yatırım fonları kılavuzu mayıs 2015 piyasalardaki gelışmeler

advertisement
SAYI:1
HAZİRAN 2015
Sevgili Okuyucularımız,
Yatırım fonu bültenimizin ilk sayısını sizlerle
paylaşmaktan gurur ve mutluluk duyduğumuzu
söyleyerek söze başlamak isteriz.
Birikimlerinizi yönlendirdiğiniz veya
yönlendireceğiniz bir yatırım aracı olan fonların
geçtiğimiz Mayıs ayı itibariyle performanslarını özet
bir şekilde bilgilerinize sunmak istedik. Bunun
yanında alternatif yatırım araçlarının
performanslarını da karşılaştırma yapabilmeniz
açısından tablolar ve grafikler yoluyla hazırladık.
Bunun yanında bültenimizde, geçtiğimiz ay
piyasalardaki gelişmeleri anlattığımız kısa bir yazımız
da bulunmakta. Ayrıca yatırım fonlarıyla ilgili kılavuz
niteliğinde bir bölümümüz de bu sayımızla başlamak
üzere bültenlerimizde yer alacaktır.
Her türlü sorunuz için ludens@ludens.com.tr
adresine e-posta yazabilir, internet sitemizi
www.ludens.com.tr’yi ziyaret edebilirsiniz.
YATIRIM FONLARI KILAVUZU
> Yatırım Fonu Nedir?
> Katılma Belgesi Nedir?
> Yatırım Fonları Hangi Yatırım Araçlarına
Yatırım Yapabilirler?
> Yatırım Fonu Nasıl Gelir Getirir?
> Yatırım Fonları Nasıl Alınıp Satılır?
MAYIS 2015 PİYASALARDAKİ
GELIŞMELER
ALTERNATIF YATIRIM
ARAÇLARININ GETIRILERI
YATIRIM FONLARININ GETİRİLERİ
Faydalı okumalar dileklerimizle,
Doç. Dr. Serra Eren Sarıoğlu
FON RATİNGİ NEDİR?
LUDENS FON RATINGLERINDEN
HABERLER
SAYI:1
HAZiRAN 2015
YATIRIM FONLARI KILAVUZU
Yatırım Fonu Nedir?
Yatırım fonu, yatırımcıların birikimlerinin yatırım araçlarında değerlendirilmek üzere bir havuz içerisinde
toplanması ve profesyonel yöneticiler tarafından yönetilmesi esasına dayalı faaliyet gösteren bir
kurumdur. Yatırım fonları, halktan topladıkları paralar karşılığı hisse senedi, tahvil, bono gibi finansal
araçlardan ve kıymetli madenlerden oluşan portföyleri yönetirler.
Katılma Belgesi Nedir?
Her bir yatırımcı, fonun sahip olduğu portföyün bir kısmını temsil eden “katılma belgesi”ni alarak fona
ortak olur. Yatırım fonlarındaki katılma belgeleri, şirketlerin hisse senetlerine benzer. Nasıl yatırımcılar
hisse senedi alarak şirketlere ortak olurlar ve o şirketler üzerinde hak sahibi olurlarsa, benzer şekilde
yatırım fonlarında da katılma belgesi ile yatırım fonuna ortak olurlar. Ancak, hisse senedinden farklı
olarak yatırımcıların fonun yönetimine katılma hakları yoktur.
Yatırım Fonları Hangi Yatırım Araçlarına Yatırım Yapabilirler?
Yatırım fonları borsalarda işlem gören yerli ve yabancı şirketlerin hisse senetleri ile özel ve kamu kesimi
borçlanma araçlarına, altın ve diğer kıymetli madenler ve bunlara dayalı olarak ihraç edilmiş sermaye
piyasası araçlarına yatırım yapabilirler.
Yatırım Fonu Nasıl Gelir Getirir?
Yatırımcılar yatırım fonundan üç farklı şekilde gelir elde edebilirler: İlk olarak, fon sahip olduğu yatırım
araçlarından “kâr payı ve/veya faiz geliri” elde eder. Bu gelir, fon yönetimi tarafından fonun toplam
portföyüne tekrar yatırılır. İkinci olarak, fonun sahip olduğu yatırım araçlarının fiyatı artabilir. Eğer fon,
fiyatı yükselen bu yatırım araçlarını satarsa “sermaye kazancı” elde eder. Elde edilen bu kazanç fonun
portföyüne yatırılır. Son olarak da eğer yatırım fonu, fiyatı yükselen yatırım aracını satmayıp elinde
tutarsa katılma paylarının fiyatı artar. Yüksek fon toplam değeri, yatırımın yüksek değerli olduğunu
gösterir.
Yatırım Fonları Nasıl Alınıp Satılır?
Katılma payı satın alınması veya satılmasında fon kurucusunun “izahnamede” ilan edeceği katılma
payının alım satımının yapılacağı yerlere başvurularak alım satım talimatı verilir. Bunun dışında,
Sermaye Piyasası Kurulunca uygun görülen fonların katılma paylarının alım satımının yapılabileceği
merkezi bir fon dağıtım platformu olan “Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu (TEFAS)” ile veya fon
kurucusunun telefon ve internet bankacılığı ve ATM sistemleri aracılığıyla da katılma payı alım satım
talimatı verilebilir.
SAYI:1
HAZiRAN 2015
MAYIS 2015 PİYASALARDAKİ
GELİŞMELER
Bu bölümümüzde, geçtiğimiz Mayıs ayında dünya ve
Türkiye ekonomisinde yaşanan gelişmeleri kısaca
özetlemeye çalışacağız. Öncelikle ABD ekonomisine
baktığımızda, ülkenin 2015 yılı ilk çeyrek için
açıklanmış olan %0,2 büyüme oranı, dış ticaret açığı
ve stoklardaki aşağı yönlü düzeltmeye bağlı olarak
%0,7 küçülme olarak revize edilmiştir. Bunun yanı sıra,
ikinci çeyrek için de verilerin pek iyi olmayacağına dair
olumsuz beklentiler mevcuttur. Buna rağmen, iş gücü
piyasası ile ilgili göstergeler olumludur. Nisan ayında
işsizlik oranı %5,4 düzeyine inmiştir. FED, 28-29
Nisan’da yaptığı para politikası toplantısının notlarını
20 Mayıs’ta yayınlamıştır. Buna göre FED, Haziran
ayının faiz arttırımı için erken olduğunu
düşünmektedir. İlk faiz arttırımı için yılın son çeyreği
konuşulmuştur.
Gelişmelerini incelediğimiz ikinci bölge Euro Alanı’dır.
Uzun bir zamandır ekonomik sıkıntı içinde olan
bölgede, yılın ilk çeyreğinde çeyreklik bazda %0,4
oranında bir büyüme gerçekleşmiştir. Beklentilerin
altında kalan bu büyüme oranının en önemli nedeni
olarak, Almanya’nın iktisadi faaliyet artışının
umulandan düşük olması gösterilmiştir. Mayıs ayında
açıklanan yıllık enflasyon rakamının beklenenden
yukarıda gelmesi ise, ekonomiye yönelik olumlu
beklentileri desteklemiştir. Euro Alanı’nda son
zamanlarda en çok adından söz ettiren ülke olan
Yunanistan son çeyrekte de küçülerek resesyona
girmiştir. Bunun yanı sıra, ülkenin kreditörlerle olan
görüşmelerindeki belirsizlik sürmektedir.
Gösterge
TÜFE (yıllık, %)
USD/TL
EUR/TL
TCMB Ağır. Ort. Fonlama
Maliyeti (%)
BIST O/N Repo Faizi (%)
Gösterge
TÜFE (yıllık, %)
USD/TL
EUR/TL
TCMB Ağır. Ort.
Fonlama Maliyeti
BIST O/N Repo Faizi
(%)
2013
7,40
2,1323
2,9370
5,82
2014
8,17
2,3290
2,8297
8,95
5,67
9,13
Mart
2015
Nisan
7,61
2,6157
2,8100
7,80
7,91
2,6583
2,9736
8,05
8,09
2,6611
2,9172
9,58
9,66
9,67
Mayıs
SAYI:1
HAZiRAN 2015
MAYIS 2015 PİYASALARDAKİ
GELİŞMELER
Çin ekonomisindeki ivme kaybı, ilk çeyrek
büyümesinin yıllık bazda %7 ile son altı yılın en
düşük seviyesinde gerçekleşmesiyle devam
etmektedir. Dış ticaret verileri de ekonomik
aktivitenin yavaşladığını teyit eder niteliktedir.
Çin Merkez Bankası, son altı ayda üçüncü kez
politika faiz oranlarında indirime gitmiştir.
Japonya ekonomisi ise, son zamanlardaki hızlı
büyümesini yılın ilk çeyreğinde de devam
ettirmiştir. %2,4 büyüyerek %1,5 olan
beklentinin üzerine çıkmıştır.
Türkiye ekonomisindeki gelişmelere bakacak
olursak, Mart ayında sanayi üretimi takvim
etkilerinden arındırılmış olarak yıllık bazda %4,7
oranında artarak son yedi ayın en olumlu
performansını sergilemiştir. Son dönemde artış
trendinde olan işsizlik oranı Şubat ayında da
düşmeyerek %11,2 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Cari açığımız Mart ayında 5 milyar dolar olarak
gerçekleşmiştir. 12 aylık kümülatif cari açık
değeri 45,5 milyar USD olmuştur. Geçen sene bu
değer 64,7 milyar USD idi. Mayıs ayında TÜFE’de
yıllık artış %8,09 olmuştur. Özellikle gıda ve
giyim fiyatlarındaki artış, enflasyonda belirleyici
olmuştur. TCMB, 20 Mayıs’ta gerçekleştirdiği
Para Politikası Kurulu toplantısında politika faiz
oranlarında değişikliğe gitmemiştir.
Dünya finansal piyasalarında genel olarak dalgalı
bir seyrin izlendiği ay olmuştur Mayıs ayı. Bunun
iki önemli nedeni, ayın ikinci yarısında ABD
ekonomisinden gelen hem olumlu hem de
olumsuz haberlerin akılları karıştırması ve
Yunanistan’la ilgili belirsizliklerdir. Yurt içinde de
piyasaların dalgalı seyretmesinin nedeni,
Haziran ayında yapılacak genel seçimlerin
getirdiği belirsizliktir. Bu gelişmeler Borsa
İstanbul’un Nisan ayına göre %1,2 oranında
düşüşle 82.981 seviyesinde kapanmasına neden
olmuştur. Mayıs ayına 2,7069 seviyesinden
başlayan USD/TL kuru, 29 Mayıs itibariyle
2,6620 seviyesinden kapanmıştır. Mayıs ayı
başında %10,31 düzeylerinde olan gösterge
tahvilin faiz oranı ay içinde dalgalı bir seyir
izlemiştir. 2 yıl vadeli gösterge tahvilin bileşik
faizi Mayıs ayını %10’a yakın düzeyde
tamamlamıştır.
SAYI:1
HAZiRAN 2015
ALTERNATİF YATIRIM ARAÇLARININ
GETİRİLERİ
Yatırım Aracı
BIST 100
Altın (USD/ons)
TL/Dolar
(TCMB döviz satış)
TL/Euro
(TCMB döviz satış)
Döviz Sepeti
(0,5 Eur + 0,5 Dolar)
BIST O/N Repo Faizi
3 Aya Kadar Vadeli
Mevduat Faizi
TÜFE
29.5.2015
82.981
1,1890
2,6611
Son 3 Aylık
Değ.
-1,4%
-1,2%
7,4%
Son 6 Aylık
Değ.
-3,7%
1,9%
20,1%
Son 1 Yıllık
Değ.
33,0%
-5,0%
27,2%
2015
Değişim
-3,2%
0,6%
14,8%
2,9172
3,7%
5,5%
2,4%
3,4%
2,7892
5,4%
12,0%
12,9%
8,5%
9,67%
10,24%
8,1
ÜFE
6,5
Kategori
Son 3 Aylık Değişim Son 6 Aylık Değişim Son 1 Yıllık Değişim 2015 Değişim
Hisse
-5,0%
-4,1%
7,7%
-4,1%
Değişken
1,3%
3,2%
9,2%
2,8%
Karma
0,8%
1,8%
7,8%
1,6%
Bono
0,8%
1,4%
6,9%
1,2%
Kısa Vadeli Bono
1,9%
3,7%
7,6%
3,2%
Likit
2,0%
4,1%
8,2%
3,5%
Altın
3,5%
18,7%
17,1%
12,5%
Endeks
2,5%
0,7%
9,0%
1,5%
Eurobond
5,5%
18,2%
29,0%
14,1%
Özel Sektör Tahvil ve Bono
2,4%
4,5%
9,4%
3,8%
Fon Sepeti
4,5%
10,5%
7,2%
10,8%
Garantili ve Korumalı
1,6%
6,3%
11,5%
5,7%
Kira Sertifikaları
2,1%
6,4%
11,1%
5,3%
Sektör
-0,9%
1,6%
11,9%
-0,9%
Özel
2,3%
7,2%
13,6%
5,8%
Yabancı Menkul Kıymet
6,8%
18,2%
22,4%
16,5%
İştirak
2,1%
8,7%
20,2%
4,8%
Değişken Özel
1,8%
3,3%
10,3%
3,0%
Ortalama
2,0%
6,3%
12,2%
5,1%
SAYI:1
HAZiRAN 2015
FON RATİNGİ NEDİR?
ı belirtelim ki her fon yasal olarak düzenlemek zorunda olduğu yatırımcı bilgi formunda
Öncelikle
yatırımcıya fonun içerdiği risk seviyesi hakkında bilgi verir. Böylelikle katılımcı bir hisse fona
yatırım yaparak yüksek risk aldığı ya da bir kamu iç borçlanma fonuna yatırım yaparak düşük risk
aldığı konusunda bilgilendirilir. Katılımcının bu bilgiyi kullanarak kendi risk alma iştahınıza uygun
bir fonu tercih etmesine yardımcı olmak hedeflenmektedir. Tabi ki, yüksek risk içeren fonların
kazanç ya da kayıpları düşük risk içerenlerden görece daha yüksek olacaktır. Tahvil, bono gibi
sabit getirili menkul kıymetleri yoğun olarak içeren bir fona yatırılan birikimlerden elde edilecek
gelir sınırlıdır, dolayısıyla riski de düşüktür. Hisse fonlar da ise durum daha farklıdır: Hisse senedi
fiyatları daha hareketlidir, daha kısa zamanda büyük kazançlar ve kayıplar yaşanılabilmektedir,
risk yüksektir.
Diyelim ki, bir katılımcı bu bilgilendirme doğrultusunda risk iştahına uygun olarak birikimlerini
aktaracağı fonu seçmiş olsun. Artık, katılımcının birikimi profesyonel yöneticiler tarafından
oluşturulan bir portföyün bir parçası olmuştur. Fon yöneticileri pek çok katılımcının birikimini
kullanarak çeşitli menkul kıymetlerden oluşan bir portföy kurarlar ve yönetirler. Amaçları,
piyasayı sürekli takip edip doğru ve yerinde menkul kıymet alım satımları yaparak portföyün
değerini artırmak, yani kazanç sağlamaktır. Portföyün değerinin artması katılımcının gelir elde
etmesi, birikiminin artması demektir. Fonlar kazanç ya da kayıplarını, yani performanslarını da
internet siteleri, medya v.b. kanallardan düzenli biçimde paylaşırlar. Böylelikle fonun geçen
dönemde ne kazandırıp ne kaybettirdiğini görmek mümkündür.
Fona ait tekil performans bilgileri yatırımı sağlıklı biçimde takip etmek için yeterli değildir. Çünkü,
ilk olarak yukarıda da anlattığımız gibi bu yatırımı yaparken katılımcının göze aldığı bir risk unsuru
vardır. Dolayısıyla fonun geçmiş performansını takip ederken bu unsurun da dikkate alınması
gerekir. Örneğin, fon geçen sene % 10 kazandırmış olsun. Bu fona benzer biçimde % 10 getiri elde
etmiş beş fon daha olduğunu düşünelim. Hangisi daha başarılıdır? Bu sorunun yanıtı fonların
aldıkları risk düzeyi ile ilgilidir. Aynı getiriyi sağlayan fonlardan hangisi daha düşük risk alarak
bunu elde etmişse o daha başarılıdır. Bu noktada başarılı fonu belirlemek görüldüğü üzere
oldukça kolaydır. Ancak, piyasada çok sayıda farklı getiriye ve farklı riske sahip fon olduğunu
belirtelim.
SAYI:1
HAZiRAN 2015
FON RATİNGİ NEDİR?
Bu sorunun yanıtı fon ratinglerinin kullanılmasıdır. Fon rating, yatırım fonları ve bireysel emeklilik
yatırım fonlarının riske göre performanslarının dikkate alınarak notlandırılması ve rating
hizmetidir. Öncelikle, fonların getirileri ve riskleri tarafımızdan geliştirilen özgün, bilimsel ve
kantitatif bir yöntem kullanılarak analiz edilmektedir. Analiz sonucunda elde edilen bulgular
fonun başarısının kolaylıkla anlaşılabilmesi ve diğer fonlarla kıyaslanabilmesi için yıldızla ifade
ettiğimiz notlara dönüştürülmektedir. Her fon 1 ile 5 arasında değişen yıldızlarla notlandırılır.
Böylelikle, örneğin fon 5 yıldızlı ise geçmiş dönemde kendi kategorisindeki en başarılı fonlar
arasında yer aldığını, 1 yıldızlı ise en başarısız fonlar arasında olduğunu katılımcı kolaylıkla
anlayabilir.
Fon rating aylık olarak düzenli biçimde yenilenir. Yukarıda da bahsedildiği gibi fon portföyü sabit
değildir; sürekli değişir, bazı menkul kıymetler satılırken yenileri alınır. Dolayısıyla buna uygun
biçimde periyodik olarak fonun performansının takip edilmesi ve incelenmesi gerekir. Katılımcılar
da böylelikle fonlarının başarısını düzenli biçimde takip edebilir.
Fon ratingleri katılımcıların birikimlerinin nasıl değerlendirildiği hakkında kolay anlaşılır, kolay
ulaşılır ve tarafsız bir bilgi kaynağıdır.
Fon ratingleri birikimlerini aynı fonda tutmaya devam edip etmemek hakkında katılımcılara
tavsiye verici niteliktedir.
SAYI:1
HAZiRAN 2015
LUDENS FON RATİNGLERİNDEN HABERLER
Bu bölümümüzde kategori bazında geçen aya göre yıldızları değişen fonlara yer verilmiştir.
Hisse Yatırım Fonları
Fon
Fon Adı
Kodu
GHS T. Garanti Bankası A Tipi Hisse Senedi
Fonu
T. İş Bankası A Tipi Hisse Senedi Fonu
TI2
HVS HSBC Bank A Tipi Hisse Senedi Fonu
YHS Yapı Kredi Bankası A Tipi Şemsiye
Fonu’na Bağlı Hisse Senedi Alt Fonu
(Hisse Senedi Yoğun Fon) (2.Alt Fon)
Geçen Ayki Yıldızı
Bu Ayki Yıldızı
Değişken Yatırım Fonları
Fon
Fon Adı
Kodu
ACT Alkhair Capital Men. Değ. İstanbul A Tipi
Değişken Fon
AYT Ak Yat. B Tipi Değişken Fonu
YAF Yapı Kredi Yat. Men. Değ. A Tipi Şemsiye
Fonuna Bağlı Değişken Alt Fonu Birinci
Alt Fon
Geçen Ayki Yıldızı
Bu Ayki Yıldızı
Geçen Ayki Yıldızı
Bu Ayki Yıldızı
Geçen Ayki Yıldızı
Bu Ayki Yıldızı
Bono Yatırım Fonları
Fon
Fon Adı
Kodu
APT Akbank B Tipi B Tipi Şemsiye Fonuna
Bağlı Premium Tahvil ve Bono Alt Fonu
(8. Alt Fon)
Türkiye İş Bankası Büyüme Amaçlı B Tipi
TIF
Tahvil ve Bono Fonu
Karma Yatırım Fonları
Fon
Fon Adı
Kodu
GBK Global Men. Değ. A Tipi Karma Fonu
RD
Bu büten, yatırımcıyı bilgilendirmek amacıyla hazırlanmış olup, yatırım danışmanlığı kapsamında
değildir.
Download