunu değerlendirir. Bir finansal varlık veya bir finansal varlık grubu, sadece ilgili varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya daha fazla olayın (“zarar/kayıp olayı”) meydana geldiğinde ve söz konusu zarar olayının (veya olaylarının) ilgili finansal varlığın veya varlık Grup’unun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki tahmini nakit akışları üzerindeki etkisi sonucunda değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğüne uğrar ve değer düşüklüğü zararı oluşur. Satılmaya hazır olarak sınıflandırılmış özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan yatırımlarda, gerçeğe uygun değerinin önemli ve uzun süreli bir biçimde maliyetinin altına düşmesi de değer düşüklüğünün tarafsız bir göstergesidir. İtfa edilmiş maliyetinden taşınan finansal varlıklar Kredi ve alacaklar için, değer düşüklüğü zarar tutarı, gelecekteki tahmini nakit akışlarının (henüz oluşmamış gelecekteki kredi zararları hariç) finansal varlığın orijinal faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki fark olarak ölçülür. Varlığın defter değeri azaltılır ve zarar tutarı kar veya zararda muhasebeleştirilir. Bir kredi veya vadeye kadar elde tutulacak yatırımın değişken faiz oranlı olması durumunda, değer düşüklüğü ölçümünde kullanılan iskonto oranı, sözleşmede kararlaştırılmış olan cari etkin faiz oranıdır. Uygulama kolaylığı dolayısıyla, alacaklı, itfa edilmiş maliyetinden gösterilen bir finansal varlığa ilişkin değer düşüklüğünü, gözlemlenebilir bir piyasa fiyatını kullanmak suretiyle bir finansal aracın gerçeğe uygun değerine göre de ölçebilir. Daha sonraki bir dönemde, değer düşüklüğü zararı miktarının azalması ve söz konusu azalmanın değer düşüklüğü zararı muhasebeleştirildikten sonra meydana gelen bir olay ile tarafsız bir şekilde ilişkilendirilebilmesi durumunda (borçlunun kredi derecesinde iyileşme yaşanması gibi), daha önce muhasebeleştirilmiş bulunan değer düşüklüğü zararı kar veya zararda muhasebeleştirilir. Ticari alacakların değer düşüklüğü testi not 12(c)’de anlatılmıştır. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 163 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119) UFRS7(21) UMS39(67)-(70) (o) Satılmaya hazır olarak tanımlanan varlıklar Satılmaya hazır bir finansal varlığın değerinin düştüğüne ilişkin tarafsız göstergelerin bulunması durumunda, toplam zarar– elde etme maliyeti ile mevcut gerçeğe uygun değeri arasındaki farktan, bu finansal varlığa ilişkin daha önce kar zararda muhasebeleştirilmiş bulunan değer düşüklüğü zararlarının indirilmesinden sonra kalan tutardır– özkaynaklardan çıkarılarak kar veya zarar içerisinde yeniden sınıflandırılır. Kar veya zararda muhasebeleştirilen özkaynağa dayalı finansal araçların değer düşüklüğü zararları sonraki bir dönemde kar veya zarardan iptal edilmez. Satılmaya hazır olarak sınıflandırılan bir borçlanma aracının gerçeğe uygun değerinin sonraki bir dönemde yükselmesi ve söz konusu yükselmenin değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesinden sonra meydana gelen bir olay ile tarafsız bir şekilde ilişkilendirilebilmesi durumunda, kar zararda muhasebeleştirilir, değer düşüklüğü zararı kar veya zarardan iptal edilir. (vi) UMS1(119) UMS18(35)a) UMS39(AG93) UMS1(119) UMS18(35)(a) UMS27(12) UMS1(119) UFRS7(21) UMS39(46) UMS39(86) UMS39(88) UMS1(119) UMS39(95),(97), (98) UMS39(100) UMS39(98)(b) PwC Yatırımlar ve diğer finansal varlıklar Gelirlerin muhasebeleştirilmesi Faiz geliri Faiz geliri etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir. Bir alacak değer düşüklüğüne uğradığında, Grup defter değerini ilgili varlığın orijinal etkin faiz oranı ile gelecekteki nakit akışlarının iskonto edilmesi ile bulunan geri kazanılabilir değerine indirir ve iskontoyu faiz geliri olarak zamana yaymaya devam eder. Değer düşüklüğüne uğramış kredilerin üzerindeki faiz geliri orijinal etkin faiz oranı kullanılarak muhasebeleştirilir. Temettüler Temettüler, alma hakkı doğduğunda muhasebeleştirilir. Birleşme öncesi karlardan dağıtıldığında da bu geçerlidir. Ancak, sonuç olarak yatırımın değer düşüklüğü için test edilmesi, bunun için not 25(o)’ya bakınız. (p) Türevler ve riskten korunma faaliyetleri Türevler, ilk sözleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerden kayda alınır ve ilk muhasebeleştirme işleminin ardından her raporlama dönemi sonunda gerçeğe uygun değerden ölçülürler. Gerçeğe uygun değerdeki sonradan oluşan değişimlerin muhasebeleştirilmesi türevin, finansal riskten korunma aracı olarak tanımlanıp tanımlanmamasına ve öyle olması durumunda, korunma konusu kalemin niteliğine bağlıdır. Grup, belirli türevleri aşağıdakilerden biri şeklinde tanımlar: muhasebeleştirilmiş varlıkların veya borçların veya kesin bir taahhüdün gerçeğe uygun değerinin riskinden korunma (gerçeğe uygun değer riskinden korunma) muhasebeleştirilmiş varlıkların ve yükümlülüklerin ve gerçekleşme ihtimali yüksek tahmini bir işleme ilişkin nakit akımları ile ilişkilendirilebilen belirli risklerden korunma (nakit akış riskinden korunma), veya yurt dışındaki bir işletmede bulunan net yatırım riskinden korunma (net yatırım riskinden korunma). Grup, finansal riskten korunma işleminin başlangıcında, riskten korunma araçları ile korunan kalemlerin arasındaki ilişkinin yanı sıra, çeşitli riskten korunma işlemlerine neden olan risk yönetim hedef ve stratejisini belgelendirir. Grup ayrıca hem riskten korunma işleminin başlangıcında ve hem de devamında, finansal riskten korunma işleminde kullandığı türevlerin korunan varlığın gerçeğe uygun değerlerinde veya nakit akımlarında meydana gelen değişiklikleri dengelemedeki son derece etkin olduğu ve olmaya devam edeceğine dair değerlendirmesini belgelendirir. Riskten korunma muhasebesi amacı ile kullanılan çeşitli türev finansal araçların gerçeğe uygun değerleri not 7(h)’de açıklanmıştır. Özkaynaklar altındaki riskten korunma fonundaki hareketler not 9(c)’de gösterilmiştir. Finansal riskten korunma muhasebesi için kullanılan bir türevin tüm gerçeğe uygun değeri, eğer korunan kalemin kalan vadesi 12 aydan fazla duran varlık veya uzun vadeli yükümlülük olarak, 12 aydan kısa ise dönen varlık veya kısa vadeli yükümlülük olarak sınıflandırılır. Ticari amaçlı türevler dönen varlık veya kısa vadeli yükümlülük olarak sınıflandırılırlar. (i) Nakit akış riskinden korunma Nakit akış riskinden korunma koşullarını sağlayan ve bu şekilde tanımlanan türevlerin gerçeğe uygun değer değişimlerinin etkin kısmı diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirilir ve özkaynak altındaki fonlarda toplanır. Etkin olmayan kısmın kazanç ve kaybı doğrudan doğruya diğer gelir veya diğer giderler içinde kar veya zararda muhasebeleştirilir. 11 Özkaynak altında biriktirilen tutarlar, korunan kalemin kar veya zararı etkilediği dönemlerde kar veya zarara yeniden sınıflandırılır (örneğin korunan tahmini bir satışın gerçekleşmesi). Kredilerin değişken faizini koruyan faiz oranı takaslarının etkin kısmı ile ilgili kazanç veya kayıplar ‘finansman giderleri’ içinde kar veya zararda muhasebeleştirilir. İhracat satışlarını riskten koruyan vadeli döviz sözleşmelerinin etkin kısmı ile ilgili kazanç veya kayıpları ‘satışlar’ altında kar veya zararda muhasebeleştirilir. Fakat, korunan tahmini işlem bir finansal olmayan varlığın muhasebeleştirilmesi sonucunu doğurursa (örneğin, stok veya sabit kıymetler) daha önce özkaynaklara ertelenmiş olan kazanç ve kayıplar özkaynaklardan yeniden sınıflandırılır ve varlığın ilk elde etme maliyetine dahil eder. Ertelenen tutarlar, stoklarda olduğu gibi satılan malın maliyeti gibi ya da sabit kıymetlerdeki amortisman veya değer düşüklüğü gibi doğrudan doğruya kar veya zararlarda muhasebeleştirilir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 164 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119) UFRS7(21) (p) UMS39(101) Bir finansal riskten korunma aracının vadesi dolduğunda, satıldığında, sonlandırıldığında veya bir riskten korunma işleminin artık ilgili koşulları karşılamadığı durumlarda, özkaynakta mevcut bulunan herhangi bir kümülatif kazanç veya kayıp, bu zamanda özkaynaklarda kalmaya devam eder ve tahmini işlem tamamen kar veya zararda muhasebeleştirildiğinde, muhasebeleştirilir. Bir tahmini işlemin artık gerçekleşmesinin beklenmediği durumlarda, özkaynaklarda raporlanan kümülatif kazanç veya kayıp doğrudan kar veya zarara yeniden sınıflandırılır. UMS1(119) UMS39(102) UMS1(119) UMS39(55)(a) Türevler ve riskten korunma faaliyetleri (ii) Net yatırım riskinden korunma Yurtdışındaki işletmede bulunun net yatırım riskinden korunma amaçlı işlemler nakit akış riskinden korunmaya benzer şekilde muhasebeleştirilir. Korunma işleminin etkin kısmı ile ilgili korunma aracının üzerindeki herhangi bir kazanç veya kayıp diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirilir ve özkaynaklar altındaki fonlarda toplanır. Etkin olmayan kısımla ilgili kazanç veya kayıp ise doğrudan diğer gelir veya diğer giderler altında kar veya zararda muhasebeleştirilir. 11 Özkaynakta birikmiş olan kazanç ve kayıplar yurtdışındaki faaliyet satıldığında ya da kısmi olarak elden çıkarıldığında gelir tablosuna sınıflandırılır. (iii) Finansal riskten korunma muhasebesine uygun olmayan türev araçlar Bazı türev araçlar riskten korunma muhasebesine uygun değildir. Riskten korunma muhasebesine uygun olmayan herhangi türev araçların gerçeğe uygun değer değişimleri doğrudan kar veya zararda muhasebeleştirilir ve diğer gelir veya diğer giderlere dahil edilir. 11 UMS1(119) UFRS7(21) (q) UMS39(47)(c) Finansal teminat sözleşmeleri teminatın sağlandığı anda bir finansal yükümlülük olarak muhasebeleştirilir. Yükümlülük ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değerinden ölçülür ve sonra uygun olduğunda UMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar’a göre tespit edilen tutar ve ilk muhasebeleştirilen tutardan birikmiş amortismanların düşülmesinden sonra geriye kalan tutardan büyük olanı üzerinden belirlenir. Finansal teminatların gerçeğe uygun değeri borçlanma aracına ilişkin sözleşmeden doğan ödemeleri ile teminat olmadan gerekli olan ödemeler ya da yükümlülüklerin üstlenilmesinden kaynaklanan üçüncü bir tarafa ödenecek tahmin edilmiş tutarı arasındaki net nakit akımlarının farkının bugünkü değeri olarak belirlenir. Kredi ve iştiraklerin diğer borçları ile ilgili olarak teminatların tazminatsız sağlandığı durumlarda, gerçeğe uygun değerleri katılım payı olarak muhasebeleştirilir ve yatırımın maliyetinin bir bölümü olarak muhasebeleştirilir. UMS1(119) (r) Finansal teminat sözleşmeleri Maddi duran varlıklar Arsa ve binalar için Grup’un muhasebe politikası not 8(a)’da açıklanmıştır. Tüm diğer maddi duran varlıklar tarihi maliyetinden amortisman indirilmek sureti ile değerlendirilir. Tarihi maliyeti, ilgili kalemlerin elde edilmesi ile doğrudan ilişkilendirilen harcamaları içerir. Maliyet ayrıca maddi duran varlıkların dövizli alımları ile ilgili yapılmış nakit akım riskinden korunmanın özkaynaklardan aktarılan herhangi kazanç veya kayıplarını da içerebilir. UMS16(12) Sonraki maliyetler, uygun olduğunda, sadece varlıkla ilgili gelecekteki ekonomik yararların işletmeye aktarılmasının muhtemel olması ve varlığın maliyetinin güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi durumunda, varlığın defter değerine dahil edilir veya ayrı bir varlık olarak muhasebeleştirilir. Ayrı bir varlık olarak muhasebeleştirilen herhangi bir parçanın defter değeri yenilendiğinde finansal durum tablosu dışı bırakılır. Diğer tüm bakım onarım, oluştukları tarihte ilgili raporlama döneminin kar veya zarar tablosunda kaydedilir. UMS16(39) Arsa ve binaların defter değerlerinin yeniden değerleme sonucunda artışı, vergi sonrası diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir ve özkaynaklar altındaki fonlarda toplanır. Ancak, yeniden değerleme değer azalışını tersine çevirdiği ölçüde gelir olarak muhasebeleştirilir. Azalışlar, diğer kapsamlı gelirde bu varlıkla ilgili olarak yeniden değerleme fazlasındaki her türlü alacak bakiyesinin kapsamı ölçüsünde muhasebeleştirilir; diğer bütün azalışlar kar veya zarara kaydedilir. Her yıl, varlığın yeniden değerlenmiş defter değeri üzerinden hesaplanarak kar veya zarara kaydedilen amortisman ile orijinal maliyeti üzerinden hesaplanan amortisman arasındaki fark, vergi sonrası, maddi duran varlık kalemine ilişkin yeniden değerleme değer artış fonundan geçmiş yıl karlarına yeniden sınıflandırılır. UMS16(50),(73)(b Grup tarafından kullanılan amortisman yöntemleri ve dönemleri not 8(a)’da açıklanmıştır. UMS16(73)(a) UMS16(35)(b) UMS16(17) UMS39(98)(b) ) UMS16(51) UMS36(59) UMS16(68),(71) UMS16(41) PwC Varlıkların kalıntı değeri ve yararlı ömürleri her raporlama döneminde gözden geçirilerek, gerektiğinde düzeltilir. Bir varlığın defter değerinin tahmini geri kazanılabilir tutarından büyük olması durumunda, söz konusu varlığın defter değeri doğrudan geri kazanılabilir tutarına indirilir (not 25(j)). Bir maddi duran varlığın finansal durum tablosu dışı bırakılmasından doğan kazanç ve kayıplar, ilgili varlığın elden çıkarılmasından kaynaklanan tahsilatların defter değeri ile karşılaştırılması ile belirlenir. Bunlar kar veya zarara dahil edilir. Yeniden değerlenmiş varlıklar satıldığında, bu varlıklarla ilgili diğer fonlarda tutulan herhangi bir tutarın geçmiş yıl karlarına aktarılması Grup politikasıdır. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 165 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119) (s) UMS40(75)(a) Grup’un yatırım amaçlı gayrimenkuller ile ilgili muhasebe politikası not 8(b)’de açıklanmıştır. UMS1(119) (t) UMS1(119) (i) Şerefiye Şerefiye not 25(i)’de anlatıldığı gibi ölçülür. Bağlı ortaklıkların edinilmesinde ortaya çıkan şerefiye maddi olmayan duran varlıklar içerisine dahil edilir. Şerefiye itfa edilmez ancak her yıl veya koşullardaki değişiklikler veya olaylar değerinin düşmüş olabileceğini işaret ettiğinde daha sık aralıklarla değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Bir işletmenin finansal durum tablosu bırakılması sonucu oluşan kazançlar ve kayıplar, satılan işletme ile ilgili şerefiyenin defter değerini de içerir. UFRS3(32) UMS36(10) Yatırım amaçlı gayrimenkuller Maddi olmayan duran varlıklar UMS36(80) Değer düşüklüğü testi için, şerefiye nakit yaratan birimlere dağıtılır. Dağıtım, şerefiyenin ortaya çıktığı işletme birleşmesinden faydalanması beklenen nakit yaratan birime veya birim Grup’una yapılır. Birimler veya birim grupları şerefiyenin işletme içi yönetsel amaçlarla izlendiği en alt seviyesi olan faaliyet bölümleri olarak belirlenir (not 2). UMS1(119) (ii) Ticari markalar, lisanslar ve müşteri sözleşmeleri Ayrıca olarak elde edilen ticari markalar ve lisanslar tarihi maliyetinden gösterilir. Ticari markalar, lisanslar ve müşteri sözleşmeleri bir işletme birleşmesinden elde edildiğinde birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerden muhasebeleştirilir. Bunların sınırlı yararlı ömürleri vardır ve ilk muhasebeleştirmenin ardından sonrasında maliyetinden tüm birikmiş itfa ve değer düşüklüğü zararları düşülmüş olarak izlenir. UMS38(74),(97), (118)(a),(b) UMS1(119) UMS38(57),(66),( 74), (97),(118)(a),(b) (iii) Yazılım Yazılım programlarının korunması ile ilgili maliyetler oluştuğunda gider olarak muhasebeleştirilir. Aşağıdaki koşulların karşılanması durumunda, Grup tarafından kontrol edilen tespit edilebilir ve benzersiz yazılım ürünlerinin tasarım ve test edilmesi ile doğrudan geliştirme giderleri, maddi olmayan duran varlık olarak muhasebeleştirilir: yazılımın kullanıma hazır hale gelebilmesi için tamamlanmasının teknik olarak mümkün olması yönetimin yazılımı tamamlama ve bunu kullanma veya satma niyetinin bulunması bu yazılımı kullanma veya satma imkan ve kabiliyetinin olması yazılımın muhtemel gelecek ekonomik faydayı nasıl sağlayacağının gösterilebilmesi geliştirme safhasını tamamlamak ve yazılımı kullanmak veya satmak için yeterli teknik, mali ve diğer kaynakların mevcut olması ve geliştirme sürecinde yazılımla ilgili yapılan harcamaların güvenilir bir biçimde ölçülebilir olması. Yazılımın bir parçası olarak doğrudan aktifleştirilen maliyetlere çalışanların maliyetleri ve ilgili genel giderlerin uygun kısmı içerir. Aktifleştirilen geliştirme giderleri maddi olmayan varlıklar olarak muhasebeleştirilir ve varlığın kullanıma hazır olduğu noktada itfa edilirler. UMS1(119) UMS38(54),(71) (iv) Araştırma ve geliştirme Yukarıdaki (iii)’deki ölçüleri sağlamayan araştırma ve geliştirme harcamaları (iii) oluştuğu anda gider olarak muhasebeleştirilir. Daha önce bir gider olarak muhasebeleştirilmiş olan geliştirme maliyetleri sonraki dönemde bir varlık olarak muhasebeleştirilmez. UMS1(119) (v) İtfa yöntemleri ve süreleri Grup’un maddi olmayan duran varlıkları için kullandığı itfa yöntemleri ve sürelerinin detayı için not 8(c)’de bakınız. UMS1(119) (u) UFRS7(21) UMS39(43) Bu tutarlar mali yıl sonundan önce gruba sağlanan mal ve hizmetler için ödenmemiş yükümlülükleri temsil etmektedir. Bu tutarlar teminatsızdır ve genellikle kayda alındıktan sonraki 30 gün içinde ödenirler. Ticari ve diğer borçlar, ödemeler raporlama döneminden sonraki 12 aydan uzun olmadığı sürece kısa vadeli yükümlülükler olarak sunulur. Bu borçlar ilk muhasebeleştirilme sırasında gerçeğe uygun değerden muhasebeleştirilirler ve sonraki ölçümde etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyetinden ölçülürler. PwC Ticari ve diğer borçlar DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 166 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119) (v) UFRS7(21) UMS39(43),(47) Finansal borçlar ilk muhasebeleştirme esnasında gerçeğe uygun değerden katlanılan işlem maliyetleri düşülerek muhasebeleştirilirler. Finansal borçlar ilk muhasebeleştirmenin ardından itfa edilmiş maliyetlerinden ölçülürler. Tahsil edilen tutar (işlem maliyetleri düşülmüş) ile geri alınan tutar arasındaki fark, etkin faiz yöntemi kullanılmak sureti ile dönem süresince kar veya zarda muhasebeleştirilir. Kredi olanaklarının temininde ödenen ücretler, kredi olanağının bir kısmı ya da tamamının kullanılmasının muhtemel olması durumunda kredinin işlem maliyeti olarak muhasebeleştirilirler. Bu durumda, bu ücretler kredi kullanılıncaya kadar ertelenirler. Kredi olanağının bir kısmı ya da tamamının kullanılacağının muhtemel olduğuna dair bir kanıt bulunmadığında, bu ücretler likidite hizmetinin peşin ödemesi olarak aktifleştirilir ve kredi olağanının ilgili olduğu dönem boyunca itfa edilir. Belirli bir tarihte paraya çevrilerek geri alınması zorunlu kılınan imtiyazlı hisse senetleri, borç olarak sınıflandırılırlar. Bu imtiyazlı hisse senetleri üzerindeki temettüler finansman maliyetleri olarak kar veya zararda muhasebeleştirilirler. Adi hisse senedine dönüştürülebilir bir tahvilin borç bileşeninin gerçeğe uygun değeri, eşdeğer dönüştürülemeyen bir tahvilin piyasadaki faiz oranı kullanılarak hesaplanır. Bu tutar, adi hisse senedine dönüştürülmesiyle ortadan kalkıncaya ya da vadesi gelinceye kadar borç olarak itfa edilmiş maliyet esasına göre kaydedilir. Getirinin kalanı dönüştürme opsiyonuna tahsis edilir. Bu tutar, gelir vergisi etkileri düşülmek suretiyle özkaynaklara dahil edilerek muhasebeleştirilir. Finansal borçlar sözleşmede belirtilen yükümlülük yerine getirildiğinde, iptal edildiğinde veya zaman aşımına uğradığında finansal durum tablosundan çıkarılır. Ortadan kalkan veya başka bir tarafa devredilen finansal borcun defter değeri ile devredilen her türlü nakit dışı varlık veya üstlenilen her türlü borç da dahil olmak üzere anılan borca ilişkin olarak ödenen tutar arasındaki fark, diğer gelir veya finansman gideri olarak kar veya zararda muhasebeleştirilir. Bir finansal borcun koşulları yeniden görüşüldüğünde ve işletme finansal bir borcun tamamının ya da bir kısmının (borcun özkaynakla takası) ortadan kalkması amacıyla kredi verene özkaynağa dayalı araçlar ihraç ettiğinde, finansal borcun defter değeri ile ihraç edilen özkaynağa dayalı aracın gerçeğe uygun değeri arasındaki fark olarak ölçülen bir kazanç veya kayıp kar veya zararda muhasebeleştirilir. Finansal borçlar, Grup’un borcun ödemesini raporlama döneminin sonundan itibaren en az on iki ay süreyle erteleyebilmesine yönelik koşulsuz bir hakkının bulunmaması durumunda kısa vadeli olarak sınıflandırır. UMS32(18) UMS32(18),(28), (UG31)(a) UMS39(39),(41) UFRSYORUM19(9) UMS1(69) UMS1(119) UMS23(8) (w) Finansal borçlar Borçlanma maliyetleri Bir özellikli varlığın elde edilmesi, inşası veya üretimi ile doğrudan ilişkilendirilebilen genel ve özel amaçlı alınmış borçların maliyetleri, ilgili varlığın maliyetinin bir parçası olarak, bu varlıkları amaçlanan kullanıma veya satışa hazır duruma getirilmesi için gerekli süre boyunca aktifleştirilir. Özellikli varlıklar amaçlanan kullanıma veya satışa hazır duruma getirilebilmesi zorunlu olarak uzun bir süreyi gerektiren varlıklardır. Özellikli varlıklarla ilgili alınmış harcanması beklenen özel amaçlı borçların geçici olarak nemalandırılması ile kazanılan yatırım geliri, aktifleştirme koşullarını sağlayan borçlanma maliyetlerinden düşülür. Diğer borçlanma maliyetleri oluştukları dönemde gider olarak muhasebeleştirilirler. UMS1(119) UMS37(14),(24), (63) UMS37(36),(45), (47),(60) UMS1(119) UMS19(11),(13) PwC (x) Karşılıklar Dava karşılıkları, hizmet garantileri ve bir yükümlülüğün ifası, Grup’un geçmiş bir olaydan kaynaklanan hukuki veya zımni mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkmasının muhtemel olması ve tutarın güvenli bir biçimde tahmin edilebiliyor olmasına bağlı olarak finansal tablolara yansıtılır. Karşılıklar geçecekteki faaliyet zararları için ayrılmazlar. Benzer bir takım yükümlülükler olduğunda, bu yükümlülüklerin yerine getirilmelerinde nakit çıkışının gerekeceği olasılığı, yükümlülüklerin sınıfını bir bütün olarak dikkate almak suretiyle belirlenir. Aynı sınıftaki yükümlülüklerden herhangi bir tanesinin nakit çıkışının olasılığı küçük olsa bile bir karşılık ayrılır. Karşılıklar, raporlama dönemi sonundaki mevcut yükümlülüklerin yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın yönetimin en gerçekçi tahmininin bugünkü değeri olarak ölçülür. İskonto oranı paranın zaman değerine ilişkin mevcut piyasa değerlendirmelerini ve borca özgü riskleri yansıtan vergi öncesi orandır. Zamanın geçmesine bağlı olarak karşılıktaki artış faiz gideri olarak muhasebeleştirilir. (y) Çalışanlara sağlanan faydalar (i) Kısa vadeli yükümlülükler 12 Raporlama dönemi sonundan itibaren 12 ay içerisinde ödeneceği öngörülen çalışanların hizmetinin karşılığı olarak verilen parasal olmayan faydalar ve biriken hastalık izinleri de dahil olmak üzere maaş ve ücret yükümlülükleri, raporlama döneminin sonuna kadar çalışanların hizmetlerine istinaden muhasebeleştirilir ve yükümlülüklerin yerine getirilmesinde ödeneceği tahmin edilen tutarlardan ölçülür. Bu yükümlülükler finansal durum tablosunda kısa dönemli çalışanlara sağlanan faydalar olarak gösterilirler. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 167 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119) (y) UMS19(8),(155),(156) (ii) Diğer uzun vadeli çalışanlara sağlanan fayda yükümlülükleri Çalışanların sundukları hizmetler karşılığı uzun dönemli ücretli izinler ve yıllık izinlerden dolayı oluşan yükümlülüklerin, raporlama dönemi sonundan itibaren 12 ay içerisinde ödenmesi öngörülmemektedir. Bu tutarlar, o halde raporlama döneminin sonuna kadar, çalışanlar tarafından sunulan hizmetlere istinaden yapılacak olan beklenen gelecekteki ödemelerin bugünkü değeri olarak öngörülen yükümlülük yöntemi kullanılarak ölçülürler. Tutar beklenen gelecek maaş ve ücret düzeylerine, çalışanların ayrılma deneyimi ve hizmet süresine istinaden verilir. Beklenen gelecekteki ödemeler, dönemleri ve para birimleri beklenen gelecekteki nakit çıkışlarına mümkün olduğunca uyan devlet tahvillerinin raporlama dönemi sonundaki piyasa faiz oranları ile iskonto edilir. Deneyim düzeltmelerinin ve aktüeryal varsayımlardaki değişikliklerin bir sonucu olarak yeniden ölçümler kar veya zararda muhasebeleştirilir. UMS1(69)(d) Yükümlülükler, gerçekte ödemenin ne zaman gerçekleşmesinin beklendiğine bakılmaksızın, işletmenin borcun ödemesini raporlama döneminin sonundan itibaren en az on iki ay süreyle erteleyebilmesine yönelik koşulsuz bir hakkının bulunmaması durumunda kısa vadeli olarak gösterir. Çalışanlara sağlanan faydalar (iii) İş ilişkisi sonrası yükümlülükler Grup, hem tanımlanmış faydaları ve hem de tanımlanmış emeklilik katkı planları ile iş ilişkisi sonrası sağlık planlarını içeren çeşitli iş ilişkisi sonrası planlarını yönetmektedir. UMS19(57),(67) Emeklilik yükümlülükleri Tanımlanmış fayda emeklilik planları açısından finansal durum tablosunda muhasebeleştirilen yükümlülük ve varlıklar, raporlama dönemi sonundaki tanımlanmış fayda yükümlülüğünün bugünkü değerinden plan varlıklarının gerçeğe uygun değerinden indirilmesi ile bulunur. Tanımlanmış fayda yükümlülüğü yıllık olarak bağımsız aktüerler tarafından öngörülen yükümlülük yöntemi kullanılarak hesaplanır. UMS19(83),(86) Tanımlanmış fayda yükümlülüğünün bugünkü değeri, iskonto edilmiş tahmini gelecekteki nakit çıkışlarının faydaların ödeneceği para biriminden ve ilişkili yükümlülüğün vadeleri ile tutarlı vadelerde olan özel sektör tahvillerinden yüksek kaliteli olanların raporlama dönemi sonundaki piyasa getirilerine bakılarak iskonto edilmesi ile bulunur. Bu tür tahviller için derin bir piyasanın bulunmadığı durumlarda, devlet tahvillerinin piyasa oranları kullanılır. UMS19(123) Net faiz maliyeti, tanımlanmış fayda yükümlülüğünün net bakiyesine ve plan varlıklarının gerçeğe uygun değerine iskonto oranı uygulanmak suretiyle hesaplanır. Bu maliyet, kar veya zarar tablosunda çalışanlara sağlanan fayda giderlerine dahil edilir. UMS19(57)(d) Deneyim düzeltmeleri ve aktüeryal varsayımlardan kaynaklanan yeniden ölçüm kazanç ve kayıpları oluştuğu dönemde doğrudan diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirilir. Bunlar özkaynak değişim tablosundaki ve finansal durum tablosundaki geçmiş yıl karlarına dahil edilirler. UMS19(103) Tanımlanmış hizmet yükümlülüğünün şimdiki değerinde, plandaki düzeltme veya kısıtlardan dolayı oluşan değişiklikler doğrudan geçmiş hizmet maliyetleri olarak kar veya zararda muhasebeleştirilir. UMS19(51) Tanımlanmış katkı planları için, Grup kamu veya özel emeklilik sigorta planlarına zorunlu, sözleşmeli veya gönüllü olarak katkıları öder. Katkı payları ödendikten sonra Grup’un ilave ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Peşin ödenen katkılar gelecekteki ödemelerin azalmasını veya nakit olarak geri alınmasını sağlayacağı ölçüde, varlık olarak muhasebeleştirilir. UMS19(155) PwC Diğer iş ilişkisi sonrası yükümlülükler Bazı Grup şirketleri emeklilerine emeklilik sonrası sağlık faydaları sağlamaktadır. Bu faydalara erişim hakkı genellikle emeklilik yaşına kadar hizmette kalma ve asgari hizmet süresini tamamlama koşuluna bağlıdır. Bu faydaların tahmini maliyetleri istihdam süresince tanımlanmış fayda emeklilik planları ile aynı muhasebe metodolojisi kullanılarak tahakkuk edilir. Deneyim düzeltmeleri ve aktüeryal varsayımların değişikliklerinden kaynaklanan yeniden ölçüm kazanç ve kayıpları, oluştukları dönemde diğer kapsamlı gelirlerde özkaynaklara kaydedilir veya alacaklandırılır. Bu yükümlülükler bağımsız aktüerler tarafından yıllık olarak değerlenmektedir. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 168 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119) (y) UMS1(119) (iv) Hisse bazlı ödemeler 13 Hisse bazlı katkı faydaları, çalışanlara DEĞER A.Ş. Çalışan Opsiyon Planı ve bir çalışan hisse planı ile sağlanmaktadır. Bu planlarla ilgili bilgiler not 21’de verilmiştir. UFRS2(15)(b),(19) UFRS2(21) UFRS2(20) UFRS2(21A) UFRS2(19) Çalışanlara sağlanan faydalar Çalışan opsiyonları DEĞER A.Ş. Çalışan Opsiyon Planı kapsamında verilen opsiyonların gerçeğe uygun değerleri özkaynakta bir artışa karşılık gelen çalışan faydaları giderleri olarak muhasebeleştirilir. Giderleştirilecek toplam tutar verilen opsiyonların gerçeğe uygun değerleri referans alınarak belirlenir: Herhangi piyasa performans koşulları dahil edilerek (örneğin işletmenin hisse fiyatı) Herhangi hizmet ve piyasa dışı performans hak ediş koşullarının etkisini hariç tutarak (Örneğin karlılık, satış büyüme hedefleri ve belirli bir süre boyunca işletmenin kalan bir çalışanı), ve Herhangi hakkediş olmayan koşulların etkilerini dahil ederek (örneğin çalışanların tasarruf etmeleri için veya belirli bir sürede tuttuğu hisseler için gereklilik). Toplam gider, tüm belirlenmiş hak ediş koşullarının sağlandığı hak ediş süresi boyunca muhasebeleştirilir. Her raporlama dönemi sonunda, piyasa dışı hak ediş ve hizmet koşullarına göre hak edişi beklenen işletme opsiyonların sayılarının tahminlerini yeniden değerlendirir. Eğer varsa, orijinal tahminlerdeki değişikliklerin özkaynaklara yapılan düzeltmelere karşılık gelen kar veya zarardaki etkisini muhasebeleştirir. Verilen bir opsiyon ile bağlantılı ödenecek sosyal güvenlik katkıları hak edişin kendisinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilir ve ödemeler nakit ödenen işlemler olarak ele alınır. Çalışan opsiyon planlı, not 25(b) (i)’de verilen koşullar uyarınca konsolide edilen DEĞER A.Ş. Çalışan Hisse Vakfı tarafından yönetilir. Opsiyonlar kullanıldığında, vakıf çalışanlara uygun miktardaki hisseleri transfer eder. Doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri ile netleştirilen alınmış getiriler özkaynaklara doğrudan alacaklandırılır. Çalışan hisse planı Çalışan hisse planı altında, DEĞER A.Ş. Çalışan Hisse Vakfı tarafından çalışanlara hiç bir nakit bedel olmaksızın ihraç edilen hisseler hak ediş tarihi itibarıyla hemen verilir. Bu tarihte, ihraç edilen hisselerin piyasa fiyatı özkaynaklarda artışa karşılık gelen çalışan fayda giderleri olarak muhasebeleştirilir. UFRS2(15),(16),(19) UFRS2(19) UFRS2(30) UMS1(119) UMS19(19) PwC Ertelenmiş hisseler Kısa vadeli teşvik planı çerçevesinde çalışanlara bir karşılık ödemeksizin hak edilmiş ertelenmiş hisselerin gerçeğe uygun değeri ilgili hizmet süresi boyunca ikramiyenin ilgili olduğu yılda ve hisselerin hak ediş süresinde, gider olarak muhasebeleştirilir. Gerçeğe uygun değer hisselerin hak edildiği tarihte ölçülür ve özkaynaklarda hisse bazlı ödemeler fonunda muhasebeleştirilir. Hak edilmesi beklenen hisselerin sayısı piyasa dışı hak ediş koşullarına bağlı olarak tahmin edilir. Tahminler her raporlama dönemi sonunda güncellenir ve düzeltmeler kar veya zararda ve hisse bazlı ödemeler fonunda muhasebeleştirilir Çalışanın hizmet şartlarını yerine getirmemesinden dolayı hisse haklarını kaybettiğinde, ilgili hisseler ile alakalı daha önce muhasebeleştirilmiş giderler, hakkın kaybedildiği yürürlülük tarihinde ters çevrilir. Ertelenmiş hisseler piyasadan DEĞER A.Ş. Çalışan Hisse Vakfı tarafından hak ediş tarihinde elde edilir ve hak edilinceye kadar işletmenin geri alınmış hisse senetleri olarak tutulur. (aşağıda not 25(z)’ye bakınız). Hisse senedi kıymet takdiri hakları Grup’un hisse senedi kıymet takdiri hakları için olan yükümlülükler çalışan fayda gideri olarak ilgili hizmet süresi boyunca muhasebeleştirilir. Her raporlama döneminde yükümlülükler gerçeğe uygun değerinden tekrar ölçülür ve çalışan fayda yükümlülükleri olarak finansal durum tablosunda gösterilir. (v) Kar paylaşımı ve ikramiye planları Grup bir yükümlülüğü ve ikramiye ile ilgili olan bir gideri ile bazı düzeltmeler sonrası şirket ortaklarında atfedilebilecek karı dikkate alan bir formüle dayalı kar paylaşımını muhasebeleştirir. Grup sözleşmeye dayalı yükümlülükleri için veya zımni yükümlülük yaratıp bir geçmiş uygulama var ise karşılık ayırır. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 169 Önemli muhasebe politikalarının özeti UMS1(119) (y) UMS1(119) (vi) Kıdem tazminatları İstihdam normal emeklilik tarihinden önce Grup tarafından sonlandırıldığında veya bir çalışan bu faydalar karşılığında gönüllü olarak ayrılmayı kabul ettiğinde kıdem tazminatları ödenir. Grup kıdem tazminatlarını takip eden tarihlerden önce olanında muhasebeleştirir: (a) Grup’un artık bu faydaların teklifini geri çekemediğinde ve (b) işletmenin UMS 37 kapsamında yeniden yapılanma ile ilgili giderleri muhasebeleştirdiğinde ve kıdem tazminatlarının ödemesine dahil olduğunda. Gönüllü işten ayrılmayı teşvik etmek amacı ile yapılmış olan bir teklifin varlığı durumunda, kıdem tazminatları teklifi kabul etmesi beklenen çalışanların sayısına bağlı olarak ölçülür. Raporlama dönemi sonundan sonraki 12 aydan daha fazla bir döneme isabet eden tazminatlar bugünkü değerine indirmek için iskonto edilir. UMS19(165),(166) UMS1(41) Çalışanlara sağlanan faydalar (vii) Çalışan fayda yükümlülüklerinin yeniden sınıflandırılması 14 Biriken hastalık izni ve diğer uzun vadeli çalışan faydaları için olan Grup’un yükümlülükleri finansal durum tablosunda daha önce yükümlülük olarak gösterilmişti. Ancak, yönetim tüm çalışan fayda yükümlülüklerinin finansal durum tablosunda ayrı tek bir satırda gösterilmesinin daha uygun olacağını dikkate alır. 31 Aralık 2014’deki önceki yıl karşılaştırmaları 470.000’nin kısa vadeli karşılıklardan kısa vadeli çalışan fayda yükümlülüklerine ve 2.270.000 TL’nin uzun vadeli karşılıklardan uzun vadeli çalışan fayda yükümlülüklerine yeniden sınıflandırılmasından dolayı yeniden düzenlenmiştir (1 Ocak 2014 itibarıyla sırasıyla 440.000 TL ve 2.196.000 TL). UMS1(119) (z) UMS32(18)(a) Adi hisse senetleri özkaynak olarak sınıflandırılır. Alınması zorunlu olan imtiyazlı hisse senetleri yükümlülük olarak sınıflandırılır (not 7(g)). UMS32(35),(37) Yeni hisse senedi veya opsiyon ihraç etmekle doğrudan ilişkili ek maliyetler özkaynaklarda hisse senetlerinden elde edilen gelirden vergiler netleştirilmek suretiyle indirim olarak gösterilir. UMS32(33) Herhangi bir Grup şirketi, şirketin özkaynağına dayalı araçlarını satın aldığında, örneğin bir hisse geri alım veya hisse bazlı ödeme planlarının bir sonucu olarak, ödenen bedel, herhangi doğrudan ilişkilendirilebilen ek maliyetleri (gelir vergileri hariç) içererek, DEĞER A.Ş.’nin sahiplerine atfedilen özkaynaklardan işletmenin geri satın alınan kendi hisseleri olarak, bu hisseler iptal edilinceye veya tekrar ihraç edilinceye kadar düşülür. Bu tip hisse senetlerinin tekrar ihraç edildiği durumlarda, alınan herhangi bir bedel, doğrudan ilişkilendirilebilir ek işlem maliyetleri ve ilişkili gelir vergisi etkileri düşülerek, DEĞER A.Ş.’nin ortaklarına atfedilebilen özkaynaklarına dahil edilir. UMS32(33) DEĞER A.Ş. Çalışan Hisse Vakfı tarafından tutulan hisse senetleri, işletmenin geri satın alınan kendi hisseleri olarak açıklanır ve ödenmiş sermayeden çıkartılır. UMS1(119) (aa) Temettüler UMS10(12),(13) Beyan edilen temettü tutarı için uygun bir şekilde yetkilendirilmiş ve artık işletmenin takdirine bağlı olmayan karşılık raporlama tarihinin sonunda ya da öncesinde ayrılır fakat raporlama dönemi sonunda dağıtılmaz. UMS1(119) (ab) Hisse başına kazanç UMS33 UMS33 Ödenmiş sermaye (i) Hisse başına esas kazanç Hisse başına esas kazançlar: Adi hisse senetleri dışındaki herhangi bir özkaynağı yönetme maliyetleri hariç şirketin hisse senedi sahiplerinin payına düşen karının Yıl boyunca ihraç edilmiş adi hisse senetlerindeki kar payı öğelerinin düzeltilmesi ile ve özkaynaklardan işletmenin geri satın alınan kendi hisselerini hariç tutarak mali yıl boyunca mevcut adi hisse senedi adedinin ağırlıklı ortalamasına bölünmesiyle hesaplanır (not 9(b)). (ii) Seyreltilmiş hisse başına kazanç Seyreltilmiş hisse başına kazanç, hisse başına esas kazancın hesaplamasında kullanılan rakamları aşağıdakileri dikkate alarak düzeltir: Seyreltilme potansiyeli olan adi hisse senetleri ile ilişkili faizin ve diğer finansman giderlerinin gelir vergisi sonrası etkisi ve Tüm seyreltilme potansiyeli olan adi hisse senetlerinin dönüştürülmesinden kaynaklanan mevcut ilave adi hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedi UMS1(119) (ac) Tutarların yuvarlaması UMS1(51)(e) Finansal tablolarda açıklanan tüm tutarlar ve notlar aksi belirtilmedikçe en yakın bin dolara yuvarlanmıştır. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 170 Önemli muhasebe politikalarının özeti Önemli muhasebe politikalarının özeti Bir muhasebe politikasını açıklayıp açıklamamak UMS1(119) Belirli muhasebe politikalarının açıklanıp açıklanmamasına karar verirken, yönetim açıklamaların kullanıcıların işlemlerin, diğer olayların ve durumların raporlanan finansal performans ve finansal duruma nasıl yansıtıldığını anlamalarını kolaylaştırıp kolaylaştırmadığını dikkate alır. Belirli muhasebe politikalarına ilişkin açıklamalar özellikle bu politikalar UFRS’de izin verilenlerin alternatifi olduğu durumlarda kullanıcılar için yararlıdır. Bazı UFRS’ler özellikle belirli muhasebe politikalarının, farklı politikalar arasından yönetim tarafından yapılan seçimler de dahil olmak üzere açıklanmasını gerektirir. Örnek olarak, UMS 16 Maddi duran varlıklar maddi duran varlık sınıfları için kullanılan ölçüm esaslarının ve UFRS 3 İşletme Birleşmeleri dönem içerisinde elde edilen kontrol gücü olmayan paylar için kullanılan ölçüm esaslarının açıklanmasını gerektirir. Bu yayımda, biz işletmeye özgü olan ve finansal tablolardaki ayrı satır kalemlerinin ve bu satır kalemlerine ilişkin notlarla birlikte anlaşılırlığını sağlayan politikaları açıkladık. Diğer, daha genel politikalar not 25’de açıklanır. Yerel mevzuatta izin verildiğinde, işletmeler bu işletmeye özgü olmayan politikaları Ek’lere taşımayı dikkate alabilir. Muhasebe politikalarındaki değişiklik – yeni ve gözden geçirilmiş muhasebe standartları UMS8(28) Bir işletme, yeni veya gözden geçirilmiş bir muhasebe politikası neticesinde veya kendi isteğiyle herhangi bir muhasebe politikasını değiştirdiğinde, değişikliği notlarında açıklamalıdır. Bir politika geriye dönük olarak değiştirildiğinde ek açıklamalar yapmak gerekmektedir. Daha fazla bilgi için not 26’ya bakınız. UMS8(28) Yeni ve gözden geçirilmiş muhasebe standartları ve yorumlarının, cari yılı etkileyen veya gelecek dönemleri etkileme olasılığı olan bir muhasebe politikasında değişikliğe neden olmaları durumunda açıklanmaları gerekir. İşletmenin muhasebe politikaları ve finansal tablolarına yansıtılan tutarlar üzerinde herhangi bir etkinin olmadığı bildirinin açıklanmasına gerek yoktur. 1 Ocak 2015 ve sonrasında başlayan finansal raporlama dönemlerinde ilk defa uygulanacak standartların ve yorumların tam listesi EK G’de verilmiştir. Muhasebe politikalarının erken uygulanması DEĞER A.Ş. genellikle herhangi bir standardı erken uygulamamaktadır. Muhasebe standartlarındaki iyileştirmeler ki bunlar mevcut uygulamalara büyük değişiklikler değil sadece açıklık getirir, buna bir istisnadır (örneğin UFRS 2012-2014 Dönemine ve Açıklama Girişimi ile ilişkili UMS 1’e ilişkin Yıllık İyileştirmeler neticesinde yapılan değişiklikler). Erken uygulanmayan standartların ve yorumların etkileri not 25(a) (iii)’de açıklanır. Yayınlanan ancak henüz yürürlüğe girmeyen standartlar ve yorumlar UMS8(30) PwC İşletmelerin, henüz uygulanmamış ancak cari dönemde ve öngörülebilir yakın gelecekteki işlemlerde işletme üzerinde önemli etkisinin olması beklenen herhangi bir muhasebe politikası ve yorumun olması durumunda, açıklaması gerekir (örneğin UFRS 9 finansal araçlar standardı). Bir bildirinin henüz mevcut olmayan yeni bir muhasebe politikası seçeneğini açıklaması durumunda, işletme gelecekte bu kullanım seçeneğini seçip seçmeyeceğini ve/veya nasıl seçeceğini açıklamalıdır. Görüşümüze göre, beklenen etkinin önemli olması durumunda, yeni muhasebe bildirimleri bilanço tarihi sonrasında fakat finansal tabloların onayından önce yapılmış olsa bile işletmelerin bu açıklamaları yapmaları gerekir 153 ve 169 sayfalarındaki örnek muhasebe politikaları notu sadece DEĞER A.Ş.’ye uygun olan ve erken uygulanmayan bildirimleri ele alır. Ayrıca benzer tüm işletmelere geçerli olmayabilecek ve bir işletmenin bireysel şartlarına uyarlanması gerekecek önemlilik seviyesi ile ilgili bazı varsayımlar yapar. 30 Nisan 2015 itibarıyla yayımlanmış olan fakat henüz zorunlu olmayan standartların ve yorumların tam listesi için lütfen EK G’ye bakınız. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 171 Önemli muhasebe politikalarının özeti Önemli muhasebe politikalarının özeti Finansal araçlar UFRS7(21),(B5) Finansal araçların ölçüm esaslarının açıklanması aşağıdakileri içerebilir: (j) Finansal varlıkları satılmaya hazır olarak belirleme ölçütleri (k) Finansal varlıkların normal yoldan alım ve satımlarının ticari işlem tarihinde mi yoksa ödeme tarihinde mi muhasebeleştirilip muhasebeleştirilmediği (l) Finansal araçların her bir kategorisi için net kazanç veya net kayıpların nasıl belirlendiği (örnek olarak gerçeğe uygun değer farkı kar veya zararda takip edilen herhangi bir kalemin üzerindeki net kazanç veya kayıpların faiz veya temettü gelirini içerip içermediği) (m) İşletmenin bir değer düşüklüğü zararı meydana geldiğine ilişkin tarafsız bir kanıtının olduğunu belirlemek için kullandığı kitreler (n) Öbür türlü vadesi geçmiş olacak veya değer düşüklüğüne uğrayacak finansal varlıkların koşulları yeniden görüşüldüğünde, yeniden görüşme koşullarına tabi finansal varlıklar ile ilgili yeniden muhasebe politikası. Finansal varlık ve türevlerin gerçeğe uygun değer kazanç ve kayıplarının sunumu DEĞER A.Ş.’nin finansal varlıklar ve türevler hakkındaki muhasebe politikaları (not 25(o) ve (p)) ilgili gerçeğe uygun değer kazanç ve kayıplarının kapsamlı gelirde (veya uygunsa kar veya zarar tablosunda) nerede gösterildiğini açıklar. Fakat UMS 39 kapsamlı gelir tablosu gösterimine ilişkin açıklama getirmemektedir. Gerçeğe uygun değer kazanç ve kayıplarının diğer yollardan sunulması eşit derecede uygun olabilir. Örneğin, faiz oranı riskinden korunma dolayısı ile oluşan gerçeğe uygun değer farkları veya faiz oranı riskinden korunmanın etkin olmayan kısmı diğer giderler altında sunulabilir. Çalışanlara sağlanan faydalar Yıllık izin yükümlülüklerinin sunumu DEĞER A.Ş. tahakkuk etmiş yıllık izinler ile ilgili yükümlülüğünü kısa vadeli çalışan fayda yükümlülükleri içinde sunmuştur. Fakat bu tutarları ya karşılık (eğer gelecek dönemdeki ödemelerin zamanlama ve/veya tutarı belirsizse ve UMS 37’deki “karşılık” tanımını sağlıyorsa), veyahut da diğer yükümlülükler olarak sunulması eşit olarak uygun olabilir. Hisse bazlı ödemeler – gideri muhasebeleştirme ve devir tarihi UFRS2(IG4) Hisse bazlı ödeme giderleri çalışanların ilgili hizmetleri yerine getirdikleri dönem boyunca muhasebeleştirilir. Bu dönem devir tarihinden önce başlayabilir. Bu durumda, işletme hizmete başlama tarihi ile devir tarihi arasındaki dönem boyunca aldığı hizmetleri muhasebeleştirmek amacıyla özkaynağa dayalı araçların devir tarihindeki gerçeğe uygun değerini tahmin eder. Devir tarihi belirlendikten sonra, işletme sonunda alınan hizmetlerin özkaynağa dayalı araçlarının devir tarihindeki gerçeğe uygun değerine dayanması için daha önceki tahminini revize eder. DEĞER A.Ş. tarafından verilen ertelenmiş hisse senetleri bu durumun bir örneğidir. Bunlar ikramiyelere ilişkin ve ertelenmiş hisselerin hak edişlerinin 2 yıl sonrası dönemi olarak, üç yıl ve iki ay boyunca giderleştirilirler. Yeniden sınıflandırma UMS1(41) PwC Bir işletme sunumdaki bir değişiklikten ötürü karşılaştırma tutarlarında yeniden sınıflama yaptığında, notlarında yeniden sınıflamanın niteliğini ve yeniden sınıflandırma nedenini açıklamalıdır. Bu açıklamayı örneklemek için, bu yayında DEĞER A.Ş.’nin cari yılda finansal durum tablosunda çalışan yükümlülüklerini karşılıklardan ayrı bir satıra yeniden sınıflandırdığını varsaydık. DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 172 Önemli muhasebe politikalarının özeti Önemli muhasebe politikalarının özeti Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Örneklenmeyen konular İlgili açıklamalar ve referanslar UFRS7(28) UMS39(AG76)(b) Değerleme yöntemi kullanılarak belirlenmiş gerçeğe uygun değer – ilk muhasebeleştirmedeki fark Kar veya zararda bu farkı finansal tablolara almak ile ilgili muhasebe politikasını açıkla (her bir finansal araç sınıfı için) UMS1(117) Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar ve yükümlülükler (FVTPL) Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar ve yükümlülüklerin niteliğini, bu şekilde belirlenmelerinde göz önüne alınan ölçütleri, işletmenin bu şekilde belirlemenin şartlarını nasıl yerine getirdiğini ve ölçümün temel koşullarını ve aksi takdirde ortaya çıkacak tanım tutarsızlığını veya bu belirlemenin şirketin belgelendirilmiş risk yönetimi ile veya yatırım stratejileri ile nasıl tutarlı olduğunu açıkla. Örnek açıklamalar ile ilgili not 7 yorum paragrafı 14’e bakınız. Yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama Finansal tabloların ve karşılaştırmalarının yeniden düzenlendiğini, hangi yöntemin kullanıldığını (tarihi maliyet veya cari maliyet yaklaşımı) ve fiyat endeksinin ölçüm birimi ve düzeyi hakkında bilgileri açıkla. UFRS7(B5)(a) UMS29(39) Sektöre özgü açıklamalar Ek C UFRS 6 Maden Kaynaklarının Araştırılması ve Değerlendirilmesi, UMS 11 İnşaat Sözleşmeleri ve UMS 41 Tarımsal Faaliyetler ile ilgili bir örnek ve açıklama gereklilikleri hakkında bir aydınlatma sağlar. Sektöre özgü muhasebe politikaları ve diğer ilgili açıklamalar ile ilgili başka örnekler aşağıdaki PwC yayımlarında bulunabilir: (a) UFRS Örnek Konsolide Finansal Tablolar – Yatırım amaçlı gayrimenkuller (b) UFRS Örnek Konsolide Finansal Tablolar – Yatırım fonları (c) UFRS Örnek Konsolide Finansal Tablolar – Özel sermaye fonu (d) UFRS Örnek Konsolide Finansal Tablolar – Sigorta PwC Manual of Accounting İşletmenin muhasebe politikaları ile ilgili gerekli olan açıklamalar hakkında detay bilgi için lütfen Bölüm 4 Finansal tabloların sunumu – Muhasebe politikaları, kararları ve tahminleri. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 173 Changes in accounting policies 26 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler 1-6 Cari raporlama dönemi ile ilgili olmayan açıklamalar kaldırılmıştır. Muhasebe politikalarındaki değişiklikler Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar: 2015 Mali yıl için DEĞER A.Ş.’nin muhasebe politikalarını değiştirmesini gerektiren yeni veya değiştirilmiş muhasebe standartları bulunmadığından, bu yılki yayında ilgili açıklamaları örneklemedik. Muhasebe politikalarındaki değişikliklerin geriye dönük olarak değişikliklerin kapsamlı örneklemesi için lütfen 2013 baskısı olan Örnek UFRS Konsolide Finansal Tablolara bakınız (PwC Inform’da bulunmaktadır). Ek C ayrıca taşıyıcı bitkiler (biyolojik varlıklar) ile ilgili muhasebe politikasındaki değişiklik için seçilmiş açıklamaları sunmaktadır. Cari dönemdeki değişikliğin etkisi UMS8(28)(f) UMS 8 düzeltme tutarını belirlemek mümkün olmadığı sürece, özellikle sadece önceki dönemlerde değil, aynı zamanda cari dönemde de muhasebe politikasındaki değişikliğin etkisinin açıklanmasını gerektirmektedir. Bu açıklamayı yapmak için, işletmelerin hem eski muhasebe politikasını ve hem de yeni politikaları uygulamayı seçtiği yılda paralel olarak uygulaması gerekecektir. Standart muafiyetin uygulanabilmesi için, ki bu muafiyetin kullanılabilmesi için oldukça yüksek bir engel koymaktadır, yerine getirilmesi gereken uygulamaların tanımını ve bir dizi ölçütleri içermektedir. UMSK bu açıklama gerekliliğini, değişikliğin muhasebe politikalarındaki bir değişiklikten kaynaklandığı durumlar için değil sadece muhasebe politikalarını gönüllü olarak değiştirenler için dikkate aldı. Ancak, onlar değişikliğe devam etmediler fakat vaka bazında muafiyet getirmeye karar verdi. Örneğin, muafiyet yeni konsolidasyon ve müşterek anlaşmalar standartları, UFRS 10 ve UFRS 11 için sağlandı. Yeni hasılat standardı olan UFRS 15 Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat’ın benimsenmesi ile ilgili muafiyet de ayrıca mevcut olacak. Karşılaştırmalı ek bilgi – üçüncü finansal durum tablosu UMS1(40A),(40C) Eğer bir işletme bir muhasebe politikasını geriye dönük uygulamış, kalemleri geriye dönük olarak düzeltmiş veya finansal tablolarda kalemleri yeniden sınıflandırmış olsaydı ve bunun önceki dönemin başındaki finansal durum tablosunda önemli bir etkisi olsaydı, işletme bu tarihte ilave olarak bir önceki dönemin başlangıcında ait üçüncü finansal durum tablosu sunmak zorundadır (1 Ocak 2014, 31 Aralık 2015 yıl sonu olan tüm işletmeler için). Fakat işletmenin UMS 8’in gerektirdiği niceliksel tüm bilgileri açıklaması koşulu ile etkilenen notlar ile ilgili ek karşılaştırmalı bilgi vermesi gerekli değildir. UMS1(40D) Üçüncü finansal durum tablosu, işletme önceki dönemlere ilişkin karşılaştırmalı bilgi sunmuş olsa da bir önceki dönemin başlangıcı olarak sunulmalıdır. Önceki dönem finansal raporlarda değişimin etkisi UMS1(112)(c) Önceki ara dönem finansal raporlarının üzerine cari yıllık raporlama döneminin son ara dönem raporu esnasında yapılan bir muhasebe politikasındaki değişikliğin finansal etkisini açıklamak için açıkça belirtilmiş bir gereklilik bulunmamaktadır. Ancak, önceki ara dönem raporlamalarında etkinin önemli olduğu durumlarda bir işletme UMS 8 paragraf 28 ve 29 uyarınca bu durumu ve yapılan açıklamaların bir parçası olarak finansal ektiyi açıklamayı dikkate almalıdır. PwC Manual of Accounting Muhasebe politikalarındaki değişiklikler ile ilgili açıklamalarda detay bilgi için lütfen Bölüm 3 Muhasebe politikaları, muhasebe tahminleri ve hataları: Açıklamalar’a bakınız. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 174 DEĞER AŞ. Yönetim Kurulu’na Bağımsız Denetim Raporu Denetim raporu finansal raporun denetiminin tamamlanması sonucunda işletmenin denetçisi tarafından sağlanacaktır. Raporun yazımı ülkeden ülkeye çeşitlilik gösterdiğinden, bu yayımda örnek bir raporu dahil etmedik. Bağımsız denetim raporu Denetim raporunun şekli ve içeriği BDS700 Uluslararası denetim standartları uyarınca gerçekleştirilen denetimlerin sonucu olarak hazırlanan raporlar hakkındaki standartlar ve rehberler Uluslararası Denetim Standartları BDS 700 Finansal Tablolara İlişkin Görüş Oluşturma ve Raporlama’da verilmiştir. Yeniden düzenlenmiş bir BDS 700 15 Aralık 2016 tarihi ve sonrasındaki dönemler için uygulanabilir olacaktır ve işletmenin sürekliliği ile ilgili standart da dahil diğer BDS’ler de ayrıca güncellenmiştir. En önemli değişiklikler aşağıdakiler ile ilgilidir: (a) Halka açık işletmelerin denetçileri için ana denetim raporunda denetim hususları ki denetçinin önemle dikkat etmesi gereken hususlar, açıklamak üzere bir gereklilik. Açıklama aşağıdaki hususları zorunlu kılar: (ix) Hususun neden denetimde önemli bir husus olarak dikkate alındığını tartışmak, (x) Hususun nasıl ele alındığını tartışmak ve (xi) Eğer varsa, ilgili finansal tablo dipnotlarına referans dahil etmek. BDS570 (b) İşletmenin sürekliliği ile ilgili aşağıdakiler bulunmaktadır: (xii) Denetçi için ‘sınırdaki’ işletme sürekliliği durumlarının açıklamalarının yeterliliğine dair yeni bir gereklilik (xiii) Tüm denetim raporlarında işletme sürekliliğine dair yönetimin ve denetçinin sorumlulukların hakkında yeni bir tanım gerekliliği ve (xiv) Denetim raporunun işletmenin sürekliliğine dair önemli belirsizliklere dikkat çekecek olan yeni ayrı bir bölümü (işletmenin sürekliliği açıklamalarının yeteli olduğu durumlarda). (c) Diğer iyileştirmeler aşağıdakiler ile ilgilidir: (xv) Kanun ve yönetmelikler aksini belirtmediği sürece görüş kısmının ilk olarak sunulması (xvi) Denetçinin bağımsızlığı ve denetçinin ilgili etik sorumluluklarını yerine getirdiğine dair bir doğrulayıcı bir beyan ve (xvii) Denetçinin hem sorumlulukları hem de bir denetimin temel özellikleri ile ilgili geniş kapsamlı açıklamalar. PwC DEĞER A.Ş. 31 Aralık 2015 175 DEĞER A.Ş. Örnek UFRS konsolide finansal tablolar Aralık 2015 – Ekler PwC Ek A: Operasyonel ve finansal inceleme (yönetim yorumu) 177 Ek B: Ana finansal tabloların alternatif sunumu Konsolide kar veya zarar tablosu ve diğer kapsamlı gelir – niteliklerine göre sınıflandırılmış giderleri gösteren tek tablo Konsolide nakit akış tablosu – doğrudan yöntem 179 Ek C: DEĞER A.Ş.’nin finansal tablolarında gösterilmemiş olan alanlar Biyolojik varlıklar İnşaat sözleşmeleri Petrol ve gaz arama varlıkları 182 Ek D: Yeni standartlar ve değişiklikler 196 176 Ek A: Operasyonel ve finansal inceleme (yönetim yorumu) Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları Örgütü 1. 2010’da, Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları Örgütü (UMKKÖ) Halka Açık İşletmeler ‘in uygulayacağı Periyodik Açıklama İlkelerini ki ortak üst düzey ilkeler üzerinde uzlaşmayı kolaylaştırmak sureti ile yetki mercilerine halka açık şirketler için periyodik açıklama gerekliliklerini geliştirme ve gözden geçirmeleri için rehberlik sağlamak üzere yayımladı. UMKKÖ’nün ilke ve standartları zorunlu olmasa da, izah nameler ve yıllık raporlardan dolayı ulusal borsanın gerekliliklerine giderek daha fazla dahil olmaktadırlar. Takip eden yazı, UMKKÖ’nün operasyonel ve finansal incemeler (OFİ’ler) veya yıllık ve ara dönem raporlarındaki yönetimin tartışma ve analizi (YG&A) için olan ilkelerinin bir özetidir. 2. UMKKÖ’ye göre, OFİ’ler/YG&A’lar işletmenin finansal durumunu ve unsurların finansal tablolarının kapsadığı dönemler için olan faaliyetlerinin sonuçlarını etkileyen unsurların dengeli bir açıklamasını sağlamalıdır. Açıklamaların finansal sonuçların ve finansal durumun yorumlanabileceği ve yatırımcılara yönetimin bakış açısıyla bakabileceği bir içerik sağlaması gerekmektedir. Örneğin, bölüm bilgisine dayanan bir tartışmanın ve finansal tablo satır kalemlerinde yıldan yıla olan önemli değişiklikler hakkında açıklamaların olması gerekmektedir. Bilhassa, OFİlerin şu konuları kapsaması gerekmektedir: Operasyonel sonuçlar İşletmenin faaliyetlerinden elde edilen karı, önemli derecede etkileyen önemli unsurları, sık rastlanmayan ve olağan dışı olaylar veya yeni gelişmeler ve gelirin ne ölçüde bu unsurlardan etkilendiği de dahil olmak üzere görüş (örneğin enflasyonun etkileri, yabancı para kurlarındaki dalgalanmaların etkileri ve devletin şirketin faaliyetlerini önemli derecede etkileyen veya etkileyebilecek herhangi bir ekonomik, mali, para veya siyasi politikaları veya unsurları). İşletmenin faaliyet sonuçlarını anlamak için önemli olan gelirler ve giderlerin herhangi bileşenleri hakkında bilgi faydalı olabilir. Likidite ve sermaye kaynakları İşletmenin kısa vadeli ve uzun vadeli likiditesi hakkında bilgi sağla, örneğin, nakit yükümlülüklerini karşılayabilmek için yeterli miktarda nakit üretmek için yeteneğini, ve finansal ana performans göstergelerini (örneğin finansal tablo düzenleyenin iç ve dış likidite kaynakları, finansal tablo çıkaranların yükümlülüklerini kapatmak için tutulan varlıkların likidite riski üzerine, herhangi bir önemli, kullanılmayan likidite kaynağı ve tüm likidite kaynakları üzerinde herhangi önemli kısıtın olduğuna dair tartışma). Sermaye kaynakları ile ilgili, işletmenin sermaye giderleri için en son mali yılın sonunda girdiği önemli taahhütleri, bu tarz taahhütlerin genel amacını ve bu taahhütlerin yerine getirilmesi için gerekli olan beklenen fon kaynaklarını açıkla. Trend bilgisi İşletmenin beklentilerini etkileyebilecek bilinen önemli trendleri çevreleyen unsurlar ve koşullar hakkındaki bilgiyi sağla (örneğin işletmenin net satışları veya hasılatları, faaliyetlerinden gelirleri, karlılığı, likiditesi veya sermaye kaynakları veya gelecekteki faaliyet sonuçları ve finansal durumu hakkında aslında gösterge olması beklenmeyen finansal bilgilerin raporlanmasına neden olan mümkün mertebe önemli etkilerinin olacağı cari dönemde bilinen trendlerin, olayların ve belirsizliklerin potansiyel etkileri). Bilanço dışı düzenlemeler Finansal tablo çıkaranların, finansal durum üzerinde önemli bir etkisinin olduğu veya mümkün mertebe olacağı önemli herhangi bilanço dışı düzenlemeleri açıkla. Bu düzenlemeler yatırımcılara tamamen şeffaf olmayan kar veya zarara neden olabilir. Önemli muhasebe tahminleri İşletmenin raporlanmış faaliyet sonuçları, finansal durumu ve finansal durumundaki değişiklikleri yanı sıra değişik raporlama dönemlerinde raporlanan bilgilerin karşılaştırılabilirliği üzerinde önemli etkisi olabilecek muhasebe politikaların uygulanması ile ilgili herhangi tahmin ve varsayımı açıkla, (örneğin son derece belirsiz konularda öznellik ve muhakeme gerektiğinden ötürü veya tahmin veya varsayımın finansal durum veya işletme faaliyeti üzerinde önemli bir etkisinin olabileceğinden ötürü). Önemli muhasebe tahminlerinin belirlenmesinde uygulanan yöntemleri açıkla ve neden muhasebe tahminlerinin veya varsayımlarının değişebileceğini, değişecek önemli muhasebe politikalarının ve varsayımlarının mümkünse kombinlenmiş duyarlılık analizleri ile açıkla. PwC DEĞER A.Ş. 177 Ek A: Operasyonel ve finansal inceleme (yönetim yorumu) Yönetim yorumu için UMSK rehberi 3. Aralık 2010’da UMSK yönetim yorumu için zorunlu olmayan bir uygulama bildirimi yayımladı. Bu bildirim, işletmenin finansal performansı, pozisyonu ve nakit akımları üzerine raporun anlatımsal sunumuna ilişkin koşulları sağlamaktadır. 4. UMSK’nın uygulama bildirimi, finansal tablo okuyucularına karar vermeleri için gerekli bilgileri sağlayabilecek ilkeler, niceliksel özellikler ve unsurları hakkında geniş bir çerçeve sağlar. Uygulama bildirimi yorumun işletmeye özgü olduğunu ve aşağıdaki bileşenleri içerebileceğini tavsiye eder: Sektörler, pazarlar ve rekabet durumu; hukuki, düzenleyici ve makro-ekonomik çevre ve işletmenin yapısı ve ekonomik modeli gibi tartışma konuları dahil işletmenin bir tanımı Yönetimin, finansal tablo okuyucularının sonuç ortaya koymak amacıyla gereken aksiyon ve kaynakları anlayabilmesini sağlayan yönetimin hedefleri ve stratejileri. İşletmenin elde edebileceği önemli finansla ve finansal olmayan kaynaklar ve bu kaynakların işletme için yönetimin hedeflerini karşılamada nasıl kullanıldığı. Başlıca riskler ve yönetimin bu riskleri yönetmedeki planları ve stratejileri ve bu stratejilerin etkinliği. İşletmeyi etkileyen trendlere ve unsurlara iç görü sağlamak ve gelişimi ve finansal tablo okuyucularının geçmiş performansların ne ölçüde gelecekteki performansı gösterge olacağını anlamada yardımcı olmak üzere işletmenin performansı. Hangi amaç ve hedeflere ne ölçüde erişildiğine dair finansal tablo okuyucularının değerlendirmelerine yardım eden hedefleri gerçekleştirmek üzere işletmenin performansını ölçmede yönetimin kullandığı performans tedbirleri. Alternatif performans ölçütlerinin açıklanması (APÖ’leri veya genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri dışındaki ölçütler) PwC 5. Bazı işletmeler OFİ’lerinde dönemin kar veya zararından ya da UMS 1’in gerektirdiği herhangi bir ara toplam veya satır kaleminden farklı performans ölçütlerini sunarlar. Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (AMKPO) ve ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (MKK) ‘nu içeren bir çok düzenleyici APÖ’lerin çeşit ve finansal tablolardaki konumu için rehber ve kurallar sağlarlar. Bu düzenlemeler ile ilgili bir özet Bölüm 4 Finansal Tabloların Sunuluşu: Muhasebe politikaları, kararları ve tahminleri’ne dahil edilmiştir. 6. Ne tür sunumların kabul edilebilir olduğuna karar vermek gerekir. Alternatif performans ölçütlerini finansal tablo okuyucularının düzgün anlayabilmeleri için, görüşümüze göre, aşağıdaki gibi olmaları gerekmektedir: Finansal tablo okuyucularının finansal tabloları anlaması için alakalı olması Şeffaf ve net bir şekilde finansal tablolarda açıklanmış olması Açıkça ve doğru bir şekilde tanımlanmış olması, Bir yıldan diğer yıla tutarlı bir şekilde uygulanması Tanıma uygun olarak uygulanmış olması, ve Adil, tarafsız ve yanıltıcı olmayan bir şekilde sunulmuş olması. 7. Bazı alternatif performans ölçütleri UFRS finansal tablolarının unsurlarından doğrudan elde edilen ara toplamlar ve ek satır kalemleridir ve çoğunlukla finansal tablo okuyucuları tarafından anlaşılırlar, örnek olarak faaliyetlerden elde edilen kar veya faiz ve vergi öncesi kar (FVÖK). OFİ’ler deki ölçütlere başvurmak finansal tablo okuyucularının performans ölçütlerini düzgün bir şekilde anlayabilmeleri için yeterli bilgiyi sağlaması muhtemeldir. 8. Fakat diğer alternatif performans ölçütleri UFRS finansal tabloların unsurlarından doğrudan elde edilmemektedir ve bu nedenler genellikle doğru anlaşılabilmeleri için ek açıklamaları gerektirirler. Bu tarz performans ölçütleri faiz, vergi ve amortisman öncesi kar (FAVÖK), düzeltilmiş FAVÖK veya örneğin değer düşüklüğü giderleri, yeniden yapılandırma giderleri veya diğer ‘istisnai’ veya ‘nakit dışı’ kalemler gibi özünde faaliyet olarak sayılan bazı kalemleri dışarıda bırakan faaliyet karının bir alt toplamını içerebilir. Görüşümüze göre, bu ek açıklamalar aşağıdakileri içermelidir: Alternatif performans ölçüsünün dayanağı ve nasıl elde edildiğinin bir anlatımı. Bu normalde bir ölçütün bir kar ölçütü ile veya UFRS’de tanımlı başka bir ölçüt arasındaki mutabakat ile elde edilebilir ve Ölçütü açıklamanın maksat ve hedefi, eğer uygulanabilir ise, ölçütün diğer işletmeler tarafından kullanılan (benzer açıklamalar yapılmış) ölçütler ile tutarlı olmayabileceğine dair bir beyanat. DEĞER A.Ş. 178 UMS1(10)(b),(10A) Ek B: Ana finansal tabloların alternatif sunumu Konsolide kar veya zarar tablosu veya diğer kapsamlı gelir tablosu– Giderleri niteliklerine göre gösteren tek tablo UMS1(51)(c),(e) UMS1(113) Not UMS1(82)(a) Sürdürülen faaliyetler Hasılat Finansman geliri Diğer gelir Diğer kazanç/(kayıplar) – net Stoklardaki değişim UMS1(82)(b) UMS1(82)(c) Giderler Ham maddeler Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin giderler Reklam Nakliye Amortisman ve itfa Faaliyet kiralaması Şerefiyede değer düşüklüğü Yangın nedeni ile silinen varlıklar Diğer Finansman giderleri Özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilen iştirak ve iş ortaklıklarındaki net kar üzerindeki paylar 197,650 1,871 11,090 5,205 6,681 141,440 1,154 11,784 (1,251) 5,255 (62,221) (56,594) (14,265) (8,584) (10,985) (1,215) (2,410) (1,210) (4,940) (7,335) (39,499) (47,075) (6,662) (6,236) (8,880) (1,010) (3,793) (6,194) 340 355 53,078 39,388 (16,714) (11,510) 36,364 27,878 664 399 37,028 28,277 9(c) 234 (830) 9(c) 9(c) 83 20 1,642 15 9(c) 15 (617) 170 185 58 9(c) 9(c) 190 (101) (248) 9(c) 9(c) 7,243 300 5,840 100 9(c) 9(c) 119 (2,298) 5,343 (910) (1,509) 4,343 42,371 32,620 3 5(d) 5(a) 5(b) 8(a),8(c) 8(c) 5(d) 16(e) Gelir vergisi öncesi kar UMS1(82)(d) UMS12(77) Gelir vergisi gideri 6 Sürdürülen faaliyetlerden kar UFRS5(33)(a) Durdurulan faaliyetlerden kar (Ana ortaklığa ait) UMS1(82)(ea) UMS1(81A)(a) UMS1(82A)(b) UMS1(82A),(7)(d) UMS39(55)(b) UMS1(82A),(7)(e) UMS39(95)(a) UMS1(82A) UMS1(82A),(7)(c) UMS21(32) UFRS5(38) UMS1(82A),(7)(c) UMS39(100) UMS1(91) UMS1(82A)(a) UMS1(82A),(7)(a) UMS1(82A) UMS1(82A),(7)(b) UMS19(120)(c) Diğer kapsamlı gelir Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacaklar Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değer değişimleri Nakit akış riskinden korunma gerçeğe uygun değer değişimleri İştirak ve iş ortaklıklarındaki diğer kapsamlı gelirlerdeki payları Yurt dışındaki işletmeye ilişkin yabancı para çevrim farkları Durdurulan faaliyetlere ilişkin yabancı para çevrim farkları Net yatırım riskinden korunma Bu kalemlere ilişkin gelir vergisi Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacaklar Arazi ve binaların yeniden değerleme artışları İştirak ve iş ortaklıklarındaki diğer kapsamlı gelirlerdeki payları İş ilişkisi sonrası tanımlanmış fayda planları yeniden ölçümleri UMS1(81A)(b) UMS1(81A)(c) Döneme ilişkin toplam kapsamlı gelirler PwC 15 Dönem karı Bu kalemlere ilişkin gelir vergisi Döneme ilişkin diğer kapsamlı gelirler, vergi düşülmüş UMS1(91) 2014 Yeniden 2015 düzenlenmiş * ‘000 TL ‘000 TL DEĞER A.Ş. 179 Ek B: Temel tabloların alternatif sunumu UMS1(10)(b),(10A) Konsolide kar veya zarar tablosu veya diğer kapsamlı gelir tablosu– Giderleri niteliklerine göre gösteren tek tablo UMS1(51)(c),(e) UMS1(113) Not Dönem karı dağılımı: DEĞER A.Ş.’nin ana ortaklık payları Kontrol gücü olmayan paylar UMS1(81B)(a) 2014 Yeniden 2015 düzenlenmiş * ‘000 TL ‘000 TL 34,023 3,005 25,958 2,319 37,028 28,277 Toplam kapsamlı gelirin dağılımı: UMS1(81B)(b) DEĞER A.Ş.’nin ana ortaklık payları 39,465 30,044 2,906 2,576 42,371 32,620 Sürdürülen faaliyetler 38,631 29,587 Durdurulan faaliyetler 834 457 39,465 30,044 Kontrol gücü olmayan paylar DEĞER A.Ş. ana ortaklık paylarına ait toplam kapsamlı gelirin dağılımı: UFRS5(33)(d) Sürdürülen faaliyetlerden pay başına kazanç: UMS33(66) UMS33(66) * Pay başına esas kazanç 22 54.9 43.2 Seyreltilmiş pay başına kazanç 22 54.0 43.0 Pay başına esas karın dağılımı: Pay başına esas kazanç 22 56.0 43.9 Seyreltilmiş pay başına kazanç 22 55.1 43.7 Hatanın sonucu olarak yapılan yeniden düzenlemeyle ilgili ayrıntılar için not 11(b)’ye bakınız. Yukarıdaki konsolide kar veya zarar tablosu ile diğer kapsamlı gelir tablosu ekteki dipnotlar ile birlikte okunmalıdır. PwC DEĞER A.Ş. 180 Ek B: Temel tabloların alternatif sunumu UMS1(10)(d) UMS7(1),(10) Konsolide nakit akış tablosu – doğrudan yöntem UMS1(113) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 198,202 (142,269) 55,933 164,693 (121,272) 43,421 (135) (1,235) 600 300 (750) 7,490 (6,617) (16,444) 39,377 7,484 (4,044) (12,264) 33,362 (2,600) (25,387) (1,900) (4,447) (1,210) (880) (1,180) 3,110 4,585 1,375 469 110 3,350 1,516 (23,089) (17,602) (2,029) (720) (730) 639 820 626 120 4,400 1,154 (13,322) 9(a) 12,413 - 9(a) 10(c) 9(a) 1,500 45,903 (1,350) (1,217) (245) (15,334) (805) (1,500) (22,271) (3,017) 14,077 25,796 (299) (24,835) (10,470) (1,828) (11,636) 30,363 22,593 (248) 52,710 8,404 13,973 216 22,593 Not UMS7(10),(18)(a) UMS7(14)(a) UMS7(14)(c),(d) UMS7(14)(g) UMS7(14)(g) UMS7(14)(b) UMS7(16) UMS7(14)(b) UMS7(31)-(33) UMS7(14)(f),(35),( 36) İşletme faaliyetlerinden nakit akışları Müşterilerden tahsilatlar (mal ve hizmet vergisi dahil) Tedarikçi ve çalışanlara yapılan ödemeler (mal ve hizmet vergisi dahil) Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zararda takip edilen finansal varlıklar için yapılan ödemeler Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zararda takip edilen finansal varlıkların elden çıkarılması ile elde edilen nakit girişleri Yangına ilişkin sigortadan alınan Bağlı ortaklık edinimine ilişkin işlem maliyetleri Diğer gelirler Ödenen faiz Ödenen gelir vergileri 4(b) 14 İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan net nakit girişleri UMS7(10),(21) UMS7(39) UMS7(16)(a) UMS7(16)(c) UMS7(16)(c) UMS7(16)(a) UMS7(16)(e) UMS7(39) UMS7(16)(b) UMS7(16)(d) UMS7(16)(f) UMS7(38) UMS7(31),(33) UMS7(31),(33) UMS7(10),(21) UMS7(17)(a) UMS7(17)(c) UMS7(17)(b) UMS7(17)(b) UMS7(17)(d) UMS7(17)(e) UMS7(31),(34) UMS7(31),(34) UMS7(28) UMS7(43) UFRS5(33)(c) PwC Yatırım faaliyetlerinden nakit akışları Bağlı ortaklık edinimi için yapılan ödeme, edinilen nakit ile net Maddi duran varlıklar için yapılan ödemeler Yatırım amaçlı gayrimenkul için yapılan ödemeler Satılmaya hazır finansal varlıklar için yapılan ödemeler Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar için yapılan ödemeler Yazılım geliştirme maliyetleri için yapılan ödemeler İlişkili taraflara verilen krediler Mühendislik bölümünün satışından elde edilen nakit girişi Maddi duran varlık satışından elde edilen nakit girişi Satılmaya hazır finansal varlıklar satışından elde edilen nakit girişleri İlişkili tarafların kredi geri ödemelerinden elde edilen nakit girişi İştirakler ve iş ortaklıklarından temettülerden elde edilen nakit girişi Temettülerden elde edilen nakit girişi Faizden elde edilen nakit girişi Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan net nakit (çıkışları) Finansman faaliyetlerinden nakit akışları Pay ya da diğer özkaynak araçları ihraç etmek dolayısı ile elde edilen nakit girişleri Çağırılan paylara veya çağrılan ödenmemiş paylara ilişkin elde edilen nakit girişleri Finansal borçlanmalardan elde edilen nakit girişi Geri alınan paylar için yapılan ödemeler DEĞER A.Ş. Çalışan Pay Vakfı tarafından alınan paylara ilişkin ödemeler Pay ihracı ve geri alım işlem maliyetleri Finansal borçların geri ödemesi Finansal kiralama ödemeleri Kontrol gücü olmayan paylarla yapılan işlemler Şirketin ortaklarına ödenen temettüler Bağlı ortakların kontrol gücü olmayan paylarına yapılan temettü ödemeleri Finansman faaliyetlerinden net nakit akışı (çıkışları) Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış (azalışlar) Yıl başındaki nakit ve nakit benzerleri Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki kur değişim etkileri Yıl sonundaki nakit ve nakit benzerleri 14 8(a) 8(b) 15 16(e) 9(a) 10(c) 10(c) 16(c) 13(b) 16(b) 7(e) Gayri nakdi finansman ve yatırım faaliyetleri Durdurulan operasyonların nakit akımları 10(b) 15 Yukarıdaki konsolide nakit akış tablosu ile diğer kapsamlı gelir tablosu ekteki dipnotlar ile birlikte okunmalıdır. DEĞER A.Ş. 181 Ek C: DEĞER A.Ş.’nin finansal tablolarında gösterilmemiş olan alanlar Biyolojik varlıklar UMS1(10)(b),(10A) Konsolide kar veya zarar tablosu (özet) Not Hasılat Biyolojik varlıkların gerçeğe uygun değer değişimi Besicilik ve palmiye yağı satışlarının maliyeti UMS41(40) UMS1(10)(a) 3 8(b) Not Duran varlıklar UMS1(54)(a) UMS1(54)(f) Maddi duran varlıklar Biyolojik varlıklar UMS1(60) Dönen varlıklar UMS1(54)(f) Biyolojik varlıklar UMS18(35)(b)(i) UMS18(35)(b)(i) UMS18(35)(b)(i) PwC 31 Aralık 2014 31 Aralık Yeniden 2015 düzenlenmiş * ‘000 TL ‘000 TL 1 Ocak 2014 Yeniden düzenlenmiş * ‘000 TL 8(a) 8(b) X 4,300 X 5,760 X 3,500 8(b) 19,188 12,437 18,920 2 Bölüm bilgisi (a) Bölümlerin ve ana faaliyetlerin açıklaması Grup öncelikle et işleyicilerine satmak üzere koyun yetiştiriciliği işi yapmaktadır. Grup ayrıca palmiye yağı satmak üzere palmiye yağı tarlalarını büyütmek ve yönetmek işi yapmaktadır. Grup, yün gibi çeşitli tarımsal ürünlerden yan gelir elde etmektedir. Grup’un genel müdür, mali isler yöneticisi ve kurumsal planlama müdüründen oluşan stratejik yönlendirme komitesi her koyun çiftliği ve palmiye yağı tarlaları için ayrı raporlar almaktadır. Fakat çiftlikler ve tarlalar iki ayrı operasyon bölümü olarak belirlense de aynı ekonomik özelliklere sahiptirler. 3 UFRS8(23)(a) 27,548 18,028 (24,348) Muhasebe politikalarındaki değişiklikler üzerine yeniden sınıflandırmalar hakkında detaylar için not 26’ya bakınız. * UFRS8(22)(a),(b),(aa) 26,240 22,500 (23,180) Konsolide finansal durum tablosu (özet) UMS1(60) UMS1(138)(b) UMS41(46)(a) 2014 Yeniden 2015 düzenlenmiş * ‘000 TL ‘000 TL Hasılat Grup faaliyet bölümleri bazında aşağıdaki hasılat tiplerini elde eder: Koyun Besi satışı (not 8(b)) Yün satışı Palmiye yağı satışı (not 8(b)) Toplam hasılat 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 9.225 2.500 14.515 26.240 12.096 2.350 13.102 27.548 DEĞER A.Ş. 182 Ek C: DEĞER A.Ş.’nin finansal tablolarında örneklenmemiş alanlar 8 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (a) Maddi duran varlıklar Olgun palmiye ağaçları ‘000 TL Olgunlaşmamış palmiye ağaçları ‘000 TL Boş tutulan arazi ‘000 TL Boş tutulan binalar ‘000 TL Diğer kurumsal varlıklar ‘000 TL Toplam ‘000 TL Maliyet veya gerçeğe uygun değer Birikmiş amortisman 8,200 - 2,000 - X X X X X X X X Net defter değeri 8,200 2,000 X X X X 8,200 2,000 X X X X X X X X 3,000 (2,000) 2,503 (3,000) - X X X X 9,200 1,503 X X X X 11,200 (2,000) 1,503 - X X X X X X X X 9,200 1,503 X X X X 9,200 2,700 (2,400) 1,503 4,309 (2,700) - X X X X X X X X X X X X - - X X X X 9,500 3,112 X X X X 13,900 3,112 X X X X (4,400) - X X X X 9,500 3,112 X X X x Uzun vadeli 1 Ocak 2014 (Yeniden düzenlenmiş, aşağıda (iv)’e bakınız) UMS16(73)(d) UMS16(73)(d) 31 Aralık 2014 UMS16(73)(e) Açılış net defter değeri UMS16(73)(e)(i),(74)(b) İlaveler Transferler Amortisman gideri UMS16(73)(e)(ix) UMS16(73)(e)(vii) UMS16(73)(e) UMS16(74)(b) Kapanış net defter değeri UMS16(73)(d) 31 Aralık 2014 (Yeniden düzenlenmiş, aşağıda (vi)’ya bakınız) Maliyet veya gerçeğe uygun değer Birikmiş amortisman UMS1(77) Net defter değeri UMS16(73)(d) UMS16(73)(e) UMS16(73)(e)(i),(74)(b) UMS16(73)(e)(ix) UMS16(73)(e)(vii) UMS16(73)(e)(v) UMS36(126)(a),(b) UMS16(73)(e) UMS16(73)(d) UMS16(73)(d) UMS1(77) UMS16(74)(b) UMS1(117) UMS16(73)(a) UMS16(50),(73)(b) UMS16(73)(c) UMS8(28) PwC 31 Aralık 2015 Açılış net defter değeri İlaveler Transferler Amortisman gideri Değer düşüklüğü zararı Kapanış net defter değeri 31 Aralık 2015 Maliyet veya gerçeğe uygun değer Birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü Net defter değeri (v) Arazi ve binalar ve palmiye ağaçlarının muhasebeleştirilmesi Arsa ve binalar periyodik olarak, ama en azından üç yılda bir, bağımsız değerleme uzmanlarınca yapılan değerlemelere dayanan gerçeğe uygun değerden binaların müteakip amortismanı düşülmek suretiyle muhasebeleştirilirler. Bir yeniden değerleme fazlası özkaynaklar altında diğer fonlara alacaklandırılır (not 9(b)). Diğer tüm maddi duran varlıklar palmiye ağaçları da dahil tarihi maliyetinden amortisman düşülmek suretiyle muhasebeleştirilirler. Amortisman, faydalı ömürleri veya aşağıdaki özel maliyetler ve bazı kiralanan tesis ve ekipmanların kısa kira dönemleri üzerinden kalıntı değerlerinden netleştirilerek, maliyet veya yeniden değerlenmiş tutarlarını dağıtmak üzere doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak hesaplanır: 25-40 yıl Binalar 25 yıl Palmiye ağaçları 3-10 yıl Kurumsal varlıklar Palmiye ağaçları ürün ticari olarak hasat edilinceye kadar olgunlaşmamış olarak sınıflandırılır. Bu noktada yeniden sınıflandırılırlar ve amortismana tabi tutulurlar. Olgunlaşmamış palmiye ağaçları birikmiş maliyet değerinden ölçülürler. (vi) Muhasebe politikasındaki değişiklik Palmiye ağaçlarının muhasebe politikalarındaki değişiklik hakkındaki bilgi için lütfen not 26’ya bakınız. DEĞER A.Ş. 183 Ek C: DEĞER A.Ş.’nin finansal tablolarında örneklenmemiş alanlar (b) UMS41(41) Biyolojik varlıklar 2 (i) Grup bazında biyolojik varlıklar analizi Biyolojik varlıklar koyunlar ve palmiye ağaçlarında yetişen yağ palmiyesi taze meyve salkımlarından (TMS) oluşmaktadır. 2015 Yağ palmiyesi Koyun TMS ‘000 TL ‘000 TL UFRS13(93)(e) UMS41(50)(c) 1 Ocak açılış bakiyesi Alımlar neticesindeki artışlar Besi kayıpları Biyolojik transformasyondan ötürü gerçeğe uygun değerdeki değişim Fiyat değişikliklerine istinaden gerçeğe uygun değerdeki değişiklik Hasat edilmiş TMS’lerin stoklara transferi Kesim amacıyla satılan kuzulardaki azalış UMS41(50) 31 Aralık kapanış bakiyesi UMS41(50) UMS41(50)(b) UMS41(50)(a) UMS41(50)(a),(51) UMS41(50)(a),(51) UMS41(50)(d) Dönen varlıklar: - Kesim için tutulan koyunlar - Ağaçlardaki yağ palmiyesi TMSleri Duran varlıklar: - damızlık– ergin - damızlık – toy Toplam duran UMS41(46)(b) Toplam ‘000 TL 2014 Yeniden düzenlenmiş Yağ palmiyesi Koyun TMS Toplam ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL 11,450 5,971 (480) 6,747 - 18,197 5,971 (480) 18,781 2,097 (350) 3,639 - 22,420 2,097 (350) 3,444 18,006 21,450 1,430 15,500 16,930 1,180 (9,065) 350 (14,115) - 12,500 10,988 23,488 11,450 6,747 18,197 8,200 8,200 10,988 10,988 8,200 10,988 19,188 5,690 5,690 6,747 6,747 5,690 6,747 12,437 3,950 350 4,300 - 3,950 350 4,300 5,190 570 5,760 - 5,190 570 5,760 - 1,530 1,088 (14,115) (9,065) (11,596) 360 1,448 (12,752) (12,752) - (11,596) - 31 Aralık 2015’de Grup’un 6.500 adet koyunu bulunmaktaydı (2014: 5.397 koyun) ve 3.123 koyun yıl içerisinde satıldı (2014: 4.098). 31 Aralık 2015 ‘de 2.600.000 hektar palmiye tarlaları vardı (2014: 2.170.000 hektar). Yıl içerisinde Grup 550,000 hektarlık palmiye tarlasını satmıştır (2014: 545,000 hektar). UMS1(117) UMS41(43) UMS41R(7),(13) UMS16R(8) UMS41(26) UMS8(28) PwC (ii) Biyolojik varlıkların muhasebeleştirilmesi Biyolojik varlıklar gerçeğe uygun değerlerinden satış için gereken maliyetler düşülmek suretiyle ölçülürler, gerçeğe uygun değerin belirlenmesinde aşağıda (iii)’e bakınız. Satış maliyetleri açık artırım ücretleri, satıcı ve brokerlere ödenen komisyonlar ve piyasaya yapılan tahmini nakliye giderleri gibi ek maliyetleri içerir fakat finansman giderleri ve gelir vergilerini hariç tutar. Kesim için tutulan koyunlar kesime hazır hale gelinceye kadar toy olarak sınıflandırılırlar. Besiler bir sene içerisinde satılacaklar ise dönen varlık olarak sınıflandırılırlar. Palmiye ağaçları taşıyıcı bitkilerdir ve dolayısı ile maddi duran varlık olarak sunulmalı ve muhasebeleştirilmelidir, not 8(a)’ya bakınız. Fakat hasat edilinceye kadar ağaçlarda büyüyen TMSler biyolojik varlık olarak muhasebeleştirilirler. Hasat edilen TMSler hasat edildikleri tarihte gerçeğe uygun değerden satış için katlanılan maliyetler düşülmek suretiyle stoklara transfer edilirler. Besilerin ve ağaçlardaki TMS’lerin gerçeğe uygun değerlerindeki değişiklikler kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilirler. Çiftçilik maliyetleri örneğin; besleme, işçilik maliyetleri, mera bakımı, veterinerlik hizmetleri ve kesim oluştuğunda gider kaydedilir. Kuzunun alım maliyeti ile birlikte nakil ücretleri biyolojik varlığın bir parçası olarak aktifleştirilirler. Muhasebe politikasındaki değişiklik Grup taşıyıcı bitkilerin muhasebeleştirilmesi ile ilgili muhasebe standartlarına getirilen değişiklikleri 1 Ocak 2014’den önce uygulamayı seçmiştir, detay bilgi için not 26’ya bakınız. DEĞER A.Ş. 184 Ek C: DEĞER A.Ş.’nin finansal tablolarında örneklenmemiş alanlar (b) UMS1(117) UFRS13(93)(d) UFRS13(93)(d) UMS1(122),(125) UFRS13(93)(d) Biyolojik varlıklar (iii) Biyolojik varlıkların gerçeğe uygun değerden ölçümü Koyun, gerektiğinde değişiklikleri de yansıtmak amacı ile düzeltmelerini de içererek açık arttırmadaki benzer yaş, cins ve genetik değere sahip besilerin piyasa fiyatlarını esas alarak gerçeğe uygun değerden satış için gerekli masraflar düşülerek ölçülür. Piyasa fiyatları yerel pazardan haftalık açık arttırmalar ki değerleme amacıyla başlıca pazar olarak kabul edilir, yolu ile sağlanır. Büyüyen palmiye ağaçlarının gerçeğe uygun değeri, tahmini palmiye yağı tarla büyüklüğü, ham palmiye yağı ve palmiye kernel yağı için piyasa fiyatı ve izinlerden sonra hasat masrafları, işletmenin sahibi olduğu arazi ve palmiye ağaçları için katkı varlık ücretleri ve meyve salkımlarının olgunlaşması için henüz katlanılacak diğer maliyetleri temel alan indirgenmiş nakit akımları modeli kullanılarak belirlenir. Önemli tahminler ve varsayımlar Koyun ve palmiye yağı TMSlerinin gerçeğe uygun değerini ölçerken çeşitli yönetim tahminleri ve kararları gerekmektedir: Koyun Koyunun gerçeğe uygun değerini belirlerken kullanılan tahminler ve kararlar piyasa fiyatı, hayvanların ortalama ağırlığı ve kalitesi ve ölüm oranlarına bağlıdır. Koyun farklı oranlarda büyür ve kalite ile hayvanların ağırlığında ulaşılan fiyatları etkileyen önemli bir dağılım olabilir. Henüz pazarlanabilir ağırlıkta olmayan kesim koyun besisi için, bir ortalama ağırlık varsayılır. Palmiye ağaçları üzerindeki yağ palmiyesi TMSleri Palmiye ağaçlarının üzerinde büyüyen TMSlerin gerçeğe uygun değerini belirlemedeki tahminler ve kararlar bilanço tarihindeki TMSlerin hacim ve olgunluk aşamalarını, palmiye yağı randımanını, uzun vadeli ham palmiye yağı fiyatını, uzun vadeli palmiye kernel fiyatını ve indirim oranlarını içerir. Gözlemlenemeyen girdiler ve onların gerçeğe uygun değerleri ile olan ilişkileri hakkındaki önemli varsayımlar için aşağıya bakınız. Gerçeğe uygun değer hiyerarşisi Bu not finansal tablolarda gerçeğe uygun değerinden ölçülen ve sunulan biyolojik varlıkların gerçeğe uygun değerini belirlemede kullanılan kararları ve tahminleri açıklar. Gerçeğe uygun değerinin belirlenmesinde kullanılan girdilerin güvenilirliği hakkında bir gösterge sağlamak için, muhasebe standartlarında tarif edildiği üzere Grup finansal olmayan varlık ve yükümlülüklerini üç Grupta sınıflandırır. Her düzeyin açıklaması not 7(h)’de verilmiştir. Düzey 1 ‘000 TL Düzey 2 ‘000 TL Düzey 3 ‘000 TL Toplam ‘000 TL - 3,950 - 3,950 Toy – damızlık - - 350 Kesim için tutulan - 350 8,200 - 8,200 - - 10,988 10,988 - 12,500 10,988 23,488 Düzey 1 ‘000 TL Düzey 2 ‘000 TL Düzey 3 ‘000 TL Toplam ‘000 TL - 5,190 - 5,190 - 570 5,690 - 570 - 5,690 UFRS13(93)(a),(b) 31 Aralık 2015 Not Koyun Ergin – damızlık Ağaçlardaki palmiye yağı TMSleri Toplam biyolojik varlıklar UFRS13(93)(a),(b) 31 Aralık 2014 Not Koyun Ergin – damızlık Toy – damızlık Kesim için tutulan Ağaçlardaki palmiye yağı TMSleri - - 6,747 6,747 Toplam biyolojik varlıklar - 11,450 6,747 18,197 Yıl içerisinde seviyeler arası herhangi bir transfer olmamıştır. PwC DEĞER A.Ş. 185 Ek C: DEĞER A.Ş.’nin finansal tablolarında örneklenmemiş alanlar (b) UFRS13(93)(e) UFRS13(93)(e)(i) UFRS13(93)(f) UFRS13(93)(d),(99) UFRS13(91)(a),(93)(d), (h)(i) Biyolojik varlıklar Yerel pazarlarda satılan besilerin kalitesi Grup’un beslediği ve kesim besilerine yaklaştığı kabul edilmektedir. Gerçeğe uygun değer hiyerarşisinde koyun o halde, yerel piyasalardan alınmış olan fiyatlar üzerinde önemli düzeltmeler yapılması gerekemediği için, Seviye 2 olarak sınıflandırılmıştır. Ağaçlar üzerinde büyüyen TMSler için, düzey 3’deki varlıkların gerçeğe uygun değerindeki hareketler, aşağıdaki tabloda (i)’de görülebilir. Palmiye meyvesi salkımları ile ilgili muhasebeleştirilmiş kazanç veya (kayıplar) aşağıdaki gibidir: 2014 Yeniden 2015 düzenlenmiş ‘000 TL ‘000 TL 'Biyolojik varlıkların gerçeğe uygun değerindeki değişim' başlığı altında kâr veya zararda muhasebeleştirilen dönem için toplam kazanç Raporlama dönemi sonunda elde edilmiş olan palmiye meyve salkımı ile ilgili gerçekleşmemiş kazanç veya kayıplardaki değişikliğin dönem için kar veya zararda muhasebeleştirilmesi İskonto oranı PwC 15,860 9,300 5,900 Değerleme girdileri ve gerçeğe uygun değerle olan ilişkileri Ağaçlar üzerindeki palmiye meyvesi salkımlarının gerçeğe uygun değer ölçümlerinde kullanılmış olan önemli gözlemlenemeyen girdiler ile ilgili niceliksel bilgiler aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Gerçeğe uygun değerler indirgenmiş nakit akımlarını esas alarak belirlenir. Gerçeğe uygun değer 31 Ara 31 Ara Girdi aralığı (olasılık- Gözlemlenemeyen 2015 2014 Gözlemleneme ağırlıklı ortalama) girdilerin gerçeğe uygun ‘000 TL ‘000 TL Açıklama 2015 2014 değer ile olan ilişkisi yen girdiler* 10.988 6.747 Palmiye yağı Ağaçlar 20-30 (24) 20-30 (25) Palmiye yağı verimi ne kadar üzerindeki verimi – hektar yıllık YILLIK yüksekse, gerçeğe uygun yağ palmiyesi başına ton değer o kadar yüksektir TMSleri Ham Palmiye 800 -1.100 750-1.070 Piyasa fiyatı ne kadar Yağı fiyatı ABD Doları ABD yüksekse, gerçeğe uygun (900 ABD Doları değer o kadar yüksektir Doları) ton (900 ABD başına Doları) ton başına Palmiye Kernel Yağı fiyatı UFRS13(93)(g) 18,356 1,000 – 1.200 ABD Doları (1.050 ABD Doları) ton başına %9-%11 (%10,5) 900 – 1.150 ABD Doları (1.030 ABD Doları) ton başına %9-11 İskonto oranı ne kadar (%10,5) yüksekse, gerçeğe uygun değer o kadar düşüktür Değerleme işlemleri Grup’un finans bölümü, seviye 3 gerçeğe uygun değerlerini de ihtiva eden finansal raporlama amaçlı Grup’un biyolojik varlıklarının değerlemesini gerçekleştiren bir ekibi içermektedir. Bu ekip doğrudan mali işler genel müdür yardımcısına ve denetim komitesine raporlar. Değerleme süreçlerinin ve sonuçlarının değerlendirilmesi mali işler genel müdür yardımcısı, denetim komitesi ve değerleme ekibi arasında her altı ayda bir, Grup’un yarı yıllık raporlama gerekliliklerine uygun olarak yapılır. Grup tarafından kullanılan seviye 3 temel girdileri aşağıdaki şekilde elde edilir ve değerlendirilir: Palmiye yağı verimi ekim yaşına, tarihi verim verilerine, şiddetli hava olayları, bitki zararları ve yeni alanlar gibi iklim kaynaklı değişimlere bağlı olarak belirlenir. Ham palmiye yağı ve kernel yağı fiyatları ilgili bölge için kote fiyatlardır. İskonto oranları, cari piyasa tahminlerini ve varlığa özgü riski yansıtan vergi öncesi bir oran hesaplamak için sermaye varlıkları fiyatlama yöntemi kullanılarak belirlenir. Gerçeğe uygun değer seviye 2 ve 3’deki değişiklikler her raporlama dönemi sonunda, mali işler genel müdür DEĞER A.Ş. 186 Ek C: DEĞER A.Ş.’nin finansal tablolarında örneklenmemiş alanlar yardımcısı, denetim komitesi ve değerleme ekibinin arasındaki yarı yıllık değerlendirmesinde analiz edilir. Değerlendirmenin bir parçası olarak ekip gerçeğe uygun değer hareketlerinin nedenlerine dair bir rapor sunar. Nakit çıkışları işletmenin sahip olduğu arazi ve palmiye ağaçları için kavramsal nakit akımlarını da içerir (katkı varlık ücretleri). Bunlar, benzer büyüklük ve olgunluktaki meyve bahçelerinin ödenebilir piyasa kiralarını esas almaktadır. PwC DEĞER A.Ş. 187 Ek C: DEĞER A.Ş.’nin finansal tablolarında örneklenmemiş alanlar 12 Finansal risk yönetimi (özet) (a) UMS41(49)(c) Biyolojik varlıklar için finansal risk yönetim stratejileri Grup, çevresel ve iklim değişiklikleri, emtia fiyatları ve finansman risklerine maruz kalmaktadır. Grup’un çiftliklerinin coğrafi dağılımı, kuraklık, seller ve salgınlar gibi olumsuz iklim koşullarına karşı yüksek dereceli bir tedbir imkanı vermektedir. Çevresel ve diğer kanunlara uymak üzere Grup’un yürürlükte olan güçlü çevresel politikaları ve prosedürleri bulunmaktadır. Grup koyun fiyatlarında ve satış hacmindeki dalgalanmalardan ötürü risklere maruzdur. Mümkün olduğunda, Grup et işleme şirketlerinin satış hacimlerini karşılayabilmesini garanti altına almak üzere koyun için tedarik sözleşmelerine girer. Grup’un başlıca müşterilerine palmiye yağı tedariki için girdiği uzun vadeli sözleşmeleri vardır. Koyun yetiştiriciliği işinin mevsimsellik niteliği senenin ikinci yarısında yüksek nakit düzeylerini gerektirir. Grup çalışma sermayesi gerekliliklerini aktif bir şekilde yönetmektedir ve nakit akış ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli kredi imkanlarını garantilemiştir. 18 Taahütler UMS41(49)(b) Grup 31 Aralık 2015’de 1,250.000 TL’ye (2014: yoktur) 250 damızlık koyun almak üzere bir sözleşme yapmıştır. UMS1(117) 25 Önemli muhasebe politikalarının özeti (özet) UMS1(112)(a),(117) (a) UMS1(117)(a) UMS8(28) Sunuma ilişkin esaslar (ii) Tarihi maliyet uzlaşısı Aşağıdakiler dışında finansal tablolar tarihi maliyeti esas alarak hazırlanır: Satılmaya hazır finansal varlıklar, finansal varlıklar ve yükümlülükler (türev araçlar dahil), maddi duran varlık ve yatırım amaçlı gayrimenkullerin belirli sınıfları – gerçeğe uygun değerden ölçülmüş Satış amaçlı elde tutulan varlıklar–elden çıkarılma maliyetleri düşülmek suretiyle gerçeğe uygun değerden ölçülmüş Bazı biyolojik varlıklar – satış için gereken maliyetler indirilmek suretiyle gerçeğe uygun değerden ölçülmüş ve Tanımlanmış fayda emeklilik planları– gerçeğe uygun değerden ölçülen plan varlıkları. (iii) Grup tarafından benimsenmiş yeni ve değiştirilmiş standartlar Grup taşıyıcı bitkiler ile ilgili olan UMS 16 ve UMS 41’deki değişiklikleri uygulamayı seçmiştir. Muhasebe politikalarında meydana gelen değişiklikler ve finansal tablolarda geçmişe dönük olarak yapılan düzeltmeler not 26’da açıklanmıştır. 26 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler 1 Yukarıda not 25(a)’da açıklandığı üzere, Grup bu sene, taşıyıcı bitkiler ile ilgili UMS 16 ve UMS 41’e getirilen değişiklikleri kabul etmiştir. Bu değişiklikler, muhasebe politikalarındaki değişikliklere ve finansal tablolarda muhasebeleştirilen tutarlara yapılan düzeltmeler ile sonuçlanmıştır. (a) UMS8(28)(a),(c) UMS8(28)(b) UMS16R(80C) UMS8(28)(b),(d) PwC Taşıyıcı bitkiler Haziran 2014’de, UMSK, UMS 16 Maddi Duran Varlıklar ve UMS 41 Tarımsal Faaliyetler standartlarına taşıyıcı bitkileri biyolojik varlıklardan ayırmak üzere değişiklikler getirmiştir. Taşıyıcı bitkiler kendi üretken yaşamları dahilinde ve makineye benzer bir öğe olarak görülerek yalnızca ürün yetiştirmek üzere kullanılırlar. Bu nedenler, şimdi UMS 16 kapsamında muhasebeleştirileceklerdir. Fakat taşıyıcı bitkiler üzerinde büyüyen tarımsal ürünler UMS 41 kapsamında kalmaya devam edecekler ve satış için gerekli maliyetler düşülen gerçeğe uygun değerinden ölçülmeye devam edeceklerdir. Grup’un palmiye ağaçları UMS 41’deki yeni tanıma istinaden taşıyıcı bitki kapsamına girmektedir. UMS 8’in gerektirdiği gibi, muhasebe politikasındaki değişiklik geriye dönük olarak uygulanmıştır. Sonuç olarak, ağaçlar 1 Ocak 2014 ‘den geçerli olmak üzere maddi duran varlık olarak sınıflandırılmışlardır ve karşılaştırmalı veriler buna göre yeniden düzenlenmişlerdir. Ağaçlar şimdi itfa edilmiş maliyetinden ve 25 yıl olarak tahmin edilen yararlı ömrü üzerinden amorti edilmek suretiyle ölçülürler. Geçiş kuralları çerçevesinde, 1 Ocak 2014 itibarıyla ağaçların gerçeğe uygun değeri (10.200.000 TL) ileriye dönük maliyetleri olarak kabul edilmiştir. Gerçeğe uygun değer ve önceki defter değeri arasındaki 200.000 TL fark satış giderleri düşülmüş gerçeğe uygun değer; 10.000.000 TL geçişte geçmiş yıl karlarında muhasebeleştirilmiştir. DEĞER A.Ş. 188 Ek C: DEĞER A.Ş.’nin finansal tablolarında örneklenmemiş alanlar (a) UMS8(28)(f),(g) UMS16R(80B),IASR41(63) UMS8(28)(f)(i),(g) Taşıyıcı bitkiler (i) Finansal tablolara etkisi İşletmenin muhasebe politikalarındaki değişikliğin bir sonucu olarak, geçmiş yıl finansal tabloları yeniden düzenlenmiştir. Aşağıdaki tablolar her bir satır kalemi için muhasebeleştirilmiş düzeltmeleri göstermektedir. Değişikliklerden etkilenmemiş satır kalemleri dahil edilmemiştir. Sonuç olarak, açıklanmış alt toplamlar ve toplamlar sağlanan rakamlardan tekrar hesaplanamaz. Geçiş kuralları çerçevesinde izin verilen cari dönem etkileri açıklanmamıştır. Geçmiş yıl yeniden düzenlemeleri 2014 2014 (Önceden Artış/ (Yeniden açıklanan) (Azalış) düzenlenen) ‘000 TL ‘000 TL ‘000 TL Kar veya zarar tablosu (özet) Biyolojik varlıkların gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler 19,028 (1,000) 18,028 Amortisman X (2,000) X Vergi öncesi kar X (3,000) X Gelir vergisi gideri X X X Dönem karı X X X DEĞER A.Ş. ana ortaklığı X X X Kontrol gücü olmayan paylar X X X X X X Hisse başına esas kazanç X X X Seyreltilmiş hisse başına kazanç X X X Kar dağılımı: UMS8(28)(f)(ii) Geçmiş yıl yeniden düzenlemeleri UMS8(28)(f)(i),(g) Finansal durum tablosu (özet) Biyolojik varlıklar PwC 31 Aralık 2014 (Önceden açıklanan) ‘000 TL Artış/ (Azalış) ‘000 TL 31 Aralık 2014 (Yeniden düzenlenmiş) ‘000 TL 1 Ocak 2014 (Önceden açıklanan) ‘000 TL Artış/ (Azalış) ‘000 TL 1 Ocak 2014 (Yeniden düzenlenmiş) ‘000 TL 31,700 (13,503) 18,197 32,420 (10,000) 22,420 Maddi duran varlıklar X 10,703 X X 10,200 X Toplam varlıklar X (3,200) X X 200 X Ertelenmiş vergi yükümlülükleri X X X X - X Toplam yükümlülükler X X X X - X Net varlıklar X X X X - X Geçmiş yıl karları X (3,200) X X 200 X Toplam özkaynaklar X (3,200) X X 200 X DEĞER A.Ş. 189 Ek C: DEĞER A.Ş. Finansal Tablolarında Gösterilmeyen Alanlar Biyolojik varlıklar Muhasebe politikasındaki değişiklik Bu Ek’in içerisinde, biz Grup’un taşıyıcı bitkiler ile ilgili standart değişikliklerini uyguladığını varsaydık ve muhasebe politikasındaki geçmişe dönük bir değişikliğin açıklamalarını örnekledik. Fakat unutulmamalıdır ki açıklamalar ilişkili tüm gereklilikleri içermemektedir. Örneğin, bölüm notunun da raporlanan bölüm sonuçlarına, varlıklara ve diğer uygulanabilir bölüm ölçütlerine etkilerini ve ertelenmiş vergiler üzerindeki göz ardı edilmiş etkilerinin de açıklaması gerekecektir. Muhasebe politikalarındaki değişikler ile ilgili detay rehberlik için not 26’daki yoruma bakınız. Değer A.Ş.’ye uygun olmayan ve örnek finansal tablolarda gösterilmeyen notlar Bu yayında, Değer A.Ş.’ye uygun olmaması sebebiyle aşağıdaki gerekli açıklamalara yer verilmemiştir: Kalem Açıklamanın niteliği UMS41(49)(a) Kısıtlanmış ve/veya teminat olarak rehin edilmiş biyolojik varlıklar Mevcut durumu ve defter değerini açıkla. UMS41(50)(e),(f) Biyolojik varlıkların defter değerinin mutabakatı İşletme birleşmelerine istinaden artışları ve net çevrim farklarını ayrı olarak göster. UMS41(53),IAS1(97) İklimsel, hastalık veya diğer doğal riskler sonucundaki önemli gelir ve giderler kalemleri Tutar ve niteliği açıkla. UMS41(54)-(56) Gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde ölçülemeyen biyolojik varlıklar Ek bilgiler sağla. UMS41(57) Tarımsal faaliyetler ile ilgili olarak alınmış devlet teşvikleri Teşviklerin nitelik ve kapsamlarını, yerine getirilmemiş koşullarını ve diğer koşulları ve eğer devlet teşviklerinin seviyesinde önemli bir düşüş bekleniyorsa açıkla. PwC DEĞER A.Ş. 190 Ek C: DEĞER A.Ş. Finansal Tablolarında Gösterilmeyen Alanlar UMS1(10)(b),(10A) İnşaat sözleşmeleri Konsolide gelir tablosu (alıntı) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 58,115 (54,729) 39,212 (37,084) UMS11(16) Sözleşme gelirleri Sözleşme maliyetleri UMS1(103) Brüt kar 3,386 2,128 UMS1(103) Satış ve pazarlama giderleri Yönetim giderleri (386) (500) (128) (400) 31 Aralık 2015 ‘000 TL 31 Aralık 2014 ‘000 TL Dönen varlıklar Ticari ve diğer alacaklar 23,303 20,374 Kısa vadeli yükümlülükler Ticari ve diğer borçlar 17,667 13,733 UMS11(39)(a) UMS1(103) UMS1(10)(a) Konsolide bilanço (alıntı) 7 Finansal varlık ve yükümlülükler (alıntı) (a) Ticari ve diğer alacaklar (alıntı) 2015 UMS1(77),(78)(b) UFRS7(6) Ticari alacaklar Değer düşüklüğü karşılığı (bkz not 12(c)) UMS11(42)(a) UMS11(40)(c) UMS11(43),(44) PwC İnşaat sözleşmeleri için müşterilerden alacaklar (i) İlişkili taraflara verilen krediler Diğer alacaklar Peşin ödemeler 2014 Dönen ‘000 TL Duran ‘000 TL Toplam ‘000 TL Dönen ‘000 TL 18,174 - 18,174 16,944 - 16,944 (109) 18,065 - (109) 18,065 (70) 16,874 - (70) 16,874 1,216 2,668 - 1,216 2,668 920 1,388 - 920 1,388 54 1,300 23,303 - 54 1,300 23,303 46 1,146 20,374 - 46 1,146 20,374 Duran Toplam ‘000 TL ‘000 TL Devam eden inşaat sözleşmelerine ilişkin ticari ve diğer alacakların içerisinde 232.000 TL( 2014: 132.000 TL) tutulmaktadır. (i) İnşaat sözleşmeleri Bilançoda, Grup bir varlık ya da borç olarak her bir sözleşme için net sözleşme pozisyonunu bildirir. Bir sözleşme, katlanılan maliyetler artı muhasebeleşen karın (muhasebeleşen zararlar düşülerek) hak ediş bedellerini aşması durumunda bir varlık temsil eder; bir sözleşme tersi durumda yükümlülük ifade eder. DEĞER A.Ş. 191 Ek C: DEĞER A.Ş. Finansal Tablolarında Gösterilmeyen Alanlar (a) Ticari ve diğer alacaklar (alıntı) Devam eden inşaat sözleşmeleri için net bilanço pozisyonu aşağıdaki gibidir: Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar Devam eden inşaat sözleşmelerinden borçlar (not 7(f)) 2015 ‘000 TL 1,216 (997) 2014 ‘000 TL 920 (1,255) 219 (355) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 69,804 (69,585) 56,028 (56,383) 219 (355) Net bilanço pozisyonu: UMS11(40)(a) Bugüne kadar toplam gerçekleşen giderler ve muhasebeleşen kar (eksi gerçekleşen zararlar) Eksi: Hak edişler UMS1(117) UMS11(39)(b),(c) İnşaat sözleşmelerinden doğan hasılat ve giderlerin ölçümü Grup belirli bir dönemde muhasebeleşecek tutarı belirlemek için ‘tamamlanma yüzdesi yöntemi’ kullanmaktadır. Tamamlanma yüzdesi her bir sözleşme için toplam tahmini maliyetlerin bir yüzdesi olarak raporlama dönemi sonuna kadar oluşan sözleşme maliyetlerinin referans alınması ile ölçülür. Tamamlanma yüzdesinin belirlenirken bir sözleşme gelecekteki faaliyetler ile bağlantılı ise yıl içinde gerçekleşen maliyetler sözleşme maliyetlerine dahil edilmez. (f) UMS1(77) UMS11(42)(b) UMS1(77) UMS11(40)(b) Ticari ve diğer borçlar Kısa vadeli yükümlülükler Ticari borçlar İlişkili taraflara borçlar İlişkili taraflara devam eden inşaat sözleşmelerinden borçlar (not 7(a)) Sigorta primleri ve diğer yasal yükümlülükler Diğer yükümlülükler 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 10,983 2,202 997 9,495 1,195 1,255 2,002 1,483 960 828 17,667 13,733 Ticari ve diğer borçlar devam eden inşaat sözleşmelerine ilişkin 142.000 TL (2014:355.000 TL) müşteri avansları içermektedir. UMS1(117) 25 Önemli muhasebe politikalarının özeti (alıntı) UMS1(112)(a),(117) (#) UMS11(22) Bir inşaat sözleşmesinin sonucu güvenilir olarak ölçülemediği ve sözleşmenin karlı olmasının muhtemel olduğu durumlarda, sözleşme hasılatı tamamlanma yüzdesine göre sözleşme süresine yayılarak muhasebeleştirilir. Sözleşme maliyetleri, raporlama dönemi sonundaki sözleşme faaliyetlerinin tamamlanma aşamasına göre gider olarak kayıtlara yansıtılmaktadır. Toplam sözleşme maliyetlerinin toplam sözleşme hasılatını geçmesi muhtemel ise, beklenen zarar hemen gider olarak muhasebeleştirilir. Grup’un tamamlanma yüzdesini nasıl belirlediği hakkında bilgi almak için bkz not 7 (a). UMS11(22),(36) İnşaat Sözleşmeleri UMS11(32) Bir inşaat sözleşmesinin sonucunun güvenilir biçimde tahmin edilemediği durumlarda, sözleşme hasılatı ancak geri kazanılması muhtemel katlanılan sözleşme maliyetleri ölçüsünde kabul edilir. UMS11(11) Sözleşme çalışmaları, talepleri ve teşvik ödemeleri sapmaları müşteri ile mutabık kalınan ve güvenilir bir şekilde ölçülebilir olduğu ölçüde sözleşme gelirine dahil edilir. PwC DEĞER A.Ş. 192 Ek C: DEĞER A.Ş. Finansal Tablolarında Gösterilmeyen Alanlar Petrol ve Gaz Arama Varlıkları 8 Finansal olmayan varlıklar ve yükümlülükler (a) Maddi Duran Varlıklar (alıntı) UMS16(73) UFRS6(24)(b),(25) 1 Ocak 2015 Maliyet Birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü UFRS6(24)(a) Aktifleştirilen arama ve değerlendirme giderleri ‘000 TL Aktifleştirilen geliştirme giderleri ‘000 TL Ara Toplam – yapım aşamasındaki varlıklar ‘000 TL 218 12,450 12,668 58,720 Üretim varlıkları ‘000 TL Diğer işletme ve kurumsal varlıklar ‘000 TL Toplam ‘000 TL 3,951 75,339 (33) - (33) (5,100) (77) (5,210) 185 12,450 12,635 53,620 3,874 70,129 31 Aralık 2015 Net defter değeri - açılış Yabancı para çevirim farkları Satın alımlar İlaveler Transferler Çıkışlar Amortisman gideri Değer düşüklüğü gideri 185 17 45 (9) (12) (7) 12,450 346 386 1,526 (958) (1,867) (36) 12,635 363 386 1,571 (967) (1,699) (43) 53,620 1,182 125 5,530 1,712 (725) (250) 3,874 325 4 95 (42) (3) 70,129 1,870 515 7,196 745 (1,699) (767) (296) Net defter değeri - kapanış 219 12,027 12,246 61,194 4,253 (1,063) 31 Aralık 2015 Maliyet Birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü 264 12,027 12,291 67,019 4,330 83,640 (45) - (45) (5,825) (77) (5,947) 219 12,027 12,246 61,194 4,253 77,693 (i) Petrol ve gaz arama varlıklarının muhasebeleştirilmesi Petrol ve gaz araştırma ve değerlendirme masrafları ‘başarılı sonuç’ yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir. Maliyetler bölge bazında toplanır. Jeolojik ve jeofiziksel maliyetler gerçekleştiğinde giderleştirilir. Petrol kuyusu arama, araştırma ve maddi duran varlık alımına ilişkin doğrudan maliyetler, rezervlerin değerlendirilmesinin tespitine kadar aktifleştirilebilir. Ticari uygulanabilirliğinin olmadığı durumlarda bu maliyetler gider olarak yazılır. Giderler niteliklerine göre, maddi duran varlıklar ve maddi olmayan duran varlıklar olarak aktifleştirilir. Ticari rezervler bulunduktan sonra, arama ve değerlendirme varlıkları değer düşüklüğü için test edilir ve maddi ve maddi olmayan duran varlıklara transfer edilir. Arama ve değerlendirme safhasında herhangi bir amortisman ya da itfa payı ayrılmaz. Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar Platformlar, boru hatları ve ticari uygulanabilirliği kanıtlanan petrol kuyularının kazılması gibi inşaat, altyapı hizmetlerinin tesisatı veya tamamlanması için katlanılan maliyetler niteliğine göre maddi duran varlıklar ve maddi olmayan duran varlıklar olarak aktifleştirilebilir. Belirli bölgedeki çalışma tamamlandığında, ilgili yatırımlar üretime ya da maddi olmayan duran varlıklara transfer edilir. (b) Petrol ve gaz üretim tesisleri Petrol ve gaz tesisleri; keşif ve değerlendirme maddi duran varlıkları ile görünür rezervlerdeki üretimle alakalı geliştirme harcamalarını kapsar. (c) Amortisman/İtfa Araştırma ve değerlendirme safhasında amortisman ya da itfa payı ayrılmaz. Petrol ve gaz üretim yerleri/maddi olmayan duran varlıklar üretim miktarları baz alınarak amortismana tabi tutulur/itfa edilir. Üretim miktar oranı, görünür rezervden faaliyet yöntemleri kullanılarak mevcut imkanlar dahlinde ortaya çıkan petrol, gaz ve diğer minarelerin çıkarılmasına dayanır. Petrol ve gaz miktarları, üretimden dağıtıma kadarki metre veya satış noktasındaki depolama tankındaki vana dikkate alınarak ölçülür. PwC DEĞER A.Ş. 193 Ek C: DEĞER A.Ş. Finansal Tablolarında Gösterilmeyen Alanlar (a) UFRS6(18) UMS36(9),(18),(59) Değer düşüklüğü - arama ve değerlendirme varlıkları Arama ve değerlendirme varlıkları, maddi veya maddi olmayan varlıklara sınıflandırıldığında veya gerekli göstergeler olması durumunda değer düşüklüğü testine tabi tutulurlar. Arama ve değerleme varlıklarının kayıtlı değeri geri kazanılabilir tutarı aşıyorsa aradaki fark kadar değer düşüklüğü ayrılır. Geri kazanılabilir tutar araştırma ve değerlendirme varlığının gerçeğe uygun değerinden satış maliyetleri indirildikten sonra kalan tutarla, kullanımdaki değerinin büyük olanıdır. Değer düşüklüğü - onaylanmış petrol ve gaz tesisleri ve maddi olmayan duran varlıkları Mevcut durum veya koşullardaki değişiklikler, görünür petrol ve gaz tesisleri ve maddi olmayan duran varlıkların kayıtlı değerinin geri kazanılabileceğini gösteren durumlarda değişiklik olduğunda ilgili varlıklar değer düşüklüğü açısından değerlendirilir. Kayıtlı değerinin geri kazanılabilir tutarı aştığı tespit edildiğinde, değer düşüklüğü ayrılır. Değer düşüklüğü tespitinin yapılması amacıyla, varlıklar ayrı olarak nakit akışlarının belirlenebilmesine imkan verecek şekilde en küçük birimler bazında Gruplandırılır. (ii) UFRS6(24)(b) Maddi Duran Varlıklar (alıntı) Diğer araştırma ve değerlendirme varlıkları ve yükümlülükleri Diğer araştırma ve değerlendirme varlıkları ve yükümlülükleri Yukarıda açıklanan araştırma ve değerlendirme varlıkları yanı sıra, Grup’un araştırma ile ilgili aşağıdaki varlık ve yükümlülükleri bulunmaktadır: İş ortaklıklarından alacaklar (not 7(a)) Taşeron ve operatörlere borçlar (not 7(f)) UFRS6(24)(b) 2015 ‘000 TL 2014 ‘000 TL 35 32 22 34 (iii) Kar veya zararda muhasebeleştirilen tutarlar Araştırma ve değerlendirme faaliyetlerinden kaynaklanan toplam 5,900.000 TL giderin (2014: 5.700.000) maliyetlerinin 5,200.000 TL tutarındaki kısmı (2014: 4,300.000 TL) başarısız araştırma ve değerlendirme faaliyetlerinin değer düşüklüklerinden kaynaklanmaktadır. 2015 yılında, yabancı bir bölgede keşif aşamasındaki Saha X’deki %16.67’lik payın satılması ile vergi sonrası 3,000.000 TL kar elde edilmiştir (2014:yoktur). Keşif ve değerlendirme faaliyetleriyle ilgili 41,500.000 TL nakit harcama yapılmıştır (2014: 39,000.000 TL). Saha X’in satışından 8,000.000 TL nakit girişi olmuştur. PwC DEĞER A.Ş. 194 Ek C: DEĞER A.Ş. Finansal Tablolarında Gösterilmeyen Alanlar (c) Maddi Olmayan Duran Varlıklar (alıntı) Aktifleştirilen arama ve değerlendirme giderleri ‘000 TL UMS38(118) UFRS6(24)(b),(25) 1 Ocak 2015 Maliyet Birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü 5,192 Ara Toplam – yapım aşamasındaki varlıklar ‘000 TL Aktifleştirilen geliştirme giderleri ‘000 TL 750 5,942 Üretim varlıkları ‘000 TL 3,412 Şerefiye ‘000 TL Diğer ‘000 TL Toplam ‘000 TL 9,475 545 19,374 (924) - (924) (852) (75) (19) (1,870) 4,268 750 5,018 2,560 9,400 526 17,504 31 Aralık 2015 Net defter değeri - açılış Yabancı para çevirim farkları Satın alımlar İlaveler Transferler Çıkışlar Amortisman gideri İtfa payları 4,268 152 26 381 (548) (45) 750 8 32 8 (302) (28) - 5,018 160 58 389 (850) (28) (45) 2,560 195 5 15 104 (15) (98) - 9,400 423 (175) 526 28 5 86 (42) (5) 17,504 806 68 490 (745) (43) (140) (225) Net defter değeri - kapanış 4,234 468 4,702 2,767 9,648 598 17,715 31 Aralık 2015 Maliyet Birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü 5,203 468 5,671 3,717 9,898 659 19,945 (969) - (969) (950) (250) (61) (2,230) 4,234 468 4,702 2,767 9,648 598 17,715 Petrol ve gaz arama varlıkları Karşılaştırmalı bilgi gereklidir Açıklamaların amaçları UMS1(38) PwC Bu EK, örnek açıklamalarda herhangi bir karşılaştırmalı bilgi göstermez. Ancak, okuyucular karşılaştırmalı tutarların UMS 1 uyarınca açıklanması gerektiğine dikkat etmelidirler. DEĞER A.Ş. 195 Ek D: Yeni standartlar ve değişiklikler Bu EK (a) 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren yıllık raporlama dönemlerinde geçerli olan yeni standartlar ve standartlarda yapılan değişiklikler; (ör; yıl sonu 31 Aralık 2015) ve (b) gelecek dönemlere ait değişiklikler, 1 Ocak 2015 tarihinden sonra geçerli olacak ve yayınlanan yeni standartlar ve standartlarda yapılan değişiklikleri özetlemektedir. (a) Yeni standartlar ve değişiklikler – 1 Ocak 2015 tarihinde geçerli Aşağıdaki standartlar 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren finansal raporlama dönemlerinde ilk kez uygulanan standartlar ve yorumlardır: Başlık Temel gereklilikler Geçerlilik tarihi* Yıllık iyileştirmeler Aralık 2013 tarihinde, UMSK şu değişiklikleri yapmıştır: 1 Temmuz 2014 2010-2012 ve2011-2013 dönemleri UFRS 1 – muhasebe politikalarını ilk kez uygulayanların, bir standardın henüz yürürlükte olmadığı durumlarda erken uygulama yapabileceğini ancak buna mecbur olmadığını doğrular. UFRS 2 –‘hak ediş koşulunun’ tanımına açıklık getirmektedir ve ayrıca ‘performans koşulu’ ve ‘hizmet koşulu’ nun tanımını da ayırmaktadır. UFRS 3 – koşullu bedel ödeme yükümlülüğünün UMS 32 prensiplerine göre özkaynağa dayalı finansal araç ve finansal borç tanımlarını esas alarak finansal borç ya da özkaynak olarak sınıflandırılmasına dair açıklık getirmektedir. Ayrıca özkaynak olmayan koşullu bedelin her bir raporlama tarihinde gerçeğe uygun değeriyle ölçülmesine dair açıklık getirmektedir. UFRS 3 –UFRS 3 hiçbir iş ortaklılığına uygulanmaz. UFRS 8 – faaliyet bölümlerinin birleştirilmesinde yönetim tarafından yapılan değerlendirmeler ile ilgili açıklamaları gerekli kılar ve ayrıca eğer raporlanıyor ise bölüm varlıklarının işletme varlıkları ile mutabakatını gerekli kılar. UFRS 13 kısa vadeli alacaklar ve borçların iskonto etkisinin önemsiz olduğu durumlarda fatura tutarları üzerinden ölçülebileceğini doğrular. UFRS 13 – UFRS 13’deki portföy istisnasının UMS 39 veya UFRS 9 kapsamına giren tüm sözleşmeler için geçerli olduğuna açıklık getirir (bir Grup finansal varlığın ve yükümlüğün gerçeğe uygun değerini net olarak ölçülmesi). UMS 16 ve UMS 38 – Bir işletme varlıklarını yeniden değerlenmiş tutarları ile ölçüyor ise, varlığın brüt defter değeri ile birikmiş amortismanının nasıl muhasebeleştiğine açıklık getirir. UMS 24 – Bir işletmenin üçüncü bir taraftan (bir yönetim işletmesi) yönetim personeli hizmet aldığı durumlarda, bu hizmetler için ödenen ücretler işletmenin tarafından açıklanmalıdır, ancak işletmesi tarafından çalışanlarına veya müdürlerine ödenen menfaatler değil. UMS 40 – Yatırım amaçlı gayrimenkul ve sahibi tarafından kullanılan gayrimenkuller ayırt edilirken ve yatırım amaçlı gayrimenkulün bir işletme birleşmesi ile iktisap edilip edilmediği belirlenirken UMS 40 ve UFRS 3’ün birbirine aykırı olmadığını açıklığa kavuşturmaktadır. Tanımlanmış Fayda Planları: Çalışan Katılımları (UMS 19’daki değişiklikler) Değişiklikler faydaların maliyetine çalışanların veya üçüncü tarafların katılımını gerektirdiği durumlarda, tanımlanmış fayda planlarının muhasebe uygulamalarına açıklık getirmektedir. 1 Temmuz 2014 UMS 19'un önceki versiyonunda, çoğu işletme katkıların ödendiği yılda, katkılardan, kazanılan faydaların maliyetini mahsup ederdi. Ancak 2011’deki değişen standarttaki uygulama çok net değildi. Gelecekteki alınacak katkıların tahminini ve gelecek hizmet dönemleri boyunca bir dağılım gerektirdiği için, uygulamak için oldukça karmaşık olabilir. Buna kolaylıklar getirmek için UMS 19 revize olmuştur. Hizmete bağlı ancak hizmet süresine bağlı olarak değişmeyen katkıların (ör maaş üzerinden sabit %), hizmetin sağlandığı dönemde kazanılan faydaların maliyetinden mahsup edilmesine izin vermektedir. Bu nedenle, birçok işletme mevcut muhasebe politikasıyla çalışan katkıları için muhasebe yapmaya devam edebilecektir (ancak mecbur değildir). * PwC Bu tarihten sonra başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir. DEĞER A.Ş. 196 Ek D: Yeni standartlar ve değişiklikler (b) Gelecek Döneme İlişkin Gereklilikler 30 Nisan 2015’tarihi itibarıyla aşağıdaki standartlar yayımlanmış fakat 31 Aralık 2015 tarihinde henüz yürürlükte olmayan standartlardır. Başlık Temel gereklilikler Geçerlilik tarihi* UFRS 9 Finansal araçlar ve diğer startlara getirdiği değişiklikler UFRS 9 UMS 39 Finansal Araçlar standardının birden sınıflama ve ölçüm modelini değiştirir. Başlangıçta sadece iki sınıflandırma ve ölçme kategorisi vardır: İtfa edilmiş maliyet ve gerçeğe uygun değer. 1 Ocak 2018 Borç varlıkların sınıflandırılması, finansal varlık ve finansal varlıkların sözleşmeye dayalı nakit akış özellikleri yönetmek için işletmenin iş modeline bakılarak yapılacaktır. Bir borçlanma aracı itfa edilmiş maliyet ile ölçülebilir ancak bu yalnızca a) iş modelinin amacı sözleşmeye dayalı nakit akışlarının tahsili için finansal aracı elde tutmak ve b) sözleşmeye dayalı nakit akışları sadece anapara ve faiz ödemelerini temsil ediyor ise mümkündür. Borçlanma araçları ve sermaye yatırımları, karmaşık yatırımlar da dahil olmak üzere diğer tüm borç ve sermaye enstrümanları, gerçeğe uygun değerden muhasebeleştirilmelidir. Finansal varlıklara ilişkin tüm gerçeğe uygun değer hareketleri, alım satım amaçlı olanlar hariç, kar veya zarar tablosuna veya yedeklere kaydedilebilir (sonraki dönemlerde kar veya zarara transfer edilemeyecek şekilde). Gerçeğe uygun değer opsiyonu altında ölçülen finansal borçların kendi kredi riskindeki değişmelerden olan gerçeğe uygun değer değişikliği kâr veya zarar yerine diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilmelidir. Aralık 2013 tarihinde yayımlanan yeni finansal riskten korunma muhasebesi kuralları ortak risk yönetimi uygulamaları ile korunma muhasebesini daha uygun hale getirmektedir. Genel bir kural olarak, finansal riskten korunma muhasebesini ileriye uygulamak daha kolay olacaktır. Yeni standart ayrıca genişletilmiş açıklama gereklilikleri ve sunum değişiklikleri getirmektedir. Aralik 2014 tarihinde UMSK sınıflandırma ve ölçüm kurallarında başka değişiklikler yaptı ve aynı zamanda yeni bir değer düşüklüğü modelini tanıttı. Bu değişikliklerle beraber UFRS 9 tamamlanmıştır. Değişiklikler şunları getirir: borçlanma araçları olan belirli finansal varlıklar için üçüncü bir ölçüm kategorisi (gerçeğe uygun değeri diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlıklar) finansal varlıkların kredi kalitesi değişikliklerinin üç aşamadan geçtiği, üç aşamalı bir yaklaşım içeren yeni beklenen kredi zararı modeli içerir. Aşama bir, şirketin değer düşüklüklerini nasıl ölçeceğini ve etkin faiz oranı yöntemini nasıl uygulayacağını belirler. Önemli bir finansman bileşeni içermeyen varlıklar için (örneğin ticari alacaklar) basitleştirilmiş yaklaşımın kullanılmasına izin verilmektedir. Varlıkların kredi değer düşüklüğüne uğramadığı durumlarda, ilk muhasebeleştirme sırasında, şirketler 12 aylık beklenen kredi zararını (ya da ticari alacaklar için ömür boyu beklenen kredi zararını) 1. günden kaydedecektir. 1 Şubat 2015’ten önce başlayan mali yıl için, şirketler aşağıdakilerden herhangi bir kısmı erken UFRS 9 uygulaması için seçebilir: finansal yükümlülükler için kendi kredi riski gereklilikleri finansal varlıklar için sınıflandırma ve ölçme gereklilikleri finansal varlık ve finansal borçların sınıflandırma ve ölçme gereklilikleri . finansal varlık ve finansal borçların sınıflandırma ve ölçme gereklilikleri ve finansal riskten korunma muhasebesi 1 Şubat 2015 tarihinden sonra, yeni kurallar bütünüyle uygulanmalıdır. * PwC Bu tarihte ve sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir. DEĞER A.Ş. 197 Ek D: Yeni standartlar ve değişiklikler (b) Gelecek Döneme İlişkin Gereklilikler UFRS 15, ‘Müşteriler ile yapılan sözleşmelerden elde edilen hasılat’ ve diğer startlara getirdiği değişiklikler UMSK gelirin tanınması için yeni bir standart yayımlamıştır. Bu standart mal ve hizmet sözleşmelerini kapsayan UMS 18 ve inşaat sözleşmelerini kapsayan UMS 11’in yerini almaktadır. 1 Ocak 2017 Yeni standart, gelirin tanınmasını müşteriye bir mal veya hizmetin kontrolünün transferlerinin gerçekleşmesi ilkesine dayandırmaktadır - bu yüzden kontrol kavramı, mevcut risk ve fayda kavramının yerini alır. Gelir muhasebeleştirilmeden önce yeni beş adım aşamaları uygulanmalıdır: müşteriler ile sözleşmeleri belirle, sözleşmedeki performans yükümlülüklerini belirle sözleşmedeki işlem fiyatını sapta, işlem fiyatını sözleşmedeki performans yükümlülüklerine bölüştür, her performans yükümlülüğü yerine getirildiğinde hasılatı muhasebeleştir Mevcut uygulamalardaki ana değişiklikler şunlardır: Tüm paketlenmiş mal veya hizmetler ayrı ayrı muhasebeleştirilmelidir ve sözleşme bedeli üzerindeki herhangi bir indirim ya da indirimler ayrı unsurlara tahsis edilmelidir. Eğer fiyat herhangi bir sebeple değişkenlik gösteriyorsa (teşvikler, indirimler performans ücretleri, telif, bir sonucun başarısı gibi) hasılat uygulamadaki diğer standartlara göre daha erken muhasebeleştirilebilir - önemli ters çevirme risk altında değilse minimum tutarlar muhasebeleştirilmelidir. Tanınan gelirin sapabilir olduğu durumda: şu anda bir sözleşme sonunda zaman içinde bir noktada tanınan bir miktar hasılat sözleşme süresi boyunca tanınır veya tam tersi. Lisanslar, garantiler, geri ödemesiz peşin ücretler ve konsinye düzenlemeleri gibi bir kaç maddelere yeni özel kurallar getirilmiştir. Herhangi bir yeni bir standart olduğu gibi, beraberinde yeni açıklamalar da getirilmiştir. Söz konusu muhasebe değişikliklerinin sistem, süreç ve kontrolleri, tazminat ve ikramiye planları, sözleşmeler, vergi planlaması ve yatırımcı iletişimi konusunda işletmenin iş uygulamaları akışı üzerinde etkileri olabilir. Şirketlerin standardı tam geriye dönük uygulaması veya ek açıklamalarla ileriye dönük uygulaması seçimlik olacaktır. UFRS 14, ‘Regülasyona tabi ertelenen hesaplar’ UFRS 14 bir ara dönem standardıdır ve standart, UFRS’yi ilk uygulayanların oran regülasyonları ile ilgili belirli bakiyeleri ile ilgi bazı kolaylıklar getirmektedir. Bu standart, UFRS’yi ilk benimseyenlerin UFRS’yi benimsediklerinde oran regülasyonları ile ilgili tutarların daha önce uyguladıkları muhasebeleştirme, ölçme, değer düşüklüğü ve regülasyona tabi ertelenen hesapları muhasebeleştirdikleri genel kabul görmüş muhasebe politikalarına devam etmesine izin etmektedir. 1 Ocak 2016 Müşterek faaliyetten pay alımına ilişkin muhasebeleştirme Bu değişiklik, bir işletmeyi temsil eden bir müşterek faaliyetten pay alımı muhasebesini açıklığa kavuşturur. 1 Ocak 2016 UFRS 11’deki değişiklikler şunları içerir: tanımlanabilir varlıklar ve yükümlülükleri gerçeğe uygun değerden ölçme ertelenmiş verginin tanınması ve artık tutarın şerefiye olarak muhasebeleştirilmesi ve her yıl değer düşüklüğü testine tabi tutulması. Ortak kontrol sağlandığı sürece müşterek bir faaliyetten ilave bir pay alımında var olan pay tekrar ölçülmez. Değişiklikler ayrıca müşterek bir faaliyet oluşturulduğunda ve var olan işe katılım olduğunda da uygulanır. * PwC Bu tarihte ve sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir. DEĞER A.Ş. 198 Ek D: Yeni standartlar ve değişiklikler (b) Gelecek Döneme İlişkin Gereklilikler Başlık Temel gereklilikler Kabul edilebilir amortisman ve itfa yöntemlerinin netleştirilmesi, Bu değişiklik hasılat bazlı amortisman ya da itfa yönteminin genellikle uygun olmadığını açıklığa kavuşturur. UMS 16 ve UMS 38’deki değişiklikler UMSK UMS 16 Maddi duran varlıklar standardını, hasılat bazlı maddi duran varlık kalemlerinin amortismanında kullanılmaması gerektiği konusunda güncellemiştir Geçerlilik tarihi* 1 Ocak 2016 UMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar hasılat bazlı maddi duran varlık kalemlerinin amortismanında kullanılmasının uygun olmadığına dair aksi ispat edilebilir bir varsayım içermektedir. Bu varsayım şunlardan biri durumunda kabul edilebilir: maddi olmayan duran varlık bir gelir ölçüsü olarak ifade edilir (yani gelir ölçüsü varlıktan elde edilebilir değeri sınırlayıcı faktördür) ya da, ya da hasılat ile varlık tarafından oluşturulan ekonomik faydaların tüketimi son derece ilişkilidir. Bireysel mali tablolardaki özkaynak UMSK bu değişiklikle işletmelerin bireysel finansal tablolarında bağlı yöntemi ortaklık, iş ortaklığı ve iştiraklerindeki yatırımlarını özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirmelerine izin vermektedir. UMS 27’deki değişiklikler 1 Ocak 2016 UMS 27 şu anda işletmelere bireysel finansal tablolarında, bağlı ortaklık, iştirakler ve müşterek yönetime tabi ortaklıklardaki yatırımlarını, maliyet ya da finansal varlık olarak ölçmelerine izin verir. Değişiklikler, üçüncü bir seçenek olarak özkaynak yöntemini önermektedir. Seçim her yatırım türü için ayrı ayrı yapılabilir (bağlı ortaklıklar, müşterek yönetime tabi ortaklıklar ve iştirakler). Özkaynak yöntemine geçmek isteyen şirketler bu değişikliği geriye dönük olarak yapmalıdırlar. Tarımsal faaliyetler: Taşıyıcı bitkilerUMS 16 ve UMS 41’teki değişiklikler UMS 41 Tarımsal faaliyetler artık canlı varlıklar ve taşıyıcı bitkileri ayırmaktadır. Taşıyıcı bitkiler maddi duran olarak muhasebeleştirilir ve maliyet veya yeniden değerlenmiş tutarlarından birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü de indirilerek ölçülmelidir. 1 Ocak 2016 Taşıyıcı bitkiler aşağıdaki özelliklere sahip canlı varlıklardır: üretim veya tarımsal ürünün arzında kullanılır birden fazla dönemlerde üretim sağlaması beklenmektedir, hurda satışları hariç, tarımsal ürünler olarak satılması uzak bir ihtimaldir. Taşıyıcı bitkiler üzerinde büyüyen tarımsal ürünler UMS 41 kapsamında kalan ve satış gerçeğe uygun değer eksi satış maliyetleri ile ölçülen, değişiklikleri ürün büyüdükçe kâr veya zararda muhasebeleştirilen varlıklardır. Bir yatırımcı ile iştiraki ya da iş ortaklığı arasındaki varlıkların satışı ya da katkısı- UMSK UFRS 10 Konsolide mali tablolar ve UMS 28 İştirak ve müşterek yönetime tabi ortaklıklar standartlarına sınırlı kapsamda değişiklikler yapmıştır. UFRS 10 ve UMS 28’deki değişiklikler Değişiklikler yatırımcı ve iştirakler veya müşterek yönetime tabi ortaklıklar arasındaki varlık satış veya katkısı için muhasebeleştirme işlemlerini belirler. Muhasebeleştirmenin bir iştirak veya iş ortaklığına parasal olmayan bir varlığın satışında veya katılımında, bu varlığın 'İş' teşkil edip etmediğine (UFRS 3 İşletme birleşmelerinde tanımlandığı gibi) bağlı olduğunu doğrular. 1 Ocak 2016 Parasal olmayan varlıkların bir iş teşkil etmesi durumunda, yatırımcı varlıklarının satışı veya katkısını tamamen kazanç veya kayıp olarak muhasebeleştirecektir. Varlıklar iş tanımına uymuyorsa, kazanç veya kayıp; sadece iştirak ve iş ortaklığı diğer yatırımların diğer yatırımcıları ölçüsünde muhasebeleştirilmelidir. Değişiklikler ileriye dönük uygulanır. * PwC Bu tarihte ve sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir DEĞER A.Ş. 199 Ek D: Yeni standartlar ve değişiklikler (b) Gelecek Döneme İlişkin Gereklilikler Başlık Temel gereklilikler Geçerlilik tarihi* Yıllık iyileştirmeler Son yıllık iyileştirmeler şunları açıklığa kavuşturur: 1 Ocak 2016 2012-2014 dönemleri UFRS 5 - Bir varlığın (veya elden çıkarılacak varlık Grup’un) 'satış amaçlı elde tutulan' varlıklardan ‘dağıtım için elde tutulan’ varlık olarak yeniden sınıflandırılması durumunda ya da tam tersi durumda, bu satış veya dağıtım planında bir değişiklik anlamına gelmez ve bu şekilde muhasebeleştirilmesi gerekmez. UFRS 7 –transfer edilen bir finansal varlıkta hizmet anlaşması çerçevesinde ‘devam eden ilgi’ olup olmadığının belirlenmesinde ve dolayısıyla bilanço dışına almak konusunda yönetime özel rehberlik sağlar. UFRS 7 – Finansal varlık ve finansal borçların mahsup edilmesine ilişkin ek açıklamaların sadece UMS 34 tarafından isteniyorsa ara raporlara dahil edilmesi gerektiğini belirtir. UMS 19 – İşten ayrılma sonrasında fayda yükümlülüklerinin iskonto oranının belirlenmesinde, bu yükümlülüklerin hangi ülkeden olduğu değil hangi para cinsinden olduğu önemlidir. UMS 34 – standartta referans verilen ‘ara dönem finansal raporunun başka yerinde açıklanmıştır’ ibaresi, ara dönem finansal tablolardaki ilgili yere çapraz referans verme gerekliliğini kastetmiştir. Açıklama inisiyatifi – UMS 1’deki değişiklikler UMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu standardındaki değişiklikler UMSK’nın Açıklama İnisiyatifi kapsamında finansal tabloların geliştirilmesi amacıyla yaptığı değişikliklerdir. Değişiklikler bir dizi konuya açıklık getirmektedir: Önemlilik - Bir işletme faydalı bilgiyi gizler nitelikte bilgileri bir araya getirmemeli ya da bilgi ayrıştırmamalıdır. Öğeler önemli olduğu durumlarda, yeterli bilgi finansal durumu veya performans üzerinde etkisinin açıklanması için sağlanmalıdır. Ayrıştırma ve ara toplamlar - Bir işletmenin finansal durumu veya performansının anlaşılması için gerekli olduğunda UMS 1'de belirtilen satır öğelerin ayrıştırılması gerekebilir. Ara toplamların kullanımına ilişkin yeni bir rehberlik de bulunmaktadır. Notlar - notları belli bir düzen içinde sunulmasını gerekmediğini onaylar Özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen yatırımlardan kaynaklanan diğer kapsamlı gelir – diğer kapsamlı gelirin, özkaynak yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilen yatırımlardan kaynaklanan unsurları sonradan kar veya zarara yeniden sınıflandırılamayacak olup olmadığına göre Gruplandırılır. Her Grup daha sonra diğer kapsamlı gelir tablosunda tek bir kalem olarak sunulmalıdır. 1 Ocak 2016 Geçiş hükümlerine göre, yeni standartların uygulanması konusunda UMS 8’in açıklamalar/muhasebe politikaları bu değişiklikler için gerekli değildir Yatırım işletmeleri: konsolidasyon istisnasının uygulanması – UFRS 10, UFRS 12 ve UMS 28’deki değişiklikler UFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar ve UMS 28 İştirak ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar standartlarındaki değişiklikler şunlara açıklık getirmektedir: 1 Ocak 2016 Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında yatırım işletmeleri istisnası, yatırım işletmelerinin bağlı ortaklığı olan ara ana ortak işletmelere de açıktır Bir yatırım işletmesi, yatırım işletmesi olmayan ana amacı ve faaliyetleri yatırım işletmesinin yatırım faaliyetlerine destek vermek olan bir bağlı ortaklığını konsolide etmelidir. Bir yatırım işletmesi olmayan ancak bir yatırım işletmesinde iştirak ya da iş ortaklığı yatırımı olan bir işletme özkaynak yöntemini uygularken bir muhasebe politikası seçme hakkına sahiptir. Bir yatırım işletmesi tarafından uygulanan bir iştirak ya da iş ortaklığındaki gerçeğe uygun değer ölçümü devam ettirilebilir ya da gerçeğe uygun değer ölçümü zamana yayılarak iştirak ya da iş ortaklığı seviyesinde bir konsolidasyon uygulayabilir. Erken uygulamaya izin verilmiştir. * PwC Bu tarihte ve sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir. DEĞER A.Ş. 200
